Poliflw

De resultaten van het Utrechts experiment met bijstand zijn bekend. Wat werkt beter, strakke controle en sancties, of loslaten in vertrouwen? Raadslid Liselot Jansen vertelt hoe het zit.

Sinds de komst van de Participatiewet in 2015 werd er een strak regime gevoerd om uitkeringsgerechtigden aan het werk te krijgen. Verplicht een tegenprestatie leveren, verplicht een flink aantal sollicitatiebrieven schrijven per week en meer maatregelen die volgens GroenLinks ontmoedigend en demotiverend werken.  

Experiment Verschillende steden zagen niets in deze manier van omgaan met mensen en besloten zich aan te melden voor een experiment met regelarme bijstand. Ondanks het feit dat het kabinet in eerste instantie niets zag in het experiment, is het mede dankzij een motie van toenmalig Tweede Kamerlid Linda Voortman toch gelukt om goedkeuring voor het onderzoek te krijgen, zij het met enkele beperkingen.  

Weten wat werkt In o.a. Utrecht, Tilburg en Wageningen is in de afgelopen jaren onderzocht welke methode het beste werkt om bijstandsgerechtigden aan een baan te helpen. De resultaten van het Utrechtse experiment ‘Weten wat werkt’ zijn pas verschenen.

In de uitkomsten hiervan zijn de verschillen klein (mensen zijn immers allemaal verschillend dus de benadering ook) maar groot genoeg om het niet bij het oude te laten. Bij de groep waar de ‘oude’ methode van de Participatiewet gehanteerd werd, waren de resultaten het slechtst. In de drie experimentele groepen is het wel degelijk gelukt om mensen een stap dichter bij de arbeidsmarkt te brengen.

Aandacht werkt

Volgens Utrechts wethouder Linda Voortman moet het Rijk, zeker nu de bijstandsaanvragen groeien door de huidige Coronacrisis, investeren in mensen om hen te begeleiden naar werk. Dat is ook wat wij in de gemeente Renkum doen. Wethouder Joa Maouche gebruikt het principe ‘Aandacht werkt’. Er wordt met iedereen een persoonlijke afspraak gemaakt en samen gekeken naar de mogelijkheden. Wie is de mens achter de bijstandsgerechtigde, waar liggen zijn of haar drijfveren en talenten?  

Deze insteek heeft zijn werking bewezen, de uitstroom uit de bijstand is in onze gemeente een stuk hoger dan het landelijk gemiddelde.

Tijd voor verandering van de Participatiewet

Vertrouwen, aandacht en minder regelgeving maakt creatiever, motiveert en stimuleert. En het allerbelangrijkste is dat mensen er gelukkiger van worden, dat is waar wij de nadruk op leggen in ons verkiezingsprogramma “Gelukkig in Renkum”.

Het is voor ons wel duidelijk, de huidige Participatiewet werkt niet. In maart 2021 kunnen we kiezen voor een echt andere koers, met een ander mensbeeld en een andere aanpak. Want het is tijd voor verandering.

Vandaag presenteerde de Universiteit Utrecht onderzoeksresultaten waaruit blijkt dat mensen in de bijstand sneller werk vinden als zij meer vertrouwen en vrijheid krijgen. GroenLinks wethouder Linda Voortman wil deze resultaten gebruiken in de dienstverlening van Utrecht en mensen vaker de ruimte geven voor eigen regie. Zij vraagt het Rijk nu om meer geld en soepelere regelgeving voor gemeentes.

GroenLinks raadslid Julia Kleinrensink reageert verheugd: “Super dat dit onderzoek laat zien hoe belangrijk eigen regie, vertrouwen en persoonlijke begeleiding is. En dat Utrecht door wil pakken op deze positieve resultaten. Het onderzoek laat precies zien dat er verschillende aanpakken kunnen werken. En dat we dus moeten kijken wat past bij een persoon.”

Aan het onderzoek deden 752 Utrechters met een bijstandsuitkering mee. Zij werden ingedeeld in vier groepen. Drie groepen kregen een nieuwe aanpak: in groep 'Zelf in actie' konden mensen zelf kiezen of ze hulp wilden, groep 'Met extra hulp in actie' kreeg extra begeleiding en groep 'Werken loont' mocht meer bijverdienen. De vierde groep 'Meten wat werkt' kreeg de huidige aanpak, om te vergelijken. Uit de resultaten blijkt nu dat de nieuwe aanpakken een positief effect hebben op aan het werk gaan. Meer eigen regie vergroot de kans op een vast contract en extra begeleiding werkt vooral goed bij mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Zij krijgen meer vertrouwen in eigen kunnen bij het vinden van werk.

Het onderzoek laat ook zien dat voor verschillende werkzoekenden een andere aanpak kan werken. Wethouder Voortman wil daarom nog meer experimenteren om te kijken wat voor welke groepen het beste werkt. Zij vraagt het Rijk om soepelere regelgeving om dit mogelijk te maken. Daarnaast gaat ze met het Rijk in gesprek over meer geld voor werkmatchers, die werkzoekenden begeleiden.

GroenLinks en PvdA in Utrecht willen dat wethouder Linda Voortman (Werk en Inkomen) de acties van de werknemers van Picnic voor een vast salaris, een minimaal aantal uren en een fatsoenlijk loon actief steunt en met het bedrijf in gesprek gaat. Naar aanleiding van een artikel in Trouw stelden ze donderdag vragen, samen met Student & Starter en SP. Hierop gaf GroenLinks wethouder Linda Voortman (Werk en Inkomen) aan met het bedrijf in gesprek te zullen gaan.

Trouw publiceerde zaterdag 15 december een artikel waarin werknemers via een woordvoerder van de FNV aangeven dat Picnic te weinig loon betaalt, mensen keihard laten werken en niet investeert in een veilige werkomgeving. De werknemers van Picnic kwamen in opstand. In opstand tegen hun arbeidsomstandigheden. Omdat zij vrijwel altijd in een flexcontract zitten, geen enkele zekerheid hebben over de hoeveelheid uren en tot onze schrik niet eens onder de supermarkt CAO vallen. Terwijl juist dit internetbedrijf natuurlijk veel werk heeft in de avonden en het weekend, waardoor werknemers hierdoor aanzienlijk minder verdienen. Verder blijken zich gevaarlijke situaties voor te doen met de ‘leuke’ autootjes.

De PvdA en GroenLinks riepen donderdag 20 december de wethouder samen met de SP en Student&Starter in het vragenuur op om een duidelijk signaal te maken naar het bedrijf. Raadsleden Julia Kleinrensink (GroenLinks) en Rick van der Zweth (PvdA): “Utrecht staat voor goed werk en een eerlijk salaris voor iedereen die in onze stad werkt. Dat geldt ook voor de medewerkers van Picnic.”

Ook in de Tweede Kamer stellen PvdA en GroenLinks vragen over de acties.

Wat Kamerlid Linda Voortman betreft wordt het kabinetsplan waarbij mensen met een arbeidsbeperking onder het minimumloon moeten werken en geen pensioen opbouwen ingewisseld voor een alternatief van GroenLinks. Daarin behoudt deze groep zijn koopkrachten en pensioenrechten. Het GroenLinks-voorstel levert bovendien 10 duizend banen op, terwijl het kabinetsvoorstel voor loondispensatie helemaal niets doet voor de werkgelegenheid.

GroenLinks liet het Centraal Planbureau (CPB) deze week een alternatief plan doorrekenen waarbij het kabinet de door Voortman en de samenleving fel bekritiseerde korting op mensen met een arbeidsbeperking kan laten varen en geen extra middelen hoeft uit te trekken voor beschutte werkplekken.

De resultaten mogen er zijn: het CPB oordeelt positief op de haalbaarheid en houdbaarheid: er komen extra banen bij, mensen met een laag inkomen gaan er op vooruit, en de overheidsfinanciën verbeteren.

GroenLinks stelt voor om de maximum inkomensgrens op werkgeverspremies af te schaffen: nu betalen die premie over ten hoogste 55.000 euro per werknemer. In het alternatief van Voortman wordt die grens losgelaten en betalen werkgevers premie over het volledige inkomen van duurder personeel. De 4,1 miljard euro die dit oplevert, wordt ingezet om de werkgeverslasten op het minimumloon te verlichten.

De grootste winst zit volgens GroenLinks in de 10 duizend banen die het alternatief oplevert. Voortman: “Vorige week liet staatssecretaris Van Ark nog in Trouw weten dat ze loondispensatie inzet om meer mensen aan het werk te krijgen. Dat haar voorstel nul extra banen oplevert moet een teleurstelling zijn. Gelukkig dat er een alternatief ligt dat wel banen oplevert, socialer is en de overheidsfinanciën verbetert.”

De doorrekening van het CPB is hier te vinden.

Wat Kamerlid Linda Voortman betreft wordt het kabinetsplan waarbij mensen met een arbeidsbeperking onder het minimumloon moeten werken en geen pensioen opbouwen ingewisseld voor een alternatief van GroenLinks. Daarin behoudt deze groep zijn koopkrachten en pensioenrechten. Het GroenLinks-voorstel levert bovendien 10 duizend banen op, terwijl het kabinetsvoorstel voor loondispensatie helemaal niets doet voor de werkgelegenheid.

GroenLinks liet het Centraal Planbureau (CPB) deze week een alternatief plan doorrekenen waarbij het kabinet de door Voortman en de samenleving fel bekritiseerde korting op mensen met een arbeidsbeperking kan laten varen en geen extra middelen hoeft uit te trekken voor beschutte werkplekken.

De resultaten mogen er zijn: het CPB oordeelt positief op de haalbaarheid en houdbaarheid: er komen extra banen bij, mensen met een laag inkomen gaan er op vooruit, en de overheidsfinanciën verbeteren.

GroenLinks stelt voor om de maximum inkomensgrens op werkgeverspremies af te schaffen: nu betalen die premie over ten hoogste 55.000 euro per werknemer. In het alternatief van Voortman wordt die grens losgelaten en betalen werkgevers premie over het volledige inkomen van duurder personeel. De 4,1 miljard euro die dit oplevert, wordt ingezet om de werkgeverslasten op het minimumloon te verlichten.

De grootste winst zit volgens GroenLinks in de 10 duizend banen die het alternatief oplevert. Voortman: “Vorige week liet staatssecretaris Van Ark nog in Trouw weten dat ze loondispensatie inzet om meer mensen aan het werk te krijgen. Dat haar voorstel nul extra banen oplevert moet een teleurstelling zijn. Gelukkig dat er een alternatief ligt dat wel banen oplevert, socialer is en de overheidsfinanciën verbetert.”

De doorrekening van het CPB is hier te vinden.