Dit is het tweede deel van de interviews die PvdA-er Anouk Olsthoorn heeft gehouden over discriminatie en racisme in onze stad. De PvdA wil dat discriminatie en racisme worden aangepakt in Culemborg. Daarbij willen wij ook het maatschappelijke en politieke debat voeren over hoe het Sinterklaasfeest er uit moet zien, zodat alle kinderen – ongeacht hun huidskeur – er van kunnen genieten. Wij denken dat het helpt om elkaar beter te begrijpen als we naar elkaars verhalen luisteren. Hieronder lees je over de ervaringen van een Culemborger die graag anoniem wil blijven.
“Ik heb het heel heftig beleefd. Het heeft me ook bang gemaakt. Omdat veel dingen die in Nederland gebeuren ook beïnvloed worden door wat in Amerika gebeurd. Die zie je met wetgeving. Je ziet dat BOA’s meer bevoegdheden krijgen. Dingen die daar gebeuren gebeuren hier later ook. Amerika is een soort voorloper. Dat maakt me wel bang ja, als Amerika de standaard is. Ik volg de actuele ontwikkeling intensief. Via Instagram en Twitter. Die zijn wel het meest actueel. De petities en de verhalen en de protesten.”
“Dit slaat ook op mij al deze situaties. Omdat ik zelf ook een zwarte vrouw ben. Als het puntje bij paaltje komt blijf je die allochtoon en blijf je de mindere. Dat is wel een besef dat doordringt. Dat etnisch profileren dat gebeurt ook bij mij. Het voelt gek om te doen alsof het niet op mij slaat en er niet mee bezig te zijn. Het is de realiteit voor mij.”
“Ik denk dat elke zwarte persoon of iemand van een andere etniciteit het wel kan voorstellen en wel een moment kan opnoemen dat ze te maken hebben gehad met racisme. Helemaal in zo’n kleine plek als waar ik woon in Culemborg. Met de intocht van zwarte piet bijvoorbeeld. In alle lagen zie je terug dat Culemborg nog niet op het niveau is waar het hoort te zijn als het gaat om racisme. Ik heb ook het idee dat het allochtonen op hogere posities ook meer haat over zich heen krijgen dan witte mensen.”
“School is waar het begint. Ik heb op een witte school gezeten. We waren de enige zwarte kinderen in de school. Je herinnert je niet alles, maar wel dat er letterlijk werd gezegd ‘Je eindigt later als criminieel’ of ‘Je eindigt later op een flatje met allemaal kinderen’. Een leraar heeft dat letterlijk tegen mij gezegd. Ik was ook geen lieverdje, maar je wordt op een hele andere manier benadert en weggezet dan witte kinderen die ook brutaal waren. Ook je niveau. We kregen allebei een veel lager advies dan we allebei eigenlijk hadden. Mijn ouders hebben zich er hard voor gemaakt en gingen daar niet mee akkoord. Dat is gewoon heel zorgelijk.”
“Ik denk dat het ook veel woede en agressie met zich mee brengt. Je voelt je onbegrepen. En als je jong bent zorgt dat op zichzelf weer voor andere gekke dingen. Vrienden van mij zijn in aanmerking gekomen voor jeugdzorg. Die agressie en woede namen het over. Je hebt vanaf jonge leeftijd al het besef dat het een harde weg is. Je moet je focus houden. Twee keer zo hard werken. Twee keer zoveel diploma’s op zak hebben, twee keer zo hard lachen. Vanaf een heel jonge leeftijd heb je het besef dat je snel moet opgroeien. Je vangt taaiere klappen. Je wordt in een hokje geduwd en je staat 1-0 achter.”
“Mijn eerste herinnering aan racisme is in groep 2 of 3. Iedereen op school speelde aan het einde van het jaar Sinterklaas en Zwarte Piet. Je krijgt opmerkingen als ‘Jij hoeft geen pruik op’, ‘Jij hoeft je niet te schminken’, ouders noemen je ‘Pietje’.
“Ik reageer erop met kalmte en geduld en begrip. Want boos en agressief worden heeft geen zin als je iemand wat wil leren. Als je af wil van het systeem lukt dat niet als je haat met haat wil bestrijden. Je moet haat met liefde bestrijden. Ik heb ook wel haat en woede gehad, maar ik probeer het zo positief mogelijk aan te pakken. Dat is mentaal het zwaar, omdat je aan de andere kant ook heel boos bent. Ik hou me heel erg in en ik geef een andere emotie dan ik daadwerkelijk wil geven. Dat maakt sommigen zeggen ik spreek me er helemaal niet meer over uit.”
“Vanaf heel jonge leeftijd voerde mijn ouders dat gesprek. Mijn vader heeft altijd tegen ons gezegd ‘Vergeet niet dat je zwart bent. Vergeet niet waar je vandaan komt en wat je positie is in deze maatschappij. Je moet twee keer zo hard werken. Twee keer zo hard studeren.’. Dat is wat ik heel erg heb meegenomen. Eigenlijk om het mezelf makkelijker te maken. Vanaf jongs af aan al.”
“Er zijn verschillende soorten mensen. Huidskleur moet geen probleem zijn. Dat is in dit land wel een ding. Heel veel mensen hebben het ook niet door. Maar het is die klap die je sowieso gaat krijgen als je je eerste baantje gaat krijgen of als je naar school gaat. Die dag gaat komen. Ik denk dat veel ouders daarom dat gesprek voeren.”
“Het is een trauma dat ingeworteld zit in mensen hun systeem. In hun DNA. Zowel bij witte mensen met hun slavernijverleden als bij zwarte mensen. Ik geloof daar in. Racisme zit in ons systeem. Je neemt het mee, van generatie op generatie.”
“Wat ik nodig heb is gelijkheid. Waar ik echt voor sta is gelijkheid en rechtvaardigheid. Ik heb kansen misgelopen. Rijkdom. Ik denk dat het terugkomt op rijkdom en welvaart. En kansen op werk en school. Er zijn zoveel mensen die er niet bij stil.”
“Het is zo vanzelfsprekend en het wordt al zo vroeg geleerd. Black is wrong. Zelfs zwarte mensen en zwarte kinderen zeggen dat over zichzelf. De afgelopen tijd is dit ‘the talk of the day’. We hebben het over onze eigen ervaringen. Over hoe spuugzat we het zijn. We hebben het over ‘Wat gaan we doen?’, ‘Hoe kunnen we verandering brengen? Gewoon op micro-niveau.’.”
“Ik ben een petitie gestart tegen politiegeweld. Ik zou anti-racisme trainingen willen geven. Iets met een doel. En naar protesten gaan. Deze mensen komen letterlijk bijeen. En brieven schrijven. En mensen actief blijven aanspreken. At the end of the day is het het allemaal waard. Weet dat je op social media kan je heel veel steun krijgen. Zorg dat je op jezelf let. Blijf jezelf uitdagen om te leren, wit of zwart.”
Bemoedigende woorden:
“Vergeet nooit dat de kleur van je huid niet je zwakte is, maar dat het je power is en dat het mooi maakt. En dat je focus moet hebben op waar je naar toe gaat en waar je vandaan komt. En dat teruggaan naar je roots een van de meest bevrijdende dingen is die je kan doen. Zwart is mooi.”
Het bericht “Mijn eerste herinnering aan racisme is in groep 2 of 3. Iedereen op school speelde aan het einde van het jaar Sinterklaas en Zwarte Piet.” verscheen eerst op PvdA Culemborg.
Lodewijk Asscher