Poliflw

Dit is weekverslag nummer 499 van de PvdA fractie in Lansingerland. Maandag vieren we ons 500ste weekbericht dat op die dag als een special zal uitkomen. Anders dan anders, dat kunnen we alvast verklappen. Deze week kregen we antwoorden op onze vragen over de uitblijvende bouw van windmolens in Lansingerland. We stuurden nieuwe vragen in rond het tekort aan betaalbare woningen en maakten een samenvatting over een Haagse hoorzitting over (gebrek aan) ruimte voor maatschappelijk vliegverkeer bij RtHA. Er was een vrij korte gemeenteraadsvergadering, waar er last minute nog een uitgebreid amendement van de coalitiepartijen bij het raadsbesluit over het Integraal Veiligheidsbeleid kwam.

 

Uitzichttoren in Bergse Bos

WONINGBOUWAFSPRAKEN: NOG MINDER SOCIAAL!

Onze fractie diende schriftelijke vragen in bij het college als vervolg op ons artikel van vorige week over het nijpend tekort aan starterswoningen (n.a.v. een artikel in De Heraut http://www.herautonline.nl/?p=75360) én op basis van de net verschenen cijfers van de regionale woningmarktafspraken in de Regio Rotterdam voor 2018 – 2030. Het AD van 1 februari 2019 berichtte erover en op die dag zelf werd het ook via het interne berichtensysteem naar de raadsleden verstuurd Brief en stukken woningmarktafspraken Regio Rotterdam. Hier zijn de vragen die we stelden:

Hoeveel koopwoningen voor starters met een prijs van 140.000 euro heeft het college sinds 2010 feitelijk gerealiseerd? Hoeveel in de categorie 180.000-200.000 euro? Hoeveel jongeren vanaf 18 jaar uit Lansingerland staan er momenteel als actief woningzoekende voor een sociale huurwoning geregistreerd bij Woonnet Rijnmond? Wat is de gemiddelde wachtduur voor deze jongeren om feitelijk in aanmerking te komen? Wat bedoelt wethouder K. Arends precies met haar uitspraak in de Heraut van 23 januari 2019 dat “de overheid echter niet alles kan regelen. Je hebt als starter ook een eigen verantwoordelijkheid en het kan zijn dat je daarbij je familie of netwerk moet inschakelen”? Hoe realistisch is het voor de situatie van vele jonge mensen in Lansingerland (zonder rijke ma & pa en geen vermogend netwerk) om hier het begrip “eigen verantwoordelijkheid” te gebruiken? Lansingerland gaat tot 2030 nog 6730 extra woningen bouwen waarvan 1020 in de categorie sociale huur en goedkope koopwoningen. Dit is dus 17,6% van de totale woningvoorraad in 2030, terwijl nu in 2019 het aantal sociale huurwoningen op 18,3% ligt. Een verdere daling van het aandeel sociale huurwoningen in Lansingerland dus. De 20% norm raakt steeds verder uit beeld. Hoe verhouden deze afspraken zich tot de volgende passage in het Collegeprogramma: “Tot 2030 komen er tussen de 4000 en 7000 woningen bij in Lansingerland. Tijdens deze collegeperiode betekent dat gemiddeld 400 woningen per jaar. In Lansingerland is er plek voor alle doelgroepen: starters, jongeren, doorstromers, voor lagere en middeninkomens en 20% sociale woningbouw”?

 

 Bergboezem Berkel

 LUCHTFIETSEN OF WINDMOLENS?

Op 9 januari 2019 stuurde onze fractie schriftelijke vragen aan het college over het verontrustende bericht dat de coöperatie Nieuwe Lansinger Stroom toch niet samen met Eneco windmolens zou gaan ontwikkelen op Bleizo/Prisma(project LansingerWind). Ze concludeerden dat zij “onder de huidige omstandigheden geen mogelijkheden zien voor ontwikkeling van windmolens in Lansingerland”. De provincie Zuid-Holland werd door hen op de hoogte gesteld.We kregen afgelopen week antwoord op onze vragen. Zie: Raadsvragen en antwoorden windmolens

We vatten hier een en ander voor u samen. Nieuwe Lansinger Stroom bleek volgens het college niet te beschikken over grondposities. De bedrijven binnen het zoekgebied zijn niet bereid gevonden ruimte voor wind ter beschikking te stellen aan Nieuwe Lansinger Stroom en er blijken ook ‘technische beperkingen’ te zijn. Het college had het niet nodig gevonden om de raad hierover te informeren, want: “Er zijn geen nieuwe feiten of omstandigheden. Onze insteek is nog steeds positief. Het college zal een kansrijke aanvraag faciliteren waar mogelijk.” Op onze vraag wat dit dan betekent voor de ontwikkeling van 12 MW windenergie voor Lansingerland, zoals ook afgesproken met Provinciale Staten, schreef het college: “Het doel dat Lansingerland zich heeft gesteld blijft 12 MW.”

De gemeente schreef vervolgens op 24 januari 2019 een brief aan gedeputeerde Weber, die u ook kunt lezen als bijlage bij de beantwoording. In de brief staat dat het zoekgebied voor windenergie is verruimd met een gedeelte van het glastuinbouwgebied Overbuurtschepolder. De gemeente heeft hiervoor zelf de benodigde onderzoeken in het kader van de MER uitgevoerd. Op basis hiervan bestaat de indruk dat windenergie binnen het gebied Prisma-Bleizo/Overbuurtschepolder niet op korte termijn kan worden gerealiseerd. Dit is ook besproken met Nieuwe Lansinger Stroom. Men wil nu gaan zoeken naar haalbaarheid op alternatieve locaties, waaronder de Klappolder. Vraag is: wat vindt de provincie daarvan, want de VRM zal dan moeten worden aangepast? We zijn heel benieuwd. Pas als dat duidelijk is kan worden gesproken met de ondernemers in de Klappolder. De raad moet zichzelf voorlopig blijven informeren door vragen te stellen, zoals wij. Misschien toch tijd voor een bespreekstuk. Voor al die fracties die duurzame energie zo belangrijk vinden.

Tweede Kamer wil weten hoe het zit met geluidsruimte helikopters

HOORZITTING TWEEDE KAMER OVER PROBLEMEN HELIKOPTERS RTHA

Maandagmiddag 28 januari 2019 hield de Tweede Kamer een hoorzitting om zich te informeren over de problemen voor het trauma- en politiehelikopterverkeer op, onder meer, Rotterdam The Hague Airport. Aan deze hoorzitting deden vertegenwoordigers van het Erasmus MC, politie, ANWB Medical Air Assistance en Rotterdam The Hague Airport mee. Van de zijde van de Tweede Kamer waren VVD, Partij van de Dieren, CDA en SP van de partij. Helemaal op het einde schoof ook D66 nog even aan.

De hoorzitting ging vooral over de vraag of deze vluchten al dan niet meegeteld moeten worden in de geluidscapaciteit en vliegaantallen van de betrokken luchthavens. Rotterdam The Hague Airport (RtHA) voldoet aan alle veiligheidseisen waaraan voor dit type helikopterverkeer (ook wel maatschappelijk verkeer genoemd) moet worden voldaan en is voor het medisch- en politiespoedverkeer ideaal gelegen in onze regio. Unaniem werd er gesproken van een goede samenwerking tussen de luchthaven, Erasmus MC, ANWB en politie. Tot op heden is de voor RtHA beschikbare geluidsruimte met elkaar gedeeld. Maar er ontstaan spanningen omdat de beschikbare geluidsruimte nu snel op raakt. De vraag naar commercieel luchtverkeer neemt toe en ook de politie ziet het helikopterverkeer groeien vanwege nieuwe taken op het gebied van de terrorismebestrijding. RtHA schetste dat aan het begin van dit millennium nog sprake was van 1 noodvlucht per dag. Inmiddels zijn dat er zo’n 7 per dag. Toen werd er 4% van de beschikbare geluidsruimte gebruikt, nu is dit al 24%. Commercieel en maatschappelijk verkeer worden nu concurrenten als het gaat om het gebruik van de beschikbare geluidsruimte. Dit vraagt om een snelle oplossing.

Het maatschappelijk verkeer is bang dat er een moment gaat komen dat zij niet meer kunnen uitrukken omdat de geluidsruimte op is. Zij pleiten er voor om voor het maatschappelijk verkeer een aparte geluidsruimte te scheppen die, wat volume betreft, onbegrensd is. Ook willen zij een betere borging van het gebruik van de luchthaven. Nu zijn zij nog huurders van de luchthaven. Het contract spreekt van een opzegtermijn van 3 maanden. Zij bepleiten een bredere juridische basis voor het gebruik en willen af van een huurcontract. Gezien de urgentie zijn er van de zijde van de minister I&W tussentijdse maatregelen nodig die vooruit lopen op de aanstaande Luchtvaartnota.

Ook RtHA vindt dat dit maatschappelijke verkeer thuis hoort op de luchthaven en zal het uitrukken van nood-helikopters zeker niet verbieden wanneer de geluidsruimte op is. “Het is dan aan de luchtvaart- inspectie om de overschrijding van onze geluidsruimte te beoordelen. Zelf hebben wij geen grip op het volume van het maatschappelijke verkeer en zijn wij wettelijk gebonden aan de met het commerciële luchtverkeer afgesproken slots”.

RtHA deelt de noodzaak van gescheiden geluidsruimten voor het commercieel en maatschappelijk verkeer. “Het maatschappelijk verkeer wordt voor een groot deel betaald door het commerciële verkeer. Per eenheid geproduceerd geluid betaalt het maatschappelijk verkeer 1 euro aan de luchthaven en het commercieel verkeer 100 euro”. De luchthaven gaf aan dat de grote stijging die het maatschappelijk verkeer met zich bracht tot gevolg heeft dat er momenteel 4000-5000 minder commerciële vliegtuigen geaccommodeerd kunnen worden. Dit heeft uiteraard gevolgen voor de bedrijfsvoering want minder inkomsten. RtHA zal dan ook bij de minister I&W (bevoegd gezag voor de luchthaven) een aanvraag voor een nieuw luchthavenbesluit indienen waarin sprake is van gescheiden geluidsruimten en een goede wettelijke basis. Feit is dat de omliggende gemeenten, waaronder Lansingerland, geen gescheiden geluidsruimte willen en de minister tot op heden “maatschappelijk draagvlak” voorstaat.

De aanwezige Kamerleden voelen er voor om geen restricties op te leggen aan het maatschappelijk verkeer. Over de wijze waarop dit geregeld moet gaan worden, lieten zij zich niet uit. Voor de SP kan deze ruimte geregeld worden door het commerciële verkeer te beperken. De urgentie van de problematiek werd gedeeld zonder daar overigens conclusies aan te verbinden.

Meer weten? Zie:

Verslag hoorzitting dd. 29.01: https://debatgemist.tweedekamer.nl/debatten/trauma-en-politiehelikopters-vanaf-de-luchthavens

Interview Radio 1 dd. 29.01: https://www.nporadio1.nl/nos-radio-1-journaal/onderwerpen/489009-hoorzitting-geluidsniveau-traumaheli

 

Het beruchte kruispunt van N-209 bij Bleiswijk

PVDA: ZEKER ZIJN VAN EEN VEILIGE N209

De N209 is een zorgenweg. Op deze weg vielen in vier jaar tijd vijf doden. Vooral het traject tussen Bergschenhoek en Bleiswijk geldt als erg gevaarlijk. Bij een onderzoek van de ANWB in 2014 plaatsten de leden de N209 in de top 3 van gevaarlijkste provinciale wegen in Zuid-Holland. Het Kabinet trok vorig jaar 50 miljoen uit om de verkeersveiligheid op provinciale wegen te verbeteren. Het ligt voor de hand dat er dus ook extra geld wordt uitgetrokken om de N209 veiliger te maken. Dit geldt niet alleen de veiligheid voor het autoverkeer maar ook die van de vele fietsers die deze weg moeten oversteken. Zie hierover:  https://zuidholland.pvda.nl/nieuws/fietstunnel-bleiswijk/

Een snelle verbetering van de N209 is des te meer nodig omdat, na het gereed komen van de A16-Rotterdam, de druk op deze weg nog groter zal gaan worden. Bovendien zullen het aantal inwoners en de economische activiteiten in de hele regio die de N209 doorkruist, blijven groeien. Dit vraagt om een stevige ingrepen om deze weg, wat capaciteit, verkeersveiligheid, luchtkwaliteit en geluidshinder, écht veilig en duurzaam te maken.

Voldoende reden dus om als PvdA Lansingerland de komende 2 maanden veel aandacht te gaan besteden aan de komende Provinciale Staten verkiezingen. Met de PvdA ‘spitzen’ kandidaten Anne Koning en Leo Bruijn wordt de bestaande goede samenwerking tussen de fracties van de PvdA Zuid-Holland en die van Lansingerland voor de komende vier jaren zeker voortgezet en worden er samen oplossingen gezocht om de N209 veilig te maken. ‘Zeker zijn van een veilige N209’ is waar de PvdA voor staat!

Op maandag 4 maart vanaf 20.00 uur houdt de PvdA een discussie met als thema “Zeker zijn van een veilige N209”. Aan dit debat doen een PvdA top-kandidaat voor de Provinciale Staten verkiezingen en een fractielid van de PvdA Lansingerland mee. Ook de directie van de Melanchthon Business School doet mee. Natuurlijk kunnen de bezoekers aan deze discussie meedoen.

De bijeenkomst is bij de Melanchthon Business School, Wilgenlei 2B, 2665 KN Bleiswijk. Iedereen (!) is van harte welkom. Noteer het alvast in uw agenda!

KORT NIEUWS

Nieuwe Rabobank servicebalie geopend

De foto hieronder toont de prominente plek die de Rabobank per 1 februari heeft met haar servicebalie in de hal van het Gemeentehuis. De coalitiepartijen lieten het gebeuren. We zullen als raad zelf het ‘Huis van de Samenleving’ nog een keer moeten agenderen. Willen diezelfde coalitiepartijen dat misschien eens doen?

 

Servicebalie Rabobank in hal gemeentehuis

Integraal Veiligheidsbeleid 2019-2022

Leefbaar 3B bracht dit punt, dat in eerste instantie een hamerstuk was, samen met de coalitiepartners VVD, CDA en CU weer op de agenda door het indienen van een uitgebreid amendement met wel vier punten (verbinding, high impact crimes, jeugd en overlast). Dat amendement was pas rond het middaguur rondgestuurd, wat wel opmerkelijk is. Don van Doorn lichtte toe dat de prioriteiten in het beleidsplan helemaal prima zijn, maar dat de coalitiefracties concretisering en duiding missen. Er komt wel een actieplan met beleidsdetails, maar liever willen de coalitiepartijen dit nu helemaal afdichten volgens de lijnen van het coalitieraamwerk. GroenLinks vond het een prima amendement en kwam nog met een nuttige toevoeging rond de opening van het politiebureau. Toch enigszins vreemd voor een partij die tegen repressie is en voor preventie. WIJ Lansingerland en D66 zagen er niets in. Te laat ingediend en niet de rol van de gemeenteraad (die over de WAT gaat en niet de HOE). Waarom niet het actieplan van het college afwachten? Beide partijen vinden ook dat delen van cijfers met burgers over criminaliteit niet per se bijdraagt aan beter veiligheidsgevoel.

De burgemeester zag geen problemen rond het amendement, als de misdaadcijfers maar altijd voorzien worden van een juiste toelichting. Het Integraal Veiligheidsbeleid werd unaniem aangenomen. D66 en WIJ stemden tegen het amendement. Dat zou onze fractie, niet aanwezig vanwege werkzaken in Enschede, ook hebben gedaan. Volgende week zal onze fractie komen met een reactie in de vorm van schriftelijke vragen, naar aanleiding van punt 2 uit het amendement over High Impact Crimes: “We betrekken de inwoners actief bij signalering, preventie en het stimuleren van gewenst gedrag en helpen o.a. Buurttoezicht Lansingerland en WhatsApp buurtpreventiegroepen met communicatie, zichtbaarheid en samenwerking met de belangrijkste partners”.

PvdA Zuid-Holland: campagne en warmtenet Leiding over Oost

De PvdA fractie van Zuid-Holland berichtte deze week enthousiast over de start van de verkiezingscampagne voor de Provinciale Staten, waar onze fractie en lokale afdeling zeker betrokken bij zullen zijn. Zie natuurlijk ook onze bijeenkomst op 4 maart over ‘Zeker zijn van een veilige N-209’.

Ook was er een mooi bericht dat in de vergadering van Provinciale Staten is besloten om 37,5 miljoen euro extra vrij te maken, om een warmtenet aan te kunnen leggen van Rotterdam naar Leiden (Leiding over Oost). Door de PvdA Zuid-Holland is vastgelegd dat de aandelen van het warmtenet niet zomaar verkocht kunnen worden. Deze willen zij in publieke handen houden, zodat inwoners invloed houden en de prijs niet te hoog wordt. Dit is dus ook heel goed nieuws voor Lansingerland dat veel belang heeft bij toegang tot het warmtenet. Ook vroegen GroenLinks en de PvdA samen aandacht voor de uitwerking het warmtenet op het gebied van duurzame bronnen, het ETS-systeem (het EU-emissiehandelsysteem) en over duurzaamheidskosten voor inwoners. Dit alles past bij een speerpunt dat ook onze Lansingerlandse fractie zeer belangrijk vindt: duurzame energievoorziening die sociaal en eerlijk is.

https://zuidholland.pvda.nl/nieuws/warmtenet-dankzij-pvda-in-publieke-handen/

PVDA BIJEENKOMST “HOE ZAL LANSINGERLAND ER IN 2030 UITZIEN?”

Begin februari verschijnt het 500ste weekbericht van de PvdA-fractie in Lansingerland. Sinds de start van de gemeente in januari 2007 werd er geen enkele week overgeslagen. In alle weken waarin de Raad actief was, verscheen het weekbericht op de website lansingerland.pvda.nl. Het PvdA Lansingerland weekbericht is landelijk uniek en is tijdens de afgelopen 12 jaar een veel gelezen medium geworden. Een belangrijke nieuwsbron voor PvdA leden, inwoners, lokale en regionale media en maatschappelijke organisaties die geïnteresseerd zijn in het politieke wel en wee in Lansingerland. Op maandagavond 4 februari wordt hier feestelijk bij stil gestaan, tegelijk met de jaarlijkse PvdA-nieuwjaarsreceptie. Burgemeester Pieter van de Stadt is bereid gevonden om dan een blik vooruit te werpen. Hij spreekt dan over de vraag “Hoe ziet Lansingerland er in 2030 uit wanneer het 1000ste PvdA weekbericht verschijnt?” Ook fractievoorzitter Petra Verhoef zal haar visie hierop geven.

Iedereen, dus ook niet PvdA leden, is van harte welkom op maandag 4 februari 2019 vanaf 20 uur in partycentrum ’t Manneke, Leeweg 33, 2651 CL Berkel en Rodenrijs!

Tot slot: Volgende week staat natuurlijk allereerst in het teken van de viering van het 500ste weekbericht bij de Nieuwjaarsreceptie van onze lokale afdeling. Het bestuur en de fractie zien u graag komen op 4 februari. Verder staat ons een commissieweek te wachten met redelijk gevulde agenda’s. Heb een goede week!

 

 ’t Manneke, feestlocatie op 4 februari

 

 Molen bij vliesje ijs op de Rottemeren

 

De oude kastanje in centrum Bergschenhoek

Het bericht WEEKBERICHT PVDA FRACTIE 26 JAN T/M 1 FEB 2019 verscheen eerst op PvdA Lansingerland.

Door Mei Li Vos op 28 januari 2019 Delen  

Lieve linkse mensen, beste sociaaldemocraten,

We zijn hier vanwege Herman Hoften, ruim elf jaar na zijn overlijden. Omdat we elk jaar deze bijzondere, moedige en zachtmoedige sociaaldemocraat willen herdenken. 

Met deze herdenkingslezing geven we de lessen door die we van Herman konden leren.

Voor mijn werk binnenkort in de Eerste Kamer is het leven van Hoften inspirerend: het beoordeel je, en soms verzet je je, tegen wetten en regels die niet aan ons sociaaldemocratische ideaal voldoen. Want dat doet de Eerste Kamerfractie: oordelen of een wet voldoet aan onze idealen.

Toen ik aan het lezen was over het verzetswerk van Herman speelde uiteraard het gedicht van Remco Campert door mijn hoofd. U weet wel, verzet begint niet met grote woorden maar met kleine daden.  Het zijn vooral de laatste zinnen uit dat gedicht die iedereen wel kent, maar de aanloop naar die zinnen zijn eigenlijk te mooi om te laten gaan.

Gedichten zijn sowieso goed om vaker voor elkaar te lezen, de Eerste Kamer fractie heeft ook de goede gewoonte om de wekelijkse fractievergadering te besluiten met een gedicht. Het maakt je toch zachter en ontvankelijker voor de mensen en hun angsten en verlangens voor wie je volksvertegenwoordiger bent.

Hier is Remco Campert:

Verzet begint niet met grote woorden

maar met kleine daden

zoals storm met zacht geritsel in de tuin

of de kat die de kolder in zijn kop krijgt

zoals brede rivieren

met een kleine bron

verscholen in het woud

zoals een vuurzee

met dezelfde lucifer

die een sigaret aansteekt

zoals liefde met een blik

een aanraking iets dat je opvalt in een stem

jezelf een vraag stellen

daarmee begint verzet

en dan die vraag aan een ander stellen

Campert weet met een paar woorden de enorme gevolgen van iets dat klein begint te schetsen. Die ene lucifer die een sigaret, of een vuurzee aansteekt. Die kleine bron langzaam maar gestaag eindigt in kolkende stromen in de delta. Je grote liefde die ooit begon met die steelse aanraking.

Verzet dat de loop van de geschiedenis bepaalde begon ook zo. Met een eenvoudige vraag: Is dit wel normaal?

En hoe meer mensen zich dat afvragen, hoe minder de status quo de status quo kan blijven.

We leven nu niet in oorlog.

Er is geen bezetter.

We hebben een democratie waarin iedereen die dat wil een politieke partij, kerk, vakbond of demonstratie kan beginnen. Met het uitoefenen van je democratische grondrechten kan je soms dingen kan veranderen.

De Partij voor de Dieren vind ik bij uitstek een voorbeeld van het geweldige Nederlandse systeem: hoe een kleine, beetje exotische partij, de koers van het denken over dieren kon veranderen. 

Je democratisch recht uitoefenen kan in Nederland, en gemakkelijk ook. Hoe hard Forum voor Democratie ook schopt tegen het systeem, dankzij het systeem krijgen ze een plek in de politiek en ook nog eens subsidie om te zeggen dat de subsidie niet deugt.

We leven niet in oorlog, en ons systeem laat alle geluiden toe, maar dat betekent niet dat het altijd rechtvaardig is. Ik zie namelijk wel een aantal situaties, of statussen quo waar je vragen bij kan stellen. Waar je wellicht verzet tegen moet willen plegen. Ze zijn niet zo vastomlijnd, ze zijn geleidelijk het leven van alledag binnengeslopen. Je krijgt er niet acuut pukkeltjes van.

Een status quo is soms onherkenbaar, denk aan vissen in het water die door een andere vis worden begroet met de vraag, hoe is het water vandaag? En dat die vissen dan zeggen, welk water? Ze zien het niet omdat ze er middenin zitten. Maar als je even opzij stapt en van een afstand kijkt naar een status quo dan zie je soms dat er iets niet klopt.

Net zoals iemand anders eerder ziet dat je de knopen van je jas verkeerd hebt dichtgeknoopt dan jijzelf. Of nog erger, dat je gulp open staat. Ik ben dan altijd wel blij als iemand zo moedig is om dat even te zeggen. Het doorbreken van gênante situaties vergt ook moed.  Maar goed, we hebben het over het herkennen van de status quo. Het bewustzijn van die status quo en hoe die er is gekomen is het begin van verzet, als dat nodig is.

Als student een heel nuttig onderscheid in verschijningsvormen van macht: de drie vormen van macht van Lukes.

De eerste vorm van macht is duidelijk zichtbaar. De overheid die het geweldsmonopolie heeft, of de macht om besluiten te nemen. Maar ook de macht die een sterkere man over een vrouw of kind kan uitoefenen, een grotere groep over een kleinere groep, of in de tijd van Herman Hoften, de Duitse bezetter die de macht kon uitoefenen als bezetter.

De tweede verschijningsvorm van macht is de macht om de agenda te bepalen. We zagen een paar weken geleden de VVD opzichtig proberen de agenda van de komende verkiezingscampagne te bepalen. Met een paar boude uitspraken over de kosten van het klimaat en een dreigement over het opblazen van het kabinet wilde Klaas Dijkhoff de sterke man voor de gewone man zijn.

Het is dat we deze trucjes al zo vaak hebben gezien dat ze weinig effect meer hebben. Bovendien kleefde nog wel heel erg aan de VVD dat ze een jaar bezig waren geweest om een belastingverlaging voor multinationals er doorheen te krijgen. Ze moeten echt nog even hun best doen om geloofwaardig te zijn voor de gewone man. De VVD lijkt trouwens met dat gehamer op de gewone man de overgrote meerderheid van de Nederlanders te vergeten,  de bijzondere mannen en alle soorten vrouwen.

Meestal gaat agendavorming subtieler. De internationale gokbedrijven bijvoorbeeld, die graag met gokken op internet geld willen verdienen. Het gebeurt al, maar nu is het nog illegaal, omdat onze gokwet verouderd is en is geschreven in de tijd dat er nog geen internet bestond. Ze wisten de agenda zo te beïnvloeden dat de nieuwe gokwet het over liberaliseren van de gokmarkt had. Dat klonk vroeger in de Paarse tijden misschien nog best aardig, maar in de Kamer kwamen wij er op tijd achter dat de nieuwe gokwet, die we wel degelijk nodig vonden de verkeerde agenda had. De wet moest van karakter veranderen, het doel zou moeten zijn reguleren, niet liberaliseren.

De derde verschijningsvorm van macht is de macht om de wensen van mensen te manipuleren, om de normen en waarden te beïnvloeden, dus de macht om wat normaal is te bepalen. Een heel mooi voorbeeld van iemand die de normen en waarden ter discussie stelde vind ik Maarten Luther.

Ik ben Luthers opgevoed, het beeld van  Luther die stellingen aan de deur van de kerk van Wittenberg spijkerde heeft mijn denken en fantasie behoorlijk beïnvloed. Luther kwam tot het inzicht dat de kerk, zeg maar het water waar hij in zwom, een verkeerd beeld van God gaf, en de relatie van de mens tot God. Dat was nogal een inzicht dat het Christendom fundamenteel wijzigde.

Maar genoeg over de verschijningsvormen van macht. We moeten het hebben over het uitdagen van de macht, over vraagtekens zetten bij de macht, en dus bij de status quo die er ingeslopen is.

We moeten het hebben over mensen die de vraag stellen: waarom vinden we dit wel normaal?

II Verzetsstrijders in tijden van vrede

PO in Actie

Waarom verdienen wij eigenlijk zo weinig?

Dat vroegen drie docenten op drie verschillende basisscholen zich af. Ze ontdekten via sociale media dat ze alledrie dezelfde vraag hadden. Ze vroegen het aan meer mensen. Meer docenten vroegen zich af waarom ze minder verdienden dan docenten in het voortgezet onderwijs. Ze startten een facebookpagina. Binnen een paar weken had deze pagina meer dan 44.000 volgers.

De vraag werd luider en luider, en door steeds meer mensen gesteld. Waarom verdienen wij eigenlijk zo weinig?

De antwoorden op de vraag waren bijzonder pijnlijk. Eerst de staatssecretaris van onderwijs, die antwoordde dat een klas vol pubers zwaarder is dan een klas vol basisschoolleerlingen. Hoongelach was zijn deel.

Het andere antwoord was eigenlijk schokkender. Die hoorde ik op een vakbondsbijeenkomst. Na de grote bezuinigingsoperatie van 1984, de zogeheten HOS operatie gingen alle nieuwe leraren flink minder verdienen. Ondertussen en misschien ook wel vanwege de verminderde salarisperspectieven werden steeds meer vrouwen docent. De gedachte was dat vrouwen het lesgeven vaak als bijverdienste deden, in deeltijd, en dat het gezinsinkomen er niet van afhankelijk was. En dus dat ze daarom niet zo veel hoefden te verdienen.

PO in Actie besloot om mee te onderhandelen met de CAO. Ze richtten een tijdelijke vakbond op, omdat ze perse wilden dat nu eens de docenten zelf aan de onderhandelingstafel zouden zitten. Uiteindelijk kregen ze samen met de andere onderwijsbonden 270 miljoen euro erbij. Maar dat is niet voldoende om de kloof met het voortgezet onderwijs te dichten. En al helemaal niet als je voor het hele onderwijs een radicale verandering wil

En de rest is nog geen geschiedenis, want 15 maart een algehele staking van peuter tot hoger onderwijs. Bijna het hele onderwijs sloot zich aan bij de vragenstellers van het eerste uur. Op 15 maart staat de volgende vraag centraal.  Waarom vinden we het normaal dat onderwijs gezien wordt als een uitgave? Waarom vinden we het eigenlijk niet normaal om onderwijs als een investering te zien, een investering in onze kinderen en dus onze samenleving?

Hele zinnige vragen die je net als de docenten van POinActie dat deden moet blijven stellen, tot er een beter antwoord komt.

Waarom zijn tabaksfabrikanten geen moordenaars?

Of denk aan de aanklacht tegen de tabaksindustrie. Longarts Wanda de Kanter vroeg zich af waarom we roken nog steeds zo normaal vinden. Na vele long patiënten te hebben gezien die maar niet konden stoppen met roken was dat eigenlijk een logische vraag.

Die vraag wordt nu vaak wordt gesteld, maar jaren geleden was dat een hele rare vraag, omdat meer dan de helft van de Nederlanders rookte. Inclusief vele PvdA-ers. U kent de beelden van het kabinet Den Uyl met asbakken, sigaren, shag en peuken. Dat vinden we niet meer normaal.

Maar nog steeds is het een normale gedachte dat roken of er mee stoppen je eigen keuze is. Dat is ook jarenlang het succesvolle frame van de tabaksindustrie geweest. Roken moet mogen, roken is vrijheid, roken is je eigen keuze. En dat de overheid niet zo zeuren want die verdient zoveel accijns op tabak. En het allerergste verwijt wat je in Nederland iemand kan maken: de antirooklobby is betuttelend. Nou, dan trekken we ons schielijk terug in ons hoekje want betuttelen in Nederland is bijkans nog erger dan diefstal op oplichting.

Maar Wanda de Kanter stelde ook de vervolgvraag.  Roken is dus niet normaal, maar zijn de sigarettenfabrikanten eigenlijk niet strafbaar? In feite maken ze een product dat dodelijk kan zijn, of mensen zeer ernstig kan mishandelen. En ze hebben gelogen over de verslavende stoffen in sigaretten.

Advocate Benedicte Ficq stelde deze vraag samen met twee long patiënten in een aanklacht tegen de tabaksindustrie. En meer mensen deden mee: op de website sickofsmoking.nl kunnen mensen deze aanklacht ondersteunen. Het Openbaar Ministerie besloot dat het geen mogelijkheid ziet om een strafzaak tegen de tabaksproducenten te beginnen, omdat sigaretten een weliswaar schadelijk maar legaal genotsmiddel zijn.

Maar Ficq zet door, en in het buitenland worden ook dergelijke zaken voorbereid.  Het laatste woord is nog niet gezegd over het verzet tegen de tabaksindustrie. Roken is niet normaal.

De vraag van Nemr

Een simpele vraag werd ook gesteld door Nemr van 9 jaar. Hij was een van de kinderen die programmamaker Tim Hofman volgde in zijn documentaire over het kinderpardon. Nemr vroeg aan verschillende politici “Waarom mag ik niet blijven?”. Simpele vraag, maar als je het jongetje voor je staat heeft niemand daar een goed antwoord op.  Papier is echt geduldiger dan een jongetje met een brilletje.

De antwoorden op de simpele vraag  zijn immers zeer ongemakkelijk.

Vanwege de regels.

Omdat anders andere kinderen en hun ouders dan ook komen.

Omdat het hier te vol is.

Omdat we jouw onderwijs niet kunnen betalen.

Omdat we denken dat je moslim bent en dat willen we hier niet.

Omdat ik bang ben voor mijn kiezers.

Het zijn allemaal rotantwoorden, die de politici als ze eerlijk waren, hadden kunnen geven, maar niet durfden. Omdat er een echt jongetje voor ze stond.

‘Maar als ik naar Irak moet dan ga ik dood?!?” vroeg Nemr ook nog aan Klaas Dijkhof. ‘Ja dus?’ was het antwoord van Dijkhof. Ook al bedoelde hij het niet zo, en was het vast gemeen geknipt, op zo’n vraag heb je gewoon geen antwoord. Maar de vraag moet blijven gesteld.

Het gevolg van deze vraag was wel dat 253.000 mensen dezelfde vraag gingen stellen. Dat waren de 253.000 mensen die de petitie van Tim Hofman ondertekenden. De petitie vraagt de Tweede Kamer nog een keer zich te buigen over de kinderpardonregeling en in de tussentijd de 400 kinderen die nu in de knel zitten te laten blijven.

De vraag bereikte ook de leden van het CDA, die hier natuurlijk al langer buikpijn over hadden. Ook binnen het CDA bleven mensen de vraag stellen: waarom kunnen zij niet blijven? waarom kunnen we die pardonregeling niet verbeteren? En uiteindelijk ging vorig weekend ook het CDA om. De fractie kon de vraag niet meer negeren. En dat de huidige regeling gewoon geen goed antwoord op de vraag is.

Het is zaak dat de vraag blijft gesteld worden. Ook nu temidden van het politieke gevecht in de coalitie om de kinderpardonregeling, laat de vraag niet wegebben in politiek-strategisch gekrakeel over de coalitie en wie nu het eerste begon om aan het regeerakkoord te morrelen. Want het is niet normaal om kinderen die Nederlands spreken en denken het land uit te zetten, simpelweg omdat dat nu eenmaal de regels zijn. Dan verander je de regels, als die leiden tot abnormale situaties.

Alledaags racisme

Nog iets wat we normaal zijn gaan vinden, maar waar je je tegen moet verzetten: alledaags racisme, verpakt in vrijheid-van-meningsuiting retoriek.

De racistische beledigingen die de demonstranten tegen Zwarte Piet over zich heen kregen waren zo schaamteloos, zo vernederend dat ik er misselijk van werd. Wat ik nog erger vond, mensen schaamden zich niet voor hun racistische taal. Open en bloot, met naam en toenaam. Dat lot valt meer mensen die zich uitspreken en niet helemaal wit zijn ten deel, vooral op sociale media.

Wat is dit? Waarom is dit soort taal niet meer taboe? Is dit dan de totale vrijheid van meningsuiting, dat je je donkerste gevoelens mag uiten? Moeten we dit normaal vinden?

Ik vind het gevaarlijk. Frans Timmermans sprak er ook over op het congres vorige week.  In de context van het vluchtelingenbeleid. Als we uit angst voor iets, wat dat dan ook moge zijn, verlies van onze identiteit, of verlies van sociale zekerheid menselijkheid van onze medemens afpakken, dan kan op een gegeven moment hun lot je niet meer interesseren. dan kijk je weg als mensen vanwege hun uiterlijk, afkomst of geloof in elkaar worden geslagen.

Ik wil best begrijpen dat mensen verandering niet leuk vinden. Dat ze in opstand komen als iemand ze beticht van racisme. Maar accepteer geen racistische praat. Dan neem je mensen hun menselijkheid af. Racisme is nooit normaal. Mag het ook nooit worden. We moeten vaker zeggen: genoeg, dit soort taal accepteren we hier niet, dat is niet normaal. Dan moet je van goede huize komen om te argumenteren dat racistische taal een heel goed idee is.

De economische status quo

Wij sociaaldemocraten hebben de komende tijd ook nog wel wat verzet te plegen tegen de economische status quo. De status quo die zegt dat multinationals slechts 10% belasting hoeven te betalen. De status quo die zegt dat steeds meer mensen in flexbanen zullen moeten werken. De status quo die zegt dat de vermogens van de extreem rijken steeds sterker stijgen en de salarissen van werknemers en tarieven van zzp’ers niet of nauwelijks kunnen stijgen.

De status quo die zegt dat er altijd op de publieke zaak moet worden bezuinigd, nu bijvoorbeeld weer op de gesubsidieerde rechtsbijstand. De status quo die zegt dat de overheid te groot en te log is, en die zegt dat de markt zo goed is in welvaart creëren. Dat de markt een perfect en efficiënt ordeningsmechanisme is. Dat is het niet, anders hadden we niet zo enorm veel wetten en toezichthouders die de markt een beetje moeten beteugelen, maar toch, ondanks dat geloven nog steeds te veel mensen dat de markt efficiënt is en de overheid log.

Quod non.

De parlementaire enquete naar de Fyra, de hogesnelheidstrein die er niet kwam, liet zien dat het idee marktwerking de wereld niet vanzelf ordent. En complexe processen als het aanleggen van een hogesnelheidstrein al helemaal niet. Sterker nog, hoe meer markt er werd geïntroduceerd bij de aanleg en bouw van de lijn, hoe duurder het proces werd. Immers, hoe meer marktpartijen, hoe meer coördinatoren, hoe meer juristen, hoe meer nieuw op te richten BV’s, overlegorganen, aanbestedingen, mislukte aanbestedingen en vervolgens weer rechtszaken.

Ik zeg niet dat de overheid het perfect had gedaan, maar feit is wel dat er nog steeds geen hogesnelheidslijn is.  Althans niet van Nederland, met onze #marktwerking. Frankrijk heeft er wel een door Nederland rijden, de TGV, maar dat is een staatsbedrijf.

Hoewel de voorbeelden eindeloos zijn dat de markt niet tot perfecte uitkomsten leidt – zie ook de financiële markten met hun financiële fantasieproducten – toch mag je er niet al te veel vragen bij stellen. Voor je het weet ben je een communist die alles in staatshanden wil leggen. Een feitelijk gesprek over de rol van de staat en de plek van de markt wordt is door de politiek nog steeds niet goed gevoerd. Herman Tjeenk Willink is volgens mij een van de weinigen die consequent de gedachte dat de overheid slecht is heeft weersproken.

Ik weet nog goed dat bijna alle boeken over de overheid in de jaren negentig er vanuit gingen dat de overheid te log, te duur en te bureaucratisch was. Als je burgers en bedrijven maar hun gang zou laten gaan dan kwam het allemaal vanzelf wel goed. Dat denke was een gevolg van een consequent neoliberaal project, dat doorsijpelde in het denken over de overheid.

We hebben ook een minister-president die dat nog steeds gelooft. Een minister president die ten overstaan van zijn ambtenaren zegt dat de trap van bovenaf moet worden schoongeveegd als hij het over de noodzakelijke bezuinigingen op de overheid heeft. Maar wie vraagt hem of dat wel zo is? Is de overheid echt altijd log, en niet in staat tot innovaties? Betalen we echt te veel voor onze publieke diensten?

De econome Mariana Mazzucato laat met een bak aan voorbeelden zien dat de overheid de meest baanbrekende innovaties heeft voortgebracht. Door het publiek gefinancierde onderzoek voor de ruimtevaart en defensie hebben we internet, mobiele telefonie, tefalpannen, medicijnen, geneeskundige doorbraken. 

In haar nieuwste boek laat ze zien hoe ons begrip van waarde totaal geperverteerd is. Hoezo tellen we dividenden, bonussen en milieuschade opruimen als waarde? Waarom waarderen we dat soort parasitaire waarden evenveel als het telen van tomaten of repareren van schoenen of auto’s? Als je dat wat echt waarde toevoegt gaat meten en waarderen zal je de economie radicaal veranderen.

Kate Raworth, ook een eigenwijze econoom stelde de vraag waarom de economie altijd moet groeien.  Waarom is dat eigenlijk normaal? Terwijl op een gegeven moment, als je even natuurkundig denkt de aarde wel moet ontploffen of imploderen, doordat de grondstoffen op zijn en de vuilnisbelten overlopen.  Alle gangbare economenwijsheden tartte ze met haar donutmodel van de economie.

Deze twee economen worden nu nog door een flink deel van de mannenbroeders verguisd om hun stellingen, maar het kan zomaar zijn dat we de inzichten van deze twee vrouwen gewoon vinden, en ze mainstream zijn geworden. Maar uiteraard niet eerst voordat ze door andere economen en politici voor gek zijn verklaard. Luther werd eerst ook voor gek verklaard.

Ik heb wel een lijstje vragen die we kunnen stellen aan de hoeders van de economische status quo.

Ik zou aan Shell wel eens willen vragen wat er gebeurt als ze meer belasting gaan betalen, of in ieder geval even veel als een MKB bedrijf. Wie moet volgens Shell betalen voor de publieke voorzieningen hier, de geweldige infrastructuur, het onderwijs? Wat is de reden dat Shell er zo weinig voor betaalt? Gaat het bedrijf dan failliet? Kunnen ze dan de aandeelhouders niet meer betalen? Gaan ze dan verhuizen? En waarom, omdat de aandeelhouders dan de kost niet meer kunnen betalen? Is het enkele feit dat er in een ander land wat meer verdiend kan worden genoeg reden om je land van oorsprong te verlaten? Moeten we dan evenveel mededogen met Shell hebben met economische migranten, die de armoede in hun land willen ontvluchten?

Ik zou aan de werkgevers, via Hans de Boer, willen vragen waarom ze zo veel flexwerkers inhuren. Of ze echt zo onzeker zijn. Of het echt beter voor het bedrijf is als ze na twee tijdelijke contracten een ingewerkte medewerker weer laten gaan. Hoeveel geld ze besparen door mensen via payrollconstructies in te huren.

Ik zou wel eens aan de meest vermogende Nederlanders willen vragen wat er gebeurt als ze meer belasting gaan betalen op hun vermogensaanwas. Moeten ze dan hun vastgoed verkopen? Zullen ze dan naar het buitenland verhuizen? En waarom gaan ze dan weg? Kunnen ze hier echt niet blijven leven in de wetenschap dat een vergelijkbaar rijk iemand in een ander land minder belasting betaalt? Is dat zo onverteerbaar dat ze er niet van kunnen slapen? Zijn ze bang dat hun kinderen in armoede zullen opgroeien? Kunnen ze niet meer hun levensstijl aanhouden als ze meer belasting gaan betalen?

Ik zou ook aan de ceo’s op Davos willen vragen wie bepaalt en waarom welk deel naar de aandeelhouders gaat en welk deel naar de werknemers? En waarom ze niet gewoon meer belasting betalen als ze goed onderwijs en een beter milieu elk jaar weer centraal stellen in hun debatzaaltjes.

Wat gebeurt er als de Tinbergennorm wordt ingevoerd? Dat de meestverdienende collega maximaal 10 keer meer krijgt dan de minstverdienende werknemer.  Of de vraag die Europarlementarier Paul Tang stelt: waarom betalen Facebook en Google ons eigenlijk niet voor onze data?

Ze kijken je nu nog scheel aan als je die vragen stelt, of je helemaal van Lotje getikt bent.

Blijf deze vragen toch maar vragen. Je krijgt dezelfde antwoorden, maar hoe vaker je de vraag stelt, hoe absurder het antwoord wordt.

Nog even geheel terzijde, maar valt het jullie ook op dat het vaker dan vroeger vrouwen zijn die in verzet komen? Mazucato en Raworth, vrouwen die de economische vanzelfsprekendheden op hun kop zetten. Pussy Riot in Rusland, voornamelijk vrouwen die de macht van Poetin uitdagen. De Gele Hesjes protesten in Parijs. De scholierenopstand tegen wapenbezit. De March for our Lives, begin met een 11 minuten speech door het jonge meisje Emma Gonzalez. De stakingen van scholieren tegen het lakse klimaatbeleid: allemaal meisjes, begon met een Zweeds meisje die elke week een ochtend spijbelt. Alexandria Ocasio Cortez, het jongste congreslid ooit, uit de Bronx, die gewoon vraagt waarom de rijken niet 70% belasting kunnen betalen.

Natuurlijk, er zijn ook zeer veel moedige mannen die het verzet ontketenen, denk aan de mannen die ik net noemde, van PO in Actie, Tim Hofman,  maar het is onmiskenbaar dat bij de verzetsbewegingen van nu meer vrouwen de verzetsvraag stellen.

III Sociaaldemocratische waarden als je ijkpunt

Als je vragen gaat stellen bij de status quo dan doe je dat vanuit een referentiekader. Ideeën over goed en kwaad. Idealen, of een ideologie.

Ideologie vinden we een eng woord. Links, vonden we lange tijd ook eng. Maar de conservatieven en neoliberalen hebben echt een ideologie. Een idee over hun ideale wereld. Conservatieven zien daar het liefst mannen aan de top en vrouwen aan het aanrecht. Liberalen geloven in een wereld waarin iedereen elkaars concurrent is. Wel in alle vrijheid hoor, je kan in alle vrijheid ook kiezen om in de stront te zakken. Alleen praten ze er niet zo over.

Ik denk dat wij sociaaldemocraten niet zo bescheten moeten zijn om onze idealen en ideologie te formuleren. Met het Van Waarde project van de WBS van de vorige directeur Monica Sie waren we eigenlijk een heel eind. En vertaal dat nou eens in een verhaal over hoe wij de ideale wereld zien.

Ik denk dat dat een wereld is waar de meerderheid van de Nederlanders graag in zou willen wonen. 60% van de Nederlanders is eigenlijk sociaaldemocraat, durf ik wel te stellen.

Want wie wil dit nu niet: Fantastisch onderwijs voor ieder kind, geen behoefte meer aan dure bijlessen of privé scholen. Betaalbaar openbaar vervoer. Voor rijken en armen dezelfde goede zorg. Mooie pleinen, straten, parken en bossen waar iedereen van kan genieten. Internet als basisvoorziening. Een land dat voorloper is bij de heropstanding van internationale solidariteit. Een land waar ze met de slimste uitvindingen de economie groener en circulair maken. Een land waarin iedereen zijn of haar gelijke deel aan belastingen betaalt.

IV Verzet en vertrouwen

Verzet lijkt een beetje op vertrouwen. Vertrouwen verkrijg je langzaam. Door vele kleine daden, die consequent op het grote idee erachter wijzen. Kleine stappen, simpele vragen, kleine daden. We bouwen langzaam, geduldig, in de oppositie, in onze directe omgeving, de school, op het werk, in de buurt aan het vertrouwen. Je bent immers altijd en overal sociaaldemocraat.

Als de verkiezingsuitslag de PvdA enigzins gunstig is en ik in de Eerste kamer volksvertegenwoordiger word ga wil ik samen met de andere PvdA senatoren deze  kleine en grote vragen stellen. Vragen die je moet stellen bij sommige wetten. Wat zit hier achter? Leidt deze wet wel tot de samenleving die wij willen? Welk  ‘normaal’ veronderstelt deze wet eigenlijk? En willen wij dat wel ‘normaal’ vinden? Als het antwoord nee is, dan stemmen we tegen.

De Eerste Kamer is die plek in ons bestel waar je slechte wetten kan tegenhouden. En de regering weer met vragen op pad kan sturen. In tegenstelling tot mensen die denken dat de Eerste Kamer een overbodig orgaan is denk ik dat het bij uitstek de plek is waar je iets losser van de waan van de dag terug kan gaan naar je waarden. En in alle rust de vragen kan stellen die gesteld moeten worden: willen we dit eigenlijk wel normaal vinden?

Ik kom weer bij Herman Hoften. Waarom ging hij in verzet tegen de Duitsers? Waarom deed hij niet als zoveel anderen, wennen aan het nieuwe Duitse normaal? Hoften was lid van de AJC, en kwam uit een rood nest. Dat was zijn normale situatie. Dit waren ook de groepen waar mensen elkaar scherpten, informeerden, de groepen waar hij niet alleen stond. Dit waren de groepen waar mensen elkaar overtuigden dat  ze het niet normaal moesten vinden dat Joden werden ontmenselijkt.

Verzet is vaak niet een heldendaad van een individu. Verzet komt meestal tot stand omdat je je gesterkt voelt in je overtuiging door anderen. Natuurlijk er zijn ook eenzame helden. Maar de meeste helden zijn samen met anderen tot hun heldendaden gekomen.

Daarom. Laten we onze vereniging sterk houden. Elkaar blijven scherpen. Blijven discussiëren onderling. Onze waarden blijven verdedigen. Elkaar ondersteunen bij het stellen van de vervelende en kritische vragen. Samen. Want een sociaaldemocraat ben je niet alleen.

Oud-politicus