Poliflw

Zalen Schaaf is al 223 jaar een cultuurplek en een begrip in Leeuwarden. In 2018 is op initiatief van PAL GroenLinks een motie aangenomen waarmee Zalen Schaaf wordt behouden. Daarmee zijn we er nog niet. Evert Stellingwerf: ‘Nu is het zaak dat we een stap maken van leegstandsbeheer naar een definitieve toekomstbestendige invulling. Belangrijk is ook dat er dekking komt voor het onderhoud, zodat Schaaf ook in de 21ste eeuw weer vooruit kan.’

Sluitingstijden

Het voorstel om de sluitingstijden te beperken tot 23.00 uur steunen we niet. Wij vinden dat het mogelijk moet blijven om op deze plek cultuuractiviteiten te programmeren. De sluitingstijden zijn ook nodig om het publiek geleidelijk te laten vertrekken uit Zalen Schaaf. Het voorstel van het college om door te week 23.00 uur aan te houden en in het weekend 01.00 uur vinden we een redelijk compromis. Wat ons betreft past dat bij een gemengde woonbuurt in de binnenstad.

 

Prijsvraag

Verder uitstellen van de prijsvraag, waarbij de onzekerheid blijft voor de huidige gebruikers, de buurt, initiatiefnemers en de gemeente vinden we niet wenselijk. ‘We wachten nu eerst de verschillende plannen voor Schaaf af, waarbij een laagdrempelige culturele of sociaal-maatschappelijke functie onze voorkeur heeft en een dekking van de (onderhouds)kosten ook wenselijk is. Het complex is groot genoeg en kan voor meerdere functies tegelijk worden gebruikt. Voor ons staat in ieder geval overeind dat Skaaf mut Blieve!’

Corona wordt door sommigen beschouwd als een wake-up call. Begin volgend jaar zijn er weer verkiezingen en ik zit met de vraag of en hoe GroenLinks kans ziet invulling te geven aan die wake-up call, er een antwoord op te geven en stel daarbij dat het verkiezingsprogramma daarbij niet eens zo belangrijk is, hoewel de vier speerpunten er hoopgevend uit zien:

Menselijke zorg (einde aan marktwerking in de zorg); Eerlijk delen (einde aan het economisme); Groene economie (economie van de toekomst, innovatie en nieuwe industrie); Ontspannen samenleving (debat i.p.v. conflict, geen polarisatie en een tolerante samenleving).

Misschien is het veel belangrijker en interessanter of en hoe links kans ziet na die verkiezingsuitslag en de onderhandelingen een rol van betekenis te spelen. Zijn de voortekenen hoopgevend?

Als we terug gaan in de tijd, niet echt. Ooit beleefde links met Den Uyl een grote verkiezingsoverwinning. Toen is links door een hele bewuste coupe van VVD en CDA, tijdens een onderonsje buitenspel gezet en daarna is het nooit meer goed gekomen met links, zo heeft de PvdA meegewerkt aan het om zeep helpen van de verzorgingsstaat en leeft de SP nog in de vorige eeuw.

Vraag is: hoe groot is links nu? Rutte is zo ongeveer heilig na zijn rol tijdens de crisis, veel partijen hebben het vooral lastig met zichzelf, o.a. door hun steun voor het huidige kabinet en het populisme weet even niet hoe om te gaan met de situatie.

En laat dat laatste nu de kans zijn voor een echt nieuw links!

Een lezing van Joris Luyendijk opende mij de ogen. Het is niet zo dat de stemmers van de populisten het gevoel (of liever het besef) moeten krijgen dat ze gehoord worden, ze willen geholpen worden.

Waar het over gaat is en dat las ik in het boek van Peter Wieringa over populisten Ik brul, dus ik ben op blz. 168/169: ‘het onnodig verbinden van de gezonde vragen aan onjuiste angsten’…...’het moet worden toegeschreven aan de publieke vorming door universiteiten, de media en de politieke klasse’.

Een derde lezing, van Bart Brandsma, maakt duidelijk dat het erom gaat te zoeken naar een gesprek, niet met de extremen, maar met het midden. Wilders komt bijvoorbeeld niet veel verder dan te roeptoeteren over ‘de tsunami van moslims’, ‘Nederland moet weer van de Nederlanders worden’ en de ontkenning van de klimaatverandering. Eigenlijk zou hij (en Baudet) alleen op grond van het laatste al moeten worden aangeklaagd voor een misdaad tegen de menselijkheid.

Onder andere in de vier speerpunten van GroenLinks zitten, als we erover nadenken, de argumenten voor het gesprek. De reden dat mensen stemmen op de populisten is namelijk vaak helemaal niet dat ze het met de (spaarzame) argumenten eens zijn, maar uit angst, onzekerheid en onvrede over de politiek.

Gelukkig worden we ook geholpen door andere dingen die we kunnen lezen en ik doel dan vooral op de informatie van De Correspondent. Met name het hoogst interessante boek Fantoomgroei van Sander Heine en Hendrik Noten en het artikel The Migration Hump van Maite Vermeulen.

In dat laatste artikel wordt aangetoond dat de populisten zich baseren op volstrekt onjuiste informatie als het gaat over het nut van ontwikkelingshulp. Helaas lopen andere partijen daar achteraan uit angst om stemmen te verliezen aan die partijen.

Uiteraard moet er iets gedaan worden aan de mensonterende omstandigheden aan de grenzen van Europa, maar in aantallen valt het aantal migranten van buiten Europa in het niet bij de aantallen binnen Europa. Een trek trouwens die van alle eeuwen is en invulling kan geven aan problemen bij de vervulling van vacatures e.d.

De Correspondent kan ik overigens zeer aanbevelen. Ze doen diepgaand onderzoek en zijn ook niet bang hun eerdere fouten en veronderstellingen te herzien.

In het boek met ondertitel: Waarom we steeds harder werken voor steeds minder staat ook een aanvulling op wat GroenLinks schrijft over de economie. Het gaat over een doorgeschoten bezuinigingsbeleid, over belastingontduiking, over doorgeschoten flexibilisering, over de nieuwe slaven bij Bol, over Adam Smith, maar ook over Thatcher en Friedman (die resp. de bonden in de U.K. en de samenleving in Chili kapot hebben gemaakt).

Wat ik het meest bijzondere heb gevonden aan het boek, is de rol van premier Roosevelt. Het is haast onmogelijk je dat in de tijd van Trump voor te stellen, maar hij formuleerde toen al een beeld van de economie zonder de opbrengsten van wapenverkopen, drugs als bijvoorbeeld sigaretten, verslavende medicijnen, enz.

Helaas kwam de oorlog ertussen en wat ik lees is onthutsend. Sindsdien worden dat soort dingen wèl meegenomen in de definitie van de economie. Het bouwen van tanks, vliegtuigen en bommen waren gewoon nodig om Duitsland te verslaan.

Dat nog los van de vraag, waarom zoveel jonge mannen, die aan het begin van hun leven stonden, hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Dat het vaak, helaas gekleurde jongens waren, die geen andere keuze hadden. Eigenlijk heel naar je dat je realiseren. Was er toen een andere president geweest, dan was dat misschien zelfs niet eens gebeurd.

De vraag is ook nog: wat is nu eigenlijk economie? Economie zou een wetenschap zijn. Een wetenschap formuleert op basis van gevalideerd onderzoek een model, op grond waarvan er voorspellingen kunnen worden gedaan, dat met in achtneming van de randvoorwaarden geformuleerd bij het model. Keer op keer blijkt dat economie’helemaal geen wetenschap is en dat economie eigenlijk alleen kan verklaren waarom hun zogenaamde voorspelling niet is uitgekomen. Dit besef is heel confronterend, omdat politici zeggen hier wel hun beleid op te baseren.

Kortom wat is nu de boodschap voor (Groen)Links? Neem een voorbeeld aan wat de SP deed in betere tijden. Kom uit je bubbel, ga in gesprek en gooi (kleine) verschillen ter linkerzijde overboord en neem een voorbeeld aan wat rechts wat dat betreft heeft aangetoond te kunnen. Samenwerken zodat links weer beleid kan gaan maken.

De verbeelding aan de macht!

 

Henk Span

In de anderhalvemetersamenleving is het gebruik van de openbare ruimte wezenlijk veranderd.  Aan de ene kant zijn er minder autobewegingen en wordt het openbaar vervoer minder gebruikt. Aan de andere kant hebben de toenemende aantallen voetgangers en fietsers meer ruimte nodig om veilig afstand te houden. Dit speelt met name in de binnenstad van Leeuwarden, waar de publieke ruimte schaars is. Wat PAL GroenLinks betreft is nu dan ook het uitgelezen moment om extra stappen te zetten om de binnenstad van Leeuwarden versneld autoluw te maken.

 

Een autoluwe stad is een gezonde en aantrekkelijke stad

Steeds meer steden kiezen voor een autoluwe binnenstad en dat is ook helemaal niet gek, want eigenlijk zijn er vooral voordelen aan verbonden. Minder autoverkeer draagt bij aan de volksgezondheid. De leefomgeving is prettiger, groener en schoner door minder uitstoot van uitlaatgassen en fijnstof. Sowieso is het gezonder om de auto te laten staan en de fiets of benenwagen te nemen waar mogelijk. Daarnaast bevordert een autoluwe binnenstad ook de verkeersveiligheid: er zijn nou eenmaal minder verkeersongelukken als er minder auto’s rijden.

Een autoluwe binnenstad houdt meer publieke ruimte over voor terrassen, wandelaars en openbaar groen. Dit heeft ook positieve gevolgen voor winkeliers en horeca. Twee jaar geleden werd onder andere de Gran Vía - de grootste winkelstraat van Madrid - autoluw gemaakt tijdens de decembermaand en dat leidde tot een omzetstijging van maar liefst 9.5%.

 

Nieuwe manier van kijken door corona

Door de coronacrisis wordt anders naar de inrichting van de publieke ruimte gekeken. Grote Europese steden als Berlijn, Brussel, Parijs en Milaan kozen er enkele maanden geleden al voor om de rode loper uit te rollen voor fietsers en voetgangers. Zo werden stadscentra omgetoverd tot woonerven, zijn stille autowegen in gebruik genomen als (tijdelijke) fietspaden en zijn er plannen aangekondigd voor uitgebreide fietsnetwerken. Bestuurders van deze steden hebben al aangekondigd dat deze maatregelen om de steden fietsvriendelijker te maken niet weer onderaan de stapel belanden als de coronacrisis voorbij is.

Ook op nationaal niveau zijn er de nodige ontwikkelingen. Onder andere de gemeenteraden van Amersfoort, Amsterdam en Haarlem hebben al stappen gezet richting een autoluwe binnenstad en een groot deel van de binnenstad van Delft en Groningen is al geruime tijd autoluw. Partij voor de Dieren en PAL GroenLinks stelden voor de zomer al schriftelijke vragen over de maatregelen die het college treft om de publieke ruimte in Leeuwarden beter te verdelen tussen voetgangers, fietsers en auto’s.

 

Eerste stappen in Leeuwarden

Ook in de gemeente Leeuwarden zijn de eerste stappen richting een autoluwe binnenstad al gezet. Eerder dit jaar stemde een meerderheid van de Leeuwarder gemeenteraad in met een motie van PAL GroenLinks, D66, PvdA en de Christenunie om de binnenstad voor 2035 zo autoluw mogelijk te maken. Er wordt inmiddels hard gewerkt om het Gouverneursplein, Hofplein, Raadhuisplein en de Eewal en Wortelhaven autoluw te maken en er zijn ook al plannen in de maak voor de Korfmakersstraat.

 

Meer kansen

Wat PAL GroenLinks betreft zijn er nog wel meer mogelijkheden om de stad autoluwer en aantrekkelijker in te richten. Wat te denken van de Voorstreek, de Kelders, de Tuinen, de Tweebaksmarkt en het Ruiterskwartier? Op veel van deze straten is doorgaand autoverkeer nog steeds mogelijk. Wij zouden liever zien dat er geen sluiproutes meer mogelijk zijn, dat er alleen auto’s worden toegelaten voor mensen die in de binnenstad wonen en dat het aantal parkeerplaatsen wordt teruggedrongen ten bate van ruimte voor voetgangers, terrassen en openbaar groen.

Maar er is ook een dilemma, wanneer we cultuur vergelijken met topsport. Je kan ervoor kiezen om te investeren in cultuur als breedtesport. Dan stimuleer je amateurverenigingen en initiatieven van onderaf. Dat is een keuze. Maar wanneer je investeert in cultuur als topsport, dan zou het zomaar kunnen dat je ‘blockbuster’ olympisch kampioen wordt. In dat geval straalt dat succes af op de amateurverenigingen. Toen het Olympisch Hockeyteam kampioen werd, hadden amateur hockeyclubs soms wel een stijging van 90% in het aantal nieuwe aanmeldingen het jaar daarna.Blockbusters in het Fries Museum verspreiden zich als een olievlek uit over de hele gemeente. We zien dan dat economie, toerisme en cultuur zich met elkaar verbinden. En de slogan van Culturele Hoofdstad is wel heel erg van toepassing:

Dare to dream, dare to act, dare to be different.

Afgelopen tijd is de fractie via social media attent gemaakt op de ijsbeer van  AquaZoo. Volgens de post was het pure dierenmishandeling want het dier zou, afgezien van een klein waterplasje, geen water hebben om te badderen en wegkwijnen in AquaZoo.

Persoonlijk was mijn houding ten opzichte van dierentuinen altijd vergelijkbaar met het gevoel dat ik had toen ik vernam hoe onze voorouders in de Nederlandse hoofdstad zich bij de Wereldtentoonstelling in 1883 ook vergaapten aan tientallen inboorlingen, achter hekken in een nagebootst stukje Suriname op het Museumplein. Inderdaad vroeger werden ook mensen geëxposeerd ter vermaak en tijdverdrijf van andere mensen. De laatste keer dat een mensentuin gehouden werd, is slechts 62 jaar geleden. In 1958 in Brussel konden de bezoekers zich niet alleen vergapen aan het Atomium, de stalen constructie met negen gigantische bollen in het Heizelpark, maar ook konden wij westerlingen er mensen kijken. Die mensen kwamen uit Congo en werden tentoongesteld achter een afzetting van bamboe. Het publiek zag enkele honderden zwarte mannen, vrouwen en kinderen uit de kolonie in 'tableaux vivants'. Iets anders als zielig en slecht kun je hier toch niet van vinden? En wat is het verschil met een dierentuin?

De eerste (en laatste) keer dat ik in AquaZoo was, was een jaar of vijf geleden. Mijn kinderen waren klein en wilden net als hun klasgenoten ook eens naar AquaZoo. Wat mij vooral bij is gebleven waren de kleine hokjes waarin onder andere stokstaartjes en andere dieren zaten. Ze waren goed te bekijken, maar er bekroop mij een gevoel van gene omdat ik keek naar een verzameling dieren in te kleine hokjes. Daarna kwam ik er niet meer en schudde mijn hoofd als ik in de krant las dat er weer een nieuwe dierensoort aan de verzameling was toegevoegd.

Ik was benieuwd wat 'we' hiervan vinden bij GroenLinks. Helaas vond ik bij de landelijke GroenLinks standpunten onder dierenwelzijn van alles over ons standpunt ten opzichte van dierproeven, intensieve veehouderij, jacht, bont, antibiotica en nog veel meer, maar niets over dierentuinen. Om er iets van te vinden gingen we dus op werkbezoek naar AquaZoo. Met mijn persoonlijke gevoel en het idee om het achterhaalde concept van een dierentuin kritisch te bekijken, trof ik afgelopen dinsdag in de druilerige regen voor de ingang van AquaZoo fractiegenoot Petra Vlutters, mede GroenLinkser Berber van Zandbergen (raadslid in Tytsjersteradeel) en Caroline de Groot (fractievoorzitter Partij van de Dieren Leeuwarden).

Het werkbezoek We werden door de General Manager van het park (Jeroen Loomeijer), het hoofd Dierverzorging (William Kreijkes) en de ijsberenverzorgster Mandy ontvangen. Al pratende liepen we richting het ijsberenverblijf. Onderweg voerden we pittige gesprekken en het viel op hoe geëngageerd de dierenverzorgers waren. Met hun achtergronden in de universitaire studies diergedrag en hun werkervaring elders in de wereld waren ze opvallend kritisch. We spraken over het bestaansrecht van dierentuinen en de veranderingen die in AquaZoo zijn ingezet. Het uitgangspunt voor het bestaansrecht was van het oude verzamelen of vermaak helemaal verschoven naar opvang, onderzoek, fokprogramma's en educatie.

Toen we langs het, in mijn ogen weinig verheven, onderkomen van de Heilige Ibissen liepen gaf William aan dat deze dieren eigenlijk niet meer op zijn plek zijn in AquaZoo. De belangrijkste reden daarvoor is dat er in het wild meer dan genoeg van deze vogelsoort in zijn natuurlijke habitat te vinden is. 'Er is geen bedreiging en daarom geen enkele reden om ze in een dierentuin te hebben.' Het lastige is wel dat deze dieren niet teruggezet kunnen worden in de vrije natuur. Dat geldt ook voor de flamingo's, waarvan de meesten al stokoud zijn en waarvoor een soort uitsterfbeleid geldt in AquaZoo. Ze zijn allemaal geboren in gevangenschap en veel dierentuinen zitten met dit soort erfenissen wat in hun maag.

Het motto is nu minder dieren en meer ruimte. De keuze voor dieren moet gelegitimeerd kunnen worden. Veelal is dat de kans op uitsterven. Dieren die een plek krijgen maken dan ook deel uit van een Europees, en ook vaak wereldwijd, fokprogramma. Zo ook de ijsbeer. Bij het verblijf aangekomen worden we erop gewezen dat Felix, de negentienjarige ijsbeer die ooit in gevangenschap geboren werd, via een tunnel bij verschillende terreinen kan komen. Waar hij ligt mag hij zelf weten. Vroeger was er meer dwang en manipulatie, tegenwoordig staan de behoeftes en grillen van het dier centraal. Dat blijkt ook als we met de dierverzorger mee mogen om via de niet voor het publiek toegankelijke route getuige te zijn van het voeren van een flinke bak visjes en de favoriet van Felix: andijvie.

Felix ziet ons, ruikt de visjes, maar blijft liggen waar hij ligt. 'Tsja, dat gebeurt regelmatig. Vroeger werd er niet zoals tegenwoordig aan het begin van de dag goed gevoerd en waren de dieren afhankelijk van dit soort hapjes. Daarom zag je bij de showtjes in een dierentuin vrijwel altijd een meewerkend dier. Tegenwoordig is het echt aan het dier of hij wel of niet wat extra's wil in ruil voor het komen en het oefenen van wat verrijkingsoefeningen met publiek.'

Meteen schiet ik in de alertstand. 'Doen jullie kunstjes met de dieren?', vraag ik de verzorgster. Ze legt uit dat de oefeningen geen kunstjes zijn, zoals vroeger. Alles staat in het teken van het dier. Dus de verrijkingsoefeningen die ze nu doen zijn om te voorkomen dat dieren onder narcose gebracht hoeven te worden in het kader van de fok- en onderzoeksprogramma's. Het gaat om oefeningen als het openen van de bek zodat de verzorger erin kan kijken, het vrijwillig op de weegschaal gaan staan, rustig blijven zitten terwijl er wat vacht wordt afgeschoren of pootje geven zodat gecontroleerd kan worden of er geen steentjes of andere onregelmatigheden zijn. Dat doen ze eigenlijk bij alle dieren van de otter tot de ijsbeer. Verder wordt de beer iedere dag met geurtjes, verstopspelletjes en andere verleidingstactieken uitgedaagd in zijn verblijf. Maar Felix is vrij lui. Hij kiest vaak dezelfde plek en houdt niet enorm van zwemmen.

De beer waarmee Felix een tijdlang samenleefde was een stuk jonger en had meer speelbehoefte. Hij rende door alle verblijven heen en zwom ook liever. Dat kon hij naar hartelust doen in de ruim drie meter diepe, en voorzien van continue gezuiverde waterverversing, plas in het ene verblijf of het wat uitgestrekte meertje in het andere. (Daar gaat de aanname dat er slechts een modderplasje beschikbaar is en de reden dat de ijsbeer vies is hierdoor komt)

Het fokprogramma bepaalde echter dat de jonge beer naar een andere dierentuin moest en dan is dat voor de gastheer gewoon pech! 'Pardon, gastheer...?' Het blijkt dat de dieren niet eigendom zijn van AquaZoo, maar van het fokprogramma dat erop gericht is om waar mogelijk uit te zetten van beschermde dieren en als dat niet mogelijk is, bijvoorbeeld omdat de habitat ernstig bedreigd wordt, het soort in stand te houden. 'Bij de witte neushoorn waren we gewoon te laat, maar dat heeft wel veel mensen wakker geschud', aldus de verzorger.

Een grote wens van William de hoofd verzorging, is om een afdeling te openen met de nadruk op de lokale Fryske natuur. Hij vertelt over Gaia Zoo in Zuid-Limburg waar ze speciale eikelmuizen en korenwolven fokken die in die omgeving leven, maar met uitsterven bedreigd worden. Door de focus te richten op de biodiversiteit om ons heen en middels veel educatie aan te geven wat mensen zelf bij kunnen dragen aan meer behoud hopen ze op een positieve bijdrage.

Om ons heen zoomt en bloeit het. Het valt niet te ontkennen dat de hokjes die mij vijf jaar eerder tegen de borst stuitten verdwenen zijn en de grasstrookjes van vijf jaar terug plaats hebben gemaakt voor weelderige begroeiing met inheemse orchideeën, bramen maar ook de kerstbomen van Leeuwarders en inwoners van Tytsjersteradiel die bij een grote inleveractie in AquaZoo een plek kregen.

Het zijn dit soort dingen die maken dat ik een klein beetje in de war raak. Mijn oordeel zielig en slecht is best lastig om keihard overeind te houden. Als ik AquaZoo verlaat schiet er door mijn hoofd dat ik benieuwd ben hoe deze ontwikkeling gaat verlopen. Wat zullen mijn achterkleinkinderen over 62 jaar zeggen?

Femke Molenaar

Tweeënhalf jaar heb ik met veel passie de portefeuille Erfgoed&Monumenten gedaan. Het voelde bij mijn aantreden in 2018 misschien wel als de meest zwaarwegende portefeuille omdat ik ermee in de voetstappen van dé Piet van der Wal stapte.  

Onze Piet van der Wal was een legendarische kenner van panden, regelingen, bedreigingen en oplossingen. Regelmatig dacht hij zelf plannen uit die de ambtelijke dienst hielp bij mooie oplossingen. Een aantal daarvan die hij nog in de pijplijn had toen hij stopte, beschreef hij bij mijn aantreden uitvoerig. Ik nam me na zijn overlijden voor om deze als een soort legacy vast te houden en waar mogelijk gerealiseerd te krijgen.

Zijn plan voor de verkeerssituatie bij de Vredeman de Vriesstraat en de povere ruimte voor fietsers, maar ook zijn overtuiging dat alle vooroorlogse wijken in een beschermde parapluregeling zouden moeten komen zodat we als gemeente meer controle in handen hebben en niet meer verrast worden door het verdwijnen van een pand waarvan iedereen dacht dat het monumentale waarde had, maar dat niet bleek te hebben (Stationsweg). Ook had hij een enorm dossier, het dossier Stienserstraat, over de verbouwing van een vooroorlogs pand tot garage waarbij de hele karakteristieke gevel verdween. Zijn voorstel om de gevelindeling, naast bv daklijn, onderdeel van het beschermen te maken kwam hieruit voort.

Tegelijkertijd bleek ook vanuit de waan van de dag genoeg gaande te zijn dat vanuit deze portefeuille moest worden aangevlogen. Daardoor verschenen er in de afgelopen tweeënhalf jaar diverse schriftelijke vragen waarin we het college bevroegen of erfgoed gerelateerde zaken.

Voorbeelden hiervan zijn de vragen die we stelden aan de hand van foto's van de opslag van het torentje van Cuypers. In de jaren negentig werd het torentje, dat uit 1882 stamt en onderdeel uitmaakte van het Sint-Fredericus Liefdesgesticht, voor veel geld gerestaureerd door Leeuwarder Corporatie Patrimonium en daarna geschonken aan de Gemeente Leeuwarden. Lange tijd stond het op het hoekje naast de Blokhuispoort. Door de herindeling van dat gebied was er geen plek meer. De foto's die wij onder ogen kregen toonden het torentje op zijn zijde liggend in een weinig deplorabele staat. Zo ga je niet om met erfgoed! En we stelden met succes schriftelijke vragen. In de antwoorden konden we lezen dat "van mening zijn dat we een goede plek te hebben gevonden voor herplaatsing en zullen zorgen dat de torenspits daar in ere wordt hersteld."

Het torentje zal geplaatst worden in het buurtschap De Klamp waar aan het centrale dorpspleintje met de plaatsing "een extra dimensie toe en legt een link met de bestaande stad, terwijl duidelijk is dat het een toevoeging is", aldus te lezen in de beantwoording. Op de vraag wanneer werd geantwoord dat "De eerste fase van De Klamp wordt in het najaar van 2018 bouwrijp gemaakt. Vanaf midden 2019 kan de spits van het arkeltorentje geplaatst worden."

Tot op heden hebben we nog geen uitnodiging ontvangen voor de feestelijke herplaatsing, maar we houden onze vinger aan de pols.

Nog voor Buma als burgemeester in beeld was, hadden wij ons vizier op de Buma State laten vallen. Gealarmeerd door -wederom- de deplorabele staat gingen we op onderzoek uit. In dezelfde tijd verscheen een noodkreet van Heemschut Frysl^an over het achterstallige onderhoud en het uitblijven van de renovatie. Ook hierover stelden we schriftelijke vragen.

Ondertussen bleek de koers van het tot stand komen van de nieuwe Erfgoednota een spannend traject. Er werd gekozen voor een Erfgoed Agenda in plaats van de oldfashion vorm. Een meer eigentijdse vorm waarbij inbreng van onderop centraal stond, er tal van bijeenkomsten werden georganiseerd en het uitgangspunt om tot een levend document te komen even wennen was.

Na de Startnotitie Erfgoedagenda van de toekomst in mei 2019 is er op 17 september 2019 een brainstormsessie georganiseerd voor de raad in De Fabriek in Wergea. Tijdens deze brainstormsessie is input geleverd voor de "Erfgoedagenda van de toekomst". Daarnaast werd gevraagd om ook de maatschappelijke betrokkenen en belanghebbenden op het gebied van erfgoed bij het opstellen van de "Erfgoedagenda van de toekomst" te betrekken.

Met  het  thema  'Alles  is  erfgoed,  en  erfgoed  is  van  iedereen'  zijn  vervolgens  een  5-tal meepraat-sessies  voor  maatschappelijke  organisaties  en  belanghebbenden  georganiseerd. Deze sessies vonden plaats in Jelsum, Baard (december 2019), Jirnsum en twee in Leeuwarden(januari  en  februari  2020).  Alle  historische  verenigingen,  dorpsbelangen,  wijkpanels  en  een aantal andere organisaties en vertegenwoordigers die, op wat voor manier dan ook, met erfgoed annex zijn, waren uitgenodigd. De laatste bijeenkomst in Leeuwarden was een speciale sessie met  alleen  studenten  van  NHL  Stenden  en  een  paar  docenten.  Samen  met  algemene maatschappelijke  ontwikkelingen,  rijkskaders  en  de  input  vanuit  de  meepraatsessies  is  het visiedeel van de Erfgoedagenda van de toekomst tot stand gekomen.

In de motie die we in juli 2019 indienden tijdens de begrotingsbehandeling samen met D66, PvdA en FNP indienden konden we ons punt waar wij uit de samenleving volop geluid over kregen! Afgelopen week werd duidelijk dat het college dit afschaffen van leges op zonnepanelen en andere duurzame installatie kwijtschelden bij beschermde en monumentale panden zoals in Apeldoorn gebeurt ziet zitten. In de brief die hierover in augustus verscheen lezen we: "Om eigenaren van panden in beschermde gezichten en van 

monumenten tegemoet te komen bij het verduurzamen van hun pand, kan hetvoorstel worden gedaan om de leges voor het plaatsen van zonnepanelen op monumenten en in beschermde gezichten per 2021 af te schaffen. Dit zou dan meegenomen kunnen worden bij de vaststelling Legesverordening 2021.  

Het voorstel tot afschaffen van leges voor het plaatsen van zonnepanelen op monumenten en in beschermde gezichten heeft een beperkte invloed op de financiële opbrengsten, en daarmee de kostendekkendheid, van de gemeente Leeuwarden."

Terwijl ik dit schrijf zitten we midden in de behandeling in de raad van de Erfgoedagenda. Maar in de raadszaal zit niet ik, maar mijn collega Pim Astro. 

Omdat in de loop van de tijd mijn portefeuille werd uitgebreid met onder andere Wmo, bleek Erfgoed toch een wat eenzaam eilandje in mijn portefeuille. Ik bemerkte dat ik niet altijd de tijd en energie erin kon steken die het nodig had.

Ondertussen kwam Erfgoed wel aan bod in bestemmingsplannen of in relatie tot wonen en groen maar deze zaken waren vaak in handen van Pim Astro.

Dit alles heeft mij doen besluiten om Pim  -die als tweede woordvoerder wel altijd meekeek- te vragen om dit portefeuille onderdeel over te nemen. Dus dit schrijven is ook een beetje afscheid nemen...

Langs deze weg even speciale dank aan Tom Sandijck die mij altijd bijstond met raad en advies. Ook dank aan de beleidsadviseur (en tevens oud studiegenoot van mij) Leo van der Laan en de voorzitter van de Leeuwarder Historische Vereniging Aed Levwerd met wie ik vele uurtjes heb volgepraat!

Femke Molenaar