Poliflw

Naast vergadertijgers ging het in de raadsvergadering van 7 juli ook nog over echte dieren. Samen met PvdA hebben wij een motie ingediend, namelijk Dierenwelzijn op de agenda. GroenLinks vindt dierenwelzijn een belangrijk onderwerp en is blij dat de motie met ruime meerderheid werd aangenomen.

Er zijn veel verschillende wetten en regels die erover gaan. Toch is het soms onduidelijk wat er al geregeld is en wat nog niet of onvoldoende. We hebben daarom technische vragen gesteld die op 15 januari van dit jaar uitgebreid beantwoord zijn. We dachten daarmee voldoende informatie te hebben om met de andere politieke partijen in gesprek te gaan over dit onderwerp, maar zij dachten hier anders over. Daarom hebben we besloten om een motie in te dienen, die mee ingediend werd door PvdA.

 

De motie vraagt het college met een discussiepaper te komen. Deze zou in 2016 al geschreven worden, maar daar is om onduidelijke redenen niets van gekomen. Tijdens het debat in de raad zijn we erop uitgekomen dat het college uiterlijk op 1 maart 2021 met een discussiepaper over dierenwelzijn komt. Het discussiepaper zal gaan over dierenwelzijn in de breedste zin van het woord, bijvoorbeeld het welzijn van huisdieren maar ook van zwerfdieren, plaagdieren en dieren in de veehouderij. Inmiddels is ook duidelijk dat wethouder Faber-de Lange portefeuillehouder wordt. Het is goed dat dit bekend is, want nu weten we tenminste wie de verantwoordelijk wethouder is. De motie werd uiteindelijk breed gesteund, alleen BOB stemde tegen.

 

Dit alles zegt overigens nog niks over de uiteindelijke inhoud van eventueel nieuw beleid. Dit gaat alleen nog maar over het organiseren van een goede basis voor een gesprek met alle politieke partijen. Als de discussiepaper er is gaan we kijken welke mogelijkheden er in Overbetuwe zijn om het dierenwelzijn te verbeteren. We houden jullie op de hoogte!

Het nieuws in Overbetuwe. Op een geweldige manier op een rij gezet door Leo Huizenga.

Wonen, zorg en welzijn

Bewoners van de Broekstaat in Valburg zijn overvallen door de bouw van een 40 meter hoge 5G – mast aan de Broekstraat. Ook Dorpsraad Valburg spreekt haar ongenoegen uit. De vergunningsaanvraag had alleen maar op de gemeentepagina in het huis aan huis blad gestaan, welke niet bezorgt wordt in de Broekstraat. De inwoners zijn niet tegen de 5G – mast, maar hebben moeite met de plek en de wijze van communicatie. De wijze van communicatie vinden ze niet meer van deze tijd. Ze hadden minstens een brief over de komst verwacht. De gemeente Overbetuwe houdt vast aan de verplichte herplant van een gesloten beukenhaag langs de achtertuinen van woningen aan de Zoetendaal in Elst. Veel bewoners raken daardoor hun achteruitgang via de tuin kwijt. GroenLinks vroeg wethouder Brigitte Faber – de Lange dinsdag 10 maart om opheldering, omdat de achteruitgangen al meer dan 20 jaar in gebruik zijn. Volgens de wethouder was in 2003 al afgesproken dat er geen achteruitgangen naar de Meikers en Rouaan zouden worden gemaakt. De gemeente komt de omwonenden wel tegemoet door het herstel als gemeente uit te voeren en te betalen. De burgemeesters van de gemeente Overbetuwe en – Lingewaard deden op dinsdag 17 maart een dringend beroep op de inwoners mee te helpen de verspreiding van het coronavirus af te remmen. Ze drukten iedereen op het hart de adviezen en aanwijzingen van de regering serieus te nemen; houd voldoende afstand, mijd grote groepen, werk indien mogelijk thuis en blijf thuis bij gezondheidsklachten. In verband met de corona crisis heeft opvangorganisatie Skar vanaf zaterdag 28 maart drie locaties 24/7 geopend voor ouders die in de zorg, de voedselketens, het openbaar vervoer, bij de politie of de brandweer werken. De opvang is bestemd voor ouders van kinderen die al gebruik maken van de Skar, maar ook voor ouders die geen contact met deze kinderopvangorganisatie hebben.

 

Natuur, milieu en energie

De eikenprocessierups wordt in Overbetuwe het komend seizoen met de natuurlijke vijanden van het dier bestreden, zoals door vogels en andere insecten. Om dat doel te bereiken zijn er in de naaste omgeving van de eiken waar de rups veel voorkomt vogelkastjes voor koolmezen geplaatst. Insecten en vleermuizen behoren ook tot de natuurlijke vijand van de eikenprocessierups en ook die hoopt Overbetuwe te lokken. Onder meer door planten en kruiden die de natuurlijke vijand van de rups lokken rondom de bomen te planten. Het effect hiervan is niet direct te meten, omdat dit meerdere jaren kost. De vogelkastjes zijn geplaatst bij bekende “brandhaarden” in Heteren en Hemmen. De gemeente hoopt zo binnen enkele jaren de inzet van gif te kunnen staken. De twee net opgerichte energiecoöperaties van WatBeters voor Elst, Oosterhout en Valburg, en voor Zetten/Herveld – Andelst liggen stil. Ook het uitbreiden van de Coöperatie in Heteren gaat voorlopig niet door. Het Rijk gaat de energiebelasting verlagen. Daarmee is de financiering onder WatBeters weggeslagen, omdat het specifieke voordeel voor postcoderoos – projecten, waar geen energiebelasting betaald hoeft te worden, vervalt. De minister heeft reparatie maatregelen belooft, maar die worden pas in 2021 verwacht. In Heteren hebben alle betrokkenen hun geld terug gekregen. In Elst, Oosterhout en Valburg is het geld apart gezet in afwachting van de nieuwe regels. In Zetten en omgeving was er nog geen geld in het spel. Het voorstel om de bouw van windmolens in het open gebied tussen Elst, Driel en Arnhem-zuid te onderzoeken, valt niet lekker in Overbetuwe. De kaarten met de onderzoeksgebieden die tijdens een regionaal overleg, om tot meer duurzame energieopwekking te komen, getoond werden hebben de gemeente onaangenaam verrast. Wethouder Dimitri Horsthuis benadrukt dat de zoekgebiedskaarten geen enkele status hebben en volgens hem zelfs fouten bevatten. De zestien gemeenten in de regio moeten eind mei per se tot overeenstemming komen. Er komt een nieuw windmolenpark langs de A15 tussen afslagen Opheusden/Dodewaard en Zetten/Andelst. De gemeenten Neder-Betuwe en Overbetuwe werken hier eendrachtig samen. Bij dit park is het de bedoeling dat de omwonenden er straks ook van kunnen profiteren. Burgerparticipatie is hier essentieel voor draagvlak. Op donderdag 19 maart werden de plannen gepresenteerd. Hoeveel windmolens er komen en hoe hoog ze worden is nog niet bepaald, juist om inwoners maximaal inspraak te bieden. Als eerste fruitteler in Nederland heeft pruimenteler Frederik Bunt 125 hotels voor metselbijen op zijn 8 hectare grote boomgaard in Valburg geplaatst, waarin 50.000 metselbijen hun nageslacht kunnen produceren. De metselbijen bevruchten de pruimenbloesems. Het voordeel van metselbijen is dat ze niet steken, efficiënt zijn in bestuiving en dichter bij de kas blijven.

 

Financiën en bestuur

Na een eerste weigering, kwam de gemeente Overbetuwe eind februari toch over de brug voor een donatie aan het door aardbevingen getroffen Ambon van 13.623 euro. Door een pubquiz die in het weekend van 29 februari en 1 maart werd gehouden brachten de deelnemers nog eens 600 euro op. Zondag 8 maart werd er ook nog een jeugdvoetbaltoernooi georganiseerd op sportpark de Pas, waar gesigneerde voetbalshirts en – voetballen werden geveild. Het aantal huwelijken in Overbetuwe en Lingewaard is vorig jaar flink afgenomen. Daar staat tegenover een stevige toename van het aantal geregistreerde partnerschappen. Het aantal keren dat het ja woord in Lingewaard werd uitgesproken daalde al voor het derde opeenvolgend jaar, van 131 in 2017, via 120 in 2018 naar 104 vorig jaar. Overbetuwe hield in 2017 en 2018 het aantal trouwerijen met respectievelijk 135 en 137 nog op peil, maar vorig jaar liep het aantal terug naar 119 voltrekkingen. Het aantal geregistreerde partnerschappen nam in Lingewaard toe van 59 en 62 in de voorgaande jaren naar 77 in het afgelopen jaar en Overbetuwe kende vorig jaar 89 geregistreerde partnerschappen, 20 meer dan in 2018 en 23 meer dan in 2017. De gemeente Overbetuwe sluit zich aan bij de Coalition of the Willing, en voegt zich bij de gemeenten in ons land die er bij politiek Den Haag op aandringen om alleenstaande minderjarige vluchtelingen op te vangen. D66, PvdA, BOB en ChristenUnie kondigden maandag al een motie aan met de intentie Overbetuwe aan te laten haken. Deze werd niet in stemming gebracht omdat GroenLinks met een scherpere motie kwam, die ook de steun van coalitiepartijen CDA en GBO kreeg. Alleen de VVD stemde tegen, omdat zij menen dat deze discussie in Europees Verband moet worden gevoerd.

 

Onderwijs, cultuur, sport en recreatie

De Huiskamer van Elst wordt officieel. Dinsdag 12 maart ging het beheer van de wekelijkse ontmoetingsplek in de bibliotheek verder als Stichting Ontmoeten en Verbinden Elst/Overbetuwe. Een van de prioriteiten van de nieuwe stichting is het vinden van een grotere ruimte, omdat ze uit hun jas groeien. De stichting wil als serieuze gesprekspartner met de gemeente in gesprek voor het verkrijgen van de nieuwe ontmoetingsruimte ergens in het centrum. Op vrijdag 13 maart werden de gevolgen van het coronavirus in de Betuwe steeds zichtbaarder. Het hamsteren in de supermarkten was begonnen en alle activiteiten rond het NL-doet – weekend, dat de dag erna op de agenda stond, werden afgelast. Ook de carnavalsoptochten in Elst, Huissen, Oosterhout, Bemmel en Haalderen ging zondag 15 maart niet door. In Heteren werd de bijeenkomst over Hart van Heteren afgelast en werd alleen op vrijdag 13 maart voor een tv – camera zonder publiek gepresenteerd. De bibliotheken gingen maandag 16 maart op slot. Het Overbetuwecollege (OBC) in Elst kan na de zomer beginnen met de nieuwbouw voor de school. Tegen het bestemmingsplan zijn geen bezwaren ingediend, waarmee de laatste hindernis is genomen. De nieuwe middelbare school is voorzien aan de Vinkenhof in Elst in de hoek tussen de Bussel en de Kraaiekamp. Door de omwonenden te betrekken bij de inrichting van het nieuwe schoolterrein is het gevaar van bedenkingen tegen het bestemmingsplan geweken. Als alles meezit kan het nieuwe schoolgebouw, inclusief sporthal, bij de start van schooljaar 2020 – 2021 in gebruik worden genomen. Op 25 maart besloot de organisatie van de SJOC – avondvierdaagse het wandelfestijn, die op 2 juni van start zou gaan, inclusief het feestweekend voor dit jaar te schrappen. De organisatie durft het niet aan het door te laten gaan.

 

Werk en economie

Kruidvat in Heteren verplichtte het kantoorpersoneel die in risicogebieden zijn geweest op 2 maart tot 2 weken thuiswerken vanwege het coronavirus. Ook werd er op het distributiecentrum in Heteren extra schoon gemaakt. Het personeel kreeg ook aanwijzingen met betrekking tot de hygiëne. De publieksbalies van Overbetuwe op het gemeentehuis in en het Ambtshuis bleven op woensdag 18 maart geopend, maar alleen op afspraak. De buurtbus 556 rijdt vanaf dat moment niet meer in de gemeente Overbetuwe. In de Betuwe moesten de kapsalons in de week van 20 tot 27 maart uiteindelijk ook hun deuren sluiten vanwege het coronavirus. Door producten online te verkopen krijgen ze nog wat geld binnen. Op 25 maart telde de gemeente Overbetuwe 33 corona besmettingen. Op vrijdag 27 maart waren er 44 besmettingen van het coronavirus in Overbetuwe. In buurgemeente Lingewaard waren het er 14. Ook in Arnhem was er naast Elst een flinke stijging. De levensmiddelenwinkels ging vanaf 29 maart op zondag eerder open, om 8.00 uur in plaats van 10.00 uur. De Jumbo begon extra service te verlenen aan zorgkrachten. Ze leveren voor de helft minder geld boodschappen bij hen aan huis.

De Rijksoverheid wil de luchtkwaliteit in Nederland voor alle inwoners verbeteren. Daarom heeft de overheid begin 2020 het Schone Lucht Akkoord gesloten met 9 provincies en 47 gemeentes. De ondertekenaars stellen als gezamenlijk doel om in 2030 minimaal 50% gezondheidswinst uit binnenlandse bronnen te realiseren ten opzichte van 2016 en om toe te werken naar de WHO-advieswaarden voor stikstofdioxide en fijnstof in 2030. Hiervoor nemen de ondertekenaars maatregelen op het gebied van mobiliteit, mobiele werktuigen, industrie, houtstook, binnenvaart en havens, landbouw en bewustwording (participatie).

Houtstook levert een bijdrage van 9% aan de luchtvervuiling, maar zeer lokaal, letterlijk onder de rook van houtkachels, wordt dit effect door deskundigen op 40-80% geschat. Hoewel gemeentes weinig handvatten hebben om houtstook terug te dringen, gaan de ondertekenaars van het Schone Lucht Akkoord wel aan de slag met houtstook, zoals door het uitvoeren van luchtmetingen in wijken en buurten. Op die manier worden de effecten van houtstook op de luchtkwaliteit in ieder geval duidelijk in kaart gebracht en kan deze informatie voor de landelijke overheid reden zijn om de normen voor uitstoot van houtstook aan te scherpen.

Overbetuwe neemt nu geen deel aan het Schone Lucht Akkoord. Als GroenLinks krijgen we regelmatig klachten over rook door het stoken van hout. GroenLinks zou graag zien dat daar verandering in komt en we ook in onze gemeente werk gaan maken van schone lucht. Daarom vragen we onder andere aan het college of Overbetuwe zich kan aansluiten bij het Schone Lucht Akkoord en wat het college gedaan heeft, en gaat doen, om de overlast door houtstook te verminderen. Al onze vragen vind je in de bijlage onderaan deze pagina.  We hebben deze vragen schriftelijk ingediend en we verwachten dat het college de vragen binnen de gebruikelijke 30 dagen beantwoordt.

Dat je als raadslid veel moest vergaderen, dat wist ik wel. Dat je veel stukken moet lezen, dat wist ik ook. Maar wat ik vooraf niet bedacht had, was dat er ook nog allerlei andere dingen bij het raadslidmaatschap komen kijken.

Afgelopen weekend kwamen een aantal dingen voorbij die ik niet had meegemaakt als ik geen raadslid geworden was. Op vrijdagavond stond ik in een café in Arnhem. Mensen die mij kennen weten dat ik niet vaak ik de kroeg te vinden ben maar, maar voor deze bijeenkomst maakte ik graag een uitzondering. DWARS Gelderland organiseerde namelijk een meet en greet van Gelderse politici en leden van GroenLinks. Hartstikke leuk om politieke collega’s uit vele verschillende gemeenten te zien en spreken; Westervoort, Berkelland, Apeldoorn, Arnhem, Nijmegen en natuurlijk Overbetuwe waren vertegenwoordigd. Ook Lisa Westerveld uit de Tweede Kamer en Tineke Strik uit de Eerste Kamer en het Europees Parlement waren er bij. Ik heb mooie gesprekken gevoerd met leden die in sommige gevallen voor het eerst op een bijeenkomst waren, of die meer wilde weten over hoe het nou is om raadslid te zijn.

Zaterdagochtend was het tijd voor een bijeenkomst in het kader van Internationale Vrouwendag. De dames van de raad, griffie en het college kwamen samen in Park Lingezegen om foto’s te maken in het thema “Verbinding”. Al deze foto’s samen worden onderdeel van een grote foto die na de verbouwing komt te hangen in de nieuwe commissiekamer van het gemeentehuis. Dit was een heerlijk zonnige bijeenkomst, afgesloten met heerlijke soep en broodjes. Als je nog nooit in Park Lingezegen bent geweest kan ik je van harte aanraden om daar eens een kijkje te nemen. Al is het maar omdat je op de kinderboerderij ezels en konijnen kunt aaien!

Zondag werd het spannend want ik was gevraagd te gast te zijn bij Studio De Streek, een radio-uitzending van RN7. Samen met Karin Janssen-van den Heuvel (fractievoorzitter VVD Beuningen) en Paul Eigenhuijsen (fractievoorzitter VoorNijmegen.NU) werd ik door Michiel Heijst geïnterviewd over allerlei politieke zaken. Het ging onder andere over een natuurspeelplaats, vuurwerk, de gevallen coalitie in Beuningen en hoe je bij kunt dragen aan politiek. Gelukkig waren mijn zenuwen zo goed als weg toen de uitzending begon en kon ik ontspannen deelnemen aan het gesprek. Als je het terug wilt luisteren, dan kan dat hier.

Denk je nu: goh, misschien best leuk om raadslid te worden, laat dit dan weten aan één van de raads- of burgerleden of neem contact op met ons bestuur. Je weet maar nooit wat er gebeurt bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen in 2022.

Op dinsdag 4 februari diende GroenLinks samen met PvdA, D66 en CDA een motie in om minister De Jonge te vragen om meer geld voor het sociale domein. Er is namelijk een landelijke meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling gekomen. De meldcode is succesvol en leidt tot meer meldingen en advies, alleen is er niet meer geld beschikbaar gekomen om de hierop aangepaste begroting van Veiligheid Thuis te kunnen betalen.

 

Daarnaast is er sinds 1 januari 2020 een vast tarief voor eigen bijdragen aan WMO-voorzieningen, waar het eerst een inkomensafhankelijk tarief was. Dit nieuwe vaste tarief heeft een aanzuigende werking op mensen uit de hogere inkomensklassen en gaat de gemeente dus veel geld kosten.

Overbetuwe stevent al af op een aanzienlijk tekort op de begroting voor het sociaal domein, net als vele andere gemeenten, maar door deze meldcode en het abonnementstarief loopt het tekort nog sneller op. Er moet geld bij; er is een grens aan hoeveel we kunnen bezuinigen.

De indieners van de motie vragen ook aan de minister om beter te checken of de gemeentes wel uitkomen met de middelen die het Rijk voor het sociale domein beschikbaar stelt.

In de gemeente Renkum is al eerder een dergelijke motie aangenomen, en Renkum heeft andere gemeenteraden opgeroepen om hetzelfde te doen. De motie is in gemeenteraad Overbetuwe met algemene stemmen aangenomen.

   

Infrastructuur en mobiliteit

De provinciale weg N836 tussen Andelst, Herveld en Valburg, ter plaatse van de Tielsestraat en Wageningsestraat, wordt komende zomer flink onderhanden genomen. Zo komt er over een lengte van 4 km nieuw asfalt, worden de bushaltes bij de Lechstraat verbeterd, komt er nieuwe belijning bij de drempels, worden verkeersborden vernieuwd en enkele inritten herbestraat. De provincie verwacht in het voorjaar met concrete plannen te komen, zodra de aanbesteding is ingevoerd.

Tientallen automobilisten reden ondanks een roodkruis na een ongeval op donderdag 5 december toch over de verbindingsweg tussen de A50 en de A15 bij Valburg. De politie heeft enkelen van hen staande gehouden en bekeurd. De boete voor het negeren van een roodkruis staat op 240 euro.

Buurtbus 556 tussen Heteren, Driel en Elst heeft een succesvol eerste jaar achter de rug. De geheel op vrijwilligers draaiende bus moest het bestaansrecht bewijzen door minimaal 300 passagiers per week te vervoeren, en dat aantal is ruim gehaald. Wekelijks maken tussen de 350 en 400 passagiers gebruik van de bus.

Wonen, zorg en welzijn

Hans Saris uit Valburg is zaterdag 7 december met vier terreinwagens naar Bosnië vertrokken om Afrikaanse en Syrische vluchtelingen, die daar in tentenkampen wonen, te helpen. Met zijn wagens leverde hij winterkleding, medicijnen en ander proviand. 30 vrijwilligers hebben de afgelopen 30 dagen overuren gemaakt om alles op tijd klaar te krijgen.

De gemeente Overbetuwe wil via de Aanpak Eenzaamheid Overbetuwe eenzaamheid van senioren in de gemeente bestrijden. Een van de acties is een agenda gevuld met ontmoetingsactiviteiten voor ouderen in de zomer. Uit cijfers van de GGD in Arnhem blijkt dat 8 procent van de 65 plussers in de gemeente ernstig tot zeer ernstig eenzaam is. Een derde van de inwoners van Overbetuwe voelt zich eenzaam. Het college wil via de aanpak deze cijfers op z’n minst gelijk houden en het liefst verminderen. Forte Welzijn heeft ook de opdracht gekregen aandacht te geven aan jongeren en eenzaamheid.

Na onderzoek is gebleken dat Overbetuwe nauwelijks een lachgas probleem heeft. Een verbod of actiefbeleid is daarom ook niet nodig. Wel moet rekening gehouden worden met jongeren uit Arnhem en Nijmegen die na een verbod in de eigen stad naar Overbetuwe zouden kunnen uitwijken.

De gemeente Overbetuwe, de drie wooncorporaties en de drie huurdersverenigingen hebben donderdag 12 december hun handtekening gezet onder de prestatieafspraken 2020. Hierdoor krijgen bouwplannen die uitsluitend sociale woningbouw omvatten voorrang. Ook krijgen woonstichtingen voorrang bij de aankoop van gemeentegrond als ze daar sociale huurwoningen gaan bouwen. Dit moet tot 2023 minimaal 200 woningen opleveren. Onderdeel van de afspraken is ook het verbeteren van de hulp aan schulden.

Twee jongemannen hebben zaterdagnacht 21 december vlak voor sluitingstijd geprobeerd cafetaria Gijs Smulpaleis aan de Willemstraat in Elst te overvallen. Met een paar welgemikte trappen joeg Heidi Meeuwissen de twee jonge overvallers haar zaak uit. Behalve Meeuwissen versperde ook mede-eigenaar Nikita Leeyen met een groot broodmes de weg. De overvallers hebben geen cent buitgemaakt. De eigenaressen gaan nu hun zaak beveiligen met extra camera’s die beelden opnemen.

Het nieuwe project “Beweeg jezelf financieel gezond” van de gemeente Overbetuwe probeert inwoners die kampen met hoge schulden via een sport – en bewegingsprogramma weer schuldenvrij te krijgen. Volgens experts helpt dit bij het terugdringen van de schuldenlast, omdat dit mensen lichamelijk en geestelijk energieker maakt. Naast het sportprogramma krijgen deelnemers hulp bij het verminderen van de schulden en leren ze om beter om te gaan met geld. Overbetuwe gaat voor deze proef samenwerken met Forte Welzijn, Bootcamp Driel, Park Lingezegen en Reflex Fysiotherapie. Er mogen tijdens deze proef maximaal 10 mensen meedoen.

Natuur, milieu en energie

De Arnhemse voorzieningenrechter heeft in een voorlopige uitspraak geoordeeld dat de gemeente Overbetuwe bij de afweging om een rioolpersleiding van Zetten naar Dodewaard, dwars door landgoed Hemmen, aan te laten leggen onvoldoende rekening heeft gehouden met de natuurwaarde in dit bosrijke, unieke stukje Betuwe. Daardoor mag de aanleg voorlopig niet doorgaan. De rechter vond dat de gemeente Overbetuwe te snel een vergunning heeft afgegeven, omdat ze eerst de natuurwaarden van het gebied in kaart had moeten brengen. Pas daarna had ook met zekerheid kunnen worden vastgesteld of de bouwactiviteiten daar blijvende schade zouden aanrichten.

Financiën en bestuur

BurgerbelangenOverbetuwe (BOB) heeft beroep moeten doen op de Wet Openbaarheid van Bestuur om de gegevens over de kosten van de peuteropvang in Overbetuwe te krijgen. BOB wilde weten wat de kosten precies waren. Na dit paardenmiddel kregen ze uiteindelijk toch inzicht in de stukken. BOB mocht het in eerste instantie wel inzien bij de griffie, maar mocht het niet meenemen, ondanks dat het openbare stukken zijn.

Inwoners van Overbetuwe kunnen in 2020 zelf beslissen welke goede doelen in de gemeente subsidie krijgen door hen persoonlijk geld toe te wijzen. Na een succesvolle proef in Elst, Heteren, Valburg en Zetten wordt Overbetuwe Doet over de gehele gemeente uitgerold. Overbetuwe Doet komt in plaats van een uit 2016 stammende subsidieregeling waar organisaties zelf een aanvraag moesten indienen.

Onderwijs, cultuur, sport en recreatie

Het Elster Winterfestijn heeft bij de ijsbaan het wegwerpplastic in de ban gedaan. De organisatie heeft het wegwerpplastic, zoals bekers, bakjes en vorkjes, door kartonnen of herbruikbare exemplaren vervangen. Ook de dieselgeneratoren zijn vervangen door elektrische. Hiermee zijn ze het eerste grote evenement in Elst dat zo duurzaam werkt.

Op de HPC in Zetten gaven twee leerlingen, Judith Bussing en Esther van Bezooijen op 10 december les aan docenten over Autisme. Dit was onderdeel van een profielwerkstuk over autismevriendelijk lesgeven. Beide leerlingen zitten in HAVO 5.

De Maria Magdalena parochie wil in alle plekken waar een katholieke kerk sluit een kerkzaal als alternatief openen, zodat gelovigen toch in het eigen dorp naar een viering of gebedsdienst kunnen. De eerste kerkzaal wordt zondag 5 januari in Herveld geopend.

Het plan om van de Leonardus kerk in Oosterhout een nieuw dorpshuis te maken heeft de goedkeurig gekregen van de gemeente Overbetuwe. Het bestuur van de Magdalena parochie kan nu concreet met het bisdom gaan praten over de overdracht van de kerk. De kerk wordt daarna bezit van de gemeente. De pastorie naast de kerk wil het parochiebestuur verkopen.

Twee op de drie basisscholen in de Betuwe is de afgelopen tien jaar kleiner geworden. Het leerlingenaantal liep bij de meeste scholen zelfs met meer dan een kwart terug. Wel is de afgelopen jaren de krimp op de meeste scholen goeddeels tot staan gebracht. Het verschil tussen scholen in groeiwijken, zoals Westeraam in Elst, en daarbuiten is duidelijk zichtbaar. Grote “teruglopers” met in tien jaar tijd grofweg de helft minder leerlingen in Overbetuwe zijn de Zettense Lammerts van Buerenschool, Sunte Werfert en ‘t Startblok in Elst en de Jacobusschool in Valburg.

Werk en economie

De app Overbetuwe Werkt is sinds 1 november al 150 keer via de mobiele telefoon of tablet gedownload. De gemeente telt 727 inwoners voor wie de app is bedoelt. Diverse gemeenten in de regio hebben al interesse getoond in het programma. De app is een initiatief van de Regionale Sociale dienst De Liemers. In Rheden maakt men al gebruik van de app onder de naam Rheden Werkt, en is het sinds 1 maart al meer dan 515 keer gedownload. Doesburg stelt de app binnenkort beschikbaar.

Overzicht van het nieuws in Overbetuwe samengesteld door Leo Huizenga

Infrastructuur en mobiliteit

Oosterhout krijgt weer een reguliere busverbinding met Nijmegen. Het gaat nu via de Oversteek. Het doet Lent niet meer aan, omdat de bus de oude waalbrug mijdt. Daardoor worden ook de haltes in het Nijmeegse Waterkwartier en de Westzijde van de binnenstad aangedaan, met als het station als eind – en beginpunt. Inwoners van buurtschap Reeth voelen zich genomen door provincie Gelderland. Die liet maandagavond 4 november weten dat ze de railterminal langs de Betuweroute eerst gaat aanleggen en daarna een exploitant gaat zoeken. De omwonenden vrezen dat dit omdraaien van de procedure hun positie verzwakt. Lang de A15 bij de aansluiting Elst/Oosterhout (Park 15) komt een hoge reclamemast. Het wordt met 25 meter wel iets lager dan de mast van 35 meter waar begin dit jaar nog plannen voor waren. Volgens de jongste Overbetuwse regels is 25 meter de maximale hoogte. De bouw van de Railterminal Gelderland bij Valburg loopt vertraging op. De provincie Gelderland gaat eerst een nieuw onderzoek uitvoeren naar de stikstofneerslag die neerdaalt op de plek waar de terminal moet komen. Op de Betuwse wegen zijn vorig jaar 660 aanrijdingen genoteerd. Dat zijn er zo’n honderd meer dan in 2017 en maar liefst dubbel zoveel als in 2016. Het gaat om alle wegen bij elkaar opgeteld, zowel provinciaal als gemeentelijk als de snelwegen. De meeste aanrijdingen gebeuren op de snelwegen, de minste op wegen die niet dubbelbaans zijn. Het Rijk betaalt 5,25 miljoen euro mee aan een nieuwe aansluiting bij Rijksweg-zuid/Griftdijk nabij de A15 – aansluitingen Elst/Oosterhout. De werkzaamheden kosten in totaal zo’n 23 miljoen euro. Over de rest van het bedrag moeten gemeenten Overbetuwe en Nijmegen én provincie Gelderland nog onderling gaan stoeien. Begin december gaat AutoMobiel van start. Voor 30 cent per kilometer kunnen minima en ouderen die zelf niet kunnen autorijden van deur tot deur vervoert worden. Het is opgezet door Forte Welzijn met subsidie van de gemeente Overbetuwe. Het wordt uitgevoerd door vrijwilligers in hun eigen auto. Buurtbus 556 van Driel naar Elst gaat ook stoppen bij station Elst. De bestemming wordt met ingang van 16 december in de dienstregeling opgenomen. Het bericht over de start van vervoersdienst AutoMobiel in Overbetuwe heeft tot onrust geleid bij de stichting Algemene Hulpdienst Elst. Deze gaat soortgelijk vervoer aanbieden. 

Wonen, zorg en welzijn

Het aantal adviesaanvragen wat te doen bij huiselijk geweld en ook het aantal meldingen van huiselijk geweld in Overbetuwe en Lingewaard ligt dit jaar flink hoger. Dat blijkt uit de cijfers van Veilig thuis. Het aantal adviesaanvragen ligt 55 procent hoger dan in 2018. Het aantal meldingen van geweldsincidenten ligt 11 procent hoger. De gemeenten Overbetuwe en Lingewaard wordt gevraagd om in 2020 extra geld uit te geven aan de diensten van Veilig thuis. Dit om de wachtlijsten en hulpaanvragen in 2020 aan te kunnen. Extra personeel en scholing hebben er toe bijgedragen dat verzorgingshuis Residence Het Witte Huis in Zetten een pluim krijgt van de Inspectie Gezondheidzorg voor de geboden zorg. Dit na kritiek eerder dit jaar en het opleggen van een dwangsom om verbetermaatregelen af te dwingen. Er is een groot te kort aan pleeggezinnen in de gemeente Overbetuwe, vooral voor opvang in de weekenden. Tientallen kinderen uit een crisissituatie komen maar moeilijk aan een veilige woonplek. De komst van een opvang te huis voor jonge moeders in het voormalig  gemeente huis in Andelst zorgde voor onrust in de buurt. Het gebrek aan communicatie zit de omwonenden dwars. Wethouder Rob Engels zei toe bij nieuwe zorgaanbieders strenger op de communicatie toe te zien. Artemis woonzorggroep begint in het Witte Huis in Zetten en zorglocatie Andelst met Respijtzorg. Daar kunnen mensen die zorg nodig hebben een nachtje logeren om zo hun mantelzorger wat rust te geven. Bij Artemis kost zo’n verblijf van een etmaal 110 euro. In Overbetuwe komen mensen die op vaste basis langdurige mantelzorg leveren in aanmerking voor een eenmalige vergoeding van 225 euro. Dit kunnen zij ook inzetten voor dit soort opvang. De behandeling van bezwaren van onder andere omwonenden tegen de aanleg van een nieuwe begraafplaats in Zetten is donderdag 21 november vanwege administratieve redenen voor onbepaalde tijd uitgesteld. Niet alle partijen hebben een uitnodiging ontvangen. Fractievoorzitter van GroenLinks Overbetuwe Hanno Krijgsman en de secretaris van Huurdersvereniging Overbetuwe Ben Hendriks zijn het niet eens met de verklaring van de gemeente Overbetuwe dat de woningbouw in Overbetuwe steeds beter in de pas loopt met de woonwensen van kopers en huurders. De bouwplannen en woonbehoefte lopen dan wel steeds beter met elkaar in de pas, zoals de gemeente verklaart, maar in de praktijk is er de afgelopen vijf jaar juist helemaal niet gebouwd naar behoefte.

Natuur, milieu en energie

Het aandeel ledverlichting in straatlantaarns is de afgelopen drie jaar in Lingewaard verdubbeld en in Overbetuwe zelfs 2,5 keer zoveel geworden. Wel blijft Lingewaard ruimschoots op Overbetuwe voor in de omschakeling naar energiezuinige openbare verlichting. Landgoed Hemmen wil via de rechter een (voorlopig) halt toeroepen aan de dreigende aanleg van een rioolpersleiding dwars door de eeuwen oude Heerlijkheid. Volgens de rentmeester gaat dit ten koste van de kwetsbare natuur. Hij moest het opnemen tegen 3 partijen: de gemeente Overbetuwe, het Waterschap Rivierenland en de minister van Infrastructuur en Waterstaat. Doel van het project is de sluiting medio 2021 van een aantal rioolwaterzuiveringen in Eck en Wiel, Lienden, Zetten en Valburg die nu hun gezuiverde afvalwater op de Linge lozen. De uitspraak is begin december.

Financiën en bestuur

Een enorme woede uitbarsting van Molukse Nederlanders legde dinsdag 5 november de raadsvergadering van Overbetuwe plat. Dat gebeurde nadat een raadsmeerderheid een motie (ingediend door D66, BOB en PvdA) voor 10.000 euro aan aardbevingsslachtoffers op de Molukken beschikbaar te stellen afwees. Alleen D66, BOB, PvdA en individuele partijleden van de andere partijen steunden na hoofdelijke telling de motie. Een paspoort of rijbewijs in Overbetuwe kost komend jaar een paar euro meer. Overbetuwe stelde de begroting voor 2020 vast en gooit bijna alle tarieven met 2,5 procent omhoog. Ondanks dit blijft Overbetuwe voor haar inwoners en bedrijven een van de goedkoopste gemeenten van ons land. Overbetuwe komt toch met steun voor de aardbevingsslachtoffers op de Molukken. De gemeente gaat een aantal hulpacties van de Molukse gemeenschap in Elst ondersteunen: in de organisatie en financieel. Om welk bedrag het gaat is nog niet duidelijk. De Molukse gemeenschap komt zelf met een aantal concrete hulpprojecten die op de Molukken moeten worden uitgevoerd. Overbetuwe zelf past eventuele te korten bij. Doel van de projecten is ook het samenbrengen van de Molukse gemeenschap en de andere inwoners van Overbetuwe. Burgemeester Patricia Hoyink-Roubos las dinsdag 12 november bij aanvang van de gemeenteraadsvergadering een verklaring voor waar de plannen werden uitgelegd. Drie fractievoorzitters van de gemeente Overbetuwe, Roel Eefting (D66), Ard op de Weegh (BOB) en Elbert Elbers (PvdA), hebben op eigen initiatief stichting Overbetuwe4Ambon opgericht. De initiatieven van Overbetuwe4Ambon moeten geld opbrengen voor de slachtoffers op de Molukken. De opbrengst is bedoeld als extra steun en maken geen deel uit van de hulpacties die de Molukse gemeenschap zelf nog oppoten gaat zetten in samenwerking met de gemeente Overbetuwe. De politie heeft in de week van maandag 25 tot 30 november drie wietkwekerijen opgerold in Elst en Bemmel. Er zijn ook twee aanhoudingen verricht. Agenten ontdekten op dinsdag 26 november wietkwekerijen op De Woerd en de Willem de Zwijgerstraat in Elst. Woensdag 27 november was het raak in een bedrijfspand op de Weteringseweg in Bemmel. De dorpsraad in Randwijk stopt er mee na het aftreden van twee van de vier bestuursleden, waaronder voorzitter Johan Maanen. Er is te weinig animo voor de dorpsraad.

Onderwijs, cultuur, sport en recreatie

Machiel Weistra (16) uit Heteren is in het weekeinde van 2 en 3 november opnieuw wereldkampioen dammen geworden. In het Turkse Izmir sloeg hij in de laatste negen spelrondes toe. De gemeente Overbetuwe heeft de staat van de onderwijsgebouwen in kaart laten brengen. Daaruit blijkt dat de gebouwen van het OBC aan de Mozartstraat en de Van der Duyn van Maasdamstraat niet meer van deze tijd zijn. Dat het Lyceum aan het Auditorium ruimte te kort komt en het naast gelegen Westeraam te ruim in de jas zit. Ook is het laatst genoemde gebouw energie onvriendelijk. De stroomrekening ligt ver boven het gemiddelde voor schoolgebouwen. De gemeente gaat bestuderen hoe ze het energieverbruik omlaag kunnen brengen.

Werk en economie

Het project Randwijkse waarden bij Heteren heeft een Europese prijs in de wacht gesleept. In Brussel kreeg het de UEPG Sustainable Development Award voor samenwerking met de bevolking van de gemeente Overbetuwe.  

Op 3 december stond op de agenda van de gemeenteraadsvergadering het punt “Vaststellen van uitgangspunten en wegingscriteria voor het aanwijzen van voorkeurslocaties voor nieuwe woonwagenstandplaatsen”.

In de voorronde op 19 november was daarover al uitgebreid gesproken. Het voorstel van het college werd door alle partijen ondersteund. Met een kleine aanpassing in de tekst kon dit voorstel in de raadsvergadering dan ook unaniem worden goedgekeurd.

Wat tijdens de voorronde ook nog ter sprake kwam is het toewijzingsbeleid: wie komen er in aanmerking voor deze nieuwe woonwagenstandplaatsen? We hebben wethouder Hol gevraagd welke mogelijkheden er zijn voor de raad om ook bij dit besluit betrokken te worden. De wethouder kon toezeggen dat de raad hierover op een nader te bepalen moment een besluit mag nemen, zonder dat dit vertraging in het gehele proces oplevert. GroenLinks is blij met deze toezegging en ik blijf de ontwikkelingen op de voet volgen.

In de gemeenteraadsvergadering van 5 november werd de begroting voor het komende jaar behandeld. Helaas verliep het einde van de avond op een erg vervelende manier en GroenLinks wil daar graag bij stilstaan.

De commotie ontstond over een motie ingediend door D66 en medeondertekend door BOB en de PvdA. Het voorstel was om 10.000 euro beschikbaar te stellen voor noodhulp op de Molukken, waar door een aardbeving een schrijnende situatie is ontstaan en veel mensen dakloos zijn.

GroenLinks heeft geworsteld met deze motie. Gezien de binding van Overbetuwe met de Molukken en de ernst van de situatie daar willen we graag hulp bieden. Aan de andere kant vinden we het moeilijk het leed op de Molukken te plaatsen boven leed elders. Er zijn veel gebieden in de wereld, en situaties in Nederland, waar we graag zouden helpen. Ons budget staat het helaas niet toe om al deze mensen te helpen en kiezen voelt wrang, zeker omdat het gaat om gemeenschapsgeld.

Bij ons leidde dit tot de conclusie dat we wél iets willen doen voor de Molukken maar niet zoals voorgesteld in de motie die gisteren in stemming werd gebracht. Dat heeft zich ook geuit in hoe wij gestemd hebben. Twee van onze raadsleden stemden voor, twee stemden tegen de motie.

Nadat de motie in stemming werd gebracht en door een meerderheid in de raad werd verworpen ontstond er commotie in de zaal. We begrijpen de teleurstelling van de Molukse gemeenschap over de uitslag van de stemming. Dat dit echter leidde tot verbaal geweld en bedreigingen richting collega raadsleden van andere partijen gaat veel te ver. Wij staan ervoor dat alle raadsleden vrij moeten kunnen spreken en stemmen, ongeacht het onderwerp en of we het met elkaar eens zijn.

Daarnaast is het al dan niet geven van noodhulp wat ons betreft nog niet afgehandeld. Wij willen nog steeds hulp bieden voor de Molukken, net als andere partijen in de raad. Deze week gaan de politieke partijen daarover alsnog met elkaar in gesprek. We hopen dan ook dat er vanuit de politiek zo snel mogelijk een bevredigende manier gevonden wordt om gehoor te geven aan de oproep van de Molukse gemeenschap in Overbetuwe om de Molukken te helpen.