Poliflw

GroenLinks heeft vandaag tegen de Invoeringswet van de van de nieuwe Omgevingswet gestemd. Het lukte Kamerlid Paul Smeulders weliswaar om maar liefst vijf wetswijzigingen die het ruimtelijk beleid minder vrijblijvend maken door de Kamer te krijgen, maar de Omgevingswet blijft wat GroenLinks betreft te veel de nadruk leggen op minder regeltjes voor ondernemers.

In Nederland is de ruimte schaars en moet dus goed worden verdeeld. De regels hiervoor gaan binnenkort op de schop als in 2021 de Omgevingswet wordt ingevoerd. Dit wordt een mega-operatie, want het gaat hier om één van de grootste wetswijzigingen sinds de grondwetsherziening van 1948. Alle regels rond ruimtelijke ordening, milieu, externe veiligheid, lucht, natuur, water en erfgoed worden opnieuw bepaald. De operaties is zo omvangrijk dat bijna niemand precies weet wat er gaat gebeuren. Ook omdat de grote gevolgen pas over een aantal jaar merkbaar zijn.

Onder aanvoering van rechtse kabinetten is de Nederlandse traditie van zorgvuldige ruimtelijke ordening in de afgelopen jaren uitgehold. De Omgevingswet gaat dat niet beter maken. Vanaf het begin van de wetsbehandeling heeft GroenLinks zorgen geuit over het ontbreken van ‘waarborgen’ voor een goede kwaliteit van de leefomgeving. Het risico van de Omgevingswet is dat de ruimte in handen komt van enkele partijen, vaak grote bedrijven. Dat gaat dan weer ten koste van natuur en landschap waar juist veel mensen van kunnen genieten. Dat is de voornaamste reden dat de Kamerfractie deze week tegen de invoeringswet stemde.

Het lukte Kamerlid Paul Smeulders wel om de wet te verbeteren, omdat hij er met D66 en CDA in slaagde om iets meer checks and balances toe te voegen. Met deze regeringspartijen maakte GroenLinks onder meer aanpassingen die gemeenteraden meer mogelijkheden geven om plannen bij te sturen en omwonenden van grote projecten betere inspraak. De andere voorstellen die werden aangenomen zorgen ervoor dat mensen een hoger vergoedingsbedrag voor planschade kunnen krijgen (samen met het CDA) en dat het Europese landschapsverdrag van Florence wettelijk is verankerd. ‘De wet blijft een stap terug, maar de aanpassingen waarover we afspraken hebben kunnen maken, zijn binnen die marge mooie successen voor GroenLinks’, reageert Smeulders.

Nu de rechtse meerderheid ervoor heeft gezorgd dat de wet er nu toch gaat komen, zijn gemeenten en provincies aan zet. Het is aan hen om te zorgen voor voldoende waarborgen in de Omgevingsvisies en vooral in de Omgevingsplannen die ze de komende jaren gaan maken. Smeulders: ‘Hopelijk gebruiken ze de nieuwe instrumenten om belangrijke waarden als gezondheid, milieu en klimaat te versterken, om groene en sociale initiatieven van onderop mogelijk te maken en inwoners meer inspraak te geven.’

GroenLinks en D66 willen dat de waterpeilen in veengebieden omhoog gaan. Voor melkveehouderijen wordt het grondwaterpeil kunstmatig laag gehouden. Daardoor klinkt de grond in en komt 7 megaton CO2 vrij. Dat is vier procent van onze broeikasgassen in Nederland. De partijen dienen daarom morgen gezamenlijk twee initiatiefnota’s in met 62 voorstellen om Nederland voor te bereiden op klimaatverandering. Zij zijn zeer kritisch op de door boerenbestuurders gedomineerde waterschappen, die een veel te laag grondwaterpeil aanhouden.

GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet: “Het veen stoot net zoveel CO2 uit als twee kolencentrales of 2 miljoen auto’s. Door het waterpeil te verhogen daalt die CO2-uitstoot. En het mooie is dat het niet alleen goed is voor het klimaat, maar dat ook weidevogels profiteren van hoge grondwaterstanden, zoals de bedreigde grutto.”

D66-Kamerlid Tjeerd de Groot: “Nederland moet zich klaarmaken voor de toekomst. Een toekomst waarin we mét de natuur werken, in plaats van er tegenin. Als we dat niet doen dreigt het karakteristieke Nederlandse landschap met weides, koeien, vogels en molens verloren te gaan. Geef de gebieden terug aan de natuur en stop met intensieve landbouw in veengebieden.

Grote schade in Steden

Ook in dorpen en steden rondom veengebieden zijn de problemen van het lage waterpeil goed merkbaar. Zoals in Gouda waar bodemdaling grote schade veroorzaakt aan funderingen, gebouwen en infrastructuur. Gouda zinkt en over een paar jaar klotst het water de kelders binnen. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) berekende dat als we nu niets doen, de schade oploopt tot 22 miljard euro.

D66 & GroenLinks werken samen

De groene partijen werken samen voor vooruitgang op de klimaatdossiers. Voor de waterschapsverkiezingen van 20 maart doen zij dit via de waterschapspartij Water Natuurlijk. Nederland moet zich kunnen weren tegen extreem weer en stijging van de zeespiegel en droogte. Naast de verhoging van het waterpeil in veengebieden, doen de partijen voorstellen om de kust beter te beschermen, drinkwater schoon te houden en om rivieren meer de ruimte te geven. De twee initiatiefnota’s worden dinsdag om 14:00 in de fractiekamer van D66 aangeboden aan minister Van Nieuwenhuizen en minister Schouten

De zeven oppositie- en coalitiepartijen die het voor de zomer eens werden over de Klimaatwet hebben de wet vandaag aangemeld voor behandeling door de Tweede Kamer. Daarmee committeren de politieke partijen zich aan de doelstelling van 49 procent CO2-reductie in 2030 en 95 procent CO2-reductie in 2050.

Nadat GroenLinks, PvdA, SP, ChristenUnie, D66, VVD en CDA het eind juni eens werden over de wetstekst voor de Klimaatwet, is de wet voor advies opgestuurd naar de Raad van State. Dat advies is binnen en de reactie op het Raad van State advies is af. Daarmee is de wet klaar voor parlementaire behandeling.

De Klimaatwet moet niet verward worden met het Klimaatakkoord.

De Klimaatwet is een initiatief van politieke partijen en legt de doelstellingen op het gebied van klimaatbeleid wettelijk vast. Het beperkt zo de mogelijkheid voor opeenvolgende kabinetten om terug te komen op eerdere beloften om klimaatverandering te bestrijden. Ook regelt de Klimaatwet de mechanismes om ervoor te zorgen dat deze klimaatdoelen worden gehaald.

Over het Klimaatakkoord wordt, in opdracht van het kabinet, onderhandelt aan de ‘klimaattafels.’ Het klimaatakkoord gaat over de maatregelen die nodig zijn om de doelstellingen uit de Klimaatwet te halen.

De afgelopen maanden heeft de maatschappelijke discussie rondom klimaatbeleid zich met name toegespitst op de vraag of de kosten van de energietransitie door burgers of door de industrie gedragen moeten worden. De Klimaatwet dient als een stok achter de deur: het kabinet moet keuzes maken over de instrumenten. Kiezen voor uitstel of verlaging van de doelstellingen is, na inwerkingtreding van de Klimaatwet, niet zonder meer mogelijk.

De Raad van State wijst er in haar advies onder meer op dat de Tweede Kamer medeverantwoordelijk is voor de uitvoering van de klimaatwet en adviseert de borging van het klimaatakkoord af te stemmen op de cyclus uit de Klimaatwet. Het advies van de Raad van State en de reactie van de indieners is te vinden in de bijlage.