Deze week las ik een bericht dat het ministerie van Binnenlandse Zaken gaat proberen om brieven van overheden begrijpelijker te maken voor inwoners. Gewapend met een stapeltje officiële brieven ging de NOS de straat op om mensen te vragen of ze wijs werden uit de wollige overheidstaal. Wat blijkt? Bijna niemand blijkt de inhoud te begrijpen.
Als jurist vind ik dat schokkend, maar ook erg herkenbaar. Ik weet dat ook collega’s van mij vaak moeilijke woorden gebruiken. Vaak denken ze dat dit nodig is om serieus genomen te worden. Zelf denk ik daar anders over. Schrijven is een boodschap overbrengen, en om een boodschap duidelijk over te brengen moet je je verplaatsen in de ander. Als die ander niet begrijpt wat je schrijft dan sla je als overheid de plank mis. Je mist dan de aansluiting met de inwoners en de kans bestaat dat je brief direct de prullenbak ingaat.
Er is vast een logische verklaring waarom de overheid zo vaak zo moeilijk communiceert. Onze samenleving is ingewikkeld, en ingewikkelde ideeën op een begrijpelijke manier overbrengen is gewoon lastig. Bovendien is het makkelijk om, als je omringt bent door mensen die je vaktaal prima begrijpen, te vergeten dat de persoon naar wie je brief gaat misschien helemaal niet thuis is in jouw jargon.
Zelf probeer ik altijd zo te schrijven dat mensen begrijpen wat er in mijn brief staat. Soms kan dat door lastige woorden weg te laten, of door uitleg te geven bij die woorden. Kleine aanpassingen in standaardbrieven kunnen een groot verschil maken. Daarom vind ik het goed dat staatssecretaris Knops de formele formuleringen van overheidsdienaren onder de loep neemt.
Als PvdA Overijssel werken we al langer aan de manier waarop de provincie naar onze inwoners communiceert. Zo hebben we bijvoorbeeld al een tijd geleden een motie Klare Taal ingediend, en willen we graag dat de website van onze provincie wordt aangepast om inwoners beter en makkelijker van informatie te voorzien. Ook als ze bijvoorbeeld laaggeletterd zijn, of niet zo handig met een computer kunnen omgaan.
De basis blijft dat we ons moeten verplaatsen in de persoon waarmee we communiceren. Elkaar begrijpen kan alleen als je dezelfde taal spreekt. Alleen dan kun je een volwaardig gesprek met elkaar voeren. En dus blijven we daar scherp op.
Het bericht Schrijf zoals je praat verscheen eerst op PvdA Overijssel.
