Poliflw

Jaarlijks besluit de gemeenteraad over de vervangingsinvesteringen voor sport. Oude kleedkamers worden vernieuwd, verlichting vervangen door LED en velden moeten na 10 tot 15 jaar worden vervangen. Dit laatste gebeurt in Haarlem steeds vaker door kunstgras. Ook dit jaar worden er weer drie kunstgrasvelden gerealiseerd. Een groot deel van de gemeenteraad maakt zich zorgen hierover vanwege het gebruik van rubbergranulaat wat makkelijk in het milieu terecht kan komen.

Kunstgras wordt vooral gekozen omdat dit zwaarder kan worden belast. Op hetzelfde oppervlak kan veel meer uren worden gesport zonder dat spelers in een blubberpoel moeten rondlopen. Het aanleggen van kunstgras is duurder dan natuurgras maar dat verdient zich terug als het veld intensief wordt gebruikt. Dat is van belang voor een stad als Haarlem waar steeds meer mensen komen wonen maar de beschikbare ruimte beperkt is. Kunstgras zorgt ervoor dat meer mensen kunnen voetballen terwijl er geen extra velden nodig zijn.

Om te zorgen dat de velden niet te hard zijn wordt tussen de plastic grassprieten een zacht vulmateriaal gebruikt. Dit is meestal een combinatie van zand en rubbergranulaat. Er zijn zorgen omdat de korrels rubbergranulaat worden gemaakt van oude autobanden. Is dit wel gezond voor de sporters? Er zijn verschillende rapporten maar een definitieve conclusie is er nog niet. Zeker voor keepers die bovengemiddeld in aanraking komen met het gras lijken er wel wat risico’s aan verbonden. Verder zijn er zorgen voor het milieu. De korrels kunnen zich namelijk makkelijk verspreiden buiten de velden. Het is volgens rapporten niet gevaarlijk voor mens of dier, maar het kan wel het ecosysteem verstoren doordat stoffen terecht kunnen komen in het grondwater en zo de biodiversiteit aantasten. Om dit te voorkomen neemt de gemeente maatregelen zoals het plaatsen van looproosters en kantplanken langs de velden.

Is het verstandig om door te gaan met kunstgras? De meeste raadsleden vinden van niet. Het lastige is echter dat er ook niet direct een overtuigend alternatief is. Teruggaan naar gras betekent dat er veel meer sportvelden nodig zijn. Er zijn proeven met kunstgras zonder vulmateriaal maar de ervaringen hiermee lijken vooralsnog niet positief.

De ChristenUnie heeft in de gemeenteraad gepleit voor het toepassen van kurk in plaats van rubber. Kurk is een natuurlijk materiaal en heeft goede speeleigenschappen. Het college ziet echter nadelen bij de toepassing van kurk omdat dit vaak ook chemisch wordt behandeld. Er zijn echter ook voorbeelden waar kurk niet chemisch is behandeld. Een ander nadeel is dat kurk minder lang mee gaat en dat er ook ervaringen zijn dat kurk bij veel regen gaat drijven. Toch vindt de ChristenUnie dat Haarlem moet gaan experimenteren met kurk, te beginnen met 1 veld. Ook een aantal andere gemeenten kiezen hiervoor. Er is echter voor kurk nog geen meerderheid in de raad.

Een andere optie is zogenaamd hybride gras. Dit is een mix van natuurgras en kunstgras. Het aandeel natuurgras kan oplopen tot 80% maar de speeleigenschappen zijn vergelijkbaar met kunstgras. Raadslid Frank Visser: “Ik vind dat het college deze optie veel te makkelijk terzijde schuift. In Nederland wordt het bijvoorbeeld toegepast in het Gelredome. Dat is natuurlijk een stadion terwijl op gewone clubvelden veel meer wordt gespeeld, maar leveranciers stellen dat het aantal speeluren van hybride gras per jaar steeds beter wordt. Het college gaat uit van maximaal 500 uur en vindt de 800 uur die fabrikanten noemen niet realistisch. Het college verwijst echter maar naar 1 fabrikant. Er zijn er meer en die claimen zelfs al 1000 uur wat vergelijkbaar is met “normaal” kunstgras en veel beter dan natuurlijk gras. Aangezien bij hybride gras geen vulmateriaal nodig is, is ook het milieurisico kleiner. In Engeland wordt hybride gras inmiddels op veel locaties gebruikt. De ChristenUnie vindt dat we in Haarlem ook de optie van hybride gras moeten verkennen.”

De ChristenUnie heeft daarom voorgesteld om het hoofdveld van Haarlem-Kennemerland deze zomer te voorzien van hybride gras. Frank Visser: “Deze zomer wordt dit veld een kwartslag gedraaid om ruimte te maken voor een tijdelijke sportvoorziening voor de Schoter Scholengemeenschap. Dit veld wordt minder intensief bespeeld dan de andere velden van de club en zal daarom natuurgras krijgen. Door hier hybride gras toe te passen lopen we geen risico’s dat het aantal bespeelbare uren tegenvalt, maar zou de gemeente wel veel ervaring kunnen opdoen. Dit veld moet toch vervangen worden dus daardoor zijn de kosten ook te overzien. Zo kunnen we testen hoe intensief zo’n veld bespeeld kan worden. Werkt het goed dan is er extra capaciteit en dat komt goed uit omdat in deze wijk de komende jaren veel nieuwe woningen zullen worden gebouwd. Bovendien weten we dan bij de volgende investeringsronde over een jaar of dit een goed alternatief is of niet.”

Een groot deel van de oppositie heeft het voorstel van de ChristenUnie gesteund. De coalitie heeft echter tegen gestemd. GroenLinks, PvdA, D66 en CDA willen eerst nieuw onderzoek van het college afwachten en dan in september 2019 een nieuw debat over kunstgras. Dit beloofd een spannend debat te worden want met name GroenLinks heeft grote moeite met de huidige keuze voor kunstgras met rubbergranulaat.

 

 

MOTIE Hybride proef Haarlem Kennemerland

 

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 28 februari 2019,

In beraadslaging over Investeringen Sportvelden IP 2019

Overwegende dat:

In de memo invulmateriaal kunstgras hybride velden in paragraaf 4.8 ter zijde worden geschoven omdat er ook milieubelasting zou zijn in verband met het gebruik van microplastics Deze milieubelasting echter veel lager is dan normaal kunstgras omdat er (1) veel minder kunststof wordt gebruikt (het grootste deel is immers natuurgras), (2) geen sprake is van infillmateriaal, en (3) maar sprake is van één kunststofsoort waardoor het 100% gerecycled kan worden; Ook de bespelingsgraad van deze velden zou volgens de memo minder zijn met maximaal 500 uur, producenten zouden 800 uur noemen maar dan zou de grasmat volledig kaal gespeeld zijn. Producenten inmiddels een bespeelduur van 1000 uur claimen[1] en dit hybride gras in Nederland onder andere al is toegepast in het Gelredome en diverse Engelse stadions; Het college het grasveld van Haarlem Kennemerland wil vernieuwen omdat dit veld gedraaid moet worden; Dit veld geschikt is voor een proef met hybride gras aangezien hier geen kunstgras is voorzien maar natuurgras en er hier dus ruimte is te experimenteren met het aantal bespeeluren per jaar;

Verzoekt het college

In overleg met Haarlem Kennemerland te bezien of het mogelijk is om het te draaien hoofdveld van Haarlem Kennemerland kan worden voorzien van hybride gras zodat dit een Haarlemse proeflocatie kan worden en de raad voor de Investeringen Sportvelden IP 2020 te informeren over de eerste resultaten met deze proef.

En gaat over tot de orde van de dag.

 

Frank Visser, ChristenUnie

Sander van den Raadt, Trots Haarlem

Gertjan Hulster, Actiepartij

Lachgas is populair. Steeds meer jongeren ontdekken het als makkelijk verkrijgbaar, legaal genotsmiddel. Achtergelaten lachgasampullen op straat en op hangplekken wijzen op de populariteit van deze goedkope partydrug. Dit is niet zonder risico. Daarom is alertheid geboden en voorlichting nodig. Onze fractie heeft aanwijzingen dat het gebruik van lachgas in Haarlem ook een probleem is. Daarom heeft de ChristenUnie schriftelijke vragen gesteld.

Het Trimbos-Instituut deed samen met het Bonger Instituut (UvA) onderzoek naar het toenemende gebruik van lachgas en constateert dat het door heel verschillende groepen maar vooral door jongeren en jongvolwassenen wordt gebruikt. In het onderzoeksrapport Roes met een luchtje[1] staat dat dat varieert van jonge pubers die nog nooit alcohol of drugs hebben gebruikt tot doorgewinterde uitgaanders die veel ervaring hebben met allerlei roesmiddelen. Het gebeurt in alle regio´s van het land en onder uiteenlopende opleidingsniveaus, door personen met diverse etnische achtergronden.  Een paar getallen: 54% van de uitgaanders heeft ooit lachgas gebruikt. Dit is de grootste groep. (In 2008 was dit nog maar 3% en in 2013 33%)  Maar de Amsterdamse mbo-studenten scoren ook hoog: Daarvan heeft 28% ervaring met lachgas. Onder de eerstejaars mbo- en hbo-studenten in het algemeen is dat 17%. Opvallend is dat het gebruik onder minderjarigen soms al begint vanaf het twaalfde levensjaar.

Lachgas heeft een onschuldig en vrolijk imago onder jongeren. Alleen de naam lachgas al! De meesten zien het niet als echte drugs en vinden dat er nauwelijks risico’s zijn. Het feit dat het gewoon in de winkel verkrijgbaar is, draagt aan dat imago bij. Uit het onderzoek blijkt dat het risico op acute gezondheidsincidenten weliswaar gering is maar negatieve effecten op de gezondheid op de kortere en langere termijn wel degelijk voorkomen. 

‘Tijdens of na lachgasgebruik zijn dit met name hoofdpijn, duizeligheid en tinteling van handen en voeten. Daarna volgen verwardheid, misselijkheid en craving ( dat is de extreme hunkering naar iets, bijv. drugs/alcohol) . De meest voorkomende zelf - gerapporteerde negatieve gezondheidseffecten op lange termijn zijn: concentratieproblemen, tintelingen, moeheid en duizelingen. Ook wordt het risico op verslaving niet uitgesloten’, aldus het rapport. 

Overige risico’s:

Lachgas gecombineerd met grote hoeveelheden alcohol is levensgevaarlijk. Door het verdovende effect van alcohol is er geen goede ademprikkel. Hierdoor krijgt men onvoldoende zuurstof binnen met mogelijk een hartaanval tot gevolg.  Bij inademing rechtstreeks uit het patroon is er kans op bevriezing van lippen of longen.  - Bij gebruik bij verkoudheid ontstaat er extra druk in het hoofd en kan het trommelvlies scheuren.  Bij veel gebruik van lachgas kan er een tekort aan vitamine B12 ontstaan met bloedarmoede en neurologische klachten tot gevolg. (zie bijvoorbeeld: https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2210793-karim-gebruikte-100-lachgaspatronen-perdag-en-zit-nu-in-een-rolstoel.html) Er is nog geen direct onderzoek gedaan naar de schadelijkheid van herhaaldelijk kortdurend zuurstoftekort in de hersenen van jongeren maar er zijn aanwijzingen dat lachgas op zichzelf direct invloed heeft op het ontwikkelende brein. (Lachgas blokkeert namelijk de NMDA-receptor die een belangrijke rol speelt bij de rijping van het zenuwstelsel.)

Bijkomend risico is het effect op het milieu. Lachgas is vanwege de zeer vervuilende, metalen patronen en door het gas zelf een zware belasting voor het milieu. Lachgas wordt wel de grootste bedreiging van de ozonlaag genoemd. 

De verkoop van lachgas is fors gestegen sinds het middel niet meer onder de Geneesmiddelenwet maar onder de Warenwet valt. Lachgas is eenvoudig, goedkoop en legaal verkrijgbaar. Ook door minderjarigen! Slagroompatronen zijn immers gewoon in de winkel te koop. Maar ook via het internet is een bestelling zo geregeld. Verkoop, handel en bezit van lachgas is niet strafbaar, dus ook de digitale lachgasshops schieten als paddenstoelen uit de grond. Tenslotte is lachgas op feesten en (openbare) evenementen in toenemende mate te koop.

Volgens de Warenwet is de verkoper, dus degene die ballonnen met lachgas aanbiedt aan gebruikers (gratis of voor geld) verantwoordelijk voor de veiligheid van het product dat hij of zij levert. 

Begin dit jaar stopte bol.com met de verkoop van slagroompatronen omdat deze ‘steeds meer in opspraak raken’. Bij de Sligro, Makro, Hanos en Blokker is inmiddels het aantal verpakkingen dat een klant per keer kan kopen, beperkt. Dit is een duidelijk signaal vanuit ondernemingen op de trend van het gebruiken van lachgas.

Lachgas, wat kan en mag de gemeente?

Maar ook gemeenten kunnen maatregelen nemen. Lachgas is legaal en daardoor is de verkoop en het gebruik ervan lastig aan te pakken of te sturen. Maar omdat de populariteit snel toeneemt en het gebruik niet zonder gevaar is, vindt de ChristenUnie dat er maatregelen nodig zijn:

Omdat in de praktijk de risico´s niet bekend zijn of onderschat worden, is voorlichting aan jongeren, ouders en verkopers hard nodig. Op verzoek van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft het Trimbos-Instituut het bestaande voorlichtingsaanbod aangevuld met een uitgewerkt pakket aan preventieactiviteiten[2]. Een van de aanbevelingen daarbij is het op elkaar afstemmen van de aanpak van de lachgasproblematiek en de boodschap over lachgas door gemeenten.  Voor een goede voorlichtingsstrategie is het natuurlijk wel nodig om de gebruikersgroepen in Haarlem in kaart te hebben. Dit kan via een indirecte manier, door bijvoorbeeld de vindplekken van grote hoeveelheden lachgaspatronen als aanknopingspunt te gebruiken om op zoek te gaan naar de jongeren die daar vaak komen. Samenwerken van partijen als politie, jongerenwerkers en gemeente is daarbij een vereiste. In Culemborg heeft men met succes op een ludieke manier aandacht gevraagd voor lachgas[3]. Daarnaast pleiten we ervoor om de mogelijkheden die er zijn om de beschikbaarheid (verkoop) van lachgas te beperken, zoveel mogelijk te benutten. Het kabinet heeft eind vorig jaar aangekondigd de verkoop van lachgas te willen gaan beperken, met name voor jongeren onder de 18. Gemeenten kunnen beperkende maatregelen formuleren voor verkopers van lachgas. Ze kunnen afspraken maken met verkopers. Ook kan op basis van de APV de beschikbaarheid van lachgas rond evenementen aangepakt worden. Dit is o.a. gedaan in Tilburg (op grond van risico openbare orde en volksgezondheid)[4] en Amstelveen (specifiek ventverbod op evenemententerrein)[5]. In Arnhem beraadt de gemeente zich op een verbod op lachgas in de horeca[6].  Verkoop van lachgas in pakketjes (ballonnen, patronen en materialen om de ballon gebruiksklaar te maken) is verboden volgens de Drank- en Horecawet. Deze wet verbiedt namelijk kleinhandel vanuit een horecagelegenheid. Zie ook de beantwoording van Kamervragen hierover[7]. Dit vraagt dus om handhaving.  Horecagelegenheden kunnen wel losse lachgaspatronen verkopen. Dit kan een interessante extra bron van inkomsten zijn. Daarom is het goed om ondernemers aan te spreken op hun verantwoordelijkheid. Op dit moment zijn er in de wet geen handvatten om de verkoop van lachgas te verbieden. Het komt dus aan op een goede dialoog en afspraken op basis van vertrouwen en vrijwilligheid. Die afspraken kunnen gaan over leeftijd van kopers, hoeveelheden en tijdstippen of het helemaal niet meer verkopen van de patronen.

Vragen

Is het college bekend met het onderzoeksrapport Roes met een luchtje van het Trimbos-Instituut en de in aansluiting daarop in juli 2018 uitgebrachte Handreiking Lachgas: Van zorgen naar acties, voor o.a. gemeenten? Is het college het met de ChristenUnie eens dat de door het rapport genoemde stijging van het lachgasgebruik reden is tot zorg? Heeft het college zicht op het lachgasgebruik en de (milieu) overlast in Haarlem? Wat is de stand van zaken? Wijkt dit beeld af van het landelijke beeld? Indien het college dit zicht niet heeft, is het bereid om het lachgasgebruik en bijkomende problemen in Haarlem in kaart te brengen? Is er zicht op de wijze van verkrijgen van lachgas? Is er naast verkoop via internet en winkels in Haarlem sprake van verkoop via de horeca en op evenementen? Is dat onderzocht? Wordt er momenteel gehandhaafd in de horeca op de verkoop van lachgaspakketten (kleinhandel)? Is het college bereid om in gesprek te gaan met verkopers van lachgas in onze gemeente over de risico’s en verantwoordelijkheden en om afspraken te maken over beperking van de verkoop van lachgas? (leeftijd, tijdstippen, hoeveelheden, zichtbaarheid, adverteren, of natuurlijk het helemaal stoppen met de verkoop?) Op welke manier kan en wil het college de verkoop van lachgas op festivals en andere evenementen aan banden leggen? Kunnen wij bijvoorbeeld een wijziging van de APV hiervoor tegemoetzien? In hoeverre wordt er in preventie- en voorlichtingsprogramma’s in onze gemeente specifiek aandacht besteed aan het gebruik van lachgas? Een belangrijke conclusie van het onderzoek van het Trimbos-Instituut is dat er veel meer voorlichting nodig is rond lachgasgebruik. Is het college bereid om, in overleg met partners (verslavingszorg, jongerenwerk, wijkteams, politie, scholen, enz…) in te zetten op een campagne om het lachgasgebruik tegen te gaan en jongeren bewust te maken van de risico’s ervan? Is de gemeente bereid indien er op meerdere terreinen problemen omtrent het gebruik van lachgas is, een integraal plan op te stellen met betrokken partijen om de overlast te doen verminderen?

RTL nieuws bericht vandaag dat ondanks strengere regelgeving er nog altijd zeker 64 overdekte zwembaden in Nederland zijn waar gevaarlijk roestvrij staal (rvs) aanwezig is in delen waar dat niet is toegestaan. Van nog eens bijna 50 zwembaden hebben gemeenten geen idee of er gevaarlijke materialen gebruikt worden. Omdat volgens het onderzoek van één Haarlems zwembad onduidelijk is of er rvs is toegepast heeft de ChristenUnie-fractie schriftelijke vragen gesteld.

Als rvs wordt gebruikt voor het ophangen van bijvoorbeeld lampen of de montage van zwembadtrapjes dan kan de constructie aangetast worden door corrosie als gevolg van chloordampen. Hierdoor is in Tilburg in 2011 een baby overleden. Daarom moesten zwembaden per 1 januari 2017 het gevaarlijke rvs verwijderd hebben.

Nog steeds voldoen veel zwembaden niet of weten veel gemeenten niet of zwembaden niet voldoen. Er zijn ook veel gemeenten die niet willen zeggen welke zwembaden nog rvs gebruiken in verband met het commerciële belang van de zwembaden.

RTL nieuws heeft niet alle gemeenten ondervraagd, maar alleen de gemeenten waar in juli 2017 zwembaden waren waar gevaarlijk rvs aanwezig was óf waarvan onduidelijk was of er gevaarlijk rvs was. Haarlem zit ook bij deze gemeenten en krijgt als classificatie dat het “onduidelijk” is of de zwembaden aan de veiligheidseisen voldoen. Concreet zou het gaan om 1 zwembad waarvan onduidelijk is of aan de eisen wordt voldaan.

Dit baart de ChristenUnie-fractie zorgen. De gemeente zou dit al lang op een rij kunnen hebben en actie moeten hebben genomen. De ChristenUnie wil helderheid en heeft daarom de volgende vragen:

Kent u het bericht “Nog steeds tientallen zwembaden met gevaarlijk roestvrij staal”?[1] Zijn alle Haarlemse zwembaden inmiddels geïnspecteerd en de bouwtekeningen e.d. onderzocht? Wat waren hiervan de resultaten? Bij hoeveel zwembaden zijn maatregelen genomen? Deelt u de mening dat veiligheid boven het commerciële belang van zwembaden gaat en dat de gemeente daarom niet geheim mag houden als een zwembad nog potentieel gevaarlijke rvs constructies gebruikt of als dit onduidelijk is? Kunt u aangeven van welk zwembad nog onduidelijk is of gebruik wordt gemaakt van potentieel onveilige rvs constructies? Voldoen alle andere Haarlemse zwembaden wel? Wat is de verklaring dat het bij het betreffende zwembad nog steeds onduidelijk is of potentieel gevaarlijke rvs constructies worden toegepast terwijl het risico al 7 jaar bekend is en de wettelijke verplichting om aanpassingen te doen al anderhalf jaar geldt? Welke maatregelen worden genomen om deze onduidelijkheid op korte termijn weg te nemen en indien dit speelt situaties die niet aan de veiligheidseisen voldoen aan te pakken?

In aanvulling op de regionale nota gezondheidsbeleid werkt het college van B&W aan een lokale nota omdat veel onderwerpen in de regionale nota onvoldoende aan bod komen. De raadscommissie samenleving heeft een eerste reactie gegeven. Raadslid Frank Visser: “Het is goed dat er een lokale nota komt die concreter is maar ik mis nog veel zaken. Het is met name opvallend dat de nota wel ingaat op alcohol en roken maar dat er met geen woord wordt gerept over preventie tegen drugsgebruik. Dit moet anders!”

Voorzitter, ik begin met een vraag over het proces: waarom krijgen we de regionale nota pas op het moment als hij al is vastgesteld? Dan kunnen we het toch niet meer beïnvloeden? Er staan in de regionale nota geen verkeerde dingen, maar ik herken mij wel in de opmerking van de VVD dat het wel een paar schoten voor open doel zijn. Een aantal belangrijke onderdelen wordt slechts heel summier genoemd in een bijlage zoals de samenwerking met zorgverzekeraars. Hoe zo met hen 2 gesprekken voeren? Wat is ons doel daarmee? En dan zijn 2 gesprekken toch niet voldoende? De ChristenUnie verwacht hier meer ambitie.

Prima dat er aanvullend lokaal beleid komt. Het eerste concept is inderdaad concreter dan de regionale nota. Ik ben heel blij met het voornemen van het college om een dekkend netwerk van AED’s in de stad te creëren waarmee een motie van de ChristenUnie wordt uitgevoerd.

Het project “Jongeren op gezond gewicht” krijgt terecht in de lokale nota ook meer aandacht. Het is een enorm succes, jongeren in de wijken waar dit project loopt leven gezonder. Mooi dat we nu ook starten in Schalkwijk en Oost, maar ik neem toch aan dat we gezien het succes ook in andere wijken doorgaan. Waarom dit project niet in de hele stad invoeren?

Ook wat betreft roken zijn de maatregelen concreter zoals de plannen voor rookvrij Haarlem Oost en rookvrije speeltuinen. Maar wat is de ambitie? Deze is niet smart. Minder rokers, prima, maar hoeveel minder? Op deze manier blijft het te vrijblijvend.

En voorzitter daarmee kom ik op nog enkele kritiekpunten. Ik sluit mij aan bij de opmerking van GroenLinks dat we ook moeten kijken hoe we maatschappelijke organisaties en kerken kunnen betrekken bij het preventiebeleid.

31 scholen zijn bezig met gezondheidsbeleid, maar veel scholen dus niet. In de regionale nota staat dat Haarlem meer scholen met het predicaat gezonde school wil, maar hoeveel dan en hoeveel budget hebben we hiervoor over want in het verleden hadden we hier een apart budget voor.

Mooi de aandacht voor preventie en meer bewegen. Maar ik mis hier en daar concretisering zoals het aanbieden van valpreventiecursussen bijvoorbeeld.

Twee grote onderwerpen mis ik in zowel de regionale en lokale nota dat is voorkomen van drugsgebruik en gokken. Gezien de tijd ga ik alleen in op het drugsbeleid. We hebben in deze raad regelmatig gesproken over legalisering van wietteelt en over drugscriminaliteit, maar hoe zit het met de volksgezondheid? Ik kan mij niet herinneren dat hier de afgelopen 3 jaar over gesproken is. Landelijk is er een trend waar te nemen in het toenemen van ecstasy gebruik met name onder jongeren in het uitgaansleven. Bovendien neemt het MDMA-gehalte van deze pillen jaarlijks toe en daarmee ook de gezondheidsrisico’s. Ook sommige nieuwe stoffen zoals 4-FA zijn in opkomst. Vindt het college het toenemend drugsgebruik ook zorgelijk en ziet het college hier net als de ChristenUnie ook een opgave voor de gemeente?

De ChristenUnie ziet verder graag in de definitieve lokale nota de resultaten van de meest recente gezondheidsmonitor verwerkt. Op de website van de GGD staat nu die van 2012 maar in 2016 is er ook één uitgevoerd.