Al jaren zijn we in onze gemeente bezig met het probleem van het behoud van de legakkers in de Vinkeveense Plassen. In 2014 is een toekomstvisie vastgesteld, waarin onder andere ook ruimte voor (beperkte) bebouwing mogelijk moet zijn. Maar daarvoor is een nieuwe bestemmingsplan nodig, wat nog niet is afgerond (onder andere door de complexiteit met betrekking tot de milieu-effecten). Ondertussen gaat illegale bebouwing onverminderd door waar onvoldoende tegen wordt opgetreden. De rekenkamercommissie heeft eens uitgezocht hoe dat komt en wat er met betrekking tot handhaving de afgelopen jaren mis is gegaan. Dit rapport werd donderdag 28 juni behandeld en was voor ons aanleiding om een stevig amendement in te dienen.
De uitvoering van het toezicht- en handhavingsbeleid is ook in de jaren daarna niet adequaat geweest. Er werd niet actief handhavend opgetreden, ondanks dat het college in het Handhavingsuitvoeringsprogramma 2016 het illegaal gebruik van grondperceel, in het bijzonder het voorkomen van bebouwing op de legakkers, had aangewezen als topprioriteit en waarover de raad werd geïnformeerd (informatienota d.d. 17 november 2015). Hierdoor ontstond de situatie dat het loonde om snel illegale bouwwerken te plaatsen. Het aantal illegale bouwwerken is explosief gestegen van ca. 500 in 2010 naar meer dan 1.500 in 2017. Hoeveel illegale bouwwerken er op dit moment zijn, is bij de gemeente niet bekend, maar de verwachting is dat dit aantal anno 2018 nog groter is.
Voorzitter, dit is een citaat uit de samenvatting van het rekenkamerrapport. Overigens een uitstekend rapport, de ChristenUnie-SGP spreekt bij deze haar waardering uit voor de wijze waarop de RC dit heeft uitgevoerd.
Het citaat schets hoe het vanuit de ambtelijke organisatie en het college fout kon gaan. We wijzen daarbij nog maar even op de informatie die ook in de commissie is gewisseld over gebudgetteerde uren en werkelijk gemaakte uren en de wijze waarop daarover is besloten. 900 uur gebudgetteerd, nog niet de helft uitgevoerd, de rest anders besteed als gevolg van een kennelijk zelfstandig besluit in de ambtelijke organisatie en maar liefst vier concrete handhavingsacties. Bijzonder dun.
Maar de eerlijkheid gebied te zeggen, dat ook de raad boter op het hoofd heeft, want in diezelfde samenvatting lezen we ook:
Een deel van de raad bleek inhoudelijk zeer betrokken bij de toezicht- en handhavings-taken, gezien het aantal ingediende amendementen en moties. Amendementen met het doel voldoende middelen vrij te maken in de gemeentebegroting 2017 en 2018 voor adequate toezicht en handhaving, werden echter verworpen door de meerderheid van de gemeenteraad.
Is na de commissie van 12 juni de houding van de raad anders geworden? De RC formuleert een aantal uitstekende aanbevelingen, die wij van harte steunen. Onze beleving van de commissievergadering is, dat die steun breed wordt gedeeld.
Maar om nu ook gelijk stappen te zetten, en de RC beveelt dat zeer aan, is budget nodig. Het amendement van D66, aangenomen bij de behandeling van de Kadernota 2019, regelt wel budget voor 2019 en later, maar niet voor 2018. Toch is uitvoering van o.a. aanbeveling 3 en 11 met groot mogelijke spoed dringend nodig willen we de zo langzamerhand explosieve groei aan bouwwerken (in aantal en omvang) een halt toe roepen. Tegelijkertijd is onduidelijk wat het pakket aan maatregelen nu kost. Ook is onduidelijk welk incidenteel budget voor 2018 nodig is om effectief en direct op te treden.
De ChristenUnie-SGP heeft daarom gezocht naar een instrument om de aanbevelingen in ieder geval in gang te zetten. Daarom dienen we een amendement in wat in een aantal zaken voorziet namelijk:
Incidenteel budget voor de resterende tijd in 2018
Helderheid over de feitelijke kosten van de uitvoering van de aanbevelingen
Direct ter hand nemen van de handhaving
Strakkere monitoring door de raad ten aanzien van de effectieve handhavings-inzet en resultaten.
Wat het budget voor 2018 betreft, voor de genoemde € 75.000 is niet direct een harde onderbouwing beschikbaar, maar die wel gebaseerd op een globale inschatting door de organisatie en de portefeuillehouder.
Wat gaan we daar dan voor doen? Laten we eerst maar eens beginnen met het stilleggen en ongedaan maken van elke bouwactiviteit na vandaag die niet kan volgens het huidige bestemmingsplan. Vervolgens zou aanvullend opgetreden kunnen worden tegen de meest recente bouwsels die niet passen binnen het huidige bestemmingsplan, of de meest impact gevende bouwsels (die straks sowieso ook al niet vergunbaar zullen zijn) of bouwsels die duidelijk niet voor eigen gebruik maar voor exploitatie bedoeld zijn.Dat zal niet gelijk alle illegale bouwwerken oplossen, maar wel een duidelijke en zichtbaar signaal afgeven “tot hier en niet verder”.
Vervolgens hebben we recent een aantal legakkers verkocht met een boetebeding: kan de portefeuillehouder ons aangeven of hier inderdaad nog steeds geen bebouwing plaatvind? En als hij dat niet weet, dan verzoeken wij hem dat ook in deze handhaving per direct mee te nemen.
Verder is het van groot belang dat we beter inzicht krijgen in de verwachtte kosten voor de uitvoering van de aanbevelingen vanaf 2019 en later. Mogelijk zal dat eerst globale inschatting zijn, bijvoorbeeld omdat het nieuwe bestemmingsplan nog niet beschikbaar is. En wellicht met meer zekerheid voor 2019 en minder voor de jaren daarna. We zullen dan gaandeweg de budgetten moeten bijstellen. Maar het is met het oog op de begrotingsbehandeling van belang dat we een zo goed mogelijk inzicht krijgen.
Met het oog op de tekst “Er werd echter niet bijgestuurd, omdat een adequaat systeem van verantwoording en monitoring ontbrak.” hebben we in het amendement opgenomen dat we voorlopig een kwartaalrapportage krijgen die duidelijk maakt welke inzet er wordt gepleegd, welke acties er concreet zijn uitgevoerd (naar aard en aantal) en welk resultaat dat heeft gehad; concreet waar is de bouw stil komen te liggen dan wel zijn illegale bouwsels daadwerkelijk verwijderd.
We denken met dit amendement een extra stap te zetten met betrekking tot een concrete implementatie van het rekenkamerrapport en hopen op brede steun in de raad.
Naschrift
Na de nodige discussie, onder andere door een amendement van RVB om het college eerst uit te laten zoeken hoe zij het beste die aanbevelingen kunnen uitvoeren, werd uiteindelijk ons amendement (in iets gewijzigde vorm) aangenomen. Hiermee heeft het college dus de opdracht gekregen (en het budget daarbij) om vanaf vrijdag 29 juni concreet handhavend op te treden waardoor er concreet een halt wordt toegeroepen aan verdere illegale bebouwing tot het nieuwe bestemmingsplan (verwacht in 2019) is afgerond.
In de achterliggende jaren werd in de Gemeenteraad vaak toestemming gegeven voor het bouwen van dure huizen. Dat past bij het prijsniveau en de rijkdom in onze gemeente. Die medaille heeft ook een keerzijde. Er is nauwelijks ruimte voor de bouw van sociale en middeldure woningen. In meerderheid heeft de raad die lijn steeds gesteund, totdat.. er een plan op tafel lag om zes dure woningen te bouwen in plaats van een grote bedrijfshal aan de Sterkenburgerlaan in Doorn.
Op maandagavond 17 juni is de oordeelsvorming van de raad over de kaderstelling bij de bouw van onder andere een nieuw dorpshuis in Maarn gehouden.
Kortgeleden heeft de gemeenteraad een nieuwe woonvisie vastgesteld. Wonen was een hot item in de verkiezingen van maart 2018. Veel senioren wonen nog in een groot huis, jongeren blijven bij gebrek aan betaalbare huisvesting noodgedwongen bij hun ouders wonen. De prijzen stijgen fors in onze regio. In de nieuwe woonvisie zijn enkele uitgangspunten neergelegd die de komende jaren gaan gelden voor woningbouwers.