Poliflw

In aanloop naar de Provinciale verkiezingen gaan we in gesprek met kandidaten die op de lijst staan. Nu aan de beurt is Wethouder Duurzaamheid, Mobiliteit en Beheer Openbare Ruimte: Martine Leewis!

Stel jezelf even voor!

Ik ben Martine Leewis, sinds 23 mei 2018 wethouder Duurzaamheid, Mobiliteit en Beheer Openbare Ruimte voor GroenLinks in Leiden. Samen met GL collega Yvonne van Delft, Marleen Damen (PvdA), Fleur Spijker en Paul Dirkse (beide D66) vormen wij een ambitieus, progressief college dat vol voor duurzaamheid gaat.

Hoe ben jij bij GroenLinks Leiden terecht gekomen?

Ik ben al ruim 10 jaar binnen GL actief, maar tot dusver vooral achter de schermen of indirect. Ik ben 5 jaar voorzitter van de afdeling Leiden geweest, en vervolgens ook voorzitter van verscheidene andere commissies. Daarnaast was ik actief lid van de Landelijke werkgroep water, en ben via die lijn bij het Hoogheemraadschap Rijnland beland. Immers, GL doet niet onder eigen titel mee aan de waterschapsverkiezingen, maar steunt Water Natuurlijk. Toen ze daar 10 jaar geleden kandidaten zochten, ben ik als GroenLinkser actief geworden binnen Water Natuurlijk. En ben vervolgens eerst 6 jaar fractievoorzitter geweest, en de drie jaar voor mijn wethouderschap Hoogheemraad.

Je bent nu momenteel wethouder van duurzaamheid, mobiliteit en beheer openbare ruimte. Hoe is dit zo gelopen? / Wilde je altijd al wethouder van duurzaamheid, mobiliteit en beheer openbare ruimte worden?

Het wethouderschap is min of meer toevallig op mijn pad gekomen. Ik heb heel veel met de onderwerpen van mijn portefeuille, met name met klimaatadaptatie, water, vergroenen en biodiversiteit. Ook in mijn overig werkzaam leven heb ik me daar altijd mee bezig gehouden. Mijn inhoudelijke betrokkenheid, gecombineerd met mijn bestuurlijke ervaring als Hoogheemraad, bleken voor de fractie aanleiding te zijn om me te vragen wethouder te worden. Zeker toen we twee kandidaten (!) mochten leveren, werd dat accuut. Ik vind het natuurlijk een eer en een genoegen dat deze kans me gegund is!

Kan je uitleggen hoe de introductie van het integraal waterketenplan tot stand is gekomen? En wat de ontwikkelingen tot nu zijn?

Het Integraal Waterketen Plan, dat in januari door Leiden is vastgesteld, is een prachtig voorbeeld van de toenemende samenwerking tussen gemeenten, Hoogheemraadschap en twee waterleidingbedrijven in de waterketen. Met de waterketen bedoelen we alles: van drinkwatervoorziening, regen- en smeltwater opvang tot rioolwaterverwerking. Die samenwerking is voor de ‘waterenthousiastelingen’ heel voor de hand liggend; water houdt zich niet aan gemeentegrenzen, en het is logisch om expertise te delen. Vervolgens is het natuurlijk een hele toer om beleid (module 1) en maatregelen (module 2) voor al die partijen gelijkluidend te laten zijn. Maar juist omdat de financiën (module 3) per partij specifiek zijn houdt iedereen voldoende ruimte om, binnen gezamenlijke kaders, eigen afwegingen te maken. Voor Leiden biedt dit plan een belangrijke drager voor klimaatadaptatie, bijvoorbeeld door het besluit te nemen voortaan altijd hemelwater gescheiden in te zamelen, en niet te mengen in 1 buis met afvalwater uit huishoudens en bedrijven.

Waarom heb jij je kandidaat gesteld voor de Provinciale Verkiezingen?

Als kandidaat voor de Provinciale Statenverkiezingen sta ik alleen op de lijst als ‘lijstduwer’. Door mijn plek wil ik graag laten zien hoe belangrijk het is om GroenLinks ook in de provincie een stevige plek te geven; we hebben elkaar als overheden hard nodig!

Waar sta jij voor? / Wat vindt je belangrijk om extra aandacht aan te schenken?

Ik sta voor duurzaamheid en klimaat. Wij zijn de eerste generatie die de gevolgen van klimaatverandering gaan ervaren, en de laatste die er iets aan kunnen doen. Vanuit de gemeente wil ik daar als wethouder iets aan bijdragen, en ik hoop dat met een sterk, groen, duurzaam provinciebestuur te kunnen versnellen.

Wat zijn jou toekomstplannen?

Mijn toekomstplannen reiken op dit moment niet verder dan van mijn wethouderschap en ons college een daverend succes te maken. En tegelijk voldoende in balans te blijven met gezin, familie en vrienden.

Door: Hafsa Ismail

Van 24 tot en met 30 november werd in Leiden de week van de stadsgesprekken gehouden. Dit was een onderdeel van het maken van de Omgevingsvisie Leiden 2040. Eerder waren er al algemene vertrekpunten vastgesteld door het huidige college van B&W, en hadden enkele groepen al meegedacht over de onderwerpen. In de stadsgesprekken ging het de gemeente om meepraten door de burgers over te maken keuzes. 

Er zijn ook nu nog thematische groepen aan de slag om inbreng te leveren. De opbrengst van dit alles wordt verwerkt in een concept van het college, waarover in april een inspraakprocedure komt. Voor de zomervakantie wil de gemeenteraad een eerste omgevingsvisie hebben vastgesteld. Hier moeten nog vele discussies en gesprekken voor gevoerd worden om uiteindelijk met z'n allen een goede visie vast te stellen. Deze eerste omgevingsvisie zal de basis vormen voor toekomstige besluitvorming over de stad. En zal ongetwijfeld nog regelmatig worden besproken en verfijnd. Meer informatie is hier te vinden. 

Sfeerbeeld gedurende de week

Het college straalde uit echt te werken vanuit het motto “Samen maken we de stad”. Op de avonden waren ook veel gemeentelijke ambtenaren aanwezig. Ook die straalden enthousiasme en betrokkenheid uit. De burgers dachten graag mee aan het bedenken van mogelijkheden, kansen en oplossingen, en brachten overigens ook zorgpunten over inhoud en vertrouwen in “de politiek” in. De aanwezige GroenLinksers hadden het gevoel dat er draagvlak is voor de hoofdlijnen van koers. De gesprekken waren niet op hoge toon, en werden afgesloten met napraten. Wel is vergroting van de diversiteit onder de deelnemers voor vervolgstappen een stevige uitdaging, want heel gemakkelijk is dat niet.

In het onderstaande verslag kun je meer lezen over de vijf stadsgesprekken, de thema’s en de hieruit voortkomende vragen en dillema’s.

Werken en ondernemen in de stad 

Bij dit eerste stadsgesprek werd een presentatie gehouden die bedoeld was om de aanwezigen aan het denken te zetten. De insteek was de vraag wat Leiden zou moeten doen om wereldstad te worden. Het antwoord was: onderdeel te worden van een Randstad die tot ongeveer Eindhoven en Amersfoort zou moeten reiken. Die zou kunnen concurreren met zeg Shanghai, en het smadelijk lot van Barcelona en Frankfurt als niet-megawereldstad ontlopen. De aanwezige GroenLinksers werden inderdaad aan het denken gezet door deze schets van wat je niet zou willen: een hypergrote stad zonder menselijke maat, met megastallen voor de bewoners, en met weinig zichtbare duurzaamheid.

In de groepen kwam meer de economie aan bod. Onderwerpen als smart city met bedrijfsactiviteiten over kennis en innovatie voor zorg en onderwijs, en brede arbeidsparticipatie werden van inbreng voorzien. De economische rol van de binnenstad kwam ook aan de orde. De bereikbaarheid van de binnenstad voor consumenten kan door veel beter en duurzaam busvervoer dan nu vanuit de wijken worden vergroot, en is een randvoorwaarde voor het autoluw maken ervan. Het door de Stadsmakers genoemde idee om alsnog de Rijn-Gouwe lijn te realiseren en tegelijk de NS lijn naar Utrecht te verschrompelen werd gezien de forensenstromen als uiterst onverstandig idee beschouwd.

De groeiende stad 

Het tweede stadsgesprek ging dieper in op de groeiende stad. De opzet was aanvankelijk om op de hele losse manier van een rondetafelgesprek zoals bij De Wereld Draait Door suggesties op te halen. Leiden als vooruitstrevende en sociale stad werd als uitgangspunt gedeeld. Zoeken naar het vergroten aan het aantal betaalbare woningen werd onderschreven, maar ook werd benadrukt dat het moet passen bij de bestaande omgeving. Er moet niet enkel worden gezocht naar hoogbouw ten koste van een uitnodigende woonomgeving. De autoluwe binnenstad werd ook onderschreven, zeker vanwege de slechte luchtkwaliteit. De voorwaarde is wel dat er betaalbaar, toegankelijk en effectief openbaar vervoer in, van en naar de binnenstad komt. De opzet werd daarna aangepast aan de behoefte om het te hebben over onduidelijkheden (zoals verkamering of veel hoger bouwen dan de gemeentelijke kaders) en de behoefte aan goede en duidelijke processen richting de burgers. De crux daarvan was dat “de politiek” moet werken aan versterken en terugwinnen van het vertrouwen. De aanwezige wethouders deelden deze ambitie.

De identiteit van de stad 

Het derde stadsgesprek stond in het teken van de identiteit van de stad. Water is de drager van de Leidse identiteit. Daarover werd een zeer interessant college gegeven door iemand die met dit onderwerp ook in de stad Mechelen aan het werk was geweest. Een zeer boeiend verhaal afgewisseld met beelden van de Mechelse resultaten. Zo kon je zien dat sommige verwaarloosde plekken veranderden in aantrekkelijke hoeken van de stad, door een overbrugd stuk stadsrivier te "ontkluizen" en daar een aantrekkelijke ontmoetingsplek van te creëren. Voor Leiden zou dat betekenen de Mare weer openbreken, een discussie die nooit weg is geweest. Daar kwamen wel bezwaren op, omdat dat stuk stad net zo is opgeknapt: niet meer aankomen. Voor wethouder Paul Dirkse hoeft het niet: is zeer kostbaar.

Deze discussie blijft dus. Dat het water als identiteit werd gekozen heeft van alles te maken met het onderwerp klimaatadaptatie, hittestress en wateropvang. Eigenlijk is iedereen er wel van doordrongen dat daar beslist de aandacht naar toe moet gaan. Vanuit het publiek werden leuke ideeën aangedragen. Yvonne van Delft antwoordde dat zij vooral geïnteresseerd is in "slimme" ideeën. Slim betekent in dit geval bijvoorbeeld dat je met een lantaarnpaal-aansluiting zoveel meer kon doen. Innoverende en samenbrengende ideeën zullen steeds meer van betekenis zijn. Groen kwam als onderwerp natuurlijk ook aan bod. Hoe meer groen, hoe meer water opgezogen wordt. Tegelijkertijd geeft groen de nodige schaduw. Ook handig en verstandig met dit thema omgaan- dat staat.

De sociale stad voor iedereen

Het vierde stadsgesprek betrof de sociale stad. Er waren korte presentaties als warming up voor sessies in groepjes over de ontwikkeling van fictieve wijken. De opening was een schets van een stad op menselijke maat met uitnodigende ruimtes voor ontmoeting. De schets was op ooghoogte en gericht op gedrag, heel anders dan de opening op maandag dus. Een andere inleiding ging over respect voor en normale omgang met personen met GGZ-problemen die toch recht hebben contactmogelijkheden, moedig verteld door een ervaringsdeskundige. De presentatie van de beleving van de stad door mensen met lichamelijke beperkingen gaf duidelijk aan wat er nu ontbreekt en hoe dat beter kan en moet.

De sessies gingen over stadsontwikkeling waarin groepjes aan de slag konden. Er zijn duidelijke verschillen tussen de uitdagingen in wijken met veel hoogbouw, goedkope huurwoningen en lage welvaart en wijken met meer eengezins-koopwoningen en meer welvaart. Gemeenschappelijk was de aandacht voor groen tussen de woningen, de inrichting op menselijke maat, het maken van ontmoetingsruimtes, en ook een gemengde bevolkingssamenstelling. Anders gezegd: bebouwing moet meer sociale en maatschappelijke samenhang en sociaal gedrag stimuleren. Dat vergt ook dat bij stadsontwikkeling niet alleen op stadsdeelniveau gekeken moet worden maar ook naar wijken en buurtjes.

Terugblik op de week

Het vijfde stadsgesprek was een talkshow over de opbrengst van de vier gesprekken. Die werd in kort bestek gepresenteerd. Zowel interviews over onderwerpen als stemmingen over dilemma’s door een app maakten dit interactief. Eigenlijk kwamen de thema’s uit de inbreng van andere gesprekken weer aan de orde. Alleen openbaar vervoer in samenhang met de overgang van bezitten van auto’s naar gebruiken van gericht gebruiken en parkeren van vervoermiddelen was in de beleving van aanwezige GroenLinksers onderbelicht in de samenvattingen. De wethouders bedankten voor de inbreng en de fantastische week, en gaven aan dat het proces nu verder gaat. Er liggen nog veel uitdagingen voor onze stad waarbij de participatie van inwoners van harte welkom is! Deze gesprekken zijn alvast een goede stap en maken duidelijk dat je als inwoner ook naast de verkiezingen invloed hebt over het beleid in de stad, hierover mee kunt praten, gehoord wordt en serieus genomen. Samen maken we de Stad!

Door: Jos van Iersel, Maurits Donga, Astrid Suurmond, Edith van Middelkoop, Joost Schrieks en Willem van der Wal

IJsclub VIJL blijft hopen op 333-meterbaan in Leiden.

GroenLinks steekt Leiderdorpse schaatsers een hart onder de riem. Tijdens het politiek forum moedigde ons burgerraadslid Tim Brouwer de Koning een afvaardiging van de Vereniging IJssport Leiderdorp (VIJL) aan om tot de laatste snik te strijden voor een 333 meter lange ijshal in Leiden. ,,Strijd door tot na de finish.’’

Aanvankelijk leek voorzitter John de Lange van de VIJL een achterhoedegevecht te leveren. De gemeente Leiden besloot immers onlangs om de nieuwe ijshal tot een baanlengte van 250 meter te beperken, onder meer door onvoldoende financiële steun van buurgemeenten. Voor Leiderdorp was dat een reden om niet verder te willen beraadslagen over een bijdrage van 169.000 euro.

Volgens John de Lange en Jos Arts van de stichting IJshal Leiden bestaat de kans dat Leiden alsnog bereid is de door schaatsers zo gewenste 333-metervariant te omarmen. Mocht dat zo zijn, dan is de kans groot dat GroenLinks Leiderdorp zich van haar sportiefste kant laat zien. Want tegenover de Leiderdorpse kosten van 169.000 euro staan aansprekende voordelen, zowel voor de gezondheid, de sport, het milieu als uiteindelijk ook voor de portemonnee van de schaatsers. Zij hoeven dan bijvoorbeeld niet snel meer uit te wijken naar grotere ijsbanen in Haarlem, Den Haag en Amsterdam.

Net als andere fracties toonde GroenLinks zich teleurgesteld over de gebrekkige samenwerking in Leidse regio. Met name Leiden kreeg de zwarte piet toegespeeld, omdat wethouder Paul Dirkse de stekker al uit het 333-meterplan had gehaald voordat de Leiderdorpse gemeenteraad had gestemd over het verzoek om mee te betalen. Dirkses Leiderdorpse collega Willem Joosten noemde het Leidse besluit een voldongen feit.

De belangenbehartigers van de schaatsers schermen met andere informatie uit Alphen aan den Rijn en Katwijk. ,,Daardoor is de rit in Leiden nog niet gelopen’’, beweren Arts en De Lange. Zij volharden tot na de finish, die volgens hen niet voor 24 januari 2019 is bereikt. Dan pas komt de aanbesteding volgens hen in zicht.

GroenLinks gaat onderhandelen over een nieuw beleidsakkoord met D66 en VVD. Een verkenning door informateurs Fleur Spijker (D66) en Rob van Lint (GroenLinks) leidt tot de conclusie dat deze combinatie de grootste slagingskans heeft, zowel op inhoud als op mentaliteit. ´We hebben heel veel zin om samen positieve antwoorden te formuleren op de uitdagingen van deze tijd´, aldus fractievoorzitter Walter van Peijpe.

Volgens de informateurs passen de drie partijen bij elkaar qua inhoud en mentaliteit. Hun rapport spreekt over een progressieve, optimistische houding bij de drie partijen. Daardoor zien de verkenners veel kansen voor een open akkoord, waarbij ook de stad en andere partijen in de raad betrokken kunnen worden. Dat is volgens Van Peijpe ook nodig: ´Alleen door goede samenwerking met de hele raad en met de stad kunnen we de noodzakelijke veranderingen vormgeven. We hebben alle creativiteit en energie van Leiden nodig om samen de stad toekomstbestendig te maken.´

Met name op de thema´s duurzaamheid,  de energietransitie, zorg en een evenwichtige arbeidsmarkt delen de drie beoogde partners grote ambities. Hun plannen op deze terreinen liggen volgens de informateurs ´opmerkelijk dicht bij elkaar´ en delen ´een grote veranderingsgezindheid´. De partijen hopen dat hun gedeelde optimistische grondhouding en de prettige onderlinge sfeer die de laatste jaren heeft bestaan grond zijn om de verschillen, die er natuurlijk ook zijn, te overbruggen.

Walter van Peijpe en Paul Dirkse (D66) stellen als opdrachtgevers van de informatieronde voor om de onderhandelingen te laten begeleiden door demissionair wethouder Robert Strijk (D66). Als formateur kan hij leiding geven aan de volgende fase, waarin twee verkiezingswinnaars en de grootste partij in de raad concreet vorm geven aan breed gedeelde doelen. Daarvoor moet expliciet ook een rol voor andere fracties in de raad en voor andere spelers in de stad worden ingeruimd.

GroenLinks is een partij die staat voor gelijke kansen voor iedereen, zeker ook op het vlak van onderwijs. De Gemeente Leiden heeft de afgelopen jaren een onderwijskansenbeleid gevoerd, met als doel goed onderwijs voor iedereen en het voorkomen van achterstanden bij kinderen - ook zij die een duwtje in de rug nodig hebben. Uit de evaluatie van het beleid van de afgelopen jaren blijkt dat de uitvoering redelijk is verlopen, maar dat de gemeente niet voldoende de leiding heeft genomen. Reden genoeg om samen met de SP en de PvdA om directe actie te vragen!

Het doel van het onderwijskansenbeleid is om iedereen goed onderwijs te bieden, zeker ook kinderen met de minste kansen. De gemeente moet hier de regie in nemen. Ze werkt daarbij intensief samen met schoolbesturen, aanbieders van voorschoolse educatie en een regionale welzijnsorganisatie. In september verscheen echter een rapport dat zeer kritisch was over met name het gebrek aan regie vanuit de gemeente. Verder zou ze ook onvoldoende inzicht hebben in hoe de scholen het beschikbare geld inzetten om onderwijskansen te verbeteren.

Maar ook op het onderwijskansenbeleid zelf kwam kritiek: 25 tot 30 procent van de peuters op wie het onderwijskansenbeleid gericht is, wordt niet bereikt. Ook is de subsidie voor begeleiders van deze kinderen stopgezet. Kinderen uit internationale schakelklassen blijken onvoldoende door te stromen naar reguliere basisscholen, waardoor er voor nieuwe kinderen geen ruimte meer is. Verder zou ouderbetrokkenheid onvoldoende aandacht krijgen.

Daarnaast zorgen de bezuinigingen op onderwijs vanuit Den Haag ook voor nijpende besparingen bij onderwijspartijen. Dit jaar zijn er grote bezuinigingen, waardoor de gemeente keuzes heeft moeten maken die ervoor zorgen dat de partijen plots aanzienlijk minder geld ontvangen. Bovendien heeft de gemeente de onderwijspartijen niet voldoende uitgelegd op welke basis besloten is wie hoeveel geld krijgt. En er zullen in 2019 nog meer bezuinigingen aankomen vanuit de overheid.

Na zo’n kritisch rapport en zulke sombere financiële vooruitzichten zou je verwachten dat de gemeente direct stappen zou nemen om het onderwijskansenbeleid te verbeteren. Er was daarom verbazing alom toen de partijen hoorden dat de wethouder van onderwijs, Paul Dirkse, naar aanleiding van het rapport in 2018 wilde gaan bedenken welk nieuw beleid en welke maatregelen er in 2019 zouden moeten komen. GroenLinks, de SP en de PvdA vinden dat er direct een actieplan op tafel moet komen. De gemeente moet op korte termijn laten zien welke maatregelen er zijn genomen, want kinderen met de minste kansen komen hierdoor in het geding.

De partijen hebben dit deze week kenbaar gemaakt aan wethouder Dirkse, die hierover binnen twee weken een brief aan de gemeenteraad zal sturen. Daarin zal hij de raadsleden op de hoogte stellen over hoe de gemeente het onderwijskansenbeleid de komende periode gaat aanpakken, welke concrete acties worden genomen, en wat daarvoor de tijdsplanning wordt. Ook zal hij inzicht geven in hoe de gemeente de financiële middelen over diverse onderwijspartijen heeft verdeeld. Ten slotte wordt ook inzicht gegeven in de acties die de gemeente al ondernomen heeft naar aanleiding van het evaluatierapport.

GroenLinks volgt het op de voet!