Poliflw

Tijdens de coronacrisis houdt Rutger Groot Wassink een stadsblog bij over wat hem nu vooral bezighoudt als wethouder Sociale Zaken. Deel 2: een wandeling door de buurt.

Soms loop ik een blokje om door mijn eigen Staatsliedenbuurt. Het blijft gek: de lege straten, de lege cafés, de lege school van mijn kinderen. Ik weet dat veel buurtgenoten zich aanpassen aan de situatie waar ze kunnen: zo veel mogelijk binnen blijven, hun kinderen thuis les geven, en er voor mensen in de wijk proberen te zijn. En intussen hoor ik ook de verhalen van al die mensen in vitale beroepen die nog steeds dag en nacht aan het werk zijn.

Vangnet in de buurt

Maar ook in mijn eigen buurt bieden mensen zorg aan anderen. Zoals in de Nassaukerk. Daar biedt de inloopvoorziening Kerk en Buurt een beker koffie, een broodje, en een praatje aan dak- en thuisloze mensen. Ik liep er laatst ‘s ochtends even langs voor ook zo’n kop koffie met Dick Jansen, voorzitter van Stichting Kerk & Buurt Westerpark. Samen met een groep vrijwilligers zorgt hij er elke dag voor dat vanaf half acht de deuren van de kerk open zijn voor de inloop. Met rood-witte linten en looproutes worden de veiligheidsvoorschriften en afstandsregels gehandhaafd. Juist nu is het belangrijk dat er een veilige, vaste plek is, vertelde Dick, waar mensen even kunnen bijkomen. En ook voor mensen die thuis niemand hebben. Die normaal misschien een rondje maken door de supermarkt voor een kletspraatje. We hebben met elkaar uitgewisseld wat er nodig is om dat vangnet dat de Nassaukerk biedt, nog beter te maken. Ook als deze crisis nog lang duurt, of als meer mensen een opvangplek zoeken. Maar ik ben eigenlijk gewoon heel blij en heel trots dat er in mijn buurtje dit soort initiatieven zijn.

Gesprek met het Rijk

Intussen ben ik samen met de burgemeester en mijn mede-wethouders bezig om de harde klappen van deze crisis op te vangen. Op het gebied van onderwijs, kunst en cultuur, onze economie, en zorg voor onze meest kwetsbaren. Hierin zijn onze ambtenaren onmisbaar, die soms op afstand en soms op locatie zorgen dat Amsterdam doorgaat. Dat het vuilnis nog wordt opgehaald. Dat al die mensen die met vragen bij het stadsloket komen, te woord worden gestaan.

Er wordt ook keihard gewerkt om de voorschotten van de bijstandsuitkering voor al die ZZP’ers uit te keren, die door deze crisis in de problemen zijn gekomen. Gelukkig komt daar een extra pakket van het Rijk bij, zodat de regeling ook zal gelden voor flexwerkers. Ik maak mij nog steeds grote zorgen om al die mensen die in onzekere posities zitten. Een regeling voor drie maanden is een goed begin, maar ook daarna zullen Amsterdammers hun vaste lasten moeten betalen. Ik ben daarover in gesprek met het Rijk.

Schaduwkant van platformeconomie

De afgelopen jaren hebben we ons ingezet voor eerlijke banen, voor inkomenszekerheid, vaak tegen de klippen van de platformeconomie en het grootkapitaal op. Deze crisis laat nu pijnlijk de schaduwkant van zo’n soort economie zien. Niet alleen mensen in onze straten en buurten hebben een vangnet nodig, maar onze stad als geheel.

En daarom wil ik ook voorzichtig vooruitkijken. Naar een gezonde stad, die duurzamer en socialer is. Met schone lucht, zekerheid van inkomen, waar niet het geld van de grote bedrijven machtig is, maar waar Amsterdammers zelf het voor het zeggen hebben. Dat Amsterdam wil ik samen met jullie bouwen.

Videoschermen wennen niet

Ik kan niet zeggen dat ik eraan gewend raak dat ik mensen vooral via videoschermen spreek. Zeker niet als ik net mijn rondje door de lege buurt heb gemaakt. Het blijft gek, afstandelijk. Over een tijd zullen we elkaar weer op straat ontmoeten. Fietsen onze kinderen weer naar school. Begroeten we elkaar in de moskee, kerk of het café om de hoek. Ik kijk uit naar die tijd.

Amsterdammers, houd afstand, houd moed en houd vol.

Rutger

De stad Amsterdam wordt hard geraakt door de coronacrisis. Onze wethouder Rutger Groot Wassink (o.a. Sociale Zaken en Zorg) schrijft over wat hem bezighoudt in deze tijd.

Het Amsterdam van vandaag is een compleet andere stad dan het Amsterdam van drie weken geleden. Al die jaren dat ik in Amsterdam woon, heb ik de stad nog nooit zo stil gezien. Ik fiets naar het stadhuis door lege straten: geen fietser die je nog snel even afsnijdt bij het stoplicht, geen toeristen die zigzaggend proberen over te steken op het zebrapad. Geen mensen op terrassen in de eerste lentezon. Het is een on-Amsterdamse rust. Een stilte die niet past bij onze stad vol rumoer, bedrijvigheid, vol plannen, ideeën, vol branie, vol mensen die druk bezig zijn met school, sport en werk.

Ook op het stadhuis is het stil

Maar de stilte is slechts het oppervlak. Corona raakt onze stad in het hart. Ik denk aan de mensen die ziek zijn geworden of inmiddels zijn overleden. Hun familie en vrienden. Maar ook de mensen die al kwetsbaar of ziek waren, en op dit moment niet de optimale zorg en ondersteuning kunnen krijgen die zij gewend zijn. De werkenden die soms opeens geen werk meer hebben en zich zorgen maken of ze hun baan straks nog hebben en of ze de maand doorkomen terwijl hun inkomen is gedaald. De ondernemers en hun met veel inzet en aandacht opgebouwde zaken, die hun plannen voor de lente in de ijskast moeten zetten, en alle zeilen bij moeten zetten om deze tijd te overbruggen.

Ook op het stadhuis is het stil; geen trouwerijen, geen inburgeringsceremonies. De mensen van de ICT, maar ook van de reiniging en beveiliging draaien achter de schermen intussen overuren. De ambtenaren werken zo veel mogelijk thuis. Ze ondersteunen het college van B&W bij alle maatregelen die nu genomen moeten worden; het handhaven van de gedragsregels, maar ook de bijstand voor ZZP’ers, de parkeerregeling voor mensen in de zorg, het inventariseren van de financiële klappen voor de kunstpodia, om maar een paar voorbeelden te noemen.

Ik denk aan de flexwerkers en de ZZP’ers. Mensen in al onzekere en kwetsbare posities op de arbeidsmarkt die nu keihard geraakt worden. Ik krijg berichten binnen van werknemers die vriendelijk gedwongen worden om salaris in te leveren, van oproepkrachten die thuis zitten zonder compensatie, maar ook van MKB’ers die geen coulance krijgen van hun leveranciers of verhuurders.  

Nu zien we wat doorgeslagen flexibilisering doet

Donderdag kwam het Centraal Planbureau (CPB) met de eerste ramingen over de gevolgen die deze crisis zal hebben. In elk scenario krijgt onze economie een stevige klap. De economische gevolgen gaan heftig zijn en afhangen van hoe lang de beperkingen zullen duren. Één ding weten we zeker: de effecten zullen niet eerlijk verdeeld zijn.

Ik zal me er hard voor maken dat we de ergste klappen zo goed mogelijk kunnen opvangen. Na deze crisis moet het ZZP-schap echt op de schop. Flexwerkers, zelfstandigen en werknemers moeten allemaal gelijke rechten krijgen. Dat adviseerde de Commissie Regulering van Werk ofwel commissie-Borstlap eerder al aan het kabinet. Hopelijk gaat dat nu versneld aangepakt worden. Nu zien we wat doorgeslagen flexibilisering doet…

Veilig en gezond onderkomen

Ik denk ook aan dakloze en ongedocumenteerde mensen in de stad. Amsterdam is altijd een stad geweest met een humaan gezicht. Een gastvrije en rechtvaardige stad waar we mensen helpen, en hun rechten erkennen. We vangen al duizenden mensen op. Maar meer lijkt nodig. Juist nu willen we niemand op straat laten staan. Ambtenaren en organisaties waarmee we samenwerken, zijn op dit moment dag en nacht in touw om oplossingen te vinden om mensen een veilig en gezond onderkomen te bieden, zowel ’s nachts als overdag. We moeten daarbij praktische en financiële uitdagingen overbruggen, maar we gaan dit voor elkaar krijgen.

Uiteindelijk overwint solidariteit

Tegelijkertijd zie ik ook veel mooie initiatieven ontstaan. Amsterdammers laten zich niet kisten. Er wordt van alles op poten gezet om anderen te helpen, of het nou gaat om taken in de zorg voor anderen of het helpen van een lokale ondernemer. Dan ben ik trots op Amsterdam en de Amsterdammers. Op hoe veerkrachtig mensen zijn en hoe we er in moeilijke tijden voor elkaar zijn. Amsterdam heeft in zijn geschiedenis altijd laten zien dat solidariteit uiteindelijk overwint, en ik weet zeker dat dat ook nu het geval is. We laten ons niet uit elkaar drijven, ook al zien sommigen deze crisis als een schot voor open doel om bevolkingsgroepen uit elkaar te spelen. Laat je dus vooral ook niet gek maken door sociale media.

Ten slotte wil ik mijn diepe respect betuigen voor al die mensen die voor ons in de zorg aan het werk zijn. Dag en nacht, met liefde voor hun patiënten. En natuurlijk ook de leraren, de medewerkers in de winkels en in de bevoorrading. In een zeer moeilijke tijd tonen zij kracht en laten zij zien welke beroepen vitaal zijn en onmisbaar zijn in onze samenleving. Laten we hen in de nabije toekomst beter belonen!

Ik wens iedereen veel sterkte in deze moeilijke tijd. Deze crisis, daar gaan we samen doorheen. Amsterdam kan dit. Houd afstand. Houd moed. Houd vol.

Twee weken geleden presenteerde Rutger Groot Wassink en Jan Markink hun advies over toekomstige coalitiesamenwerking. GroenLinks neemt het advies van de verkenners over. We gaan serieus aan de slag met de adviezen in brede zin: lijmen, en zorgen voor structurele veranderingen in samenwerking en inhoud. Daar zijn we ook al mee begonnen. Inmiddels hebben de fractievoorzitters van de vier partijen al een aantal keer bij elkaar gezeten. Ook is Geke Faber, voormalig staatssecretaris en voormalig burgemeester van onder andere Zaanstad, bereid gevonden om de gesprekken voor te zitten en de partijen te ondersteunen in dit proces. Vervolgafspraken zijn inmiddels ook gemaakt. GroenLinks-fractievoorzitter Mark Coenders: "Zoals GroenLinks al langer bepleit: een doorbraak in samenwerking en inhoud is nodig. De verkenners onderschrijven dit. En dat gaat verder dan goed met elkaar overweg kunnen. Dat gaat wat GroenLinks betreft over hoe je samen kan werken om de stad beter te maken. Over het gezamenlijk uitdragen van- en aan de slag gaan met ambities voor Arnhem. En ook zeker over inhoudelijk tot elkaar komen."

Lees hieronder de spreektekst van Mark Coenders

"Dankuwel voorzitter.

Twee weken geleden ontvingen we het advies van verkenners Rutger Groot Wassink en Jan Markink over onze coalitiesamenwerking. Voor ik de inhoud induik wil ik allereerst beide heren bedanken voor hun werk, hun tijd, de goede gesprekken en het gedegen advies.

Dan terug naar de inhoud.

Terugblik

Op 21 juni hebben GroenLinks en de PvdA de coalitiesamenwerking met VVD en D66 opgezegd. Daar lagen inhoudelijke meningsverschillen onder over hoe om te gaan met de tekorten op de zorg. En er lagen verschillen onder over hoe je samenwerkt en wat het betekent om een coalitie te zijn. In het debat voor de zomer zijn we uitgebreid ingegaan om de redenen waarom we deze stap gezet hebben.

Samenwerking

Na vele gesprekken en ongetwijfeld veel denkwerk van de verkenners, ligt er nu een advies om te gaan lijmen. Maar het advies beperken tot die zin, doet geen recht aan het hele verhaal. Want het advies is breed. Ja, lijmen is op dit moment de enige logische optie. Maar de verkenners geven ook aan: “Een oplossing kan alleen bestendig zijn als bij alle partijen de bereidheid bestaat langs verschillende lijnen op een fundamenteel andere manier te gaan werken.” En: “Daarbij moet wel worden aangetekend dat elke oplossing moeilijk, zo niet zinloos is, zolang er niet iets structureels verandert in de raad maar vooral in de relatie tussen de coalitiefracties.”

Kortom voorzitter, zoals GroenLinks eerder al bepleitte: een doorbraak in samenwerking en inhoud is nodig. En dat gaat verder dan goed met elkaar overweg kunnen. Dat gaat wat GroenLinks betreft over hoe je samen kan werken om de stad beter te maken. Over het gezamenlijk uitdragen van- en aan de slag gaan met ambities voor Arnhem. En ook zeker over inhoudelijk tot elkaar komen.

De verkenners noemen het inhoudelijke twistpunt legitiem. Het oplossen van inhoudelijke twistpunten gaat beter wanneer de samenwerking goed is, maar ook dan moeten we nog een flinke slag slaan. De verkenners noemen dat er soms te veel gekeken wordt naar de letter van de afspraak, in plaats van de geest. Daarnaast benoemen de verkenners de disbalans in het coalitieakkoord, die zich uit wanneer er financiële tegenvallers zijn.

Lijmen is kortom ingewikkeld. Omdat dit het advies is van de verkenners zullen we de verantwoordelijkheid nemen om dit te onderzoeken. We zullen op basis van het advies stap voor stap kijken of hernieuwde coalitiesamenwerking tussen GroenLinks, VVD, D66 en PvdA mogelijk is.

Bestuurscultuur

Voorzitter, de afgelopen maanden ging het, zoals misschien al wel decennia lang, ook over de bestuurscultuur. Het gevaar in Arnhem is wat ons betreft dat we dingen normaal gaan vinden, die niet normaal zijn. Dat we de harde toon er maar bij vinden horen, dat we het niet naleven van regels of het niet eens kunnen afspreken van regels vinden horen bij politiek. Het is dan ook geen verassing, maar nog steeds naar om te lezen dat de verkenners ook constateren dat er “in de raad volgens velen een harde, onveilige, gepolariseerde cultuur heerst waar het beschadigen van een politieke opponent belangrijker lijkt dan inhoudelijke samenwerking.” Dit moeten we ons als gehele raad aanrekenen. En GroenLinks ziet hierin nogmaals de oproep, na bijvoorbeeld het rapport Frissen, aan de slag te gaan met een politiek voor de stad, en niet een politiek van frustreren en intimideren. Het moet ons aan het denken zetten als fracties niet in een coalitie willen stappen, mede door de cultuur. Wat GroenLinks betreft gaan we hier raadsbreed mee aan de slag.

Aan de slag met het advies

Voorzitter, eerder gaf ik al aan dat GroenLinks het advies van de verkenners overneemt. Dat we serieus aan de slag gaan met de adviezen in brede zin: lijmen, en zorgen voor structurele veranderingen in samenwerking en inhoud. Daar zijn we ook al mee begonnen. Inmiddels hebben we als fractievoorzitters al een aantal keer bij elkaar gezeten, en dat is positief. Ook hebben we Geke Faber, voormalig staatssecretaris en voormalig burgemeester van onder andere Zaanstad, bereid gevonden om de gesprekken voor te zitten en ons te ondersteunen in dit proces. Vervolgafspraken zijn inmiddels ook gemaakt.

Want voorzitter, zoals wij voor de zomer al zeiden: we staan voor enorme opgaven met grote gevolgen voor Arnhemmers. Deze stad verdient een coalitie die met elkaar- de stad en de rest van de gemeenteraad samenwerkt. Die staat voor empathie, de schouders eronder en vooruit. Voor Arnhem en Arnhemmers.

Dankuwel voorzitter."