Poliflw

Op de agenda van de Statenvergadering van februari stonden maar weinig bespreekpunten, maar toch kwamen door middel van enkele "moties vreemd aan de orde van de dag" een paar belangrijke onderwerpen voorbij.

In eerste instantie samen met GrienLinks, FNP, SP en PvdD, maar uiteindelijk namens alle partijen, werd een motie ingediend over de schaderegeling door mijnbouw. Omkering van de bewijslast is nog steeds het meest wenselijk en dat moet door het College worden duidelijk gemaakt aan Kabinet en Tweede Kamer. SP Statenlid Hanneke Goede: “Het Friese Manifest uit 2016 is duidelijk. We verbazen ons dan ook over het standpunt dat dit College heeft ingenomen en zich neer te leggen bij het besluit van de minister. Deze Statenbrede motie is dan ook een duidelijk signaal richting Den Haag."

Een andere zeer breed gedragen motie ging over de laagvliegroute van straaljagers over het oosten van Fryslân. Deze motie is eveneens een oproep aan het Kabinet en de Tweede Kamer.  Laagvliegen door gevechtsvliegtuigen geeft niet alleen grote overlast voor bewoners, maar ook gaat de route voor een groot deel over natuurgebieden. Dat er nu niet wordt gevlogen, maar de optie er wel is, is wat veel partijen betreft niet voldoende. Hanneke Goede: "De laagvliegroute moet van tafel. Het lawaai en de overlast zijn te groot voor mens en natuur. De optie openhouden dat deze toch nog in gebruik kan worden genomen is wat ons betreft dus géén optie." Zoals gemeld werd de motie breed gedragen. Alleen PVV en FvD stemden tegen.

Samen met GrienLinks, FNP en Partij voor de dieren heeft Statenlid Hanneke Goede schriftelijke vragen gesteld over de schaderegeling kleine gasvelden: In de Friese gemeenschap is al langere tijd grote onrust over plannen voor nieuwe, meer of langere gaswinning vanuit de in totaal 68 Friese gasvelden. Centraal geluid in dit brede verzet zijn de zorgen over veiligheid en het ontbreken van een goede schaderegeling. Zowel de provincie, als Friese gemeenten als inwoners dringen al lange tijd aan op een goede regeling. In het Manifest van Friese overheden over gas- en zoutwinning is in 2016 de Tweede Kamer opgeroepen om de omkering van bewijslast in te voeren voor mijnbouwschade als gevolg van gas- en zoutwinning voor alle winningsgebieden in Nederland. Eind vorig jaar nam de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) op haar jaarvergadering een motie aan waarin zij pleit voor invoering van de omgekeerde bewijslastregeling. Ook topman Theodor Kockelkoren van het Staatstoezicht op de Mijnen pleitte vorig jaar voor toepassing van de omgekeerde bewijslast in andere provincies dan Groningen waar meerdere ondergrondse activiteiten tegelijk plaatsvinden. In adviezen over gaswinning haalt de Provincie dit ook vaak aan. Inmiddels ligt er een voorstel van de Minister waarin die omgekeerde bewijslast niet is opgenomen. Dit voorstel wordt op 6 februari 2020 in de Tweede Kamer behandeld. In berichten in de Friese media lijkt het als of het college zich neerlegt bij de voorgestelde regeling waarin de omkering van de bewijslast niet is opgenomen.

De vragen: 1. Onderschrijft het college het standpunt zoals verwoord in op het congres van de VNG aangenomen motie ten aanzien van de omkering van de bewijslast voor mijnbouwschade? 2. Is het college met ons van mening dat de schaderegeling voor het grote gasveld in Groningen op dezelfde uitgangspunten gebaseerd moet zijn als de regeling die geldt voor kleine gasvelden, Zo nee, welke motieven liggen er aan te grondslag om in te kunnen stemmen met verschillende regelingen voor grote en kleine gasvelden? 3. Uit onderzoeken blijkt dat ook bij kleine gasvelden de kans op aardbevingen aanwezig is. Kunt u aangeven vanaf welke aardbevingskracht schade aan huizen kan optreden en hoe groot de kans is dat dergelijke bevingen bij de Friese gasvelden op zullen treden. 4. Kunt u per gasveld aangeven hoe groot het college de kans acht dat schade aan huizen en andere bouwwerken zal optreden? 5. De input voor de modellen waarmee de risico’s worden bepaald is veelal afkomstig van de aanvrager van de vergunningen. Er worden regelmatig twijfels geuit aan de objectiviteit en betrouwbaarheid van deze informatie. Kunt u aangeven of, en zo ja, hoe deze informatie onafhankelijk wordt getoetst en de betrouwbaarheid van de gegevens wordt geverifieerd? 6. Vergunninghouders zijn de afgelopen jaren regelmatig op de vingers getikt omdat de vergunningsvoorwaarden niet worden nageleefd. Kan het college actie ondernemen om dergelijke overtredingen in de toekomst te voorkomen? Is het college bereid om bij het Staatstoezicht op de Mijnen aan te dringen op verscherpte inspecties en een adequate naleving van de vergunningsvoorwaarden? 7. Via Omrop Fryslân hebben wij gedeputeerde Hoogland afgelopen vrijdag horen zeggen zich voorlopig neer te leggen bij de voorgestelde schaderegeling voor de kleine gasvelden. Dit verbaast ons, want het voorstel is niet waar uitdrukkelijk om is gevraagd. Onderschrijft het college deze uitspraken en waarom wordt hierbij afgeweken van de eerdere voorstellen? 8. Wat heeft u gedaan om in aanloop naar het voorstel dat a.s. donderdag in de Tweede Kamer wordt behandeld het standpunt van de Provincie Fryslân klip en klaar duidelijk te maken, namelijk de uitdrukkelijke wens voor opname van omgekeerde bewijslast? 9. Bent u bereid voor donderdag 6 februari 2020 aan de Tweede Kamer duidelijk te maken dat de provincie Fryslân niet kan instemmen met het ontbreken van de bepalingen ten aanzien van de omgekeerde bewijslast?  GrienLinks Jochem Knol FNP Wopke Veenstra SP Hanneke Goede PvdD Rinie van der Zanden

In de Statenvergadering van 31 oktober 2018 gaan drie partijen (GrienLinks, SP en PvdA) gezamenlijk een motie indienen om het college te vragen streng te handhaven bij de afvalverbrander (de REC) in Harlingen. Deze stoot te veel zoutzuur (HCL) uit en zit daarmee ver boven de wettelijke norm. Dat heeft de afvalverbrander tot nu toe kunnen doen omdat – volgens de REC – de Nederlandse wet nog zo te interpreteren valt, dat er een vaste correctie op de meetwaardes van de uitstoot toegepast mag worden. In juli 2018 heeft het ‘Platform Kwaliteit Luchtmetingen’ daarom laten berekenen welke de juiste meetmethode is, zodat er niet meer verkeerd geïnterpreteerd kan worden. Met de motie vragen de drie partijen dringend om toepassing van die correcte meetmethode. Opvallend feit: andere afvalverbranders (ARN Nijmegen, Zavin Dordrecht, HVC Dordrecht, AVR Rotterdam) halen de norm voor zoutzuur zelfs zonder meetcorrectie.

Jan Atze Nicolai (GrienLinks): “Sinds de onderhoudsbeurt in april zijn er al vijf storingen in de REC geweest. In februari 2016 (!) vroegen de Staten met een grote meerderheid in de ‘APK-motie’ om een schone afvalverbrander met een adequate vergunning. Dat is nog steeds niet het geval, stellen we vast. Niet alleen levert deze uitstoot ongewenste milieubelasting op, het levert ook overlast op voor omwonenden, dus blijven de Harlingers terecht boos.” Fenna Feenstra (SP): “Andere afvalverbranders hebben niet eens de meetcorrectie nodig, die stoten vanzelf al veel minder zoutzuur uit. Ver boven de wettelijke norm uitstoten, zoals de REC doet, vraagt om handhaving.” Riek van de Vlugt (PvdA): “De REC moet blijven investeren op het gebied van veiligheid en milieu. De verantwoordelijkheid voor de uitstoot van de REC ligt bij Omrin. We willen niet een REC die zich op zo goedkoop mogelijke wijze en met behulp van trucjes houdt aan de minimale eisen. Er moet actie worden ondernomen.”

Gewenste meetmethode In het Platform Kwaliteit Luchtmetingen is ook de afvalverbranderbranche vertegenwoordigd. Rijkswaterstaat heeft (voor dit Platform) dit memo opgesteld na uitspraken van de Europese Commissie en de Staatssecretaris. De Europese Commissie heeft in haar antwoord op een klacht van Stichting Afvaloven Nee over deze vaste meetwaardecorrectie aangegeven dat dit absoluut onwenselijk is. Ook de Staatssecretaris heeft zich – in antwoorden op vragen van de SP uit de Tweede Kamer hierover – uitgesproken over de onwenselijkheid van het toepassen van de vaste meetcorrectie.

Zoutzuur, corrosie en storingen De uitstoot van zoutzuur (HCL) is een groot probleem bij de afvalverbrander in Harlingen. Die zorgt niet alleen voor meer milieubelasting dan toegestaan, maar ook voor corrosie in de leidingen. Diverse storingen in de afgelopen jaren waren het gevolg. Die storingen hebben ook weer geleid tot meer uitstoot van stoffen dan gewenst, zoals zoutzuurdampen, stof- en dioxineuitstoot. Helaas is de mate van dioxine-uitstoot niet na te gaan, omdat de directie van Omrin de metingen naar dioxine-uitstoot in december 2017 heeft stopgezet. Er is grote onvrede in Harlingen. Ook de gemeenteraad in Harlingen heeft zich in september en oktober 2018 unaniem uitgesproken voor een harde aanpak van de afvalverbrander.

Verantwoordelijkheid en Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) Nederland heeft het verdrag van Stockholm getekend voor het minimaliseren van de uitstoot van zeer zorgwekkende stoffen (zoals dioxines en PCB’s). Alleen al op grond van die minimalisatieverplichting is de REC verplicht om het zo goed mogelijk te doen. Zeker als bedrijf dat in handen is van de overheid, namelijk alle gemeenten in Fryslân (behalve Smallingerland). Maar de directie van de REC doet verre van dat. De Statenfracties van GrienLinks, SP en PvdA vinden het de hoogste tijd voor een harde aanpak. Niet voor niets heet het in de Europese Richtlijnen dat een bedrijf gebruik moet maken van de ‘Best Beschikbare Technieken’.

Tijdens de Statenvergadering van 23 mei jl. stond onder meer het onderwerp “snel internet voor iedereen” op de agenda, naar aanleiding van een rapport dat door de Noordelijke Rekenkamer is opgesteld. Dit ging over aansluiting op glasvezel buiten de stedelijke gebieden. De stedelijke gebieden zijn al door “de markt” bediend en nu wordt er al een aantal jaren geprobeerd ook een manier te vinden om het buitengebied te bedienen. Woordvoerster Fenna Feenstra pleitte er in haar bijdrage voor om van snel internet een nutsvoorziening te maken. Een motie hierover, die samen met de PvdA werd ingediend, werd door het college van Gedeputeerde Staten overgenomen. Ter ondersteuning van GS werd de motie toch nog in stemming gebracht en Statenbreed gesteund.

Een tweede punt dat Fenna maakte tijdens haar bijdrage, was de tweedeling die mogelijk zou kunnen ontstaan in dun bevolkte gebieden. Door de hogere aansluitkosten zijn die gebieden voor marktpartijen niet interessant.

Fenna: “Marktwerking heeft gezorgd voor hogere aansluitkosten voor het buitengebied. Maar zorgen die hogere aansluitkosten niet voor een tweedeling in de maatschappij: zij die de aansluiting wel kunnen betalen en gebruik kunnen maken van de basisvoorziening snel internet en zij die dat niet kunnen? Wij willen deze tweedeling niet en roepen daarom met een motie het college op om te zorgen voor zo laag mogelijke aansluitkosten die betaalbaar zijn voor iedereen.”

De SP-motie hierover werd mede namens de PvdA, FFP en GrienLinks ingediend en op de VVD na door de hele Staten gesteund. De SP hoopt dat hierdoor snel internet ook voor iedereen in het buitengebied beschikbaar en betaalbaar wordt.