Poliflw

Racisme en discriminatie bestaat in Nederland. Dit moeten we erkennen en bestrijden. Daarom deed GroenLinks in de raadsvergadering van 8 juli 2020 verschillende voorstellen die helpen aan een inclusievere samenleving zonder discriminatie. Van het herdenken en vieren van Keti Koti tot het zorgen voor meer diversiteit in de gemeentelijke organisatie. En van het zorgen voor meer meldingsbereidheid bij het melden van discriminatie, tot het stoppen met Zwarte Piet. Al deze voorstellen haalden een meerderheid.

Meldingsbereidheid vergroten

Het melden van discriminatie is belangrijk! Helaas doet maar 1 op de 5 mensen die zich gediscrimineerd voelt daar een melding van. Veel Arnhemmers weten niet hoe zij discriminatie kunnen melden. En daar wil GroenLinks graag verandering in brengen. Want melden helpt! Raadslid Marie Jose Navis: “Melden geeft de gemeente inzicht in de omvang en aard van discriminatie. Hierdoor kan Arnhem discriminatie beter bestrijden. Daarnaast kunnen slachtoffers van discriminatie beter geholpen worden, doordat hulpverleners met deze informatie beter hun werk kunnen doen.” Daarom wil GroenLinks dat er een campagne wordt gestart om Arnhemmers beter te informeren over het melden van discriminatie. Zie hier onze motie hierover, die een meerderheid haalde.

Diverse organisatie met voorkeursbeleid

De diversiteit van de stad Arnhem zie je niet terug binnen de gemeentelijke organisatie; het personeelsbestand van de gemeente Arnhem is geen afspiegeling van de Arnhemse beroepsbevolking. Raadslid Marie Jose Navis: “Het is belangrijk om meer verscheidenheid in de organisatie te creëren, want op die manier staan we dichterbij de Arnhemmers en weet de gemeente beter hoe zij hun beter kunnen ondersteunen.” Met een inclusieve cultuur kan de gemeente niet alleen een betere partner zijn in de stad, maar ook een betere werkgever. Daarom dienden wij samen met andere partijen het voorstel in om inclusie binnen de organisatie jaarlijks te monitoren en een voorstel om te gaan werken met voorkeursbeleid in sollicitaties en recruitment.

Sinterklaas zonder de figuur ‘Zwarte Piet’

Het wordt tijd dat de racistische karikatuur Zwarte Piet verdwijnt. GroenLinks vraagt hier in Arnhem al jarenlang aandacht voor. Fractievoorzitter Mark Coenders: “We zijn lang en vaak in gesprek geweest met de organisatie die de Sinterklaasintocht organiseert, maar echte veranderingen kwamen er niet. Het is nu tijd om door te pakken.” Het Sinterklaasfeest moet een inclusief feest zijn, waarin alle Arnhemmers zich prettig voelen. Daarom besloot de gemeenteraad niet meer mee te werken aan de intocht van Sinterklaas als gebruik gemaakt wordt van racistische karikaturen. Het voorstel van GroenLinks, D66, ChristenUnie, DENK/Verenigd Arnhem, Partij voor de Dieren en PvdA haalde een meerderheid.

Keti Koti

Hoewel Nederland het verdrag voor stopzetting van handel in tot slaaf gemaakten in 1814 ondertekende, werd pas in 1863 de slavernij afgeschaft. Pas 10 jaar was slavernij echt voorbij . Op 1 juli wordt in een aantal steden, zoals Rotterdam en Amsterdam, de afschaffing van de slavernij al herdacht gevierd. En daarmee vieren zij dat de ketenen gebroken zijn. Voor Arnhemmers is dit ook een belangrijk deel van onze geschiedenis, waar we meer aandacht aan zouden moeten besteden. We willen daarom initiatieven hiervoor onderteunen. De gemeenteraad stemde hiermee in. Mark Coenders: “De geschiedenis van het slavernijverleden is van ons allemaal. Als zodanig moeten we die geschiedenis onder ogen zien. We vinden het daarom als GroenLinks belangrijk op 1 juli de afschaffing van de slavernij te herdenken en te vieren.”

Geen discriminatie in de sport

Ook in sportverenigingen en rondom sportvelden komt discriminatie nog steeds voor. Daarom willen GroenLinks, D66, PvdA en VVD dat er concretere stappen ondernomen om ook discriminatie in de sport tegen te gaan door in een lokaal sportakkoord maatregelen op te nemen, zoals trainingen en voorlichting over het tegengaan van discriminatie. Zie hier de aangenomen motie hierover.

Op 29 april 2020 heeft de Arnhemse gemeenteraad voor het eerst digitaal besluiten genomen. Tijdens de avond werd er – naast de plannen voor onderwijshuisvesting en een aantal technische onderwerpen - vooral gestemd over moties naar aanleiding van het coronacrisis-debat. GroenLinks diende onder andere met andere partijen een motie in om het Airborne Museum te hulp te schieten. Tijdens het coronacrisis-debat vroeg GroenLinks aandacht voor culturele makers, zorgpersoneel, het tegengaan van huiselijk geweld en het voorkomen van onderwijsachterstanden. Fractievoorzitter Mark Coenders: “Het is goed dat we met de gehele raad digitaal besluiten hebben kunnen nemen. De democratie kan niet op pauze gezet worden. En er wordt richting van ons gevraagd, ook de komende weken. Onze richtig daarbij is en blijft: solidair, duurzaam en eerlijk.”

Steun voor het Airborne Museum

Het Airborne Museum verkeert in zwaar weer. Het museum heeft haar hoofdvestiging in Oosterbeek en een dependance in Arnhem. Het heeft een grote uitstraling naar de regio en ver daarbuiten, en het is van grote waarde voor de herinnering aan de Slag om Arnhem. Mede doordat het museum vooral afhakelijk is van kaartverkoop en dit tijdens de coronacrisis vastloopt, kwamen ze in financiële problemen. GroenLinks diende daarom met SP, VVD, D66, Arnhem Centraal, PvdA en ChristenUnie een motie in om als gemeente Arnhem steun te verlenen aan het museum. Daarnaast is het verzoek aan de provincie en de andere Airborne-gemeenten ook mee te werken aan een oplossing.

Solidariteit is de toekomst

Na de medische coronacrisis, is de crisis nog lang niet voorbij. Niet voor de mensen die naasten verloren aan deze ziekte, of zelf aan deze ziekte leden of lijden. En niet voor mensen die op een andere manier de gevolgen van deze crisis ervaren. We kunnen het ons niet veroorloven te wachten met nadenken over hoe die wereld eruit zal zien. De coronacrisis leert ons belangrijke lessen die we mee moeten nemen. Zoals het ongelofelijk belang van de publieke sector en de publieke werkers. Jarenlang ondergewaardeerd en onderbetaald zien we nu eindelijk collectief het belang van de zorgmedewerkers, leraren en zoveel meer. We zien het belang van een krachtige overheid die de samenleving kan ondersteunen in tijden van nood. We leren dat we belangrijke vitale functies niet aan de markt moeten overlaten, maar publiek moeten regelen. En wie zien het belang van naar elkaar om blijven kijken. We zien hoezeer we verbonden zijn met elkaar. Een motie om bij toekomstige plannen vooral solidariteit centraal te stellen steunden we daarom.

Overige moties

GroenLinks heeft zorgen over de onderwijsachterstanden die mogelijk ontstaan doordat scholen de afgelopen weken niet open konden. De oplossing daarvan kunnen leraren het beste vinden. Daarbij moeten we niet iets opleggen, maar vertrouwen in hun professionaliteit. En vooral: aandacht hebben voor de druk die leraren ervaren door de huidige situatie, aanvullend op de druk die er al is. Voor sommige leerlingen kunnen zomerscholen dan een oplossing zijn, maar zeker niet voor iedereen. Een motie om vooral die richting op te gaan steunden we niet. Juist ook om de autonomie bij de leraar te laten liggen, niet op het stadhuis. Gelukkig gaf het college ook aan met het onderwijs druk bezig te zijn om tot goede gedragen oplossingen te komen. Dit blijven we volgen.

Een motie om wekelijkse cijfers (en die van de afgelopen vijf jaar) van de ontwikkeling van het coronavirus in de verschillende verpleeghuizen te krijgen als raad, steunden we niet. De gegevens zijn niet makkelijk te ontsluiten. Dit levert erg veel extra werk voor de zorg op, terwijl ze het al zo druk hebben. Mocht het later toch makkelijker zijn aan de informatie te komen, ontvangen we die natuurlijk graag alsnog.

Een aantal partijen greep het coronacrisis-debat aan om andere politieke wensen neer te leggen. Moties als het stoppen Diftar. Diftar is goed voor de portemonnee van Arnhemmers en goed voor het milieu. De invoering is ingewikkeld, maar goed op stoom. Daar moeten we mee doorgaan om het doel van minder restafval te halen. De motie haalde, net als eerder, geen meerderheid.

De Arnhemse gemeenteraad stemde afgelopen 19 februari unaniem in met het Bomenplan. Met dit door GroenLinks-wethouder Cathelijne Bouwkamp voorgestelde plan worden bomen beter beschermd en komen er meer bomen. En gaan we zorgvuldiger om met bestaande bomen, mogen inwoners meedenken over de toekomst van onze bomen via een Boom Kwaliteitsteam en gaat bijvoorbeeld de diversiteit van bomen toenemen door het toevoegen van meer verschillende soorten bomen. Fractievoorzitter Mark Coenders: "De groene wind blijft doorgaan voor een bomenrijker Arnhem. Met dit bomenplan beschermen we bomen beter en komen er meer bomen. Voor onze groene stad!"

De laatste periode is er veel onrust over kap van bomen. Begrijpelijk, want in 2013 is de kapvergunning in Arnhem grotendeels afgeschaft. GroenLinks stemde daar destijds tegen en heeft sinds die tijd aandacht gevraagd voor bescherming van bomen. Het college heeft in de huidige periode al goede stappen kunnen zetten: zo zijn er veel bomen gespaard, zoals de bomen aan de Lauwersgracht en heeft het college ons voor het eerst een Bomenplan voorgelegd.

Het Bomenplan is tot stand gekomen met veel betrokken Arnhemmers. Zij pleitten voor onder andere voor meer diversiteit aan bomen, voor het terugbrengen van de kapvergunning en het zorgvuldig omgaan met bestaande bomen. In het ontwerp-Bomenplan is deze input verwerkt. In een uitvoeringsplan wordt dit allemaal concreter gemaakt.

Met ons aangenomen amendement ‘Meetbare doelen’ wilden we de doelen nog concreter maken en in de gaten houden of deze doelen ook daadwerkelijk bereikt worden. Zo is een doel dat de komende 5 jaar het kroonoppervlak van bomen met 5% moet toenemen. Dit voorstel diende GroenLinks mede in met D66, PvdA, Partij voor de Dieren, ChristenUnie, DENK/VA en Arnhem Centraal.

Met dit alles is het wel erg teleurstellend dat sommige partijen bleven pleiten om het kappen van bomen makkelijker te maken. Met als dieptepunt een aangenomen amendement van VVD, D66 en anderen, om de kapvergunning niet geheel terug te brengen. Dit gaat lijnrecht in tegen een wens van heel veel Arnhemmers. Vorig jaar ontvingen we een petitie van honderden Arnhemmers om de kapvergunning terug te brengen, ook voor Arnhemmers. Ook in het participatietraject was dit een belangrijk onderwerp. VVD, D66 en anderen laten deze mensen in de kou staan en maken bijna alle particuliere bomen vogelvrij. Desondanks maken we met dit Bomenplan een grote stap voor onze bomen.

Mark Coenders: “Arnhem is een groene stad, waar bomen van groot belang zijn. Bomen hebben een belangrijke functie in de stad. Zij helpen klimaatverandering tegen te gaan en zorgen (mede) voor een koele, leefbare en groene stad. Wat GroenLinks betreft komen er meer bomen en worden bomen beter beschermd. Met dit Bomenplan doen we dat.”

Verandering gaat door in Arnhem. De afgelopen weken heeft de gemeenteraad het uitgebreid gehad over hoe we het geld in Arnhem gaan verdelen. Dit leggen we vast in de zogenaamde MJPB, de meerjarenprogrammabegroting. De MJPB is dus erg belangrijk voor de richting van het beleid van de gemeente. We hebben het groenste en sociaalste coalitieakkoord ooit. We zetten ook grote stappen met deze begroting, en we maakten aanvullende coalitieafspraken. Alle voorstellen (moties en amendementen) die GroenLinks (mede) indiende hebben een meerderheid gehaald! Fractievoorzitter Mark Coenders voerde woensdag 13 november namens GroenLinks het woord tijdens de algemene beschouwingen.

"Voorzitter, GroenLinks wil welvaart eerlijk delen en armoede aanpakken. GroenLinks wil betaalbare en toegankelijke zorg voor alle Arnhemmers. GroenLinks wil een gezonde toekomst: wij willen een duurzame stad met schone lucht. Iedere Arnhemmer moet betaalbaar kunnen wonen in diverse wijken. En GroenLinks wil een groene stad: wij willen niet dat de groei van de stad ten koste gaat van onze natuur. Dat is de toekomst waar wij met elkaar aan willen bouwen. En dat is waar wij voorstellen aan toetsen.

Terugblik op 2019

Maar voorzitter, op een moment als deze ontkom je niet aan terugkijken. Het afgelopen jaar was voor Arnhem en GroenLinks een roerig jaar. Het begon al met de steeds maar oplopende kosten in de zorg, waar ik het zo over al hebben. Gevolgd door een coalitiebreuk in juni en een herstel van de coalitie vorige maand. We maakten daarbij een aantal aanvullende afspraken die we beschreven in een drietal voorstellen waar ik later op terugkom. Voorzitter, we realiseerden ons dat de periode van onzekerheid lang duurde. Maar we hebben er vertrouwen in dat we met nieuw elan, samen met de rest van de raad, het college en de stad er nog mooie en belangrijke periode van gaan maken.

Er waren ook positievere zaken in het afgelopen jaar: er is eindelijk een besluit over de Blauwe Golven, we stelden een ambitieuze Luchtagenda vast en we hebben een Arnhemse standaard voor toegankelijkheid.

Ook hadden we veel discussie over biomassa. Voor GroenLinks is houtgestookte biomassa geen duurzame oplossing. We hebben zoveel betere alternatieven voor onze energievoorziening. Daarom diende GroenLinks eerder, met andere partijen, een voorstel in om geen biomassa toe te staan, tenzij dit geen nadelige gevolgen heeft voor mens en milieu.

We blijven strijden voor écht duurzame oplossingen, en hopen dat het Rijk zo verstandig is het verbranden van bomen voor energie niet meer als duurzame energie te zien.

Vooruitblik naar een decennium

Voorzitter, dan terug naar de begroting. We staan aan de vooravond van 2020. Een nieuw jaar, zelfs een nieuw decennium. Een decennium waarin de wereld ontzettend zal gaan veranderen als het aan GroenLinks ligt. Waarin we hopelijk eindelijk als gemeenten meer het heft in eigen handen nemen op belangrijke dossiers, en hiervoor ook ruimte krijgen én nemen van het Rijk. Waarin we het recht op de stad claimen: voor een stad waarin wij als Arnhemmers de toekomst bepalen, niet projectontwikkelaars. Een decennium waarin we de zorg op orde krijgen en marktwerking zoveel mogelijk uitbannen. Waarin armoede geen probleem meer is. Een decennium waarin we als vrije stad racisme en discriminatie uitbannen in een stad waarin iedereen veilig en vol trots zichzelf kan zijn. En GroenLinks gaat uiteraard voor het ‘decennium van de duurzaamheid’ waarin onze groene stad nog groener wordt en we tenminste 55% reductie van CO2-uitstoot realiseren.

Begroting 2020

En voorzitter, zo’n decennium verdient een goede start. Dat is natuurlijk lastig wanneer het Rijk taken over de schutting blijft gooien zonder voldoende middelen of zeggenschap. Toch presenteerde het college al voor de nieuwe coalitieafspraken een solide begroting met goede plannen:

We investeren bijvoorbeeld meer dan ooit in armoedebeleid. Maar het aantal Arnhemmers in armoede groeit en dat is niet te verkroppen. We hebben een duidelijke visie nodig op het gebied van armoedebestrijding om hier zo snel mogelijk iets aan te doen. Langlopende ingewikkelde dossiers als Diftar worden afgrond. Daarbij moet bij Diftar de raad ook de politieke daadkracht hebben achter haar eigen besluiten te staan. We hopen dan ook dat we vanavond besluiten Diftar per 1 juli 2020 in te kunnen voeren, in het belang van de stad. We horen graag van het college wat het gevolg is als we dat vanavond niet doen. Voorzitter, met het Klimaatfonds en de wijkgerichte energietransitie zetten we flinke stappen richting een duurzamer Arnhem. Nu de kaders hiervoor vaststaan hopen we het komende jaar hier ook mooie eerste stappen en resultaten van te zien. Dit zien we terug in het nieuwe New Energy Made in Arnhem: we nemen als gemeente meer regie. We maakten al kleine stappen in het hier en nu, en hadden goede vergezichten. Nu gaan we ook grote stappen zetten. We krijgen meer zonnepanelen, we krijgen windmolens. Er komen talloze laadpalen. En we gaan werken aan schoon vervoer op veel verschillende manieren.  

Investeren in de zorg

En voorzitter, we mogen ook verder trots zijn op de begroting. Want ja, er zijn moeilijke maatregelen genomen. Maar zeker in vergelijking met andere gemeenten hebben we zeer pijnlijke maatregelen kunnen voorkomen. We hoeven geen bibliotheek te sluiten. We hoeven schoolzwemmen niet te schrappen. En we investeren meer dan ooit in de zorg. Meer dan ooit voorzitter. Waar in de vorige periode structureel te weinig begroot werd voor de zorg, en we vorig jaar ook nog eens geconfronteerd werden met een stijging van de uitgaven van 13 miljoen begin dit jaar tot nu zelfs ruim 26 miljoen, hebben we nu een begroting waarin we deze periode ongeveer 100 miljoen extra begroten voor de zorg. Een enorm bedrag.

Maar voorzitter, het gaat niet alleen om geld. Het gaat om het beantwoorden van fundamentele vragen: ‘hoe kunnen we dit mens het beste helpen, of hoe zorgen we dat dit kind zo snel mogelijk veilig is?’ Daar ligt de focus voor GroenLinks, dat is het fundament van de zorg voor Arnhemmers. Helaas zien we dat het zorgsysteem verstrikt is geraakt in regelgeving, controle en administratie en structureel gekaapt wordt door financiën.

Als we de zorg willen veranderen, of transformeren, dan doen we dat vanuit het idee dat het dan beter wordt. Dat de kwaliteit en de toegankelijkheid van zorg erop vooruit gaan. Dat kost tijd, geld en energie en het levert, soms later dan je wil, iets op. Daarom blijft GroenLinks structureel investeren in de transformatie van de lokale zorg. Het versterken van preventieve hulp, het op peil krijgen van algemene voorzieningen, dat is onze opdracht voor de komende tijd.

Moties en amendementen GroenLinks Arnhem

Voorzitter, naast de goede plannen uit de begroting en de opgaven voor komend jaar, dient GroenLinks ook nog een vijftal voorstellen in om de begroting aan te scherpen.

Allereerst dienen we twee amendementen in als GroenLinks, VVD, D66 en PvdA. Deze volgen uit de aanvullende coalitieafspraken. Ten opzichte van vorige week zijn ze tekstueel iets gewijzigd. Het eerste voorstel is om het onderdeel in de begroting over sociale woningen aan te scherpen naar sociale huurwoningen. Voor GroenLinks een belangrijke prioriteit: de wachttijden voor een sociale huurwoning lopen steeds maar op, en het is nodig dat Arnhemmers betaalbaar en goed kunnen wonen. Met het amendement geven we ook meer mee aan het aankomende plan van aanpak wonen, namelijk dat er expliciet aandacht moet zijn voor betaalbare koop en middenhuur. Het tweede amendement betreft de zorg. De gestegen uitgaven in de zorg stellen ons voor de ingewikkelde opgave om binnen de tekorten die er zijn de continuïteit en kwaliteit van de zorg te blijven waarborgen. We bieden daarom een vangnet, zodat we daar waar nodig financiële ondersteuning kunnen bieden. Daarnaast investeren we structureel in een transformatiefonds om de zorg dichterbij Arnhemmers te kunnen blijven organiseren en te kunnen blijven innoveren. We draaien ook bezuinigingen op de sociale wijkteams en vroegsignalering van schulden terug. Dit betalen we door een verhogen van de OZB met 1,25%. Dit is nog eens technisch vertaald in een amendement op de belastingverordening. Verder vragen we via een motie het college om te komen met een concrete visie op circulaire economie, als verbreding en verdieping van ons economisch beleid. Een circulair Arnhem is goed voor de werkgelegenheid en het milieu.

Daarnaast dienen we nog twee moties in:

Goed dierenwelzijn is van groot belang. Als GroenLinks, Partij voor de Dieren en DENK/Verenigd Arnhem dienen we een motie in voor een nieuwe uitvoeringsagenda dierenwelzijn en het inzichtelijk maken van de budgetten, en het eventueel bekijken van nieuw benodigd budget. Ten tweede is het goed dat we een plan van aanpak inburgering hebben, en we met een pilot een goede aanpak kunnen ontwikkelen. Voor GroenLinks is het daarbij van belang dat we ook naar groepen kijken waar het Rijk minder oog voor lijkt te hebben, zoals nareizigers. Hiervoor dienen GroenLinks, D66, DENK/Verenigd Arnhem en de PvdA een motie in.

Slotwoord

Voorzitter, ten slotte. Verandering gaat door in Arnhem. We hebben hier het groenste en sociaalste coalitieakkoord ooit. Maar we weten: verandering gaat in fasen, en we zijn er nog niet. We blijven strijden tegen armoede. Knokken voor goede zorg voor Arnhemmers en het tegengaan van klimaatverandering. Met nieuwe energie, samen met de raad, het college en de stad, maken we die verandering mogelijk in een mooi, groen, inclusief en sociaal Arnhem."

Zie hieronder de links naar de voorstellen (moties en amendementen van GroenLinks):

Amendement "Aanvullende coalitieafspraken wonen" van de fracties GroenLinks, VVD, D66 en PvdA Amendement "Aanvullende coalitieafspraken zorg" van de fracties GroenLinks, VVD, D66 en PvdA Motie "Concrete visie op circulair Arnhem" van de fracties GroenLinks, VVD, D66 en PvdA Motie "Betere begeleiding nareizigers" van de fracties GroenLinks, D66, PvdA en DENK Verenigd Arnhem Motie "Uitvoeringsagenda Dierenwelzijn" van de fracties GroenLinks, Partij voor de Dieren en DENK Verenigd Arnhem Motie "Dekking voor de Blauwe Golven" van de fracties VVD, PvdA, GroenLinks, Arnhem Centraal, ChristenUnie en Partij voor de Dieren Motie "Op naar een rookvrije generatie !" van de fracties PvdA, ChristenUnie, D66 en GroenLinks Motie "Subsidieregeling burgerkracht sociaal domein" van de fracties PvdA, GroenLinks, Arnhem Centraal, Partij voor de Dieren en D66 Motie "Maak werk van (dekking voor) de Arnhemse standaard toegankelijkheid" van de fracties VVD, D66, PvdA, CDA, GroenLinks en Arnhem Centraal Motie "Armoede door de ogen van kinderen" van de fracties D66, SP, PvdA en GroenLinks

 

Twee weken geleden presenteerde Rutger Groot Wassink en Jan Markink hun advies over toekomstige coalitiesamenwerking. GroenLinks neemt het advies van de verkenners over. We gaan serieus aan de slag met de adviezen in brede zin: lijmen, en zorgen voor structurele veranderingen in samenwerking en inhoud. Daar zijn we ook al mee begonnen. Inmiddels hebben de fractievoorzitters van de vier partijen al een aantal keer bij elkaar gezeten. Ook is Geke Faber, voormalig staatssecretaris en voormalig burgemeester van onder andere Zaanstad, bereid gevonden om de gesprekken voor te zitten en de partijen te ondersteunen in dit proces. Vervolgafspraken zijn inmiddels ook gemaakt. GroenLinks-fractievoorzitter Mark Coenders: "Zoals GroenLinks al langer bepleit: een doorbraak in samenwerking en inhoud is nodig. De verkenners onderschrijven dit. En dat gaat verder dan goed met elkaar overweg kunnen. Dat gaat wat GroenLinks betreft over hoe je samen kan werken om de stad beter te maken. Over het gezamenlijk uitdragen van- en aan de slag gaan met ambities voor Arnhem. En ook zeker over inhoudelijk tot elkaar komen."

Lees hieronder de spreektekst van Mark Coenders

"Dankuwel voorzitter.

Twee weken geleden ontvingen we het advies van verkenners Rutger Groot Wassink en Jan Markink over onze coalitiesamenwerking. Voor ik de inhoud induik wil ik allereerst beide heren bedanken voor hun werk, hun tijd, de goede gesprekken en het gedegen advies.

Dan terug naar de inhoud.

Terugblik

Op 21 juni hebben GroenLinks en de PvdA de coalitiesamenwerking met VVD en D66 opgezegd. Daar lagen inhoudelijke meningsverschillen onder over hoe om te gaan met de tekorten op de zorg. En er lagen verschillen onder over hoe je samenwerkt en wat het betekent om een coalitie te zijn. In het debat voor de zomer zijn we uitgebreid ingegaan om de redenen waarom we deze stap gezet hebben.

Samenwerking

Na vele gesprekken en ongetwijfeld veel denkwerk van de verkenners, ligt er nu een advies om te gaan lijmen. Maar het advies beperken tot die zin, doet geen recht aan het hele verhaal. Want het advies is breed. Ja, lijmen is op dit moment de enige logische optie. Maar de verkenners geven ook aan: “Een oplossing kan alleen bestendig zijn als bij alle partijen de bereidheid bestaat langs verschillende lijnen op een fundamenteel andere manier te gaan werken.” En: “Daarbij moet wel worden aangetekend dat elke oplossing moeilijk, zo niet zinloos is, zolang er niet iets structureels verandert in de raad maar vooral in de relatie tussen de coalitiefracties.”

Kortom voorzitter, zoals GroenLinks eerder al bepleitte: een doorbraak in samenwerking en inhoud is nodig. En dat gaat verder dan goed met elkaar overweg kunnen. Dat gaat wat GroenLinks betreft over hoe je samen kan werken om de stad beter te maken. Over het gezamenlijk uitdragen van- en aan de slag gaan met ambities voor Arnhem. En ook zeker over inhoudelijk tot elkaar komen.

De verkenners noemen het inhoudelijke twistpunt legitiem. Het oplossen van inhoudelijke twistpunten gaat beter wanneer de samenwerking goed is, maar ook dan moeten we nog een flinke slag slaan. De verkenners noemen dat er soms te veel gekeken wordt naar de letter van de afspraak, in plaats van de geest. Daarnaast benoemen de verkenners de disbalans in het coalitieakkoord, die zich uit wanneer er financiële tegenvallers zijn.

Lijmen is kortom ingewikkeld. Omdat dit het advies is van de verkenners zullen we de verantwoordelijkheid nemen om dit te onderzoeken. We zullen op basis van het advies stap voor stap kijken of hernieuwde coalitiesamenwerking tussen GroenLinks, VVD, D66 en PvdA mogelijk is.

Bestuurscultuur

Voorzitter, de afgelopen maanden ging het, zoals misschien al wel decennia lang, ook over de bestuurscultuur. Het gevaar in Arnhem is wat ons betreft dat we dingen normaal gaan vinden, die niet normaal zijn. Dat we de harde toon er maar bij vinden horen, dat we het niet naleven van regels of het niet eens kunnen afspreken van regels vinden horen bij politiek. Het is dan ook geen verassing, maar nog steeds naar om te lezen dat de verkenners ook constateren dat er “in de raad volgens velen een harde, onveilige, gepolariseerde cultuur heerst waar het beschadigen van een politieke opponent belangrijker lijkt dan inhoudelijke samenwerking.” Dit moeten we ons als gehele raad aanrekenen. En GroenLinks ziet hierin nogmaals de oproep, na bijvoorbeeld het rapport Frissen, aan de slag te gaan met een politiek voor de stad, en niet een politiek van frustreren en intimideren. Het moet ons aan het denken zetten als fracties niet in een coalitie willen stappen, mede door de cultuur. Wat GroenLinks betreft gaan we hier raadsbreed mee aan de slag.

Aan de slag met het advies

Voorzitter, eerder gaf ik al aan dat GroenLinks het advies van de verkenners overneemt. Dat we serieus aan de slag gaan met de adviezen in brede zin: lijmen, en zorgen voor structurele veranderingen in samenwerking en inhoud. Daar zijn we ook al mee begonnen. Inmiddels hebben we als fractievoorzitters al een aantal keer bij elkaar gezeten, en dat is positief. Ook hebben we Geke Faber, voormalig staatssecretaris en voormalig burgemeester van onder andere Zaanstad, bereid gevonden om de gesprekken voor te zitten en ons te ondersteunen in dit proces. Vervolgafspraken zijn inmiddels ook gemaakt.

Want voorzitter, zoals wij voor de zomer al zeiden: we staan voor enorme opgaven met grote gevolgen voor Arnhemmers. Deze stad verdient een coalitie die met elkaar- de stad en de rest van de gemeenteraad samenwerkt. Die staat voor empathie, de schouders eronder en vooruit. Voor Arnhem en Arnhemmers.

Dankuwel voorzitter."

 

Op 21 juni hebben GroenLinks en PvdA de coalitiesamenwerking met VVD en D66 opgezegd. Daar lagen inhoudelijke meningsverschillen onder, en verschillen over hoe je samenwerkt. Uit het advies van verkenners Rutger Groot Wassink en Jan Markink blijkt dat een lijmpoging op dit moment de enige logische optie is, maar dat er zowel inhoudelijk als relationeel veel nodig is om een lijmpoging te laten slagen. GroenLinks-fractievoorzitter Mark Coenders: “Lijmen is ingewikkeld. Omdat dit het advies is van de verkenners zullen we de verantwoordelijkheid nemen om dit te onderzoeken. We zullen op basis van het advies stap voor stap kijken of hernieuwde coalitiesamenwerking tussen GroenLinks, VVD, D66 en PvdA mogelijk is.”

Advies verkenners

In juli zijn Rutger Groot Wassink namens GroenLinks en Jan Markink namens VVD aangewezen als verkenners om te kijken naar toekomstige coalitiesamenwerking. Groot Wassink en Markink noemen het inhoudelijk twistpunt tussen de partijen in hun advies ‘legitiem’. Ook zijn de verkenners in hun advies helder over de coalitiesamenwerking. Ze constateren bijvoorbeeld dat fracties elkaar weinig gunnen. En dat elke oplossing moeilijk, zo niet zinloos is, zolang er niet iets structureels verandert. Groot Wassink en Markink constateren ook: “Naast het proberen te lijmen van de breuk zijn er op dit moment eigenlijk geen andere opties om tot een stabiel stadsbestuur te komen.”

GroenLinks herkent en erkent deze bevindingen. Mark Coenders: “Het is tijd om in Arnhem werk te maken van betere samenwerking en andere politiek. Een doorbraak is noodzakelijk.”

Wat is het vervolg?

GroenLinks, VVD, D66 en PvdA gaan in gesprek. Tijdens gesprekken verkennen we of er een basis kan komen om heronderhandeling te starten. Mark Coenders: “Er is veel gebeurd. We moeten eerst werken aan vertrouwen, voor we weten of een lijmpoging kansen heeft.”

De afgelopen weken is er veel gebeurd in de Arnhemse politiek. Maar wat GroenLinks betreft moet nu de blik moet vooruit. Zoals we vorige week al zeiden: deze stad verdient een coalitie die met elkaar- de stad en de rest van de gemeenteraad samenwerkt. Die staat voor empathie, de schouders eronder en vooruit. Voor Arnhem en Arnhemmers. Tijdens de behandeling van de Perspectiefnota - een voorbereiding op de begroting - haalde een motie van GroenLinks en PvdA om enkele zorgmaatregelen opnieuw te bekijken een meerderheid. Fractievoorzitter Mark Coenders: "Na de coalitiebreuk zijn inmiddels twee verkenners aan de slag om te komen tot een stabiele coalitie. Het past wat GroenLinks betreft niet om op zo’n moment een perspectiefnota en daaraan gekoppelde moties of amendementen te behandelen die een claim neerleggen op de onderhandelingstafel. We hebben dan misschien vandaag een leuke dag, een goed persbericht, maar we houden Arnhem en elkaar voor de gek." De Perspectiefnota is daarom ter kennisnemening aangenomen.

GroenLinks steunde bij de Perspectiefnota geen voorstellen die politiek zeer gevoelig liggen en gevolgen hebben voor de begroting. Mark Coenders: "Het past nu om terughoudend te zijn. We hopen allemaal op een stabiele coalitie in het belang van de stad, en zo’n coalitie moet je niet van tevoren belasten met een te zware claim voor de onderhandelingstafel. Dan maar even geen stoer persbericht of tweet." In aanloop naar de komende tijd zullen voor GroenLinks de uitgangspunten helder blijven: goede zorg, aanpakken van armoede, tegengaan van klimaatverandering, meer sociale huurwoningen en meer groen in de stad. En daarbij zeker nog: een politiek die luistert naar de stad en op een positieve manier samenwerkt. Wat GroenLinks betreft gaat de blik écht vooruit.

Ondanks dat GroenLinks en anderen terughoudendheid betoogden, dienden enkele partijen toch voorstellen in die politiek gevoelig liggen én grote financiële gevolgen hebben. Een motie van D66 en VVD om meer reserves op te bouwen voor het aflossen van gemeentelijke schulden haalde een meerderheid. Er zat echter geen dekking bij, waarmee er een gat in de begroting is geslagen van € 2,7 miljoen. Richting de onderhandelingen en de begroting zal dit dan ook onderdeel van gesprek zijn.

Woensdag besloot de Arnhemse gemeenteraad dat GroenLinks en VVD beide een verkenner aan kunnen wijzen voor een ronde langs alle fracties. Dit naar aanleiding van de coalitiebreuk, ontstaan nadat GroenLinks en PvdA de samenwerking met VVD en D66 opgezegd hebben. GroenLinks heeft Rutger Groot Wassink gevraagd namens GroenLinks verkenner te zijn. Eerder wees VVD Gelders gedeputeerde Jan Markink aan als verkenner namens die partij. Rutger Groot Wassink (geboren in 1974 in Doetinchem) is namens GroenLinks wethouder van Amsterdam. Eerder was hij fractievoorzitter in Amsterdam en werkte hij onder meer voor FNV en de Tweede Kamerfractie van GroenLinks. Fractievoorzitter Mark Coenders: "We zijn blij dat Rutger Groot Wassink bereid is om - samen met Jan Markink - een verkenning te doen naar welke coalitie in het belang van de stad is. Rutger heeft veel politieke en bestuurlijke ervaring, die nodig is om deze lastige klus te klaren."