Poliflw

De afgelopen jaren is bestuur en gemeenteraad in Castricum regelmatig het verwijt gemaakt, dat er geen beslissingen werden genomen en dat problemen steeds opnieuw werden doorgeschoven. Het vertrouwen in de lokale politiek was mede daardoor tot een dieptepunt gedaald. Na de verkiezingen, nu een half jaar geleden, is de wind uit een andere hoek gaan waaien. De raad kent een nieuwe samenstelling, de wethouders zijn geselecteerd op basis van competenties en daadkracht, er is een Raadsprogramma overeengekomen en alle betrokkenen zijn met veel energie aan de nieuwe periode van vier jaar begonnen.

Belangrijk is dat politici keuzes durven maken en knopen doorhakken in langslepende dossiers. Dat geldt voor het nieuwe zwembad, de probleemoverweg naast het station, het strandplateau en vooral voor wat betreft de beschikbaarheid van woningen voor verschillende doelgroepen zoals starters, gescheiden ouders en senioren. Zodat de doorstroming op gang komt en inwoners, die vaak al jaren op een wachtlijst staan, geschikte en betaalbare woonruimte kunnen vinden en niet de gemeente uitgejaagd worden of noodgedwongen langdurig moeten bivakkeren in een ruimte die niet voor hen geschikt is.

Alle woningzoekenden op dezelfde wachtlijst

Juist over die wachtlijsten hebben de fracties in de raad van Castricum afspraken gemaakt in het Raadsprogramma. Overeengekomen is dat de voorrangsregeling voor asielzoekers met een verblijfsvergunning wordt afgeschaft. Tot op heden kregen deze zogenaamde statushouders voorrang bij toewijzing, wanneer er een sociale huurwoning beschikbaar kwam. Daardoor moesten mensen die al op de wachtlijst stonden (nog) langer wachten. De raad heeft het nieuwe college van B&W opgedragen om daar een eind aan te maken. Als gevolg van dit besluit worden ook statushouders op de lijst geplaatst en moeten zij (afhankelijk van de overige criteria) net zo lang wachten als iedere andere inwoner van Castricum die op dezelfde lijst staat.

Het is belangrijk te weten, dat (zonder uitzondering) alle fracties in de raad hebben ingestemd met het Raadsprogramma. Daarbij dient vermeld te worden dat een drietal fracties (GroenLinks, SP en D66 – samen 6 van de 25 zetels) bij het aannemen hebben laten aantekenen dat zij het met dit specifieke onderdeel (afschaffen van de voorrangsregeling) niet eens zijn.

College voert uit wat de Raad heeft opgedragen

Nu het college bezig is uitvoering te geven aan het programma en het besluit is opgenomen in de Begroting voor 2019 blijkt er ineens onrust te ontstaan. Het staat de drie genoemde fracties vanzelfsprekend vrij om politieke instrumenten in te zetten. Zij hebben immers op dit punt een aantekening laten maken. Maar dat geldt niet voor de overige fracties die wél volledig met het Raadsprogramma hebben ingestemd en waarvan de betrokken raadsleden, ook persoonlijk, mede aan de basis hebben gestaan van de opdracht die het college nu uitvoert. PvdA, GDB, de Vrije Lijst en Van Schoonhoven hebben daarom in dit dossier geen enkel recht van spreken in de gezamenlijk aanval van de zeven fracties op het college, in deze vertegenwoordigd door wethouder Paul Slettenhaar. De wethouder treft geen blaam, want hij doet precies wat de raad hem eerder opgedragen heeft.

Ook inhoudelijk slaan de fracties de plank mis. De ophanden zijnde ‘boete’ is een fabel, die eerder al, in april 2017, door de toenmalige portefeuillehouder als onjuiste reden werd opgevoerd om de urgentie er doorheen te drukken. De gemeentelijke opdracht bestaat immers uit het aanbieden van een gelegenheid waar statushouders kunnen verblijven, zodat zij het AZC kunnen verlaten. Die gelegenheid hoeft niet een zelfstandige woning te zijn. Het genoemde aantal sociale huurwoningen, waar de fracties naar verwijzen, klopt feitelijk niet. Het percentage woningen in handen van de corporatie bedraagt 16 procent, daarnaast is er een kleine 10 procent van de woningen in handen van particulieren. Ook in die groep wordt een groot deel verhuurd voor sociale tarieven. Het is overigens appels met peren vergelijken wat betreft percentages. Steden als Amsterdam waar het aantal sociale woningen de 60 tot 70 procent aanraakt, geven een totaal scheef beeld. Als je kijkt naar met Castricum vergelijkbare gemeenten, meerdere dorpen, dan ligt dat het percentage sociale huurwoningen ongeveer gelijk aan dat bij ons.

In het Raadsprogramma staan nog veel meer zaken om de woningmarkt in onze gemeente te bevorderen. Het percentage sociale woningen wordt bij nieuwbouwplannen verhoogd naar minimaal 30%. We gaan bouwen voor het middensegment en sociale woonvormen. Daarnaast bevat het programma tal van andere plannen. Iedere partij heeft daarin zaken gesteund die niet direct in lijn liggen met hun eigen programma, juist met de wil om na jaren van pappen en nathouden gezamenlijk stappen vooruit te maken. Het is teleurstellend om te zien hoe makkelijk sommigen dan nu een terugtrekkende beweging maken als het op de uitvoering van een specifiek onderwerp aankomt.

Doorpakken in plaats van Cherry Picking

Daar waar partijen schrijven dat er iets is veranderd in de sfeer op straat, moeten wij ze gelijk geven. Het is ongelooflijk hoeveel steunbetuigingen en e-mails wij hebben ontvangen van onze inwoners waarin deze ophanden zijnde maatregel wordt bejubeld. Via ingezonden brieven en op social media krijgt de afschaffing van de voorrangsregeling massaal bijval, die in verschillende online enquête oploopt tot 96 procent van het aantal deelnemers. Op de Facebook-pagina ‘Je bent Castricummer als’ lezen wij dat inwoners eindelijk trots zijn op hun gemeentebestuur. In een groot aantal andere gemeenten in het land, waaronder Raalte, Haarlemmermeer, Rotterdam, Den Helder en in West-Friesland, zijn initiatieven genomen om het voorbeeld van Castricum te volgen. En verschillende politieke partijen in de Tweede Kamer roepen de RO-wethouders in andere gemeenten op hetzelfde te doen.

De oplossing is natuurlijk dat er meer gebouwd wordt. Maar dan moeten juist de fracties die nu dwarsliggen bij de uitvoering van het eerder genomen besluit over hun eigen schaduw heen springen. Zij willen allen bouwen, zo lezen we, maar het mag niet te hoog, niet in het buitengebied en niet in het groen. Zo komen we natuurlijk nergens. We moeten gewoon aan de gang, de handen uit de mouwen steken. In het belang van iedereen die hier al langere tijd op zoek is naar een woning. Fijn dat naast VVD, CKenG, CDA en Forza ook anderen eindelijk willen gaan bouwen. Maar dan moeten deze fracties ook bereid zijn om water bij de wijn te doen en durven te kiezen voor vernieuwende oplossingen in plaats van vast te houden aan hun oude idealen.

De ondertekenaars van dit bericht hebben hun handtekening gezet onder het Raadsprogramma en zich gecommitteerd aan de uitvoering ervan. Houden de andere fracties zich ook aan de gemaakte afspraken of beperken zij zich tot Cherry Picking? De komende weken, waarin de Begroting 2019 wordt behandeld, zullen het duidelijk maken.

Fracties VVD, CKenG, CDA en Forza

Fractie en bestuur van CKenG hebben met verdriet kennisgenomen van het bericht dat Inge Ruijmgaart niet langer bij ons is. Wij wisten dat dit bericht zou komen. Dat het onvermijdelijk was. Inge heeft tot op het laatste moment de regie over haar leven in eigen handen gehad. Zoals zij alles deed met hart én hoofd. Gerespecteerd door iedereen in haar omgeving.

Een aantal van ons hebben jarenlang met haar samengewerkt. Onze voorzitter Bert Meijer deed dat al in de jaren ’90 van de vorige eeuw. Fractielid Willem Veldt sinds de fusie van de gemeenten Castricum, Akersloot en Limmen in 2002. En fractievoorzitter Roel Beems in verschillende coalitieverbanden en dit voorjaar zelfs nog heel intensief, tijdens de totstandkoming van het Raadsprogramma en de Collegevorming.

Inge is altijd constructief geweest. Warm, met humor en doorzettingsvermogen. Zij stond voor haar zaak. Letterlijk (in Bakkum) en figuurlijk. Geen poeha, maar pragmatische oplossingen. Fijn in de omgang en altijd bereid om het voorzitterschap van een commissie over te nemen als dat even moest. Een vaste waarde in de lokale politiek, waar wij haar als collega en als mens ontzettend zullen missen.

Haar gedachtegoed blijft bestaan en is bij onze collega’s van de VVD in goede handen. Wij wensen hen veel sterkte bij de moeilijke opgave om zonder Inge door te gaan. Tijdens een speciale Raadsvergadering op donderdag 20 september hebben wij Inge samen herdacht. Sober, ingetogen en met passende woorden van Toon Mans en Rob Dekker. Precies zoals zij het zelf had gewild.

Het is onvoorstelbaar dat wij Inge niet meer in de Raadzaal terug zullen zien. Maar in gedachten blijft zij bij ons. CKenG wenst haar man, kinderen, kleinkinderen, vrienden en politieke collega’s alle kracht toe om dit grote verlies te dragen. Inge zei ons altijd: “Geniet van het leven!” Wij zullen je advies opvolgen, lieverd. Rust zacht.

In november 2017 werd door Guy Heemskerk, Algemeen Directeur van de BUCH, de noodklok geluid over de problemen in zijn werkorganisatie. Hij lieten weten dat de werkdruk te hoog is en het personeelsbudget te laag. Om de problemen te verhelpen heeft de directie een verbeterplan opgesteld. Over dat plan vond donderdag 26 april een Raadsdebat plaats.

Geen structurele besparingen maar structureel bijbetalen

Een vergelijkbaar debat stond ook in Bergen, Uitgeest en Heiloo op de agenda. Dit om per gemeente een zienswijze te geven aan het Algemeen Bestuur van de BUCH, dat op 30 mei bij elkaar komt om een besluit te nemen over het verbeterplan. Het bestuur bestaat uit de burgemeesters en wethouders financiën van de vier gemeenten. Behalve in Castricum was het echter alleen in Heiloo aan de orde. In Bergen en Uitgeest is de behandeling uitgesteld.

Bij het aangaan van de Gemeenschappelijke Regeling, die de BUCH feitelijk is, werd uitgegaan van de zogenaamde 3K’s en 2G’s. De K’s staan voor ‘vermindering van de kwetsbaarheid’, ‘verhoging van de kwaliteit’ en ‘verlaging van de kosten’, de G’s voor ‘grip’ en ‘behoud van de coleur locale’. Helaas blijkt bijna drie jaar na het nemen van het besluit, in juni 2015, dat de structurele besparingen van 5,6 miljoen Euro vooralsnog plaats te hebben gemaakt voor structureel 3 miljoen bijbetalen en incidenteel nog eens 7 miljoen.

Analyse van de problemen in de BUCH

CKenG heeft zich in de beoordeling van het verzoek vanuit de BUCH laten leiden door de analyse. Wat is er aan de hand? Wat is het verhaal achter de cijfers en de Euro’s? Er zijn vier hoofdoorzaken:

Autonome ontwikkelingen: zo zorgt de economische groei voor veel meer bouwaanvragen die behandeld moeten worden. De aanvragers betalen daarvoor leges, maar die komen ten goede van de gemeente Castricum terwijl de kosten worden gemaakt in de BUCH-werkorganisatie. Het lijkt dus redelijk om die opbrengsten door te sluizen. Dat geldt ook voor nieuwe regelgeving vanuit Den Haag. De extra kosten in de werkorganisatie zouden gedekt moeten worden door gelden die het kabinet ter beschikking stelt en die in eerste instantie bij de gemeente binnenkomen.

Harmonisatie- en fusiekosten: Hiervoor is door de Raden al in 2015 geld ter beschikking gesteld, nog eens aangevuld met 4 miljoen Euro extra voor ICT waarover in 2017 is besloten. Nader uitgezocht zal moeten worden waarom die bedragen nu niet voldoende blijken te zijn.

Ziekteverzuim: dit probleem leidt tot een soort déjà vu van de debatten die wij eind 2015 al in de Raad hebben gevoerd, destijds over vergelijkbare problemen in de ambtelijke organisatie van Castricum. Eerder dit jaar piekte het verzuim in de BUCH op 7,9%, maar is nu na de griepgolf terug naar 6,1%. Ook dat percentage is nog veel te hoog en de directie is druk bezig met verklaringen en oplossingen.

Politieke wensen vanuit de vier gemeenten: hier zijn de Raden zelf bij. Elk extra verzoek kost extra tijd, menskracht en dus geld. Gemeenteraadsleden moeten zich dat beseffen en er wordt gewerkt aan een instrument om dit beter inzichtelijk te maken. Overigens zijn politieke wensen deel van onze democratie en soms kost dat nu eenmaal geld.

Het zwaartepunt van de interne problemen lijkt te liggen bij vier afdelingen: de frontoffice, de sociale teams, de backoffice sociaal domein en de ruimtelijke ontwikkeling. Hoewel werkdruk en ziekteverzuim hoog zijn en de wachttijden op een reactie vanuit het gemeentehuis soms (te) lang, merken onze inwoners nog niet heel veel van de problemen. Het huisvuil wordt immers netjes opgehaald, aanvragen voor nieuwe paspoorten worden naar behoren verwerkt, uitkeringen op tijd overgemaakt en er vallen geen grote gaten in de wegen. Daarbij heeft de BUCH-werkorganisatie ook de taakstelling voor 2017 (een besparing van 716.000 Euro) weten te realiseren.

CKenG wil verbeterplan nuanceren en neemt initiatief tot nieuwe zienswijze

De Raad van Castricum heeft nu besloten om de zienswijze, die door het bestuur aan de vier gemeenteraden is voorgelegd, te herschrijven. CKenG-fractievoorzitter Roel Beems neemt daartoe het initiatief. Uitgangspunten zijn:

Onze Raad erkent dat er problemen zijn en dat die gedegen opgelost moeten worden.

Daartoe stellen wij een deels incidenteel en deels structureel bedrag ter beschikking, dat aan de hand van informatie die ons nog nader zal bereiken, ergens zal liggen tussen hetgeen in variant 3.b en variant 3.c wordt voorgesteld.

Tevens geven wij als Raad het signaal af dat directie en bestuur van de BUCH het hier voorlopig mee zullen moeten doen, dus geen nieuwe verzoeken meer binnen de looptijd van de thans ter beschikking te stellen bedragen.

De Raad benoemt een aantal aandachtsvelden, meetpunten en management verantwoordelijkheden, die de fracties aan de directie en bestuur willen meegeven.

De samen met de griffier en een aantal collega’s van andere fracties te herschrijven versie zal op donderdag 17 mei in de Raad worden behandeld.

Vertegenwoordigers van de 10 fracties in de gemeenteraad van Castricum hebben dinsdagavond overeenstemming bereikt over de speerpunten die in het Raadsprogramma moeten worden opgenomen. Dit zijn de punten waaraan op dit moment het meeste belang wordt gehecht door een meerderheid van de partijen. Hiertoe is een gewogen telling gehanteerd. Het aantal zetels dat een partij heeft behaald tijdens de verkiezingen op 21 maart telt mee in de beoordeling of een speerpunt al dan niet wordt opgenomen. Daarbij zijn wisselende samenstellingen mogelijk, waarbij dus ook rekening is gehouden met de inbreng van partijen die straks geen deel uit zullen maken van het College.

De volgende stap is dat informateur Gerrit Westerink, de griffie en de ambtelijke ondersteuning het Raadsprogramma gaan uitschrijven. Dat zal de komende twee weken, tijdens het reces in mei, gebeuren. De verwachting is dat het conceptprogramma bij de volgende bijeenkomst kan worden besproken. CKenG vertrouwt erop dat de snelheid in het proces blijft, dus dat het programma tijdens de bespreking ook daadwerkelijk bij stemming kan worden aangenomen.

Informateur gaat 1:1 gesprekken voeren

Verder is afgesproken dat de informateur op korte termijn in gesprek gaat met vertegenwoordigers van alle fracties om zich te oriënteren op de vraag hoe met de collegevorming moet worden omgegaan. Dit zal gebeuren in 1:1 gesprekken, waarin de partijen kunnen aangeven hoe zij denken over de mogelijke samenwerking met andere partijen en over wethoudersprofielen. De informateur zal in de volgende gezamenlijke bijeenkomst met alle 10 de fracties zijn bevindingen terugkoppelen. Vanaf dan moet doorgepakt kunnen worden, zodat het proces wat CKenG betreft in ieder geval in de maand mei tot afronding zal komen.

Dinsdagavond hebben alle 10 partijen in de gemeenteraad van Castricum opnieuw aan tafel gezeten met informateur Gerrit Westerink. Deze derde ronde ging het vooral over de gezamenlijke speerpunten. Daarbij werden de overeenkomsten, maar ook verschillen, in kaart gebracht.

Weinig verrassend was dat alle partijen meer woningen willen (nog even los van de vraag waar, welk type, voor welke doelgroepen en in welke prijsklassen) en dat vrijwel alle partijen veel belang hechten aan duurzaamheid.

De informateur gaat nu met de griffier en ambtelijke ondersteuning de overeenkomsten uitschrijven tot een soort van ‘bruto concept collegeprogramma’. Grote vraag blijft op welke manier de uitkomsten van de verkiezingen (wat hebben de kiezers bedoeld te zeggen op 21 maart …?) hierin meegewogen kunnen worden.

Zorgen over gebrek aan snelheid en transparantie

De volgende bijeenkomst staat gepland op dinsdag 24 april. Tegen onze wens in zal dit opnieuw een besloten bijeenkomst zijn. Hoewel CKenG de gekozen aanpak verfrissend vindt, maken wij ons tegelijk zorgen over het gebrek aan snelheid, openheid en transparantie in het proces.

Ook zijn onze onderhandelaars Roel Beems en Leo van Schoonhoven van mening dat de huidige focus op inhoud slechts een deel van de lading dekt. Papier is immers geduldig. In de praktijk zal het vooral neerkomen op de kwaliteit, professionaliteit en daadkracht van de bestuurders en de hoeveelheid energie in raad en college om ook bij hindernissen of tegenvallers het afgesproken beleid daadwerkelijk om te zetten in concrete resultaten.

Wij houden je op de hoogte over het verdere verloop.

Als Castricum zijn doelstellingen voor duurzaamheid wil realiseren, dan helpt het dat onze inwoners massaal overstappen van een benzine- of dieselauto naar elektrisch rijden. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want de infrastructuur voor laadpalen blijft achter bij de ontwikkelingen. Als het tegenzit, koop je als inwoner een elektrische auto maar moet je 12 maanden wachten voordat er op verzoek een laadpaal in jouw straat wordt geplaatst.

Motie vraagt om inschakelen Kennisplatform

CKenG vindt dat onze gemeente veel meer ambitie aan de dag moet leggen om de infrastructuur te moderniseren. Er zijn in 2020, dus al over twee jaar, tussen de 60 en 260 extra laadpunten nodig in Castricum. Een aantal gemeenten die dit al eerder onderkend hebben, waaronder Rotterdam en 18 omliggende gemeenten, werken inmiddels met een speciaal ontwikkeld portaal van het Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur. Dit portaal is gericht op gemeenten, onafhankelijk van exploitanten en bedoeld om het voor het publiek makkelijker te maken een nieuw laadpunt aan te vragen of er een te vinden.

In een motie vraagt CKenG aan het college om met het Kennisplatform in gesprek te gaan en de ambitie voor Castricum in kaart te brengen. Direct na de zomer verwacht onze fractie een voorstel aan de raad hoe het portaal ook in onze gemeente kan worden ingezet, zodat de raad hier voorafgaand aan de begrotingsbehandeling voor 2019 een besluit over kan nemen. CKenG vraagt het college ook om met de partners in BUCH-verband af te stemmen of inzet van het portaal in alle vier de gemeenten leidt tot schaalvoordelen.

De motie moet nog door het presidium worden geagendeerd, maar zal waarschijnlijk op 26 april of 24 mei in de raad worden behandeld.