Poliflw

GroenLinks zet grote vraagtekens bij het handelsakkoord tussen de Europese Unie en Vietnam waarover het Europees Parlement woensdag stemt. Het eerste handelsakkoord dat de nieuwe Europese Commissie voorlegt aan het Europees Parlement is volgens Europarlementariër Bas Eickhout in strijd met de duurzame ambities van de Europese Commissie. We beantwoorden zeven vragen over het handelsakkoord.

1. Wat staat er in het handelsakkoord?

Sinds 2007 onderhandelde de Europese Unie en Vietnam over een handelsakkoord. In het akkoord spreken de twee partijen af om importheffingen geleidelijk af te schaffen. Daarnaast maken ze afspraken om elkaars productstandaarden te erkennen, zodat de handel makkelijker wordt. Voor landbouwproducten krijgt de EU voor 99 procent toegang tot de Vietnamese markt, terwijl de EU importquota behoudt voor de import van Vietnamese landbouwproducten. Behalve een handelsakkoord, ligt er ook een verdrag voor dat de bescherming van investeerders regelt. Dit zorgt ervoor dat investeerders overheden kunnen aanklagen, vaak ten koste van mens en milieu.

2. Wat betekent dit handelsakkoord voor het klimaat en milieu?

De Europese Commissie spreekt over duurzame ontwikkeling in handelsakkoorden, maar toch blijft ook dit akkoord business as usual: handelsafspraken zijn bindend maar afspraken over duurzaamheid blijven vrijblijvend. Eventuele negatieve effecten van de handel op het klimaat blijven daardoor zonder consequenties. Het verder vrijgeven van de handel in hout en vis, zonder bindende duurzaamheidsafspraken, kan de bestaande problemen van ontbossing en overbevissing verergeren. GroenLinks wil alleen handelsakkoorden die echt bijdragen om klimaatverandering aan te pakken en die goed zijn voor de biodiversiteit.

3. Hoe staat het met de mensenrechten in Vietnam?

De mensenrechtensituatie in Vietnam is zeer zorgelijk. De vrijheid van meningsuiting is sterk ingeperkt en kritiek op de overheid wordt hard gestraft. In 2019 werd in Vietnam een nieuwe cybersecurity-wet aangenomen, waardoor mensen die zich online uitspreken tegen de regering eenvoudig vervolgd kunnen worden. Verschillende journalisten en mensenrechtenverdedigers zijn door de overheid geïntimideerd of zelfs opgesloten. De journalist Pham Chi Dung werd gearresteerd nadat hij het Europees Parlement opriep om de ratificatie van het handelsakkoord met Vietnam uit te stellen.

Ondanks het samenwerkingsakkoord dat de EU al in 2016 met Vietnam sloot, verbetert de situatie in Vietnam nauwelijks. In dat samenwerkingsakkoord staat de mogelijkheid om het het handelsakkoord dat nu voorligt, op te schorten. Het is voor GroenLinks onacceptabel dat de EU dit handelsakkoord ratificeert voordat mensenrechtenschendingen in het land voldoende zijn aangepakt.

4. Maar is GroenLinks dan tegen handel?

Nee, GroenLinks is voorstander van handelsafspraken als die een positieve impact hebben op duurzaamheid en respect voor mensenrechten. Voor GroenLinks is het essentieel dat handelsafspraken ertoe bijdragen dat bedrijven handelen met respect voor mensen, dieren, klimaat en milieu. Door multinationals extra rechten te geven om overheden onder druk te zetten als bedrijfsbelangen worden geschaad, gaan we juist de verkeerde kant op.

5. Maar andere partijen hebben toch ook gezegd dat ze meer aandacht willen voor klimaat en mensenrechten in handelsakkoorden?

Klopt. Helaas ziet het ernaar uit dat ze zullen instemmen met het akkoord. In de handelscommissie stemden de Europese christendemocraten (Europese fractie van CDA), liberalen (fractie van D66 en VVD) en sociaaldemocraten (fractie van PvdA) vorige maand in met het verdrag.

6. Moet dit akkoord nu ook nog door nationale parlementen worden goedgekeurd?

Deels. Dit handelsakkoord is een Europese bevoegdheid en hoeft daarom alleen door het Europees Parlement en door Europese ministers goedgekeurd te worden. Het deel over het investeringsakkoord is een gedeelde bevoegdheid van Europa en van de lidstaten, het moet daarom langs ook alle nationale parlementen. Het Europees Parlement stemt komende week over beide delen.

7. Over welke andere verdragen lopen er nog onderhandelingen? Momenteel onderhandelt de Europese Commissie met onder andere Australië, Nieuw-Zeeland en Indonesië over handelsakkoorden. Met China onderhandelt de Europese Commissie over een investeringsakkoord. De Europese Unie sloot al een handelsakkoord op hoofdlijnen Zuid-Amerikaanse landen (EU-Mercosur) waar de lidstaten en het Europees Parlement zich over buigen zodra de volledige juridische tekst voltooid is. Het handelsakkoord met Canada (CETA) is voorlopig in werking getreden, maar EU-lidstaten moeten het nog wel ratificeren. Onder andere in Nederland is nog onzeker of dat gaat gebeuren. Een volledig overzicht van alle handelsonderhandelingen staat op de website van de Europese Commissie.

In het aangekondigde investeringsfonds zou expliciet geld moeten worden vrijgemaakt voor de alfa-, gamma- en medische-wetenschappen. Een brede Kamermeerderheid heeft zich achter deze oproep van GroenLinks en D66 geschaard, blijkt uit de stemmingen van dinsdag twaalf november.

Komende jaren worden tussen universiteiten tientallen miljoenen euro’s herverdeeld van onder meer de geesteswetenschappen naar bèta en techniek. De aangenomen Kamermotie moet ervoor zorgen dat ook de alfa-, gamma- en medische-wetenschappen een impuls krijgen.

Niels van den Berge, GroenLinks-Kamerlid wetenschapsbeleid, is blij met de Kamermeerderheid: “In het politieke debat worden de geesteswetenschappen te vaak uitgespeeld tegenover bèta en techniek. Voor de uitdagingen van de toekomst hebben we ze allebei nodig. Ik ga me pas echt zorgen maken als er straks geen kritische wetenschapsfilosofen meer zijn die kanttekeningen plaatsen bij de robots van de toekomst.”

“Ik ben blij dat de Kamer zich heeft uitgesproken dat de minister van Economische Zaken en Klimaat, Eric Wiebes, binnen het investeringsfonds expliciet moet investeren in de wetenschappen die voor de Nederlandse samenleving in den brede belangrijk zijn.”

Werkdruk

De werkdruk in het hoger onderwijs is nu al torenhoog, vult GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld (onderwijs) aan: “Ik spreek regelmatig docenten op universiteiten en zij zeggen allemaal hetzelfde: we hebben nauwelijks nog tijd om onderzoek te verrichten vanwege de hoge studentenaantallen. Er moet geïnvesteerd worden in de alfa-, gamma- en medische-wetenschappen zodat onze wetenschappers niet langer meer in hun vrije tijd baanbrekend onderzoek hoeven te verrichten.”

Uit een FNV-enquête onder 2.500 respondenten blijkt dat 78 procent van het personeel aan universiteiten doorwerkt in de weekenden en in de avonden. Bovendien geeft een ruime meerderheid van de 2.500 ondervraagden (59 procent) aan lichamelijke of psychische klachten te ondervinden als gevolg van de hoge werkbelasting.

Jan Paternotte, D66-Kamerlid hoger onderwijs en wetenschap, is mede-indiener van de motie. “Een belangrijk onderdeel van wetenschap bedrijven, is juist de wetenschappelijke nieuwsgierigheid. Op alle vlakken, met alle studies. Met het investeringsfonds hebben we een extra mogelijkheid om weer te investeren in alle wetenschappen.”

Zonder extra investeringen zal de herverdeling van de universiteitsgelden vanaf 2022 een krimp veroorzaken bij de brede universiteiten. Hierdoor komt het onderzoek in deze wetenschappelijke gebieden verder onder druk te staan. Uiteindelijk stemde een brede Kamermeerderheid in met de oproep om vanuit het investeringsfonds te investeren in de alfa-, gamma- en medische-wetenschappen.

Alle politieke partijen moeten zich uitspreken voor structureel investeringen in onderwijs. Die oproep deed GroenLinks Tweede Kamerlid Lisa Westerveld vandaag in de Tweede Kamer tijdens het debat over de Onderwijsbegroting.  

“Het kan niet zo zijn dat we allemaal zeggen dat onze kinderen de beste kansen verdienen, maar het onderwijs steeds weer de pineut is als er bezuinigd wordt. En dat iedereen vindt dat de leraar de kwaliteit van het onderwijs bepaalt, dat we zuinig op hen moeten zijn, maar diezelfde leraar altijd heeft moeten knokken voor zijn of haar positie”, zegt Kamerlid Lisa Westerveld.

Vandaag staken tienduizenden leraren in heel Nederland. Zij willen meer waardering voor hun vak. Dat willen zij bereiken door een beter salaris, met name voor basisschoolleraren, het verlagen van werkdruk door extra handen in de klas en meer inzet op (zij-)instroom voor de lerarenopleiding.

Geen woorden maar daden GroenLinks staat pal achter deze eisen en vindt het tijd dat ook andere partijen zich hieraan moeten committeren. “Een goede toekomst voor onze kinderen is geen politiek belang. Dat willen we allemaal. Vandaag vragen we daarom van de andere partijen: lever dan nu ook boter bij de vis en zeg toe dat er structureel geld komt.”

In het voorstel dat Westerveld vandaag aan de kamer voorlegt vraagt GroenLinks om structurele investering. “Leraren en kinderen hebben niks aan politieke discussies die nergens toe leiden. Niemand heeft daar wat aan, en al helemaal niet het onderwijsveld, waarin nu grote onrust heerst. Zij hebben alleen iets aan politici die met elkaar de schouders eronder zetten”, zegt Westerveld.

D66 heeft laten weten het voorstel te steunen.

De provinciebesturen zijn bijna rond! We gaan besturen in Noord-Holland, Groningen, Utrecht, Gelderland, Noord-Brabant, Flevoland en Drenthe. In Zuid-Holland lopen de gesprekken voor een coalitie nog.

Tijdens de provinciale verkiezingen zette de groei van GroenLinks door. We werden de grootste in Groningen en Utrecht, verdubbelden in Gelderland en boekten forse winst in alle andere provincies. Ons succes vertaalt zich in groene en sociale coalitieakkoorden! Lees hier de plannen per provincie.

In Noord-Holland zitten we in een coalitie met de VVD, D66 en de PvdA. Het beleid rondom windmolens wordt aangepast en er komt een plan voor biodiversiteit. In Groningen ging GroenLinks als grootste de onderhandeling in. Er is een groen, duurzaam en sociaal coalitieakkoord uitgekomen met de focus op verbinding. In Utrecht gaan we samen met CDA, D66, PvdA en de ChristenUnie investeren in de versnelling van de energietransitie. Ook op sociaal gebied liggen er mooie plannen klaar. In Gelderland gaan we voor een ambitieuze doelstelling van 55% CO2-reductie in 2030. Ook op bereikbaarheid wordt veel ingezet. Ook in Noord-Brabant gaan we werken aan een groenere, gezondere en socialere provincie. Samen met de VVD, CDA, D66 en PvdA wordt er bijvoorbeeld ingezet op een actieplan voor de arbeidsmarkt. In Drenthe maakt GroenLinks voor het eerst deel uit van het College van Gedeputeerde staten! We besturen mee en er wordt flink ingezet op biodiversiteit en inclusiviteit.  In Flevoland wordt GroenLinks onderdeel van een brede coalitie met VVD, CDA, ChristenUnie, PvdA en D66. We gaan ons inzetten voor een vitale, groene en sociale provincie.

De provinciebesturen zijn bijna rond! We gaan besturen in Noord-Holland, Groningen, Utrecht, Gelderland, Noord-Brabant en Drenthe. In Flevoland en Zuid-Holland lopen de gesprekken voor een coalitie nog.

Tijdens de provinciale verkiezingen zette de groei van GroenLinks door. We werden de grootste in Groningen en Utrecht, verdubbelden in Gelderland en boekten forse winst in alle andere provincies. Ons succes vertaalt zich in groene en sociale coalitieakkoorden! Lees hier de plannen per provincie.

In Noord-Holland zitten we in een coalitie met de VVD, D66 en de PvdA. Het beleid rondom windmolens wordt aangepast en er komt een plan voor biodiversiteit. In Groningen ging GroenLinks als grootste de onderhandeling in. Er is een groen, duurzaam en sociaal coalitieakkoord uitgekomen met de focus op verbinding. In Utrecht gaan we samen met CDA, D66, PvdA en de ChristenUnie investeren in de versnelling van de energietransitie. Ook op sociaal gebied liggen er mooie plannen klaar. In Gelderland gaan we voor een ambitieuze doelstelling van 55% CO2-reductie in 2030. Ook op bereikbaarheid wordt veel ingezet. Ook in Noord-Brabant gaan we werken aan een groenere, gezondere en socialere provincie. Samen met de VVD, CDA, D66 en PvdA wordt er bijvoorbeeld ingezet op een actieplan voor de arbeidsmarkt.

In Drenthe maakt GroenLinks voor het eerst deel uit van het College van Gedeputeerde staten! We besturen mee en er wordt flink ingezet op biodiversiteit en inclusiviteit. 

De aanleg van het omstreden buizenstelstel voor chemische stoffen in de Peelregio  lijkt vergoed van de baan. Vandaag stemde een Kamermeerderheid voor de motie om de aanleg van de buizen definitief te stoppen. De motie is een initiatief van GroenLinks Kamerlid Paul Smeulders, samen met Erik Ronnes (CDA) en Jessica van Eijs (D66), alle drie Brabanders.

“Mooi dat hiermee een einde komt aan een lange periode van onzekerheid en zorgen voor bewoners in de omgeving van Helmond. Ze hebben het jarenlang moeten opnemen  tegen de sterke lobby van de chemische industrie. Ik ben ontzettend blij dat de inwoners en de natuur uiteindelijk zegevieren”, zegt Kamerlid Paul Smeulders.

Al een jaar of acht wordt gesproken over de aanleg van pijpleidingen die gevaarlijke stoffen van de chemie-industrie in Zuid-Limburg naar de Rotterdamse haven moeten vervoeren. Het vervoer van gevaarlijke stoffen via buizen in de grond zou veiliger zijn dan via het spoor of de weg. GroenLinks ziet hier de zeker de voordelen van in. Toch zijn we tegen dit tracé, omdat het niet nodig is. Er ligt al een bestaand tracé wat hiervoor geschikt is. De chemische industrie wilde een aftakking, omdat dit goedkoper voor ze is. Als GroenLinks vinden we het onacceptabel dat vanwege deze economische belangen een risicovolle pijpleiding dwars door een  woonwijken wordt gelegd, zoals in Helmond en omgeving .

Smeulders: “De buizen zijn een risico voor de veiligheid. Bovendien zou de aanleg van de pijpleidingen betekenen dat stukken bos moeten verdwijnen, sportvelden mogelijk moeten worden verplaatst en tuinen bij woningen aan het tracé gedwongen veranderen in een lange lege strook grond van 70 meter breed. Ik ben blij dat een Kamermeerderheid nu zegt dat dit niet moet gebeuren.”

Vorige maand maakte minister Ollongren (BZK) al bekend dat ze de procedure om de buisleidingen aan te leggen per direct had stopgezet en nader onderzoek wilde naar de gang van zaken. Zij zei het te betreuren dat bewoners en andere betrokkenen zo lang in onzekerheid waren gebleven. Een mooie eerst stap, maar omwonenden bleven door de nieuwe onderzoeken tot 2021 in onzekerheid. Nu de Tweede Kamer zich heeft uitgesproken, lijkt de aanleg voorgoed van de baan. Smeulders heeft Ollongren gevraagd voor 1 juli te laten weten hoe ze de aangenomen Kamermotie gaat uitvoeren.

 

Historisch moment: De klimaatwet is aangenomen

De meerderheid van de Eerste Kamer stemde vandaag in met de Klimaatwet. De wet, ontworpen door Jesse Klaver en Diederik Samsom, legt voor het eerst klimaatdoelstellingen wettelijk vast. Daarnaast voert de wet een mechanisme in dat ervoor zorgt dat overheid die klimaatdoelen ook gaat halen.

Kabinet verplicht om voor oktober klimaatmaatregelen te nemen

De vierde donderdag van oktober is voortaan vanaf 2020 officieel Klimaatdag. Het kabinet rapporteert op die dag over de broeikasgasreductie en ze kan extra maatregelen presenteren om de klimaatdoelen te halen mocht dit noodzakelijk zijn.

Al sinds de start van dit kabinet onderhandelt de coalitie over een klimaatakkoord. Elke keer zonder resultaat. De Klimaatwet legt vast dat er al in 2019 een Klimaatplan wordt gepresenteerd waarin de maatregelen staan die nodig zijn om de doelen van de Klimaatwet te halen.

Jesse Klaver: “Dit is echt een bijzonder moment. Deze wet heeft een grote impact op onze toekomst en het tegengaan van klimaatverandering. Deze wet gaat Nederland veranderen.”

In de Klimaatwet staan drie doelen: 1.    Een vermindering van 49% (t.o.v. 1990) van de broeikasgasuitstoot in 2030. 2.    Een vermindering van 95% (t.o.v. 1990) van de broeikasgasuitstoot in 2050. 3.    100% broeikasgas-neutrale elektriciteit in 2050

Elke vijf jaar komt er een klimaatplan waarin het klimaatbeleid wordt vastgesteld. Dit klimaatplan past in het klimaatakkoord van Parijs en in de systematiek van de Integrale Nationale Energie-en Klimaatplannen die voor de EU moeten worden opgesteld.

Historisch moment

GroenLinks en PvdA hebben de Klimaatwet gemaakt, deze is daarna door SP, D66, ChristenUnie, VVD en CDA omarmd waardoor de wet door zeven partijen werd aanboden aan de Tweede Kamer. Daar werd de wet al in december aangenomen. Jesse Klaver: “Ook voor mij persoonlijk is dit een heel mooi moment. Het is zonder twijfel mijn belangrijkste resultaat in negen jaar Kamerlidmaatschap. Maar nog veel belangrijker: dit is een historisch moment voor klimaatpolitiek in Nederland."

Nederland is niet het eerste land dat een Klimaatwet kent. In Europa waren het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Finland, Frankrijk, Noorwegen en Zweden waren Nederland voor. In Duitsland staat in het coalitieakkoord dat er een Klimaatwet zal komen. Wel is de Nederlandse Klimaatwet op dit moment de meest ambitieuze Klimaatwet ter wereld met een reductiedoel van 95% in 2050

 

De steun voor de verhoging van de studierente brokkelt steeds verder af. Binnen een week ondertekenden al 100.000 mensen de petitie tegen de verhoging van de studierente. Reden genoeg voor Eerste Kamerleden van coalitiepartijen om zich nog eens achter de oren krabben, vinden GroenLinks, studentenbelangenorganisatie ISO, Landelijke Studentenvakbond LSVB, scholierenorganisatie LAKS, CNV Jongeren en de Nationale Jeugdraad. Zij roepen senatoren op zonder last of ruggespraak over het wetsvoorstel te stemmen.

De petitie tegen de renteverhoging op studieschulden is in slechts 7 dagen tijd al meer dan 100.000 keer ondertekend. “Dat is ongekend. Het is duidelijk dat dit onderwerp breed leeft in de samenleving. En dat velen met ons vinden dat studenten geen melkkoeien van de staatskas zijn. Het verhogen van de kosten van lenen, ten koste van studenten kan niet door de beugel. Dit plan moet de prullenbak in”, zegt Zihni Özdil, Tweede Kamerlid voor GroenLinks.

De regering is van plan om de rente op studieleningen te verhogen. Hierdoor betalen oud-studenten met een gemiddelde studieschuld 5.000 euro extra aan het aflossen van hun lening. Op 28 mei behandelt de Eerste Kamer het plan. Vandaag en morgen hebben veel partijen de verhoging ter voorbespreking op de agenda van hun fractievergadering.

Bedenkelijk Het is bedenkelijk dat het kabinet deze maatregel op de laatste vergaderdag voor de installatie van de Eerste Kamer nog snel erdoor wil loodsen, vindt de alliantie achter de petitie. Afgaand op de stemming in de Tweede Kamer zou het wetsvoorstel het in de nieuwe samenstelling van de Eerste Kamer niet halen.

Tegelijk heeft de alliantie steeds meer vertrouwen dat de maatregel van tafel gaat. Eén enkele stem van een senator uit een coalitiepartij in de Eerste Kamer kan het verschil maken tussen wel of geen renteverhoging. D66 sentoren hebben aangegeven dat zij niet formeel gebonden zijn aan het regeerakkoord en hebben dus mogelijk de ruimte om tegen te stemmen.

Sterk signaal

“Naast 27 jongerenorganisaties hebben nu ook tienduizenden studenten en andere medestanders zich via deze petitie laten horen. Een sterk signaal voor de Eerste Kamer. Die verhoging moet van tafel”, zegt Tom van den Brink, voorzitter ISO.

“Alles wijst erop dat er geen draagvlak is voor deze onrechtmatige maatregel. De Eerste Kamer kan niet anders dan hiernaar te handelen”, zegt LSVb-voorzitter Carline van Breugel.

Teken de petitie! Deze loopt nog tot 28 mei. Dan wordt deze officieel aangeboden aan de Eerste Kamer.

“Europese politieke partijen moeten niet langer geld aan kunnen nemen van bedrijven die belang hebben bij de uitkomst van stemmingen in het Europees Parlement.” Dat stelt Bas Eickhout, lijsttrekker voor GroenLinks en de Europese Groenen.

“De invloed van bedrijven op politieke besluitvorming is veel te groot. Dit geldt voor Nederland, maar zeker ook voor Europa.” GroenLinks wil dat de nieuwe Europese Commissie donaties en betalingen van bedrijven aan Europese politieke partijen helemaal verbiedt. 

Lees het volledige plan om de invloed van bedrijven op politieke besluitvorming in te perken op de website van GroenLinks.

Uit het verplichte transparantieregister over donaties blijkt dat Europese politieke partijen donaties aannemen van grote multinationals. Dat is nu toegestaan tot een bedrag van 18.000 euro. Een aantal van deze bedrijven heeft gelobbyd voor standpunten die ten koste gaan van bijvoorbeeld gezondheid, privacy of het milieu.

Eickhout: "Of het nu gaat om de farmaceutische industrie, autofabrikanten, producenten van bestrijdingsmiddelen of de fossiele industrie: hun invloed op Europese wetten en besluiten moet drastisch worden ingeperkt. Europese beleidsmakers moeten de belangen dienen van mensen in plaats van die van grote bedrijven. Te nauwe banden tussen politiek en het bedrijfsleven zit een eerlijk en duurzaam Europa in de weg."

Van Bayer tot Disney

De fractie van de Europese liberalen (ALDE) waartoe VVD en D66 behoren, nam donaties tot 18.000 euro aan van multinationals als Monsanto-Bayer en Syngenta Crop Protection. Deze bedrijven verzetten zich actief tegen strengere regels voor giftige bestrijdingsmiddelen die slecht zijn voor de natuur. Een groot deel van ALDE-fractie stemde tegen een verbod op pesticiden in ecologische focusgebieden. Ook techbedrijven als Uber en Google gaven geld aan Europese politieke partijen. Zo ontving de stichting van de Europese christendemocraten 18.000 euro van Microsoft.

De Europese liberale ALDE-fractie ontving ook geld van Walt Disney dat een belanghebbend bedrijf was in een recente stemming over copyright. Veel Europarlementariërs uit deze fractie stemden in met de omstreden uploadfiltersdie in deze wet werden opgenomen dankzij een zeer krappe meerderheid.

Om alle schijn van belangenverstrengeling tegen te gaan wil GroenLinks dit soort betalingen aan Europese politieke partijen totaal verbieden. Het Europees Parlement sprak zich onlangs uit tegen donaties van grote bedrijven. VVD, D66, ChristenUnie en PVV stemden tegen een oproep tot dit verbod.

Lobbyregister

Het verbod op betalingen van bedrijven aan politieke partijen is onderdeel van een breder plan van Bas Eickhout om de invloed van bedrijven op politieke partijen aan banden te leggen. In dat plan stelt GroenLinks tevens voor om mogelijke belangenverstrengeling van Europese politici te laten beoordelen door een onafhankelijk ethisch comité. Ook wil GroenLinks snel een bindend lobbyregister op alle niveaus.

Eickhout: “Het moet kristalhelder zijn voor mensen dat Europese politici het algemeen belang dienen. Daarvoor is transparantie cruciaal en moet hard worden opgetreden tegen belangenverstrengeling met het bedrijfsleven.”

Wie houdt niet van de groene weides met blauwe sloten in Friesland, Noord- en Zuid-Holland? Het zijn de veenweiden waar koeien grazen en in de lente de grutto broedt. Ik groeide op zo’n gebied; in Waterland. En ik woon er nog steeds. Midden tussen de veenweiden.

Bijna een jaar geleden werd ik Tweede Kamerlid voor GroenLinks. In mijn portefeuille zitten onder andere landbouw en natuur. Naast de debatten over actuele kwesties, wilde ik me ook graag verdiepen in een onderwerp. Ik koos een onderwerp dat mij na aan het hart ligt: de bodemdaling in het veen.

Veen is een pakket aan oude plantenresten dat opgebouwd is in duizenden jaren tijd. Om koeien te laten grazen op het gras op het veen, worden de waterpeilen verlaagd. Dan doen we al honderden jaren. Anders zouden de koeien (en later tractoren) wegzakken in de prut. Door de verlaging van het waterpeil klinkt het veen in. Om droge voeten te houden moet het peil daarna weer worden verlaagd. Het is een vicieuze cirkel die de afgelopen honderden jaren gezorgd voor een bodemdaling van enkele meters.

Bij de inklinking van het veen komt CO2 vrij. En niet zo’n beetje: de jaarlijkse CO2-uitstoot uit onze groene weiden is ongeveer net zoveel als de jaarlijkse CO2-uitstoot uit 2 miljoen auto’s of 2 kolencentrales. In het licht van de klimaatverandering en beperking van CO2-uitstoot is het dus goed ook te kijken naar het veen. Want wanneer je de waterpeilen niet langer verlaagd, vertraagt de CO2-uitstoot. Bovendien worden de weidevogels er ook blij van. De kieviet en de grutto houden van natte pootjes.

Blijft over de boer. Want hij zal door verhoging van het waterpeil over moeten stappen op een andere bedrijfsvoering. Hij kan drainagebuizen in zijn land leggen, maar we kunnen hem ook CO2-opslag-boer maken. Hij zal dan voor zijn diensten betaald moeten worden. Een derde mogelijkheid is dat hij overstapt van de melkveehouderij op natte teelten. Van rietsigaren kun je bijvoorbeeld isolatiemateriaal maken.

In het plan ‘Veen red je niet alleen’, dat ik samen met D66 indien, pleiten wij voor:

 

1. verhoging van het waterpeil

2. langjarig onderzoek naar bodemdaling en de oplossingen

3. een alternatief verdienmodel voor boeren

4. een veencommissaris, die regie voert over de bodemdalingsproblematiek in Nederland.

 

Binnenkort reageert het kabinet op het voorstel en debatteren we in de Tweede Kamer over het veen. Wordt daarom vervolgd!

 

Laura Bromet 

Tweede Kamerlid GroenLinks