Poliflw

Op voorstel van rapporteur Bas Eickhout hebben Europarlementariërs maandag ingestemd met een wet gestemd voor maatregelen om de financiële sector te vergroenen. De ambitieuze voorstellen van GroenLinks om groene investeringen te stimuleren, haalden een meerderheid. Een krappe rechtse meerderheid verzwakte echter de voorstellen om ook vervuilende investeringen te ontmoedigen. Naar verwachting komt er in april een nieuwe kans voor het hele parlement om de wet verder aan te scherpen.

Eickhout: “In het klimaatakkoord van Parijs belooft de wereld om financiële stromen in lijn te brengen met het wereldwijde klimaatdoel. Daarvoor moet duurzaam investeren van uitzondering naar nieuwe norm worden. De investeringen van nu bepalen hoe onze economie er over twintig jaar uitziet. Het is treurig dat CDA en VVD weer eens hun fossiele gezicht laten zien door lastige discussies over vervuilende investeringen uit de weg te gaan.”

Na een maandenlange politieke strijd en intensieve lobby vanuit het bedrijfsleven stemden de gezamenlijke commissies Economische zaken en Milieu maandagavond over het voorstel van de Europese Commissie voor een duurzaamheidsclassificatie van investeringen. Hiermee zet de EU een belangrijke stap naar toekomstig beleid om duurzame investeringen te stimuleren en greenwashing tegen te gaan.

Het Europees Parlement wil dat alleen beleggingsproducten die aan wettelijke duurzaamheidsstandaarden voldoen als ‘duurzaam’ mogen worden verkocht. Een rechtse meerderheid schoot echter enkele gaten in de wet waardoor onder andere voorstellen om duurzame investeringen ook te toetsen op respect voor mensenrechten werd verworpen.

Op aandringen van de groene fractie kwam de Europese Commissie vorig jaar met een actieplan voor verduurzaming van de financiële sector. Het wetsvoorstel voor een raamwerk van duurzame investeringen was echter te bescheiden aangezien het niet op de hele financiële sector maar slechts op specifieke groene financiële producten gericht was. 

Naar verwachting stemt in april het voltallige Europees Parlement over de voorstellen. GroenLinks zal dan opnieuw voorstellen voorleggen voor verduurzaming van de gehele financiële sector en het in kaart brengen van de meest vervuilende investeringen.

GroenLinks heeft vandaag tegen de Invoeringswet van de van de nieuwe Omgevingswet gestemd. Het lukte Kamerlid Paul Smeulders weliswaar om maar liefst vijf wetswijzigingen die het ruimtelijk beleid minder vrijblijvend maken door de Kamer te krijgen, maar de Omgevingswet blijft wat GroenLinks betreft te veel de nadruk leggen op minder regeltjes voor ondernemers.

In Nederland is de ruimte schaars en moet dus goed worden verdeeld. De regels hiervoor gaan binnenkort op de schop als in 2021 de Omgevingswet wordt ingevoerd. Dit wordt een mega-operatie, want het gaat hier om één van de grootste wetswijzigingen sinds de grondwetsherziening van 1948. Alle regels rond ruimtelijke ordening, milieu, externe veiligheid, lucht, natuur, water en erfgoed worden opnieuw bepaald. De operaties is zo omvangrijk dat bijna niemand precies weet wat er gaat gebeuren. Ook omdat de grote gevolgen pas over een aantal jaar merkbaar zijn.

Onder aanvoering van rechtse kabinetten is de Nederlandse traditie van zorgvuldige ruimtelijke ordening in de afgelopen jaren uitgehold. De Omgevingswet gaat dat niet beter maken. Vanaf het begin van de wetsbehandeling heeft GroenLinks zorgen geuit over het ontbreken van ‘waarborgen’ voor een goede kwaliteit van de leefomgeving. Het risico van de Omgevingswet is dat de ruimte in handen komt van enkele partijen, vaak grote bedrijven. Dat gaat dan weer ten koste van natuur en landschap waar juist veel mensen van kunnen genieten. Dat is de voornaamste reden dat de Kamerfractie deze week tegen de invoeringswet stemde.

Het lukte Kamerlid Paul Smeulders wel om de wet te verbeteren, omdat hij er met D66 en CDA in slaagde om iets meer checks and balances toe te voegen. Met deze regeringspartijen maakte GroenLinks onder meer aanpassingen die gemeenteraden meer mogelijkheden geven om plannen bij te sturen en omwonenden van grote projecten betere inspraak. De andere voorstellen die werden aangenomen zorgen ervoor dat mensen een hoger vergoedingsbedrag voor planschade kunnen krijgen (samen met het CDA) en dat het Europese landschapsverdrag van Florence wettelijk is verankerd. ‘De wet blijft een stap terug, maar de aanpassingen waarover we afspraken hebben kunnen maken, zijn binnen die marge mooie successen voor GroenLinks’, reageert Smeulders.

Nu de rechtse meerderheid ervoor heeft gezorgd dat de wet er nu toch gaat komen, zijn gemeenten en provincies aan zet. Het is aan hen om te zorgen voor voldoende waarborgen in de Omgevingsvisies en vooral in de Omgevingsplannen die ze de komende jaren gaan maken. Smeulders: ‘Hopelijk gebruiken ze de nieuwe instrumenten om belangrijke waarden als gezondheid, milieu en klimaat te versterken, om groene en sociale initiatieven van onderop mogelijk te maken en inwoners meer inspraak te geven.’

"Het verzet van Rutte en Buma tegen uitvoering van het Klimaatakkoord van Parijs is onverantwoord." Dat zei GroenLinks-leider Jesse Klaver maandagavond op een Meetup in Amsterdam naar aanleiding van de uitspraken van de twee coalitieleiders dit weekend op campagne.

Rutte zei dit weekend dat we nog tot 2050 hebben om maatregelen te nemen tegen klimaatverandering en hekelde partijen als GroenLinks die nu langjarig klimaatbeleid willen vastleggen. Buma vond dat Klaver aan het radicaliseren was.

Klaver: "De tacktiek van vertragen en frustreren is weer ingezet. Rutte en Buma hebben niet door dat, met hun verzet tegen noodzakelijk klimaatbeleid, zij zelf flankpartijen beginnen te worden. Nederland wil vooruit maar VVD en CDA staan op de rem."

Om het beleid bij te sturen wil Klaver graag met de coalitie in gesprek. Op de meetup zei hij "zijn hand uit te willen steken" naar de coalitiepartijen en zo snel mogelijk zaken te willen doen om de klimaatwet uit te voeren en de Urgenda-doelen voor 2020 te halen. Wat Klaver betreft hoort ook compensatie voor de stijgende energierekening bij die gesprekken.

Klaver: "De afgelopen weken heeft GroenLinks voorstellen gepresenteerd om de klimaatdoelen voor 2020 en 2030 te halen. Om klimaatdoelen te halen en de energierekening van mensen te compenseren, moeten we samenwerken. Ik ben daar absoluut toe bereid."

De commissie voor Juridische Zaken van het Europees Parlement stemde dinsdagmiddag in met het invoeren van een uploadfilter en een linkbelasting. Een meerderheid van onder andere christendemocraten (fractie van het CDA) en liberalen (fractie met VVD en D66) gaat akkoord met de controversiële voorstellen om het auteursrecht te updaten. “Een zorgelijke ontwikkeling”, stelt Europarlementariër Judith Sargentini. “Maar we hebben nog één kans om de voorstellen tegen te houden: bij de plenaire stemming. Ik reken op de steun van mijn Nederlandse collega’s.”

Spreek je steun uit en blijf op de hoogte. Meld je nu aan.

“Natuurlijk moeten we ervoor zorgen dat de makers van online content, zoals artiesten en journalisten genoeg verdienen krijgen voor hun werk”, zegt Sargentini. Maar de plannen die voorliggen, voor strenge regulering voor het ‘recht’  om te linken en een uploadfilter, gaan Sargentini te ver. “Staan er op Twitter straks nog memes op basis van televisiebeelden van het WK? Of mag je nog zomaar linken naar een krantenartikel online? Dat is maar zeer de vraag met deze wetsvoorstellen.”

De bezwaren gaan vooral over artikel 11 en 13 uit het wetsvoorstel van de Europese Commissie. Artikel 13 gaat over uploadfilters. Online platforms waar gebruikers content kunnen uploaden moeten preventief licenties kopen om auteursrechtelijk materiaal te mogen weergeven, maar als ze dat niet doen (of kunnen) dan moeten ze content filteren. Dat betekent dat alle bestanden gecheckt moeten worden tegen een database van auteursrechtelijk materiaal. Een onmogelijke prestatie.

Sargentini: “Het risico bestaat dat de online platforms het filter veel strenger instellen dan noodzakelijk om veilig te zijn. Daarnaast zijn uploadfilters foutgevoelig waardoor perfecte legale inhoud ook geblokkeerd kan worden. En dat gaat gevolgen hebben voor memes, parodies en andere content die legaal is, maar lijkt op auteursrechtelijk materiaal. ”

Artikel 11 geeft zogenaamde ‘naburige rechten’ aan uitgevers en eist dat ze een vergoeding krijgen voor het digitaal gebruik van hun publicaties. Probleem is echter dat er weinig gezegd wordt over de manier van ‘digitaal gebruik’ en dat zo bijvoorbeeld snippets, het automatisch uitklappen van links met afbeelding en context, er ook onder vallen.

“Het is hoog tijd dat we voor de grote digitale platforms als Facebook en Google een werkbaar systeem opzetten zodat ze eerlijk afdragen aan uitgevers en artiesten waarmee ze zelf advertentiegeld verdienen.” Maar Sargentini waarschuwt dat we met deze voorstellen het kind met het badwater dreigen weg te gooien. “Toen Spanje eerder strenge regels voor linken naar nieuwsberichten opstelde, besloot Google simpelweg om de Spaanse markt te verlaten en daalde de bezoekerscijfers van krantenwebsites dramatisch.”

Er is nog één kans de plannen te blokkeren. Tijdens de vorige stemming in het Europees Parlement haalde de rapporteur van het rapport, Axel Voss (christendemocraten), maar een kleine meerderheid voor zijn voorstellen. Dat kwam doordat kleine organisaties een vrijstelling kregen voor het inzetten van uploadfilters op hun websites. Nu deze vrijstelling komt te vervallen vergroot dit de kans dat een meerderheid van het Europarlement het compromis zal wegstemmen.

GroenLinks komt met een wetswijziging die regelt dat werknemers een veto kunnen uitspreken als het salaris van bestuurders van grote ondernemingen harder stijgt dan het CAO-loon. Dat kondigt Jesse Klaver vrijdagavond  -de dag voor het GroenLinks-partijcongres- aan.

Een CEO van een grote onderneming verdient op dit moment maar liefst 171 keer zoveel als de gemiddelde werknemer van zijn bedrijf. Volgens Klaver past dat niet meer bij 2019.

Klaver: “De tijdgeest keert, onze idealen hebben de wind in de rug. De tijd dat multinationals ongestoord belasting konden ontwijken en absurde megasalarissen uitdelen is voorbij. Het moet afgelopen zijn met de praktijk dat de beloningen aan de top de pan uit rijzen, terwijl de salarissen van gewone werknemers achterblijven.”

Klaver ziet op allerlei vlakken een nieuwe meerderheid in Nederland ontstaan die wil breken met de status quo. Hij verwijst naar de klimaatmars op 10 maart en naar de acties van scholieren.  Maar ook naar de ophef vorig jaar over de salarisverhoging van ING-topman Ralph Hamers, de commotie over de dividendbelasting en het pleidooi van minister Hoekstra (CDA) afgelopen zaterdag voor het verkleinen van de kloof tussen inkomens van CEO’s en dat van gewone werknemers.

Klaver: “Niemand vindt het normaal dat een CEO van een groot bedrijf binnen twee dagen een heel jaarsalaris kan verdienen. Politici kunnen het niet meer laten bij morele verontwaardiging, dit is het moment om tot wetgeving over te gaan. Een bedrijf is een gemeenschap. De winst van een bedrijf is net zo goed te danken aan de mensen op de werkvloer als aan de mensen in de boardroom.”

Klaver stelt de positie van het grote bedrijfsleven al langer ter discussie. Voorzitter van lobbyclub VNO-NCW Hans de Boer noemde het voorstel van Klaver voor een CO2-belasting voor de grote industrie recent levensgevaarlijk. Unilever-baas Paul Polman bekritiseerde Klaver in het AD vanwege de herstelwet dividendbelasting die GroenLinks had aangekondigd. Een paar jaar terug botste Klaver in de Tweede Kamer hard met ABN-commissaris Rik van Slingelandt over de salarissen bij de bank.

De wetswijziging die GroenLinks nu voorstelt, regelt dat de Ondernemingsraad (OR) instemmingsrecht krijgt op het salaris van bestuurders als dat salaris sneller stijgt dan het CAO-loon. Het is wat GroenLinks betreft een eerste stap om werknemers meer zeggenschap te geven over de beloningen aan de top en om de inkomenskloof te verkleinen.

Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt een voorstel van GroenLinks-Kamerlid Isabelle Diks om €2 miljoen aan extra geld beschikbaar te stellen voor de aanpak van meisjesbesnijdenis. De partij wil dat Nederland safe houses gaat openen in landen waar genitale verminking van meisjes en vrouwen veel voorkomt.

Diks: "Meisjesbesnijdenis is een wrede en gruwelijke praktijk die erop is gericht vrouwen te onderdrukken. Deze barbaarse vorm van verminking moet de wereld uit, maar neemt helaas eerder toe dan af. Met het extra geld van het voorstel van GroenLinks kan Nederland een grotere rol op zich nemen in de strijd tegen meisjesbesnijdenis, bijvoorbeeld door het oprichten van safe houses voor meisjes die hun besnijdenis ontvluchten.”

In Kenia wordt momenteel gewerkt aan een dergelijk safe house voor meisjes. Het plan is dat meisjes in dit soort opvanghuizen niet alleen veiligheid wordt geboden, maar ook onderwijs, zorg en coaching naar een betere toekomst. De initiatiefneemster voor het safe house in Kenia ontsnapte zelf aan besnijdenis bij haar Masai-stam. Diks: “Met dit soort kleine initiatieven kunnen we in vele vrouwenlevens een groot verschil maken. Bovendien laten we steeds meer meisjes en vrouwen, maar ook jongens en mannen, zien dat het anders moet én kan.”

Wereldwijd zijn ruim 200 miljoen meisjes en vrouwen slachtoffer van besnijdenis, ookwel Female Genital Mutilation (FGM). 44 miljoen van deze slachtoffers zijn jonger dan vijftien jaar. In een aantal landen neemt het percentage meisjes dat wordt besneden nog ieder jaar toe. Een voorbeeld hiervan is Indonesië, waar de populariteit van vrouwenbesnijdenis groeit uit naam van de Islam.

Het voorstel van GroenLinks wordt ondersteund door PvdD, PvdA, D66, CDA, ChristenUnie en VVD en kan daarmee op een Kamermeerderheid rekenen. Diks is namens GroenLinks lid van het meerpartijeninitiatief, een coalitie van zes politieke partijen die zich inzetten voor wereldwijde seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR).

Ondanks de ook door staatssecretaris Blokhuis vastgestelde innige financiële en bestuurlijke banden met anti-abortusorganisatie VBOK mag Siriz voorlopig gesubsidieerd vrouwen blijven adviseren bij ongewenste zwangerschap. De voltallige coalitie geeft Blokhuis de ruimte om de discussie op de lange baan te schuiven. ‘Onbegrijpelijk’, vindt GroenLinks-Kamerlid Corinne Ellemeet.

Ellemeet en haar collega-Kamerlid Lilianne Ploumen (PvdA) maakten bij de begrotingsbehandeling van het ministerie van Volksgezondheid een principieel punt: hulp aan ongewenst zwangere vrouwen moet altijd onafhankelijk zijn om in aanmerking te komen voor subsidie van de overheid. Siriz kan die hulp niet bieden, omdat bescherming van ongeboren kinderen de belangrijkste drijfveer is van de Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind, die de keuzehulporganisatie oprichtte.

De afgelopen maanden toonden verschillende media aan dat Siriz vrouwen soms zeer nadrukkelijk van een abortus af probeert te sturen. Daarbij werd onder meer medisch onjuist informatie ingezet. Daarbij steekt VBOK jaarlijks vele tonnen in de hulporganisatie en zijn bestuurders van de conservatief-christelijke organisatie lid van de Raad van Toezicht. Voor GroenLinks en de PvdA zijn die onthullingen aanleiding schokkend genoeg om te concluderen dat zo’n gekleurde instantie niet moet kunnen leunen op 1,7 miljoen euro overheidssubsidie.

Staatssecretaris Blokhuis liet bij de begrotingsbehandeling al weten geen probleem te zien bij Siriz, en komt daar in een brief die hij gisteren naar de Kamer stuurde niet terug: hij onderkent de banden tussen VBOK en Siriz maar geeft aan nog te moeten studeren op gevolgen die die band heeft.

Voor GroenLinks en de PvdA is het echter zo helder als glas. ‘Denken dat Siriz objectieve keuzehulp aan ongewenst zwangere vrouwen biedt, is net zoiets als een pacifistische beweging een leger laten oprichten: je hebt geen studie nodig om vast te stellen dat de kerndoelen botsen met de taken waarvoor ze subsidie krijgen’, aldus Ellemeet.

‘Als je ongewenst zwanger bent moet je er zeker van kunnen zijn dat je betrouwbare en niet-sturende informatie krijgt. Siriz heeft laten zien niet-objectieve informatie en zelfs medisch nepnieuws te verspreiden. Dat de coalitiepartijen nu toch door willen gaan met de financiering van deze stichting is daarom onbegrijpelijk en schadelijk’, voegt Ploumen toe.

Een voorstel van GroenLinks en PvdA om subsidie aan keuzehulporganisaties voortaan alleen te verstrekken aan clubs zonder eigen agenda kan rekenen op brede steun: in de afgelopen maanden verschenen verschillende steunbetuigingen voor het pleidooi niet te tornen aan het begrip ‘baas in eigen buik’. Het Humanistisch Verbond verstuurde vanmiddag nog een brief die werd ondertekend door meer dan 500 mensen, waaronder Opzij-oprichter en oud-PvdA-politica Hedy d’Ancona en cabaretier Claudia de Breij.

In de Kamer werd het plan via een hoofdelijke stemming verworpen. Alle aanwezige Kamerleden van D66, VVD, CDA en ChristenUnie stemden tegen het plan.

Het kabinet doet er alles aan om zonder fatsoenlijk debat onder de verplichting uit te komen om 25 duizend mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. GroenLinks voorkwam vorige week dat er zonder uitleg gestemd zou worden over dit voorstel van de coalitiepartijen. De staatssecretaris steunt dat voorstel in een brief, maar heeft nauwelijks oog voor de bezwaren van Kamerlid Wim-Jan Renkema.

Overheid en bedrijfsleven hebben plechtig beloofd voor 2026 respectievelijk 25 duizend en 100 duizend vacatures te laten vervullen door mensen met een arbeidsbeperking. Het bedrijfsleven ligt redelijk op koers, maar de overheid geeft te weinig blijk van ambitie en gaat zijn doel bij lange na niet halen.

In plaats van de bakens te verzetten en alsnog werk te maken van het vergroten van het aantal medewerkers met een arbeidsbeperking in overheidsdienst, maakt de coalitie het zichzelf liever makkelijk: haal het schot weg tussen de 25 duizend banen bij de overheid en de 100 duizend bij het bedrijfsleven. Met als gevolg dat er geen stok meer achter de deur is om op dit punt iets aan het aannamebeleid te doen van de overheid. De verantwoordelijkheid om mensen met een arbeidsbeperking aan te nemen, wordt door VVD, CDA, D66 en ChristenUnie geparkeerd bij het bedrijfsleven.

Renkema vindt het niet fraai. ‘Blijkbaar wil het kabinet hoe dan een voordeeltje halen ten koste van mensen met een arbeidsbeperking. Eerst moesten ze van Van Ark onder het minimumloon gaan werken. Nu dat plan geen draagvlak heeft, probeert ze er in ieder geval voor te zorgen dat ze deze kwetsbare werkzoekenden niet hoeft aan te nemen. Liefst zonder dat er al te veel over wordt gepraat.’

GroenLinks vindt het onbegrijpelijk dat de coalitie dit plan met enige haast door de Kamer wil rommelen en vraagt om uitstel van de stemmingen. Renkema wil alsnog een debat met Van Ark en de coalitiepartijen, zodat die de gelegenheid krijgen te motiveren waarom het zo goed is dat de overheid zijn ambities niet hoeft na te komen.

De zeven oppositie- en coalitiepartijen die het voor de zomer eens werden over de Klimaatwet hebben de wet vandaag aangemeld voor behandeling door de Tweede Kamer. Daarmee committeren de politieke partijen zich aan de doelstelling van 49 procent CO2-reductie in 2030 en 95 procent CO2-reductie in 2050.

Nadat GroenLinks, PvdA, SP, ChristenUnie, D66, VVD en CDA het eind juni eens werden over de wetstekst voor de Klimaatwet, is de wet voor advies opgestuurd naar de Raad van State. Dat advies is binnen en de reactie op het Raad van State advies is af. Daarmee is de wet klaar voor parlementaire behandeling.

De Klimaatwet moet niet verward worden met het Klimaatakkoord.

De Klimaatwet is een initiatief van politieke partijen en legt de doelstellingen op het gebied van klimaatbeleid wettelijk vast. Het beperkt zo de mogelijkheid voor opeenvolgende kabinetten om terug te komen op eerdere beloften om klimaatverandering te bestrijden. Ook regelt de Klimaatwet de mechanismes om ervoor te zorgen dat deze klimaatdoelen worden gehaald.

Over het Klimaatakkoord wordt, in opdracht van het kabinet, onderhandelt aan de ‘klimaattafels.’ Het klimaatakkoord gaat over de maatregelen die nodig zijn om de doelstellingen uit de Klimaatwet te halen.

De afgelopen maanden heeft de maatschappelijke discussie rondom klimaatbeleid zich met name toegespitst op de vraag of de kosten van de energietransitie door burgers of door de industrie gedragen moeten worden. De Klimaatwet dient als een stok achter de deur: het kabinet moet keuzes maken over de instrumenten. Kiezen voor uitstel of verlaging van de doelstellingen is, na inwerkingtreding van de Klimaatwet, niet zonder meer mogelijk.

De Raad van State wijst er in haar advies onder meer op dat de Tweede Kamer medeverantwoordelijk is voor de uitvoering van de klimaatwet en adviseert de borging van het klimaatakkoord af te stemmen op de cyclus uit de Klimaatwet. Het advies van de Raad van State en de reactie van de indieners is te vinden in de bijlage.