In de raad van 28 mei 2019 stond het windpark Goyerbrug op de agenda. Een beladen onderwerp met uitgesproken vóór- en tegenstanders. De PvdA Houten heeft tegen het plan gestemd. En dat terwijl we helemaal niet tegen windenergie zijn. Want Nederland moet naar een duurzame energiehuishouding. Windenergie is daar een essentieel onderdeel van. Tegelijkertijd begrijpt de PvdA de moeite die omwonenden hebben met de plaatsing van nieuwe windmolens. Nederland is een dichtbevolkt land en daardoor zorgt elk groot infrastructureel project voor overlast voor omwonenden, of het nou gaat om een nieuwe weg, zonnevelden of windmolens. Windmolens zorgen voor geluidsoverlast, slagschaduw en aantasting van natuur en landschap. Het helemaal wegnemen van die overlast is een illusie, maar het kan beter dan in de huidige praktijk gebeurt. In elk geval beter dan de manier waarop dit college dat nu ten aanzien van het windpark Goyerbrug heeft aangepakt. Waar ging het fout? Laten we voorop stellen dat de ondernemer die het windpark wil bouwen geen blaam treft. Hij heeft een duidelijke ambitie en is al ruim 10 jaar bezig zijn plannen te verwezenlijken en daar zat nooit een woord Spaans bij. Hij heeft zoals we dat ook willen van ondernemers veel in het werk gesteld om omwonenden te betrekken bij de plannen en hij heeft voorstellen gedaan de overlast zoveel mogelijk weg te nemen en compensatieregelingen voorgesteld. Wat is dan het probleem? Nou, dit college heeft zich bijna vereenzelvigd met de ondernemer en daarmee haar eigen afwegingen die het college namens de inwoners van Houten moet maken, ‘weggegeven’. Dat is kwalijk. De afweging die de gemeente hoort te maken is of het windpark past in het landschap. Bij de aanwijzing van de locatie bij de Goyerbrug door de provincie is ook de ashoogte van de windmolens bepaald. De hoogte is toen vastgesteld op ten minste 60 meter. Toen de aanvraag van de ondernemer een aantal maanden geleden binnenkwam, bleek het te gaan om een ashoogte van 166 meter. Bijna 3 keer zo hoog! De turbines van het windpark Goyerbrug worden bovendien één van de grootste op land tot nu toe in Nederland. Toen had het college in actie moeten komen. De ruimtelijke inpassing is een afweging die alleen de gemeente moet maken. Naar onze stellige overtuiging past een windpark met dergelijke hoge masten daar niet. Maar daar hebben we dus geen enkel debat over gevoerd. Ook kwalijk is dat de gemeente zich verschuilt achter een extern bureau. Dit bureau heeft van alles getoetst aan de geldende wet- en regelgeving: geluid, luchtkwaliteit, slagschaduw, radar, kabels en leidingen enzovoort. Maar over één ding doen zij geen uitspraak (en dat benadrukken zij ook), namelijk of het windpark qua ruimtelijke ordening acceptabel is. Dat is ter beoordeling aan de gemeente. Je kan je als gemeente niet verschuilen achter een extern bureau dat zegt dat aan de regeltjes is voldaan. Dit college heeft de hoogte van de windmolens geen moment ter discussie gesteld, verschuilt zich achter procedures en wetten, heeft op dit punt haar huiswerk niet gedaan, met als gevolg dat de ashoogte van de molens er ‘ingerommeld’ is. Dat komt omdat het college dit windpark heel erg graag wil. Bij zo’n sterke ambitie ben je bereid een groot aantal nadelen voor lief te nemen. Die ambitie vertroebelt het nemen van verstandige en afgewogen besluiten. Als dat windpark daar komt, dan is dat omdat je dat als college op dit plek wil. Niet omdat je aan wet- en regelgeving gebonden bent. En dan natuurlijk het draagvlak. In de aanloop van dit college en in de afgelopen maanden lagen de woorden ‘samen’ en ‘draagvlak’ voortdurend op de lippen van de collegeleden. Ook over het windpark gaf het college hoog op dat ‘draagvlak belangrijk is’. Let wel, nergens is er een wettelijke bepaling te vinden die in gaat op het fenomeen ‘draagvlak’. Het college heeft daar zélf zo veel gewicht aan gegeven en daar een hele grote broek over aangetrokken. En dan moet je helaas aanzien hoe het college opschuift van ‘draagvlak is belangrijk’ naar ‘een zekere acceptatie’. Om het even in perspectief te zien: bij 15 adressen is sprake van een ‘zekere acceptatie’ en bij 500 adressen zegt het college zelf dat het beeld diffuus is, maar zeker niet positief. Hoezo, draagvlak?! Dan blijkt dat het college zelf bedacht heeft dat draagvlak van de bewoners die direct naast het windpark wonen, voor het college voldoende is om haar afwegingen te maken. 15 adressen dus. Dat hadden ze dan ook wel iets eerder mogen zeggen! Was daar dan van meet af aan eerlijk over geweest en zeg tegen omwonenden dat zij van alles kunnen vinden, maar dat dat geen effect zal hebben op de uiteindelijke plaatsing van de molens. Het was dan ook bijzonder om te zien dat VVD en CDA met hun beloftes over het belang van draagvlak, een 180 graden draai moesten verantwoorden en zich verweerden met een gezocht argument dat men ‘de regie niet aan de provincie wil geven’. Alsof de provincie een dergelijk project niet zou kunnen managen! Het bleek al snel dat de coalitie had ‘getekend bij het kruisje’ en de rijen zich op voorhand al hadden gesloten. Het plan is dan ook aangenomen. GroenLinks en de ChristenUnie konden hun geluk niet op en hamerden op argumenten van het algemeen belang waar niemand het mee oneens is: want natuurlijk wil iedereen duurzame energie! Maar de PvdA heeft als voorwaarde dat bewoners volwaardig mee kunnen praten over de uitvoeringsplannen. Dat betekent dat je voldoende ruimte geeft aan het organiseren van tegenspraak. We maken ons als PvdA geen illusies, het iedereen op elke plek altijd naar de zin maken zal niet lukken. En de verantwoordelijkheid om voor de komende generaties een duurzame energievoorziening te realiseren is groot. Te groot om nu de makkelijke weg te kiezen, je moet de tegenspraak een stem geven, niet wegduwen maar aan de terechte zorgen tegemoet komen. Want dit is niet het laatste windpark of zonneveld waar we ons hoofd over moeten breken. De energietransitie vraagt de komende jaren vaker om dergelijke ruimtelijke ingrepen. Linksom of rechtsom zullen we moeten leren dit samen met de inwoners te doen.
Het bericht Stem tegen het windpark Goyerbrug verscheen eerst op PvdA Houten.