Voorzitter, leden van de gemeenteraad, bezoekers op de publieke tribune, kijkers via de webcast,
Laat ik beginnen met de insprekers
Allereerst de heer Lansen van de SCMD over de Rode Loper. GroenLinks vindt het belangrijk dat we met de Binnenwatersloot, de Peperstraat en de Oude Langendijk aan de slag gaan. Aan het plan Rode Loper moet wat ons betreft nog wat geschaafd, onder andere om de fietsroute die er nu loopt in stand te houden. Daar komen we vast uit. GroenLinks bereidt een motie voor om met deze straten aan de slag te gaan.
Dan de heer Gijsman van Proteus Eretes; GroenLinks vindt het essentieel dat we nu uitspreken dat er een Gelatinebrug moet komen, om met deze uitspraak anderen te verleiden om mee te financieren. Daarmee breekt ook het moment aan om samen met de omgeving te gaan ontwerpen, op zo’n manier dat goed wordt omgegaan met alle belangen. Proteus Eretes is daarbij voor GroenLinks een vanzelfsprekende partner.
Voorzitter,
Een sterke samenleving beschermt wie kwetsbaar is. Een sterke samenleving beschermt wát kwetsbaar is. En als gemeente spelen wij daarin een cruciale rol. Of we het nou hebben over mensen die zorg nodig hebben, mensen die in de schulden zitten of dreigen te raken, om jongeren die zijn vastgelopen of mensen die al jarenlang geen huis kunnen vinden; of we het hebben over de wereld om ons heen waar de biodiversiteit terugloopt en het klimaat verandert. GroenLinks staat voor het beschermen wat kwetsbaar is.
Het mooie aan de gemeentelijke overheid is: we zitten er middenin, we staan tussen en naast de mensen, we staan er samen voor. En dat is het mooie aan ons vak als raadslid: tussen de mensen en naast de mensen, luisterend en op zoek, de hand reikend daar waar het nodig is.
Daar gaat deze kadernota over; hoe wij daar in Delft invulling aan geven. Maar voordat ik daar op in ga, voorzitter, moet mij iets anders van het hart.
De Rijksoverheid ziet ook dat gemeenten als geen ander in staat zijn om invulling te geven aan taken van de overheid. De gemeenten staan met twee benen in de samenleving; dé plek bij uitstek om mét en voor mensen het goede te doen. GroenLinks staat daar volledig achter.
Maar wat de Rijksoverheid de afgelopen jaren heeft gedaan is heel veel taken naar de gemeenten schuiven, zónder het geld dat daarvoor nodig is. En zónder de mogelijkheden om financieel te sturen waar dat nodig is. En de gevolgen zien wij nu. De recente meicirculaire laat voor Delft een structureel tekort zien van miljoenen, ieder jaar weer. En Delft staat daarin niet alleen. Bijna alle gemeenten in Nederland hebben hiermee te kampen. Voorzitter, dat gaat zo niet langer.
Wij hebben afgelopen jaar álles hebben gedaan om de financiën op orde te krijgen. Uit een vergelijking blijkt dat de gemeente Delft het minst uitgeeft op zo’n beetje álle beleidsterreinen. We worden geroemd om onze aanpak in het sociaal domein. En toch zadelt het Rijk ons alsnog op met tekorten van miljoenen. Zoek het maar uit! Los het maar op!
Daarom, voorzitter, een oproep aan vooral onze collega’s van VVD, CDA, D’66 en ChristenUnie. Maak een vuist naar uw politieke collega’s in Den Haag. Spreek ze aan, roep ze tot de orde op uw congressen. Ook GroenLinks zal dat doen, want dit gaat zo niet langer.
Dan nu toch naar onze kadernota. We hebben grote opgaven in de stad waar we mee aan de slag zijn en waar we mee aan de slag gaan.
Het is goed om te zien dat Delft nog steeds een voorbeeldfunctie vervult bij de invulling van nieuwe taken in de zorg. Dat doet Delft door vooral in te zetten op doelmatigheid en preventie. Een werkloze aan werk helpen bespaart op termijn gemeentelijke kosten voor zorg en ondersteuning. Als we in een vroeg stadium signaleren dat mensen in de schulden raken is het gemakkelijker om mensen te helpen om eruit te komen én te blijven. Zo slaagt de gemeente er in de forse bezuinigingsopgave van het Rijk te realiseren, het tekort in de jeugdhulp te beperken zonder dat dit ten koste gaat van de zorg en ondersteuning. Overigens geldt hier wel: de kost gaat voor de baat. Preventie is beter voor iedereen, maar vraagt nu wel een investering.
GroenLinks is ook blij met het woonbeleid van dit college: hiermee wordt recht gedaan aan álle woningzoekenden in Delft. Met de Spoorzone en Schieoevers komen er duizenden woningen bij, ook sociale en middeldure woningen. Daarmee worden vele Delftenaren geholpen die al lange tijd zoeken naar een woning. En die woningen komen op plekken die uitstekend zijn aangesloten op OV. Op Schieoevers blijft daarbij ook nog eens plek voor duizenden nieuwe banen, met name voor praktisch geschoolde mensen.
Voor praktisch geschoolde mensen is er straks veel werk in de energietransitie, die andere grote opgave waar de stad voor staat. Wat GroenLinks betreft geldt daarbij een harde randvoorwaarde: we verdelen de rekening eerlijk! We ontzien wie het niet kan betalen. Wethouder Brandligt is voortvarend aan de slag om te zorgen dat er zo snel mogelijk warmte uit de Rotterdamse havens onze kant uitkomt. Verreweg de meest betaalbare oplossing: dus belangrijk om daar in de regio hard aan te trekken! Ondertussen zijn er veel mensen die zelf met hun huis aan de slag willen. Die mensen kunnen straks ondersteuning krijgen van het Energieloket. Goed zo!
Op duurzaamheidsgebied kijkt GroenLinks ook uit naar de nieuwe mobiliteitsvisie. Hoe zorgen we dat de groeiende stad aangenaam, groen, leefbaar én bereikbaar blijft? Dat vraagt om stevige keuzes voor de fiets, voor autoluwe gebieden, voor groen in plaats van parkeren. We worden al een klein beetje ongeduldig!
In deze stad is het nodig om te investeren: in sociaal beleid, in duurzaamheid: de kost gaat voor de baat. Nu de structurele middelen ons voor het moment ontbreken moeten wij niet schromen om te investeren waar dat nodig is. Onze schuldpositie is houdbaar, zoals ook de Rekenkamer voor ons heeft onderzocht. In deze tijd waarin geld lenen nagenoeg niets kost moeten wij niet schromen het goede te doen, om daarmee het slechte te voorkomen.
Mogelijk besluit de gemeente binnenkort tot het verkopen van de aandelen in Eneco. Dat schept mogelijkheden om op het gebied van duurzaamheid te doen wat nodig is. GroenLinks is blij met de keuze daarvoor in het coalitieakkoord.
Voorzitter, een sterke samenleving beschermt wie kwetsbaar is, beschermt wát kwetsbaar is. Die samenleving staat voor gelijke kansen voor iedereen en voor een duurzame wereld. GroenLinks is blij met een Kadernota die daar duidelijk voor kiest. Het dringende verzoek naar het Rijk hebben we gemaakt. Wij staan voor stevige opgaven en gaan doen wat nodig is. Dat doen we sámen met een sterke, en innovatieve stad. Met bewoners, ondernemers, organisaties, en niet te vergeten jongeren, kinderen! Een stad die naar elkaar omziet!
Tijdens de raadsvergadering van 7 november is de Programmabegroting 2020-2023 vastgesteld. We hebben met deze begroting ingestemd. Gelukkig hoeft Delft, anders dan andere gemeenten niet fors te bezuinigen zoals andere gemeenten wel moeten (op zorg of op bibliotheken bijv.). Maar er is ook niet echt structureel geld over. Dat betekent dat er niet echt politieke keuzes gemaakt hoeven worden (waar moet geld af of waar moet geld bij). De discussies en moties gingen vooral over hoe we omgaan met de budgetten die er al zijn voor bepaalde doelstellingen. We kijken terug op goede debatten, waarbij oppositie en coalitiepartijen in wisselende samenstelling samen optrokken om beleid te verbeteren.
We vinden dat het college snel concreet actie moet ondernemen in de stad. Daarom dienden we bij de behandeling van de Kaderbrief een aantal voorstellen in. Deze voorstellen zijn allemaal aangenomen.
