Poliflw

Jaarlijks komen er in Nederland meer dan duizend hiv-infecties bij. Een groot deel hiervan kan voorkomen worden door gebruik van het medicijn PrEP. Het kabinet is van plan om vanaf aankomende zomer te beginnen met de verstrekking en begeleiding van PrEP via de GGD, maar wacht daarvoor een aanbestedingsprocedure af. Dat betekent dat huidige gebruikers geen begeleiding krijgen wat verstrekkende gevolgen kan hebben. “Onacceptabel” wat GroenLinks – Tweede Kamerlid Corinne Ellemeet betreft. Daarom deed zij samen met D66 een voorstel om per direct begeleiding te bieden. Een meerderheid van de Tweede Kamer steunde vandaag dat voorstel.

Het pro-life evenement ‘week van het leven’ wordt mede bestuurd door de door het ministerie van Volksgezondheid gesubsidieerde keuzehulporganisatie Siriz. GroenLinks-Kamerlid Corinne Ellemeet is verbijsterd. “Abortus wordt op de website van de week van het leven omschreven als een brute moord. Dat is volstrekt onethisch. Als dit geen sturen is weet ik het ook niet meer. Dit maakt klip en klaar dat Siriz niet in staat is om onafhankelijke keuzehulp te bieden.”

De ‘week van het leven’ is een evenement dat jaarlijks door christelijke partijen en anti-abortusorganisaties wordt aangegrepen als lobbymoment tegen abortus. De website van dit evenement heeft een pagina getiteld ‘Abortus is geen oplossing.’ Op de pagina ‘Zo gaat een abortus’ is onder meer te lezen: ‘Vanaf 13 weken zijn de botten van het kind voor deze methode te hard geworden. Met een tangetje wordt het kind in de baarmoeder in stukken geknipt tot het sterft.’

Organisatie is in handen van het ‘Platform zorg voor leven’, waaraan Siriz als kerndeelnemer opereert naast politieke partijen als SGP en ChristenUnie en waar verder ook rabiate anti-abortusclubs als ‘Schreeuw om leven’ aan bijdragen. Die laatste club organiseert wakes bij abortusklinieken en valt daar dan actief vrouwen lastig die net een abortus hebben ondergaan.

In de voorbije maanden maakten GroenLinks en PvdA een stevig punt van het gebrek aan objectiviteit van Siriz: deze organisatie claimt objectieve keuzehulp te geven aan ongewenst zwangere vrouwen en krijgt daar een miljoenensubsidie voor, maar komt voort uit pro-lifeclub VBOK. Met VBOK deelt Siriz een gebouw, een marketingafdeling en een deel van het bestuur. Daarnaast steekt VBOK jaarlijks zeven ton in Siriz.

Voor GroenLinks was het de afgelopen weken simpel: wil Siriz in aanmerking blijven komen voor subsidie, dan moet het de banden met VBOK doorknippen. Dat was voordat Ellemeet er achter kwam dat mede namens Siriz online zeer suggestieve en sturende informatie wordt verspreid over abortus. "Daarmee toont Siriz aan dat het net zo’n pro-life lobbyclub is als VBOK of Schreeuw om leven. Ik zeg niet dat een keuzehulporganisatie geen christelijke grondslag kan hebben. Maar het is niet mogelijk om enerzijds actief te zijn in de anti-abortusbeweging en anderzijds te claimen dat je vrouwen via objectieve keuzehulp mogelijk naar een abortus begeleidt zodat je daarvoor kan worden bekostigd door het rijk. Dat is niet met elkaar te rijmen. Ik ga er van uit dat de VVD en D66 dit vanmiddag tijdens het debat zullen beamen. Met zo’n achtergrond kun je niet voor overheidssubsidie in aanmerking komen."

Staatssecretaris Blokhuis presenteerde afgelopen weekend een brief waarin hij weigert vast te stellen dat lobby organisaties en keuzehulporganisaties ontvlochten moeten worden. Ellemeet vindt dat veel te laconiek. "Ik vond het voor deze ontdekking al bizar dat Siriz en VBOK met elkaar vervlochten konden blijven. Inmiddels vraag ik me af hoe Blokhuis denkt dat Siriz überhaupt onafhankelijke begeleiding kan bieden."

Vanmiddag debatteert de Tweede Kamer over keuzehulp met staatssecretaris Blokhuis.

Nederlandse muziekensembles zijn onmisbaar in het muziekaanbod. Zij laten een uniek repertoire horen en behoren tot de wereldtop. En toch worden de meeste ensemblemusici ronduit beroerd betaald. Wat GroenLinks en D66 betreft komt daar structureel verandering in.

Anders dan de orkesten kennen de ensembles geen cao. Dat is te zien aan de beloning. Gemiddeld verdient een ensemblelid bruto bijna 1400 euro per maand minder dan een muzikant in dienst van een orkest. Daarmee verdienen ensemblemusici een inkomen rond het minimumloon.

Omdat ook op het ministerie van OCW wordt onderkend dat de verschillen met de orkestmusici wat al te dol zijn, werd al in 2016 de subsidie Verdienvermogen Ensembles in het leven geroepen: een fonds met 600 duizend euro om de ergste nood te ledigen. Alleen is regeling om aan daar geld uit te krijgen zo complex dat er slechts een ton werd uitgekeerd. Er ligt dus nog 500 duizend euro te wachten op muzikanten die moeite hebben om rond te komen.

Voor GroenLinks en D66 is het glashelder: de progressieve partijen roepen minister Van Engelshoven op deze middelen zo snel mogelijk bij de ensembles te krijgen om een inhaalslag te maken. Voor de komende jaren moeten de subsidieregelingen - die ook in 2019 en 2020 weer een aanvulling van in totaal 600 duizend euro - veel eenvoudiger bij de mensen terecht komen voor wie ze zijn bedoeld.

GroenLinks-Kamerlid Corinne Ellemeet noemt het een begin. ‘Wil je iets doen aan de enorme salarisverschillen tussen ensembles en orkesten, dan heb je tenminste 2 miljoen euro nodig. Dat hebben we niet morgen geregeld. Maar ik reken er wel op dat ook minister Van Engelshoven de nu al beschikbare middelen zo snel mogelijk en zo goed mogelijk wil inzetten.’

D66-Kamerlid Vera Bergkamp: “Onze muziekensembles zijn van hoog niveau en worden zeer gewaardeerd in binnen- en buitenland. Maar de betaling van de musici blijft achter. Daar moet nu zo snel mogelijk iets aan gebeuren. En de minister moet óók opzoek naar een oplossing voor de langere termijn.”

Ondanks de ook door staatssecretaris Blokhuis vastgestelde innige financiële en bestuurlijke banden met anti-abortusorganisatie VBOK mag Siriz voorlopig gesubsidieerd vrouwen blijven adviseren bij ongewenste zwangerschap. De voltallige coalitie geeft Blokhuis de ruimte om de discussie op de lange baan te schuiven. ‘Onbegrijpelijk’, vindt GroenLinks-Kamerlid Corinne Ellemeet.

Ellemeet en haar collega-Kamerlid Lilianne Ploumen (PvdA) maakten bij de begrotingsbehandeling van het ministerie van Volksgezondheid een principieel punt: hulp aan ongewenst zwangere vrouwen moet altijd onafhankelijk zijn om in aanmerking te komen voor subsidie van de overheid. Siriz kan die hulp niet bieden, omdat bescherming van ongeboren kinderen de belangrijkste drijfveer is van de Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind, die de keuzehulporganisatie oprichtte.

De afgelopen maanden toonden verschillende media aan dat Siriz vrouwen soms zeer nadrukkelijk van een abortus af probeert te sturen. Daarbij werd onder meer medisch onjuist informatie ingezet. Daarbij steekt VBOK jaarlijks vele tonnen in de hulporganisatie en zijn bestuurders van de conservatief-christelijke organisatie lid van de Raad van Toezicht. Voor GroenLinks en de PvdA zijn die onthullingen aanleiding schokkend genoeg om te concluderen dat zo’n gekleurde instantie niet moet kunnen leunen op 1,7 miljoen euro overheidssubsidie.

Staatssecretaris Blokhuis liet bij de begrotingsbehandeling al weten geen probleem te zien bij Siriz, en komt daar in een brief die hij gisteren naar de Kamer stuurde niet terug: hij onderkent de banden tussen VBOK en Siriz maar geeft aan nog te moeten studeren op gevolgen die die band heeft.

Voor GroenLinks en de PvdA is het echter zo helder als glas. ‘Denken dat Siriz objectieve keuzehulp aan ongewenst zwangere vrouwen biedt, is net zoiets als een pacifistische beweging een leger laten oprichten: je hebt geen studie nodig om vast te stellen dat de kerndoelen botsen met de taken waarvoor ze subsidie krijgen’, aldus Ellemeet.

‘Als je ongewenst zwanger bent moet je er zeker van kunnen zijn dat je betrouwbare en niet-sturende informatie krijgt. Siriz heeft laten zien niet-objectieve informatie en zelfs medisch nepnieuws te verspreiden. Dat de coalitiepartijen nu toch door willen gaan met de financiering van deze stichting is daarom onbegrijpelijk en schadelijk’, voegt Ploumen toe.

Een voorstel van GroenLinks en PvdA om subsidie aan keuzehulporganisaties voortaan alleen te verstrekken aan clubs zonder eigen agenda kan rekenen op brede steun: in de afgelopen maanden verschenen verschillende steunbetuigingen voor het pleidooi niet te tornen aan het begrip ‘baas in eigen buik’. Het Humanistisch Verbond verstuurde vanmiddag nog een brief die werd ondertekend door meer dan 500 mensen, waaronder Opzij-oprichter en oud-PvdA-politica Hedy d’Ancona en cabaretier Claudia de Breij.

In de Kamer werd het plan via een hoofdelijke stemming verworpen. Alle aanwezige Kamerleden van D66, VVD, CDA en ChristenUnie stemden tegen het plan.

Vrouwen die hulp zoeken bij ongewenste zwangerschap moeten er op kunnen rekenen dat de organisatie waar ze aankloppen geen eigen agenda heeft. Dat geldt helemaal voor organisaties die subsidie krijgen van de overheid. De aan de Verenging ter Bescherming van het Ongeboren Kind (VBOK) gekoppelde stichting Siriz kan daarom niet meer in aanmerking komen voor subsidie, vindt GroenLinks.

GroenLinks en de PvdA maken al enige tijd een punt van de onafhankelijke keuzehulp. Uit een rondgang van actualiteitenrubriek EenVandaag blijkt dat nu ook coalitiepartijen VVD en D66 zich achter deze heldere lijn scharen.

Een goede zaak, vindt GroenLinks-Kamerlid Corinne Ellemeet: ‘Vrouwen zijn heel goed in staat om zelfstandig een keuze te maken over het al dan niet afbreken van een ongewenste zwangerschap. Komen zij er niet uit, dan hebben ze bij twijfel recht op onafhankelijke keuzehulp. De overwegingen van de vrouw moeten bij die gesprekken leidend zijn. Niet de ideologische overtuiging van de organisatie waar zij te rade gaat.’

Siriz wordt deels wordt gefinancierd door de VBOK. Deze organisatie ontvangt nu anderhalf miljoen euro overheidssubsidie voor keuzehulp bij abortus, maar ontvangt daarnaast jaarlijks 700 duizend euro van de conservatief christelijke lobbyclub. ‘Bizar’, oordeelt Ellemeet. ‘VBOK brengt willens en wetens foutieve informatie over de gevolgen van abortus naar buiten. VBOK staat te demonstreren bij abortusklinieken waar vrouwen langskomen die een moeilijke beslissing hebben gemaakt. Datzelfde VBOK houdt een keuzehulporganisatie in de lucht. En daar geven wij dan ook nog subsidie aan? We moeten er meteen mee ophouden.’

Voor een verbod op Siriz voelt Ellemeet niets. ‘Binnen hun niche kunnen ze allicht iets voor vrouwen betekenen. Als ze eerlijk zijn over hun agenda zeg ik: daar gaan we niet over. Waar wij wel over gaan zijn de voorwaarden die worden gesteld voor subsidieprogramma’s bij keuzehulp. Staatssecretaris Blokhuis wil dat de organisaties die actief zijn op dit terrein – waaronder dus ook Siriz – de kaders met elkaar afspreken. GroenLinks wil dat de politiek de grenzen stelt en moet eisen dat keuzehulp mensen objectief naar een besluit begeleidt. Een club die een pro-life agenda heeft is daartoe niet in staat en kan dus geen geld van het rijk krijgen.

De anderhalf miljoen euro die nu op de begroting van het ministerie voor Volksgezondheid staat ingeboekt voor keuzehulp bij onbedoelde zwangerschap moet worden overgeheveld naar een organisatie die handelt zonder ideëel uitgangspunt. Daarnaast heeft het departement voor de komende jaren in totaal 53 miljoen euro vrijgespeeld voor hulp bij ongewenste zwangerschap. Ellemeet: ‘Ook daarvoor geldt wat ons betreft dat die middelen alleen kunnen worden ingezet via organisaties die vrouwen willen helpen. Niet om de anti-abortuslobby te legitimeren.’

In Nederland neemt het taboe op abortus de laatste jaren door lobbywerk van clubs als VBOK toe. Samen met de PvdA staat GroenLinks pal voor deze verworvenheid. Ellemeet: ‘De strijdkreet ‘baas in eigen buik’ is verbluffend actueel. Naast het debat over de keuzehulp heb ik samen met Lilianne Ploumen (PvdA) een initiatiefwet ingediend die regelt dat huisartsen een abortuspil kunnen voorschrijven. Abortusklinieken bevinden zich niet voor iedere vrouw naast de deur. Bovendien is het een beslissing die je ook met je eigen vertrouwde huisarts moet kunnen nemen.’