Poliflw

Twee weken geleden presenteerde Rutger Groot Wassink en Jan Markink hun advies over toekomstige coalitiesamenwerking. GroenLinks neemt het advies van de verkenners over. We gaan serieus aan de slag met de adviezen in brede zin: lijmen, en zorgen voor structurele veranderingen in samenwerking en inhoud. Daar zijn we ook al mee begonnen. Inmiddels hebben de fractievoorzitters van de vier partijen al een aantal keer bij elkaar gezeten. Ook is Geke Faber, voormalig staatssecretaris en voormalig burgemeester van onder andere Zaanstad, bereid gevonden om de gesprekken voor te zitten en de partijen te ondersteunen in dit proces. Vervolgafspraken zijn inmiddels ook gemaakt. GroenLinks-fractievoorzitter Mark Coenders: "Zoals GroenLinks al langer bepleit: een doorbraak in samenwerking en inhoud is nodig. De verkenners onderschrijven dit. En dat gaat verder dan goed met elkaar overweg kunnen. Dat gaat wat GroenLinks betreft over hoe je samen kan werken om de stad beter te maken. Over het gezamenlijk uitdragen van- en aan de slag gaan met ambities voor Arnhem. En ook zeker over inhoudelijk tot elkaar komen."

Lees hieronder de spreektekst van Mark Coenders

"Dankuwel voorzitter.

Twee weken geleden ontvingen we het advies van verkenners Rutger Groot Wassink en Jan Markink over onze coalitiesamenwerking. Voor ik de inhoud induik wil ik allereerst beide heren bedanken voor hun werk, hun tijd, de goede gesprekken en het gedegen advies.

Dan terug naar de inhoud.

Terugblik

Op 21 juni hebben GroenLinks en de PvdA de coalitiesamenwerking met VVD en D66 opgezegd. Daar lagen inhoudelijke meningsverschillen onder over hoe om te gaan met de tekorten op de zorg. En er lagen verschillen onder over hoe je samenwerkt en wat het betekent om een coalitie te zijn. In het debat voor de zomer zijn we uitgebreid ingegaan om de redenen waarom we deze stap gezet hebben.

Samenwerking

Na vele gesprekken en ongetwijfeld veel denkwerk van de verkenners, ligt er nu een advies om te gaan lijmen. Maar het advies beperken tot die zin, doet geen recht aan het hele verhaal. Want het advies is breed. Ja, lijmen is op dit moment de enige logische optie. Maar de verkenners geven ook aan: “Een oplossing kan alleen bestendig zijn als bij alle partijen de bereidheid bestaat langs verschillende lijnen op een fundamenteel andere manier te gaan werken.” En: “Daarbij moet wel worden aangetekend dat elke oplossing moeilijk, zo niet zinloos is, zolang er niet iets structureels verandert in de raad maar vooral in de relatie tussen de coalitiefracties.”

Kortom voorzitter, zoals GroenLinks eerder al bepleitte: een doorbraak in samenwerking en inhoud is nodig. En dat gaat verder dan goed met elkaar overweg kunnen. Dat gaat wat GroenLinks betreft over hoe je samen kan werken om de stad beter te maken. Over het gezamenlijk uitdragen van- en aan de slag gaan met ambities voor Arnhem. En ook zeker over inhoudelijk tot elkaar komen.

De verkenners noemen het inhoudelijke twistpunt legitiem. Het oplossen van inhoudelijke twistpunten gaat beter wanneer de samenwerking goed is, maar ook dan moeten we nog een flinke slag slaan. De verkenners noemen dat er soms te veel gekeken wordt naar de letter van de afspraak, in plaats van de geest. Daarnaast benoemen de verkenners de disbalans in het coalitieakkoord, die zich uit wanneer er financiële tegenvallers zijn.

Lijmen is kortom ingewikkeld. Omdat dit het advies is van de verkenners zullen we de verantwoordelijkheid nemen om dit te onderzoeken. We zullen op basis van het advies stap voor stap kijken of hernieuwde coalitiesamenwerking tussen GroenLinks, VVD, D66 en PvdA mogelijk is.

Bestuurscultuur

Voorzitter, de afgelopen maanden ging het, zoals misschien al wel decennia lang, ook over de bestuurscultuur. Het gevaar in Arnhem is wat ons betreft dat we dingen normaal gaan vinden, die niet normaal zijn. Dat we de harde toon er maar bij vinden horen, dat we het niet naleven van regels of het niet eens kunnen afspreken van regels vinden horen bij politiek. Het is dan ook geen verassing, maar nog steeds naar om te lezen dat de verkenners ook constateren dat er “in de raad volgens velen een harde, onveilige, gepolariseerde cultuur heerst waar het beschadigen van een politieke opponent belangrijker lijkt dan inhoudelijke samenwerking.” Dit moeten we ons als gehele raad aanrekenen. En GroenLinks ziet hierin nogmaals de oproep, na bijvoorbeeld het rapport Frissen, aan de slag te gaan met een politiek voor de stad, en niet een politiek van frustreren en intimideren. Het moet ons aan het denken zetten als fracties niet in een coalitie willen stappen, mede door de cultuur. Wat GroenLinks betreft gaan we hier raadsbreed mee aan de slag.

Aan de slag met het advies

Voorzitter, eerder gaf ik al aan dat GroenLinks het advies van de verkenners overneemt. Dat we serieus aan de slag gaan met de adviezen in brede zin: lijmen, en zorgen voor structurele veranderingen in samenwerking en inhoud. Daar zijn we ook al mee begonnen. Inmiddels hebben we als fractievoorzitters al een aantal keer bij elkaar gezeten, en dat is positief. Ook hebben we Geke Faber, voormalig staatssecretaris en voormalig burgemeester van onder andere Zaanstad, bereid gevonden om de gesprekken voor te zitten en ons te ondersteunen in dit proces. Vervolgafspraken zijn inmiddels ook gemaakt.

Want voorzitter, zoals wij voor de zomer al zeiden: we staan voor enorme opgaven met grote gevolgen voor Arnhemmers. Deze stad verdient een coalitie die met elkaar- de stad en de rest van de gemeenteraad samenwerkt. Die staat voor empathie, de schouders eronder en vooruit. Voor Arnhem en Arnhemmers.

Dankuwel voorzitter."

 

Op 21 juni hebben GroenLinks en PvdA de coalitiesamenwerking met VVD en D66 opgezegd. Daar lagen inhoudelijke meningsverschillen onder, en verschillen over hoe je samenwerkt. Uit het advies van verkenners Rutger Groot Wassink en Jan Markink blijkt dat een lijmpoging op dit moment de enige logische optie is, maar dat er zowel inhoudelijk als relationeel veel nodig is om een lijmpoging te laten slagen. GroenLinks-fractievoorzitter Mark Coenders: “Lijmen is ingewikkeld. Omdat dit het advies is van de verkenners zullen we de verantwoordelijkheid nemen om dit te onderzoeken. We zullen op basis van het advies stap voor stap kijken of hernieuwde coalitiesamenwerking tussen GroenLinks, VVD, D66 en PvdA mogelijk is.”

Advies verkenners

In juli zijn Rutger Groot Wassink namens GroenLinks en Jan Markink namens VVD aangewezen als verkenners om te kijken naar toekomstige coalitiesamenwerking. Groot Wassink en Markink noemen het inhoudelijk twistpunt tussen de partijen in hun advies ‘legitiem’. Ook zijn de verkenners in hun advies helder over de coalitiesamenwerking. Ze constateren bijvoorbeeld dat fracties elkaar weinig gunnen. En dat elke oplossing moeilijk, zo niet zinloos is, zolang er niet iets structureels verandert. Groot Wassink en Markink constateren ook: “Naast het proberen te lijmen van de breuk zijn er op dit moment eigenlijk geen andere opties om tot een stabiel stadsbestuur te komen.”

GroenLinks herkent en erkent deze bevindingen. Mark Coenders: “Het is tijd om in Arnhem werk te maken van betere samenwerking en andere politiek. Een doorbraak is noodzakelijk.”

Wat is het vervolg?

GroenLinks, VVD, D66 en PvdA gaan in gesprek. Tijdens gesprekken verkennen we of er een basis kan komen om heronderhandeling te starten. Mark Coenders: “Er is veel gebeurd. We moeten eerst werken aan vertrouwen, voor we weten of een lijmpoging kansen heeft.”

Woensdag besloot de Arnhemse gemeenteraad dat GroenLinks en VVD beide een verkenner aan kunnen wijzen voor een ronde langs alle fracties. Dit naar aanleiding van de coalitiebreuk, ontstaan nadat GroenLinks en PvdA de samenwerking met VVD en D66 opgezegd hebben. GroenLinks heeft Rutger Groot Wassink gevraagd namens GroenLinks verkenner te zijn. Eerder wees VVD Gelders gedeputeerde Jan Markink aan als verkenner namens die partij. Rutger Groot Wassink (geboren in 1974 in Doetinchem) is namens GroenLinks wethouder van Amsterdam. Eerder was hij fractievoorzitter in Amsterdam en werkte hij onder meer voor FNV en de Tweede Kamerfractie van GroenLinks. Fractievoorzitter Mark Coenders: "We zijn blij dat Rutger Groot Wassink bereid is om - samen met Jan Markink - een verkenning te doen naar welke coalitie in het belang van de stad is. Rutger heeft veel politieke en bestuurlijke ervaring, die nodig is om deze lastige klus te klaren."

Omdat we radicale verandering willen eisen we een plek aan de tafel van de macht, zei wethouder Touria Meliani op het partijcongres van 16 februari. We hebben haar speech hieronder gepubliceerd, zodat je hem kunt teruglezen. 

Dit voelt een beetje surreëel. Dit is mijn eerste GroenLinks-congres en daar bedoel ik echt mee, mijn allereerste GroenLinks-congres. En dan ga ik de eerste keer meteen speechen als wethouder van de grootste stad van Nederland. Ik lijk wel gek en toch voelt het goed. Hoewel ik een beetje een new kid on the block ben, ken ik jullie — althans jullie politieke idealen — al heel lang. Dit voelt daarom toch wel een beetje als politiek thuiskomen. Ik wil jullie bedanken voor de gastvrijheid

Het is extra mooi dat ik hier sta aan het einde van wat in Amsterdam een bijzondere week was. De Amsterdamse gemeenteraad stemde in met een Klimaatfonds van 150 miljoen euro. Mijn collega wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling en Duurzaamheid Marieke van Doorninck zegt erover: "In plaats van mensen bang te maken hebben we geld vrijgemaakt om Amsterdammers mee te laten doen in de energietransitie."

En in plaats van onze ogen te sluiten vangen wij per 1 maart ongedocumenteerden op in de 24-uursopvang. We geven ze perspectief. Het is een belangrijke verkiezingsbelofte die Rutger Groot Wassink binnen een jaar heeft weten te regelen. Hij bedacht het plan, de VVD-staatsecretaris betaalt het. En gisteren kopte onze plaatselijke krant, waar ik persoonlijk ook heel blij mee ben: "Einde aan flexwerk: Gemeente Amsterdam wil meer mensen in vaste dienst." Niet gek, toch?

Kunst en cultuur

Ik ben Touria Meliani, geboren in Debdou in Marokko. Op mijn zesde verhuisde ik naar een dorp in de Achterhoek. In een gezin met een alleenstaande moeder met zes kinderen — mijn vader ging terug naar Marokko en mijn moeder bleef hier. Ik heb al van jongs af aan geleerd dat mijn aanwezigheid niet altijd vanzelfsprekend werd gevonden. Dat ervaar ik tot op de dag van vandaag.

Een eigen plek in huis was er niet. Wel was er een bibliotheek in het dorp, waar mijn zussen uren gingen zitten lezen. Ik niet, ik liep er graag rond maar ik moest er wel stil zijn.

Mijn zus wilde naar de Kunstacademie, ze had ervoor gevochten. Door haar ging ik naar tentoonstellingen en koos ik ervoor om te werken in de wereld van kunst en cultuur.

Ontmoeten

Mijn achtergrond en ervaring deel ik met veel jonge Amsterdammers. Ik heb er mijn werk van gemaakt om kunst toegankelijk te maken voor kinderen. Voor jonge creatieve makers uit verschillende wijken. De onderwerpen, het canon, het repertoire dat bepalen ze zelf. Ik ben in de kunst en cultuur gaan werken omdat ik weet dat er veel kinderen zijn die geen kaartje kunnen betalen voor een evenement. Ik ben dit werk gaan doen omdat ik wist dat er veel werelden zijn die elkaar nooit zouden ontmoeten — en dat mensen uit de ene wereld, de geschiedenis van mensen uit een andere wereld niet kennen. Ik wilde een plek bouwen waar iedereen zich zou thuisvoelen. Een plek die de stad Amsterdam weerspiegelt.

Er was een ding dat ik niet deed tijdens mijn periode als directeur van een cultuurpodium, dat was praten over mijn eigen culturele identiteit. Omdat ik niet wenste te worden aangesproken op dat ene deel van mij. Niet nodig, zei ik. Maar de echte reden was dat ik me niet veilig voelde. De opmerking die volgde was ‘je bent onzichtbaar’. Totdat ik interviews deed die gingen over mijn culturele identiteit. En daarmee stelde ik mensen gerust. Ze konden me weer plaatsen.

Er zijn mensen die als ze een vrouw als ik zien automatisch denken aan ‘de emancipatie van migrantenvrouwen'. Mensen die mij zien als ‘een rolmodel’ voor migranten in een achterstandspositie. En mensen die opmerkingen maken zoals: ‘Kijk die Touria eens. In Nederland kun je het ver schoppen waar je ook vandaan komt'. Er zijn nog steeds mensen die als ik het woord neem stiekem zitten te wachten op een verhaal over het overwinnen van tegenslagen, over migratie en armoede, over racisme en seksisme. Misschien zitten die ook hier in de zaal? Ik begrijp ook wel dat mensen daarop wachten. En laten we wel wezen, het is nou ook weer niet heel gewoon om zonder enige politieke ervaring wethouder te worden van Amsterdam.

Outsiders die naar binnen willen

Ik moet ook dit zeggen: het is slechts één deel van het verhaal, een stukje van mij. Het andere deel van het verhaal is dat er veel meer vrouwen zijn zoals ik, die alles kunnen wat ik kan en veel meer, die alles kunnen wat onze andere wethouders, burgemeesters en politici kunnen. Die alle kwaliteiten bezitten die nodig zijn, maar die niet aan tafel zitten. Niet in de politiek, niet in de media, niet in het onderwijs, niet in de zorg, niet in de kunst en cultuur, niet in de rechtspraak en ga zo maar door. Het kan jullie niet ontgaan zijn dat die mensen nu overal kloppen aan deuren. En dan is het belangrijk ze niet alleen te vragen om hun denkwijze en om inspiratie op te doen. Laat ze binnenkomen. Ze willen meepraten. Ze willen meebeslissen, het gaat om de plek aan tafel. Ze eisen een plek aan tafel.

Net als GroenLinks, Lieve partijgenoten, Net als GroenLinks. Wij zijn de partij van outsiders die naar binnen willen. Omdat we ideeën hebben. Ideeën voor verandering. Radicale verandering. Wij GroenLinksers kloppen — net als veel minderheden, net als mensen met schulden, net als mensen die ziek zijn, net als mensen die zorgen hebben over het klimaat — aan de deur van de macht, omdat we het anders willen doen. Eerlijker, beter, toekomstgerichter.

En dan ga ik toch over identiteit hebben. Ik geloof dat je moet weten wie je bent en wat je wil, dat is het hart van politiek en daarom doe ik dit werk. Wij GroenLinksers weten wie we zijn, en wij weten wat we willen. Voor Amsterdam, voor Nederland, voor de wereld.