Poliflw

Uit onderzoek in opdracht van de Europese Groenen blijkt opnieuw dat Nederland een waar belastingparadijs is voor grote bedrijven. Volgens de wet geldt voor deze bedrijven een winstbelastingtarief van vijfentwintig procent. Het effectieve tarief ligt volgens dit onderzoek slechts op tien procent.

Europarlementariër Bas Eickhout vindt de belastingvoordelen voor multinationals schandalig: “Dit onderzoek onderstreept wederom dat Nederland en andere EU-lidstaten grote bedrijven de hand boven het hoofd houden en de rekening daarmee te veel bij de burger en het midden- en kleinbedrijf neerlegt. Zij betalen wel gewoon het officiële belastingtarief, bijvoorbeeld over hun loon.”

Luister ook Bellen met Bas waarin Eickhout het rapport bespreekt. Effectieve belastingtarieven

De studie geeft een groot verschil aan tussen de officiële nominale belastingtarieven en de effectieve belastingtarieven voor grote bedrijven tussen 2011 en 2015. Luxemburg spant de kroon. Daar zouden multinationals negenentwintig procent moeten betalen maar komen niet verder dan een schamele twee procent winstbelasting. Ook Nederland, waar onderzoek is gedaan naar 3.571 bedrijven, hoort bij de landen waar de verschillen groot zijn, evenals België (veertien en vierendertig procent), en landen met de grootste economieën van Europa, Duitsland (twintig en dertig procent) en Frankrijk (zeventien en drieëndertig procent).

Het onderzoek van de Europese Groenen is uitgevoerd in achtentwintig lidstaten van de Europese Unie. Het onderzoek laat ook zien dat in veel landen grote bedrijven relatief minder belasting betalen dan kleine bedrijven.

“Deze cijfers wijzen er andermaal op dat er iets grondig misgaat bij het belasten van grote bedrijven”, stelt Eickhout. “Multinationals profiteren van de talloze mogelijkheden om hun belastingafdracht te verlagen tot een fractie van het officiële tarief zoals de Commissie eerder al vaststelde bij Starbucks, IKEA en Nike. Het wordt tijd dat Europa de handen ineenslaat om ook grote bedrijven een eerlijke bijdrage te laten leveren.”

Veto-recht

GroenLinks ziet net als de Europese Commissie het veto-recht als groot obstakel bij een effectieve aanpak van belastingontwijking. Tot nu toe durft de Europese Commissie het echter niet aan om alle mogelijkheden uit het Europese verdrag te gebruiken om maatregelen tegen belastingontwijking met gekwalificeerde meerderheid te nemen. Dan wordt het eenvoudiger om stappen te zetten waardoor de bakker en kapper relatief gezien evenveel belasting gaan betalen over hun winst als bijvoorbeeld techgiganten, Google en Facebook. Ook geeft het onderzoek alle aanleiding om bedrijven zo snel mogelijk te verplichten tot volledige transparantie over hun belastingafdrachten per land.

Eickhout: "We wachten nu al jaren op verplichte rapportage over afgedragen belastingen van grote bedrijven. We moeten meer inzicht krijgen in wat alle grote bedrijven nu feitelijk betalen en de EU moet daar met meerderheidsbesluitvorming daadkrachtig tegen kunnen optreden zodat we ons niet langer laten gijzelen door de belangen van multinationals.”

Uit onderzoek van 19 Europese nieuwsmedia, waaronder het Nederlandse Follow The Money blijkt dat bankiers jarenlang fraudeerden met dividendbelasting en zo miljarden onttrokken aan Europese overheden.

Ze maakten gebruik van ingewikkelde constructies om betaalde dividendbelasting meerdere malen terug te vorderen. In Nederland gaat het vermoedelijk om een bedrag van 150 miljoen euro. In Duitsland gaat het om miljarden. Het Duitse parlement heeft in 2016 een parlementaire enquête gehouden. Vandaag blijkt dat ABN Amro herhaaldelijk heeft geweigerd om vragen te beantwoorden van de Duitse enquêtecommissie. GroenLinks, PvdA en D66 hebben vandaag voorgesteld om namens het Nederlandse parlement ABN Amro alsnog om een reactie te vragen. Dit voorstel is vandaag aangenomen.

GroenLinks Tweede Kamerlid Bart Snels: “Ik wil weten waarom ABN Amro niet heeft gereageerd op het verzoek van onze Duitse collega’s en welke rol zij hebben gespeeld in deze belastingfraude. Ik wil antwoord op de vragen die de Duitsers gesteld hebben”.

ABN Amro wordt verzocht om deze vragen binnen enkele weken te beantwoorden.  In ieder geval voor het Kamerdebat met de minister en staatssecretaris van Financiën.

GroenLinks wil dat het kabinet duidelijk maakt welke contacten er sinds afgelopen vrijdag zijn geweest met multinationals en hun lobbyorganisatie VNO-NCW rond de ‘heroverweging’ van de dividendbelasting. Volgens Jesse Klaver moet worden voorkomen dat opnieuw dezelfde fout wordt gemaakt en het grote bedrijfsleven gaat voorschrijven hoe het kabinet twee miljard zou moeten uitgeven. Klaver vraagt dinsdag in de Tweede Kamer een debat aan over de dividendbelasting.

Klaver: “Het geld van de dividendbelasting is hard nodig om de crisis in de publieke sector aan te pakken. De coalitie ligt op ramkoers met de samenleving en de oppositie, omdat ze weer hun oren naar de wensen van multinationals dreigen te laten hangen. Het hele debat rond de dividendbelasting ging over de vraag: wie is de baas in Nederland? In een democratie is dat de bevolking, niet het grote bedrijfsleven.”

Klaver wijst er op dat het geld van de dividendbelasting met name ten goede zou komen aan buitenlandse overheden. Er is volgens hem geen enkele reden waarom het grote bedrijfsleven meer recht zouden hebben op deze 1,9 miljard euro dan leraren, zorgmedewerkers of politiemensen.

Klaver: “We moeten voorkomen dat het grote bedrijfsleven nu een nieuw verlanglijstje bij de premier inlevert. De heroverweging van de dividendbelasting moet niet met de lobby van het bedrijfsleven gebeuren, maar met de samenleving en de oppositie.”

Ook voor 2019 is het nodig om andere keuzes te maken, daarom laten GroenLinks, SP en PvdA zien dat het anders moet. Lees hier onze tegenbegroting.

Vorig jaar presenteerden GroenLinks, SP en PvdA een gezamenlijk voorstel met andere keuzes voor de toekomst van Nederland. Een keuze voor investeringen in onze samenleving en in de bestaanszekerheid van iedere Nederlander. Een keuze voor leraren, politieagenten en werkenden in de zorg. Voor mensen die ziek zijn of een arbeidshandicap hebben. Voor betaalbare woningen. Kortom, de duidelijke keuze voor mensen en niet voor multinationals. Ook voor 2019 is het nodig om andere keuzes te maken, daarom laten GroenLinks, SP en PvdA zien dat het anders moet. Lees hier onze tegenbegroting.

1. Mensen boven multinationals

Wij kiezen ervoor om de dagelijkse boodschappen niet duurder te maken, te strijden tegen armoede en vóór eerlijk werk. Ook willen we dat je eerder kunt stoppen met werk. Verder halveren we het eigen risico, op weg naar volledige afschaffing. Dat betalen we door de winstbelasting voor grote multinationals niet te verlagen, door af te zien van de 'vlaktaks' waar vooral hoge inkomens van profiteren en door miljonairs meer belasting te laten betalen over hun vermogen.

2. Leraren, agenten en werkenden in de zorg boven beleggers en banken

Wij kiezen ervoor te investeren in mensen die belangrijk werk doen voor ons allemaal, in plaats van het afschaffen van de dividendbelasting voor buitenlandse aandeelhouders. Leraren, agenten en werkenden in de zorg; zij verdienen een betere beloning. Dat betalen we door de dividendbelasting niet af te schaffen en door banken meer belasting te laten betalen.

3. Betaalbaar wonen en eerlijk klimaatbeleid

Wij kiezen voor meer betaalbare en duurzame woningen. Iedereen moet kunnen rekenen op een fijn huis in een buurt waar je kinderen kunnen buitenspelen. We investeren in bouwen, lagere huren en het renoveren van huizen. Grote bedrijven gaan extra betalen voor uitstoot, zodat de rekening niet bij de gewone Nederlanders terecht komt. Dit zijn de eerste stappen richting klimaatrechtvaardigheid.

Zie hier de specificatie van de tegenbegroting.

 

Nederlanders van links tot rechts willen dat de inkomens- en vermogensongelijkheid fors wordt teruggedrongen. Dat, terwijl zij onderschatten hoe groot de inkomensongelijkheid en de vermogensongelijkheid in Nederland daadwerkelijk is. Dat blijkt uit onafhankelijk onderzoek dat I&O Research in opdracht van GroenLinks deed.

I&O Research ondervroeg kiezers naar de verhouding tussen het inkomen van een directeur van één van de 25 grootste Nederlandse bedrijven en een gemiddelde werknemer van zo’n bedrijf. Nederlanders schatten in dat de directeur gemiddeld 25 keer zo veel verdient, terwijl zij vinden dat in de ideale situatie het inkomen van een directeur 8 keer zo groot moet zijn als dat van een gemiddelde medewerker. In werkelijkheid verdient een directeur 171 keer meer dan zijn of haar gemiddelde werknemer.

Uit het rapport blijkt dat deze egalitaire ideaalsituatie opvallend breed gedragen wordt. Kiezers van alle politiek partijen, ook van bijvoorbeeld VVD of CDA, willen een eerlijkere verdeling.

Eenzelfde trend bestaat bij vermogensongelijkheid. In Nederland bezit de rijkste 20% van de mensen 81% van al het vermogen. Kiezers weten dit niet. Zij denken dat de rijkste 20% van de mensen 49% van het vermogen bezit. Idealiter zien Nederlanders een verdeling waarbij de rijkste 20 % van de samenleving 26% van het vermogen bezit.

 

GroenLinks-leider Jesse Klaver: “De discussie rondom de dividendbelasting heeft de vraag opgeworpen wie er eigenlijk de baas is in Nederland. Hoge inkomens gaan er al jaren meer op vooruit dan lage inkomens, terwijl uit onderzoekt blijkt dat Nederlanders van links tot rechts willen dat de ongelijkheid afneemt. Dit gaat niet alleen over economische rechtvaardigheid, maar ook over democratische legitimiteit.”

 

Donderdag stemden Europarlementariërs in met nieuwe witwasregels die onder leiding van Europarlementariër Judith Sargentini zijn opgeschreven. Vlak voor kerst wist zij met de Europese ministers overeenstemming te bereiken voor het aanscherpen van regels die witwascriminaliteit en terrorismefinanciering bestrijden. Met de stemming is de wetgevende procedure nagenoeg afgerond en hebben lidstaten anderhalf jaar de tijd voor het overzetten van de Europese regels in nationale wetten.

Preventief raamwerk

“Jaarlijks loopt de samenleving miljarden mis doordat criminelen geld illegaal of oneerlijk doorsluizen via een keten van bedrijven of trusts. Met de nieuwe regels pakken we de praktijk aan dat mensen hun vermogens op een louche manier verbergen voor de opsporingsdiensten en de fiscus,” aldus Sargentini. 

De nieuwe Europese antiwitwaswet is de vijfde van zijn soort. De Europese Unie heeft al bijna twintig jaar regels voor het voorkomen van deze vorm van criminaliteit. Sargentini: “Het is van cruciaal belang om de ontwikkelingen bij te benen. We zien dat criminelen vernuftiger worden met het gebruiken van verschillende manieren om geld wit te wassen of terrorisme te financieren, zoals virtuele valuta als bitcoins en anonieme prepaid cards.” Met de vijfde aanpassing wordt de bestaande vierde anti-witwasrichtlijn verbeterd.

UBO-register

Om aan te sluiten bij deze ontwikkelingen wordt een openbaar register voor uiteindelijk belanghebbenden (UBO) van bedrijven en trusts voorgeschreven. Met dit register is te zien wie uiteindelijk de touwtjes in handen heeft in een bedrijf of trust.  Sargentini: “Transparantie is van cruciaal belang om licht te laten schijnen op wie achter ingewikkelde constructies van bedrijven of trusts schuilt, want criminelen maken al te graag misbruik van het systeem. De Paradise Papers, de Panama Papers, LuxLeaks: voorbeelden te over die dit laten zien.”

Het UBO-register voor bedrijven is openbaar, het UBO-register voor trusts is in te zien wanneer je daar als burger of journalist een gegronde reden voor hebt. Drie jaar geleden wist Sargentini een openbaar UBO-register voor bedrijven voor elkaar te boksen en nu dus ook voor trusts. Destijds stuitte dat laatste namelijk op weerstand van Britse premier David Cameron, die later ook nog eens in de Panama Papers opdook. 

Hoewel Nederlands recht de constructie van een trust niet kent, wordt die ook door Nederlandse belastingbetalers gebruikt om belastingfraude te plegen. Dat zagen we recent in een zaak van het Openbaar Ministerie tegen advieskantoor Baker Tilly Berk waarin een Haagse behangondernemer via een trust in Cyprus, opgericht door het kantoor, belasting wist te ontduiken. De wet die vandaag is aangenomen moet er voor zorgen dat nu ook Nederland extra goed oplet of een trust wordt misbruikt. 

Ontwikkelingslanden

Sargentini wijst erop dat de wetgeving ontwikkelingslanden helpt: “Het breed aanpakken van het probleem dat bedrijven en trusts worden misbruikt om geld wit te wassen helpt ook ontwikkelingslanden.” Die verliezen veel inkomsten door illegale belastingontduiking, maar ook door ‘legale’ belastingontwijking, ook door Europese multinationals.. Dat gaat om bedragen die hoger zijn dan het ontwikkelingsgeld dat ze ontvangen.”

Andere belangrijke elementen van de wet

Naast het UBO-register kreeg het Europarlement voor elkaar dat meer instanties verantwoordelijk worden voor het onderzoeken van hun klanten, zoals kunsthandelaren, veilinghuizen en instanties die aanbieden om bitcoins om te zetten in euro’s en instanties die een digitale portemonnee aanbieden. Deze laatsten worden verplicht een klantenonderzoek te verrichten, net zoals de bank en de makelaar onder de bestaande anti-witwasregels dat doen. Ook komen er strengere regels voor het tegengaan van terrorismefinanciering. Daarnaast worden EU-landen verplicht hun bestaande kadasters van onroerend goed snel toegankelijk te maken voor opsporingsdiensten voor onderzoek naar criminele praktijken.

Van 3 tot 13 april vergadert de IMO, de internationale scheepvaartorganisatie van de VN, in Londen. Op tafel ligt de vraag over de CO2-reductiedoelstelling voor de internationale scheepvaartsector. Er staat een verhit politiek debat te wachten, met een aantal ongebruikelijke landen in de hoofdrol. Europarlementariër Bas Eickhout reist naar Londen om er een zo ambitieus mogelijke uitkomst uit te slepen.

Negentig procent van de goederen die we kopen, wordt per schip vervoerd. Het verschepen van handelswaar is zo goedkoop dat we in Nederland zelfs flesjes water uit Hong Kong importeren (die hier bovendien tegen een lagere prijs verkocht worden). De hoeveelheid goederen die we consumeren groeit, en de internationale scheepvaart groeit mee. Net als de bijbehorende CO2-uitstoot.

Op dit moment is de CO2-uitstoot van de internationale scheepvaartsector vergelijkbaar met die van Duitsland. Volgens berekeningen groeit die uitstoot, als er niet snel actie komt, met vijftig tot tweehonderdvijfitig procent tussen nu en 2050. Het toont het belang van internationale afspraken om dat te voorkomen.

International Maritime Organization

De International Maritime Organization is een politieke organisatie, onder de vlag van de Verenigde Naties, die alle regelgeving voor de internationale scheepvaart opstelt, waaronder bijvoorbeeld minimum veiligheidseisen, maar ook CO2-uitstoot. Bij de IMO zijn het onverwachte landen die een belangrijke stem hebben, zoals Panama. Dat zijn namelijk de landen met ‘grote vlaggen’, dat wil zeggen dat ze veel geregistreerde schepen hebben (ofwel belastingparadijzen voor scheepseigenaren zijn). Daarnaast heeft de scheepvaartsector zelf veel te zeggen, hun lobbyisten hebben onwaarschijnlijk veel rechten binnen de IMO.  

CO2-reductiedoelstelling

Al sinds 1997 is de IMO (via het Kyotoprotocol) verantwoordelijk voor het terugdringen van de klimaatimpact van scheepvaart, maar met weinig succes. Dankzij het klimaatverdrag van Parijs is de druk echter flink opgevoerd. Dat heeft eraan bijgedragen dat de IMO zichzelf vorig jaar een deadline oplegde om met een CO2-reductiedoelstelling voor de lange termijn te komen. Die deadline is 13 april 2018. Volgende week, voor het einde van de bijeenkomst, moet er een besluit genomen zijn.

Lukt het de internationale scheepvaartsector om overeenstemming te vinden? En zo ja, wordt het een betekenisvolle doelstelling die in lijn is met het klimaatakkoord van Parijs? Is dat niet het geval, dan zal in de Europese politek de discussie losbarsten om op EU-niveau stappen te gaan zetten.