Poliflw

In de raad van 28 mei 2019 stond het windpark Goyerbrug op de agenda. Een beladen onderwerp met uitgesproken vóór- en tegenstanders. De PvdA Houten heeft tegen het plan gestemd. En dat terwijl we helemaal niet tegen windenergie zijn. Want Nederland moet naar een duurzame energiehuishouding. Windenergie is daar een essentieel onderdeel van. Tegelijkertijd begrijpt de PvdA de moeite die omwonenden hebben met de plaatsing van nieuwe windmolens. Nederland is een dichtbevolkt land en daardoor zorgt elk groot infrastructureel project voor overlast voor omwonenden, of het nou gaat om een nieuwe weg, zonnevelden of windmolens. Windmolens zorgen voor geluidsoverlast, slagschaduw en aantasting van natuur en landschap. Het helemaal wegnemen van die overlast is een illusie, maar het kan beter dan in de huidige praktijk gebeurt. In elk geval beter dan de manier waarop dit college dat nu ten aanzien van het windpark Goyerbrug heeft aangepakt. Waar ging het fout? Laten we voorop stellen dat de ondernemer die het windpark wil bouwen geen blaam treft. Hij heeft een duidelijke ambitie en is al ruim 10 jaar bezig zijn plannen te verwezenlijken en daar zat nooit een woord Spaans bij. Hij heeft zoals we dat ook willen van ondernemers veel in het werk gesteld om omwonenden te betrekken bij de plannen en hij heeft voorstellen gedaan de overlast zoveel mogelijk weg te nemen en compensatieregelingen voorgesteld. Wat is dan het probleem? Nou, dit college heeft zich bijna vereenzelvigd met de ondernemer en daarmee haar eigen afwegingen die het college namens de inwoners van Houten moet maken, ‘weggegeven’. Dat is kwalijk. De afweging die de gemeente hoort te maken is of het windpark past in het landschap. Bij de aanwijzing van de locatie bij de Goyerbrug door de provincie is ook de ashoogte van de windmolens bepaald. De hoogte is toen vastgesteld op ten minste 60 meter. Toen de aanvraag van de ondernemer een aantal maanden geleden binnenkwam, bleek het te gaan om een ashoogte van 166 meter. Bijna 3 keer zo hoog! De turbines van het windpark Goyerbrug worden bovendien één van de grootste op land tot nu toe in Nederland. Toen had het college in actie moeten komen. De ruimtelijke inpassing is een afweging die alleen de gemeente moet maken. Naar onze stellige overtuiging past een windpark met dergelijke hoge masten daar niet. Maar daar hebben we dus geen enkel debat over gevoerd. Ook kwalijk is dat de gemeente zich verschuilt achter een extern bureau. Dit bureau heeft van alles getoetst aan de geldende wet- en regelgeving: geluid, luchtkwaliteit, slagschaduw, radar, kabels en leidingen enzovoort. Maar over één ding doen zij geen uitspraak (en dat benadrukken zij ook), namelijk of het windpark qua ruimtelijke ordening acceptabel is. Dat is ter beoordeling aan de gemeente. Je kan je als gemeente niet verschuilen achter een extern bureau dat zegt dat aan de regeltjes is voldaan. Dit college heeft de hoogte van de windmolens geen moment ter discussie gesteld, verschuilt zich achter procedures en wetten, heeft op dit punt haar huiswerk niet gedaan, met als gevolg dat de ashoogte van de molens er ‘ingerommeld’ is. Dat komt omdat het college dit windpark heel erg graag wil. Bij zo’n sterke ambitie ben je bereid een groot aantal nadelen voor lief te nemen. Die ambitie vertroebelt het nemen van verstandige en afgewogen besluiten. Als dat windpark daar komt, dan is dat omdat je dat als college op dit plek wil. Niet omdat je aan wet- en regelgeving gebonden bent. En dan natuurlijk het draagvlak. In de aanloop van dit college en in de afgelopen maanden lagen de woorden ‘samen’ en ‘draagvlak’ voortdurend op de lippen van de collegeleden. Ook over het windpark gaf het college hoog op dat ‘draagvlak belangrijk is’. Let wel, nergens is er een wettelijke bepaling te vinden die in gaat op het fenomeen ‘draagvlak’. Het college heeft daar zélf zo veel gewicht aan gegeven en daar een hele grote broek over aangetrokken. En dan moet je helaas aanzien hoe het college opschuift van ‘draagvlak is belangrijk’ naar ‘een zekere acceptatie’. Om het even in perspectief te zien: bij 15 adressen is sprake van een ‘zekere acceptatie’ en bij 500 adressen zegt het college zelf dat het beeld diffuus is, maar zeker niet positief. Hoezo, draagvlak?! Dan blijkt dat het college zelf bedacht heeft dat draagvlak van de bewoners die direct naast het windpark wonen, voor het college voldoende is om haar afwegingen te maken. 15 adressen dus. Dat hadden ze dan ook wel iets eerder mogen zeggen! Was daar dan van meet af aan eerlijk over geweest en zeg tegen omwonenden dat zij van alles kunnen vinden, maar dat dat geen effect zal hebben op de uiteindelijke plaatsing van de molens. Het was dan ook bijzonder om te zien dat VVD en CDA met hun beloftes over het belang van draagvlak, een 180 graden draai moesten verantwoorden en zich verweerden met een gezocht argument dat men ‘de regie niet aan de provincie wil geven’. Alsof de provincie een dergelijk project niet zou kunnen managen! Het bleek al snel dat de coalitie had ‘getekend bij het kruisje’ en de rijen zich op voorhand al hadden gesloten. Het plan is dan ook aangenomen. GroenLinks en de ChristenUnie konden hun geluk niet op en hamerden op argumenten van het algemeen belang waar niemand het mee oneens is: want natuurlijk wil iedereen duurzame energie! Maar de PvdA heeft als voorwaarde dat bewoners volwaardig mee kunnen praten over de uitvoeringsplannen. Dat betekent dat je voldoende ruimte geeft aan het organiseren van tegenspraak. We maken ons als PvdA geen illusies, het iedereen op elke plek altijd naar de zin maken zal niet lukken. En de verantwoordelijkheid om voor de komende generaties een duurzame energievoorziening te realiseren is groot. Te groot om nu de makkelijke weg te kiezen, je moet de tegenspraak een stem geven, niet wegduwen maar aan de terechte zorgen tegemoet komen. Want dit is niet het laatste windpark of zonneveld waar we ons hoofd over moeten breken. De energietransitie vraagt de komende jaren vaker om dergelijke ruimtelijke ingrepen. Linksom of rechtsom zullen we moeten leren dit samen met de inwoners te doen.

Het bericht Stem tegen het windpark Goyerbrug verscheen eerst op PvdA Houten.

Afgelopen dinsdag stond de Voorlopige verklaring van geen bedenkingen Windpark Goyerbrug op de agenda. Hieronder leest u de volledige bijdrage van het CDA, uitgesproken door Robert Pelleboer. Tevens kunt u de meegetekende een aangenomen moties lezen. De bijdrage en het raadsdebat terugkijken? Dat kan op:https://houten.notubiz.nl/vergadering/561086/2028-05-2019. Vanaf 1:44:00 ziet u de bijdrage van het CDA. Beste voorzitter, collega raadsleden, Het zal u niet verbazen dat het verhaal van het CDA vooral zal gaan over draagvlak. Een aantal weken geleden was de RTG, waarbij bewoners konden inspreken over het windpark Goyerbrug. Dat was een bijzondere avond, en dat is een understatement. Ik was erg onder de indruk van de inbreng van bewoners. Wat mij vooral raakte was de enorme betrokkenheid van de mensen bij het gebied rondom de Goyerbrug. Het was voor ons een hartelijk, maar zeker ook ongemakkelijk weerzien met alle belanghebbenden die wij het hele jaar al op tal van momenten zijn tegengekomen. Voorzitter, als een ding ons als CDA typeert, dan is het dat we niet willen gaan voor het makkelijke verhaal, maar voor het verhaal waarin we proberen recht te doen aan de vele ontmoetingen die we hebben gehad. Uit al die contacten hebben we een aantal punten gehaald waar we nog aandacht voor willen vragen. Het zijn die punten waarvan we menen dat het de lasten waarmee men te maken krijgt zal verlichten en hopelijk het draagvlak en de acceptatie zal vergroten. Voorzitter, collega raadsleden, het CDA is vóór het plan om een windpark aan de Goyerbrug te bouwen. We vinden het in het verlengde liggen van de besluitvorming in de afgelopen jaren. Ik noem de structuurvisie van de provincie en ook de structuurvisie van het Eiland van Schalkwijk. Dat laat onverlet dat we kritisch hebben gekeken naar de wijze waarop gewerkt is aan het verkrijgen van draagvlak. Ik wil er een aantal punt uitlichten die wij als CDA, zwaar hebben laten meewegen in de beoordeling van het draagvlak. - Bovenop de wettelijke compensatiemaatregelen (die zich alleen beperken tot planschade), zijn er door de initiatiefnemer 12 contracten afgesloten met omwonenden, die daarmee (i.t.t. planschade) verzekerd zijn van compensatie. - Een deel van het windpark heeft een coöperatief karakter, waarbij de omgeving kan meeprofiteren; - Er komt een windfonds, waarbij opbrengsten uit de windmolens weer terugstromen naar het gebied, - Er zijn zowel door de gemeente als door de initiatiefnemer informatieavonden, overleggen en individuele gesprekken georganiseerd, waar omwonenden meer informatie en duidelijkheid konden krijgen over het plan. Ook het drie partijen overleg wil ik hier nadrukkelijk noemen. Een idee wat ter sprake kwam tijdens een van de bijpraatmomenten in ’t Goy en waar we als CDA op hebben aangedrongen te organiseren. Daar is gevolg aan gegeven. Het punt waar ik nu iets dieper op in wil gaan is het coöperatieve deel van het plan en het windfonds. Te beginnen met het coöperatieve deel: een goed idee, waar we nog wel wat opmerkingen en aanvullingen op hebben. Allereerst zijn er veel omwonenden die al zonnepanelen hebben en daarom niet gebaat zijn bij een aandeel wat hen (deels) gratis groene stroom oplevert. o De knip tussen bewoners in de ring van 0 tot 500 meter en de ring van 500 tot 1000 meter is nu wel erg hard, terwijl omwonenden tot 1000 meter ook veel overlast krijgen. Daardoor komt compensatie in de buurt soms wel erg scheef te liggen. Ons voorstel is door alles een stuk simpeler te maken: ▪ Geef de keuze aan bewoners. Krijg gratis groene stroom, uit de buurtmolen voor 3000 kWh per jaar, of ontvang een vast jaarlijks bedrag. Beide gedurende 25 jaar. ▪ Bewoners tussen de 500 en 1000 meter krijgen dezelfde keuze voorgelegd als bewoners tussen de 0 en 500 meter. Wij hebben ons als CDA hier heel hard voor gemaakt. Wij willen dit mede door de toezegging die de initiatiefnemer gisteren deed, vastklikken en dienen daartoe een motie in, mede ondertekend door de VVD. Voorzitter, we kunnen ons vinden in de argumentatie van de VVD m.b.t het windfonds en tekenen daarom mee met het hun amendement. Voorzitter, als het gaat om de technische en ruimtelijke aspecten, dan is alles waaraan je kunt toetsen, getoetst. Met de juiste mitigerende maatregelen, voldoet het plan aan het activiteitenbesluit. Dat is de wetgeving waar we in Nederland aan moeten toetsen. Wel denken wij dat het verstandig is om het idee van een app waarmee de windmolens bij overlast uitgeschakeld kunnen worden, op korte termijn verder uit te werken. Ervaringen elders in het land lijken erop te wijzen dat dit bij omwonenden veel zorgen wegneemt. Dat zouden we ook voor de directe ring van omwonenden bij de Goyerbrug moeten doen. Ook dat draagt naar ons idee bij aan draagvlak. We verwachten dat dit in het drie partijen overleg verder uitgewerkt gaat worden en hier serieus werk van gemaakt wordt door de initiatiefnemer. Voorzitter, als bevoegd gezag wordt ons als Raad gevraagd of we kunnen instemmen met alle aspecten die van belang zijn in de ruimtelijke ordening. De structuurvisie geeft ons inziens beperkte ruimtelijke kaders mee voor windmolens in het Utrechtse. Dat wat we moeten en kunnen toetsen, hebben we getoetst. En daarmee kunnen we instemmen. In dit kader zou de wethouder nog wel de vraag moeten beantwoorden die wij veel gehoord hebben: waarom zijn molens van deze hoogte passend in dit landschap? We vragen de wethouder een nadere duiding daarover op te laten stellen. Het CDA zou graag zien dat hier een kundige landschapsarchitect bij betrokken wordt. Hiermee denken we een beter verhaal en een beter antwoord te hebben op de vraag waarom hier molens met deze hoogte komen. Verder, de initiatiefnemer heeft al een paar keer genoemd dat hij bereid is voor omwonenden een excursie te organiseren naar plekken waar windmolens met deze hoogte al commercieel draaien. Dat moet er ons inziens dan ook echt van komen en we vragen de wethouder om dat weer onder de aandacht van de initiatiefnemer te brengen. Ook hebben we nog een vraag over de risico’s rond dit project. Er zijn veel afspraken gemaakt over compensatie. Maar we begrijpen ook dat dit een heel spannende businesscase is, die afhangt van nog niet toegekende SDE+ subsidies. En zo’n majeur project kent wellicht ook onverwachte financiële tegenslagen. Het CDA vraagt aan de wethouder of zijn ons schriftelijk kan bevestigen dat de risico’s die de gemeente en ook de bewoners lopen in voldoende mate zijn afgedekt en of we te maken hebben met een ondernemer die voldoende in staat is om de ontwikkeling van dit project in de volle breedte tot een goed eind te brengen. Voorzitter, we gaan akkoord met het raadsvoorstel met een paar aandachtspunten: - Dat de compensatiemaatregelen worden uitgebreid, - Het windfonds ook door de initiatiefnemer gevuld gaat worden, - Er een nadere duiding komt op de hoogte van de windmolens i.r.t. het landschap; - We een schrijven van de wethouder ontvangen over de vraag of de financiële en operationele risico’s in voldoende mate zijn afgedekt. Wij menen dat al deze punten een steun in de rug zijn van de omwonenden en daarmee de steun van u allen verdient. Dank voor uw aandacht.

Houten Anders! staat voor een duurzame gemeente. Wij staan naast alle andere energievormen, óók voor windenergie. Toch hebben wij moeite met het verloop van het besluitvormingsproces.

Jaren geleden, aan het begin van het proces, hebben het college en de gemeenteraad geen kaders meegegeven aan de initiatiefnemer. Hoe hoog mag een windmolen in de gemeente zijn? Hoeveel compensatie is redelijk? Met de kaders die wij hem wel mee hebben gegeven, mogen we onszelf bijna gelukkig prijzen, dat deze initiatiefnemer de omgeving wil compenseren!

Houten Anders! heeft daarom veel moeite gehad met haar besluit. Wij kunnen ons geen beeld vormen van de overlast die windmolens van 240 meter wel of niet zullen geven. Moet je dan instemmen met zo’n ingrijpend besluit?

Heeft het überhaupt zin om tegen het voorstel te zijn? Een goede vraag.

Want wat de raad vandaag ook beslist: volgens de initiatiefnemer komen de windmolens er via een Provinciaal InpassingsPlan (PIP) tóch. Wij achten die kans groot. Het is dus slechts een formaliteit om hier vanavond over te stemmen, terwijl het proces aan alle kanten wringt. Met de kennis van nu, zouden wij dit proces anders doen en kaders stellen. Kaders over de hoogte, kaders voor een participatiemolen, kaders over wat inspraak is en kaders over wat een redelijke compensatie is, omdat wij niet afhankelijk willen zijn van de goodwill van een initiatiefnemer.

Die goodwill is nu afhankelijk van de financiële ruimte die de initiatiefnemer heeft. De initiatiefnemer loopt een deel van de zogeheten SDE subsidie mis als wij vanavond – als raad – tegen stemmen. De vertraging die dat oplevert zorgt ervoor dat de initiatiefnemer niet de compensatieregeling kan (of wil) geven die hij heeft voorgesteld. Het gevolg is dat de omwonenden de dupe zijn. Ze krijgen niet alleen een windmolen in hun tuin, maar de gemeente heeft geen mogelijkheid om de initiatiefnemer aan zijn woord te houden en de omwonenden te compenseren.

En wat er ook wordt beweerd, het project in Het Goy blijft in onze ogen experimenteel. Het is niet de eerste keer dat zulke grote molens worden gebouwd, maar wél de eerste keer dat zulke grote molens worden gebouwd dichtbij een dorpskern. Houten Anders! had liever een initiatief gezien met bewezen technologie en een vergelijkbaar windpark in een gelijksoortige omgeving om vooraf meer te weten over effecten op natuur, milieu en de gezondheid van omwonenden. Zou je in het vervolg voorafgaand aan een onderzoek, meer consensus kunnen bereiken over de onderzoeken naar gezondheids-, natuur- en milieueffecten, waardoor zorgen samen en transparant kunnen worden onderzocht?

Geld vrijmaken voor communicatie hebben we een goede keuze gevonden. Of het geld goed besteed is, blijft de vraag. In het vervolg zouden we graag zien dat deze communicatie niet alleen duidelijk en op tijd is, maar ook ruimte biedt voor feedback en discussie.

Het feit dat de raad op punten als hoogte, inspraak of compensatie nooit kaders heeft gesteld leidt er vanavond toe dat de gemeenteraad elk redelijk voorstel moet accepteren. Wie dit ontkent, miskent de rol die wij als raad en college hebben gehad in de afgelopen tien jaar. Wij nodigen de raad en het college daarom uit te leren van deze casus.

Als je vanaf de A27 Houten binnenkomt zie je langs het Amsterdam-Rijnkanaal drie windmolens. Aan de andere kant van het kanaal, op Nieuwegeins grondgebied, zie je er ook vijf staan. Het valt op dat de Houtense molens minder vaak draaien, dan die aan de andere kant. Je zou zeggen: Jammer van alle duurzame energie die opgewekt had kunnen worden! Maar die molens in Houten draaien minder, omdat Houten daarover in belang van de omwonenden afspraken met Eneco heeft gemaakt. Vanwege een motie van de gemeenteraad uit 2017 is afgelopen jaar onderzocht of een ander draaiprogramma effect kon hebben op de ervaren geluidshinder. De conclusie van het college over dit onderzoek stond centraal tijdens de gemeenteraadsvergadering van 12 maart jl. De hoop was gevestigd op afronding van een jarenlang voortslepend dossier.

Het college vond dat het doel van de motie uit 2017 niet bereikt was. Herhaaldelijk gooiden de coalitiepartner de handen in de lucht: “We kunnen dus niet anders dan weer gaan draaien volgens maatwerkvoorschriften”. Maar, op basis van de onderzoeksresultaten was ook wel een andere wending van dit college denkbaar. Namelijk één waarin het college nadrukkelijk kiest voor het álgemeen belang. Immers, dit college staat zich voor op de doelstelling energieneutraal in 2040 te willen zijn. Juist door dit onderzoek liggen ook argumenten voor het oprapen om daarop nu door te zetten en de maatwerkvoorschriften toch in een ander licht te bezien. Wij vinden dat een gemiste kans! Wat weerhield het college er nu van om scherper aan de wind te varen? We hebben daarover tijdens het debat diverse vragen gesteld. De antwoorden bleven onze verbazing voeden. Het onderzoek toonde ook aan dat er met een andere draaiprogramma substantieel méér energie kon worden opgewekt. Dertig procent meer! Niet misselijk als je een sprong voorwaarts wilt maken in de energietransitie! Tja, wat laat je dan het zwaarst wegen: het woongenot en nachtrust van een tiental huishoudens die overlast ervaren of die sprong voorwaarts in de energietransitie? We vroegen ons af of het instemmen op de oude maatwerkvoorschriften soms een soort handjeklap, om de weg vrij te maken voor de ontwikkeling van windmolens op de Goyerbrug. Na bekend worden van het raadsvoorstel kondigde Eneco aan de maatwerkvoorschriften ter discussie te willen stellen. Daarmee zou de bescherming die de maatwerkvoorschriften nu bieden helemaal op de tocht te staan en zouden we in Houten uitsluitend terugvallen op de wettelijke normen die voor windmolens gelden (het Activiteitenbesluit). Was dat het effect dat het college uiteindelijk met terugkeer naar de maatwerkvoorschriften voor ogen had?

De afgelopen jaren zijn kosten noch moeite gespaard om in gesprek te blijven met tegenstanders van het windpark. Maar we zien inmiddels ook andere ontwikkelingen. Tijdens de voorbespreking met de raad waren de reacties van verschillende insprekers een teken van een kanteling in Houten op het windmolendossier. Sterker dan de stem van tegenstanders klinkt nu ook het geluid van pleitbezorgers voor het windpark voor de opwekking van duurzame energie . Daarmee lijkt er een groter draagvlak te groeien voor uitbreiding van de energieproductie (meer draaiuren) door de drie molens langs het Amsterdam-Rijnkanaal. Dat zou toch ook GroenLinks als muziek in de oren moeten klinken!?

Nee, dit had allemaal geen rol gespeeld! De coalitiepartijen ontboezemden met pijn in het hart het wel anders gewild te hebben, maar ‘zolang de maatwerkvoorschriften er zijn ….’ , het écht niet anders kon dan het raadsvoorstel te volgen. Dank je de koekoek! In plaats van zelf de politieke moed te hebben om zich uit te spreken vóór windenergie, wat men werkelijk jaar in jaar uit heeft gepredikt, gooien GroenLinks en CU nu de handdoek in de ring en liet men doorschemeren dat anderen de kolen uit het vuur moeten halen. Wedden dat wanneer de rechter de maatwerkvoorschriften om zeep helpt, de coalitiepartners opnieuw een draai maken?

De complimenten gaan naar D66 die in dit debat wel kiest voor het algemeen belang en de voortzetting van het draaiprogramma van tijdens de proef. In onze ogen heeft D66 een aantal zaken goed met elkaar verbonden: het beëindigen van de evaluatie, kiezen voor het algemeen belang en het in gesprek blijven met de stakeholders. We hebben hen daarom gesteund in het debat. Het mocht allemaal niet baten, de coalitie heeft de rijen gesloten en dat was helaas te verwachten. Maar het is natuurlijk een illusie te denken dat de discussie in Houten over dit windpark zal verstommen. Tegenstanders en voorstanders laten hun stem volop horen. Het is jammer dat deze coalitie de handen in de lucht gooit, niet de regie pakt en weer een speelbal wordt van omstandigheden.

Het bericht Windmolenpark Houten. Over idealen en de barre werkelijkheid. verscheen eerst op PvdA Houten.

“Ik ben klaar met gesubsidieerde aardappelveldjes en tomatenknuffelprojectjes”. Aan het woord is prof. dr. Jan Jonker, hoogleraar Duurzaam Ondernemen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Jan Jonker is een man met een missie. Al meer dan 25 jaar houdt hij zich als wetenschapper bezig duurzaamheid en verduurzaming. Op 4 maart 2019 deelde hij zijn kennis tijdens de 8e Arie Groenevelt-lezing in Theater aan de Slinger. Niet alleen in Houten, ook spreekt Jonker met regelmaat op congressen in binnen- en buitenland om zijn verhaal te vertellen en het publiek te wijzen op de ernst van de situatie. Na de inleidende lezing volgde een forumdiscussie met William Moorlag, Tweede Kamerlid van de PvdA en Jeroen Pepers, directeur Aedes Vereniging van woningcoöperaties.

Kernpunt in de lezing van Jonker is dat we voor een ‘triple-transitie’ opgave staan. ‘Allereerst de klimaatopgave die voortkomt uit klimaatakkoord van Parijs 2015. Deze opgave impliceert de uitstoot van broeikasgassen met 49% te beperken in 2030 ten opzichte van 1990. Direct in het verlengde hiervan ligt de tweede opgave, de energietransitie die vraagt om de beweging van fossiele energiebronnen -gas en olie- naar duurzame energiebronnen, zoals zonne- en windenergie. De opgave is 16% duurzame energie in 2023. In 2050 moet de energievoorziening bijna helemaal duurzaam zijn. Tot slot de transitie naar een circulaire economie, dat beleid is ingezet door het Kabinet Rutte II en gaat over substantieel minder gebruik van ‘virgin’ grondstoffen: 50% in 2030 en 100% in 2050. Stuk voor stuk uitdagende transities en dan in drievoud!’

Verduurzaming en circularisering zijn twee handen op één buik, benadrukt Jonker. Het is volgens hem dé trend voor de komende tien jaar. Maar het zijn wel twee verschillende dingen, legt hij uit. ‘Verduurzaming is: kunnen we dezelfde kwaliteit aan verlichting realiseren met slimmere lampen? Kunnen we een auto, die nu 1 op 20 rijdt, straks 1 op 200 laten rijden? Dát is verduurzaming. Circularisering daarentegen betekent of we een product produceren, gebruiken én hergebruiken.’ Het vereist volgens Jonker een behoorlijk omslag in denken. ‘Bijna een eeuw lang hebben we wereldwijd de ‘weggooi-cultuur’ gepredikt. Het is schrikbarend hoeveel afval we dagelijks produceren en hoeveel voedsel we verspillen en dat heel gewoon vinden. Daar moeten we vanaf.’ Met kleinschalige projectjes, als bloemenweides en bijenhotels, gaan we het niet redden. ‘Oké, dat soort projecten zijn goed voor de bewustwording, maar je moet het niet verwarren met het bedrijfsmatig werken aan verduurzaming. Jonker: ‘ Als je je brievenbus ook maar een beetje open zet, moet je van alles. Je moet aan groene groenten doen, mag geen afval meer hebben, mag de toiletten niet meer doortrekken, de lijst wordt langer en langer. Het gevaar is dat je als een konijn in de koplampen van een auto gaat zitten en niet meer in actie komt’. Het gaat echt om het creëren van schaalgrootte en continuïteit, pas dan kun je stappen maken. Het gaat om de vraag: waar wil je staan over tien jaar? Schuif je die vraag voor je uit, dan word je achterhaald door de realiteit.’

Ronduit ontevreden is Jonker hoe het huidige kabinet met de klimaatopgave omgaat. Papier is geduldig, de woorden zijn fraai, maar verder is er bedenkelijk weinig daadkracht. Het schiet niet op, vindt Jonker. ‘De kans dat Nederland de klimaatdoelstellingen gaat halen is zeer klein’. De regering is door de rechter gesommeerd om een strenger klimaatbeleid te voeren, ook omdat Nederland internationaal nog steeds ver achter blijft met het opwekken van schone energie in vergelijking met de omringende landen. Maar deze rechterlijke uitspraak heeft tot dusver helaas weinig effect gehad. Jonker verbaast zich vaak over het feit dat in het klimaatdebat allerlei bijzaken aan de orde komen, maar men de feiten niet onder ogen ziet en daarmee voorbij gaat aan de urgentie. Het is in zijn ogen een veel te politiek onderwerp geworden, waar velen goede sier mee willen maken, maar waar de maatschappelijke urgentie in ten onder gaat. Het betoog van Jan Jonker was scherp en zonder één woord Spaans. Dat was een mooie opmaat voor een gesprek met de twee panelleden, William Moorlag en Jeroen Pepers. De drie gesprekspartners waren het met elkaar eens dat er niets minder dan een revolutie nodig is om de drieslag in de transitie waar te maken. Moorlag benadrukte dat een energierevolutie mislukt als het de samenleving splijt in klimaatwinnaars en verliezers. Hij maakt zich zorgen over de uitwerking van het klimaatakkoord. ‘Gaat dit kabinet echt zorgen dat de rekening bij de grote bedrijven wordt gelegd en de huishoudens gaat ontzien? Als we dit vraagstuk aan de markt overlaten weten we zeker dat de rekening in ieder geval niet eerlijk verdeeld zal worden. We willen er zeker van zijn dat we het klimaat redden en dat lukt alleen als we de rekening betaalbaar houden voor gewone mensen. Dus niet Shell subsidie toeschuiven en de rekening alleen bij de huishoudens leggen. En iedereen moet de mogelijkheid krijgen te verduurzamen. Want elektrisch rijden is nu nog voor teveel mensen onbereikbaar en de meeste huurders kunnen niet zelf bepalen of en hoe hun huis wordt verduurzaamd.’ Pepers haalde de feiten over het verduurzamen van woningen nog naar voren. ‘In Nederland moeten bijna acht miljoen gebouwen worden verduurzaamd naar CO2-neutraal tot 2050. Daarvoor resteren nog ongeveer 8000 arbeidsdagen: dit betekent 800-1000 gebouwen per dag verduurzamen. Nu worden tussen de 10-20 woningen per dag verduurzaamd. Met dit tempo wordt de doelstelling uit het Klimaatakkoord in het jaar 2350 gehaald! Deze opgave gaat de draagkracht en regievoering van elke woningcorporatie te boven. Dit is een opgave van nationaal belang.’

Jonker sloot zich aan bij de oproep van beiden dat er is regie nodig vanuit de overheid. Niet in de laatste plaats om het democratisch gehalte van alle maatregelen die over Nederland worden uitgestort te borgen. Er zijn eerlijke en dappere keuzes van de overheid nodig om te zorgen dat deze revolutie van en voor iedereen is. Jonker sprak afsluitend de wens uit dat overheden, op alle niveaus, zich gaan uitspreken voor een lange termijn visie en het aandurven om substantiële keuzes te maken die het verschil gaan maken.

Het bericht 8e Arie Groenevelt-lezing: ‘Driedubbele transitie, het moet’ verscheen eerst op PvdA Houten.

Het D66 voorstel: het versoepelen van de maatwerkvoorschriften van Windpark Houten met als doel én meer duurzame energie én nachtelijke bescherming voor de omwonenden is door college en raad niet overgenomen.

Met een gelijk ervaren geluidsoverlast én een flink verhoogde energieproductie tijdens het speciale draaiprogramma bleken de huidige maatwerkvoorschriften onnodig streng te zijn. Maatwerkvoorschriften hebben als doel de overlast van windmolens voor omwonenden te beperken.

Het is dan niet verwonderlijk dat partijen zoals coöperatie U-wind, de obligatiehouders en bewonersgroep Redelijk Houten de gang naar de rechter maken om de te strenge maatwerkvoorschriften van tafel te krijgen. Ook Eneco overweegt deze stap. Het D66 voorstel om de te strenge maatwerkvoorschriften te versoepelen zou de kans op juridische processen en kosten aanzienlijk verkleinen.

Als de  maatwerkvoorschriften helemaal van tafel gaan is er geen extra bescherming voor de omwonenden. Door niet zélf een keuze te maken voor duurzame energie laat het college de omwonenden mogelijk onnodig met lege handen staan.

Geachte voorzitter, aanwezigen en collega raadsleden, De Raad heeft in 2017 besloten een alternatief draaiprogramma te willen onderzoeken wat de overlast onder omwonenden moest verminderen. De proef leverde veel meer schone energie op, maar de beleving onder omwonenden is niet beter geworden en de geluidsbelasting is toegenomen. Kortgezegd: het CDA is tegen continueren van de proef, gaat mee in lijn met het raadsvoorstel, en doet dat op basis van een aantal overwegingen. Aan het idee om meer energie op te kunnen wekken is voldaan. Er is 30 procent meer energie opgewekt, vooral omdat er in de nacht meer gedraaid kon worden. Met die opbrengst zijn we als CDA natuurlijk blij. Het sluit aan bij de doelen die we voor Houten hebben om een duurzame gemeente te worden. Daarnaast, storen veel inwoners van Houten zich eraan dat de windmolens zo weinig draaien. Het is eigenlijk niet te verkopen dat, nu er 3 windmolens in ons landschap staan, die zo vaak doelloos stilstaan. Wij balen er ongelooflijk van dat de proef niet geslaagd is. Maar, met pijn in het hart hebben we moeten constateren dat niet voldaan is aan de criteria voor het slagen van de proef en we de windmolens dus niet méér schone energie kunnen laten opleveren dan nu het geval is. Dat vinden we écht bijzonder jammer. Het CDA hecht veel waarde aan een heel goed en rechtvaardig proces. Dat betekent dat we niet opeens afwijken van de randvoorwaarden die we indertijd zelf als Raad hebben meegegeven aan het begin van de proef. Ja, er is veel extra duurzame energie opgeleverd, 30 procent! En dat is voor ons als CDA ook niet onbelangrijk. Maar, er is geen substantiële voorkeur onder omwonenden voor het doorzetten van de proef. Sterker nog: - Er is geen daling geconstateerd van ervaren geluidshinder door omwonenden. De bewoners van de binnenste ring huizen die het meest in de invloedssfeer van de windmolens staan en in zekere zin de ‘geluidswal’ voor de rest van de wijk zijn, hebben zelfs in meerderheid aangegeven tegen continueren van de proef te zijn, - De 2db daling van de geluidsbelasting lijkt winst, maar is in de praktijk volgens het onderzoek van LBP, nauwelijks merkbaar. - De geluidsbelasting voor omwonenden is dan ook niet minder geworden, maar veel meer, doordat molens ’s nachts veel meer draaien. Of, zoals de onderzoekers van de Universiteit Utrecht het noemden: het verschil tussen 41db en 39db is heel klein, maar het verschil tussen 0db (stilstaande molens) en 39db is heel groot. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de overlast groter is geworden, met name ook in de nacht, terwijl we bewoners juist graag met de proef een betere nachtrust wilden geven. Voor ons is het dus ook duidelijk: we moeten de proef niet doorzetten. Wij zijn dan ook geen voorstander om nieuwe maatwerkvoorschriften te maken, zoals D66 heeft voorgesteld in haar amendement. De maatwerkvoorschriften die we nu hebben zijn streng en bieden de bewoners de nodige bescherming tegen overlast. Ook niet onbelangrijk: ze zijn in nauw overleg met hen tot stand gekomen. Ons inziens betekent het plan van D66 feitelijk dat we de overlast voor omwonenden en de geluidsbelasting door het windpark vergroten. Maar, het grootste struikelblok voor ons is dat we hiermee naar bewoners toe eerst A zeggen en dan B gaan doen. Eerst stellen we criteria op en op een later moment zijn die toch niet meer van tel. Dat kan je niet maken! Daar is het CDA niet van en daarom zijn we tegen het amendement van D66 voor een nieuw maatwerkregime. Voorzitter, er staan voor Houten en Nederland nog grote uitdagingen te wachten in het kader van de energietransitie. Veranderingen die impact hebben op onze leefomgeving en op hoe we leven. Daar hebben we onze inwoners nog heel hard bij nodig. Robert Pelleboer Raadslid CDA Houten