Poliflw

Dit artikel is geschreven door twee raadsleden van de Hilversumse VVD en verscheen 18 november 2019 op binnenlandsbestuur.nl 

Het kabinet kondigde aan het jeugdzorgstelsel te willen hervormen: gemeenten krijgen nog minder grip, maar mogen wel de rekening blijven betalen. ‘Wel willen bepalen, maar niet betalen’ is niet acceptabel.

Teveel kinderen in de jeugdzorg krijgen niet op tijd de hulp die zij nodig hebben, dat is de stevige conclusie van een rapport van de Inspecties Gezondheidszorg en Jeugd en Justitie en Veiligheid, dat op 7 november aan de Tweede Kamer is gestuurd. In een reactie hierop kondigt het kabinet aan het jeugdzorgstelsel te willen wijzigen. Dit schreven de ministers de Jonge van VWS en Dekker voor Rechtsbescherming op dezelfde dag in een brief aan de Tweede Kamer.

Ervoor zorgen dat kwetsbare kinderen de hulp krijgen die ze nodig hebben klinkt op zichzelf als iets waar je niet tegen kunt zijn. Vanuit de positie van gemeenten bezien heeft dit voorstel echter een tikkeltje wrange bijsmaak. Het is immers pas ruim vier jaar geleden dat met de grote decentralisaties de verantwoordelijkheden van het rijk verschoven naar de gemeenten, mét een ingebouwde bezuiniging. Een korting op de rijksbegroting die in drie jaar tijd opliep tot structureel vijftien procent minder budget voor gemeenten voor de uitvoering van jeugdzorg en jeugdhulp. Deze bezuiniging moesten gemeenten gaan realiseren, óf eventuele gaten zelf ‘dichtlopen’. Een opgave waar vele gemeenten een stevige prijs voor betalen, mede omdat de vraag naar jeugdzorg een stijgende lijn kent.

De verwachtte bezuiniging was een van de leidende motieven, omdat werd aangenomen dat lokaal gemeentelijk beleid doeltreffender, doelmatiger en goedkoper zou zijn. Gemeenten moesten zélf hulp in gaan kopen en met aanbieders onderhandelen over de te betalen tarieven.

En nu neemt het kabinet een bijzondere afslag: het wil dat gemeenten ‘zwaardere’ taken als pleegzorg en gezinsvervangende jeugdhulp overdraagt aan ‘regionale verbanden’ en zelf lichtere zorgtaken blijven houden. Ook wil het kabinet dat gemeenten verplicht worden een vooraf vastgesteld kostendekkend tarief aan jeugdhulpaanbieders te betalen voor de ingekochte hulp. Daarmee legt het kabinet de gemeentelijke beleidsvrijheid aan banden, maar blijven gemeenten wél verantwoordelijk voor het betalen van de rekening. Dat is gek. (En best bijzonder als je bedenkt dat de decentralisaties bij het rijk zélf niet hebben geleid tot minder ambtenaren die zich bezighouden met deze onderwerpen… )

Net als veel andere gemeenten kampt ook de gemeente Hilversum met tekorten op de jeugdzorgbegroting, en wij verwachten dat de kosten alleen maar verder zullen stijgen als de aangekondigde stelselwijzigingen worden doorgevoerd.

De conclusies uit de rapporten liegen er niet om, en als Hilversumse VVD nemen wij dit zeer serieus. Kwetsbare kinderen en jeugdigen moeten de hulp krijgen die zij nodig hebben, dat is altijd ons uitgangspunt geweest. Wij zijn tegelijkertijd ook verantwoordelijk voor het verantwoord uitgeven van het geld van onze inwoners en daar zit ‘m de kneep…

Wij zijn het niet eens met het voornemen van het kabinet dat gemeenten met deze beoogde stelselwijziging beleidsvrijheid moet inleveren en tegelijkertijd wel verantwoordelijk blijven voor het betalen van de rekening. Wel willen bepalen, maar niet betalen is voor ons niet acceptabel. Daarom zeggen wij als deze plannen doorgaan: ‘Wij geleiden het bonnetje van deze zorgaanbieder door naar het kabinet’.

Freek Reijmerink en Haitske van de Linde, beiden raadslid namens de Hilversumse VVD.

In de Woonvisie 2016-2020 van de gemeente Wijdemeren lezen we de volgende tekst: “De woningvoorraad in onze gemeente is eenzijdig samengesteld. In alle kernen bestaat het overgrote deel (70%) van de woningvoorraad uit koopeengezinswoningen. Aan dit type woningen (met name tussenwoningen) tussen € 200.000,- en € 300.000,- bestaat een overschot. De grootste behoefte bevindt zich aan de onderkant van de woningmarkt: goedkope koopwoningen en huurappartementen. Bij woningtoevoegingen geldt dat we niet méér van hetzelfde willen toevoegen, maar zo veel mogelijk die segmenten willen toevoegen die de woningvoorraad meer divers en toekomstbestendig maken. Dit betekent dat in de nieuwbouwprogramma’s het aandeel betaalbare en gestapelde bouw omhoog gaat”.

Tekst die aan duidelijkheid niets te wensen over laat. Wijdemeren is de sterkst vergrijzende gemeente in de regio Gooi en Vechtstreek. Betaalbare woningen voor jongeren en jonge gezinnen zijn dus noodzakelijk om tot een evenwichtige(re) samenstelling van de bevolking in de diverse woonkernen te komen. Woningen die nu ontbreken waardoor die jongeren verhuizen naar bijvoorbeeld Hilversum en Gooische Meren.

Maar de praktijk is weerbarstig. We zien in Wijdemeren vooral particulieren en projectontwikkelaars die met woningbouwplannen komen. Veelal in het (zeer) dure koopsegment , zoals de Porseleinhaven en het Kompas in Loosdrecht. Woningen voor de zeer welgestelden, maar die bieden geen oplossing voor het bovengenoemde probleem. En bij de wat kleinere plannen moeten we als Raad ontzettend hard werken om de afspraak  van 1/3-de sociale huur of koop op tafel te houden.

Wat nodig is is dat de gemeente Wijdemeren op dit onderdeel veel actiever gaat worden. De gemeente heeft immers ook de mogelijkheid een actief grondbeleid te voeren, met name als het een grondpositie heeft. Door het realiseren van een aantal Integrale Kind Centra (IKC) In Loosdrecht gaat die situatie ontstaan. Wij verwachten als fractie PvdA/GroenLinks de komende periode dan ook een actief beleid om daar sociale woningbouw mogelijk te maken, met name bij Het Achtererf, het vrijkomend terrein van de Lindeschool en het vrijkomend terrein en gebouw van de Terpstraschool. Dus een fors aandeel sociaal huur en koop.

Aan de slag!

Stan Poels, fractievoorzitter Wijdemeren

Op woensdag 18 september 2019 is Yvonne Pelgrum aangesteld als Commissielid voor GroenLinks Hilversum. Haar motto: 'Samen voor een duurzame toekomst!'   Ze stelt zichzelf hierbij voor:

Ik ben inmiddels al een jaren een Hilversumse, niet geboren en getogen maar wel met hart en ziel.  En ik vind dat je als je ergens woont, leeft en werkt je daar ook je verantwoordelijkheid voor moet nemen. Niks gaat vanzelf, dus al we graag willen dat Hilversum een aantrekkelijke, leefbare stad is (of wordt?) en kan blijven, dan moeten we daar met zijn allen iets voor doen. Ik heb dat een aantal jaren gedaan, als voorzitter van de bewonersvereniging Schildersbuurt in Hilversum Zuid en wil dat vanaf nu op iets grotere schaal doen voor Hilversum door me in te zetten als commissielid van Groen Links.

Ik vind dat iedereen mee moet kunnen doen in Hilversum, een inclusieve samenleving zoals dat heet.  Maar wat betekent dat in de praktijk?  Dat betekent o.a. dat je als vluchteling of statushouder hier welkom bent. Dat je als jongere hier een woning kunt vinden. Dat je als oudere met de nodige hulp zelfstandig kunt functioneren. En als dat niet meer kan dat er een fijne plek is waar je naar toe kunt. Dat er goed onderwijs is, voor iedereen. Dat alle kinderen kunnen sporten, ook als er thuis niet zoveel geld is. Dat het niet uitmaakt waar je vandaan komt, hoe je er uit ziet, in welke buurt je woont of wat je inkomen is.

Maar meedoen betekent ook je verantwoordelijkheid nemen. Verantwoordelijkheid voor jezelf, voor je omgeving, voor een duurzame toekomst, voor een groen en sociaal Hilversum en voor elkaar. Want uiteindelijk kan niemand het alleen en moeten we het samen doen.

Eén op de vier kinderen heeft een zorgvraag

Afgelopen donderdag 20 juni stonden GroenLinks Hilversum en GroenLinks-PvdA Wijdemeren stil bij de situatie in de jeugdzorg. Tijdens een discussieavond in de infoschuur (GNR) aan de Naarderweg hoorden we van enkele betrokken partijen hoe de jeugdzorg er in onze regio voor staat. O.a. Klaas Meijering (hoofd Bedrijfsvoering GGZ Fornhese), Marlies van Loon (bestuurder Youké) en Johan Vroegindeweij (directeur van samenwerkingsverband Unita) waren aangeschoven. Gesproken werd over investering vs. bezuiniging, afstemming tussen zorgverleners onderling en met gemeenten en de financieringssystematiek.

Hoe zat het ook alweer? Vier jaar geleden ging de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg van het rijk naar de gemeenten. Idee was dat gemeenten sneller en accurater hulp konden bieden, omdat zij dichter bij de inwoners staan. De overgang was tegelijkertijd een maatregel om te bezuinigen, de gemeenten moesten het met minder geld gaan regelen dan daarvoor het geval was.

Gemeenten en zorginstellingen zijn in 2019 nog steeds bezig met het zo goed mogelijk organiseren van de jeugdzorg. De bezuinigingen waren te optimistisch ingeschat. Het opzetten van nieuwe organisaties kost in de eerste jaren namelijk vaak extra geld en pas na een aantal jaar kun je kostenbesparingen bereiken. Als gevolg hiervan kampen veel gemeenten met te hoge uitgaven voor de jeugdzorg en dit kan ten koste gaan van de kwaliteit van die zorg.

Voor Hilversum wordt de jeugdzorg samen met de regiogemeenten geregeld. Vanaf 2016 wordt dit gedaan volgens een zogenaamde ‘open-house-aanbesteding’. Als je aan bepaalde eisen voldoet, mag je als zorgaanbieder zorg leveren in onze regio. Gevolg is dan wel dat er nu ongeveer 60 partijen actief zijn en dat maakt samenwerking en afstemming erg lastig.

En deze samenwerking is juist heel hard nodig om de jeugdzorg beter te organiseren. Denk bijvoorbeeld aan samenwerking tussen zorginstellingen onderling of tussen zorginstelling en scholen. Door als zorgverlener nauw betrokken te zijn bij scholen kun je in een vroeg stadium problemen bij kinderen signaleren en hiermee aan de slag gaan.

Maar deze aanpak vraagt ook om een nieuwe manier van financieren. Men is gewend om achteraf te betalen voor een behandeling. Een kind heeft een probleem, daarop volgt een behandeling en daarna wordt er afgerekend. Als je echter een zorgverlener op een school wilt plaatsen om problemen vroeg te signaleren werkt deze manier van betalen eigenlijk niet. Gemeente moeten daarom echt hun systeem van financieren veranderen. 

De druk op de jeugdzorg neemt toe omdat er tegenwoordig steeds meer kinderen zijn waar iets mee aan hand is. In onze regio 1 op de 4 kinderen en dan kan het om van alles gaan van ADHD of autisme tot psychische problemen. Het is zeer belangrijk om niet al die kinderen een diagnose en/of een label te geven. Van een label als ADHD hebben kinderen vaak nog jaren last. Spreek eerst van ‘een druk kind’ en ga daar samen met dit kind aan werken, om te zien of het gedrag verandert voor er een label volgt. 

Kinderen gaan samen naar school: dat vraagt aanpassing

De tijd dat kinderen met problemen vaak meteen werden doorverwezen naar speciaal onderwijs of een instelling is gelukkig voorbij. Kinderen kunnen nu vaker naar hun vertrouwde school blijven gaan en thuis wonen. Het is nu zaak om een nieuw netwerk op te bouwen waarop kinderen met problemen kunnen terugvallen. Een netwerk waarin scholen, buitenschoolse opvang, gemeente, jongerenwerkers, sportclubs, zorginstellingen kunnen samenwerken om te bewerkstelligen dat ieder kind in een vertrouwde omgeving met een beetje hulp kan opgroeien.

Dit vraagt bij alle partijen om een andere manier van werken en een verdergaande samenwerking. Hieraan zullen we de komende jaren hard moeten werken. Weet dat een goede investering in de jeugdzorg nu, veel problemen en zorgen voor later wegnemen. Na de zomer publiceert de rekenkamer van de gemeente Hilversum de resultaten van haar onderzoek na de jeugdzorg in Hilversum en praten we verder over dit belangrijke onderwerp. Deze geanimeerde discussie gaf daartoe een goede aftrap.