Poliflw

De Europese ministers gaven de Europese Commissie dinsdag een mandaat om onderhandelingen te starten over de oprichting van een multilateraal investeringshof. Dit permanente hof zou de arbitrage tussen staten en investeerders in de toekomst op zich moeten nemen. GroenLinks is ontsteld dat de EU-landen hiermee de rechten van internationale investeerders verder versterken zonder daaraan internationale plichten op het vlak van mensenrechten en duurzaamheid te verbinden.

Europarlementariër Bas Eickhout: “In plaats van multinationals die betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen of vernietiging van de natuur aansprakelijk te maken, geeft de EU prioriteit aan het verder versterken van de positie van investeerders ten koste van overheden.”

Ongelijkheid

Het hof voorziet in een hervormde vorm van de gedateerde en uiterst controversiële arbitrage tussen investeerders en staten (ISDS), maar die hervormingen gaan slechts over de procedures. Rechters worden onafhankelijker, de rechtsgang wordt transparanter en er komt een mogelijkheid tot beroep. Maar al deze zaken veranderen niets aan de ongelijkheid die dit systeem in stand houdt: investeerders krijgen een permanent hof om staten aan te klagen wanneer zij menen dat investeringsverdragen geschonden worden. Maar staten of slachtoffers van misdragingen van bedrijven kunnen niet aankloppen bij het hof om hen tot de orde te roepen.

Eickhout: “De EU mist hier een grote kans om investeerders op hun plichten te wijzen. De bescherming van investeerders wordt verder geïnstitutionaliseerd. Maar in het mandaat voor het multilateraal hof staat geen enkel streven om multinationals die zich inlaten met zaken als kinderarbeid of landroof ter verantwoording te roepen.”

Mandaat

De Commissie heeft nu het mandaat om het investeringshof namens de EU met geïnteresseerde partijen uit te onderhandelen. Als er een akkoord komt, zal dit moeten worden voorglegd aan het Europees Parlement en de lidstaten. GroenLinks wilde dat het Europees Parlement voorafgaand aan het onderhandelingsmandaat een positie zou innemen, maar een rechtse meerderheid verhinderde dat.

GroenLinks presenteert vandaag het pamflet “Nederland uit de schulden: de beloftes van GroenLinks.” De landelijke fractie en de lijsttrekkers van de zeven grote steden slaan de handen ineen en komen met concrete maatregelen om de schuldenproblematiek aan te pakken.

Schulden zijn namelijk een toenemend probleem. Tien procent van de Nederlandse huishoudens heeft problematische schulden en twintig procent van de huishoudens loopt daar risico op. Het hebben van schulden leidt tot gezondheidsproblemen, stress en soms zelfs huisuitzettingen. Daarom wordt het hoog tijd dat schulden op lokaal en landelijk niveau worden aangepakt. In het pamflet geven Kamerlid Linda Voortman en de GroenLinks-lijsttrekkers van zeven grote steden in Nederland aan wat zij gaan doen om mensen met schulden beter te helpen.

De partij pleit ervoor dat huisuitzettingen alleen vanwege een huurschuld niet meer mogen. Wie hulpverlening accepteert mag niet zijn huis uitgezet worden. Dat voorkomt veel leed, maar ook een onnodig groot beroep op de opvang. Ook wil de partij in elke gemeente convenanten sluiten met vastelastenpartners om te zorgen voor een sociale incasso en betere afstemming, zodat partijen niet op dezelfde euro’s jagen. Per huishouden moet er nog maar één deurwaarder aan de deur komen. Tot slot moet de overheid haar communicatie verbeteren. Deze is vaak te ingewikkeld en qua toon niet altijd aanmoedigend.

Linda Voortman: “de marktwerking in de deurwaarderssector dient geen enkel doel. Het leidt er alleen maar toe dat er steeds harder op dezelfde euro’s gejaagd wordt. Dat maakt schulden juist erger. Wij willen daarom toe naar één deurwaarder per gezin.”

GroenLinks is gestart met de Sleeplijn. Mensen die via WhatsApp een berichtje sturen naar 06-57525250 over de sleepwet krijgen van een team van GroenLinks-vrijwilligers antwoord. De Sleeplijn is bereikbaar van zondag 18 maart tot en met verkiezingsdag.  

Bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer opende GroenLinks een ‘zweeflijn’ voor zwevende kiezers. Toen kwamen er duizenden vragen binnen van stemmers, die bijvoorbeeld wilden weten wat het verschil was tussen GroenLinks en andere partijen.  

Dit keer beantwoorden tientallen vrijwilligers vanaf het landelijk bureau van GroenLinks in Utrecht vragen over de sleepwet. Ze vertellen mensen waarom GroenLinks adviseert om tegen de sleepwet te stemmen en geven informatie over de ‘reparatiewet’ die GroenLinks voorstelt, waarmee we daadkrachtige geheime diensten mogelijk maken en tegelijkertijd de vrijheid van onschuldige mensen beschermen.  

GroenLinks-vice fractievoorzitter Kathalijne Buitenweg is het gezicht van de campagne van GroenLinks tegen de sleepwet. Zij zal zelf zondag tussen 14.00u en 16.30u aanschuiven bij de vrijwilligers van de sleeplijn om vragen van stemmers te beantwoorden.

Deze week precies twee jaar geleden, op 20 maart 2016, ging de Turkijedeal in, die de trek van vluchtelingen en migranten via Turkije en de Griekse eilanden naar West-Europa moest stoppen. Europarlementariër Judith Sargentini maakt de balans op.

Volgens de deal voerde Turkije zijn grenspatrouilles op zodat smokkelbootjes niet meer konden vertrekken en ging akkoord met het terugnemen van Syriërs die die overtocht toch hadden gemaakt. In ruil daarvoor bood de Europese Unie drie miljard aan financiële steun voor de opvang van vluchtelingen in Turkije en beloofde het voor iedere teruggestuurde Syriër een kwetsbare vluchteling vanuit Turkije op te nemen. 

Doorslaand succes

Twee jaar later lijkt de deal – samen met het grenshek tussen Macedonië en Griekenland – voor regeringen in West-Europa een doorslaand succes: er konden asielzoekerscentra dicht. Maar een bezoek aan Lesbos en Chios toont de wrange realiteit. De vluchtelingen op de Griekse eilanden verkeren nog steeds in doffe ellende. Zij arriveerden na 20 maart 2016 en komen daarom niet in aanmerking om hervestigd te worden naar een ander land in Europa. Teruggestuurd naar Turkije worden ze vooralsnog ook niet. Verschillende rechtszaken in Griekenland daarover lopen nog en de Griekse regeringspartij Syriza twijfelt aan de opvang in Turkije, ook al is Turkije volgens Griekenland officieel een veilig land voor vluchtelingen

Dat vluchtelingen niet terug zouden kunnen naar Turkije omdat het er niet veilig is, kon je zien aankomen. En als er niemand terug gaat, dan hoeven Europese lidstaten ook geen vluchtelingen uit Turkije naar de Unie te halen. In 2017 bleef de teller steken op tienduizend hervestigde Syriers. Nederland nam er daarvan - een oog koning - tweeduizend voor zijn rekening. 

Ondertussen oordeelde het Europees Hof van Justitie dat de Turkijedeal geen internationaal verdrag is en dat de Europese Commissie en de Europese Raad officieel geen partij zijn. Hierdoor acht het Hof zichzelf niet bevoegd om te oordelen over de zaken van de vluchtelingen die onder de Turkije deal vallen. 

Libië

Twee jaar na de deal met Turkije is dit het resultaat; Turkije houdt vluchtelingen tegen, Europa betaalt maar is niet juridisch aansprakelijk en de beloofde hervestiging komt niet van de grond. Op de eilanden zitten duizenden mensen vast zonder enig uitzicht op verbetering. Toch wordt de Turkijedeal aangehaald als een formule die elders navolging verdient. Laten we nu eens kijken wat er de laatste maanden in Libië is gebeurd. 

Europa heeft de Libische grenswachten getraind en van snelle boten voorzien. Sinds de Libiërs hun eigen wateren weer patrouilleren, komen er aanzienlijk minder migranten aan in Italië. We weten dat migranten die door de Libische kustwacht uit het water worden gered, in een onmenselijk detentiekamp in Libië verdwijnen. Drenkelingen die door schepen met Europese vlag gered worden, mogen niet terug naar Libië, want wij beschouwen dat land als onveilig. 

'Officiële detentiekampen'

Na de berichtgeving over de mensonterende situatie in de detentiekampen in Libië is er een grootschalige evacuatie op gang gekomen, geleid door de Internationale Organisatie voor Migratie en betaald door de Europese Unie. De illegale gevangenissen, gerund door mensenhandelaars, liggen nog buiten ieders bereik. Migranten worden uit de officiële detentiekampen bevrijd en terug naar huis gebracht. Vluchtelingen, die thuis het risico op vervolging lopen, worden met hulp van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR in Niger gehuisvest. Met de regering van Niger is afgesproken dat dit tijdelijk is en dat Europese landen bereid zijn om deze vluchtelingen in Europa op te nemen. 

Van de naar schatting 47.000 vluchtelingen in Libië zijn er tussen november en februari 1.020 naar Niger overgebracht. Tot nog toe mochten er slechts vijfentwintig naar een Europees land (Frankrijk) vertrekken. Deze week werd bekend dat de UNHCR tijdelijk gestopt is met het evacueren van vluchtelingen van Libië naar Niger, omdat te weinig Europese landen hun belofte aan Niger nakomen. 

Twee jaar na de Turkijedeal lijkt de geschiedenis zich te herhalen. Libië houdt ze tegen, Europa betaalt maar is niet juridisch aansprakelijk en de beloofde hervestiging komt niet van de grond. Uitkomst: mensen zitten vast zonder enig uitzicht op verbetering. Deze formule werkt niet. 

GroenLinks, PvdA en SP willen wettelijk vastleggen dat het aantal sociale huurwoningen in Nederland tenminste op peil blijft. De partijen presenteren daartoe vandaag een initiatiefwetsvoorstel. De nieuwe wet garandeert dat er in gemeenten altijd tenminste evenveel nieuwe sociale huurwoningen bij moeten komen, als er gesloopt of verkocht worden. Dit is nodig om voldoende betaalbare huurwoningen voor mensen met een kleine beurs beschikbaar te houden.

GroenLinks Tweede Kamerlid Linda Voortman: “De enorme afname van sociale huurwoningen en de enorme toename van vraag ernaar is natuurlijk geen natuurverschijnsel. Het is het gevolg van een lakse overheid die onterecht vertrouwde op de markt. Wij willen dat iedereen betaalbaar en prettig kan wonen. Deze wet zorgt ervoor dat de overheid meer regie neemt om daarvoor te zorgen.”

 

PvdA-Kamerlid Henk Nijboer: "Iedereen moet zeker zijn van een goede, betaalbare woning. Maar voor veel Nederlanders is het vinden van een fijn huis een hopeloze zoektocht. Wachtlijsten van vele jaren zijn onacceptabel maar wel vaak de praktijk. In veel gemeenten is echt sprake van woningnood, daarom moeten we de sociale woningbouw beschermen en juist meer gaan bijbouwen.”

 

SP-Kamerlid Sandra Beckerman: "De komende jaren dreigen vele tienduizenden sociale huurwoningen gesloopt of verkocht te worden, terwijl het aantal mensen dat in aanmerking komt voor een sociale huurwoning juist toeneemt. Deze initiatiefwet beschermt de sociale woningbouw."

 

21 maart zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Meer weten over GroenLinks in jouw gemeente? Vind jouw gemeente op onze speciale verkiezingspagina.

Het Europees Parlement wil één Europees systeem voor de winstbelasting van bedrijven, zodat multinationals niet langer belasting kunnen ontwijken door hun winsten kunstmatig te verschuiven tussen EU-landen. GroenLinks steunt het voorstel en wil dat de EU-landen vaart maken met deze cruciale wet.

Op donderdag scherpte het Europarlement de voorstellen van de Europese Commissie voor een Europese grondslag voor de winstbelasting van bedrijven aan. 

“De achtentwintig verschillende berekeningen voor winstbelasting maken de Europese interne markt een paradijs voor belastingontwijkers als Ikea, Google en Starbucks”, reageert Europarlementariër Bas Eickhout. “Met één Europese belastinggrondslag krijgen landen weer grip op deze bedrijven. Multinationals gebruiken onze infrastructuur en moeten er dus ook een eerlijke bijdrage aan leveren.”

Aanscherpen

Het Europees Parlement wil het voorstel van de Europese Commissie op een aantal punten aanscherpen, waardoor een aantal onredelijke aftrekposten voor bedrijven versoberd worden. Ook stelt het Europarlement een nieuwe methode voor om techbedrijven zoals Google niet langer te belasten op basis van waar hun hoofdkantoor gevestigd is, maar ook op basis van de geëxploiteerde gebruikersdata per land. 

Eickhout: “Landen zijn een dief van hun eigen portemonnee als ze de belastingregels van de vorige eeuw toepassen op de grote techbedrijven van vandaag. Zij betalen momenteel nauwelijks belasting.”

Unanimiteit

De nationale regeringen moeten echter met unanimiteit over dit voorstel besluiten voordat de wet kan ingaan. Enkele EU-landen liggen voorlopig dwars en ook een meerderheid van de Nederlandse Tweede Kamer uitte bezwaren. In het Duitse coalitieakkoord staat echter dat Duitsland samen met Frankrijk het initiatief wil nemen om aan Europese oplossingen voor winstbelastingen te werken.

“Ik hoop dat er na jaren stilstand eindelijk vooruitgang geboekt kan worden. Desnoods met een kopgroep van landen. Anders blijven landen en hun staatskas de speelbal van multinationals”, aldus Eickhout.

Nederland is een prachtig land. Een land vol mensen met heel uiteenlopende opvattingen en levensstijlen. Een land waarin het vertrouwen in de overheid groot is. Dat vrije Nederland koester ik. 

Juist daarom is het belangrijk dat we kritisch zijn als de overheid de vrijheden van burgers inperkt. Als het de bevoegdheden van de geheime diensten vergroot. Waar trekken wij de grens? Daar gaat het referendum over, op 21 maart. 

Voor mij is het duidelijk.

Ja, er moet een nieuwe wet komen die past bij het internettijdperk. Maar nee, déze wet is niet goed genoeg om onze samenleving veilig en vrij te houden. Daarom stem ik op 21 maart tegen. 

Deze sleepwet maakt het mogelijk dat gegevens van onschuldige burgers grootschalig worden opgeslagen. Met wie we appen, bellen, of welke sites we bezoeken: het kan allemaal als bijvangst door de diensten worden binnengehaald, en ongelezen worden gedeeld met buitenlandse diensten. En daar kun je, bewust of onbewust, toch rekening mee gaan houden.

Voor sommigen kunnen de problemen nog groter zijn. Kunnen de gegevens van een Turkse mensenrechtenactivist uit Den Haag bij Erdogan terechtkomen? Moet een Nijmeegse journalist vrezen voor de onthulling van zijn Syrische bron? En moet een Rotterdamse ondernemer er rekening mee houden dat haar bedrijfsgeheimen bij de Amerikaanse geheime diensten terecht kunnen komen?

Massale surveillance biedt niet meer veiligheid.

We moeten de hooiberg aan gegevens niet groter maken, maar juist investeren in gerichte opsporing. In het analyseren van gegevens die er vaak al zijn.

Volgens minister Ollongren is het massaal en ongericht afluisteren 'niet de bedoeling'. Maar wanneer het over fundamentele mensenrechten gaat, is die belofte niet genoeg. De belofte moet in de wet. Want ik wil déze minister best geloven, maar wie zit na haar aan de knoppen?

Het referendum biedt de kans om de huidige wet te verbeteren. Om het sleepnet van tafel te halen en een streep te zetten door het doorsluizen van ongelezen informatie aan buitenlandse diensten. Na een ‘nee’ tegen de sleepwet, zet GroenLinks zich vol in op het repareren van de gaten in de wet. Zodat we geheime diensten goed uitrusten voor hun moeilijke taak, en tegelijkertijd de vrijheid van onschuldige mensen beschermen.

Daarom stem ik op 21 maart tegen. Jij ook?

VVDen D66 hebben gisteren, op basis van het advies van de informateurs Gerritsen (VVD) en Schouw (D66), gekozen voor een start met de oude coalitiepartners. Dat betekent doorgaan met bezuinigen op het busvervoer, geen extra inzet om lager opgeleiden aan werk te helpen en weinig tot geen prioriteit voor sociale woningbouw. 

De SP heeft aan de informateurs onomwonden laten weten dat zij mee wil besturen. De verkiezingsuitslag gaf daar ook aanleiding voor. Van het zogenaamde linker blok was de SP de enige partij die (procentuele) winst boekte.

De PvdA verloor twee zetels en GroenLinks is aardig wat kiezers kwijtgeraakt, maar wist nog net haar vierde zetel te behouden. Van de huidige coalitiepartijen heeft eigenlijk alleen D66 duidelijk gewonnen. De VVD verloor twee zetels en het CDA bleef nagenoeg gelijk.

Alle reden dus om af te stappen van de bestaande coalitie van VVD, CDA, D66 en GroenLinks die zich de afgelopen vier jaar met duidelijk rechts beleid manifesteerde. Laatstgenoemde partij wist deze koers op geen enkele manier om te buigen. Hoe moet dat nu met een verder verzwakt GroenLinks in dezelfde combinatie van partijen?

Daarom pleitte de SP tijdens het oriënterend gesprek met de informateurs voor een brede coalitie waarin partijen uit verschillende politieke richtingen zouden samenwerken. De partij wil zich in zo’n combinatie vooral sterk maken voor behoud van busvervoer in dorpen en wijken. Daarnaast zou zo’n coalitie werk moeten maken van meer en beter geïsoleerde sociale huurwoningen en meer mensen met een lage opleiding aan werk moeten helpen. Helaas kozen VVD en D66 voor een andere koers.

Ook in de oppositie zal de SP vanzelfsprekend blijven vechten voor deze doelen. Als de onderhandelingen tussen D66, VVD, CDA en GroenLinks vastlopen is de partij overigens altijd bereid om alsnog mee te onderhandelen. Voorwaarde is wel dat de SP dan voldoende punten kan binnenhalen om op een geloofwaardige manier mee te besturen.

GroenLinks-partijleider Bram van Ojik wil alleen verder praten over de pensioenplannen van het kabinet als zijn partij de doorslag kan geven. Zijn inzet is een eerlijker pensioenplan. Dat zei hij op het congres van GroenLinks in Utrecht.

Bram van Ojik vertelt waarom hij niet meer met het kabinet verder praat over hun plannen voor 2014........

Beste GroenLinksers,

Zoals jullie vast hebben meegekregen praat ik niet meer verder met het kabinet over hun plannen voor 2014. Ik heb er geen vertrouwen in dat er een resultaat zal komen dat ik met een positief advies aan jullie kan voorleggen. En dan heeft verder praten geen zin meer.

De gesprekken zijn begonnen na de Algemene Politieke Beschouwingen. Eindelijk leek het kwartje gevallen bij het kabinet: het ging ze echt niet lukken om hun plannen zomaar door het parlement te loodsen. Ze moesten nu echt gaan luisteren naar de wensen van de oppositiepartijen. Ik zag een kans om stappen te zetten op een fundamenteel punt uit ons verkiezingsprogramma: het vergroenen van de belasting om werk te creëren. Iedere mogelijkheid om het beleid van het kabinet bij te sturen in de richting van meer banen en minder milieuvervuiling grijp ik aan.

De kans dat we er uit zouden komen heb ik nooit groot geacht, maar als die kans gedurende de gesprekken steeds kleiner wordt, dan komt er een moment dat je moet zeggen ‘dit heeft geen zin meer’. Dat moment was vandaag.

Er zijn drie redenen voor mijn besluit. Ten eerste ging het meningsverschil over de extra bezuinigen de gesprekken te zeer belasten. GroenLinks heeft altijd gezegd nooit te zullen tekenen voor een extra bezuiniging van 6 miljard. Ten tweede bleek het onmogelijk om echt fundamentele stappen te zetten in de aanpak van de klimaat- en energiecrisis. Ten derde had ik er geen vertrouwen in dat het uitgangspunt van eerlijk delen recht overeind zou kunnen blijven staan.

Ik vind het jammer dat het zo gelopen is. Veel liever had ik jullie een pakket voorgelegd waar ik echt in geloofde. Dat is niet gelukt. Uiteraard verandert dit niets aan onze verdere opstelling in het parlement. Wij blijven ons inzetten voor een groene, linkse en rechtvaardige samenleving. En we zullen het kabinet bestoken met constructieve voorstellen om dat dichter bij te brengen. Net als onze vele wethouders en raadsleden dat doen. Met de Gemeenteraadsverkiezingen en de verkiezingen voor het Europees parlement in aantocht is een sterk GroenLinks harder nodig dan ooit.

Met vriendelijke groet,

Bram van Ojik,

Fractievoorzitter in de Tweede Kamer