Poliflw

GroenLinks-politicus Jan Kastje legt zijn functie als wethouder van Hilversum met ingang van woensdag 18 maart 2020 neer. Na gesprekken binnen de coalitie en met de fractie van GroenLinks is Kastje tot de conclusie gekomen dat hij als wethouder op onvoldoende steun kan rekenen om zijn ambities waar te maken. “Dat is niet goed, zowel voor mijzelf als voor Hilversum. Daarom treed ik terug als wethouder van Hilversum,” schrijft Kastje in zijn ontslagbrief aan burgemeester Broertjes.

Dat de steun voor zijn beleid afneemt merkte Kastje onder meer bij de behandeling van zijn voorstel voor een klimaatneutraal raadhuis. “Dat is een belangrijke constatering bij grote en complexe onderwerpen als energietransitie en wonen, die immers tijd kosten om tot resultaten te komen,” schrijft Kastje.

Kastje is twee jaar in functie als wethouder van energie, groen, milieu en wonen. Daarvoor was hij twee termijnen fractievoorzitter van GroenLinks in de gemeenteraad. Onder zijn leiding groeide GroenLinks van 2 naar 5 zetels bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen, waarna de partij toetrad tot een coalitie met D66, VVD en Hart voor Hilversum. “Ik ben er trots op dat ik 10 jaar heb kunnen bijdragen aan een duurzaam, zorgzaam en levendig Hilversum,” aldus Kastje in zijn ontslagbrief.

Fractievoorzitter Marleen Remmers van GroenLinks heeft begrip voor het besluit van Kastje. “Jan is een bevlogen politicus met wie ik jarenlang geweldig heb samengewerkt in de raad. Ik weet hoe hard hij achter de schermen heeft gewerkt om ook als wethouder de ambities van GroenLinks waar te maken. Maar als je merkt dat de steun afneemt, kan je als politicus op zo’n positie maar één ding doen. Dat is hard, maar ook wijs. Hoe jammer het ook is dat hij zelf niet kan oogsten wat hij heeft gezaaid.” De fractie gaat op zoek naar een nieuwe, ervaren wethouderskandidaat die de taken van Kastje zo snel mogelijk kan overnemen. Remmers verwacht dat dat binnen 4 tot 6 weken zal lukken.

Les 1: ‘Om echt zaken voor elkaar te krijgen heb je geduld nodig’

In juni 2018 lag het er, het coalitieakkoord. Vanaf dat moment zat de fractie van GroenLinks in de coalitie en ging Jan Kastje aan de slag als wethouder. Nu zo’n 1,5 jaar later willen we onze leden van GroenLinks Hilversum graag een kijkje in de keuken geven van Jan. Want hoe is het nou om wethouder te zijn. Wat komt er bij kijken en wat kan je echt doen. In een paar interviews nemen we je mee in het leven van een wethouder. Vandaag de eerste met als vraag; hoe is het nou als wethouder?

Door: Sara Steenkamp, campagneleider GroenLinks Hilversum

Het is zaterdagmiddag, eind 2019, nat en al bijna donker als ik het filmtheater van Hilversum binnenloop. Jan staat bij de bar en bekijkt de bierlijst. Ik kijk om me heen. Wat een fijne plek is dit toch. Perfect voor een goed gesprek. Jan en ik hebben afgesproken om kennis te maken. Vanuit het campagne-/communicatieteam willen we hem helpen om de leden van GroenLinks een kijkje in de keuken te geven bij een wethouder. Want Jan is nu 1,5 jaar wethouder in Hilversum namens GroenLinks. Als wethouder heeft hij veel op zijn bord, zo ook vandaag. “Normaal is zaterdag mijn echte vrije dag. Maar ik heb vandaag voornamelijk stukken gelezen. Morgen gaan mijn vriendin en ik wat leuks doen samen, dus moest het vandaag”. Als wethouder draai je mee in een vast ritme. “Maandag staat in het teken van de besluitvorming, dinsdag van het college, woensdag van de raad. Op vrijdag krijgen we de stukken om de aankomende week voor te bereiden. Deze lees ik vaak zondag, zodat we maandag bij de besluitvorming echt besluiten kunnen nemen.” Dat is het eerste wat ik leer van Jan: het leven van een wethouder is druk.

Er is nog veel meer te leren van het leven van een wethouder, lessen die we graag delen met alle leden. Jan zit al jaren in de politiek en het goed communiceren met de leden vindt hij heel belangrijk. “Toen ik fractievoorzitter was wilde ik al elke week een nieuw bericht op de website. Dat kan prima. Het is een kwestie van gewoon duidelijke afspraken met elkaar en dan vooral doen”. Dat is duidelijk; aan daadkracht heeft Jan geen gebrek. Aan doelen ook niet en aan kennis al helemaal niet.

Kennismaken

Voor vandaag beginnen we vooral met die kennismaking. Want Jan en ik kennen elkaar nog niet echt. We hebben elkaar gezien bij het regio-uitje afgelopen november. Daar kwam Jan direct op me af: “Jij bent Sara”, zei hij kordaat met uitgestoken hand. “Ehm ja, hi! En jij bent?”, zei ik twijfelend… “Jan, de wethouder”, zei hij met een brede lach. Oeps, dat had ik natuurlijk moeten weten als campagneleider.

Met enkele blogs willen we onze leden een kijkje in de keuken geven van wethouder Jan Kastje. In dit blog de vraag; hoe is het nou als wethouder?

Terug naar zaterdagmiddag. We komen al snel op gezamenlijke interesses; Jan speelt rugby en dat heb ik tot voor kort ook gedaan. De daadkracht, het harde, maar vooral ook het sociale en eerlijke. Dat spreekt ons beiden aan in deze mooie sport. Maar we lijken niet in alles op elkaar. Waar ik pas sinds deze zomer lid ben van GroenLinks en net ben begonnen als campagneleider is Jan een doorgewinterde GroenLinkser. In 1992 begon hij als stagiair bij het wetenschappelijk bureau van GroenLinks en in 1995 werd hij projectmedewerker. Hij heeft een indrukwekkende staat van dienst. Zo is hij partijbestuurder geweest, provinciaal statenlid in Noord-Holland en is al sinds 2010 lid van de GroenLinks-fractie van Hilversum. Hier zit duidelijk een politieke tijger die weet hoe het werkt.

Hoe is het als wethouder?

“Hoe vind jij het dan als wethouder, zo na 1,5 jaar?” vraag ik hem. Daar moet Jan even over nadenken; wat is het juiste woord dat deze periode kenmerkt. “Leerzaam?”, stel ik voor … “Ja, dat is het meest politiek correcte antwoord”, lacht hij. “Het is absoluut leerzaam.” Hij lacht en gaat verder; “het is ook echt leuk hoor. Het is geweldig om op een plek te zitten waar je echt dingen kan waarmaken. Als wethouder ben je echt een stad aan het besturen. Dat wist ik wel, maar het dagelijks besturen van een stad heeft nog meer impact dan ik me van tevoren kon voorstellen. Als wethouder heb ik echt moeten leren om van een politicus een bestuurder te worden. Als politicus, zeker in de oppositie, moeten we onze speerpunten vertegenwoordigen. Als coalitiepartner zit je aan tafel. We hebben belangrijke GroenLinks speerpunten kunnen vaststellen in het coalitieakkoord. Dat betekent dat er budget voor is gereserveerd. Dat is het begin. Nu is het zaak om dit echt te gaan uitvoeren en dat doen het gemeentebestuur en de ambtenaren. Het ambtelijk apparaat voert het coalitieakkoord uit en daar ben je als wethouder verantwoordelijk voor.”

Het eerste wat Jan dan ook deed was met de medewerkers op het Raadhuis kennis maken en nog meer procedures en termen ontdekken. Want als raadslid kijk je mee, maar als bestuurder voer je echt uit. Jan legt uit: “Om goed te weten hoe dat ambtelijke apparaat werkt heb je echt enkele maanden nodig. Je moet elkaar leren kennen. Het belangrijkste is dat je goed leert omgaan met je eigen team. Op alle thema’s.” Dan heb je de uitdaging nog van de diversiteit in de portefeuille. Mijn vraag: “je hebt een portefeuille waar je U tegen zegt. Van Monumenten tot Vergunningen en van Klimaat & Energie tot Wonen. Dat houdt je vast bezig.” Jan lacht weer vrolijk; “Ja dat is ook echt het ingewikkelde. Iedereen heeft het druk en alle procedures zorgen helaas toch voor stroperigheid. Bestuurder zijn is echt een oefening in geduld. Dat is misschien wel mijn grootste leerpunt sinds de start als wethouder. Om echt zaken voor elkaar te krijgen heb je geduld nodig.”

Het goede nieuws is dat Jan verwacht dit jaar echt effecten te zien van waar de gemeente en zijn team de afgelopen 1,5 jaar mee bezig zijn geweest. Het eerste is het voorstel om het Raadhuis als monument te verduurzamen. Dit wordt in de week van 27 januari in de raad besproken. We houden jou als lid graag op de hoogte hiervan.

Sara Steenkamp

P.S. Op de hoogte blijven van Jan’s werk? Volg ons op onze socials en schrijf je in voor de nieuwsbrief (zie hieronder). Heb je zelf een vraag aan Jan? Stel ze via e-mail dan neem ik ze de volgende keer mee.

De gemeenteraad buigt zich deze maand over een ambitieus plan om haar eigen huis, het Raadhuis van Hilversum, gasloos en klimaatneutraal te maken. Als het plan wordt aangenomen is ons Raadhuis niet alleen een icoon van tijdloze bouwkunst, maar ook een inspirerend voorbeeld van respectvolle aanpassing aan de eisen van deze tijd.

Het meesterwerk van stadsarchitect Dudok is internationaal erkend. Een Rijksmonument van de hoogste categorie, dat jaarlijks duizenden bewonderaars naar de Mediastad trekt. Nog steeds, bijna 90 jaar na opening. Maar het is ook een gebouw waarin dagelijks wordt gewerkt, door ambtenaren en politici. En hoe mooi het ook is, energiezuinig en “arbo-proof” is het niet. Jaarlijks wordt er zo’n 115.000 kuub gas verstookt om het Raadhuis warm te houden. Dat staat gelijk aan het verbruik van 100 huishoudens. 

In april 2017 organiseerde GroenLinks een debat over verduurzaming van het Raadhuis. Want als je van je burgers vraagt dat ze meedoen in de energietransitie, moet je als gemeente zelf het goede voorbeeld geven.  In het Coalitieakkoord is daarom afgesproken dat de hele gemeentelijke organisatie in 2022 klimaatneutraal is. Dat geldt dus voor alle gebouwen die de gemeente gebruikt. Daarnaast is besloten dat het Raadhuis bestuurszetel blijft. Dat er mensen blijven werken. En dat is belangrijk, want de essentie van een gebouw is dat het gebruikt kan worden. Of, andersom, als het Raadhuis niet meer gebruikt zou worden zou het uiteindelijk niet meer zijn dan een mooi gebouw zonder doel, zonder ziel. Redenen genoeg dus voor een ambitieus moderniseringsplan. Nu ligt er het voorstel van GroenLinks-wethouder Jan Kastje om het Raadhuis van Hilversum gasloos en klimaatneutraal te maken én helemaal te laten voldoen aan de eisen die de arbowet aan een kantoorgebouw stelt. Dat vergt een forse investering van ongeveer € 3,5 miljoen. Daarmee kunnen we in het Raadhuis ook de komende decennia werken, vergaderen, bijeenkomen, trouwen en vieren. Die investering is wat GroenLinks betreft het geld dubbel en dwars waard. Want het voorstel is:

Zorgvuldig en respectvol. Na uitgebreid onderzoek is gekozen voor een maximaal resultaat zonder het monument aan te tasten Het voorstel zorgt voor een werkomgeving die voldoet aan de wettelijke (arbo)eisen: ventilatie, verwarming en koeling Gas wordt vervangen door een warmtepomp en niet door een pelletkachel, in verband met de luchtkwaliteit en geuroverlast

Het gasloos en klimaatneutraal maken van het Raadhuis zal een landelijke uitstraling hebben. Nog niet eerder is zo’n belangrijk Rijksmonument op deze manier toekomstbestendig gemaakt. De Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE) heeft aangegeven het project te omarmen als voorbeeldproject. Daarbij hoort wat GroenLinks betreft ook financiële ondersteuning. Het gasloos en klimaatneutraal maken van het Raadhuis is een enorme inspiratie in de transitie waar wij allen voor staan: de opgave om in 2040 alle gebouwen in Hilversum zonder gas te verwarmen. Met het Raadhuis als voorbeeld laten we als gemeente zien dat we doen waar we voor staan. 

Ik ben ervan overtuigd dat Dudok trots op ons allen zou zijn wanneer wij deze investering in de toekomst van óns Raadhuis doen. Als eerste. Juist nu.

Lex van Waarden

Pats boem: dan mag je wethouder in dit mooie Hilversum zijn. Namens 90.000 inwoners een stad meebesturen, je inwoners vertegenwoordigen, resultaten proberen te bereiken die in deze coalitie (HvH, D66, VVD en GroenLinks) zijn afgesproken.

Nu lijkt dat 'pats boem' misschien iets te veel op dat het ‘gewoon’ gebeurt. Niets is minder waar, daar gaat een lange voorbereiding aan vooraf. Verkiezingsprogramma schrijven, campagne voeren, verkiezingen die het wel of niet mogelijk maken, onderhandelingen...

En als je dan het vertrouwen van je GroenLinks-leden hebt gekregen, mag je proberen er handen en voeten aan te geven. Je wordt geïnstalleerd als wethouder en dan volgt de eerste weken een ‘Alice-in-Wonderlandervaring'. Om daarna met beide benen op de grond te worden gezet, want tja: je moet leiding geven, aangeven wat je prioriteiten zijn. Ja maar, die staan toch in dat coalitieakkoord? Zeker, maar een coalitieakkoord geeft nog niet aan wat eerst moet en wat later kan.

Het college besluit, de wethouder stuurt. Dat is een mooi adagium wat veel aangeeft. Als wethouder ben je onderdeel van een besluitvormingsmachine met vaste routines, deadlines en heel veel stukken en vergaderingen. En daarnaast probeer je vorm te geven aan wat je belangrijk vindt. In beide gevallen geef je sturing aan de besluitvorming op jouw terreinen. Er wordt van je verwacht dat je je bestuurlijke doelen helder hebt. Wat mij helpt is de vraag wat ik concreet gerealiseerd wil hebben in 2022. Of, zoals mij aangereikt door een ambtenaar, de vraag waarvoor iemand naar Hilversum zou willen komen om daarvan te leren. Laat ik om te beginnen proberen dat te verhelderen voor duurzaamheid.

Duurzaamheid is een kernprioriteit voor dit college en dat treft, want dat is het ook voor mij. Ik zet mij al heel lang in voor duurzaamheid, natuur en milieu. Verantwoord leven, zodat je rekening houdt met de natuur om je heen en met mensen elders op deze wereld. Zo wil ik in de politiek bereiken dat we als Hilversum onze verantwoordelijkheid nemen om bij te dragen aan het oplossen van klimaatverandering. Dat is voor mij een belangrijke drijfveer, dat was het als raadslid en dat is het nu als wethouder. 

Het is mijn ambitie om dat gevoel van urgentie te benutten en de komende jaren echte veranderingen op gang te brengen. Meters maken, het kan en we gaan het doen. Dat gevoel. Het wordt concreet door precies te kijken waar de gemeente het verschil kan maken. We moeten van het aardgas af, zeker. Alternatieve warmteopties zijn er vele, maar welke de beste zijn moet zich nog in belangrijken mate uitwijzen. Dat vraagt juist van de gemeente veel uitzoekwerk en een goede planning over wanneer welke wijken in overleg met inwoners ‘van het gas af’ kunnen. En dat zijn we aan het doen.

Tot slot, de businesscase voor zonnepanelen is ondertussen gelukkig zo goed dat ik mezelf afvraag of we daar als gemeente nog een rol hebben. En toch zie ik daar nog wel wat mogelijkheden om zonder al te veel moeite ook daar nog een versnelling te realiseren. Hilversum ligt achter op wat er landelijk gemiddeld aan zonnepanelen op daken ligt, ook dat draagt bij aan minder CO2-uitstoot. Inwoners vinden het vaak interessant genoeg, bedrijven moeten we ook nog een beetje opporren. Aan gemeentelijke regelgeving en dergelijke moet het niet meer liggen.

Terug naar de vraag waar ik trots op zou zijn. Heel concreet op duurzaamheid in Hilversum in 2022. Laat ik een poging doen. In 2022 komt men naar Hilversum om te leren hoe wij hier de hele gemeentelijke organisatie toch echt klimaatneutraal hebben weten te krijgen. In 2022 hebben 50% van álle daarvoor geschikte daken in Hilversum zonnepanelen op het dak, hoe hebben ze die inhaalslag geflikt?

Oh, en in 2022 komt men naar Hilversum om samen te leren hoe we op een innovatieve manier monumenten weten te verduurzamen.

Vanuit de drive die ik heb en voel, weet ik er nog wel meer. Ook in nauw overleg met mijn collega-wethouders. Ik zie ernaar uit. Naar meer impact door duurzaam en circulair inkopen en aanbesteden. Naar meer impact door en met onze inwoners en bedrijven in een effectief en innovatief Hilversum100. Maar, ‘in der begrenzung zeigt sich der meister’. Bovendien wil ik hier met de gemeenteraad en met anderen meer over sparren. Het succes zit in gezamenlijk eigenaarschap. Ook daar zie ik naar uit!

 

Jan Kastje is wethouder duurzaamheid in Hilversum. Regelmatig zal hij een stukje schrijven om wat inzicht te geven in wat een bestuurder in Hilversum bezighoudt, waar die tegenaan loopt en mee bezig is. Misschien inspireert het om mee te doen!