Poliflw

Corona kwam onverwacht. Wat we wél aan zagen komen zijn hogere kosten voor jeugdzorg en WMO-voorzieningen, en meer uitgaven voor de gevolgen van corona. Natuurlijk hopen we dat het Rijk met extra geld komt, maar dit is onzeker. GroenLinks vindt daarom: stop voorlopig met uitvoeren van grote projecten, zoals het verflauwen van de bochten in de Karstraat.

De provincie helpt bij de financiering hiervan, maar al met al kost dit project Lingewaard miljoenen. En wat blijkt: er moeten eerst aardig wat panden voor worden aangekocht (en gesloopt). Daar is nog steeds geen overeenstemming over bereikt, met een bijna onhaalbare deadline als gevolg en kans dat de provincie afhaakt. Laat vrachtverkeer een andere route nemen dan de weg door Huissen!

GroenLinks is van meet af aan tegen deze geldverslindende verkeersoperatie geweest en roept op het geld te gebruiken voor zaken die in Lingewaard echt nodig zijn, zoals hulp voor mensen die door corona in de problemen zijn gekomen. Miljoenen voor vrachtverkeer of zorg? GroenLinks weet het wel!

Bij het ontwerp van het RijnWaalpad (snelfietspad) werd door Fietsersbond, de Dorpsraad Ressen en GroenLinks al aangedrongen op een tunneltje in het talud om snel en veilig de Ressensestraat over te steken. Dit gebeurde helaas niet. Inmiddels is er een tijdelijke oplossing voor de Ressensestraat. GroenLinks stelde opnieuw vragen...

Nadat duidelijk was dat de toen gekozen oplossing tot veel gevaarlijke situaties en bijna-ongelukken leidde, werd uitgezien naar een andere oplossing. In december 2018 vroeg GroenLinks bij Provinciale Staten naar de mogelijkheid voor een tunneltje onder de Ressensestraat. De gedeputeerde zegde toe mee te willen betalen daaraan, mits er een goed plan zou liggen. Zo kan het snelfietspad snel blijven en is er een veilige oversteekplaats voor fietsers.

Inmiddels is er een tijdelijke oplossing voor de Ressensestraat in afwachting tot een definitieve. De mogelijkheid van een tunneltje wordt onderzocht, zo overtuigde de wethouder ons keer op keer. 

De stand van zaken volgens het college:

Naar aanleiding van de motie van 13 december 2018 is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd naar een veilige oversteek van het RijnWaalpad met de Ressensestraat. De aanpak van de oversteeksituatie van het RijnWaalpad met de Ressensestraat is onderdeel van de Samenwerkings- en Realisatie OvereenKomst (SOK-ROK) Dorpensingel Lingewaard-Nijmegen. In nauw overleg met medewerkers van de gemeente Nijmegen en de provincie Gelderland is het aantal varianten dat is onderzocht uitgebreid. In het eerste kwartaal van 2020 neemt de stuurgroep van het project Dorpensingel kennis van de haalbaarheidsstudie en volgt een besluit over de varianten die nader worden uitgewerkt. Na dit besluit worden de omgeving (bewoners, dorpsraden) en de beide colleges en gemeenteraden van de gemeente Nijmegen en Lingewaard hierover geïnformeerd. 

In de bijlage de schriftelijke vragen van GroenLinks en de beantwoording door het college.

Vragen over de snoeihoutcentrale op Bergerden leidden tot een debat in de gemeenteraad. Met veel moeite hadden we alle relevante informatie bij elkaar gesprokkeld. Dachten we. Een paar uur vóór het debat kwam de wethouder echter met aanvullende informatie, over een fout in de vergunningsaanvraag. Maar dat zou niet tot problemen leiden. Of toch wel?

Na deze chaotische start werd duidelijk dat slechts enkele partijen zich echt in de materie verdiept hadden. En dat sommige partijen liever het bedrijf wilden redden, dan langdurige luchtverontreiniging, ontbossing en gezondheidsproblemen bij omwonenden wilden voorkomen.

Wat is het probleem? 

Ook Nederland wordt nu wakker: CO2, stikstof en fijnstof zijn slecht voor klimaat en gezondheid. Omdat een centrale op snoeihout (biomassa) flinke hoeveelheden van deze stoffen uitstoot, is dit geen duurzaam alternatief voor aardgasgestookte centrale. De snoeihoutcentrale in Lingewaard krijgt nu nog een SDE-subsidie van 53 miljoen euro over 12 jaar. Dat is de Eerste Kamer echter aan het terugdraaien. Omdat het verstookte hout weliswaar bij aanplant van bomen weer teruggroeit, maar er eerst wel een voorschot wordt gedaan op CO2-uitstoot. Het hout van de boom wordt immers verbrand vóórdat een nieuwe boom dezelfde hoeveelheid CO2 op kan nemen.

De uitstoot van CO2 wordt ook niet gebruikt door de planten in de kassen, omdat er geen filter is dat de lucht daarvoor schoon genoeg maakt. Omdat technische middelen onvoldoende worden ingezet, is er meer vervuiling dan nodig. Ook van stikstof en fijnstof dus. Daarom vindt GroenLinks het een slecht idee om deze snoeihoutcentrale te bouwen. Daarnaast is het zo dat het stookhout ergens vandaan moet komen. Alleen snoeihout gebruiken lijkt mooi bedacht, maar aangezien er veel houtcentrales komen (en al zijn) in deze omgeving wordt de spoeling heel dun. We hebben de bomen keihard nodig om CO2 op te nemen. En door het sprokkelen van hout zal de biodiversiteit nog verder afnemen.

Reden genoeg om vanaf het moment dat de wethouder het over een snoeihoutcentrale had, kritische vragen te stellen. En om alternatieven voor te stellen. GroenLinks verwacht meer duurzame warmteopbrengst door technieken als diepe geothermie, aquathermie uit oppervlaktewater en misschien wel geconcentreerde zonne-energie met spiegels. Daarom is het vreemd en teleurstellend dat er voor deze tijdelijke snoeihoutcentrale een vergunning is afgegeven voor onbepaalde tijd.

Ook over het proces zijn we niet tevreden: terwijl in Nederland de discussie losgebarsten is over de negatieve effecten van biomassacentrales, heeft het college de raad niet geïnformeerd over de ontwikkelingen bij Lingezegen Energy. De publicaties van de aanvragen waren zo onopvallend, dat ze niet werden opgemerkt door inwoners. Overigens begrijpt GroenLinks heel goed dat de tuinders, doordat ze gedwongen van het aardgas moeten, in de problemen zijn gekomen. Een gevolg van het zwalkende overheidsbeleid van de afgelopen jaren, op het gebied van duurzaamheid en subsidies.

Vragen voor het debat

Veel vragen van GroenLinks en B06 werden in de periode van juni-september beantwoord door het college. Toch is er nog onduidelijkheid gebleven:

Hoe is de afstemming over de zoektocht naar voldoende snoeihout binnen een straal van 100 á 150 km rondom Lingewaard? In onze directe omgeving zijn namelijk ook snoeihoutcentrales (bestaand of gepland) in Arnhem, Renkum, Duiven, Zevenaar en Cuijk. Dat probleem legt de wethouder bij de ondernemer. Waar plant Lingewaard nieuwe bomen aan ter vervanging van het gebruikte snoeihout? Het college vindt dit niet nodig. De ondernemer is daartoe niet verplicht. Waarom wordt niet aangedrongen op het extra afvangen van CO2 als voorwaarde voor de vergunningen? Nu wordt extra CO2 voor de kassen van de tuinders aangevoerd door de afvalcentrale uit Duiven. Ook hier wil de wethouder niet verder gaan dan wat wettelijk moet. Nu blijkt dat zelfs de 14 aangesloten tuinders in de winter niet genoeg hebben aan de snoeihoutcentrale om hun kas te verwarmen, zal er zeker niet geleverd kunnen worden aan het beoogde warmtenet voor de woningen op de Zilverkamp en Driegaarden, iets waar waar het college wel op lijkt te rekenen. Dat dit ook niet mag binnen het bestemmingsplan wordt vanuit het college niet als probleem gezien.

Discussiepunten

Aan de raad werden deze discussiepunten voorgelegd:

Is het verstandig een snoeihoutcentrale te bouwen die minstens zo veel CO2, stikstof en fijnstof oplevert als een kolencentrale, en daarmee volstrekt niet als een duurzame vorm van elektriciteit- en warmteopwekking kan worden beschouwd? Hoe gaan we borgen dat de uitstoot van stikstofoxiden (NOx), zwaveldioxide (SO2) en fijnstof niet hoger wordt dan in de vergunning vergeven is, zodanig dat omwonenden geen gezondheidsrisico’s lopen en gewassen van tuinders niet worden aangetast? Hoe kijkt de raad aan tegen een pas op de plaats maken oftewel de centrale (tijdelijk) stil te leggen. Dit in verband met de stikstof- en pfas-regeling en bovendien met de huidige onderzoeken van warmtewinning uit water van de waterwegen rondom Lingewaard (eerder onderzoek door de Waterschappen noemen dit als zeer kansrijk)? Vindt de raad dat het college de Gemeenteraad tijdig en voldoende heeft ingelicht over het feit dat er een snoeihoutcentrale is gepland in Lingewaard?

De meerderheid van de raad was nauwelijks ontvankelijk voor deze discussiepunten. De vragen werden niet beantwoord, of afgedaan met een tegenvraag hoe GroenLinks zelf de energietransitie dan wel wilde aanpakken. Dat antwoord is helder, namelijk met échte duurzame energie, zoals warmtewinning uit het nabije oppervlaktewater.

De ingediende moties

De motie van GroenLinks om de snoeihoutcentrale te heroverwegen werd slechts door één ander raadslid (van B06) ondersteund. Ook aandringen op betere filters en goede monitoring van de afvalgassen, om het milieu en de gezondheid van de mensen te beschermen, was voor de meeste partijen niet nodig. Zelfs de wethouder zei erop te vertrouwen dat het wel goed zou komen daarmee. De motie om beter te communiceren met de inwoners en de raad kregen enkel steun van PvdA, SP, D66 en B06. Dat leidde tot de volgende stemverklaring van GroenLinks:

Misschien was het college niet verplicht om alles over vergunningen en meldingen omtrent de snoeihoutcentrale te publiceren. GroenLinks vindt het echter getuigen van een gebrek aan sensitiviteit dit niet helder te communiceren met de inwoners en de raad. GroenLinks hecht aan de actieve informatieplicht van het college, zeker bij maatschappelijk gevoelige onderwerpen.

GroenLinks constateert dat informatie steeds vaker te laat, niet volledig of helemaal niet tot de raad komt. We roepen een paar recente zaken in herinnering: de WMO-overschrijdingen, het extra geld voor de bocht in de Karstraat, de plannen rondom de Brink in de Zilverkamp. GroenLinks heeft een motie van treurnis overwogen. Op dit moment is dit (nog) niet aan de orde maar GroenLinks doet hierbij wel een nadrukkelijke oproep aan het college snel over te gaan tot een adequaat actief informatiebeleid!

Het debatverzoek en de moties van GroenLinks (deels samen met B06) zijn als bijlage toegevoegd, onder dit artikel.

Wordt vervolgd...

Na de bekendmaking van de wethouder dat er een nieuwe bouwvergunning is aangevraagd, is er opnieuw bezwaar en beroep mogelijk voor direct betrokkenen. Ook is er door de MOB (mobilisation for the environment) aan de provincie Gelderland gevraagd om handhaving van de natuurbeschermingswet, aangezien de centrale op aardgas nog in werking blijft en de totale uitstoot veel hoger is dan in deze vergunning is aangegeven.

Dit dossier is nog niet gesloten!

Afgelopen jaar is gewerkt aan een snoeihoutcentrale in Lingewaard. Maar buiten de ondernemer en de gemeente was niemand daarvan op de hoogte. Ook de Gemeenteraad niet. Bij toeval kwam GroenLinks dit op het spoor en stelde deze zomer, samen met B06, tot tweemaal toe vragen hierover aan het college. Inmiddels bleek dat vergunningen al waren aangevraagd en dit aan inwoners en Gemeenteraad voorbij was gegaan. 

Hoe kan het dat er vergunningen voor een snoeihoutcentrale worden aangevraagd en vergund, en zelfs de bouw kan starten, zonder dat de Gemeenteraad of inwoners dat opmerken? Dat wil GroenLinks ook wel weten en vraagt samen met B06 een debat daarover aan.

Op initiatief van de wethouder werd afgelopen week een ingelaste infoavond georganiseerd, waar gealarmeerde bewoners en de pers aanwezig was. Wat bleek: alles is volgens de regels verlopen en er hebben zelfs aankondigingen in Hét Gemeentenieuws gestaan. Dat niemand deze opmerkte kwam doordat ze  tussen de kapvergunningen en aanvragen voor een carport stonden. En gevraagd werd om 'de bouw van een gebouw voor WKK'. De aanvragen waren zodanig dat de Gemeenteraad daarover geen zeggingskracht heeft.

GroenLinks is nog aan het uitzoeken of er een mogelijkheid is om dit plan, eventueel tijdelijk, tegen te kunnen houden. En hoe, als het wél doorgaat, de uitstoot van CO2, stikstof en fijnstof beperkt kan worden. In ieder geval vindt GroenLinks dat een dergelijke ontwikkeling, waarover zoveel te doen is en die niets bijdraagt aan vermindering van CO2-uitstoot, niet zomaar moet kunnen worden toegestaan.

Het debat vindt plaats tijdens de raadsvergadering van donderdag 21 november in de Valom in Huissen.

Voor meer info, zie http://portal.ibabs.eu

In de begroting voor 2020 staan mooie plannen, die soms rechtstreeks uit het programma van GroenLinks lijken te komen. Over de groene ruimte, klimaatmaatregelen, de zorg en OV en de fiets. Maar helaas, daar is weinig of geen geld voor uitgetrokken. In de raadsvergadering van 7 november komt GroenLinks met alternatieven. 

Uit de beschouwing van Lianne Duiven:

Deze begroting lijkt er qua ambitie een stuk beter uit te zien dan de voorgaande. Er staan geweldige plannen in, die soms rechtstreeks uit het verkiezingsprogramma van GroenLinks lijken te komen. Lijkt, …want kijk je wat beter naar de vertaling van de papieren plannen, naar de cijfers van de begroting, dan worden ze meteen onderuit gehaald! Er is óf geen geld voor uitgetrokken óf in plaats van uitvoering verdwijnt het geld in de algemene reserve! En die reserve wordt in rap tempo leeggemaakt voor andere projecten. Evenals het fonds bovenwijkse voorzieningen. Desastreus: we kunnen dan in de toekomst geen tegenvallers meer hebben en de nieuwe raad start met een bijna lege spaarpot.

Ik geef een paar voorbeelden van het verschil tussen ambitie en werkelijke plannen, en welke aanpassingen (amendementen en moties) we voorstellen.

*De amendementen en moties zijn hieronder als bijlagen toegevoegd.

DUURZAAMHEID

In de begroting staat: ‘de opgave van de energietransitie is groot en urgent’. Ons transitie-fonds energie, bedoeld voor duurzame maatregelen, gaat echter voor bijna de helft op aan inhuur personeel. Nota bene inhuur van buiten, waardoor opgebouwde kennis verdwijnt. Dát is natuurlijk niet de bedoeling! Samen met de PvdA dienen we hiervoor een amendement* in. 

Dit amendement werd in gewijzigde vorm door de raad aangenomen.

Waar GroenLinks wel verheugd over is, is dat onze motie van vorig jaar (over het versneld vervangen van energiezuinige armaturen) 22.000 euro per jaar oplevert. Kijk, dat is een mooi begin van kapitaal dat we opbouwen, waarbij we zowel in geld als in duurzaamheid verdienen!

We horen dat mensen er tegenop zien om hun huis te verduurzamen. Heel begrijpelijk, want dat kan een flinke investering vragen. Gelukkig zijn er al oplossingen bedacht om mensen hierbij financieel te ontzorgen. De gemeente kan bijvoorbeeld een baatbelasting invoeren. GroenLinks wil dat het college verschillende manieren van ondersteuning moet onderzoeken voor huizenverduurzaming, ook voor mensen met minder geld. We hebben daarvoor een motie*.

De wethouder vond het een sympatieke motie, maar overbodig. De motie werd daarop ingetrokken.

GROEN EN LANDSCHAP

In de begroting wordt gesproken over inheems plantmateriaal, over akkerranden, over vervanging van saai plantsoen door bloeiende borders met vaste planten en voorjaarsbollen. Dat alles met oog voor insecten. Mooie doelen! Maar dan… in plaats van investeren hierin, wordt bezuinigd! Daar gaat de ambitie van dit college, met duurzaamheid tot in de haarvaten… Bij strategisch bomenbeheer wordt €15.000 weggehaald en voor het onderhouden van openbaar groen €130.000. En de opbrengst van de verkoop van reststroken, 100.000 euro, gaat niet naar het planten van meer bomen of het verduurzamen van scholen en sportzalen, maar verdwijnt in de reserve!

De reserve, waaruit komend jaar met het grootste gemak €75.000 uit wordt gehaald voor revitalisering van bedrijventerrein Houtakker. GroenLinks rekent erop dat de herinrichting daar in ieder geval duurzaam en groen zal zijn. Met stroken van insectvriendelijke planten, bloeiende bomen, én afspraken om die  bomen water te geven tijdens droge periodes.

VERKEER

Op papier mooie woorden over meer gebruik van het Openbaar Vervoer en de fiets. Maar ook hier: geen cent voor OV en voor de fiets enkel plannen, onderzoeken en wat deelprojecten die door andere overheden moeten worden bekostigd. Geen plannen voor een fietstunneltje voor het RijnWaalsnelfietspad als alternatief bij Ressensestraat of de toekomstige Dorpensingel. Geen ambitie om het fietsverkeer te bevorderen, als alternatief voor de files! En nog een tip: stimuleer de elektrische deelauto in het kader van de energiestransitie, voor een betere luchtkwaliteit en minder behoefte aan (versteende) parkeerplaatsen.

Het college heeft al vaker aangegeven dat het na de voetballers tijd is voor de binnensporters. Toch is geen geld gereserveerd voor de binnensporters in Huissen, zoals de SGS die al 18 jaar op onderdak wacht. Waarom niet? Er is wel geld gereserveerd voor de verplaatsing van Jonge kracht en plan Polseweg, waarbij de kosten steeds verder oplopen. En voor de Karstraat 2,5 wordt miljoen uitgetrokken! Te betalen uit ons fonds bovenwijkse voorzieningen, wat daar niet voor bedoeld is. GroenLinks vindt het vreemd om van een weg vrachtwagens te willen weren, door hem meer geschikt te maken voor diezelfde vrachtwagens! Samen met de PvdA heeft GroenLinks een amendement* voor een betere besteding van dit geld, namelijk een Huissense binnensportaccomodatie.

Dit amendement werd door de wethouder en de raad afgewezen.

SOCIAAL DOMEIN

Voorzitter, nu val ik even stil… In de begroting staat bij nieuwe voorstellen en investeringsplannen letterlijk een lege pagina, ja léég! Geen enkel initiatief! Als je positief de toekomst in wil, zul je toch echt moeten investeren. Niet alleen op zorg achteraf, maar allereerst op preventie en de jongeren, want daar begint alles. Zet in op onderwijsprojecten, jongerenwerk en ondersteuning bij het vinden van zinvol werk.

Schrap onnodige bureaucratie om werkdruk te verminderen en geld over te houden om te besteden aan onze inwoners. Een eenvoudige oplossing om wachtlijsten in de WMO te verkorten en hulp vlotter te bieden ligt in een betere samenwerking met o.a. huisartsen, die de mensen en hun behoeften kennen. En ja, dat is mogelijk binnen de huidige AVG (privacywet). Hiervoor dienen wij een motie* in.

De wethouder vond dit een overbodige motie, omdat er extra personeel is aangenomen en er al op een snelle manier gewerkt wordt. De motie werd ingetrokken.

KLIMAAT

In de begroting staat: ‘We streven ernaar de invloed van extreme weersomstandigheden door klimaatverandering, zoals wateroverlast, te beperken tot een acceptabel niveau.’ Hoe is dat vertaald in de begroting? Er wordt wel een gescheiden systeem aangelegd voor hemelwater, maar bedrijven en inwoners stimuleren om dit ook op eigen terrein te doen, middels regentonnen, wadi’s, en vijvers zien we niet terug. Toch heeft GroenLinks daarvoor al in 2008 (ja, meer dan 10 jaar geleden!) een motie* ingediend die, ondanks diverse keren daarop aan te dringen, nooit is uitgevoerd. Hoog tijd om daarmee echt eens te beginnen!

AFVAL

Ook GroenLinks wil dat de vervuiler betaalt. Maar ineens meer dan een dubbel tarief invoeren voor de restafvalcontainer vinden we wel erg veel. Vooral omdat het college vorig jaar nog 15 euro teruggaf, waardoor er nu een flink hoger tarief komt voor het vastrecht. Dat zorgt voor boze mensen die restafval tussen het groenafval willen verstoppen. Dan zijn we nog verder van huis, vindt GroenLinks. Vandaar onze motie* om de tariefsverhoging in twee stappen te doen. Ook vragen we het college de inwoners een keuzemenu te geven voor het aantal keren ophalen van restafval. En een manier te bedenken om incontinentiemateriaal op te halen.

De wethouder en de raad wilden de afspraken over afvaltarieven en ophaalfrequenties niet wijzigen. Het gratis ophalen van incontinentiemateriaal zal wel gebeuren, als maatwerk. De motie werd daarop ingetrokken.

 

Minder betalen voor de grond als je er een energieneutrale woning op bouwt? Dat was een voorstel van GroenLinks. Verder in de raad van 24 oktober een vreemde motie over boeren en het financiële tekort dat verwacht wordt aan eind van het jaar. En helaas gaat de cliëntenraad verdwijnen.

Vragenronde: minder betalen voor de grond bij energieneutraal bouwen?

GroenLinks stelde voor om het goede voorbeeld van gemeente Veenendaal te volgen: de grondprijs verlagen als een nieuw te bouwen woning of woonwijk energieneutraal is. Energieopwekking is dan onderdeel van onderhandelingen en afspraken. Zo kunnen we ontwikkelaars en bouwers stimuleren tot duurzaam gedrag en wordt verduurzaming van woningen versneld.

De vraag is of dat ook in Lingewaard mogelijk is en dit bij projectontwikkelaars als voorwaarde te stellen is. De wethouder komt nog met een antwoord.

Motie: voor boeren uitzondering maken?

Van het CDA en de VVD kwam de motie om een positieve grondhouding te hebben voor de boeren. GroenLinks heeft eigenlijk een positieve grondhouding ten aanzien van iedereen en vroeg zich af wat de indieners precies bedoelden. Regels voor stikstofuitstoot ruim interpreteren? Stikstoflimieten overschrijden? Dat zal geen stand houden bij de rechter. En is het niet zo dat de laatste decennia juist de CDA- en VVD-ministers de stikstofnorm (bewust) hebben veronachtzaamd of hebben geprobeerd te omzeilen, met de PAS bijvoorbeeld? En dat daardoor de stikstofuitstoot de nu te lage wettelijke norm al veel te lang vér overschrijdt? In dit kleine land met zoveel landbouw ten koste van natuur en biodiversiteit?

Nu was er een boerenprotest. Komen dergelijke moties straks ook voor de bouw? En voor de politie, de zorgverleners, de leraren? GroenLinks stemde tegen deze symboolpolitiek.

Cliëntenraad helaas opgeheven

Met de komst van de nieuwe adviesraad, verdwijnt de kennis, ervaring en betrokkenheid van de Cliëntenraad CWWB. Dat is in de ogen van GroenLinks onnodig en onwenselijk is en had voorkomen kunnen worden! Daarom stemde GroenLinks tegen intrekking van de verordening.

Tussenrapportage: eind 2019 een tekort van meer dan 4,5 miljoen verwacht 

De opmerkingen en suggesties van GroenLinks:

Tweemaal per jaar wordt de raad door het college voorbereid op financiële tegenvallers. Uit de laatste tussenrapportage blijkt dat er grote tekorten zijn op personeel en jeugdzorg. Helder uitgelegd, maar moeilijk te verteren voor GroenLinks. Want hoe kan het dat Overbetuwe geen overschrijding op jeugdzorg heeft? Is daar beter begroot? Wordt daar anders gewerkt? GroenLinks dringt aan op een reële begroting waarin ook de ooonzekerheden duidelijk beschreven zijn. Die rekening houdt met nieuwe regelingen die er aan komen, zoals de CAO en de BTW-sportregeling. Helaas werd de motie van de PvdA, om meer controle te krijgen, verworpen. Alweer een verhoging van de kosten voor het project Polseweg, en weer voor de voetballers! GroenLinks was daar al bang voor. Dan de bewering dat dat voor de begroting niet uitmaakt. Dat is vreemd, want de kapitaallasten gaan natuurlijk wél omhoog. Voor andere sporters, zoals de turngroep SGS die nog steeds wacht op een nieuwe binnensportlocatie, is dit voor de zoveelste keer wel wrang. We ondersteunden de motie van B06 om een apart    besluit te nemen over het geld dat gaat naar Jonge Kracht en de Polseweg. Het thema 'landschap’ dreigt te verdwijnen in de omgevingsvisie. Geld dat daarvoor werd uitgetrokken is nu wegbezuinigd. Vreemd, want ons landschap en de natuur staan van alle kanten onder druk. Dat is met de stikstofregeling ineens voor iedereen duidelijk geworden. Wegen, bouwwerkzaamheden, oprukkende bedrijventerreinen en woningen vergroten die druk op de groene ruimte. Voor GroenLinks staat daarom als een paal boven water dat ‘landschap’ juist een prominente plaats in de omgevingsvisie moet krijgen! Omdat het verkeerd is begroot, wordt voor de kosten van ons afval een greep uit de reserve gedaan. Heel jammer, want je zou met dat geld de inwoners komend jaar tegemoet kunnen komen door de afvalkosten minder te laten stijgen. Bijvoorbeeld door de lediging per bak niet te verdubbelen en naar 8 euro te laten stijgen, maar bijvoorbeeld naar 6 euro Tenslotte zien we budgetmutaties van duizenden en zelfs miljoenen euro’s, wat resulteert in meer dan 4,5 miljoen euro overschrijding. GroenLinks vindt het gênant dat daarbij ook de jongerenraad met een budget van slechts €1500,- wordt genoemd. Dit is toch alles behalve een stimulans om extra politieke betrokkenheid bij jongeren te creëren. Waar hebben we het dan over?!

 

GroenLinks Lingewaard heeft grote bedenkingen tegen de aanleg van een snoeihoutcentrale op Bergerden. De aanvraag voor de oprichting van "een gebouw voor plaatsing van een houtgestookte WKK" was ons in eerste instantie niet opgevallen tussen de andere aanvragen voor de kassen van de afgelopen tijd. Maar aangezien deze centrale (ter vervanging van een gasgestookte WKK) geen echte duurzame energie oplevert, is het nu een reden tot ongerustheid.

Afgelopen zomer heeft GroenLinks samen met B06 tweemaal een groot aantal vragen gesteld aan het college over de op te richten snoeihoutcentrale. De antwoorden stelden ons allerminst gerust.

Hieronder zes redenen voor deze ongerustheid:

Deze centrale is geen verduurzaming, maar een tijdelijke oplossing om minder gas te verstoken. Er wordt snoeihout verbrand, dus er komt toch CO2 vrij en de vraag is wie de bomen gaat planten om deze CO2 weer vast te leggen. De noodzaak om over te stappen op echt duurzaam opgewekte energie wordt hiermee verdoezeld. Er wordt niet eens genoeg warmte opgewekt voor tuinbouwgebied Bergerden, dus van doorsluizen van warmte naar (nieuwbouw)wijken, zoals Zilverkamp en Driegaarden, is geen sprake. Bovendien liggen die wijken te ver af van deze centrale en zouden forse investeringen nodig zijn om dat warmtenet aan te leggen. Waar moet het hout vandaan komen? De voorwaarde van de provincie (binnen een straal van 100 km) is strenger dan die van de bank (150 km). Echter, ook in de gemeentes Cuijk, Duiven, Ede, Renkum, Zevenaar en Arnhem zijn of komen er biomassacentrales. Daarvoor is in de omgeving niet genoeg (snoei)hout. Levend hout is nodig voor de opname van CO2. We hebben dus eerder méér bomen nodig. Plant bomen aan en laat ze staan! Dood hout dat blijft liggen in de bossen is nodig voor de voedselketens waar vogels, insecten en andere dieren deel van uitmaken. Zij hebben daar hun biotoop voor voedsel, bescherming en als nestgelegenheid. En wat mooi is, zij helpen ons als plaagbestrijders. Deze snoeihoutcentrale krijgt €55 (!) miljoen subsidie. Dat is natuurlijk een goed verdienmodel. Jammer dat deze SDE-subsidie niet voor echte oplossingen wordt ingezet. Hoeveel huishoudens zou je met dit geld niet kunnen helpen aan zonnepanelen?!

Uit de beantwoording van de vragen door het college blijkt dat de bouw en het gebruik van deze snoeihoutcentrale in handen is van Lingezegen Energy en dat de gemeente daar verder weinig invloed op uit kan en zal uitoefenen. Aangenomen wordt dat alles volgens de regels van de omgevingsvergunning, het activiteitenbesluit, de wet natuurbescherming en de wet milieubeheer verloopt. De aanvoer van het hout wordt niet gecontroleerd en nieuwe aanplant niet overwogen.

De Regionale Energie Strategie, het beleidskader Windenergie en de kaders voor de Warmtetransitie stonden op de agenda van de raad van 18 september. Onderwerpen die van belang zijn om ons doel, een energieneutrale gemeente in het jaar 2050, te bereiken. 

GroenLinks had het beter gevonden als er eerst een parasolproject duurzaamheid was gerealiseerd. Nu is het andersom: de kaders voor warmtevisie en windvisie (en later dit jaar nog het beleidskader zonne-energie) zijn deelprojecten die onder de parasol van duurzaamheid vallen, maar nu nog geen verband met elkaar hebben. Dit maakt het lastig om een concreet stappenplan te maken en de effecten daarvan te voorspellen. 

 

Zienswijze op concept-startnotitie RES (Regionale Energie Strategie)

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat alle regio’s een Regionale Energie Strategie (RES) opstellen. Daarin worden de mogelijkheden onderzocht voor de opwekking van duurzame elektriciteit, de warmtetransitie in de gebouwde omgeving en de daarvoor benodigde opslag- en energie-infrastructuur. De concept-startnotitie RES Arnhem-Nijmegen is nu ook in Lingewaard ter discussie aangeboden. De raad werd het eens over een zienswijze opgesteld door de heer Wilkens, naar aanleiding van bespreking in de politieke avond.

GroenLinks vindt omgevingsparticipatie erg belangrijk en ziet dat in de zienswijze verwoord. Ook de extra aandacht voor energiebesparing, de goedkoopste en snelst uit te voeren klimaatmaatregel, wordt er helder in beschreven. GroenLinks wijst het college er wel op dat het vaststellen van de definitieve RES, gevolgen kan hebben voor de Lingewaardse beleidsstukken op het gebied van hernieuwbare energie.

Beleidskader Windenergie 

Windmolens hebben we heel hard nodig om aan de elektriciteitsvraag te voldoen. Want zonnepanelen alleen zijn daarvoor niet genoeg. En als we duurzaam waterstof willen opwekken, dan hebben we nog veel meer windmolens nodig.

Experts vertellen ons dat de combinatie van wind en zon op percelen heel verstandig is. Immers, wind en zon zijn vaak complementair. Als de zon schijnt, waait het veelal minder en andersom. De combinatie zorgt ervoor dat de opgewekte energie naar dezelfde vervoerkabel van Liander kan worden geleid en geeft de mogelijkheid tot een gezamenlijke opslag in een batterij of misschien in de toekomst in waterstof. Daarom pleit GroenLinks ervoor om in de buurt van de windmolens ook zonneparken aan te leggen. 

Op dit moment weten we niet wat toekomstige energiebronnen zouden kunnen zijn. Maar de komende 15 jaar kunnen we niet anders dan windmolens inzetten. Alleen de zon gebruiken als energiebron neemt teveel ruimte in beslag. Het voordeel van een windmolen: als je hem niet meer nodig hebt, kun je hem afbreken. We gaan ervan uit dat het na gebruik op eiegn kosten weer weghalen van windmolens en windparken in alle overeenkomsten wordt vastgelegd, zoals overal in het land gebruikelijk is.

Kaders Warmtetransitie 

Een warmtevisie moet een aantal aspecten beschrijven. We noemen er vijf, namelijk:

welke duurzame warmtebronnen er aanwezig zijn in de gemeente, wat de warmtebehoefte is in Lingewaard, welke concrete plannen er zijn per wijk, de planning en het tijdspad, en tenslotte een kostenindicatie.

Helaas missen we deze concrete gegevens. In antwoord op onze vragen zien we dat de wethouder vooral hoopt op een technisch wonder tegen het jaar 2050. En rekent de gemeente zich intussen rijk met 486.000 zonnepanelen op de daken en 184 hectare zonnepanelen op het land (waarvoor voorlopig nog niet meer dan 80 hectare wordt gereserveerd in het conceptplan zonne-energie). Ook voor 2030, al over 10 jaar, zijn wel optimistische berekeningen en mogelijke ontwikkelingspaden geschetst, maar die acht GroenLinks niet realistisch. Bij nader inzien, zie de antwoorden van het college, is de wethouder het daarmee eens. We vragen de wethouder om eerlijk te zijn in hetgeen in dit stuk wordt voorgespiegeld en daarom kunnen we niet met dit plan instemmen. 

GroenLinks vindt dat je bij een roadtour langs de kernen wel met een boodschap moet komen. En met concrete gegevens. anders haken mensen af. Tijdens de politieke avond meldden we reeds dat dit nu in de Zilverkamp al gebeurt. We ondersteunen daarom de motie van LBL om op voorhand meer gegevens te delen met de inwoners.

De motie van CDA/VVD voor een onderzoek naar een eigen warmtebedrijf ondersteunen we niet: eerst moet Lingewaard maar eens vaststellen welke bronnen van duurzame warmte de gemeente op eigen gebied gaat inzetten. Pas daarna komt het geld besteden aan (alweer) een onderzoek. Het blijkt nog een hele grote vraag hoe we aan duurzame warmte moeten komen, niet alleen voor ons, maar ook voor het college dat zich ongetwijfeld heeft laten adviseren. Ons advies daarom: geen onderzoek naar een warmtebedrijf tot er een duurzame warmtebron is gevonden!

GroenLinks maakt zich zorgen over de overlast voor mens en milieu die de geplande houtgestookte centrale in Huissen gaat opleveren. Door de centrale worden de tuinbouwbedrijven deels aardgasvrij. Er is veel subsidie voor, met als gevolg dat dergelijke centrales als paddestoelen uit de grond schieten. In de directe omgeving van Lingewaard komen er al vijf! 

Is daar wel genoeg afvalhout voor in Gelderland, of gaan onze bossen eraan? En wie gaat voor herplant zorgen? Wat is de invloed van de uitstoot op mens en milieu in de directe omgeving? En hoe gaat de uitstoot gecontroleerd worden? GroenLinks stelde, samen met B06, opnieuw vragen aan het college.

Aanleiding Op dit moment gebruiken de tuinders op Bergerden aardgas als brandstof voor hun WKK-installatie. Jaarlijks wordt 25 miljoen m3 aardgas verstookt voor de productie van 450 TJ warmte en 100.000 MWh elektriciteit. De warmte wordt gebruikt voor de verwarming van de kassen. Van de stroom wordt 10% zelf gebruikt, de rest gaat naar het openbare net. De CO2 uit de verbrandingsgassen wordt gebruikt voor de plantengroei in de kassen. Over een paar jaar (uiterlijk in 2022) kan de WKK-installatie geen gebruik meer maken van aardgas. Daarom wordt de bouw van een snoeihoutcentrale (biomassacentrale) voorbereid.

Warmte De biomassacentrale moet voorzien in de warmtevraag van de tuinbouwbedrijven. Volgens de antwoorden op onze eerdere vragen is de warmtevraag 450 TJ. De verwachte warmteproductie van de geplande centrale is 370 TJ, waarvoor 42.700 ton (snoei)hout wordt verbrand. Er is dus een tekort van 80 TJ. Om dit tekort aan te vullen zal nog ca. 2,3 miljoen m3 aardgas per jaar nodig blijven. En er is geen warmte over voor de wijken in Huissen die aangesloten zouden worden op een warmtenet.

CO2 De AVR Duiven heeft een gloednieuwe installatie laten bouwen die alle CO2 afvangt, als eerste in Nederland. “Met deze CO2 gaan ze zorgen dat de planten in de kassen in het glastuinbouwgebied Bergerden bij Huissen sneller gaan groeien. Daardoor hoeft de CO2 niet meer uit aardgas te worden gehaald” zo wordt beweerd. Dat betekent dat de Lingewaardse tuinders alleen nog maar duurzaam opgewekte warmte en elektriciteit nodig hebben.

Duurzamere alternatieven Landelijk zien we dat veel tuinbouwbedrijven voor hun warmtevoorziening overschakelen op de duurzamere geothermie of aquathermie. En voor een duurzamere elektriciteitsproductie op Bergerden volstaat één windturbine van 4MW, die jaarlijks 36 TJ elektriciteit produceert.

Snoeihout Om te voorzien in de jaarlijkse behoefte aan snoeihout van 42.700 ton is een bosareaal nodig van ca.17.000 hectare, uitgaande van een opbrengst van 5 m3 snoeihout per jaar per hectare. Op last van de provincie Gelderland moet het snoeihout geleverd worden binnen een straal van 100 km van de centrale. Er is dan een flinke overlap voor de biomassacentrales in Cuijk, Zevenaar, Ede, Duiven, Renkum, de toekomstige centrale in Arnhem, en die van Lingewaard.

Vragen De vervolgvragen van GroenLinks en B06 betreffen vier aandachtspunten:

de opbrengst van de biomassacentrale de snoeihoutvoorziening en vervangende bosaanplant de vervuilende en mogelijk giftige emissies van de centrale de vergunnningsprocedure

In de bijlage vind je de schriftelijke vragen aan het college.