Poliflw

Naast kritiek op het formatieproces was er vanuit de SGP ook kritiek op de samenstelling van de nieuwe coalitie. Henk-Jan Molenaar verwoordde dit tijdens de raadsvergadering van 31 mei als volgt:

Bij de verkiezingen op 21 maart waren er vier partijen met stemmenwinst en twee partijen met stemmenverlies. Kort na de verkiezingen hadden we een duidingsdebat. Uit dat debat is ons met name één zinsnede bijgebleven: een ‘brede coalitie’, waar veel van de partijen voor pleiten gezien de opgaves waar we voor staan. Best opmerkelijk dat nu een coalitie wordt gepresenteerd dat mede bestaat uit de twee partijen met stemverlies en ook nog eens steunt op de kleinst mogelijke meerderheid, zowel in zetelaantal (8 van de 15), als in stemmenaantal (niet al te ver boven de 50%). Nogmaals, best opmerkelijk. 

De tweede partij van Woudenberg, de derde partij van Woudenberg (beide partijen boekten stemmenwinst, dus ook het CDA als collegepartij met een ervaren wethouder) en de grote winnaar van de afgelopen verkiezingen PvdAGL vallen alle drie buiten de boot.

Eerst maar eens onze eigen rol.

Een inwoner die de Woudenbergse politieke geschiedenis niet kent zal bij de verkiezingsuitslag van 21 maart hebben gedacht: ‘dat is een makkie, de afgelopen twee periodes een twee partijencoalitie met twee wethouders, er is nu maar één combinatie van twee partijen mogelijk: GBW en SGP’, dus dat zal de coalitie wel worden.

Wij kennen die geschiedenis allemaal wel, tenminste…  Laten we de geschiedenis er eens bij pakken. Sinds GBW in 1994 voor het eerst de grootste partij van Woudenberg werd, is er tussen GBW en SGP precies één keer een serieus inhoudelijk gesprek geweest, (naast de gebruikelijke korte verkennende gesprekken): dat was in 1994. Een verbaasde GBW-fractievoorzitter liet toen weten (citaat) dat zij ‘in het voortraject tot haar groot genoegen geconstateerd had dat zowel de RPF/GPV- als de SGP-fractie in een groot deel van praktische aangelegenheden zich goed kon vinden in het concept-programma.’ Er valt kennelijk best te praten met die mensen van de SGP. De keuze viel in 1994 op GPV/RPF. Veel partijen begrepen dat toen niet, maar onzes inziens was die keuze voor GPV/RPF een legitieme. In 1998 werd deze minderheidscoalitie voortgezet met steun van CDA en PvdA. Dit terwijl GBW en SGP vanaf 1998 samen een meerderheid hadden. Over de combinatie GBW en SGP, die dus vanaf 1998 getalsmatig de meest voor de hand liggende coalitie is, is in al die 20 jaar nog nooit onderhandeld. Fatsoenshalve was er altijd een eerste consultatieronde, maar nooit kwam het tot een eerste vorm van onderhandeling of een serieuze poging om samen tot een coalitieakkoord te komen. Steeds waren er argumenten voor. Argumenten die wij als SGP  ergens ook nog wel konden volgen. In 2010 werd er bijvoorbeeld met het argument van ‘bezuiniging’ afscheid genomen van de ChristenUnie en met het argument van ‘herkenbaarheid van het college’ gekozen voor het CDA. In 2014 werd er gekozen voor voortzetting van de coalitie van GBW en CDA, omdat dit goed zou zijn voor de continuïteit. Argumenten die wij op zich goed konden plaatsen Wat er tijdens deze formatie is gebeurd, slaat echter alle logica onder de vorige rondes in één klap weg. Geleerd door het verleden stelde de SGP niet de meest voor de hand liggende optie van GBW en SGP voor, maar een ‘brede coalitie’ (iets wat alle partijen tijdens het duidingsdebat graag zeiden te willen) van GBW-CDA-SGP. Deze optie zou breed draagvlak hebben in de raad (10 van de 15 zetels) en een evenwichtige afspiegeling vormen van de Woudenbergse samenleving. Bovendien zou deze optie zorgen voor een grote mate van continuïteit (het argument van 2014!).

Wij hebben tijdens ons gesprek met GBW nadrukkelijk aangegeven dat er voor ons maar één breekpunt is: de zondagsopenstelling van winkels. Om te benadrukken hoe belangrijk wij dit punt vinden en tegelijk wetend hoe op het laatste van de campagne GBW ineens heel duidelijk voorstander bleek, hebben wij in ons eerste gesprek al aangegeven dat wij zelfs bereid zijn de huidige coalitie van GBW en CDA gedoogsteun te verlenen. Onder de voorwaarde dat er de komende vier jaar niet gemorreld zou worden aan de zondagssluiting van winkels. Een variant met niet alleen een grote mate van continuïteit (het argument van 2014!), maar ook een hele zuinige variant (het argument van 2010!).  

Gezien de argumentatie van de vorige formatieronde en de van beide kanten lovende woorden in de oude coalitie, hadden wij verwacht dat deze optie voor GBW wel aanvaardbaar zou zijn. Maar wat bleek? Toen CDA vast hield aan deze optie, werd ook het CDA door de grootste partij aan de kant gezet. Zelfs een extra verkenningsgesprek met GBW, CDA en SGP over deze gedoogvariant was niet bespreekbaar. Ik heb het hiervoor al genoemd. Duidelijke redenen gaf de fractievoorzitter van GBW niet in zijn terugkoppeling, maar wel dat de zondag een van de redenen was.  Maar dat laatste blijkt toch niet het geval, want in de nu gemaakte afspraak in het coalitieakkoord over de zondagssluiting van winkels hadden wij ons ook prima kunnen vinden.

Het is niet fraai  dat GBW de SGP (als tweede partij) nu al 24 jaar passeert als mede collegepartij, maar het is nieuw dat voor GBW de SGP zelfs als gedoogpartner onaanvaardbaar is. Voorzitter, ik heb een vraag aan de fractievoorzitter van GBW: mogen wij nu na 24 jaar concluderen dat GBW de SGP uitsluit als mogelijke coalitiepartner, in welke vorm dan ook? Graag een helder antwoord. 

Nu de combinaties GBW-SGP en GBW-CDA met gedoogsteun van de SGP het niet zijn geworden, krijgen we een college met drie wethouders. Een kostenpost van waarschijnlijk tussen de € 300.000 en € 400.000. Een ander citaat uit het coalitieakkoord:

U mag van ons verwachten dat we zorgvuldig omgaan met publieksgelden en daarover aan u en de raad verantwoording afleggen.

Wat zijn dan die argumenten voor deze extra kostenpost? Ik lees over grote uitdagingen. Welke uitdagingen zijn er, vraag ik aan de fractievoorzitter van GBW? En welke zaken heeft het oude college met twee wethouders dan niet op kunnen pakken? Graag de beloofde verantwoording vanavond!

Dan de rol van het CDA.  Voorzitter, het laatste jaar hebben de coalitiepartners zich in deze raadszaal met enige regelmaat positief uitgelaten over elkaar en over de samenwerking in de coalitie. Terecht  Ook na de verkiezingen werd al snel duidelijk dat GBW graag met het CDA verder wilde. Waarom heeft GBW op deze wijze na 16 jaar afscheid genomen van een vertrouwde coalitiepartner en van een ervaren en bekwame bestuurder? 

Een laatste vraag aan de fractievoorzitter van GBW betreffende de winnaar van de afgelopen verkiezingen: wat is de motivatie om, nadat de voorkeurscoalitie met CU en CDA er na een eerste ronde van verkennende gesprekken niet kon komen, de VVD, een eenmansfractie, een verliezer, te verkiezen boven de winnaar van de verkiezingen, de tweemansfractie PvdAGL?

Tot slot onder dit kopje een vraag aan de fractievoorzitter van de CU: waarom niet het CDA of de SGP (als eveneens christelijke partijen) of PvdAGL (als eveneens sociaal georiënteerde partij, tweemansfractie, winnaar van de verkiezingen), maar de VVD als liberale partij als derde coalitiepartner? 

In de Raad van 31 mei werd de nieuwe coalitie gepresenteerd. Zoals u al eerder op onze website hebt kunnen lezen, waren wij, maar ook CDA en PvdA/GL kritisch over het gevoerde proces. Zelfs de burgemeester gaf aan graag te zien dat er de volgende keer gekozen zou worden voor het aanstellen van een informateur.

Henk-Jan Molenaar verwoordde zijn mening over het gevoerde proces als volgt:

Eerst dus iets over het gevoerde proces en daarbij citeer ik toch alvast uit het coalitieakkoord zelf, uit de laatste alinea's van de inleiding: 

De komende jaren mag u van ons verwachten dat we toegankelijk, open, transparant(!!), benaderbaar en communicatief sterk (!!) zijn. Dat we als bestuur betrouwbaar zijn doordat we heldere en duidelijke afspraken maken en deze ook nakomen. Dat we elkaar wederzijds en onderling de ruimte hebben gegeven om wensen en idealen te verwezenlijken en elkaar met respect en hoffelijk (!!) hebben behandeld.

Voorzitter, prachtige woorden en een goede leidraad om het afgelopen proces van coalitievorming eens te bezien.

Al voor de verkiezingen en ook tijdens het duidingsdebat direct na de verkiezingen hebben wij GBW opgeroepen om eens te leren van formatieprocessen buiten onze gemeente, het gebruik maken van een externe onafhankelijke informateur. En ook anderen hebben daar sterk op aan gedrongen. GBW heeft het helaas niet gedaan. Het resultaat? Verstoorde relaties. GBW dacht waarschijnlijk als vanouds partijen te kunnen uitkiezen na een eerste consultatieronde. Wie had gedacht dat SGP en CDA met een aantal originele voorstellen zouden komen? GBW zat al na het eerste rondje lelijk in de problemen: er lag een hele goede logische optie, maar over die optie wilde GBW niet eens een gezamenlijk verkennend gesprek voeren. Als een totale verrassing voor iedere betrokkene kwam toen de optie GBW-CU-VVD uit de hoge hoed. Hierdoor zagen andere partijen (SGP en CDA) zich genoodzaakt met hun voorkeursvarianten naar buiten te treden, om zo voor de kiezer een beeld te geven van wat er in de formatie gebeurd was. Door de informatie die daarop voor de andere partijen beschikbaar kwam, veranderden bovendien de inzichten van sommige partijen. Alleen GBW was bijvoorbeeld op de hoogte van het aanbod van de PvdA/GL-fractie om genoegen te nemen met een hele beperkte wethouderspost. Zo werd de journalist van De Woudenberger een soort openbare consultant, waar partijen hun beter geïnformeerde voorkeuren alsnog konden uiten.

We hebben in dit hele proces een stukje onafhankelijkheid, professionaliteit en vooral transparantie gemist bij de procesbegeleider. Een rapport van de informateur waarin gewoon wordt vastgelegd wat de inbreng van alle partijen in de eerste informatiefase is geweest. Het proces op deze wijze voeren is echt niet meer van deze tijd.

Voorzitter, het is natuurlijk evident dat niet alle partijen in de coalitie kunnen zitten. En als in een verkennende fase blijkt dat twee partijen er op de inhoud, of zelfs op de relatie, samen niet uitkomen, prima dan geven we elkaar een hand en wensen elkaar succes. Respectvol en hoffelijk, zoals die woorden uit het coalitieakkoord. Dat hebben we erg gemist! Een vraag aan de fractievoorzitter van GBW: waarom zelfs geen verkenningsgesprek GBW-CDA- met gedoogsteun SGP toen u begreep dat uw coalitiepartner daar zo enthousiast over was?

Dit formatieproces heeft verhoudingen beschadigd. Dat had voorkomen kunnen worden door een professionele aanpak van een onafhankelijke informateur. Hoe kijkt de fractievoorzitter van GBW terug op dit formatieproces?

Er was vanuit de SGP kritiek op het gevoerde proces van de formatie. Op de inhoud konden we ons eigenlijk best goed in het akkoord vinden. Hierbij onze inhoudelijke inbreng tijdens de raadsvergadering van 31 mei.

Allereerst een groot compliment over de zondagsrust. Een compliment aan alle drie de partijen, maar vooral aan de CU. Over de gemaakte afspraak over de zondagssluiting van winkels: zondagsrust is wel degelijk, ja juist iets van deze tijd! Gelet op de inbreng van GBW in de laatste weken voor de verkiezingen (dat filmpje van de fractievoorzitter op Kostverloren), de inbreng bij het lijsttrekkersdebat, de zondag als een van de redenen waarom GBW niet koos voor de samenwerking met de SGP en dan ook nog een coalitie met daarin de VVD eigenlijk best een wonder. Daar zijn we dankbaar voor.

We lezen over een onderzoek onder winkeliers en inwoners. Hierover een tweetal vragen aan de fractievoorzitter van de CU: krijgt de gemeenteraad een kaderstellende rol in dit onderzoek, over de vraagstelling en wijze van onderzoeken? Conformeert de CU zich op voorhand aan de uitkomsten van het onderzoek?

Dit onderzoek wordt gestart in 2020, daarnaast zagen we het jaartal van 2019 bij het parkeerbeleid voor het centrum. Mooi concreet! Bij veel andere voornemens niet of nog niet, niet onbegrijpelijk. Worden alle beleidsvoornemens in een later stadium ook op deze wijze van een concrete planning voorzien?

Andere punten waar we blij mee zijn:

De onafhankelijke clientondersteuning. We zien uit naar de verdere vormgeving en  versterking van de onafhankelijke cliëntondersteuning in Woudenberg. We hebben daar de afgelopen jaren meermaals de aandacht voor gevraagd. De zinsnede die nu in het coalitieprogramma is opgenomen zien wij als voldoende concreet om vertrouwen te hebben in een goede uitkomst.

Het bouwen aan een toekomstbestendige agrarische sector. We zijn blij dat dit onderwerp prominent in het akkoord staat. Ook de manier en de toon waarop over deze belangrijke sector wordt gesproken, spreekt ons aan. Enerzijds ruimte voor onze boerenbedrijven, anderzijds oog hebben en houden voor de opgaven die er liggen op het terrein van duurzaamheid en volksgezondheid.

In dat kader spreekt het ons ook aan dat de potentie van een samenwerking met Food Valley concreet wordt genoemd. We hopen dat er deze raadsperiode daadwerkelijk concrete stappen gezet gaan worden om de samenwerking met Food Valley te intensiveren. Het is een punt waar alle politieke partijen zich in de campagne nadrukkelijk over hebben uitgesproken. Brede steun hiervoor is dus bij voorbaat verzekerd.

We zijn ook blij met de ambities qua duurzaamheid. Goed dat hier de komende periode aan gewerkt wordt. We constateren dat er een aantal goede oplossingsrichtingen worden geformuleerd. We zouden het college mee willen geven om te overwegen de komende periode een onderzoek uit te voeren naar de mogelijkheden om Woudenberg energieneutraal te krijgen. Wat is daarvoor nodig en wat zijn de kosten? We missen nu de financiële onderbouwing van de opgesomde maatregelen. Het is goed dat er ambitie getoond wordt, maar wij hebben wel behoefte aan samenhang en financiële onderbouwing.

Tot slot wil ik nog noemen het al aangehaalde parkeerbeleid en de beloofde doorontwikkeling van het Dorpshart. Twee concrete knelpunten waar de Woudenbergers ook in de afgelopen campagnetijd terecht aandacht voor hebben gevraagd.

Punten die we missen of wat weinig aandacht krijgen:

·         Een levendig centrum voor de jongeren (denk aan de inbreng van de heer Steenbeek afgelopen commissievergadering), gaat daar aan gewerkt worden?

·         De fiets, fietsroutes en fietsverbindingen niet alleen voor de recreant, maar juist ook voor scholieren en voor woon-werkverkeer. Wat gaat daar de komende periode concreet gebeuren.

·         Werken aan een extra bedrijventerrein, een actueel punt vanwege de partiele herziening van de PRV. Graag een toezegging dat deze coalitie zich daarbij de provincie hard voor gaat maken!

Vorige week las u op onze website al over onze inzet tijdens de coalitieonderhandelingen. Op dit moment onderhandelen GBW, ChristenUnie en VVD over een akkoord. Om de CU een steviger positie te geven in deze lopende onderhandelingen en een mogelijkheid te bieden om voor een alternatief te kiezen, heeft onze lijsttrekker gisteren samen met de fractievoorzitters van CDA en PvdA/GL en wethouder Gijs de Kruijf een interview gegeven aan de lokale pers. Hierin bieden wij de ChristenUnie aan om een coalitie van CDA-PvdA/GL-CU gedoogsteun te verlenen. Door dit interview heeft de ChristenUnie de mogelijkheid te kiezen voor een sociaal-christelijke coalitie.

Helaas is er geen (in)formateur aan wie we onze voorkeuren kunnen voorleggen. Daarom hebben we gekozen voor het platform van De Woudenberger.

Hieronder een weergave van het interview.

De ChristenUnie (CU) kan kiezen. Deze fractie zit nu rond de tafel met GBW en VVD om de mogelijkheden tot coalitievorming te onderzoeken. Met de wetenschap dat, als het niet lukt, de CU zal worden uitgenodigd om de mogelijkheid van een sociaal-christelijke coalitie te onderzoeken.

Dit zou dan een coalitie worden met in het college CDA (2 zetels), CU (2 zetels) en PvdA-GroenLinks (2 zetels) met gedoogsteun van de SGP (3 zetels). De SGP verwacht dat deze wetenschap alleen al de positie van Marleen Treep in de onderhandelingen met GBW en VVD zal versterken. De zondagsrust zal een belangrijk agendapunt zijn. Pieter de Kruif (GBW) gaf tijdens het grote verkiezingsdebat niet voor niets aan dat de zondagsopening een speerpunt voor zijn partij is, maar geen breekpunt. Ook de VVD is helder over de vrije keuze voor zondagsopening.

GEDOOGSTEUN Het doel van de SGP is duidelijk. ,,Alleen voor een principe als de zondagsrust ben je bereid om als tweede partij geen zitting te nemen in het college, maar slechts  gedoogsteun te geven. Wij willen dit wel in combinatie met het CDA. De SGP heeft veel vertrouwen in Gijs de Kruif als wethouder”, vertelt Henk-Jan Molenaar.

Voor het CDA biedt deze sociaalchristelijke coalitie de mogelijkheid om efficiënt te besturen. ,,Wij verwachten niet dat het de komende vier jaar drukker gaat worden en dan volstaat 1,9 of 2 fte”, benadrukt Gijs de Kruif. ,,Als je naar 2,5 fte gaat, wat het resultaat van een coalitie tussen GBW-CDA-CU zou zijn, kost dat 60.000 euro per jaar meer.” Moniek van de Graaf (PvdA-GroenLinks) vult aan dat dit geld beter ingezet kan worden voor bijvoorbeeld armoedebestrijding onder kinderen. Zij ziet veel positieve kanten aan deze coalitie. ,,Onze fracties staan allen voor een sociale politiek en hebben raakvlakken op  terreinen als de zorg en sociale woningbouw.”

RELATIES VERSTOORD Met de  kennis van nu willen CDA en SGP de sociaal-christelijke variant als volgende onderzoeken. Ook als GBW met het voorstel komt om de mogelijkheid van GBW-CDA met gedoogsteun SGP te  onderzoeken. Er zijn volgens beiden toch wel wat relaties verstoord in de afgelopen onderhandelingen en juist gegroeid met andere partijen. ,,Alleen GBW wist van alle partijen waar zij stonden en heeft zelf een optelsom gemaakt. Wij wisten bijvoorbeeld niet dat de PvdA-GroenLinks bereid was om voor 0,2 fte in het college zitting  te nemen. Die wetenschap had ook tot andere combinaties kunnen leiden”, aldus Michel Hardeman (CDA). Alle drie de partijen zijn ervan overtuigd dat het gezien de verkiezingsuitslag veel beter zou zijn geweest als er een informateur was benoemd. De SGP heeft dit nog aangegeven. ,,GBW heeft het onderschat”, besluit Michel Hardeman (CDA).

Bron: 

http://dewoudenberger.nl/lokaal/sleutelrol-christenunie-coalitievorming-433008