Poliflw

SP-senator Tiny Kox waarschuwt minister Ollongren (Wonen, D66) dat ze zijn breed aangenomen huurstop-motie niet zomaar naast zich neer kan leggen: 'Een minister die de Eerste Kamer negeert, kan van een kouwe kermis thuiskomen!'

Kox is ernstig teleurgesteld in de reactie van de minister aan Eerste en Tweede Kamer op zijn motie: 'Uit niets blijkt dat de minister gedaan heeft wat ze de Eerste Kamer beloofde: te overleggen met woningcorporaties, verhuurderorganisaties en andere ministeries over hoe de motie wel uit te voeren zou kunnen zijn. Ze volhardt gewoon in haar opvatting dat 'maatwerk' per individuele huurder beter is dan een generieke huurbevriezing per 1 juli voor alle drie miljoen huurders. Maar die mening kenden we al toen we in de Eerste Kamer mijn motie aannamen. Daarmee zeiden we: wij willen wél zo'n huurbevriezing, want die is snel en eenvoudig uit te voeren en biedt onmiddellijk wat lucht aan huurders, die toch al bovengemiddeld veel in de hoek zitten waar de klappen vallen en in deze coronacrisis nog meer risico's lopen.'

De SP-senator - nestor van de Eerste Kamer - denkt dat minister niet beseft dat er in de Eerste Kamer (anders dan in de Tweede Kamer) slechts weinig moties worden aangenomen - maar dat juist daarom aangenomen moties ook uitgevoerd dienen te worden. Kox: 'Een minister die zonder argumenten een motie naast zich neerlegt, vraagt om politieke problemen. Komende dinsdag zullen we kijken wat de Eerste Kamer nu te doen staat. Ik heb alle fracties die de motie hebben gesteund om advies gevraagd. Mocht de minister hopen dat ze hier zomaar mee wegkomt, dan zeg ik haar: vergeet het maar. Zo ga je niet met de volksvertegenwoordiging om. En al helemaal niet met drie miljoen huurders. Wordt vervolgd. Ook in de Tweede Kamer trouwens, waar mijn collega Sandra Beckerman samen met de PvdA en GroenLinks probeert ook daar een vergelijkbare motie aangenomen te krijgen. In beide Kamers van het parlement groeit het besef dat huren verhogen in tijden van corona erg onverstandig is.'

Huurders van Vestia voerden actie bij het hoofdkantoor van Vestia. Ruim 1.600 huurders stuurden afgelopen tijd hun verhaal op, over achterstallig onderhoud, schimmel, en hoge huren. Deze verhalen zijn gebundeld in een zwartboek dat door een groep huurders en de SP is aangeboden aan de directie van Vestia.

Wij willen voor alle huurders veilige, gezonde en betaalbare woningen. We ondersteunen de huurders in hun eisen om de huurverhoging stoppen, want 0% is genoeg! Ook willen we dat al het achterstallig onderhoud direct uitgevoerd wordt.

Op dit moment krijgen veel huishoudens in Nederland door de coronacrisis te maken met een terugval in inkomsten. Maar ondertussen gaan de huren per 1 juli voor velen nog verder omhoog. De SP start daarom de actie '0 is genoeg' en roept iedereen op om in actie te komen voor het bevriezen van de huren.

Huurders dreigen opnieuw de rekening van de crisis te moeten betalen. CBS-cijfers laten zien dat jongeren en mensen met een laag inkomen nu de hardste economische klappen krijgen. Tegelijkertijd gaan de huren per 1 juli nog steeds omhoog en wil het kabinet op diezelfde datum de regeling om betaalbare huurwoningen te bouwen stopzetten. Onbestaanbaar vindt de SP. De partij pleit ervoor alle huren te bevriezen en 5 miljard te investeren in de bouw van betaalbare woningen.

SP-Kamerlid Sandra Beckerman: 'Terwijl belastingontwijkende verhuurders als Booking.com steun krijgen van het kabinet, krijgen huurders nieuwe klappen. Het is de omgekeerde wereld. Wij strijden ervoor dat huurders niet opnieuw de rekening van de crisis moeten betalen.' De partij komt daarom samen met GroenLinks en de PvdA met een pakket aan maatregelen om huurders te steunen. Beckerman: '83% van de mensen vind het asociaal dat de huren worden verhoogd tijdens de Coronacrisis. Een SP-motie in de Eerste Kamer om de huren in de sociale en de vrije sector te bevriezen kreeg al een meerderheid. De minister moet deze motie direct uitvoeren, dat is het minste wat zij kan doen.'

Daarnaast willen de drie partijen dat er nu miljarden geïnvesteerd worden in de bouw van betaalbare huurwoningen. 'Er is een tekort van ten minste 300.000 betaalbare woningen. En nu wil de regering stoppen met de regeling die er eindelijk voor zorgt dat er meer gebouwd kan worden. Dat is slecht voor huurders, slecht voor de bouw en slecht voor de economie.' De partijen willen daarom 5 miljard vrijmaken, onder andere door geen verhuurderheffing meer te innen, om betaalbare woningen te bouwen voor mensen met en laag en gemiddeld inkomen.

Tijdens de vorige economische crisis moest met veel publiek geld de banken worden gered. Om die rekening te kunnen betalen voerde kabinet Rutte II een extra belasting voor huurders in: de verhuurderheffing. Sociale huurders betalen deze belasting nog steeds en inmiddels gaan drie maanden huur rechtstreeks naar de staatskas. Beckerman: 'Sociale huurders betalen nog steeds voor de vorige crisis. Door de verhuurderheffing zijn de helft minder betaalbare woningen gebouwd, zijn de huren veel harder gestegen dan de lonen en uitkeringen en is er veel achterstallig onderhoud waaronder ongezonde schimmels. De verhuurderheffing moet worden afgeschaft en er moet fors worden geïnvesteerd om de wooncrisis te stoppen.'

Vandaag viert Nederland geen koningsdag maar woningsdag. Maar Woningsdag zou nog veel leuker zijn als iedereen een goede en betaalbare woning heeft. Vorig jaar had al de helft van de huurders moeite met het betalen van de huur. En velen krijgen het nu nog moeilijker, omdat op dit moment veel huishoudens in Nederland door de coronacrisis te maken met een terugval in inkomsten. Maar ondertussen gaan de huren per 1 juli voor velen nog verder omhoog. De SP start daarom de actie '0 is genoeg' en roept iedereen op te tekenen voor het bevriezen van de huren.

In de Eerste Kamer werd vorige week een motie van SP senator Tiny Kox aangenomen om de huren te bevriezen. Het is belangrijk dat ook huurders van zich laten horen en hun verhuurder oproepen in te stemmen met een tijdelijke huurstop, gezien de uitspraak van de Eerste Kamer. Actie kan nu zeker helpen om zowel de minister als de verhuurders te bewegen tot het bevriezen van de huren.

SP Tweede Kamerlid Sandra Beckerman: "De berichten stromen bij ons binnen. Van moeders die onbeschermd werken in de thuiszorg en bij thuiskomst op de mat een brief vinden dat de huur van hun sociale huurwoning weer omhoog gaat. Van mensen die hun inkomen verliezen en wel aan het einde van de maand een torenhoge vrije sector huur moeten betalen. Dit raakt me diep. Per direct de huren bevriezen is noodzakelijk. Wij roepen dan ook iedereen, huurder of niet, die deze mening deelt op om steun uit te spreken. Zo laten we samen zien dat we willen dat de minister, wethouders en verhuurders deze noodzakelijke eerste stap zetten." Voor de SP is huurbevriezing slechts een eerste stap. Veel meer is nodig om uit de wooncrisis te komen.

De Eerste Kamer roept de regering op dit jaar een tijdelijke huurstop mogelijk te maken teneinde huurders beter te beschermen tegen de gevolgen die voort gaan vloeien uit de huidige coronacrisis. Vrijwel alle oppositiepartijen steunden vandaag een SP-motie daarover en zorgden daarmee voor een meerderheid.

SP-fractievoorzitter Tiny Kox roept minister Ollongren nu op de motie snel uit te voeren, omdat de meeste huurders een aanzegging tot huurverhoging op 1 juli aan van hun verhuurders ontvangen hebben. Kox wees er in het Kamerdebat op dat nu al bekend is dat bijna de helft van de huurders volgens het NIBUD onvoldoende buffer heeft voor het doen van basisuitgaven, en dat 800.000 huurders vanwege hoge huur en lage inkomsten nu al geld tekort komt voor die basisuitgaven. Met een generieke huurstop wordt onmiddellijk lucht gegeven aan alle huurders, zowel in de sociale sector als in de vrije sector. Kox erkende dat een algemene regeling zijn beperkingen heeft maar gezien de grote nood en de onzekere toekomst nu het beste middel is.

De SP-fractievoorzitter is blij met het aannemen van zijn motie: 'In de Tweede Kamer werd eerder al door mijn collega Sandra Beckerman een vergelijkbare oproep gedaan die ook daar door een vrijwel eensgezinde oppositie werd gesteund. Helaas werd dat voorstel daar afgewezen met een minimale meerderheid van twee stemmen. Gelukkig heeft de Senaat zich nu wel voor de tijdelijke huurstop uitgesproken. Nu is het aan de regering om voortvarend uitvoering te geven aan deze uitspraak van de Eerste Kamer.'

Huurders betalen nog steeds voor de vorige crisis. Drie maanden van elke jaar huur gaat via verhuurderheffing naar de staatskas. Ondertussen zijn de huren wel volop gestegen en blijft onderhoud en verduurzaming van de huizen achter. SP-Kamerlid Sandra Beckerman zet tijdens het debat over wonen deze week in op rechtvaardigheid. ‘Deze crisisbetaling van huurders moet eindelijk worden geschrapt, en dit geld moet worden ingezet om te investeren, om huizen te verduurzamen en om de huren betaalbaar te houden.’

Verder zien we dat tijdens deze crisis veel huurders kwetsbaar zijn omdat ze ook financieel in de problemen komen. We willen dat een huurstop mogelijk wordt als mensen de huur echt niet meer kunnen betalen. Ook hebben we eerder al gepleit tegen gedwongen huisuitzettingen, en zeker tijdens deze crisis, waar thuisblijven zo ongelofelijk belangrijk is. Huurders moeten daarom wettelijk extra bescherming krijgen door alle huisuitzettingen en huurverhogingen tijdelijk op te schorten. Deze voorstel doen we deze week samen met GroenLinks en de PvdA. ‘Het kabinet staat maar liefst 5,1 tot 6,6 procent huurverhoging toe. Terwijl juist nu veel mensen financieel in de problemen komen. Deze verhoging moet dus van tafel. En dit is nog maar het begin, want de huren, zeker in de vrije sector, zijn al veel te hoog.’

Minstens 20.000 gezinnen met tijdelijke contracten lopen het risico dat hun huurcontract niet wordt verlengd tijdens de crisis. Andere huurders kunnen juist een huurverhoging van honderden euro’s voor hun kiezen krijgen. Beckerman: ‘Thuisblijven is de manier om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Dus moeten we nu alles op alles zetten om te zorgen dat iedereen een goed en betaalbaar thuis heeft. Maar mensen krijgen huurverhogingen voor hun kiezen terwijl ze tegelijkertijd inkomen verliezen en financieel geraakt worden door deze crisis. De coronacrisis verdiept de wooncrisis. Het is niet rechtvaardig om huurders daarvan de rekening te laten betalen. We moeten juist werken aan het oplossen van de wooncrisis. Dat waar we nu met z’n allen op terugvallen moeten we koesteren en veel sterker maken.’

Al jaren stijgen de huren hard. Al jaren grijpt het kabinet niet in. Naar aanleiding van het verhuren van kamers van 8m2 voor maar liefst €700 stelde de SP opnieuw kamervragen. De antwoorden van het kabinet tonen wederom de wereldvreemde houding. De minister zegt niet in te willen grijpen want ze verwacht van verhuurders dat ze “niet maximaal willen profiteren van de grote schaarste in steden met een gespannen woningmarkt”.

Sandra Beckerman: “Iedereen die op zoek is naar een vrije sector huurwoning -met name om de steden- weet dat veel verhuurders wel maximaal willen profiteren van de schaarste. Als het kabinet niet ingrijpt wordt een betaalbaar huis voor steeds meer mensen een luxe terwijl het volgens onze grondwet een recht is.”

Ook uit andere antwoorden van de minister blijkt dat ze de problemen die velen ondervinden totaal onderschatten. Zo stelt de minister ook “ (Ik) Reken erop dat verhuurders fatsoenlijk omgaan met hun huurders en een redelijke huurprijs vragen”

Beckerman: “We moeten nu ingrijpen en de huren betaalbaar maken. Dinsdag komt daarom ons voorstel in stemming om een noodknop in te voeren waarmee gemeentes verhuurders kunnen dwingen hun huren te bevriezen of verlagen”

Ook wil de SP dat foute verhuurders hoge boetes opgelegd kunnen krijgen en dat huurders in de vrije sector meer rechten krijgen en ze naar de huurcommissie kunnen als de huur te hoog is of de verhuurder zich onfatsoenlijk gedraagt.

'Onze leraren, brandweermensen en verpleegsters moeten ook goed en betaalbaar kunnen wonen.' Bel een willekeurige politicus ’s nachts wakker en hij of zij kan dit zinnetje opdreunen, maar de realiteit is totaal anders. De afgelopen jaren is er door de opeenvolgende Nederlandse regeringen nauwelijks iets gedaan om te zorgen dat er voldoende betaalbare woningen zijn. De neoliberale meerderheid in de Tweede Kamer liet wonen aan de markt over. Het resultaat is een diepe wooncrisis. Berlijn doet dat anders. Daar zijn de huren voor de komende vijf jaar bevroren en wordt de markt teruggedrongen. Wij vinden dat ook Nederland de woonwaanzin aan moet pakken.

Deze week bleek dat de huren in de vrije sector het afgelopen jaar met 4,8% zijn gestegen. Een week eerder bleek de prijs voor koopwoningen met 8% te zijn gestegen. In december bleek dat er de afgelopen vijf jaar 100.000 sociale huurwoningen zijn verdwenen. De waanzin is compleet. Met een laag en gemiddeld inkomen is kopen vrijwel onmogelijk. De wachtlijsten voor de sociale huur zijn lang en de huren in de vrije sector zijn torenhoog.

De regering doet bar weinig om de crisis aan te pakken. Zo werd in het regeerakkoord slechts één hele maatregel aangekondigd om de stijgende vrije sector huren te beteugelen. De zogenaamde ‘noodknop middenhuur’ waarbij de aanvangshuur op plekken met woningnood kan worden beperkt. Drie jaar later is de maatregel nog steeds niet ingevoerd. De in het regeerakkoord beloofde aantallen te bouwen woningen zijn ook bij lange na niet gehaald.

Het kabinet Rutte schijnt niets van de laatste financiële crisis te hebben geleerd en geeft (internationale) beleggingsfondsen opnieuw volop de ruimte om in Nederland flink ontroerend goed op te kopen, waardoor de prijzen de pan uit rijzen. Tegelijkertijd brengt het de sociale huursector steeds verder in het nauw door steeds hogere belastingen op te leggen. Steeds meer mensen met een laag en gemiddeld inkomen komen hierdoor gigantisch in de knel.

Ook in de Duitse hoofdstad stegen de huren de afgelopen jaren hard. De gemiddelde huurprijs is in 10 jaar tijd bijna verdubbeld. Veel Berlijners vreesden dat ze hun huur niet meer zouden kunnen betalen en gingen daarom vorig jaar massaal de straat om tegen de Mietenwahnsinn, de huurwaanzin, te demonstreren. Het protest richtte zich in het bijzonder tegen het grootkapitaal dat de afgelopen jaren vele, vooral kleinere huurwoningen in Berlijn heeft opgekocht en vervolgens op prijsstijgingen heeft gespeculeerd.

Het Berlijnse stadsbestuur heeft inmiddels besloten een Mietendeckel, een huurdeksel, in te gaan voeren en daarmee de huren van 1,5 miljoen woningen de komende vijf jaar te gaan bevriezen. Ook heeft de stad al ruim 10.000 woningen teruggekocht van particuliere eigenaren. Bovendien loopt er een campagne om per referendum beursgenoteerde woningfondsen te gaan onteigenen, met als doel meer zekerheid en zeggenschap voor de huurders te krijgen.

Waar Den Haag de markt om zich heen laat grijpen, grijpt Berlijn hard in op de markt. Het is hoog tijd dat ook in Nederland de waanzin op de woningmarkt een halt wordt toegeroepen. Begin met het beperken van de huren, stop de verkoop van woningen aan (buitenlandse) beleggingsfondsen en schaf de verhuurderheffing af, zodat er snel betaalbare woningen kunnen worden gebouwd. Verder moeten huisjesmelkers, en andere profiteurs, hard worden aangepakt en desnoods onteigend.

Kortom, huisvesting moet in ons land niet meer gaan worden beschouwd als een handelswaar, maar bovenal als een grondrecht. Berlijn laat zien hoe dit kan.

Sandra Beckerman, Tweede Kamerlid

Jochem Visser, woont sinds 2007 in Berlijn en is lid van het hoofdbestuur van Die Linke

Dit opiniestuk verscheen ook op joop.nl.

Hoera, ze zijn er een beetje achter gekomen, de ‘marktwerking’ in de sociale huursector heeft geleid tot een nieuwe woningnood en onbetaalbare huren. Er komt voor de sociale huursector een miljard euro (over tien jaar, dus maar 100 miljoen per jaar!) beschikbaar voor vermindering op de verhuurdersbelasting als woningcorporaties woningen bouwen met een huurprijs onder de laagste aftoppingsgrens in de huurtoeslag (607,46 euro in 2019). De verhuurderheffing gaat overigens gewoon door. Voor 2023 is de verwachte opbrengst, bijna twee miljard euro. Ofwel: huurders blijven over een periode van 10 jaar circa 20 miljard meebetalen aan belasting op sociale huurwoningen en ‘krijgen’ er 1 terug. Een wel heel treurig klein super dun sigaartje uit eigen doos.

Even terug in de tijd. Zo’n 25 jaar gelden, onder het eerste kabinet Kok (PvdA, VVD en D66), werd de sociale huursector ‘verzelfstandigt’. Dit breekpunt in de geschiedenis van de sociale volkshuisvesting begon onder kabinet Lubbers met de Nota Volkshuisvesting in de Jaren Negentig, ook wel genoemd ‘operatie-Heerma’(vader van de huidige CDA-fractievoorzitter).

De naoorlogse woningnood zou opgelost zijn, was de redenering. De overheid was niet meer nodig. Gemeentelijke woningbedrijven werden overgedaan aan woningcorporaties. Artikel 22,  van de grondwet ‘Bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg der overheid’ kon wel met een stevige korrel zout genomen worden. Als kersvers Kamerlid heb ik dat toen (1996) in en buiten de Kamer fel bestreden en waarschuwde dat woningcorporaties zo gedwongen werden om als commerciële woningbedrijven te gaan opereren. Dat de woningzoekenden en huurders de dupe zouden zijn. En zo is het treurig genoeg ook gegaan. Topsalarissen voor directeuren (gelukkig niet allemaal), miljarden verliezen door beleggen in obligaties, investeringen in verliesgevende projecten die niets met volkshuisvesting te maken hadden, massale sloop en verkoop van sociale huurwoningen en alsmaar stijgende huurprijzen.

Het enige positieve is dat de woningnood en de onbetaalbaarheid van huren erkend worden en de overheid weer een klein beetje zijn financiële verantwoordelijkheid voor de volkshuisvesting lijkt te nemen.

In 2013 werd de verhuurderheffing over de WOZ-waarde van sociale huurwoningen ingevoerd (particuliere verhuurders gaan vrijuit!). Een belasting dus op de ‘marktwaarde’ op huurwoningen van corporaties die alleen tot uitdrukking komt wanneer ze verkocht zouden worden. Maar dan zijn het geen sociale huurwoningen meer. Het is dus feitelijk een ordinaire belasting op huren. Sociale huurwoningen hebben geen ‘marktwaarde’, maar alleen een gebruikswaarde als huisvesting. Zo was onze sociale huursector tot voor 25 jaar geleden opgebouwd, met financiële steun van de overheid.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau zegt over de huidige situatie (gegevens over 2018); ‘Ongeveer een derde van de Nederlandse huishoudens woont in een corporatiewoning. Dit aantal nam het afgelopen decennium af, doordat de woningcorporaties meer woningen verkochten of sloopten dan er bijgebouwd werd. Terwijl het aantal corporatiewoningen afnam, nam het relatieve aantal huurders met een laag inkomen toe’. Toch geen misselijke constatering van het planbureau. Voor de verzelfstandiging woonden meer dan 50% in een huurwoning met in verhouding nog betaalbare huren.

Het enige positieve is dat de woningnood en de onbetaalbaarheid van huren een beetje erkent worden en dat de overheid weer een heel klein beetje zijn financiële verantwoordelijkheid voor de volkshuisvesting lijkt te nemen. Lilian Marijnissen zei terecht dat alleen bouwen niet genoeg is om de wooncrisis te beteugelen. Woningzoekenden hebben niets aan gesubsidieerde huizen die niemand kan betalen. Ze wil de huren voor vijf jaar bevriezen en vindt dat de prijs voor nieuw gebouwde woningen verplicht betaalbaar moet zijn. Er zal nog veel strijd nodig zijn willen we de Volkshuisvesting weer sociaal kunnen noemen. Doe eens normaal en sociaal zou ik zeggen, stop de sloper en verhuurdersheffing en bouw betaalbare huurwoningen. De overheid moet zijn grondwettelijke plicht  weer oppakken; ‘Bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg der overheid’. En dus ook de financiële zorg en betaalbaarheid!

Het is tijd voor rechtvaardigheid! Ben je nog geen vriend voor rechtvaardigheid? Sluit je dan nu aan!

Een goed en betaalbaar huis moet weer een recht worden, niet een privilege. Die oproep doen Lilian Marijnissen en Sandra Beckerman vandaag in Trouw⤵ Wenen laat zien dat het kan, als huurders rechten en zeggenschap krijgen over hun huis en hun buurt.🏠

Het is tijd voor een woonoffensief - SP

De wooncrisis is geen natuurramp maar het gevolg van politieke keuzes. Andere politieke keuzes zorgen voor een andere uitkomst.