Poliflw

Dank u wel voorzitter,

De BPA zal slechts een klein aantal van de opvallende punten uit de begroting bespreken.

De gemeente Amersfoort groeit uit haar voegen. Er is een enorme vraag naar woningen; betaalbare koopwoningen, maar vooral sociale huurwoningen. In de begroting staan aardige plannen om snel meer woningen te bouwen, maar dit gaat de BPA niet ver genoeg. Alle inspanningen ten spijt slaat het college hiermee nog geen deuk in een pakje boter. De wachtlijst is namelijk nog altijd 10 jaar en deze maatregelen zullen dit niet verbeteren, omdat ondertussen de vraag gewoon blijft toenemen. De BPA wil de wachtlijst veel korter zien. Om dat te bereiken moeten we duizenden sociale huurwoningen en goedkopere koopwoningen bouwen.

Eindelijk gaat het college uitvoeren wat de BPA al jaren aangeeft: maak onze mooie historische en gevoelige binnenstad vrij van motorverkeer. Het geeft namelijk veel geluid en stankoverlast en dat past niet bij deze plek. Wel vinden wij dat het college nog steeds terughoudend is in de uitvoering. De BPA ziet graag dat ook al het zoekverkeer wordt geweerd en dat in de hele binnenstad vergunning parkeren wordt ingevoerd.

Het college stelt zich in deze begroting in te zetten om de zorg kwalitatief en betaalbaar te houden. De afgelopen tijd is echter het tegendeel gebleken. Veel mensen zijn de dupe van de bezuinigingen in het sociaal domein. De problemen in de jeugdzorg, ggz en thuiszorg leveren schrijnende voorbeelden. De kwaliteit is volgens de BPA nu dus ver te zoeken. Daarnaast is het ook nog eens onbetaalbaar. De aanstelling van dure adviseurs en het wiel opnieuw moeten uitvinden resulteert in het opsouperen van zorggelden die niet meer aan handen aan het bed kunnen worden besteed. De ambitie van het college klinkt goed, maar is voor ons inmiddels ongeloofwaardig geworden. De BPA wil structureel meer geld naar zorg, want de rek is er meer dan uit. De afbraak van het sociale stelsel gaat anders onherroepelijk door.

We hebben maar één Aarde en daar moeten we zuinig op zijn. Anders hebben de generaties na ons een groot probleem. Daarom moeten we allemaal wereldwijd ons steentje bijdragen door een duurzame levensstijl te omarmen. We moeten ook realistisch zijn. De Amersfoortse bijdrage aan de wereldproblematiek is slechts een druppel op de gloeiende plaat. Het beste jongetje van de klas willen zijn kost ons veel, maar levert weinig op. Wanneer we met een realistische blik naar de begrotingsplannen kijken dan vindt de BPA deze niet alleen te ambitieus, maar ook weinig effectief. Met wat groen op bushokjes, het opofferen van groen voor zonnepanelen of het plaatsen van enkele windmolens vlakbij woonwijken gaan we de wereld niet redden. De overheid lijkt bovendien blind voor de problemen met de aanleg van warmtenetten in de randstad. De BPA ziet liever dat er geïnvesteerd wordt in bewezen duurzame technieken, waarmee we echt vooruitkomen. Investeer bijvoorbeeld in grote duurzaamheidsprojecten op landelijk of Europees niveau.

Voorzitter, de BPA rond af. Wij zijn niet blij met deze begroting. Dit zeggen we niet omdat we een oppositie partij zijn, maar omdat we er oprecht van overtuigt zijn dat we hiermee de verkeerde kant op gaan. Wij begrijpen dat het coalitieakkoord belangrijk is, maar dat is nog geen reden om het verstand uit te schakelen. Daarom wensen wij de raad veel wijsheid toe in haar beslissing. Voorzitter, dank voor uw aandacht.

Beste Amersfoorters,

Vanavond heeft de burgemeester een publiek statement gemaakt over het gedrag van raadslid Hans van Wegen. Hierin wordt gesteld dat hij in het politieke debat vaak op de man speelt en polariserend zou optreden. Als fractie van de Burger Partij Amersfoort (BPA) nemen wij afstand van dit statement; zowel inhoudelijk als procesmatig. Daarnaast is er onzes inziens sprake van een onjuiste voorstelling van feiten die wij middels deze brief willen rectificeren.

De actuele onderwerpen die ons aanzetten tot politieke uitlatingen nopen tot het voeren van een scherpe discussie. Het is hierbij nooit de intentie om individuen, waaronder collega raadsleden, te beschadigen. Wel is het zo dat wij staan voor maximale transparantie en het daarom belangrijk vinden dat de discussie op basis van feiten en niet op basis van onderbuikgevoelens plaatsvindt. Wanneer raadsleden ongevoelig zijn voor de ratio dan maken wij dat op heldere wijze duidelijk. Dit is niet polariserend, maar slechts een weergave van onze visie op de wijze waarop de politieke discussie gevoerd wordt.

Ten tweede zijn wij van mening dat aanstoot enkel kan worden genomen en nooit gegeven. Wanneer collega raadsleden zich gekwetst voelen door onze uitspraken dan is hier op zichzelf niets mis mee. Het is geen recht om je nooit gekwetst te voelen. Als dit wel zo zou zijn dan is iedereen effectief monddood. Immers, aan iedere mening kan in principe aanstoot worden genomen, omdat iemand het moeilijk te verteren kan vinden dat iemand anders over de situatie denkt dan jijzelf.

De burgemeester creëert hiermee, onzes inziens, een cordon sanitair.

Door het kiezen van de openbare ruimte, voor het maken van dit statement, kiest de burgemeester ervoor om een raadslid publiekelijk te beschadigen. Dit is een erg zwaar middel en wij keuren dit als fractie dan ook ten zeerste af. Het statement gaat hiermee namelijk in tegen dezelfde gedragscode als waar de burgemeester aan appelleert.

De directe aanleiding voor dit statement is een tweet waardoor een specifiek raadslid zich gekwetst voelde. Volgens de gedragscode behoort dit raadslid eerst contact te zoeken met de heer van Wegen om er samen uit te komen. Dit is bij weten van de fractie niet gebeurd. In plaats daarvan is dit raadslid naar de burgemeester gestapt.

De burgemeester heeft verzuimd dit raadslid op de gedragscode te wijzen en deze contact te laten leggen met de heer van Wegen om er samen uit te komen. In plaats daarvan kiest de burgemeester voor het aan de schandpaal nagelen van de heer van Wegen.

Het afgeven van dit statement is geen onderdeel geweest van de agenda van de raadsvergadering, noch zijn de BPA-fractie, dan wel de heer van Wegen als fractievoorzitter, vooraf geïnformeerd over dit voornemen van de burgemeester. Hierdoor hebben zowel de BPA-fractie als de heer van Wegen zelf zich niet kunnen voorbereiden op de aantijgingen. Echter, een dergelijk statement van de burgemeester noopt ons er wel toe direct te reageren.

Volgens de fractie van de BPA zijn dit handelen van zowel de burgemeester als het raadslid zeer verwerpelijk.

In het statement geeft de burgemeester aan dat de heer van Wegen herhaaldelijke verzoeken tot het aangaan van een gesprek met de burgemeester heeft geweigerd.

De heer van Wegen is bij weten van de fractie één keer individueel uitgenodigd voor een gesprek met de burgemeester. Hierbij was de beleving van de heer van Wegen dat het een 1-op-1 gesprek met de burgemeester zou betreffen. Bij aankomst bleek echter dat er ambtelijke ondersteuning aan de zijde van de burgemeester aanwezig was. Zowel de aanwezigheid, als de motivatie, van deze ondersteuning is niet vooraf met de heer van Wegen gecommuniceerd. Hij werd hierdoor dus ter plaatse verrast.

De heer van Wegen heeft een verleden met deze burgemeester. De burgemeester heeft destijds aangifte tegen de heer van Wegen bij het OM gedaan zonder eerst de lokale rekenkamer onderzoek te laten doen. Dit resulteerde in een totaal overbodig rijksrechercheonderzoek, want de aangifte bleek ongegrond na anderhalf jaar zeer intensief onderzoek.

Het is volgens de BPA-fractie dan ook niet onredelijk dat de heer van Wegen wantrouwend tegenover de hoedanigheid van het gesprek stond en er dan ook voor heeft gekozen het niet onder deze voorwaarden te voeren. Er is ter plekke door de heer van Wegen voorgesteld om zich in een dergelijk gesprek te laten ondersteunen door de BPA-fractie. De burgemeester heeft aangegeven hier geen aanleiding toe te zien. Er heeft hierop verder geen contact over dit onderwerp tussen de heer van Wegen en de burgemeester plaatsgevonden.

Op basis van deze informatie, door de heer van Wegen aan de fractie geleverd, kunnen wij weinig anders dan concluderen dat de opvatting van de burgemeester niet overeenkomt met die van onze fractievoorzitter. De fractie kan zich niet voorstellen dat de heer van Wegen een gesprek uit de weg zou gaan omwille van de inhoud. Een van onze BPA-kernwaarden is dat we de (moeilijke) discussies niet uit de weg gaan. Onze openbare uitlatingen geven hiervan regelmatig blijk.

Wij hopen met deze brief, als eerste reactie, het statement van de burgemeester enigszins te nuanceren. Ondanks het voorgaande gaan wij nog steeds de discussie niet uit de weg. Graag gaat de fractie dan ook alsnog het gesprek aan met de burgemeester en eventueel diens ondersteuning, over de inhoud en wij hopen op een spoedig nader tot elkaar komen. Deze integriteitsdiscussie is niet alleen contra productief; het leidt ook nog eens af van de politieke inhoud. Iets waar wij, juist als kleine fractie, veel liever onze kostbare en schaarse tijd aan besteden.

Wij vertrouwen op een goede afloop en hopen op een gezamenlijk statement van de burgemeester en de heer van Wegen waaruit overeenstemming van beide partijen spreekt.

Hoogachtend,

De fractie van de Burger Partij Amersfoort (BPA)

Ralph Langendam

Hans van Wegen

Nummer: 2019-024

Datum: 11 september 2019

Aan de voorzitter van de gemeenteraad van Amersfoort.

Stellers: Burger Partij Amersfoort (BPA) en Amersfoort2014

Onderwerp: Buitenlandse Reizen door Amersfoortse Ambtenaren en Bestuurders – deel 2 –

Het College wordt verzocht (n.a.v. onderstaande toelichting) de volgende vragen schriftelijk te beantwoorden:

In vraag 4 van de vorige schriftelijke vragen van de BPA ( 2019-083 ) vroegen we het College om de kosten van de buitenlandse reizen. Graag ontvangen we nogmaals het overzicht, maar ditmaal met de volledige kosten in euro’s per afzonderlijke reis.

Graag ontvangen we van het College ook een overzicht van de reizen die vanaf 1 januari 2019 tot op heden zijn gemaakt

Uit de eerder, door het College verstrekte antwoorden aan de BPA ( 2019-083) blijkt dat er in de jaren 2017 en 2018 drie collegeleden een buitenlandreis hebben gemaakt. Graag ontvangen we een:

overzicht waarbij de naam van de wethouder wordt vermeld en

de kosten per reis per wethouder.

en graag ontvangen we ook de eindverslagen van de drie betreffende reizen.

De specificatie van de doelgroep ( bestuurlijk of ambtelijk) zouden we graag, door het College verder gepreciseerd zien in de volgende  categorieën:

Ambtelijk per afdeling

Bestuurlijk per afdeling

Collegeleden ( naam)

Griffier en medewerkers griffie

Het reeds, door het College, verstrekte overzicht beperkt zich tot dienstreizen, maar wij zien het overzicht graag uitgebreid met niet-dienstreizen. Bijvoorbeeld, reizen op uitnodiging van derden (overheden, bedrijfsleven e.d.)

Toelichting:

In de Telegraaf van 3 juli 2019 viel te lezen dat ambtenaren en bestuurders van de gemeente Amsterdam, ondanks de luide roep uit de gemeente om minder te reizen, volop naar het buitenland gaan voor tripjes. De afgelopen twee jaar stapten bijna dagelijks ambtenaren of bestuurders in het vliegtuig of de trein om elders in de wereld namens de gemeente actief te zijn.

De Burger Partij Amersfoort (BPA) en Amersfoort2014 zijn niet tevreden over de eerder verstrekte antwoorden aan de BPA, over de buitenlandse reizen van Amersfoortse ambtenaren en bestuurders ( 2019-083 ) en willen daarom nadere informatie van het College.

Voor alle duidelijkheid willen we ook graag dat al de buitenlandreizen van de griffier en al de griffie-medewerkers worden opgenomen in het overzicht

Ralph Langendam

en

Hans van Wegen                                                       Ben Stoelinga

fractie Burger Partij Amersfoort (BPA)                    Amersfoort2014

Huis dat volledig energie-neutraal moest worden veroorzaakt vooral veel hoofdpijn

VIDEOHet moest een van de eerste volledige energie-neutrale woningprojecten in het land worden, maar de 52 gezinnen van de verduurzaamde huizen in Zoetermeer liggen wakker en kampen met hoofdpijn door te veel CO2 in huis.Ingrid de Groot 13 aug. 2019 Laatste update: 11:25

Volgens Denis de Jong wordt de lucht in de duurzame woningen niet goed ververst. © Frank jansen

52 gezinnen uit wijk Palenstein in Zoetermeer hebben gezondheidsklachten sinds hun bestaande woning door verhuurder De Goede Woning als een van de eerste in Nederland is verduurzaamd en CO2-neutraal is gemaakt. Ze hebben al een jaar hoofdpijn door een te hoge concentratie CO2in huis. Verder kampen ze met benauwdheid, hebben ze een droge mond en slapen ze slecht.

GGD Haaglanden, die door de bewoners werd ingeschakeld, constateerde dat de woningen – die werkelijk potdicht zijn geïsoleerd – een te hoge concentratie CO2 bevatten. De ventilator die lucht in- en uitlaat, kan de capaciteit niet aan. ,,De lucht met CO2 die de bewoners uitademen, wordt niet goed ververst”, aldus bewoner Denis de Jong, die namens de tientallen gezinnen de woordvoering doet. ,,We werden maandenlang niet serieus genomen; ‘Die klachten kunnen niet’, werd gezegd.” De bewoners hebben inmiddels een advocaat op de zaak gezet. ,,Ik moet elke ochtend na mijn slaap naar buiten rennen om frisse lucht te krijgen.”

Het voelt benauwd, zegt ook Sunita Panday, die met enige regelmaat bij haar vriend in de straat slaapt. ,,Je slaapt slecht, je wordt wakker van de warmte. De lucht is droog.”

Verhuurder De Goede Woning kwam uiteindelijk in beweging na onderzoek door de ggd. Zij meldde gisteren dat in vier van de 120 verduurzaamde huizen inmiddels duidelijk is hoe de installatie beter kan worden afgesteld. ,,We hebben de aannemer aangesproken op het niet goed functioneren van de ventilatie”, aldus de wooncorporatie. ,,We zetten druk op de aannemer om de maatregelen zo snel mogelijk bij alle woningen door te voeren.” De gemeente Zoetermeer verklaart dat zij het project nauwgezet volgt.

Willen we de duurzaam­heids­am­bi­tie van het kabinet waarmaken, dan zul je de huizen zo moeten inpakken.De Goede Woning

Ruim een jaar geleden werden de 120 huizen klimaatneutraal gemaakt. Alle huizen van de klimaatpioniers kregen muren en gevels met daarin 37 centimeter dik isolatiemateriaal. De ramen kregen driedubbel glas. En in het huis kwamen ventilatieroosters waarbij schone lucht werd ingeladen en vervuilde lucht werd uitgeladen. In elke voortuin werd een grote systeemkast gezet met daarin een warmtepomp om de boiler van warm water te voorzien, plus de aansturing van de zonnepanelen op het dak.

In huis kwam een bedieningspaneel dat aangeeft hoeveel vermogen de zonnepanelen leveren, en hoeveel de wasmachine, televisie en andere huishoudelijke apparaten verbruiken. Het idee is dat de woning net zoveel energie produceert, als dat het gebruikt: zogeheten nul op de meter-huizen.

,,Dit zijn wel de huizen de toekomst”, aldus een woordvoerder van De Goede Woning. ,,Willen we de duurzaamheidsambitie van het kabinet waarmaken, dan zul je de huizen zo moeten inpakken.” Duurzaamheidsprofessor Jan Rotmans gelooft in het Zoetermeerse concept. ,,De huizen krijgen een isolatieschil om zich heen in combinatie met een waterpomp en zonnepanelen. Er zijn kinderziektes geweest, er wordt aan gewerkt. De techniek wordt steeds geavanceerder. Er wordt geleerd, er worden fouten gemaakt. Maar in de kern is dit de toekomst. Ik ben optimistisch.” De woningen staan onder meer ook al in Tilburg, Amersfoort, Groningen, Kerkrade en Leeuwarden somt hij op. ,,De meeste bewoners zijn juist tevreden.”

Volgens ontwikkelaar Jan Willem van de Groep van Factory Zero die de installaties leverde, zitten de gezondheidsklachten van de bewoners uit Zoetermeer mogelijk tussen de oren. ,,Misschien zit er toch een psychologie achter. De mensen ervaren het in ieder geval zo. Er zijn ook veel gezinnen die de klachten niet hebben.”

Van de Groep erkent dat er in Zoetermeer instellingsfouten zijn gemaakt. ,,Het is nu een kwestie even langs alle 120 woningen gaan en zorgen dat het systeem goed gaat werken.” De ventilator uitzetten kan niet, zegt hij. Maar bewoners kunnen volgens hem wel frisse lucht binnenhalen door een raam open te zetten.

’Noodlijdend afvalbedrijf heeft nog meer miljoenen nodig’

Door MIKE MULLER in BINNENLAND

AMSTERDAM – Het Afval Energiebedrijf (AEB) in Amsterdam klopt zeer waarschijnlijk voor veel meer miljoenen aan bij de gemeente en banken om voorlopig de deuren open te kunnen houden. Dat blijkt uit een brief van de gemeente aan de raad.

Het AEB heeft al 16 miljoen noodsteun gekregen, maar volgens verwachting is dat lang niet genoeg.

Door misstanden bij het afvalverwerkingsbedrijf zijn bovendien vier van de zes verbrandingsovens gesloten en dreigt AEB niet meer voldoende warmte te kunnen leveren.

Om komende winter aan de warmtevoorziening voor 25.000 woningen en 300 grootgebruikers te kunnen voldoen worden momenteel dieselgeneratoren geplaatst. Of die worden ingezet, hangt af van de vraag naar warmte in de winter en van de capaciteit van de verbrandingsovens.

Als de generatoren aan moeten, zorgt dat voor maximaal 35.000 ton extra CO2-uitstoot. De gemeente vindt de warmtevoorziening belangrijker dan de luchtvervuiling die dit mogelijk veroorzaakt.

Warmtenet kun je niet als ‘open’ net beschouwen, zoals gemeenten doen

Opinie | Bianca Bovenhoff-van der Meer van Solo ta hari, Jan-Peter Heida van SiRm en Peter Keizer van Agnoconsult

Veel gemeenten zetten in op warmtedistributienetten als alternatief voor verwarming met aardgas. Gemeenten zoals Delft, Ede, Zaanstad en Hengelo hebben aangegeven dat ze streven naar een ‘open’ warmtenet.

Veelal wordt een analogie met elektriciteit- en gasnetten gesuggereerd waarbij eindgebruikers zelf kiezen van wie ze warmte afnemen. De warmte wordt dan via het warmtedistributienet, en eventueel een warmtetransportnet vervoerd. Dit uitgangspunt van ‘open’ warmtenetten wordt vaak gebracht als manier om betaalbaarheid, keuzevrijheid (onder meer van lokale bronnen) en duurzaamheid te stimuleren.

Wij stellen dat gemeenten daarmee een irreëel beeld schetsen. De analogie met elektriciteit- en gasnetten gaat niet op. Een warmtedistributienet is veel kleiner, dat geldt ook als meerdere distributienetten verbonden zijn middels een warmtetransportnet. De technische karakteristieken van warmtenetten nopen tot integratie van levering en distributie en er is risico op ‘stranded assets’ voor investeerders in warmteproductie. We illustreren dat hier door voor warmte-, elektriciteit-, en gasnetten steeds belangrijke grootheden te vergelijken.

Gas kan efficiënt over duizenden kilometers getransporteerd worden, bijvoorbeeld van Siberië naar West-Europa. Bij transport van elektriciteit over honderden kilometers gaat ongeveer 10% van de getransporteerde energie verloren door de weerstand in de kabels. Voor een warmtenet is de relevante schaal tientallen kilometers. Het verpompen van water kost namelijk veel meer energie en bovendien koelt het water af tijdens het transport; samen kost dat ongeveer 10% van de energie over 30 kilometer. Een warmtenet is dus veel kleiner dan een elektriciteit- of gasnet.

‘Een warmtedistributienet is helaas een natuurlijk monopolie dat goed gereguleerd moet worden’

De hoeveelheid geleverde warmte moet, op redelijke termijn, gelijk zijn aan de hoeveelheid afgenomen warmte. Gasleidingen worden ’s nachts volgepompt zodat overdag grofweg dubbel zoveel gas geleverd kan worden. In een warmtenet kun je nauwelijks extra warmte kwijt. Bufferen van warmte kan wel, maar is veel duurder dan bufferen van gas. Op het elektriciteitsnet moet de energie die geconsumeerd wordt gelijktijdig worden geleverd. Deze instantane balancering wordt centraal georganiseerd tegen ongeveer 1% van de uitgaven aan elektriciteit.

Fluctuaties van tientallen miljoenen gebruikers van elektriciteit heffen elkaar namelijk grotendeels op. Een warmtenet is relatief klein – honderden tot honderdduizenden gebruikers – waardoor fluctuaties elkaar minder uitmiddelen. Bovendien kun je warm water niet met de lichtsnelheid transporteren; er verstrijkt tijd tussen het opstoken van een ketel en het afleveren van de warmte. Alleen al qua technische bedrijfsvoering is het dus voor warmte veel moeilijker en duurder om levering, netbeheer en productie van elkaar te scheiden.

Stel een papierproducent of raffinaderij past zijn installaties, onderhoudsprogramma’s en productieplanning aan om warmte te kunnen leveren en er is bovendien een transportbuis aangelegd. Als er vervolgens min-der huizen dan voorzien die warmte afnemen (het ‘vollooprisico’), dan kan de investering niet uit.

Ook zouden nieuwe bewoners kunnen kiezen voor een andere warmtebron zoals een geothermische put. De eerste investeerder blijft dan zitten met ‘stranded assets’ die (deels) waardeloos zijn geworden. Deze risico’s leiden tot hogere rendementseisen en daarmee tot hogere inkoopprijzen voor warmte, afnamegaranties of de benodigde investe-ringen in warmteproductie worden niet gedaan.

Als warmteproducent concurreer je met enkele andere warmtebronnen in dezelfde stad of regio. Als elektriciteitscentrale met honderden andere elektriciteitsproducenten in Nederland en Europa; en als gasproducent potentieel zelfs met lng dat per schip vanuit de hele wereld kan worden aangevoerd. Een nieuwe toetreder heeft bij warmte dus veel grotere impact dan bij elektriciteit of gas. Een netbeheerder van een gesloten net kan langere termijn afspraken maken met een warmteproducent. Toekomstige eindafnemers moeten dan verplicht kunnen worden hun warmte af te nemen bij die warmteproducent. Met een ‘open’ net kan dat niet.

‘Open’ warmtedistributienetten leiden niet tot een goed functionerende warmtevoorziening. Daarmee worden zelfs waarschijnlijk benodigde investeringen afgeremd. Zelfs zeer grote warmtenetten zoals in Kopenhagen, Warschau en München zijn geen ‘open’ netten. Een warmtedistributienet is helaas een natuurlijk monopolie dat goed gereguleerd moet worden.

Bianca Bovenhoff-van der Meer is verbonden aan Solo ta hari dat diverse trajecten voor warmtenetten begeleidt. Jan-Peter Heida werkt bij SiRm dat economisch advies geeft aan onder meer het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Peter Keizer is van Agnoconsult dat adviseert over technische bedrijfsvoering van warmteproductie en – distributie.

Groene projecten falen, inwoners grote steden zijn de dupe

Door EDWIN TIMMER27 jul. 2019 in BINNENLAND

Het lijkt zo mooi: slimme manieren om duurzaam huizen te verwarmen. Ideaal in tijden van klimaathaast. Maar bewoners in de drie grote steden zitten opgezadeld met een groene nachtmerrie. Van het Rotterdamse Warmtebedrijf via het Amsterdamse Afval Energie Bedrijf tot de stuntelende Haagse zeewaterwarmtecentrale. „Soms wou ik dat ik nog een cv-ketel had.”

Het uitzicht over het Haagse Westduinpark richting het Zuiderstrand is idyllisch, zeker op zomerse dagen. Maar schijn bedriegt voor de inwoners van zo’n 900 woningen in de Duinstrip en de Zeemeeuw 1 en 2. Wat een duurzaam verwarmd woongenot moest opleveren, heeft zich ontpopt tot een al tien jaar durend drama van storingen in warmtepompen en warmwatervoorziening. Veel bewoners zijn huiverig om er openlijk voor uit te komen.

„Afgelopen weekend in totaal veertien uur storing gehad, filters ernstig vervuild en opwarmen water duurde anderhalve dag. Kansloos dit”, stelt één willekeurige bewoner anoniem, uit een reeks verzamelde reacties. „Ook wij hebben nog regelmatig storing. Vaak vervuilde filters door magnetiet”, schrijft een andere Duindorper. Reparaties zijn een hel. „Verkeerde bedrijven, verkeerde monteurs en verkeerde adviezen wat betreft het resetten van de warmtepomp.”

Aan de Scheveningse haven naast de eerste zeewaterwarmtecentrale (ZWWC) ter wereld zoemen twee generatoren. Ze zijn nodig omdat de centrale, in 2009 feestelijk geopend door de toenmalige minister Van der Laan, slecht functioneert. Eigenaar woningcorporatie Vestia maakte vorige week bekend dat zij het apparaat definitief wil vervangen voor een systeem van warmte- en koudeopslag. Dan moet ook de dieselstook voorbij zijn.

Voor Vestia is de ZWWC een erfenis uit de tijd dat directeur Erik Staal nog de scepter zwaaide over de woningbouwvereniging. Maar zoals het imago van Staal wegsmolt na zijn arrestatie, verdenking van fraude en een noodzakelijk reddingsplan voor Vestia van 2,5 miljard euro, zo verloor ook de futuristische warmtebron onder Duindorpers snel haar glans.

Zelfs omwonenden wier huizen niet zijn aangesloten op de centrale, maar die wel dichtbij wonen, hebben last van de bijgeplaatste generatoren. „Wij worden hier knotsknettergek van die geluidsoverlast”, klaagt een bewoner. „Het is erger geworden door die aggregaten, wat Vestia natuurlijk weer zal ontkennen. Koop je een huis van boven de 450.000 euro, zit je voortdurend in de herrie!”

Ook Rotterdam meende in 2005 het ei van Columbus te hebben ontdekt. De haven ligt vol industrie die vierentwintig uur per dag warmte uitstoot. Een ideale bron voor stadswarmte. Het idee viel zo goed dat wethouder Wim van Sluis prompt 20 miljoen euro rijkssubsidie kreeg voor oprichting van het Warmtebedrijf Rotterdam. Ook internationaal scoorde het stadhuis aan de Coolsingel: Bill Clinton omarmde de stad in 2006 als voorbeeld voor zijn Clinton Climate Initiative.

Veertien jaar later is de groene roes uitgewerkt. Van de gehoopte half miljoen huizen die het Warmtebedrijf zou verwarmen is slechts een tiende gerealiseerd. Het zit opgescheept met een duivels contract met afvalverwerker AVR, waarvan het de warmte veel te duur inkoopt. Een poging om een leiding naar Leiden aan te leggen, om daar 13.000 huizen te verwarmen, is vastgelopen in een vergunningenchaos.

„Dat de directie van het Warmtebedrijf niet het vermogen heeft om het vergunningentraject goed te regelen, vind ik ronduit stuitend”, zegt het PvdA-raadslid Dennis Tak. „Waarom huur je Gasunie niet in?” Het is de zoveelste tegenvaller. Al erkent Tak wel dat het Warmtebedrijf vanaf het begin in een ’perfecte storm’ belandde. Shell viel af als warmteleverancier, Eneco ontpopte zich met eigen restwarmte tot directe concurrent en het lot lijkt bezegeld sinds het wurgcontract met AVR.

Voor Rotterdammers dreigt een financieel drama. Niet alleen investeerde de stad al 80 miljoen euro in het Warmtebedrijf, zij staat ook garant voor ruim 100 miljoen aan uitstaande leningen. En samen met de provincie Zuid-Holland drukt op Rotterdam de plicht om per 2020 warmte te leveren in Leiden. Ligt die pijpleiding er niet, dan draaien belastingbetalers op voor de schade. „Rotterdammers zijn weer opgezadeld met een hoofdpijndossier”, concludeert Tak.

Terug naar Duindorp. Terminaal ziek betrok Kees Roeleveld begin vorig jaar een huurhuis in de Duinstrip. Echtgenote Atie en dochter Rita hoopten hem comfortabele laatste maanden te bezorgen. Maar toen de ijzige februariwind door Scheveningen joeg, weigerde de zeewaterwarmtecentrale opnieuw dienst. Met als gevolg een ijskoud appartement. Doodziek lag Roeleveld rillend onder vier dekens.

„Soms was ik blij dat hij naar het ziekenhuis ging voor nierdialyse want daar lag hij tenminste warm”, zegt zijn dochter. Keer op keer beloofde Vestia beterschap. „Er zouden kachels komen.” Die verschenen nooit. „Het was bij de beesten af”, stelt Rita. Twee maanden later overleed haar vader. Vestia bood excuses aan. En kwam, zoals vaker bij storingen, met een compensatie van enkele honderden euro’s.

Ten einde raad over voortdurende malheur klopten bewoners aan bij wethouder Liesbeth van Tongeren (Duurzaamheid). In de hoop dat zij kon bemiddelen. Al snel liet het voormalige GroenLinks-Kamerlid weten ook bot te vangen bij Vestia. Toch eiste Van Tongeren wel mediastilte, zo blijkt uit bronnen en notulen. Klagen en kwaadsprekerij zou het onderlinge vertrouwen slechts schaden, argumenteerde zij. Ook zou het de beoogde verkoop van de centrale kunnen frustreren.

Die dwang tot mediastilte laat zich gelden. „Jullie verzoek om reacties zorgt voor veel stress en angst”, vertelt een bewoner die zelf duizenden euro’s betaalde aan reparaties aan de warmtepomp. „Gezien het dorpse karakter van Duindorp zijn sommigen toch onder de indruk. Men wil geen scheve ogen. Maar het is frustrerend niks te mogen zeggen terwijl tegelijkertijd niemand voor ons lijkt op te komen. Soms wou ik dat ik nog een cv-ketel had, maar dat kan niet meer.”

In Amsterdam staan bewoners nog niet in de kou. Maar dat risico groeit wel. Nog afgezien van een nakend vuilnisinfarct waarmee het Amsterdamse Afval Energie Bedrijf (AEB) Nederland dreigt op te zadelen. De AEB werd in 2003 onthuld als ’s werelds duurzaamste afvalverwerkings- en energiecentrale. Met de verbranding van slib en vuil wordt stroom opgewekt én warmte voor liefst 35.000 stadswoningen.

Zestien jaar later staat de afvalverwerker, volledig eigendom van de gemeente Amsterdam, op omvallen. De fabrieksleiding investeerde jaren te weinig in onderhoud en veiligheid, zo berichtte De Telegraaf uit geheime, interne stukken. Vier van de zes afvalverbrandingslijnen staan stil. Elke minuut klinken alarmbellen. De leverancier van duurzame stadswarmte is financieel uitgeput en haar verminkte capaciteit stuurt de vuilnisophaal in heel Nederland in de war.

„Als klopt wat in de krant staat, hebben we een giga probleem”, zegt PvdD-raadslid Johnas van Lammeren. Met 150 miljoen aan investeringen en 100 miljoen aan leningen komt de schade bij een faillissement op een kwart miljard euro. Voor de Amsterdammers. „Als het 300 of 400 miljoen wordt, geloof ik het ook.” De politicus denkt dat een raadsenquête antwoorden moet verschaffen. „Wat heeft het management zitten doen en de raad van toezicht? Hebben wethouders zitten slapen?”

In Duindorp heeft Vestia tenminste de knoop doorgehakt. De ZWWC gaat eruit. Maar bewoners durven niet te hopen dat het aangekondigde systeem van warmte- koudeopslag alle problemen oplost. Ook technisch specialist Ardo de Graaf, eigenaar van Augustus Warmte en volger van de centrale vanaf het eerste begin, is sceptisch.

„Het lost maar één van de vele problemen op”, zegt De Graaf. „Het bronnet, de buizen voor het transport van warm water onder de huizen, heeft last van corrosie waardoor zwarte roest de filters in de warmtepompen belaagt. Ook die pompen zijn na tien zware jaren heel kwetsbaar. De ZWWC zelf heeft niet meer dan oudijzerwaarde.”

„Vestia heeft gewoonweg een grote fout gemaakt”, stelt weer een andere bewoner anoniem.

„Bewoners zitten al jaren met de gebakken peren van dit innovatieve project. Is Nederland überhaupt wel klaar om van het gas af te gaan? Is er voldoende kennis? Zijn er voldoende monteurs? In Duindorp in ieder geval niet.”

Wethouder Liesbeth van Tongeren is op vakantie. Maar een woordvoerder van de gemeente Den Haag laat weten dat de aantijging dat Van Tongeren Duindorpers de mond wil snoeren ’absoluut onwaar’ is. De gemeente legt de verantwoordelijkheid voor het ZWWC-drama volledig bij Vestia.

Pikant is dat de GroenLinks-wethouder zelf ook woonachtig is in één van de nieuwe appartementencomplexen bij het Zuiderstrand. Maar juist deze zogeheten Zuidduin is niet aangesloten op de ZWWC. Woningen hebben er zelfs nog een oude vertrouwde gasaansluiting.

Corporatie Vestia meent dat een vervanging van de ZWWC door een systeem van warmte- koudeopslag de problemen wél zal wegnemen. Volgens Vestia is tegen de roest in het bronnet actie ondernomen. De corporatie wil niet zeggen hoeveel geld ze heeft uitgegeven aan de zeewaterwarmtecentrale of aan compensaties wegens storingen. Het plan blijft om de nieuwe installatie uiteindelijk te verkopen. „Wij zijn een woningcorporatie en geen energieleverancier.”

Bewoners van de Kamp in Amersfoort zijn vanmorgen vroeg opgeschrikt door twee harde knallen. Bij lunchroom The Corner House ontplofte vermoedelijk twee vuurwerkbommen. Getuigen zagen vier jongemannen wegrennen.Er vielen geen gewonden.Peter Schong 19 jul. 2019 Laatste update: 13:50

De stoep voor de lunchroom was vanmorgen afgezet. © Keistadnieuws

De vuurwerkbommen ontploften rond 5.20 uur op twee verschillende plekken op straat bij het pand. Glasscherven vlogen in het rond en de voordeur van de horecazaak raakte beschadigd. De brievenbus en het onderste deel van de glasraam werden eruitgeslagen. De deur is vanmiddag weer gerepareerd. De zaak is opengebleven.

Getuigen zagen na de knallen vier jongemannen wegrennen via de Oliesteeg. Hun signalement ontbreekt echter.

De politie sloot een deel van de Kamp uit veiligheidsoverwegingen af. Een bomverkenner onderzocht of er nog meer explosieven lagen, maar dat bleek niet het geval. Daarop werd de straat vrijgegeven. Alleen stoep voor de lunchroom bleef nog afgezet. Forensische experts van de politie deden vanmorgen sporenonderzoek. Dat is inmiddels afgerond. De politie heeft diverse buurtbewoners gehoord maar roept andere getuigen op zich te melden.

Het is het tweede incident op de Kamp deze week. Dinsdag werd juwelier Leith Jewels, drie deuren verder, overvallen door twee mannen. Winkeliers wisten hen na een flinke vechtpartij te overmeesteren en over te dragen aan de politie.

In de buurt gaat het verhaal dat het gaat om een wraakactie voor het aanhouden van de overvallers. Politiewoordvoerster Cornelie Hogeveen kan daar niets over zeggen. ,,We willen niet speculeren. Je moet eerst een verdachte hebben om het motief te kunnen vragen. We onderzoeken alles en we sluiten niets uit.” De eigenaar van de zaak legde vanmorgen dat verband niet.

De Kamp kent een lange geschiedenis van inbraken en overvallen. Begin dit jaar vlogen de kogels door de ramen van de horecazaken ‘t Poortje en de Smulpoort, waarop burgemeester Bolsius de zaken tijdelijk sloot. In mei 2017 vond een snelkraak plaats bij juwelier Star.

De vier overvallers zijn nooit gepakt. In datzelfde jaar sloeg de Burger Partij (BPA) alarm over de toenemende drugshandel en bedreigingen op de Kamp en enkele zijstraten. In 2013 werden twee pinautomaten van ABN Amro opgeblazen, werd het casino van Krijco overvallen en kregen vier Turkse ondernemers aan de Kamp dreigbrieven. In 2011 werden ruiten van Turkse ondernemers ingeslagen. Jewels Forever werd in 2007 overvallen; dat was toen al de derde keer.

Fred Homan, voorzitter van de ondernemersvereniging de Kamp, ziet geen verband tussen de overval op de juwelierszaak en de vuurwerkbom. ,,Ik wacht af wat de politie zegt. Ik kan wel zeggen dat de sfeer en de veiligheid op de Kamp het afgelopen halfjaar een stuk verbeterd is. Er is meer politie op straat, en ook boa’s zien we vaker. We overleggen voortdurend met gemeente, politie, eigenaren en bewoners.‘’ Een punt van aandacht is het melden van incidenten, dat zou wat Homan betreft nog beter kunnen.

Twee overvallers van een juwelier zijn vanmorgen overmeesterd door een groep toegesnelde buurwinkeliers. De overval vond plaats op klaarlichte dag waarbij de vechtjassen rollend over straat gingen.Leo de Vries 16 jul. 2019 Laatste update: 17-07-19, 14:16

Vanochtend rond 11.00 uur stopt een zwarte scooter met twee Afrikaanse jongens voor Leith Jewels aan de dan nog rustige winkelstraat Kamp.

Een van hen, met de helm nog op zijn hoofd, loopt naar de winkelpui en slaat zonder aarzelen in op de gepantserde ruit. Of dit gebeurt met een hamer of met de achterkant van een pistool, zoals sommige betrokkenen stellen, staat nog niet vast.

De klap slaat een flinke ster in de ruit, maar deze bezwijkt niet. Daarop besluit de overvaller zijn buit binnen in de winkel te halen. Hij loopt naar binnen en wordt daarbij gevolgd door zijn kompaan, die zijn helm inmiddels heeft afgezet en de scooter op de stoep heeft geparkeerd. Ze doen de winkeldeur achter zich dicht.

Wat zich dan precies in de winkel afspeelt, is niet duidelijk maar vast staat dat er een handgemeen ontstaat met de eigenaar van de zaak die zich verzet tegen de overvallers. Daarbij zou ook geslagen zijn met de hamer.

De vrouw van de winkelier is getuige van de worsteling en weet de straat op te rennen. ,,Dieven, dieven,’’ roept ze luid door de winkelstraat Kamp.

Dat hoort een medewerker van de Fietsdiscounter, twee winkelpanden verderop. ,,Ik hoorde haar roepen en rende direct naar buiten,’’ vertelt hij kort na afloop in zijn fietsenwinkel. ,,En ik was niet de enige, want van meerdere kanten kwamen winkeliers en omstanders aangehold.’’

Een dader wordt in bedwang gehouden. © AD

Op de stoep voor de winkel is dan al een flinke vechtpartij gaande met de twee daders waarbij over en weer harde vuistslagen worden uitgedeeld. ,,Ik klemde me vast aan een van de twee,’’ vertelt de medewerker van de naburige fietsenwinkel, ,,maar het kostte me echt moeite om die kerel in bedwang te houden. Hij was echt sterk, we moesten hem met meerdere mensen tegen de grond drukken.’’

Ook de andere dader wordt overmeesterd door toegesnelde omstanders en ook daar vallen rake klappen. Na enkele minuten komt de gealarmeerde politie de Kamp opgescheurd om de twee overmeesterde overvallers in te rekenen.

Kort na de mislukte overval: de politie heeft de Kamp afgesloten en de juwelier zit bij te komen op een stoel voor zijn zaak. © AD

In korte tijd is de hele Kamp vergeven van politieauto’s en uniformen die direct een deel van de Kamp afzetten met linten. Boven de binnenstad cirkelt dan al een politiehelikopter.

Een halfuur na de overval luidt de balans: vier gewonden, waarvan een met de ambulance is afgevoerd naar het ziekenhuis. Twee van de lichtgewonden zijn de daders, de derde waarschijnlijk de eigenaar van de zaak die later met een hoofdwond in een stoel voor zijn zaak zit uit te puffen.

De daders zijn volgens de politie 18 en 22 jaar oud. Of zij bij hun overval gebruikt maakten van een vuurwapen, staat de middag na de overval nog steeds niet vast.

Meerdere omstanders in de winkelstraat beweren van wel, maar altijd van horen zeggen. Niemand heeft het vuurwapen daadwerkelijk gezien. De politie wil hierover kort na het gebeuren ook nog geen mededeling over doen.

Als een stille getuige ligt de zwarte scooter een uur na de mislukte overval nog op zijn zijkant tegen een geparkeerde bestelbus, een van de helmen van de daders ligt aan de overkant van de straat op het trottoir.

,,Natuurlijk moet je dit doen,’’ zegt de fietsenwinkelmedewerker achteraf over zijn actie en die van zijn collega’s. ,,Want als jouw zaak volgende week wordt overvallen, wil je ook dat je buren je te hulp schieten. Ik hoop dat ze deze mannen dan ook voorlopig even vasthouden.’’

Niet eerste overval op Kamp

De winkelstraat Kamp kent een lange geschiedenis van inbraken en overvallen. Begin dit jaar vlogen de kogels door de ramen van de horecazaken ‘t Poortje en de Smulpoort, waarop burgemeester Bolsius de zaken tijdelijk sloot. In mei 2017 vond een snelkraak plaats bij juwelier Star.

De vier overvallers zijn nooit gepakt. In datzelfde jaar sloeg de Burger Partij (BPA) alarm over de toenemende drugshandel en bedreigingen op de Kamp en enkele zijstraten. In 2013 werden twee pinautomaten van ABN Amro opgeblazen, werd het casino van Krijco overvallen en kregen vier Turkse ondernemers aan de Kamp dreigbrieven. In 2011 werden ruiten van Turkse ondernemers ingeslagen. Jewels Forever werd in 2007 overvallen; dat was toen al de derde keer.

Voor het aanleggen van een warmtenet, zoals op deze foto in Dordrecht, moet een grote leiding onder de straat worden gelegd die aftakt richting de huizen. © Thymen Stolk

Amersfoort gaat wijk voor wijk van het gas af

Amersfoort gaat de komende jaren wijk voor wijk in kaart brengen hoe huizen van het gas af kunnen, en hoe ze vervolgens het best kunnen worden verwarmd. Artwin Kreekel 09-07-19, 23:46 Laatste update: 10-07-19, 09:17

Dat is het gevolg van een besluit dat de gemeenteraad van Amersfoort zojuist in grote meerderheid genomen heeft. Alleen de BPA en de SP waren tegen. De BPA, omdat ze meent dat het met de huidige stand van de techniek onhaalbaar is om wijken rendabel te verwarmen zonder aardgas en de SP, omdat ze vreest dat inwoners door het plan op hoge kosten worden gejaagd.

Wethouder Astrid Janssen (GroenLinks, Duurzaamheid) presenteerde afgelopen maart haar plannen voor een aardgasvrije stad. Na het besluit van de gemeenteraad kan ze nog dit jaar aan de slag met het opstellen van een wijkwarmteplan voor Hoogland, Liendert, Vathorst en de bedrijventerreinen De Hoef en De Wieken-Vinkenhoef. Afhankelijk van de snelheid waarmee dit gaat, volgen in 2020 al Nieuwland, het Vermeerkwartier, Soesterkwartier en Isselt en vervolgens in 2021 Randenbroek, De Berg-Zuid, Kattenbroek en de binnenstad. Elk blok telt minstens 6000 huizen en 900 andere gebouwen, zoals kantoren.

Tekst loopt door onder de foto…

Amersfoort gaat gefaseerd en in drie blokken aan de slag met het maken van wijkwarmteplannen. Voor de witte vlekken op de kaart, moet nog naar een oplossing worden gezocht. © Gemeente Amersfoort

Voor welke verwarmingsbron wordt gekozen is mede afhankelijk van de wens van de wijkbewoners, maar zal  eveneens worden bepaald door het bouwjaar van de huizen en hoe dicht zij op elkaar zijn gebouwd. Bij panden die goed geïsoleerd zijn (of dat kunnen worden), kort op elkaar staan en waar voldoende animo is in de buurt, is het aanleggen van een collectief warmtenet een optie. Water van bij voorkeur tussen de 35 en 55 graden Celsius stroomt in dit scenario door leidingen onder de straat, en loopt via aftakkingen de leidingen de huizen binnen.

Het aanleggen van een warmtenet heeft wel grote gevolgen. Straten moeten open om grote leidingen te leggen, en ook in huis moet de boel worden aangepast, omdat reguliere verwarmingssystemen werken op water waarvan de temperatuur algauw twee keer zo hoog is. Tot slot moeten veel huizen, zelfs huizen die nu al een hoog energielabel dragen, extra worden geïsoleerd, omdat de geringe warmte anders vervliegt. In wijken waar de aanleg van een collectief net niet kan, bijvoorbeeld omdat de buurt oud is of de animo te klein, is het plaatsen van een warmtepomp, zonnepanelen of andere (elektrische) bron een optie.

Verschillende politieke partijen probeerden vanavond nog iets aan het plan te wijzigen. Zo kwamen Amersfoort, ChristenUnie en Lijst Molenkamp met een voorstel om houtkachels te weren als verwarmingsbron, vanwege de uitstoot van rook. De SP wilde onderzoeken of er een gemeentelijk warmtebedrijf kon worden opgericht (waarmee de kosten voor de Amersfoort volgens de socialisten kunnen worden gedrukt), maar krijgt hiervoor alleen steun van het CDA en Denk.