Poliflw

Ondanks dat enkele verbetervoorstellen van SP Breda door een unanieme raad werden aangenomen, hebben we vanwege een keiharde bezuiniging van € 550 duizend tegen het armoedebeleid van wethouder Boaz Adank (VVD) gestemd. Donderdagavond stond het stuk met een vertraging van 1,5 jaar dan eindelijk op de agenda van de gemeenteraad. De bezuinigingen van dit college op de allerarmsten worden behaald door de individuele inkomenstoeslag met 100 euro te verlagen en pas na 5 in plaats van 3 jaar uit te keren. Daarnaast zal er jaarlijks een drempelbedrag van 60 euro worden ingevoerd op de bijzondere bijstand. SP-raadslid Inge Verdaasdonk: “Deze beide aanpassingen in het armoedebeleid leiden tot een flinke achteruitgang voor de mensen die toch al het minst hebben. Daarom hebben we ook tegen het nieuwe beleid gestemd.”

Zelf heeft SP Breda nog twee verbetervoorstellen gedaan waar de gemeenteraad voor heeft gestemd. Als eerste een motie waardoor de individuele inkomenstoeslag voortaan automatisch jaarlijks uitgekeerd zal gaan worden bij mensen met een bijstandsuitkering die al langer bekend zijn bij de gemeente. Als tweede een motie over het beter benutten van de ruimte die de wet op de kostendelersnorm geeft. Er moeten volgens SP Breda meer uitzondering op de  kostendelersnorm – een korting op uitkeringen toeslagen als mensen samenwonen – worden gemaakt. Verdaasdonk: “Te rigide toepassing van de kostendelersnorm zorgt voor meer dak- en thuislozen, meer spookburgers en meer mantelzorgers die in de financiële problemen komen. Dat Breda nu gaat kijken welke morgelijkheden de wet biedt om dat zoveel mogelijk te voorkomen is positief.”

GroenLinks wil in het gemeentelijke armoede- en schuldenbeleid stappen vóóruit zetten, in plaats van stappen terug. Het vanuit het college voorliggende voorstel ‘Werken (aan geldzorgen) loont’ bevat enkele interessante elementen. Zoals een uitbreiding naar de doelgroep ‘werkende armen’ voor de Bredapas, en een schuldenafkoopfonds. Maar het geld voor deze dingen vindt dit voorstel bij de allerarmsten. Door bijvoorbeeld de bijzondere bijstand te versoberen. En de langdurigheidstoeslag uit te kleden. En sterker nog: in lijn met coalitieakkoord van VVD-D66-PvdA wordt met dit voorstel ieder jaar een paar ton aan het armoedebeleid onttrokken. Daarmee zakken we wat ons betreft door de bodem voor wat er nodig is voor de mensen in deze situatie. Wij willen geen herverdeling van armoede maar minder armoede! Lees daarom verder wat onze inbreng was.

Een groot deel van de groep mensen waar het om gaat, betreft mensen met een arbeidsbeperking of een veelheid aan problemen. Het is echt larie om te veronderstellen dat deze mensen nu niet in beweging zouden komen doordat ze te veel ondersteund worden - zie de titel “Werken (aan geldzorgen) loont” van het collegestuk.

Het nieuwe beleid bevat een aantal goede voorstellen, maar voor GroenLinks staan er te veel dingen in die de allerarmsten armer maken: als je bijvoorbeeld door een beperking niet in staat bent om volledige werkweken te maken, zit je altijd onder het minimumloon. In het voorstel van VVD-wethouder Boaz Adank staat dat iedereen een eigen bijdrage van € 60 per jaar moeten gaan betalen voor de Bijzondere Bijstand, en ze moeten langer wachten tot ze een inkomenstoeslag krijgen: die wachttijd gaat van 3 naar 5 jaar, en het bedrag wordt lager. Dit betekent dat mensen zaken als het kopen van een winterjas of wasmachine, maar ook bijvoorbeeld hulp zoeken bij een bewindvoerder om schuldenproblemen op te lossen, niet of pas later zullen doen. Het geld dat dit beleid oplevert, wordt vervolgens besteed aan het bevoordelen van andere groepen, zodat wat ons betreft het hier alleen maar gaat over herverdelen van armoede. Helaas hebben niet al onze voorstellen om het beleid te verbeteren het gehaald, maar we hebben er in ieder geval voor gezorgd dat de mensen met een (arbeids)beperking en veel problemen, niet een eigen bijdrage hoeven te betalen bij de Bijzondere Bijstand.

Hieronder de inbreng van Marike de Nobel, die voor ons het woord voerde.

“Werken loont, dat is het uitgangspunt van het nieuwe armoedebeleid. En daar is GroenLinks het mee eens, sterker nog: hoe kun je het daar niet mee eens zijn? Wat GroenLinks betreft heeft iedereen, naar vermogen, een baan die beloond wordt met een goed salaris. Maar wat als dat niet zo is. Als je, om wat voor een reden dan ook, onder het bestaansminimum uitkomt? Het college maakt hierin een aantal keuzes, waarbij sommige groepen bevoordeeld worden. Om dit te financieren echter, worden mensen die, bijvoorbeeld omdat ze een arbeidsbeperking hebben, niet in staat zijn tot zelfstandige inkomensverbetering, beroofd van een aantal zekerheden:

er komt een eigen bijdrage op de Bijzondere Bijstand de zogeheten referteperiode voor het in aanmerking komen voor De Individuele Inkomenstoeslag gaat van 3 naar 5 jaar (deze toeslag is ooit in het leven geroepen omdat mensen die langdurig op het minimum zitten niet kunnen sparen voor een nieuwe winterjas en dat soort dingen) en het bedrag van deze toelslag gaat omlaag.

Een typische VVD-redenering: mensen zitten drie jaar maar op de bank te wachten tot ze eindelijk in aanmerking komen voor de Individuele Inkomenstoeslag. Maak die periode langer en het bedrag lager, dan verdwijnen alle problemen als sneeuw voor de zon en dan gaan deze mensen morgen meteen aan het werk. En waar blijft dit college dan in deze drie jaren als het gaat om het aan het werk helpen van deze mensen?

In plaats van te kijken wat deze mensen nodig hebben, worden ze nu verder de dieperik ingeduwd! Waar gebruiken mensen de Bijzondere Bijstand voor? Voor bewindvoering, juridische bijstand en medisch noodzakelijke kinderopvang bijvoorbeeld. Als je, omdat die eigen bijdrage te hoog is, van deze zaken afziet, komen mensen wellicht verder in de schulden, en in de psychische ellende ,omdat de kinderopvang wegvalt. Inderdaad, werken moet lonen, door een goede vergoeding voor de geleverde arbeid, maar niet door het bestaansminimum onder de mensen weg te trekken waarvan het door multiproblematiek al drie jaar niet lukt om zelf in inkomen te voorzien. Wij kennen de mensen niet voor wie hun enige probleem is dat zij liefst de hele dag op de bank hangen, en die dan ook nog eens drie jaar lang aan de controle en reïntegratie-inzet van de gemeente ontsnappen. U wel? En dat is toch de achterliggende redenering achter het op deze manier aanpakken van de armoedeval.

De langdurigheidstoeslag en bijzondere bijstand zijn ontstaan door te kijken naar de minimale middelen die nodig zijn voor levensonderhoud. We krijgen straks een grote groep mensen die door de bodem zakken, enkel omdat dit college de dekking voor het bevoordelen van anderen daarvandaan haalt. Iedereen heeft van tijd tot tijd duurzame investeringsgoederen nodig, zoals een winterjas of een wasmachine. Als de noodzaak blijft, maar het geld er niet is, gaan mensen omzien naar eigen oplossingen zoals het aangaan van onverantwoorde schulden, of zelfs criminaliteit. Breder maatschappelijk gezien, zijn de bezuinigingen op de langdurigheidstoeslag en de eigen bijdragen bij de bijzondere bijstand daarom ook pennywise-pound foulish.

Een cynische Robin Hood die steelt van de allerarmsten om het aan de iets minder armen te geven, dat kan toch niet de bedoeling zijn? Maar uiteraard zijn wij van GroenLinks niet te beroerd om mee te denken, en we zullen dan ook komen met een aantal amendementen en moties die de ellende voor de aller-allerarmsten eruit halen.”

 

Na een jaar wachten op het nieuwe armoedebeleid, presenteerde wethouder Boaz Adank (VVD) vorige week een flinterdunne ‘position paper’. De gemeente wil zich focussen op werkende armen, ouderen en kinderen. Maar heeft geen plannen om ze uit de armoede de halen, laat staan middelen. Gelukkig heeft de SP Breda wel oplossingen. Het kwijtschelden van gemeentelijke belastingen voor inkomens tot 130% van het bijstandsniveau en minimaregelingen voor deze groep bijvoorbeeld. Plannen heeft het college wel om te bezuinigen op de armste Bredanaars, namelijk om een drempelbedrag in te stellen voor de bijzondere bijstand. Ook wil het bezuinigen op de individuele inkomenstoeslag voor mensen die langdurig in de armoede leven. Maar om deze Bredanaars  in hun nood bij te staan of te helpen, heeft het geen concrete plannen.

De focus op werkende armen, kinderen en ouderen zou ten koste kunnen gaan van andere Bredanaars in armoede, schrijft de wethouder. Dat hoeft niet vindt de SP, want het college heeft vorig jaar een miljoen euro overgehouden op het armoedebeleid.  Dit is teruggevloeid naar de algemene reserves. Dus daar kunnen we dit en volgend jaar gebruik van maken. En een OZB-verhoging van 1 procent kan al een groot deel van het armoedebeleid betaald worden. Wethouder Adank vindt dat het beleid tegen kinderarmoede voortgezet moet worden. Nou hopelijk niet. Hij heeft  in 2017 en 2018 namelijk honderdduizenden euro's van het rijksbudget voor Bredase kinderen in armoede, aan andere zaken besteed. Gelukkig zal de wethouder er op toe zien dat in 2019 geld voor kinderen in armoede in natura aan ze wordt besteedt. Alle hoop op de thematafel - zorg voor elkaar - gooien en verwachten dat zorginstellingen met plannen komen voor arme kinderen heeft niet. gewerkt. De kinderen zijn dan ook niet ziek, maar hun ouders hebben pijn in de portemonnee.

Het college heeft bij de paper een onderzoek van het NIBUD gevoegd naar de verlichtingen die gemeentelijke en landelijke regelingen kunnen bieden voor de armoedeval. Hij wil werkende armen vinden, maar hoe hij deze groep wil helpen laat hij in het midden. De SP Breda heeft in haar armoede notitie al een motie klaarliggen om voor meer Bredanaars met een laag inkomen de gemeentelijke belastingen en heffingen te kwijtschelden. De voorwaarden daarvoor zijn momenteel namelijk erg stringent. Werkende armen zouden er bij gebaat zijn als de vermogensgrens voor kwijtschelding per direct verhoogd wordt tot 130% van het sociaal minimum. In de armoedenotitie die wij deze zomer hebben gepresenteerd pleiten we ervoor om de inkomensgrens voor minimaregelingen te verhogen. Het zou veel Bredanaars uit de armoede halen, en juist ook de werkende armen. Financieel kan dat omdat het college vorig jaar wel een miljoen op de begroting voor armoedebeleid overhield. Dit is vreemd omdat  er nu nog steeds ongeveer 15.000 tot 20.000 Bredanaars zijn met schulden en armoedeproblemen.

Na een jaar mochten we als gemeenteraad pas een paper van de wethouder ontvangen waarin staat "Wij willen een actievere rol gaan vervullen in de ondersteuning van aankomende problematische schulden". Inderdaad heeft het nieuwe college al weer meer aan de schuldenproblematiek bijgedragen het afgelopen jaar, door bijvoorbeeld het woonlastenfonds af te schaffen. Dat was voor mensen die door omstandigheden zoals verlies van baan de huur niet konden betalen. En nu wil het college onderzoeken of er een mogelijkheid is om goedkope huurwoningen aan mensen met schulden aan te bieden. Er was een goed werkend woonlastenfonds met een budget van 400.000 per jaar. Helaas mochten Bredanaars zelf geen aanvraag doen, maar alleen maatschappelijke instellingen. Die hebben vorig jaar geen aanvragen voor hun cliënten gedaan waardoor het gehele fonds nagenoeg onbenut werd. Dit terwijl er wel tientallen huisuitzetting plaatsvonden. Dus stel dit woonlastenfonds weer in, vindt de SP Breda.

Uit de paper blijkt verder dat de wethouder vooral "wil kijken naar" en "onderzoek wil doen naar" armoede. Maar van onderzoek kunnen mensen niet eten en een dak boven hun hoofd houden. De wethouder moet minder naar de Bredanaars in armoede kijken maar iets voor ze doen, ook voor de werkende armen. En dat begint door onderbenutte armoede gelden niet als excuus aan te grijpen om te bezuinigen. Want armoede voorzieningen verminderen om mensen te stimuleren aan het werk te gaan, veroorzaakt alleen maar meer ellende. Dat schrijven de VNG en het NIBUD.

Er is werk aan de winkel in de strijd tegen de afbraak van vangnetten die dit college heeft ingezet. Dat werd duidelijk op dinsdag toen de SP een avond organiseerde om organisaties die Bredase minima helpen te spreken. Stichting Meer met Minder en een welbespraakte budgetcoach vertellen SP-raadslid Boi Boi Huong waar Bredanaars tegenaan lopen. Voor allen is er werk aan de winkel want een op de tien gezinnen in Breda leeft in armoede en dat zijn zo'n 18.000 Bredanaars. Dus bouw de armoedevoorzieningen uit, ga onderuitnutting tegen, en geef iedereen die recht heeft op een voorziening deze pro-actief zonder aanvraag. Dat zijn de adviezen die Huong meekreeg.

Bijzondere bijstand lijkt tot het verleden te behoren, armoederegelingen zijn goed verstopt, hulpverleners weten zelfs soms niet eens welke er zijn en schuldhulpverlening wordt pas ingezet als mensen te diep in de schulden zitten. Uit de wirwar aan Bredase instanties tegen de armoede, kan de burger niet meer goed wijs worden. En maatwerk is vaak een illusie.Die informatie kreeg

De aanwezigen vinden het opvallend dat alleen zij aanwezig waren van de dertig vrijwilligersorganisaties die waren uitgenodigd. "Armoede is een politieke keuze," zegt Jannes. "In een college waar de VVD groot is wordt altijd bezuinigd op de armste mensen". In de politiek en ook in de hulpverlening is volgens de aanwezigen bijvoorbeeld al lang bekend dat bijzondere bijstand nauwelijks meer wordt verstrekt in de gemeente Breda. Daar hebben mensen recht op als zij noodzakelijke kosten, zoals de tandarts niet kunnen betalen. Of een kapotte koelkast vervangen. Van Loo: "Mensen worden doorverwezen naar de kredietbank! Dat is toch hartstikke scheef".

"Als je aan de criteria voldoet, moet je het toch gewoon krijgen," zegt raadslid Huong. Budgetcoach Raymond van Beek vertelt over de praktijk: "De kredietbank wordt gezien als een voorliggende voorziening. Als die het onverantwoord vindt dat je de lening krijgt, dan krijg je pas bijzondere bijstand". Op deze armoedevoorziening gaat dit college ook nog 800.000 ton op bezuinigen. "Vroeger werd de bijzondere bijstand nog eerder uitgekeerd," zegt Jannes.

Volgens de aanwezigen worden armoederegelingen goed verstopt, krijgen ambtenaren de opdracht om de hand op de knip te houden. Het gevolg is dat tonnen overblijven waarmee huisuitzettingen voorkomen hadden kunnen worden en honger en armoede gelenigd. Waar gaat dat geld dan naartoe, vraagt een SP-lid. "Daar worden lantaarnpalen mee betaald," zegt Susanne van Loo van de Stichting Meer met Minder. Het geld gaat terug naar de algemene reserves en daar kan dan alles van betaald worden.

Zo is ook het maatwerkfonds opgeheven, vertelt Van Beek: "Dat heb ik bijvoorbeeld aangevraagd en ontvangen voor een kind van gescheiden ouders, dat een matras nodig had. Er werden te weinig aanvragen gedaan voor uitkeringen uit dit maatwerkfonds en nu bestaat het niet meer." Van Loo zegt dat ze ook niet wist dat het bestond.

Zo zijn er meer onderbenutte regelingen waar mensen niet op wordt gewezen als zij deze nodig hebben. Huong vertelt aanhakend over het woonlastenfonds waardoor mensen die geen huursubsidie krijgen, een jaar geholpen kunnen worden, mochten zij bijvoorbeeld hun baan verliezen. Dit fonds werd ook opgeheven omdat het onderbenut werd. Daartegenover staan wel meer dan 40 huisuitzettingen in 2018. Jannes: Veel ambtenaren zijn zo geïntimideerd dat ze maar de opdracht uitvoeren om zo min mogelijk geld uit te geven."

Hij vervolgt: "Elk jaar wordt weer de discussie gevoerd hoe de armoederegelingen naar de mensen gebracht kunnen worden". Toch zijn ze vrij onbekend en weten mensen vaak niet dat ze er recht op hebben.

Huong wijst op een motie die door de raad is aangenomen in 2017 waarin staat dat de gemeente Bredanaars actief moet wijzen op de armoederegelingen. "Die moet je gewoon uitprinten en de ambtenaar laten zien."

Jannes vindt dat het college gevraagd moet worden hoe zij deze motie hebben uitgevoerd. Van Loo vindt het een probleem dat je van de lange adem moet zijn om een armoedevoorziening toegewezen te krijgen. “En veel mensen weten er niet van of zij zijn in het proces al lang afgemaakt,”zegt zij.

De verplichte tegenprestatie voor bijstandsgerechtigden is donderdagavond wel afgezwakt, maar door coalitiepartijen VVD, D66 en PvdA toch door de raad gedrukt. Oppositiepartijen CDA, GroenLinks en SP stemden tegen. Onder druk van vele inwoners, organisaties en de oppositie, werd het oorspronkelijke plan van wethouder Boaz Adank (VVD) flink aangepast. De verplichte tegenprestatie telt bijvoorbeeld niet langer voor mensen die al vrijwilliger of mantelzorger zijn. “Maar het blijft mogelijk om mensen te korten op hun uitkering waardoor ze onder het bestaansminimum zakken”, zegt SP-fractievoorzitter Bas Maes. “Bovendien is ‘maatwerk’ het antwoord op alles wat rammelt aan dit voorstel, terwijl er geen geld of capaciteit voor is. Ik vrees dat maatwerk eerder willekeur zal blijken en tot veel onzekerheid en problemen gaat leiden.”

Oppositiepartijen CDA, GroenLinks en SP houden vast aan de eigen verbetervoorstellen voor de tegenprestatie waar zij al bijna twee maanden op hameren. Recent kwam ook de coalitie van VVD, D66 en PvdA met een wijzigingsvoorstel. “Wie dit voorstel echter goed leest, ziet dat het weinig concreet is en alles afhangt van zogenaamd maatwerk”, zegt CDA-raadslid Christine de Moor. “Om echter willekeur te voorkomen moeten de uitgangspunten glashelder zijn: ook bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg moeten meetellen als tegenprestatie.”

Geen korting op de uitkering

Ook de mogelijke korting op iemands uitkering, moet van tafel volgens de drie partijen. “Een bijstandsuitkering ligt op het bestaansminimum. Als je mensen daar onder laat zakken levert dat nog veel grotere problemen op”, zegt GroenLinks-raadslid Marike de Nobel hierover. “Bovendien geloven wij niet dat het dreigen met straffen, de gemotiveerde vrijwilligers oplevert die de organisaties in de stad graag onder hun hoede nemen.”

Opvang van kinderen

Het doen van een tegenprestatie geeft geen recht op kinderopvangtoeslag. Dat betekent dat een alleenstaande ouder met twee kleine kinderen, gemiddeld 8 euro per uur, per kind moet betalen. “Voor twee kinderen en 20 uur in de week, kom je dan op bijna 1.400 euro per maand”, cijfert SP-raadslid Bas Maes voor. “Het is niet reëel om dat bedrag van een bijstandsmoeder of –vader te verlangen. Daar moet eerst een oplossing voor komen.”

Voorkomen van werkverdringing

Om te voorkomen dat de tegenprestatie leidt tot het verdringen van regulier werk, willen de oppositiepartijen naar Rotterdams voorbeeld een adviescommissie. "Er is een duidelijk verschil tussen de tegenprestatie en het begeleiden naar regulier werk”, zegt De Moor. "Wij willen dat iedereen mee kan en mag doen naar vermogen; in aanvulling op, maar niet ten koste van reguliere arbeidsplaatsen.”

Onafhankelijke partij

Mensen die langdurig in de bijstand zitten, hebben vaak ook mentale of fysieke klachten, waar bij het toekennen van een tegenprestatie rekening gehouden moet worden. CDA, GroenLinks en SP vinden dat dit door een onafhankelijke, daartoe bevoegde partij moet worden beoordeeld. “Met alle respect, maar een ambtenaar kan en mag niet beoordelen wat iemand geestelijk of lichamelijk aankan”, zegt De Nobel. “We zijn blij dat ook de coalitiepartijen nu spreken van maximaal 20 uur tegenprestatie. Iedereen draagt bij naar vermogen, voor sommige mensen zal 5 of 10 uur het hoogst haalbare blijken.”  

Geen capaciteit, geen geld

Wat de oppositiepartijen tot slot nog zorgen baart, is dat het voorliggende voorstel niet voorziet in extra mensen of geld om deze groep van circa 2.200 bijstandsgerechtigden te begeleiden. “Daarmee wentelt het college de verantwoordelijkheid en de kosten af op de vele organisaties in de stad, die al vaak gekort zijn op hun subsidie”, zegt Maes. “Als je serieus werk wil maken van de tegenprestatie zoals bijvoorbeeld Rotterdam dat doet, dan gaan de kosten voor de baten. Dat besef lijkt er niet te zijn bij het college.”

De 5 verbetervoorstellen van CDA, GroenLinks en SP:

Ook bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg tellen als tegenprestatie Er wordt niet gekort op de uitkering omdat dit meer kwaad doet dan goed Ouders worden niet op hoge kosten gejaagd voor de opvang van kinderen Er komt een commissie die erop toeziet dat er geen werkverdringing plaatsvindt Wat iemand mentaal of fysiek aankan wordt beoordeeld door een onafhankelijke partij

Het kabinet heeft aangekondigd dat fraude door mensen in de bijstand met vermogen in het buitenland verder wordt aangepakt. Gemeenten kunnen bij hun onderzoek naar fraude voortaan een speciale databank raadplegen, het zogenoemde kennisloket Onderzoek Vermogen Buitenland. Hierin staan alle actuele gegevens over lopende onderzoeken in het buitenland. De VVD ziet graag dat alles in het werk wordt gesteld om fraude met uitkeringen tegen te gaan. Fraude met uitkeringen mag niet lonen. Dit geldt zeker ook voor het hebben van bezit in het buitenland, zoals een tweede huis.

In tegenstelling tot wat het College van B&W heeft toegezegd bij de invoering van het bedelverbod 14 juni vorig jaar, zijn er tóch boetes uitgedeeld aan bedelende dak- en thuislozen in Breda. Om het bedelverbod waartegen veel weerstand kwam vanuit de stad goed te praten, zei het college dat dit instrument nodig was om Roemeense bendes aan te kunnen pakken. Bedelende dak- en thuislozen die al geen cent te makken hebben, zouden worden ontzien. Dat werd recent nog eens bevestigd tijdens het bespreken van de APV (algemene plaatselijke verordening) in een beeldvormende sessie van de gemeenteraad. Een ambtenaar zei hierbij onder het toeziend oog van wethouder Boaz Adank (VVD), dat er geen boetes zijn uitgedeeld in het kader van het bedelverbod. "Na gesprekken met organisaties welke zich inzetten voor kwetsbare Bredanaars in de stad, blijkt nu dat dit wel degelijk het geval is", zegt SP-raadslid Inge Verdaasdonk. "Wij willen weten van het college waarom de toezegging niet is nagekomen, waarom de raad recent nog verkeerd geïnformeerd is en of het college vanaf nu wel de belofte nakomt om geen boetes uit te delen aan mensen die al vrijwel niets hebben."

Zie onderstaand de vragen van SP Breda aan het College van B&W

Donderdagavond sprak een recordaantal van 22 inwoners en organisaties de raad toe over de plannen van wethouder Boaz Adank (VVD) voor de verplichte tegenprestatie voor mensen in de bijstand. Dat we ons om hen bekommeren en ze niet afschrijven, daarover was iedereen het eens. Maar de organisaties die door de wethouder verantwoordelijk zijn gemaakt voor de uitvoering van de tegenprestatie, voelen zich niet betrokken en hebben niet het geld en de middelen om mensen te begeleiden. En de mensen die het betreft, zeggen juist al veel vrijwilligerswerk of mantelzorg te doen waarmee ze nu gedwongen moeten stoppen. “Ik heb het nog niet eerder meegemaakt dat zoveel organisaties en inwoners zich tegen de plannen van een wethouder keren”, SP-fractievoorzitter Bas Maes. “Dit vraagt om een radicale aanpassing van de plannen, anders is het zonder draagvlak bij voorbaat gedoemd te mislukken!”

Niet betrokken

Organisaties als MEE West Brabant, Breda Actief en Stichting Informele zorg Breda (StIB), dé organisaties als het gaat om vrijwilligerswerk en mantelzorg, moesten de plannen in de krant lazen. De bezwaren van Cliëntenbelang Breda die de belangen van duizenden uitkeringsgerechtigden behartigd, zouden volgens wethouder Adank in de plannen verwerkt zijn. Cliëntenbelang zelf wist echter van niets. Organisaties die mensen uit de bijstand moeten gaan begeleiden zoals Tools to Work, de Voedselbank Breda en Stichting Tientjes, zijn de afgelopen jaren juist flink gekort op hun subsidie en kunnen onmogelijk deze taak op zich nemen. Maes: “Een van de insprekers zei het treffend: je kunt niet melken wat je niet te eten geeft.”  

Bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg

Het verplichtende karakter en dat bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg niet als tegenprestatie gelden, was mogelijk nog wel het grootste bezwaar van de insprekers. Zo zag het Overlegorgaan Bredase Amateurvoetbalverenigingen (OBA) het niet voor zich hoe clubs mensen die onder dwang vrijwilligerswerk moeten doen, gaan begeleiden. StIB riep op mantelzorg vooral wel aan te merken als tegenprestatie. De uitspraak van de wethouder dat “mantelzorg de persoonlijke ontwikkeling in de weg kan staan”, werd afgedaan als onzinnig. De Voedselbank Breda hekelde het feit dat bestaand vrijwilligerswerk niet meetelt als tegenprestatie. Maes: “Zo’n 30% van de bijna 60 vrijwilligers van de Voedselbank zou door de plannen van de wethouder moeten stoppen. Dat heeft een ontwrichtend effect.”

Onvoldoende kennis over Participatiewet

Volgens de aanwezige juridische experts en vakbond FNV, is er een groot gebrek aan kennis over de wet bij de wethouder. Er wordt over de tegenprestatie gesproken alsof het een instrument is om mensen naar werk te begeleiden. Dat is echter geen tegenprestatie maar reïntegratie, waarvoor een traject al snel duizenden euro’s per werkzoekende kost. Maar de gemeente is niet bereid daadwerkelijk te investeren in deze groep. De gemeente lijkt zich ook niet doordrongen van het feit dat zij verantwoordelijk wordt voor de veiligheid en arbeidsomstandigheden, indien mensen gedwongen aan het werk moeten. Vakbond FNV deed de belofte iedereen die de gemeente Breda aansprakelijk wil stellen, bij te staan in de rechtzaal.

“De tegenprestatie kan alleen een succes worden als het verplichtende karakter eraf gaat, er serieus geïnvesteerd wordt in mensen en als ook bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg meetellen als tegenprestatie", zegt Maes. "Zo niet, dan zal de wethouder alleen maar op weerstand stuiten bij iedereen die hij juist zo hard nodig heeft.”

Om hun hardvochtige beleid te verdedigen, zet het college bijstandsgerechtigden weg als luie uitvreters waar volgens wethouder Boaz Adank (VVD) “de zweep overheen moet”. Daarmee gaan VVD, D66 en PvdA volledig voorbij aan de redenen waarom mensen in de bijstand zitten of wat zij nu al doen aan mantelzorg of vrijwilligerswerk. Om aan te tonen dat mensen met een bijstandsuitkering ook op tal van manieren bijdragen aan onze samenleving, doen we de oproep om contact met ons op te nemen. Ben of ken je iemand in de bijstand die zorgt voor een ziek familielid of kennis, die als alleenstaande ouder kinderen opvoedt of die vrijwilligerswerk doet? Stuur dan een mail naar: breda@sp.nl