Poliflw

In de raadsvergadering van 8 juli jl. (van 2:55:22 tot 2:56:00) heeft wethouder van der Helm als reactie op een bijdrage van het GBV het volgende gezegd over de arbeidsmigranten op de Katjeskelder:

In de raadsvergadering van 8 juli jl. (van 2:55:22 tot 2:56:00) heeft wethouder van der Helm als reactie op een bijdrage van het GBV het volgende gezegd over de arbeidsmigranten op de Katjeskelder:

"En ik nodig toch de mensen uit die daar een beeld van hebben hoe die mensen daar wonen om eens een keer te gaan kijken op de Katjeskelder want ik vind dat toch echt een voorbeeld van hoe het wel zou kunnen in tegenstelling tot datgene dat je misschien af en toe eens in de krant leest over andere locaties dus dat ze daar opgehokt in een veel te klein huisje zitten dat kan ik echt niet beamen. Ik ben er zelf ook wezen kijken, een huisje voor twaalf man waar je met negen man in zit. Wij gaan een weekendje op vakantie dan kiezen wij zo'n huisje. Volgens mij is dat zo slecht nog niet. Dus als u daaraan twijfelt ga misschien zelf eens een keer kijken of praat eens een keer met de ondernemer want die doet echt zijn stinkende best om dat goed te regelen en ik zou het zonde vinden als we die elke keer publiekelijk tekortdoen.”

Op 24 juni heeft er een bijeenkomst plaatsgevonden tussen de gemeente Oosterhout, uitzendbureau Adecco, de Katjeskelder en de FNV. Het verslag hiervan is op 6 juli aan de gemeenteraad verstuurd.

Op 11 juni zijn de eerste aanbevelingen bekend geworden van het “Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten o.l.v. Emile Roemer”. Op pagina 5 van deze aanbevelingen staat met betrekking tot wonen het volgende:

“Uitgangspunt daarbij moet zijn dat elke arbeidsmigrant uiteindelijk één eigen slaapkamer heeft (behoudens personen met een affectieve relatie). Gezien de huidige krapte op de huisvestingsmarkt zal het niet mogelijk zijn dat op korte termijn voor alle arbeidsmigranten te realiseren. Daarom is een eerste stap dat er maximaal twee arbeidsmigranten gebruikmaken van één slaapkamer waarbij het vereiste van anderhalve meter afstand in acht wordt genomen.”

In het verslag van de bijeenkomst van 24 juni wordt door wethouder Willemsen aangegeven dat arbeidsmigranten zich niet in kunnen schrijven bij de gemeente Oosterhout omdat er sprake is van “short stay”. Hierdoor ontstaat er een situatie waardoor mensen niet goed in beeld zijn bij de gemeente en dat zorgt voor allerlei praktische problemen. Voor iemand die korter dan 4 maanden in Nederland verblijft is het mogelijk om zich als niet-ingezetene te laten inschrijven in de Basisregistratie Personen. Dit moet bij een gemeente met een loket voor niet-ingezetenen (RNI-gemeente).

Recent hebben wij via de griffie navraag gedaan naar de gemaakte afspraken tussen de gemeente Oosterhout en de Katjeskelder respectievelijk het initiatief betreffende huisvesting van arbeidsmigranten aan de Beneluxweg. De gemeente geeft hier het volgende aan:

“Voor beide locaties geldt dat sprake is van een vergunning met een ‘logies’ functie nu door beide ondernemers is aangegeven dat er slechts sprake is van een kort verblijf van maximaal 5 maanden. Vanuit deze gegevenheid worden de betrokkenen dan ook niet ingeschreven in de GBA maar vindt registratie plaats via het ‘nachtregister’ vanwege het kortstondig verblijf (niet zijnde wonen).”

In het verslag van de bijeenkomst van 24 juni staat ook dat als mensen zonder verwijtbaarheid van de werknemer ontslagen worden, ze in principe onmiddellijk van de Katjeskelder moeten vertrekken. Dit komt door het feit dat werk en wonen niet gescheiden zijn en de arbeidsmigrant in principe via het uitzendbureau of het bedrijf waar hij voor werkt gehuisvest wordt. Hierdoor zitten arbeidsmigranten in een zeer afhankelijke positie van hun werkgever.

In het verslag van de bijeenkomst van 24 juni staat op het eind te lezen dat het FNV de bijeenkomst vroegtijdig heeft verlaten vanwege de indruk dat er te weinig beweging zit om de omstandigheden van de arbeidsmigranten op de Katjeskelder.

W.J.W.A. van der Zanden                             Hannie Broekhoven

GroenLinks                                                Gezond Burger Verstand

In de raadsvergadering van 7 juli heeft GroenLinks het woord gevoerd over de herinrichting van de Heuvel, het financieel perspectief, de corona impact analyse en de Steenovensebaan in Dorst.

Corona Impact Analyse (Van der Zanden)

Vanaf begin maart veranderde ineens alles in Nederland en dus ook in Oosterhout toen het Corona virus ons overspoelde. Er werden vervolgens allerlei beperkingen opgelegd die een grote invloed hadden en nog steeds hebben op het leven van iedereen. Maatregelen die iedereen pijn hebben gedaan. Bepaalde ondernemers moesten hun zaak sluiten. Mensen konden niet meer op bezoek bij hun familieleden in het verzorgingstehuis. Kinderen zaten ineens thuis omdat de scholen dicht gingen. De grenzen werden feitelijk gesloten waardoor reizen naar het buitenland niet meer mogelijk was. En dat alles was nodig om het aantal besmettingen met Corona zoveel mogelijk te beperken en vooral de IC’s op de ziekenhuizen niet te laten overstromen. De maatregelen hebben uiteindelijk hun effect gehad. Het aantal besmettingen is teruggelopen en langzaamaan kan het normale leven weer opgepakt worden. Maar dit zullen we wel voorzichtig moeten doen. Wanneer de teugels te veel worden losgelaten, kan het virus zomaar weer de kop op steken. Dat zien we in verschillende delen van Europa. Het lijkt nu weg, maar is nog steeds als een soort veenbrand aanwezig.

Dat betekent dat we ons als gemeente ineens met hele andere dingen bezig moeten gaan houden. Aan de ene kant zullen we de gevolgen van de afgelopen maanden zo goed mogelijk moeten verwerken, aan de andere kant zullen we rekening moeten houden met een periode waarin er allerlei beperkingen zullen blijven gelden. Het is daarom goed dat de gemeente gestart is met een Corona Impact Analyse. Het eerste resultaat hiervan bespreken we vanavond in deze gemeenteraad. Bij deze willen wij dan ook de complimenten uitspreken aan iedereen die hier de afgelopen tijd hard aan heeft gewerkt vanuit de gemeente. En natuurlijk ook aan alle inwoners die hieraan hebben deelgenomen. Gezien de snelheid waarmee alles moest gebeuren zien we dit echt als een eerste analyse die de komende tijd nog verder verdiept zal gaan worden. Bij die verdieping is het vooral van belang om ervoor te zorgen dat we geen groepen in de samenleving missen. Zoals het college ook aangeeft zal er vooral ingezet moeten worden op de deelname van jeugdigen en jongeren in de rest van het proces. Tot nu toe lag de nadruk vooral op de oudere inwoners van Oosterhout.

Voorzitter, naar aanleiding van alle opgehaalde informatie zijn er een achttal bestuurlijke prioriteiten vastgesteld. Dat zijn duidelijke prioriteiten. Zo is GroenLinks er erg tevreden mee dat duurzaamheid juist nu een belangrijke prioriteit blijft van de gemeente. We moeten daar stevig de regie blijven voeren als gemeente om verder te gaan naar een duurzame en klimaatneutrale samenleving.

Voorzitter, een groot deel van de begroting van de gemeente Oosterhout heeft te maken met het Sociaal Domein: jeugdzorg, welzijn, minimabeleid, uitkeringen, reïntegratie, sociale werkvoorziening, WMO en schuldhulpverlening. Het gaat om voorzieningen die gebruikt worden door inwoners van Oosterhout die op de een of andere manier kwetsbaar zijn en daardoor extra ondersteuning nodig hebben van de gemeente. Dit zijn vaak de groepen die bij een crises als eerste in de problemen komen. En van een crisis is nu zeker sprake, want corona gaat zoals het er nu naar uit ziet ook grote economische gevolgen hebben. De behandeling van de begroting 2021 zal dan ook belangrijk worden voor de politieke keuzes die in Oosterhout gemaakt gaan worden met betrekking tot de gevolgen die Corona heeft. Om dan duidelijkheid te krijgen over de gevolgen van de corona crisis voor het sociaal domein zal GroenLinks dan ook een amendement indienen om het Sociaal Domein als extra bestuurlijke prioriteit mee te nemen in het vervolg van de Corona Impact Analyse.

Financieel Perspectief Corona (Van der Zanden)

Vandaag behandelen wij in de gemeenteraad een uitgebreide versie van de concernrapportage. Normaalgesproken is dat een redelijk technisch stuk met de financiële stand van zaken van de eerste maanden van het jaar. Dit jaar zijn we met de corona crisis geconfronteerd die veel zaken op zijn kop heeft gezet.

Met dit financieel perspectief wordt een eerste voorlopige inkijk gegeven in de gevolgen die corona gaat hebben voor de gemeente Oosterhout. Zo worden onder andere een aantal mogelijke scenario’s geschetst en de gevolgen daarvan voor de financiële positie van de gemeente. Gelukkig is deze positie op dit moment goed. Vorig jaar zijn er eenmalige voordelen geweest waardoor nu een bedrag van €2,4 miljoen opzijgezet kan worden om tegenvallers ten gevolge van Corona op te vangen. Ook de gemeente Oosterhout krijgt de gevolgen van de jarenlange bezuinigingen van de landelijke overheid, en dan vooral de korting op het sociaal domein, steeds nadrukkelijker te voelen. Sinds een aantal jaar is er ook in Oosterhout een situatie dat we structureel wat meer geld uitgeven dan er binnenkomt. Dit is absoluut nog niet te vergelijken met de situaties in andere gemeentes, maar we zullen hier wel scherp op moeten gaan letten, want op de lange termijn is dit natuurlijk niet vol te houden. En dat zal betekenen dat we bepaalde principes misschien toch wel eens los moeten laten.

Wat de uiteindelijke gevolgen voor de begroting gaan zijn van Corona? Dat zal pas duidelijk worden als we weten hoe de gemeente Oosterhout gecompenseerd gaat worden voor alle gemaakte kosten van de afgelopen periode? En veel belangrijker, de hoeveelheid geld die de komende jaren vanuit het Rijk naar de gemeente zal gaan? Komt er een structurele compensatie voor de coronasituatie? Wat gaat er gebeuren met het trap-op, Trap-af principe dat steeds gevolgd wordt bij de uitkering die de gemeente van het Rijk krijgt? En wat gaan de gevolgen zijn van het anders gaan inrichting van de verdeling van gelden uit het gemeentefonds? Iets waar vooral de kleinere gemeentes in Nederland (en daar hoort Oosterhout ook bij) flink wat van zullen gaan merken. Pas als dat duidelijk wordt, kan er een onderbouwde begroting voor 2021 opgesteld gaan worden. Het in een vroeg stadium betrekken van de raad hierbij is dan ook noodzakelijk, want er zullen echt keuzes gemaakt moeten gaan worden voor 2021.

Voorzitter, voor GroenLinks is het dan van belang dat we die keuzes zo gaan maken dat niet de groepen aan de onderkant van de samenleving de klappen op gaan vangen. Dat is namelijk wel vaker het geval bij een crisis. De ondersteuning moet dus vooral terechtkomen bij die mensen en kleine ondernemers die het nodig hebben. Zo is er bij de vorige crisis ook in Oosterhout bezuinigd op voorzieningen in de wijken. En juist dat soort voorzieningen zijn hard nodig. Laten we zuinig zijn op wat we hebben en dus o.a. de Pannehoef behouden en weer in gaan zetten als voorziening voor de inwoners van Oosterhout. De afgelopen maanden is er regelmatig applaus gegeven voor de mensen die vooraan in de strijd hebben gestaan bij de corona crisis. En dat zijn meestal niet de mensen die het meeste verdienen. Applaus is mooi, maar je kunt er de boodschappen bij de supermarkt niet mee afrekenen. Waar we dat plaatselijk kunnen doen, moeten we dat als gemeente doen. En verder moeten we ook landelijk aan de bel trekken. Dat gebeurt vanavond al door de motie waarin een aantal partijen oproept tot het afschaffen van de verhuurdersheffing. Een heffing die de mensen met de kleine beurs sterk raakt. Hun huren gaan omhoog om deze heffing te betalen. En de huur moet je toch echt betalen met geld, dat kan niet met applaus. Juist op het gebied van het sociaal domein kunnen we als gemeente mensen ondersteunen die dat nodig hebben. Naar de mening van GroenLinks ligt daar de uitdaging om dat op zo’n manier te doen dat deze mensen, juist nu in de moeilijke tijd die er aan gaat komen, de ondersteuning blijven krijgen die ze nodig hebben.

Herinrichting Heuvel (Boers)

Het doet ons goed dat er in goed constructief overleg met de inwoners en ondernemers van De Heuvel, verenigd in De Heuvelkring, een goed plan is ontstaan voor de herinrichting van ons mooie plein. Ook het ontwerpbureau Quadrat heeft alle belanghebbenden van deskundig advies voorzien. Complimenten passen hier dus een drietal partijen. In die zin hebben wij weinig toe te voegen, voorzitter. Men is het immers eens. Het ziet er goed uit. Er wordt met respect omgegaan met de bestaande bomen en de kinderkopkes zoals wij die hier noemen en die voor een belangrijk deel de uitstraling van het plein bepalen, komen weer terug. Logisch, zou ik zeggen.

En verder zal een en ander in overleg verder worden uitgewerkt. Prima.

Echter, voorzitter, één belangrijk aspect mag en moet wat ons betreft juist op dit moment meer aandacht krijgen en dat is de parkeermogelijkheid op de Heuvel. Nu de Heuvelkring de raad schriftelijk heeft laten weten en dat bij de inspraak ook nog tot driemaal toe herhaalde dat zij op termijn ook graag een autoloze Heuvel zien, is dit wat ons betreft ook het moment om daaraan te gaan werken. En dus ook de daad bij het woord te voegen. In een amendement, ondersteund door en mede-ingediend door ……….. stellen wij voor het aantal auto’s in 4 fasen terug te brengen naar 0, zij het dat er wel wat ruimte moet blijven voor auto’s van mindervaliden.

Hoe we dat gaan doen, voorzitter, is aan het college, steeds in overleg met De Heuvelkring. We kunnen er 10 jaar de tijd voor nemen.

Wat we ook kunnen doen, voorzitter, is nooit meer met elkaar praten over een parkeervrije Heuvel en het ten eeuwige dage hierbij laten. Maar dit lijkt ons het aangewezen moment om nu langzaam die kant uit te gaan!

Steenovensebaan (Boers)

Wij willen graag met deze kleine bijdrage het moment markeren, dat er een einde komt aan de varkenshouderij Lavi aan de Steenhovensebaan. We geven er een klap op zogezegd. Een prima ontwikkeling voor de bewoners in die omgeving, die vele jaren te hoop hebben gelopen tegen uitbreiding van het bedrijf. En een hele goede ontwikkeling voor de natuurlijke omgeving van De Duiventoren, een fraai stuk bos aan die kant van Oosterhout.

Het feit dat hiermee ook de uitbreiding met nieuwbouw van een 1.5 ha grote stal voor de huisvesting van 4.670 zeugen van de baan is, zorgt voor ons allemaal voor een grote opluchting.

Wij zullen daarom instemmen met uw voorstel om af te wijken van het beleid rond kostenverhaal, zoals aangegeven in de door ons vastgestelde Nota kostenverhaal 2017-2022. Dat moet dan maar een keer, want dat is het ons waard. Dat neemt niet weg dat wij de motie van de VVD hierover mee zullen indienen en dus vanzelfsprekend ook mee zullen ondersteunen.

In de brief ‘Inspraakverslag Energiepark A59 ’die u op 15 juni naar de gemeenteraad gestuurd heeft, lezen wij dat een lange geschiedenis vooraf zou zijn gegaan voor de keuze van windmolens in de Oranjepolder. Zou zo dit te maken hebben met het aandeel dat de provincie heeft in het Nationaal Energieakkoord. In 2015 heeft de provincie dit vastgelegd, voor Oosterhout zou het gaan om een uitbreiding van 18MW dat dan weer onderdeel zou zijn van een toezegging uit 2011 via de Regio West-Brabant.

Wij hebben hierover de volgende vragen: 1. Is de toezegging gedaan onder voorbehoud van goedkeuring van de gemeenteraad? • Zo nee, waarom niet?

2. Zijn er consequenties verbonden aan deze toezegging als de raad niet akkoord gaat met een energiepark in de Oranjepolder? • Zo ja, welke?

3.Wanneer en hoe is deze toezegging medegedeeld aan de gemeenteraad?

GroenLinks heeft een brief van college aan raad d.d. 27 september 2012 met als onderwerp ‘Regionaal aanbod windenergie’ weten te achterhalen. Hierin staat aangegeven dat Oosterhout heeft toegezegd om 2 extra windturbines van 3MW te plaatsen ten oosten van de huidige windturbines op Weststad III volgens de bijlage zou het gaan om een particulier initiatief.

4. Klopt het dat bovengenoemde in deze brief is medegedeeld? • Zo ja, waar komt het verschil van 12MW vandaan?

De huidige plannen van Eneco bestaan uit 3 windturbines. De locatie van de derde turbine is zeer dicht bij de bebouwde kom gelegen. U snapt dat de fractie van GroenLinks niet tegen windenergie is. Toch maken wij ons, samen met de bewoners, ernstige zorgen over deze locatie.

5. Zijn er toezeggingen gedaan aan Eneco over het plaatsen van een derde windmolen in dit plangebied, los van de eis van minimaal 3 windmolens om als ‘park’ gezien te worden? • Zo ja, welke toezeggingen waren dit en zijn deze gedaan onder voorbehoud van instemming van de raad?

6. Zijn er toezeggingen gedaan aan Eneco over de exacte locatie van deze derde windmolen?

a. Zo ja, welke toezeggingen waren dit en zijn deze gedaan onder voorbehoud van instemming van de raad? b. Indien het tweede deel van deze vraag negatief wordt beantwoord, waarom is dit voorbehoud niet gemaakt?

7.Welke consequenties zijn er als de raad niet akkoord gaat met het plaatsen van de derde windmolen op de geplande locatie?

Op 26 mei 2020 heeft Q-Park, de eigenaar van de parkeergarage in het overdekte winkelcentrum Arendshof, een brief aan het college van B&W en de gemeenteraad van Oosterhout gestuurd. In deze brief vragen ze om een gesprek met de gemeente om te komen tot een regeling voor de gemeentelijke belastingen. Als reden hiervoor geeft Q-Park aan dat door de corona de inkomsten van de parkeergarages die ze exploiteren zijn teruggelopen.

Q-Park is in eigendom van het Amerikaanse hedgefund KKR. Dit bedrijf is in Nederland vooral bekend door het volledig leegroven van de winkelketen V&D, die hierdoor uiteindelijk failliet ging. Eigenaar KKR van Q-Park maakte in 2018 een winst van 1,13 miljard dollar en in 2019 van 2,01 miljard dollar.

Met de op 26 mei 2020 verstuurde brief probeert Q-Park (en dus indirect de eigenaar KKR) de Corona situatie nu te ge-/misbruiken om na een aantal zeer succesvolle jaren deze tegenslag af te wentelen op de gemeente. GroenLinks vindt het dan ook geen taak van de gemeente om een Amerikaans hedgefund dat al jaren grote winsten maakt nu financieel te gaan ondersteunen met geld van de gemeente Oosterhout. Het doen van een dergelijk verzoek geeft naar de mening van GroenLinks aan dat het morele kompas van dit bedrijf totaal stuk is.

Naar aanleiding van het bovenstaande heeft GroenLinks de volgende vraag:

1. Is het college het met GroenLinks eens dat het geen taak van de gemeente Oosterhout is om een Amerikaans hedgefund dat al jaren grote winsten maakt nu financieel te gaan ondersteunen met geld van de gemeente Oosterhout door ze minder of geen gemeentelijke belastingen te laten betalen?

2. Is het college het met GroenLinks eens dat een gesprek tussen de gemeente Oosterhout en Q-Park met betrekking tot de te betalen gemeentelijke belastingen niet nodig is en dat een simpel “NEE” als antwoord op de brief van Q-Park voldoende is.

In de raadsvergadering van 21 april heeft GroenLinks het woord gevoerd over het nieuwe museumbeleid, de Omgevingswet, de Visie en Uitgangpunten van het nieuwe stadhuis en de nieuwe WMO verordening

WMO Verordening (Van der Zanden)

Voorzitter, naast een aantal tekstuele aanpassingen bevat deze verordening ook een aantal aanpassingen die wel inhoudelijk zijn. Over deze twee aanpassingen zullen GroenLinks, GBV en de PvdA twee amendementen indienen.

Uurtarief voor een informeel PGB (Artikel 6)

Wanneer een inwoner van Oosterhout gebruik maakt van de WMO bij huishoudelijke hulp of begeleiding bestaat de mogelijkheid om dit te doen met behulp van een Persoons Gebonden Budget. Dit betekent keuzevrijheid van zorgverlener. Er bestaat ook de mogelijkheid om hiervoor mensen uit het eigen netwerk in te zetten. Dat is een informeel PGB. In 2019 was het informeel uurtarief voor een PGB Hulp bij het Huishouden €15,84. Bij begeleiding was het uurtarief €27,30. Er wordt nu voorgesteld om beide tarieven te verlagen naar het Wettelijk Minimumloon van €12,41.

Dit valt binnen de wettelijke regels, maar is naar onze mening in strijd met de geest van de wet. Voor het informele tarief van deze zorg is in 2019 de Wet Minimum Loon gaan gelden. Het gebeurde namelijk dat gemeenten voor het informele tarief te lage tarieven vaststelden onder het Wettelijk Minimumloon. Wat er nu in Oosterhout gaat gebeuren (en ook andere gemeenten doen dat) is precies het tegenovergestelde. De tarieven voor informele zorg worden verlaagd tot het Wettelijk Minimum Loon.

Dit betekent dat mensen die in hun eigen sociale netwerk een oplossing proberen te vinden (het uitgangspunt van de WMO) nu bestraft gaan worden. Als een inwoner van Oosterhout recht heeft op een maatwerkvoorziening hulp bij het huishouden of begeleiding is er dus sprake van beperkingen, die ervoor zorgen dat recht op begeleiding bestaat. Ook als deze diensten op informele basis verleend wordt, gaat het om het verlenen van diensten die uitgaan boven datgene wat algemeen gebruikelijk geacht wordt. GroenLinks, GBV  en PvdA zijn van mening dat er sprake moet zijn van een fatsoenlijke betaling voor informeel verleende zorg. Wij dienen dan ook een amendement indienen om het tarief voor informele zorg in 2020 op hetzelfde niveau te houden als in 2019.

Standaard scootmobiel (artikel 4)

In mei 2019 is er in deze raad al uitgebreid gesproken over de scootmobiel. Wij hebben toen het standpunt ingenomen dat de standaard scootmobiel als maatwerkvoorziening behouden dient te blijven. Dat is een standpunt waar we nog steeds volledig achterstaan.

Inmiddels is wat duidelijker geworden wat de concrete gevolgen hiervan zijn. In de verordening wordt aangegeven dat van iemand met een inkomen op minimumniveau (dat is bijstandsniveau) wordt verwacht, dat hij of zij zelf een scootmobiel aan zou kunnen schaffen. Dit geldt ook voor een hele lijst van andere zaken zoals blijkt uit de beantwoording van een schriftelijke vraag van GroenLinks. De werkelijkheid is echter anders. Als je een inkomen hebt op bijstandsniveau dan kan dit gewoon niet. Dan heb je dat geld gewoon niet. Mensen met een inkomen op bijstandsniveau kunnen vaak de normale kosten al nauwelijks betalen, laat staan een standaard scootmobiel.

Voorzitter, hierbij ontstaat dan de volgende situatie. Je hebt een beperking waardoor je een standaard scootmobiel nodig hebt. Dan kan er dus een situatie ontstaan dat iemand niet elke dag een standaard scootmobiel ter beschikking heeft, terwijl dat gewoon wel nodig is. De reden dat dit niet kan is omdat hij of zijn enkel gebruik kan maken van de scootmobielpool en er geen sprake is van een ander haalbaar alternatief. Dat is iets, wat naar de mening van de fracties van GroenLinks, GBV  en PvdA niet acceptabel is. Daarom dienen wij samen een amendement in om artikel 4, lid 8 aan te passen met de opmerking dat steeds de individuele situatie van de cliënt wordt meegewogen. Dit betekent dat in specifieke gevallen toch tot de inzet van een maatwerkvoorziening kan worden overgegaan.

Visie en uitgangspunten nieuwbouw Stadhuis (Van der Zanden)

Voorzitter, vanavond spreekt de gemeenteraad over een zevental uitgangspunten op basis waarvan verdere plannen gemaakt zullen gaan worden voor de nieuwbouw van het Stadhuis aan het Slotjesveld. GroenLinks kan zich vinden in deze globale uitgangspunten. Op enkele van deze punten willen wij nu echter toch nog wat dieper ingaan:

Energieneutraal:

Het nieuwe stadhuis moet een energieneutraal pand worden. Dit uitgangspunt is voor GroenLinks een vanzelfsprekendheid. Als gemeente zullen we de komende jaren grote stappen moeten gaan zetten op het gebied van duurzaamheid. Het energieverbruik zal drastisch omlaag moeten en ook uit duurzame bronnen moeten komen. De gemeente heeft daarbij een zeer belangrijke voorbeeldfunctie. Het bouwen van een energieneutraal gemeentehuis laat zien dat we als gemeente dat voorbeeld gaan geven richting onze inwoners en bedrijven.

Duurzame mobiliteit:

Een logisch vervolg hierop is dat het gebruik van duurzame vervoersmiddelen (fietsen, elektrische fiets en openbaar vervoer) gestimuleerd moet worden. Uit onderzoek blijkt dat 50% van de ambtenaren op minder dan 10 kilometer afstand van het werk woont. Het is een goede keuze dat er daarom wordt ingezet op het maximaal stimuleren van andere vormen van vervoer dan de auto. Dit zorgt er dan ook voor dat het aantal parkeerplaatsen wat lager wordt, dan het volgens de norm zou moeten zijn. Dit is een keuze van het College waar wij als GroenLinks achterstaan. Een belangrijk punt van aandacht is nog wel de bereikbaarheid van het stadhuis met het Openbaar Vervoer. Op dit moment is er geen halte die recht voor de deur ligt. Bezoekers zullen op de Slotlaan uit moeten stappen en dan nog een stuk moeten lopen. In de nieuwe plannen zal het gemeentehuis wat meer richting de kant van de Keiweg gaan en wat minder richting de kant van het Slotjesveld. Dit is voor ons echt een punt van aandacht. Wat zijn de mogelijkheden op dichter bij de ingang ook een bushalte te gaan realiseren.

Inrichting gebouw:

Een van de uitgangspunten is ook, dat het gebouw een flexibele indeling moet krijgen. Dat is in de huidige tijd waarin samenwerking tussen ambtenaren in steeds weer andere vormen en samenstelling plaatsvindt ook een logische keuze. In de visie staat nadrukkelijk dat er niet gekozen wordt voor een grootschalige kantoortuin. Dat is een juiste keuze, want de nadelen van die manier van inrichting van een gebouw zijn de afgelopen jaren voldoende duidelijk geworden. Kleinere flexibel in te richten ruimtes zijn dan een veel betere keuze. Verder willen wij nogmaals benadrukken dat wij bij de definitieve plannen een zeer duidelijke onderbouwing willen van de flexfactor. Dit is de verhouding tussen het aantal medewerkers en het aantal beschikbare plaatsen. Het moet niet zo zijn dat als je wat later op je werk komt er dan geen plek meer is. Onderdeel van dit uitgangspunt is ook dat ambtenaren in principe geen vaste werkplek meer hebben, maar elke keer op die plek gaan zitten die het meest geschikt is. Een mooi principe, maar met de hele Corona situatie, worden de nadelen daarvan nu ook duidelijk. De ideeën over hygiëne worden snel anders. Zo zijn toetsenborden en muizen over het algemeen niet de meest schone voorwerpen. Houd je toetsenbord maar eens onderste boven en schut er een keertje mee. Aangezien alle raadsleden thuis zitten, kunnen ze dat meteen even uitproberen. Ook dit is een punt wat wij graag expliciet meegenomen zien worden in de definitieve visie.

Equalit:

Bij een eerdere bespreking over de plannen voor een nieuw stadhuis heeft GroenLinks al aangegeven geen voorstander te zijn van vestiging van Equalit in het gemeentehuis. Nu wordt de keuze gemaakt om dat definitief niet te doen. Er is sprake van een groot beslag aan ruimte dat Equalit nodig heeft. De benodigde ruimte zou best nog wel eens groter kunnen worden. Daarnaast kunnen deze werkzaamheden ook prima op een andere locatie gedaan worden.  Om het groene karakter van het Slotjesveld zo goed mogelijk te behouden en zelfs te versterken moet het nieuwe stadhuis dus niet onnodig massaal worden als gebouw.

Financiële onderbouwing:

Voorzitter, als laatste wil ik toch nog even ingaan op de financiële onderbouwing. Wanneer dit College met concretere plannen gaat komen, dient duidelijk te zijn hoe dit betaald gaat worden. Wij zijn geen partij en dat hebben we in het verleden ook laten zien, die instemt met plannen die financieel gezien een luchtkasteel zijn. Dat betekent dus duidelijkheid over de kosten van de bouw van het nieuwe gemeentehuis en ook  duidelijkheid over de mogelijkheden om de kosten van het nieuwe gemeentehuis voor een deel te financieren uit woningbouw met behoud van het groene karakter van het Slotjesveld. GroenLinks gaat dan ook met deze nota akkoord, maar dat betekent niet dat we een blanco cheque afgeven.

Krediet invoering Omgevingswet (Van der Zanden)

Voorzitter, in de raadsvergadering van december 2018 heeft de gemeenteraad een bedrag van € 100.000 ter beschikking gesteld voor het opstellen van een Omgevingsvisie. Deze omgevingsvisie is noodzakelijk vanwege de invoering van de nieuwe Omgevingswet. In de raadsnota waar de raad vanavond over gaat besluiten wordt een bedrag van € 600.000 gevraagd voor alle andere werkzaamheden die nodig zijn om de nieuwe Omgevingswet goed uit te kunnen voeren.

Naar aanleiding van deze raadsnota hebben wij een tweetal opmerkingen:

De invoering van de omgevingswet per 1 januari 2021 is inmiddels opgeschort. Een nieuwe datum van invoering is nog niet bekend. Duidelijk is wel dat de omgevingswet uiteindelijk ingevoerd gaat worden. De raadsnota is aan de raad aangeboden voordat bekend werd dat de invoeringsdatum uitgesteld zou gaan worden. Wij willen daarom wel graag zo snel mogelijk op de hoogte gesteld worden van de gevolgen hiervan voor Oosterhout. Wat betekent dit voor de verschillende deelprojecten die op dit moment in de gemeente lopen om de omgevingswet in te voeren? Gaat dit ook nog zorgen voor bepaalde inhoudelijke veranderingen? Want de invoering van de omgevingswet gaat ook gepaard met een flinke digitaliseringsslag waarbij allerlei ICT-systemen aan elkaar gekoppeld moeten worden. Overheid en ICT is helaas niet altijd een goede combinatie. Daar bestaan genoeg voorbeelden van.

Naar aanleiding van de raadsnota hebben wij als GroenLinks nadere informatie opgevraagd in de schriftelijke vragenronde over de totstandkoming van het bedrag van € 600.000. Verder hebben wij ook het projectplan van de gemeente Oosterhout betreffende de omgevingswet en de verschillende deelprojectplannen ontvangen. Wanneer de gemeenteraad wordt gevraagd om in te stemmen met een dergelijk geldbedrag kan niet enkel volstaan worden met een raadsnota zonder bijlagen. Deze extra informatie was dus echt nodig om een duidelijk beeld te krijgen van wat er nu gaat gebeuren. Die duidelijkheid hebben we nu als fractie. Voor de toekomst willen wij het College wel meegeven dat de informatievoorziening bij dit soort bedragen echt beter moet. Waar er bij relatief kleine bedragen vaak uitgebreide discussies plaatsvinden kan het niet zo zijn dat een zo groot bedrag zomaar door de gemeenteraad ter beschikking gesteld moet worden.

Museumbeleid (Louwerens)

GroenLinks begrijpt werkelijk niets van dit voorstel. Het museum komt goed uit de evaluatie, maar toch moet er bezuinigd worden. Cultuur, zo vindt GroenLinks, mag geld kosten. Dit hebben wij gevonden bij de plannen rondom De Bussel, Theek 5 en ook bij de verschillende plannen met betrekking tot De Pannehoef. Dit vinden wij ook bij het speelgoedmuseum.

Voorzitter, dit was een deel van de bijdrage zoals GroenLinks die in februari 2018 heeft uitgesproken. Hoe anders is de situatie nu. Nadat de raad twee jaar geleden een voor het museum teleurstellend besluit heeft genomen, hebben de vrijwilligers van het museum er een schepje bovenop gedaan. De lijn, die al eerder was ingezet, is verder doorgezet. De samenwerking met veel lokale partners is verder geïntensiveerd en er is sprake van een flink maatschappelijk rendement, zoals onder andere het project ”Onvergetelijk speelgoed” voor mensen met dementie en “Op weg naar werk in Oosterhout” voor statushouders.

Het opgestelde beleidsplan is ambitieus, maar realistisch. De ambities die worden uitgesproken hebben een duidelijke link naar de 5 waarden zoals die omschreven zijn. Ik benoem ze hier nog even:

Met de formulering van deze waarden heeft het College uitvoering gegeven aan de door GroenLinks ingediende motie in 2018. Het is nu voor iedereen duidelijk waar een museum aan moet voldoen. We kunnen stellen dat het museum ruimschoots aan deze criteria voldoet

Kortom, voorzitter, GroenLinks heeft niets dan complimenten voor de vrijwilligers van het museum. Ook past hier een compliment voor het College. De samenwerking met het museum is op een goede manier tot stand gebracht en de voorliggende nota ademt vertrouwen.

Voorzitter, economisch gezien gaat het in Nederland nu zeer goed en klotst het geld in Den Haag over de plinten bij de landelijke overheid, maar hier in de gemeente Oosterhout zitten we elk dubbeltje om te draaien. Hierdoor is het dan zo dat wanneer je naar de begroting kijkt, je tot een totaal andere conclusie komt, namelijk dat het in Nederland niet erg goed gaat. In het voorjaar van 2019 is er een dik boekwerk door de gemeente gemaakt met daarin alle mogelijke bezuinigingen om de te verwachte tekorten op te vangen. Vervolgens is er op allerlei manieren bezuinigd. Van minder uitgeven aan het onderhoud van wegen tot het vragen van hogere bedragen om in Oosterhout te mogen trouwen. En ook de meeste andere gemeentes in Nederland worstelen met flinke tekorten.

In Den Haag is de situatie totaal anders. Sinds 2016 is er landelijk sprake van een begrotingsoverschot. Dit wordt natuurlijk veroorzaakt door het feit dat het economisch goed gaat, maar ook doordat de overheid het geld gewoon niet krijgt uitgegeven en bepaalde zaken dus niet gebeuren.

De kern van de zaak is dat de tekorten bij de gemeentes voor het grootste deel veroorzaakt worden door de uitgaven voor de Jeugdzorg en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning.  Bij het overhevelen van allerlei taken op het gebied van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de Jeugdzorg richting de gemeente heeft het Rijk hier meteen een flink bedrag vanaf gehaal. Hoewel er met de idee om zorg zo dicht mogelijk bij de mensen te regelen niets mis is, is het vanaf het eerste moment gewoon een ordinaire bezuinigingsmaatregel geweest van de landelijke overheid. Zo verscheen in 2018 het onderzoek “De verhuizing van de verzorgingsstaat – Hoe de overheid nabijkomt” waarin dit duidelijk wordt aangegeven. En inmiddels heeft ook de verantwoordelijke minister toegegeven dat deze bezuinigingen de overdracht van taken naar de gemeente bemoeilijkt en misschien wel vertraagd heeft.

Hier is door de landelijke overheid een duidelijke ideologische keuze gemaakt. De landelijke overheid dwingt op deze manier de gemeentes om de verzorgingsstaat Nederland weer een stukje verder af te breken. Aan de andere kant geeft de landelijke overheid wel veel geld uit om Nederland een verzorgingsstaat te laten zijn voor grote bedrijven. Want deze bedrijven proberen vooral hun kosten af te wentelen op de samenleving en de winsten voor zichzelf te houden. Denk hierbij aan het geld dat wij als gemeente waarschijnlijk aan Attero moeten gaan betalen vanwege het te weinig aanleveren van afval. En ook de gewone hardwerkende Nederlander merkt dit vanwege de belasting die hij moet betalen. De belasting die de landelijke overheid krijgt, bestaat kortweg uit twee delen. Belasting van mensen die werken (op arbeid) en belasting van de winst die bedrijven maken (op kapitaal). De afgelopen 25 jaar is arbeid steeds meer belasting gaan betalen en kapitaal steeds minder. Naast afnemende voorzieningen draagt elke hardwerkende Nederlander ook op deze manier bij de verzorgingsstaat die Nederland voor grote bedrijven nog steeds is.

Als gemeente hebben we op dit soort ontwikkelingen maar heel weinig invloed. Voor wat betreft de tekorten op zorggebied bij de gemeentes is volstrekt duidelijk dat dit zo niet meer kan. Alleen in Den Haag gebeurd er maar heel erg weinig en de regeringspartijen geven wat dat betreft niet thuis. Dus wanneer de wethouders weer eens een keer naar Den Haag gaan om dit probleem aan de orde te stellen, kunnen ze wat ons betreft beter eens het groot materiaal van de gemeente inzetten. Gewoon met zijn allen met de vuilniswagens met de zorgwethouders achter het stuur in de ochtendspits rustig rijdend over de snelweg naar Den Haag rijden en het hele Malieveld bezetten. Dan heb je als gezamenlijke gemeenten meteen de aandacht en gaat de coalitie in Den Haag onmiddellijk aan de slag om die problemen op te lossen.

Voorzitter, dan kom ik nu bij een aantal individuele onderwerpen waar we als GroenLinks moties en amendementen over zullen dienen. Alle moties en amendementen worden ook mede ingediend door de PvdA.

RIOLERING

In het huidige Water- en Rioleringsplan 2017-2021 is voor afvalwater en oppervlaktewater door de raad gekozen voor de beheervariant. Er wordt nu voorgesteld om terug te gaan naar het wettelijk minimum. Dat betekent geen preventief onderhoud meer uitvoeren waardoor verstoppingen van riolen en pompen vaker kunnen gebeuren. Het gevolg is meer overlast bij bewoners en bedrijven. Dit levert voor een huishouden een financieel voordeel op van €5 per jaar, minder dan 50 eurocent per maand.. “Penny wise, pound foolish” noemen ze dat in Engeland. Voor een klein bedrag per huishouden gaan we dus een groter risico lopen op overlast. GroenLinks dient dan ook een amendement in om vast te blijven houden aan de huidige beheervariant.

AMENDEMENT

SOCIALE WONINGBOUW

De gemiddelde wachttijd voor een sociale huurwoning in Oosterhout ligt nu rond de 8 jaar en 4 maanden. Dat is langer dan het gemiddelde in Nederland. Vraag- en aanbod op het gebied van sociale huurwoningen is dus niet in balans. Er zijn dus meer sociale huurwoningen in Oosterhout nodig. De meest eenvoudige manier is om dat  op gemeentegrond te doen. Zie het voorbeeld van de voormalige brandweerkazerne. Voordat de woonvisie opgesteld wordt, wil GroenLinks dan ook een overzicht hebben van de mogelijkheden om sociale woningbouw te realiseren op gemeentelijke gronden.

MOTIE

WIJK-KIJK

Als gemeenteraad hebben we de afgelopen maanden verschillende wijken in Oosterhout bezocht. Wat zeker belangrijk is, zijn goede speelplekken voor kinderen. Deze speelplekken moeten goed onderhouden worden en wanneer er iets stuk is, moet dat snel gerepareerd worden. De gebruikers van deze speelplekken zijn de kinderen. Om ze hierbij te betrekken zouden we als gemeente voortaan elke lente een “wijk-kijk” moeten organiseren in de verschillende wijken. Samen met de kinderen inspecteert de gemeente de speelplekken. Wat kapot is, wordt gerepareerd of vervangen.

MOTIE

ZAPPERS In Oosterhout zijn vele ZAP’ers die goed werk verrichten bij het opruimen van zwerfafval in Oosterhout. Dit gebeurt nu op een handmatige manier. Inmiddels zijn er voor het opruimen van zwerfafval alternatieven. Zo gebruikt de gemeente Oosterhout al een elektrische vuilzuiger. GroenLinks is van mening dat onderzocht zou moeten gaan worden of het mogelijk is om ook kleine elektrische vuilzuigers beschikbaar te gaan stellen aan ZAP’ers. Hierdoor kan naar onze mening het opruimen van zwerfafval door deze vrijwilligers op een snellere en prettigere manier gaan gebeuren.

MOTIE

SCOUTING ERASMUS

Recent zijn verschillende raadsleden op bezoek geweest bij Scoutingvereniging Erasmus aan de Beneluxweg. Veel kinderen en jongeren zijn lid van deze grootste scoutingvereniging in Oosterhout. Hiermee vervult deze vereniging een belangrijke rol bij de ontwikkeling van kinderen op sociaal-emotioneel gebied, laat ze kinderen hun grenzen verkennen, en kunnen ze op een prettige manier met leeftijdsgenoten samen spelen en dingen ondernemen. Hiervoor is naast een mooi terrein ook een goed gebouw nodig. Om al dit goede werk mogelijk te maken komen wij samen met Gezond Burger Verstand met het voorstel om hiervoor 150.000 euro ter beschikking te stellen als gemeente. Als het geen enkel probleem om tijdelijk voor 2 jaar een aantal containers bij een voetbalclub weg te zetten voor het bedrag van 100.000 euro, moet het ook geen enkel probleem zijn om het bedrag van 150.000 euro uit te geven voor een gebouw dat bouwvallig is en niet aan de eisen voldoet. Naast dit amendement zullen wij ook een motie indienen om een accommodatiebeleid voor niet-sportverenigingen op te gaan stellen als gemeente. Er moet op dit gebied echt een structureel beleid komen.

AMENDEMENT SAMEN MET GBV EN MOTIE

SPREEKUUR SOCIAAL WIJKTEAM

Niet alleen bij een scoutingvereniging, maar ook bij een sportvereniging komen veel kinderen. Juist dit zijn dus plaatsen waar probleemgedrag van kinderen of kindermishandeling thuis gesignaleerd kan worden. Het is dan ook belangrijk dat de organisaties om dit te voorkomen goed met elkaar samenwerken en laagdrempelig te benaderen zijn. GroenLinks vraagt het College dan via een motie om een spreekuur in te gaan stellen van het Sociaal Wijkteam bij sport- en scoutingverenigingen en hier ook informatieavonden voor vrijwilligers te gaan organiseren om de zojuist genoemde zaken te herkennen.

MOTIE

PANNEHOEF

Voorzitter, al vele jaren wordt er in Oosterhout gediscussieerd over de Pannehoef. Het verhuizen van de Pannehoef richting het voormalige zwembad Arkendonk is inmiddels van de baan omdat dit totaal niet haalbaar is. Inmiddels is ook duidelijk het onderbrengen van de Pannehoef op het Galvanitasterrein in zijn geheel ook niet mogelijk is. Het gevolg is een al vele jaren durende onzekerheid. Het bestuur van de Pannehoef is de laatste maanden hard aan het werk geweest om het gebouw op te knappen. Voor GroenLinks staat het vast, dat er in Oosterhout nog steeds behoefte is aan voldoende ruimte voor verenigingen en niet commerciële organisaties om te vergaderen en activiteiten te organiseren. De Pannehoef kan daar een belangrijke rol in spelen. Om een einde aan deze onzekerheid te maken zal GroenLinks vandaag dan ook een motie indienen met de opdracht om te gaan onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om de huidige Pannehoef te behouden voor de inwoners van Oosterhout en dus niet te sluiten.

MOTIE

TOEGANKELIJKHEID

In januari 2016 heeft het toenmalige Gehandicapten Platform Oosterhout een rapport geschreven over wat er volgens het GPO aangepast moest worden aan het gebouw van de Bussel en Theek 5 om dit goed toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. Het Zwembad de Warande is inmiddels gekeurd door Uniek Sporten met behulp van een provinciale subsidie en ook hiervan ligt er nu een rapport betreffende de toegankelijkheid van dit gebouw. Naar de mening van GroenLinks zullen we hier als gemeente, ook vanwege het VN Verdrag betreffende de rechten van mensen met een handicap, iets mee moeten gaan doen. Daarom dan ook de vraag om voor de Perspectiefnota duidelijkheid te geven betreffende de toegankelijkheid van deze twee belangrijke gemeentelijke gebouwen, zodat de gemeenteraad deze informatie mee kan nemen bij het vaststellen van de Perspectiefnota en hiervoor dan op een onderbouwde manier geld ter beschikking kan stellen.

MOTIE (EVENTUEEL IN TWEEDE TERMIJN)

PARKEREN

Voorzitter, dan kom ik nu bij het laatste onderwerp en dat is het parkeren. In deze begroting staan een aantal uitwerkingsopdrachten hierover. Een van deze uitkeringsopdrachten betreft het verlagen van de kosten van de fietsenstalling. Dat betekent naar de mening van GroenLinks concreet het sluiten hiervan. Iets wat volgens ons volledig strijdig is met de eerder dit jaar vastgestelde mobiliteitsvisie waarin we fietsgebruik juist willen promoten. Daarnaast hebben wij ook geen behoefte aan een onderzoek om de parkeerkosten voor bewoners te gaan verhogen. Het moet niet zo zijn dat het tekort op het parkeerfonds door de bewoners van de binnenstad opgehoest gaat worden.

AMENDEMENT FIETSENKELDER EN PARKEREN CENTRUMBEWONERS

In de raadsvergadering van 22 oktober heeft GroenLinks het woord gevoerd over het geluidsscherm langs het spoor in Dorst, de energietransitie en de bekrachtiging geheimhouding eindvonnis arbitrage Attero. Er zijn mondelinge vragen gesteld over de toekomst van het Sociaal Wijkteam, vuurwerk rond de jaarwisseling en de toekomst van de scootmobielpool.

Mondelinge vraag scootmobielpool (Van der Zanden)

Voorzitter, in de raadsvergadering van mei is besloten dat als bezuinigingsmaatregel met ingang van 2020 geen standaard scootmobielen meer vanuit de gemeente verstrekt gaan worden binnen de WMO. Er is toen aangekondigd dat de scootmobielpool die nu door Surplus wordt verzorgd met ingang van 2020 uitgebreid gaat worden. Op deze manier kan tegemoetgekomen worden aan de verwachte toename van het gebruik van deze pool.

GroenLinks heeft dan ook de volgende vragen aan de wethouder? 1)    Blijft Surplus met ingang van 2020 de organisatie die de scootmobielpool blijft verzorgen? 2)    Als dit niet het geval is, wie gaat dan met ingang van 2020 de scootmobielpool verzorgen? 3)    Welk kostenplaatje gaat er hangen aan de scootmobielpool met ingang van 2020?

Geluidsscherm Dorst (Van der Pluijm)

In februari deed het college al een voorstel voor een geluidsscherm bij de wik De Boswachterij in Dorst. GroenLinks was daar toen groot voorstander van. De bewoners van deze week worden namelijk, dag in dag uit, gestoord door langsdenderende treinen. Zowel overdag als ‘s nachts. Deze geluidsoverlast zorgt ervoor dat ontspannen heel moeilijk is. Het kost nachtrust. En dat is slecht voor je gezondheid.

De fractie van GroenLinks ging destijds op bezoek bij bewoners van De Bosuil. Daar werd voor ons bevestigd dat de geluidsoverlast enorm is. Een lichte trein, zoals een sprinter, valt qua geluidsoverlast nog wel mee. Maar komt er een lange en zware goederentrein langs, dan is de geluidsoverlast niet te missen. Zeker niet, aangezien de poort niet alleen voor een geluidslek zorgt maar ook nog als een soort megafoon fungeert. De aard van de bebouwing zorgt voor reflecties en versterkingen in het geluid.

Voorzitter, het voorgestelde geluidsscherm reduceert het geluid op de gevel van de huizen met 7dB. En even voor de duidelijkheid: 7 decibel minder lijkt misschien niet zo veel, maar het gaat om een geluidsniveau dat 4 keer minder is. Een groot effect dus!

GroenLinks is daarom nog steeds voor dit geluidsscherm en zal dan ook zeker instemmen met dit voorstel. Voor de bewoners.

Minder te spreken zijn we over de gang van zaken rondom dit project. Voorzitter, vorige week sprak een van de bewoners in. Wij begrepen van hem dat de bewoners slecht zijn geïnformeerd over de gang van zaken. Kunt u bevestigen dat tegen bewoners inderdaad is gezegd dat er vanzelf een aannemer zou verschijnen en dat zij inderdaad via het nieuwe voorstel hebben moeten vernemen dat het scherm er voorlopig niet zou komen. Graag reactie hierop.

Daarnaast, voorzitter, schrokken wij wel van de meerprijs. Dat een offerte te laag is, dat zal iets van alle tijden blijven maar dat het uiteindelijke bedrag bijna 4 keer zo hoog is… Had het college zelf geen twijfels bij de eerste offerte voorzitter? En hoe voorkomen we in de toekomst dat dit verschil zo groot wordt? Ook hier graag een reactie op.

Want op deze manier, zouden we als raad toch moeten gaan twijfelen aan de kwaliteit van voorstellen vanuit het college.

Energietransitie (Van der Pluijm)

Toen we in juni van dit jaar het ambitiedocument voor de energietransitie bespraken, was GroenLinks kritisch over de inhoud maar optimistisch over de mogelijkheden. Wij hebben daarom samen met de Partij van de Arbeid een flink aantal verbeteringen aangedragen bij het college. Door de positieve reactie van de portefeuillehouder waren wij vol goede hoop op een verbeterd voorstel voor de energietransitie.

Enkele ideeën van GroenLinks en PvdA zijn meegenomen in de nieuwe versie van de nota. Denk aan concretere doelstellingen die de gemeente zichzelf oplegt om het goede voorbeeld te geven. Ook gaat er beter gemeten worden waar we nu staan, al kan dat nog wel iets ambitieuzer en directer. Heel fijn vinden we het dat er per duurzaam innovatief project gekeken gaat worden of de gemeente dit wil ondersteunen en subsidiëren. Dat is een duidelijke vooruitgang ten opzichte van het vorige ambitiedocument.

Toch is het jammer, voorzitter, dat de meeste input van GroenLinks en de andere fracties in de raad in de collegereactie toch wat worden weggewuifd. Het ambitiedocument dat er nu ligt wijkt daardoor niet wezenlijk af van wat er in juni lag. De fractie van GroenLinks is daardoor nog steeds zeer kritisch over de plannen van het college. Al was het maar dat deze allemaal voor de zeer korte termijn zijn, maar allesbehalve volwassen.

Zo wordt er in de routekaart wel gesproken over het plaatsen van 3 à 4 windmolens in de Oranjepolder. Uit antwoorden op sjabloonvragen blijkt dat nog niet onderzocht is waar deze zouden moeten komen. Ook is niet duidelijk of windmolens op deze locatie wel mogelijk zijn. GroenLinks vraagt zich af waarom het college niet ook concreter naar locaties als Everdenberg-Oost en rondom de Bavelse Berg heeft gekeken. In het laatste geval kunnen we de krachten zelfs bundelen met Breda.

De Oranjepolder als locatie lijkt voor GroenLinks geen goede keuze. Enerzijds vanwege de nabijheid van natuur, anderzijds vanwege laagvliegroutes van de Luchtmacht. Bovendien zijn de grondeigenaren kennelijk al bezig met Eneco en Shell om de windenergie te exploiteren. Hierdoor kunnen wij als gemeente geen opbrengsten storten in een duurzaamheidsfonds, wat het draagvlak niet ten goede zal komen.

Voorzitter, het plaatsen van nieuwe windturbines gaat hoe dan ook leiden tot protest onder inwoners. Of dat nu terecht is of niet. Tegelijkertijd moeten we in 2022 wel meer energie opwekken via wind om aan de doelstellingen te voldoen. Er staan nu 6 windturbines op Weststad die ieder een vermogen hebben van 2,5MW. Op deze locatie is het mogelijk om 6 grotere turbines met een vermogen van 5MW te plaatsen. Dit zorgt voor een meeropbrengst die gelijk is aan de 3 hoge windturbines die voor worden gesteld in de nota.

De 6 turbines op Weststad zijn eigendom van bedrijven die daar aanwezig zijn. Toch ziet de fractie van GroenLinks hier mogelijkheden voor een goede publiek-private samenwerking. Door als gemeente de windmolens te financieren en een belang te nemen is ‘sociale wind’, waarbij opbrengsten in een fonds worden gestort, bovendien mogelijk. In een motie vragen wij het college om deze mogelijkheid op zijn minst te onderzoeken.

Het college gaat ervan uit dat de volledige warmtevraag van Oosterhout opgelost kan worden met geothermiek. Toch missen we daarbij nog steeds wat achtergrondinformatie. Waar kunnen we dit bijvoorbeeld als eerste toepassen en kunnen we hiervoor gebruikmaken van het al bestaande warmtenet vanuit de Amercentrale. Dit ligt al in enkele buurten in Dommelbergen en zou dus uitgebreid kunnen worden. Wat GroenLinks betreft biedt dit kansen.

Delen van Oosterhout liggen bovendien gunstig voor gebruik van aquathermiek. Oppervlaktewater van het kanaal kan in de winter gebruikt worden om te verwarmen en in de zomer om te koelen. We kunnen hiervoor het Markkanaal en Wilhelminakanaal gebruiken. In Terheijden is men hier al heel druk mee bezig, dus we hoeven het wiel zeker niet opnieuw uit te vinden. Is het college al in gesprek met initiatiefnemers in Terheijden om dit te vertalen naar Oosterhout?

Voorzitter, wat GroenLinks betreft moeten het college en de gemeenteraad er sámen voor zorgen dat zo min mogelijk Oosterhoutse huizen de stap moeten maken naar een all-electric verwarming. De aanpassingen die inwoners daarvoor moeten doen zijn namelijk veel duurder dan bij andere oplossingen. Dit zorgt niet alleen voor weerstand, maar kan ook als effect hebben dat woningbezitters met minder vermogen de overstap niet maken.

Wat de woningbezitters betreft missen we een antwoord op de vraag hoe we particuliere woningbezitters gaan bewegen. Natuurlijk, voorzitter, er is een groot deel dat hun huizen uit eigen beweging verduurzaamt. Maar er is ook een groep die dat niet wil of kan betalen. Hoe gaan we hen helpen? Wat GroenLinks betreft profiteren inwoners hoe dan ook mee van de investeringen die de gemeente doet in hernieuwbare energie. Zoals eerder al aangegeven, door de opbrengsten in een pot te steken die vervolgens een bron zijn voor duurzaamheidsleningen.

In de visie wordt een groot deel van die verantwoordelijkheid weggelegd bij ONE. Zij moeten liefst 100 terajoule energie vergroenen. Een gigantische verantwoordelijkheid voor een vrijwilligersorganisatie die nu met 5 mensen zo’n 200 huizen per jaar bezoekt. Voorzitter, ter vergelijking: het gaat hier om bijna de helft van door Oosterhoutse huishoudens gebruikte energie. Kan het college verantwoorden op basis waarvan deze cijfers tot stand zijn gekomen?

Wat betreft de huurwoningen is Thuisvester zeer goed op weg. Een compliment is op zijn plaats, maar de fractie van GroenLinks vraagt zich af of Thuisvester wel voldoende doet. Natuurlijk is het logisch dat eerst de huizen worden aangepakt waarbij het minste aanpassingen nodig zijn. Maar, voorzitter, wanneer gaat Thuisvester aan de slag met verouderde woningen? Wanneer worden de vele portiekflats volledig verduurzaamd? En heeft het college al eens met Thuisvester gesproken over het inzetten van zonnepanelen op daken van appartementencomplexen? Dit dakoppervlak kan goed gebruikt worden om onze ambities te behalen. Wat betreft zonnepanelen op woningen van Thuisvester begrepen wij overigens dat huurders hiervoor niet in aanmerking komen als zij in het afgelopen kwartaal een huurachterstand hebben gehad. GroenLinks vraagt zich af of het college bekend is met deze maatregel en is benieuwd of de portefeuillehouder met ons eens is dat dit averechts kan werken. Ook de tarieven die huurders van Thuisvester betalen voor elektriciteit die opgewekt is door hun de panelen op hun huis zijn niet altijd concurrerend. Gaat het college het gesprek aan met Thuisvester hierover?

Voorzitter, kritiek die blijft staan is dat er is gekozen voor een losse aanpak van de energietransitie. Dit terwijl veel zaken die moeten veranderen samenvallen met andere beleidsterreinen. Een heel concreet voorbeeld is de mobiliteitsopgave. We moeten zorgen dat er meer elektrische auto’s komen inclusief de infrastructuur die hiervoor nodig is. Daarnaast willen we zorgen dat mensen vaker de fiets pakken binnen de gemeente. Een heel goed voorstel, maar het vormt wel een spagaat tussen de eerder dit jaar vastgestelde mobiliteitsvisie en de visie op de energietransitie. Een gemiste kans, wat GroenLinks betreft.

Regeren is vooruitzien, voorzitter. Zeker daarom vraagt GroenLinks zich af waarom er is gekozen voor een nota die niet verder kijkt dan 2022. De opgave die we hebben op het gebied van energietransitie is namelijk niet ineens afgelopen met het eindigen van deze collegeperiode. Door deze belangrijke leidraad nu te laten stoppen in 2022 zegt het college eigenlijk ‘wie dan leeft, wie dan zorgt’. Bovendien lopen we het risico dat er weer tot anderhalf jaar in de nieuwe collegeperiode helemaal niets wordt gedaan omdat het nieuwe college nog geen plannen heeft.

Kan de portefeuillehouder beloven dat er nog vóór 2022 een plan komt voor de periode daarna? Bij voorkeur tot 2030 of zelfs 2050. Zodat wij als gemeenteraad én college samen beleid kunnen maken om al onze doelen te behalen.

Voorzitter, ter afsluiting. Om tot dit document te komen is gesproken met veel verschillende organisaties en bedrijven in en buiten Oosterhout. Ook is de gemeenteraad de mogelijkheid gegeven om dit opiniërend te behandelen. Complimenten dus voor het proces. Maar er is wel een heel grote hiaat. Met de inwoners van Oosterhout, Dorst, Den Hout en Oosteind is namelijk niet of nauwelijks gesproken. En zij moeten het beleid dat wij hier verzinnen uiteindelijk wel uit gaan voeren.

We horen graag van de wethouder waarom er tot op heden niets is gedaan met directe inspraak van de inwoners op bijvoorbeeld de routekaart? En we willen graag weten of dit in de toekomst dan wel gaat gebeuren. Kunnen we dan bijvoorbeeld een nieuwe versie tegemoet zien? Immers, we kunnen alleen naar een energieneutraal Oosterhout toewerken als we er állemaal de schouders onderzetten!

Bekrachtiging geheimhouding arbitragevonnis Attero (Van der Zanden)

Voorzitter, al vele jaren is er sprake van juridische procedures tussen afvalverwerker Attero en een flink aantal gemeenten. Kern van de zaak is dat er in een ver verleden toen Attero nog in overheidshanden was contracten zijn afgesloten met betrekking tot de hoeveelheid afval die de gemeenten aan moesten leveren. Door goed scheidingsgedrag van inwoners is de hoeveelheid afval die richting de verbrandingsoven gaat flink afgenomen. In de relatie tussen de gemeenten en Attero is dat nooit een probleem geweest totdat in 2014 Attero verkocht werd aan Waterland, een private investeringsmaatschappij. Waterland betaalde hiervoor toen 170 miljoen euro, keerde zichzelf een jaar later een dividend uit van 183 miljoen euro en heeft Attero inmiddels weer doorverkocht voor ongeveer 750 miljoen euro. Dikke winst dus voor het private equity bedrijf Waterland. 

Nadat Attero aan Waterland verkocht werd, werden er door Attero allerlei juridische procedures richting de gemeentes gestart. Logisch want de overheid was nu niet meer de eigenaar maar een op winst belust private equity bedrijf, wat als enige doel heeft om zoveel mogelijk winst te maken. Het uiteindelijke gevolg is dat er nu een arbitragevonnis ligt, waarbij de gemeentes tot het betalen van een aanzienlijk bedrag aan Attero verplicht worden.  Dit dan onder de voorwaarde dat de vernietigingsprocedure van dit vonnis geen succes heeft.

De geheimhouding gaat over de onderliggende stukken met betrekking tot de procedure zoals die bij het NAI is gevoerd. Artikel 6 van het reglement geeft aan dat de arbitrage vertrouwelijk is en alle direct of indirect betrokken personen tot geheimhouding behouden zijn voor zover openbaarmaking uit de wet of de overeenkomst van de partijen voortvloeit. Dat betekent dat we als raadsleden niets anders kunnen doen dat de geheimhouding te bekrachtigen.

Voor GroenLinks steekt dit om twee redenen: 1)    Uitspraken in procedures waar het om gemeenschapsgeld gaat, zouden gewoon openbaar moeten zijn. Bij een rechtszaak is dat zo, bij een arbitrage niet. Hierdoor is een dergelijke uitspraak en hoe daar toe gekomen is, niet transparant richting de inwoners; 2)    Door de geheimhouding worden eigenlijk de praktijken van dit soort private equity bedrijven, die geen ander doel hebben dan het leegzuigen van bedrijven en het zoveel mogelijk afwentelen van kosten op de samenleving, onder het tapijt gehouden. 

Voorzitter, gezien de regels met betrekking tot de gevoerde arbitrage, kunnen wij niets anders dan met deze geheimhouding instemmen omdat het anders de positie van de gemeente zou schaden. We vinden als GroenLinks dat hierdoor echter wel een zeer onwenselijke situatie ontstaat.

Op 24 juni jongstleden ontving onze fractie twee vertegenwoordigers van het Bewonerscomité De Heilige Driehoek, waarbij zij hun verontrusting uitspraken over alle voorgenomen bouwinitiatieven in het betreffende gebied en in het bijzonder over de wijze waarop initiatiefnemers al dan niet duidelijk waren over de status van ‘de omgevingsdialoog’.

Voor een goed begrip laten wij hier toch even een aantal voorbeelden passeren:

1. Op 11 februari 2019 werd een bijeenkomst georganiseerd voor de bewoners van de Leijsendwarsstraat om hen, namens de Norbertinessenpriorij Sint Catharinadal, "iets nieuws te melden over de gronden aan de Leijsendwarsstraat". In de bijeenkomst werden de aanwezigen verrast door het nieuws dat ging over de uitbreiding van de wijngaard, de voorgenomen bouw van een woning aan de Leijsendwarsstraat en de aanleg van een parkeerterrein bij het klooster voor bezoekers. Pas in het verslag van deze bijeenkomst werd de bijeenkomst tot omgevingsdialoog verklaard. Zo was de bijeenkomst niet geïntroduceerd, noch in de uitnodiging, noch bij de start van de bijeenkomst. Ook beantwoordt het verslag niet aan de beleving die de bezoekers aan de bijeenkomst hebben overgehouden.

2. Op 14 maart 2019 heeft de Stichting Begraafplaatsen Oosterhout een informatiebijeenkomst in het MEK georganiseerd over de uitbreiding van gedenkpark Leijsenakkers. Volgens de aanwezigen verliep de bijeenkomst rommelig en gehaast want er was maar een half uur beschikbaar in verband met een "dubbele afspraak" voor de beschikbare ruimte. Ook hier werd in het verslag de informatiebijeenkomst ineens tot omgevingsdialoog verklaard. Later bleek dat een aantal mensen uit de directe omgeving die zich als belanghebbende beschouwen niet waren uitgenodigd voor deze bijeenkomst.

3. In maart heeft de initiatiefnemer van een bouwontwikkeling aan de Veerseweg de direct omwonenden gevraagd "eens te komen praten over zijn plannen met het perceel". De aanwezigen hoorden pas weer later van de gemeente dat bedoelde iniatiefnemer een verslag van een "gehouden omgevingsdialoog" heeft overgelegd.

4. In het onlangs ter inzage gelegde Voorontwerp-bestemmingsplan Leijsenakkers 2019 is als nieuwe ontwikkeling opgenomen het perceel Vijfhuizen 7, waar een bedrijfsverzamelgebouw gepland is. Volgens het Voorontwerp Bestemmingsplan Leijsenakkers 2019 worden alleen nieuwe ontwikkelingen in het bestemmingsplan meegenomen als zo'n ontwikkeling voldoende concreet is en indien hiervoor alle noodzakelijke onderzoeken zijn verricht en akkoord bevonden en een ruimtelijke onderbouwing is opgesteld en goedgekeurd. Op de inloopavond op 2 juli jl. waar belangstellenden in gesprek konden gaan met een ambtenaar van de gemeente en vragen konden stellen over dit Voorontwerp Bestemmingsplan, bleek dat in het dossier bij de gemeente staat dat er vanuit de buurt geen bezwaren zijn tegen het voorgenomen bedrijfsverzamelgebouw aan Vijfhuizen 7. Echter geen van de direct omwonenden is hier in het verleden naar gevraagd! Mogelijk gaat het hier ook om een nooit gehouden omgevingsdialoog?

Uit de hierboven beschreven gevallen blijkt de nodige verwarring over “de omgevingsdialoog". Tijdens de procedure en met name in het verslag kunnen initiatiefnemers een veel te positief beeld schetsen - hetgeen ook gebeurd is - van de inbreng van omwonenden, hetgeen geenszins strookt met de werkelijkheid. GroenLinks heeft er kennis van genomen, dat op de gemeentelijke website duidelijke spelregels zijn opgenomen voor iniatiefnemers om een correcte en duidelijke omgevingsdialoog te kunnen houden. In de praktijk blijken nu toch overduidelijk misverstanden te ontstaan tussen initiatiefnemers en omwonenden. Vóóraf zal duidelijker moeten gaan worden voor omwonenden dat de voorgenomen bijeenkomst de status heeft van een omgevingsdialoog in de zin van de Omgevingswet. Gelet op het bovenstaande heeft GroenLinks de volgende vragen:

1. Is het college het eens met GroenLinks, dat - gelet op de gegeven voorbeelden – de status van een omgevingsdialoog vóóraf expliciet en aantoonbaar duidelijk moet zijn bij omwonenden en als dat zo is, wil het college dan initiatieven nemen om toekomstige omgevingsdialogen in Oosterhout door initiatiefnemers duidelijk(er) te markeren?

2. Kan het college waarborgen, dat het verslag van een gehouden omgevingsdialoog een reële weerspiegeling is van de ingebrachte standpunten en mogelijke bezwaren van omwonenden; zo ja, hoe gaat het college dat realiseren en zo neen, waarom niet? Moet bijvoorbeeld niet tóch tenminste een ambtenaar van de gemeente aanwezig zijn bij dergelijke bijeenkomsten?

3. In zijn algemeenheid: hoe kan het college bewerkstelligen dat (alle!!) omwonenden van een bouwinitiatief een betrouwbaar verslag van de omgevingsdialoog in handen krijgen?

4. In de vier gegeven voorbeelden lijken op zijn minst ‘vormfouten’ te zijn gemaakt door initiatiefnemers. Kan het college in genoemde casussen alsnog interveniëren om de betrokken bewoners een goed gevoel te geven tenminste ‘naar behoren’ te zijn gehoord door initiatiefnemers?

5. En meer specifiek voor wat betreft het vierde voorbeeld (bouwinitiatief Vijfhuizen 7): Is het college met ons van mening dat er ernstig aan kan worden getwijfeld of in casu wel een omgevingsdialoog is gehouden en of die niet alsnog duidelijk door de initiatiefnemer(s) moet worden belegd?

En tenslotte een laatste vraag over de status van De Heilige Driehoek, namelijk zijnde een Rijksbeschermd stads- en dorpsgezicht, over de bescherming daarvan en de opstelling van het college bij voorgenomen bouwinitiatieven ter plekke.

6. Indien bouwinitiatieven binnen het gebied van De Heilige Driehoek in beginsel in strijd zijn met het vigerende bestemmingsplan, waarom geeft het college de initiatiefnemer dan niet zovast op voorhand mee - ook al gelet op de beschermde status van het gebied - dat geen bestuurlijke medewerking zal worden verleend en dat het houden van een omgevingsdialoog tot niets zal leiden en dus zinloos is?

Voorzitter, de bijdrage van GroenLinks bij de perspectiefnota 2020 waarin wij sociale, linkse en duurzame keuzes maken, is een bijdrage die volledig onderschreven wordt door de fractie van de PvdA. Datzelfde geldt ook voor de bijdrage die de PvdA vanavond uit zal spreken. Deze bijdrage wordt ook volledig onderschreven door de fractie van GroenLinks.

Voorzitter, de bijdrage van GroenLinks bij de perspectiefnota 2020 waarin wij sociale, linkse en duurzame keuzes maken, is een bijdrage die volledig onderschreven wordt door de fractie van de PvdA. Datzelfde geldt ook voor de bijdrage die de PvdA vanavond uit zal spreken. Deze bijdrage wordt ook volledig onderschreven door de fractie van GroenLinks.

“Samen op weg naar 2030” dat is de titel van het coalitieakkoord. Bij de presentatie van dit coalitieakkoord heeft GroenLinks al aangegeven dat er van “samen op weg” weinig te merken was. De coalitiepartijen hebben het coalitieakkoord in een achterkamertje in elkaar gezet. Oppositiepartijen, inwoners en organisaties werden buiten de deur gehouden. Dit zorgde voor allerlei voorstellen zoals een verplaatsing van het MEK en het verbouwen van Arkendonk waarvan al meteen duidelijk was, dat deze volstrekt onuitvoerbaar waren. Beide voorstellen zijn inmiddels terecht naar de prullenbak verwezen. GroenLinks is blij dat het MEK gewoon op zijn huidige plaats kan blijven, maar het heeft wel voor allerlei onrust gezorgd.

Verder lijkt het CDA inmiddels buitenspel gezet. De gevolgen daarvan zagen we in de raadsvergadering van 21 mei. Bij de mobiliteitsvisie, de bezuinigingen op de WMO en de Bergse Baan regelden Gemeentebelangen en VVD alles. Waar er bij de Bergse Baan sprake is geweest van een intensief overleg met allerlei organisaties en burgers, werden de resultaten van dit overleg door Gemeentebelangen en VVD zomaar terzijde zonder enig overleg. Bij de mobiliteitsvisie werd de uitvoeringsagenda gekaapt door Gemeentebelangen en VVD.

Voorzitter, de overeenkomst tussen al deze zaken is: “gebrek aan overleg”. De komende jaren staat de gemeente Oosterhout voor grote uitdagingen. De keuze is of we dat als gemeenteraad samendoen met de inwoners en de organisaties of dat de twee grote partijen in de raad het wel eventjes gaan regelen als het echt belangrijk wordt. Wat dat betreft hebben Gemeentebelangen en de VVD voldoende om in de komende zomervakantie over na te denken. 

Minimabeleid

Voorzitter, een belangrijk onderdeel van het minimabeleid is de collectieve ziektekostenverzekering. Waar de overige onderdelen van minimabeleid gericht zijn op mensen met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm kan iedereen met een inkomen tot 125% van de bijstandsnorm gebruik maken van de collectieve ziektekostenverzekering. Het college stelt voor dat voortaan alleen nog maar mensen met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm hiervan gebruik kunnen maken. Het gevolg is dus dat ongeveer 400 Oosterhouters die maar net meer dan de bijstandsnorm verdienen hier de dupe van worden. Het belang van een collectieve ziektekostenverzekering is juist dat mensen met weinig inkomen zo een bepaalde korting krijgen waardoor ze toch nog goed tegen ziektekosten verzekerd zijn. Dit afschaffen zal er toe leiden dat deze mensen zich minder goed gaan verzekeren (minder aanvullende verzekeringen, hoger eigen risico) wat vervolgens weer tot allerlei financiële problemen zal gaan leiden. In de perspectiefnota wordt voorgesteld om een bedrag van € 30.000 vanuit de Klijnsmagelden vanaf 2020 extra in te gaan zetten bij het project de Brede Buurt. Indirect is dit gewoon een verkapte bezuiniging van € 30.000 op het minimabeleid. De Klijnsmagelden dienen naar de mening van GroenLinks zo volledig mogelijk ingezet te worden op het bestrijden van armoede onder kinderen en jongeren. Daar zijn ze immers ook voor bedoeld. Wij zullen dan ook een amendement indienen om hierop dus niet € 30.000 te gaan bezuinigen.

Surplus

Het is in Oosterhout al heel lang gebruikelijk dat bepaalde taken als vanzelfsprekend naar Surplus toe gaan. GroenLinks heeft altijd al aangegeven dat deze vanzelfsprekendheid doorbroken dient te worden. Ook andere organisaties (denk aan het Floraliapark) hebben laten zien dingen op sociaal gebied goed te kunnen regelen. Het is naar de mening van GroenLinks dan ook belangrijk om de relatie Surplus – gemeente eens fundamenteel te gaan bekijken. Hiermee bedoelen wij dan een echte discussie over hoe we als gemeente de taken die Surplus nu uitvoert zien. Op dit moment zien wij dat er vanuit de gemeente op allerlei manieren bezuinigd gaat worden bij Surplus (€ 150.000 bij de WMO nota, € 75.000 op inburgering, € 99.000 op jongerenwerk en nog een aantal andere posten). Dit zijn naar onze mening bezuinigingen waar geen idee achter zit. Slechts gedeeltelijk krijgt Surplus van de gemeente mee hoe het deze bezuinigingen in moet gaan vullen. De uitkomst van al deze kortingen is dus onduidelijk. GroenLinks zal dan ook een amendement indienen om de bezuinigingen op het jongerenwerk niet door te laten gaan en een motie met als doel om als gemeente een echte discussie te gaan voeren over wat we willen met de taken die nu allemaal door Surplus worden uitgevoerd.

Parkeerbeleid

In de raadsvergadering van oktober 2018 is een gat geslagen van € 300.000 jaarlijks in het parkeerfonds. Het College stelt nu voor om te gaan bezuinigingen op de fietsenstalling en de tarieven voor kraskaarten en bewonersvergunningen te verhogen. Dit betekent dus dat de bewoners van de Oosterhoutse binnenstad meer moeten gaan betalen voor hun parkeervergunning omdat de parkeertarieven voor bezoekers verlaagd zijn. Waar Gemeentebelangen de afgelopen verkiezingscampagne continu sprak over lagere parkeertarieven in Oosterhout gaat nu het tegenovergestelde gebeuren.  Gemeentebelangen is dus de partij van hogere parkeerkosten voor Oosterhoutse inwoners. Wij zijn van mening dat fietsers en inwoners van de binnenstad niet de rekening gepresenteerd moeten krijgen van het parkeerpopulisme van Gemeentebelangen.

Duurzaamheid

Op 26 juni zal er een discussiebijeenkomst plaatsvinden waarin de gemeenteraad zijn mening kan geven over het “Ambitiedocument duurzaamheid”. We zullen dan uitgebreid ingaan op het ambitiedocument duurzaamheid maar kunnen nu al wel aangeven dat het een weinig concreet stuk is. In vergelijking met de visies in andere gemeentes lopen we in Oosterhout op dit gebied nog heel ver achter. Er zal meer moeten gebeuren en de acties en doelen moeten echt veel concreter worden. Dit is iets wat we vaker zien bij dit College. Ook de mobiliteitsvisie, de visie integrale veiligheid, de toekomstvisie en de visie over de parkeernormen zijn stukken waar eigenlijk vooral de status quo beschreven wordt. Er staat op het eerste gezicht niets verkeerds in, maar echte keuzes worden niet gemaakt “Iedere verandering is een verslechtering, zelfs een verbetering en daarom laten we het maar zo” begint wel een beetje het motto van deze coalitie te worden.

In november heeft de gemeenteraad een motie van GroenLinks aangenomen over een natuurvriendelijker maaibeleid. Recent hebben wij schriftelijke vragen gesteld over onderwerpen zoals het snoeien en kappen in het broedseizoen, de omgang met maaien en zwerfafval en de natuurcompensatie in Oosterhout. Biodiversiteit is noodzakelijk voor een gezonde leefomgeving. Deze biodiversiteit komt bijvoorbeeld door de dramatische afname van de insectenpopulatie in Nederland steeds meer onder druk te staan. Om die reden zal GroenLinks dan ook een motie indienen waarin onderzocht moet gaan worden wat de mogelijkheden zijn om in Oosterhout een stadsecoloog in te gaan stellen. Dit moet iemand gaan worden die zich dwars door alle beleidsterreinen bezig gaat houden met de biodiversiteit in de stad Oosterhout bij allerlei soorten ontwikkelingen en beleidsvoornemens. Duidelijk zal zijn dat GroenLinks op geen enkele manier voorstellen zal steunen om de velvergunning in Oosterhout af te schaffen. Als dat gebeurd zullen bomen in Oosterhout vogelvrij gaan worden en gaat het wel heel makkelijk worden om allerlei Bergse Banen aan te gaan leggen.

Sociaal Domein

In mei heeft de gemeenteraad een besluit genomen over de eerste bezuinigingen op het gebied van de WMO. Ook op dit gebied ontbreekt naar de mening van GroenLinks de visie volledig. Het gaat alleen maar om het geld. Er worden zaken gevonden om op te bezuinigen en daar wordt dan een verhaal bij gemaakt. Het is voor ons inmiddels volledig duidelijk geworden, dat vooral bij de jeugdzorg, de gemeentes een onmogelijke taak op hun bord hebben gekregen.

Een belangrijk onderdeel van de manier waarop het Sociaal Domein in Oosterhout geregeld is, is het Sociaal Wijkteam. Eind 2019 loopt het contract met het sociaal wijkteam definitief af en kan ook niet meer verlengd worden. De kosten hiervan zijn €2,4 miljoen per jaar. Eigenlijk is nog nooit onderzocht wat nu eigenlijk de effectiviteit van het Sociale Wijkteam is. Verder is ook de vraag hoe integraal er nu eigenlijk gewerkt wordt op het gebied van het Sociaal Domein. Er is niet voor niets een initiatiefvoorstel in de maak van mevrouw de Wit van Loon van de VVD om meer integraal te gaan werken.

Voorzitter, met andere woorden, het is tijd dat de raad weer eens echt gaat praten over wat ze nu op het Sociaal Domein wil, wat is de visie, en hoe gaat het verder met het Sociaal Wijkteam wat nu toch de toegang tot het Sociaal Domein is. Wordt dat geld wel effectief besteed. Totdat dit heeft plaatsgevonden willen wij als GroenLinks niet meer gaan praten over allerlei bezuinigingen op voorzieningen zoals de scootmobielen of het afschaffen van de mantelzorgvergoeding. Want eerst moeten onze eigen zaken op orde zijn, voordat we in voorzieningen van burgers gaan snijden.

Losse puntjes

Voorzitter, hierbij nog een aantal losse opmerkingen over verschillende onderwerpen:

AFRONDING

Voorzitter, ik kom tot een afronding. Bij elkaar opgeteld kosten de amendementen van GroenLinks op basis van de cijfers van het college ongeveer € 220.000. Uit de Zero Based Budgetting operatie volgt dat de tarieven voor toeristenbelasting in Oosterhout ver onder het gemiddelde liggen. Hier zit dus voldoende ruimte. Deze ruimte bestaat er naar onze mening concreet uit om meer kosten toe te gaan rekenen aan het toeristisch fonds die nu nog uit de algemene middelen betaald worden.

Voorzitter, de gemeente Oosterhout heeft gezien de financiële situatie dit jaar voor het eerst gewerkt met Zero Based Budgetting. Op deze manier krijg je als raadslid een veel beter inzicht in de manier waarop de begroting van de gemeente Oosterhout nu daadwerkelijk is opgebouwd. Waar gaat het geld naar toe? Welke keuzes kun je als raadslid maken en waar zitten de financiële mogelijkheden en onmogelijkheden? Natuurlijk biedt Zero Based Budgetting nog veel meer mogelijkheden. Er is nu bij het zoeken naar besparingsmogelijkheden nog heel erg gekeken binnen de bestaande programma’s. Voorstellen om programma overschrijdend effectiever en efficiënter te gaan werken, hebben wij nog weinig gezien. Met andere woorden, het is een heel goed eerste begin, maar er valt nog veel meer uit te halen als de analyses dieper en integraler worden.

Gemeenschappelijke regelingen

Voorzitter, als gemeente zijn er inmiddels een flink aantal taken die we niet meer zelf uitvoeren maar hebben ondergebracht bij gemeenschappelijke regelingen. Een gemeenschappelijke regeling is niets anders dan verlengd lokaal bestuur. Het gaat dan om taken die we vanwege de omvang of de risico’s gewoon niet zelf kunnen doen als gemeente van 55.000 inwoners. In 2020 geven we als Oosterhout een bedrag van ongeveer €9,5 miljoen uit aan alle gemeenschappelijke regelingen waarin we als gemeente deelnemen. Ten opzichte van 2019 is dit een stijging met € 120.000. Dit bedrag is volledig buiten beeld gebleven bij Zero Based Budgetting. In een situatie waarin we nu als gemeente zitten en we echt onze hele begroting door moeten lichten vanwege de tekorten op het Sociaal Domein is dit iets wat naar de mening van GroenLinks niet meer kan.

Voorzitter, het logisch gevolg is dan ook dat wij vanavond een motie in zullen dienen met als doel dat er ook bij de gemeenschappelijke regelingen Zero Based Budgetting plaats moet gaan vinden.  In de motie zullen wij het College oproepen om in het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regelingen waarin Oosterhout deelneemt in te gaan brengen dat de desbetreffende GR een Zero Based Budgetting operatie gaat doen voor het jaar 2020. Ook staat in de motie dat de gemeenteraad op de hoogte gehouden moet worden van de resultaten hiervan.

Voorzitter, de bijdrage van GroenLinks bij de perspectiefnota 2020 waarin wij sociale, linkse en duurzame keuzes maken, is een bijdrage die volledig onderschreven wordt door de fractie van de PvdA. Datzelfde geldt ook voor de bijdrage die de PvdA vanavond uit zal spreken. Deze bijdrage wordt ook volledig onderschreven door de fractie van GroenLinks.

Voorzitter, de bijdrage van GroenLinks bij de perspectiefnota 2020 waarin wij sociale, linkse en duurzame keuzes maken, is een bijdrage die volledig onderschreven wordt door de fractie van de PvdA. Datzelfde geldt ook voor de bijdrage die de PvdA vanavond uit zal spreken. Deze bijdrage wordt ook volledig onderschreven door de fractie van GroenLinks.

“Samen op weg naar 2030” dat is de titel van het coalitieakkoord. Bij de presentatie van dit coalitieakkoord heeft GroenLinks al aangegeven dat er van “samen op weg” weinig te merken was. De coalitiepartijen hebben het coalitieakkoord in een achterkamertje in elkaar gezet. Oppositiepartijen, inwoners en organisaties werden buiten de deur gehouden. Dit zorgde voor allerlei voorstellen zoals een verplaatsing van het MEK en het verbouwen van Arkendonk waarvan al meteen duidelijk was, dat deze volstrekt onuitvoerbaar waren. Beide voorstellen zijn inmiddels terecht naar de prullenbak verwezen. GroenLinks is blij dat het MEK gewoon op zijn huidige plaats kan blijven, maar het heeft wel voor allerlei onrust gezorgd.

Verder lijkt het CDA inmiddels buitenspel gezet. De gevolgen daarvan zagen we in de raadsvergadering van 21 mei. Bij de mobiliteitsvisie, de bezuinigingen op de WMO en de Bergse Baan regelden Gemeentebelangen en VVD alles. Waar er bij de Bergse Baan sprake is geweest van een intensief overleg met allerlei organisaties en burgers, werden de resultaten van dit overleg door Gemeentebelangen en VVD zomaar terzijde zonder enig overleg. Bij de mobiliteitsvisie werd de uitvoeringsagenda gekaapt door Gemeentebelangen en VVD.

Voorzitter, de overeenkomst tussen al deze zaken is: “gebrek aan overleg”. De komende jaren staat de gemeente Oosterhout voor grote uitdagingen. De keuze is of we dat als gemeenteraad samendoen met de inwoners en de organisaties of dat de twee grote partijen in de raad het wel eventjes gaan regelen als het echt belangrijk wordt. Wat dat betreft hebben Gemeentebelangen en de VVD voldoende om in de komende zomervakantie over na te denken. 

Minimabeleid

Voorzitter, een belangrijk onderdeel van het minimabeleid is de collectieve ziektekostenverzekering. Waar de overige onderdelen van minimabeleid gericht zijn op mensen met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm kan iedereen met een inkomen tot 125% van de bijstandsnorm gebruik maken van de collectieve ziektekostenverzekering. Het college stelt voor dat voortaan alleen nog maar mensen met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm hiervan gebruik kunnen maken. Het gevolg is dus dat ongeveer 400 Oosterhouters die maar net meer dan de bijstandsnorm verdienen hier de dupe van worden. Het belang van een collectieve ziektekostenverzekering is juist dat mensen met weinig inkomen zo een bepaalde korting krijgen waardoor ze toch nog goed tegen ziektekosten verzekerd zijn. Dit afschaffen zal er toe leiden dat deze mensen zich minder goed gaan verzekeren (minder aanvullende verzekeringen, hoger eigen risico) wat vervolgens weer tot allerlei financiële problemen zal gaan leiden. In de perspectiefnota wordt voorgesteld om een bedrag van € 30.000 vanuit de Klijnsmagelden vanaf 2020 extra in te gaan zetten bij het project de Brede Buurt. Indirect is dit gewoon een verkapte bezuiniging van € 30.000 op het minimabeleid. De Klijnsmagelden dienen naar de mening van GroenLinks zo volledig mogelijk ingezet te worden op het bestrijden van armoede onder kinderen en jongeren. Daar zijn ze immers ook voor bedoeld. Wij zullen dan ook een amendement indienen om hierop dus niet € 30.000 te gaan bezuinigen.

Surplus

Het is in Oosterhout al heel lang gebruikelijk dat bepaalde taken als vanzelfsprekend naar Surplus toe gaan. GroenLinks heeft altijd al aangegeven dat deze vanzelfsprekendheid doorbroken dient te worden. Ook andere organisaties (denk aan het Floraliapark) hebben laten zien dingen op sociaal gebied goed te kunnen regelen. Het is naar de mening van GroenLinks dan ook belangrijk om de relatie Surplus – gemeente eens fundamenteel te gaan bekijken. Hiermee bedoelen wij dan een echte discussie over hoe we als gemeente de taken die Surplus nu uitvoert zien. Op dit moment zien wij dat er vanuit de gemeente op allerlei manieren bezuinigd gaat worden bij Surplus (€ 150.000 bij de WMO nota, € 75.000 op inburgering, € 99.000 op jongerenwerk en nog een aantal andere posten). Dit zijn naar onze mening bezuinigingen waar geen idee achter zit. Slechts gedeeltelijk krijgt Surplus van de gemeente mee hoe het deze bezuinigingen in moet gaan vullen. De uitkomst van al deze kortingen is dus onduidelijk. GroenLinks zal dan ook een amendement indienen om de bezuinigingen op het jongerenwerk niet door te laten gaan en een motie met als doel om als gemeente een echte discussie te gaan voeren over wat we willen met de taken die nu allemaal door Surplus worden uitgevoerd.

Parkeerbeleid

In de raadsvergadering van oktober 2018 is een gat geslagen van € 300.000 jaarlijks in het parkeerfonds. Het College stelt nu voor om te gaan bezuinigingen op de fietsenstalling en de tarieven voor kraskaarten en bewonersvergunningen te verhogen. Dit betekent dus dat de bewoners van de Oosterhoutse binnenstad meer moeten gaan betalen voor hun parkeervergunning omdat de parkeertarieven voor bezoekers verlaagd zijn. Waar Gemeentebelangen de afgelopen verkiezingscampagne continu sprak over lagere parkeertarieven in Oosterhout gaat nu het tegenovergestelde gebeuren.  Gemeentebelangen is dus de partij van hogere parkeerkosten voor Oosterhoutse inwoners. Wij zijn van mening dat fietsers en inwoners van de binnenstad niet de rekening gepresenteerd moeten krijgen van het parkeerpopulisme van Gemeentebelangen.

Duurzaamheid

Op 26 juni zal er een discussiebijeenkomst plaatsvinden waarin de gemeenteraad zijn mening kan geven over het “Ambitiedocument duurzaamheid”. We zullen dan uitgebreid ingaan op het ambitiedocument duurzaamheid maar kunnen nu al wel aangeven dat het een weinig concreet stuk is. In vergelijking met de visies in andere gemeentes lopen we in Oosterhout op dit gebied nog heel ver achter. Er zal meer moeten gebeuren en de acties en doelen moeten echt veel concreter worden. Dit is iets wat we vaker zien bij dit College. Ook de mobiliteitsvisie, de visie integrale veiligheid, de toekomstvisie en de visie over de parkeernormen zijn stukken waar eigenlijk vooral de status quo beschreven wordt. Er staat op het eerste gezicht niets verkeerds in, maar echte keuzes worden niet gemaakt “Iedere verandering is een verslechtering, zelfs een verbetering en daarom laten we het maar zo” begint wel een beetje het motto van deze coalitie te worden.

In november heeft de gemeenteraad een motie van GroenLinks aangenomen over een natuurvriendelijker maaibeleid. Recent hebben wij schriftelijke vragen gesteld over onderwerpen zoals het snoeien en kappen in het broedseizoen, de omgang met maaien en zwerfafval en de natuurcompensatie in Oosterhout. Biodiversiteit is noodzakelijk voor een gezonde leefomgeving. Deze biodiversiteit komt bijvoorbeeld door de dramatische afname van de insectenpopulatie in Nederland steeds meer onder druk te staan. Om die reden zal GroenLinks dan ook een motie indienen waarin onderzocht moet gaan worden wat de mogelijkheden zijn om in Oosterhout een stadsecoloog in te gaan stellen. Dit moet iemand gaan worden die zich dwars door alle beleidsterreinen bezig gaat houden met de biodiversiteit in de stad Oosterhout bij allerlei soorten ontwikkelingen en beleidsvoornemens. Duidelijk zal zijn dat GroenLinks op geen enkele manier voorstellen zal steunen om de velvergunning in Oosterhout af te schaffen. Als dat gebeurd zullen bomen in Oosterhout vogelvrij gaan worden en gaat het wel heel makkelijk worden om allerlei Bergse Banen aan te gaan leggen.

Sociaal Domein

In mei heeft de gemeenteraad een besluit genomen over de eerste bezuinigingen op het gebied van de WMO. Ook op dit gebied ontbreekt naar de mening van GroenLinks de visie volledig. Het gaat alleen maar om het geld. Er worden zaken gevonden om op te bezuinigen en daar wordt dan een verhaal bij gemaakt. Het is voor ons inmiddels volledig duidelijk geworden, dat vooral bij de jeugdzorg, de gemeentes een onmogelijke taak op hun bord hebben gekregen.

Een belangrijk onderdeel van de manier waarop het Sociaal Domein in Oosterhout geregeld is, is het Sociaal Wijkteam. Eind 2019 loopt het contract met het sociaal wijkteam definitief af en kan ook niet meer verlengd worden. De kosten hiervan zijn €2,4 miljoen per jaar. Eigenlijk is nog nooit onderzocht wat nu eigenlijk de effectiviteit van het Sociale Wijkteam is. Verder is ook de vraag hoe integraal er nu eigenlijk gewerkt wordt op het gebied van het Sociaal Domein. Er is niet voor niets een initiatiefvoorstel in de maak van mevrouw de Wit van Loon van de VVD om meer integraal te gaan werken.

Voorzitter, met andere woorden, het is tijd dat de raad weer eens echt gaat praten over wat ze nu op het Sociaal Domein wil, wat is de visie, en hoe gaat het verder met het Sociaal Wijkteam wat nu toch de toegang tot het Sociaal Domein is. Wordt dat geld wel effectief besteed. Totdat dit heeft plaatsgevonden willen wij als GroenLinks niet meer gaan praten over allerlei bezuinigingen op voorzieningen zoals de scootmobielen of het afschaffen van de mantelzorgvergoeding. Want eerst moeten onze eigen zaken op orde zijn, voordat we in voorzieningen van burgers gaan snijden.

Losse puntjes

Voorzitter, hierbij nog een aantal losse opmerkingen over verschillende onderwerpen:

AFRONDING

Voorzitter, ik kom tot een afronding. Bij elkaar opgeteld kosten de amendementen van GroenLinks op basis van de cijfers van het college ongeveer € 220.000. Uit de Zero Based Budgetting operatie volgt dat de tarieven voor toeristenbelasting in Oosterhout ver onder het gemiddelde liggen. Hier zit dus voldoende ruimte. Deze ruimte bestaat er naar onze mening concreet uit om meer kosten toe te gaan rekenen aan het toeristisch fonds die nu nog uit de algemene middelen betaald worden.

Voorzitter, de gemeente Oosterhout heeft gezien de financiële situatie dit jaar voor het eerst gewerkt met Zero Based Budgetting. Op deze manier krijg je als raadslid een veel beter inzicht in de manier waarop de begroting van de gemeente Oosterhout nu daadwerkelijk is opgebouwd. Waar gaat het geld naar toe? Welke keuzes kun je als raadslid maken en waar zitten de financiële mogelijkheden en onmogelijkheden? Natuurlijk biedt Zero Based Budgetting nog veel meer mogelijkheden. Er is nu bij het zoeken naar besparingsmogelijkheden nog heel erg gekeken binnen de bestaande programma’s. Voorstellen om programma overschrijdend effectiever en efficiënter te gaan werken, hebben wij nog weinig gezien. Met andere woorden, het is een heel goed eerste begin, maar er valt nog veel meer uit te halen als de analyses dieper en integraler worden.

Gemeenschappelijke regelingen

Voorzitter, als gemeente zijn er inmiddels een flink aantal taken die we niet meer zelf uitvoeren maar hebben ondergebracht bij gemeenschappelijke regelingen. Een gemeenschappelijke regeling is niets anders dan verlengd lokaal bestuur. Het gaat dan om taken die we vanwege de omvang of de risico’s gewoon niet zelf kunnen doen als gemeente van 55.000 inwoners. In 2020 geven we als Oosterhout een bedrag van ongeveer €9,5 miljoen uit aan alle gemeenschappelijke regelingen waarin we als gemeente deelnemen. Ten opzichte van 2019 is dit een stijging met € 120.000. Dit bedrag is volledig buiten beeld gebleven bij Zero Based Budgetting. In een situatie waarin we nu als gemeente zitten en we echt onze hele begroting door moeten lichten vanwege de tekorten op het Sociaal Domein is dit iets wat naar de mening van GroenLinks niet meer kan.

Voorzitter, het logisch gevolg is dan ook dat wij vanavond een motie in zullen dienen met als doel dat er ook bij de gemeenschappelijke regelingen Zero Based Budgetting plaats moet gaan vinden.  In de motie zullen wij het College oproepen om in het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regelingen waarin Oosterhout deelneemt in te gaan brengen dat de desbetreffende GR een Zero Based Budgetting operatie gaat doen voor het jaar 2020. Ook staat in de motie dat de gemeenteraad op de hoogte gehouden moet worden van de resultaten hiervan.