Poliflw

Wethouder Bouten (PvdA) heeft besloten het verblijf van arbeidsmigranten pas te gaan registreren na zeven maanden. Dat meldt de wethouder in een raadsinformatiebrief (zie bijlage). Nu is dat nog na vier maanden - op basis van een wettelijke verplichting. Paul Geurts, voorzitter van de SP-werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten, vindt het idee van wethouder Bouten niet best. "Bouten laat omwonenden van grootschalige huisvesting gewoon in de steek!", aldus Geurts.

Registratie Geurts: "Het klinkt mooi, wat de wethouder stelt. De gemeente kan veel geld besparen door pas later te gaan registreren. En daarnaast kan de inzet van de gemeente op een betere integratie van arbeidsmigranten alleen maar toegejuicht worden. Maar feitelijk laat hij daarmee de bewoners in het buitengebied, die te maken hebben met huisvesting van arbeidsmigranten in hun omgeving, gewoon in de steek. Want juist in hun buurt wonen de tijdelijke arbeidsmigranten die straks niet meer geregistreerd worden".

Nog maar een maand geleden heeft de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten naar wethouder Bouten een notitie gestuurd, waarin ze onder andere hamert op een goede handhaving van de regels, om daarmee overlast van de bij hen in de buurt gehuisveste arbeidsmigranten te voorkomen. Eén van de belangrijkste punten in dat kader is de registratie. De werkgroep schrijft: Om een goede handhaving te kunnen realiseren is een adequaat en sluitend registratiesysteem, waarin alle aanwezige arbeidsmigranten opgenomen zijn, een absolute must. Indien de gemeente dat niet kan realiseren is 'handhaving' een loze kreet"... Kennelijk heeft Bouten er geen moeite mee de opmerking van de werkgroep te negeren, terwijl hij nog onlangs in een gesprek met de werkgroep aangaf de werkgroep intensief te willen betrekken bij de beleidsontwikkeling.

Het nieuwe beleid van de gemeente druist ook in tegen de aanbevelingen van het zogenaamde "Aanjaagteam" onder voorzitterschap van Emile Roemer, dat de regering heeft ingesteld om advies te geven over het beleid ten aanzien van arbeidsmigranten, met name in verband met de coronacrisis. In één van de aanbevelingen stelt het Aanjaagteam dat wanneer er onder arbeidsmigranten een uitbraak van het coronavirus plaatsvindt, het van cruciaal belang is dat snel bekend wordt wie er mogelijk besmet zijn om direct de juiste coronamaatregelen te treffen. "Daarvoor is het belangrijk dat iedereen geregistreerd is om te kunnen weten waar hij of zij woont". Het Aanjaagteam gaat zelfs nog een stapje verder: "Bij normale bedrijfsvoering zullen de inlener en het uitzendbureau deze gegevens altijd actueel hebben om goed te kunnen inroosteren, te kunnen factureren en de loonheffingen en sociale zekerheidspremies te kunnen afdragen. De huisvester zal de beschikking hebben op het niveau van locatie en gebouwnummer. Het niet beschikbaar hebben van deze gegevens kan een indicatie zijn van tekortschietende bedrijfsvoering of verdere tekortkomingen". De regering heeft de aanbevelingen van het Aanjaagteam overgenomen, zo blijkt uit een brief aan de Tweede Kamer.

Juist in verband met de coronaproblemen heeft de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten aan het college van B&W in augustus een brief gestuurd waarin ze aandringt op een betere handhaving. In de brief stelt de werkgroep vraagtekens bij het toezicht, de controle en handhaving van de coronamaatregelen vanuit de gemeente.

Geurts: "Het is vreemd dat wethouder Bouten nu juist een tegengestelde beweging maakt en juist minder gaat registreren. Zijn verhaal over de hoge kosten is betrekkelijk. Het zijn de werkgevers, de uitzendbureaus en de huisvesters van arbeidsmigranten, die door de inschakeling en huisvesting van arbeidsmigranten flink geld verdienen. De kosten voor registratie kunnen gewoon bij hen in rekening worden gebracht. Dat dat nu al niet gebeurt is eigenlijk vreemd. Nu draait de lokale gemeenschap daar voor op". Een lid van de werkgroep, zélf werkgever, stelde: "Rare actie van de gemeente om de arbeidsmigranten niet meteen te registreren. Ik begrijp dat niet. Het registreren hoeft niet veel tijd te kosten. Gewoon gegevens overnemen uit het paspoort. Het geeft wel meteen duidelijkheid van wie waar gehuisvest is, waar men vandaan komt, in welke sector hij of zij werkt en wanneer men hier is gestart met werken. Bij de eerste registratie kun je er meteen bij zeggen: wanneer niet de juiste gegevens zijn aangereikt, dan kan dat tot sancties leiden bij registratie na 7 maanden, bijvoorbeeld terug naar eigen land.

Integratie Geurts vindt het beleid om de arbeidsmigranten beter te integreren in de samenleving een belangrijk punt. Met name het stimuleren van de Nederlandse taal is daarbij belangrijk. "Als er problemen zijn met je buren is het belangrijk dat je met elkaar kunt praten. Dan zijn problemen vaak gemakkelijk op te lossen. En op de werkvloer is het spreken van dezelfde taal alleen al vanuit veiligheidsoogpunt uitermate belangrijk", aldus Geurts. "Maar als je de plannen van Bouten leest, gaat hij die zaken pas aanpakken als de arbeidsmigrant besloten heeft in Nederland te blijven. Wij zijn van mening dat al vanaf het begin gewerkt moet worden aan de beheersing van de Nederlandse Taal. Werkgevers moeten gewoon tijdens werktijd ruimte vrij maken voor les in de Nederlandse taal. Dat moet binnen werktijd, omdat de meeste arbeidsmigranten als eerste doel hebben om geld te verdienen. Om dan buiten werktijd - vaak met een zware werkdag achter de rug - nog les Nederlands te gaan volgen is vaak te veel gevraagd. En het is ook logisch dat - vanuit het veiligheidsrisico op de werkvloer geredeneerd - de werkgevers dat bekostigen en niet de gemeente met gemeenschapsgeld. En het zijn immers ook die bedrijven die profiteren van de goedkope arbeidskrachten uit verre landen!". Wethouder Bouten schrijft in de raadsinformatiebrief dat hij aan de werkgevers een (vrijblijvende) 'solidariteitsbijdrage' wil vragen om de integratie te bevorderen. "Alsof het hier gaat om solidariteit", aldus Geurts. "Als je het op de keper beschouwt, betaalt de gemeente met gemeenschapsgeld de kosten van integratie en zou je dat kunnen zien als - overigens misplaatste - solidariteit met de werkgever... In die zin" - zo concludeert Geurts - "legt dit college de accenten precies verkeerd".

Omroep Horst aan de Maas besteedde aandacht aan het beleid van wethouder Bouten en vroeg Paul Geurts om commentaar op de plannen. De reportage is hier te bekijken.

De SP Horst aan de Maas draagt een besluit van de gemeenteraad aan de Kroon voor ter vernietiging. Het gaat om het besluit dat de raad genomen heeft op 2 juni 2020 en dat inhoudt dat (burger)raadsleden geen gebruik meer mogen maken van het ‘burgerpodium’. De SP heeft geconstateerd dat er in de praktijk slechts één persoon gebruik heeft gemaakt van het burgerpodium die tevens burgerraadslid is. Het gaat daarbij om de voorzitter van de Werkgroep Arbeidsmigranten Horst aan de Maas, Paul Geurts, die naast zijn voorzitterschap van de werkgroep ook burgerraadslid is. In het debat in de gemeenteraad over de verandering van het reglement van orde op dit punt kwam duidelijk naar voren dat het eenmalige optreden van Paul Geurts de reden was om de wijziging door te voeren.

Omdat Geurts óók als burgerraadslid tijdens vergaderingen van de gemeenteraad over specifieke onderwerpen het woord niet mag voeren, ontstaat bij de SP de indruk dat Geurts door dit besluit de mogelijkheid ontnomen wordt het woord te voeren over zaken waarbij hij als SP’er actief betrokken is. Reden om het raadsbesluit via een uitgebreide brief aan de Minister van Binnenlandse Zaken ter vernietiging voor te dragen aan de Kroon. Het besluit is volgens briefschrijver Geurts strijdig met de grondwet, in strijd met de wet (Gemeentewet en Awb), voldoet het niet aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en is het besluit in strijd met het algemeen belang.

De positie van burgerraadsleden is niet uitdrukkelijk in de Gemeentewet geregeld. In de praktijk zijn er een aantal redenen om burgerraadsleden in te schakelen voor het gemeenteraadswerk. Naast de hoge werkdruk van raadsleden of het via het burgerraadslidmaatschap een persoon voorbereiden op een later raadslidmaatschap vormen burgerraadsleden de ‘voelsprieten’ van de fractie. Met andere woorden: zij leggen een verbinding tussen wat in de maatschappij gebeurt en de gemeenteraadsleden. Juist die laatste functie heeft de SP burgerraadsleden ingeschakeld. De burgerraadsleden mogen aan de zogenaamde “voorbereidende” raadsvergaderingen deelnemen, maar niet aan de raadsvergaderingen waarin de raad besluiten neemt over raadsvoorstellen. De burgerraadsleden mogen niet stemmen over de aan de raad voorgelegde raadsvoorstellen. Alleen al om die reden is het vreemd dat burgerraadsleden niet mee zouden mogen praten over onderwerpen waarbij ze politiek nauw betrokken zijn.

Juist door van het burgerpodium gebruik te maken op de momenten vanuit een groep die een maatschappelijk onderwerp aan de orde stelt, is duidelijk vanuit welke achtergrond de betrokkene spreekt. Als hij deelneemt aan de raadsvergadering doet hij dat uitdrukkelijk als burgerraadslid.  In plaats van die transparantie te waarderen worden beide mogelijkheden aan Geurts ontnomen. Door hem de vrijheid van meningsvorming te ontnemen op specifieke onderwerpen wordt gehandeld in strijd met de grondwet.

Het besluit van de raad is in strijd met de gemeentewet en de Algemene wet bestuursrecht. De Awb wordt door de gemeenteraad  te strikt toegepast op de positie van een burgerraadslid, c.q. het begrip “persoonlijk belang”  wordt door hen te ruim opgevat en feitelijk ook toegepast op zijn engagement met maatschappelijke groepen. Dat betekent dat Geurts de raad niet als burger mag toespreken én bij specifieke maatschappelijke kwesties niet als burgerraadslid mag deelnemen aan het debat. Geurts wijst er in zijn brief op dat er bij de specifieke onderwerpen waarop gedoeld wordt (onder andere diens actieve betrokkenheid bij bewoners die meer inspraak willen bij de huisvesting van arbeidsmigranten in hun omgeving) geen sprake is van een “persoonlijk belang”. Het nastreven van “persoonlijk belang” (of eigenbaat) kan gedefinieerd worden als het bereiken van een voordeel waarmee het persoonlijke welzijn is gemoeid. Hierbij wordt wel onderscheid gemaakt tussen geïsoleerd en welbegrepen eigenbelang. Tegenover eigenbelang staan onbaatzuchtigheid, het belang van anderen en het algemeen belang. Dat laatste is het belang waar Geurts zich mee bezig houdt.

Volgens Geurts is het besluit van de raad in strijd met de beginselen van behoorlijk bestuur. In de beraadslagingen in de gemeenteraadsvergadering van Horst aan de Maas[1] is immers duidelijk geworden dat de wijziging vooral bedoeld is om hem de mogelijkheid te ontnemen gebruik te maken van het burgerpodium. Dat bleek onder andere uit het feit dat door fractievoorzitters die mede het voorstel tot wijziging van het reglement geformuleerd hebben in de behandeling van het voorstel nadrukkelijk verwezen werd naar Geurts. Verder zijn de overwegingen die door de betrokken raadsleden naar voren zijn gebracht gebaseerd op “feiten” die niet of nauwelijks onderzocht zijn, zonder het nader horen van de betrokkene. Geurts stelt in diens brief dat een gemeentebestuur – en dat geldt zeker ook voor de gemeenteraad – eerlijk moet handelen, zonder vooringenomenheid en niet op basis van die vooringenomenheid procedures vaststellen die het functioneren als burger én als burgerraadslid beperken.

Het besluit van de gemeenteraad is volgens Geurts ten slotte ook in strijd met het algemeen belang. Indien dat besluit in stand mag blijven, is het een ernstige aantasting van de essentie (‘voelsprieten’) en de positie van het burgerraadslid en betekent het een aanzienlijke beperking van zijn mogelijkheden een bijdrage te leveren aan de maatschappelijk-politieke ontwikkeling van zijn gemeente. Het besluit kan er toe leiden dat soortgelijke onwenselijke initiatieven elders in het land navolging vinden en daarmee de fundamenten van de democratie aantasten.

Alles bij elkaar redenen voor Geurts het raadsbesluit ter vernietiging aan de Kroon voor te leggen.

Bart Cox, die sinds 2018 de fractie van de SP heeft geleid in de gemeenteraad van Horst aan de Maas, heeft per 8 juli zijn fractievoorzitterschap opgegeven. Een lastig besluit voor hem en voor de afdeling, maar wij hebben begrip voor de stap die hij gezet heeft. Zijn ideeën over de politiek en het werk dat daarbij komt kijken zijn veranderd. Dit in combinatie met de hoeveelheid tijd die het kost om een goed raadslid te zijn, hebben hem doen besluiten te stoppen (lees in de bijlage diens persoonlijke brief over diens besluit te stoppen als raadslid).

De functie van fractievoorzitter zal ingevuld gaan worden door Sonja van Giersbergen. Sonja maakt sinds 2017 deel uit van de fractie in de gemeenteraad en is al jaren actief lid binnen de afdeling. We hebben er alle vertrouwen in dat zij op haar plek zal zijn als nieuwe fractievoorzitter.

Naast Aniet Fonteyne als raadslid zal Michael Van Rengs de derde SP-zetel bezetten. Michael is al sinds 2004 nauw betrokken bij de afdeling, zowel als raadslid, fractievoorzitter en als afdelingsvoorzitter.

 

 

Als voorzitter van de SP-afdeling Horst aan de Maas gaat Paul Geurts Michael van Rengs opvolgen. Paul Geurts is vanaf 1973 actief binnen de SP.

In de nacht van dinsdag op woensdag (16 juni 2020) - in de late uurtjes dus - werden vragen van de SP Horst aan de Maas met betrekking tot de in opspraak geraakte "Ruimte voor Ruimte-regeling" (RvR-regeling) behandeld (lees hier het artikel over de vragen en het verzoek om een nader onafhankelijk onderzoek). Namens de SP-fractie voerde burgerraadslid Paul Geurts het woord. Bij zijn vragen betrok Geurts ook een door de burgemeester opgestelde "analyse van het dossier Knops", dat opgesteld was naar aanleiding van vragen van onderzoeksjournalisten.

Veel vragen over uitvoering RvR-regeling Op 23 mei publiceerden de onderzoeksjournalisten Dohmen (NRC) en Sniekers (Dagblad De Limburger een artikel over de gang van zaken bij de RvR-regeling. De journalisten constateerden dat het doel van de regeling niet behaald is, dat door bestuurders gehandeld is in strijd met de openbare orde en dat met name oud-wethouder Knops misbruik gemaakt zou hebben van de regeling. Het artikel was aanleiding voor diverse partijen om vragen te stellen, zowel in de gemeenteraad van Horst aan de Maas (in eerste instantie door de SP, later ook door D66/Groen Links - zie vragen in de bijlage) als Provinciale Staten van Limburg. Inmiddels zijn de antwoorden van respectievelijk het college van B&W van Horst aan de Maas en Gedeputeerde Staten van Limburg aan de raad en de staten verzonden (zie voor de antwoorden de bijlagen). De antwoorden van het college van B&W van Horst aan de Maas op de vragen van D66/Groen Links laten nog op zich wachten.

Horst aan de Maas in de fout bij uitvoering RvR-regeling? De vragen van de SP in de gemeenteraad spitsen zich vooral toe op twee zaken:

in hoeverre is er sprake van dat deelnemers aan de Ruimte voor Ruimte regeling in 2009/2010 in aanmerking komen voor een compensatie voor te veel betaalde gelden, net als een achttal andere deelnemers die de betaling bij de rechter hadden aangevochten en die daar wel een compensatie voor hadden ontvangen van de Ruimte voor Ruimte BV? En wat speelde er rondom die compensatie van het achttal? in hoeverre is oud-wethouder Raymond Knops (de huidige Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken) bevoordeeld bij de bouw van diens woning in het kader van de Ruimte voor Ruimte regeling?

In antwoord op de SP-vragen geeft B&W in de Raadsinformatiebrief aan de gemeenteraad een nadere uitleg van de gang van zaken bij de rechtszaak van de acht deelnemers aan de RvR-regeling. Volgens B&W kwam het er kort samengevat op neer dat de rechter de gemeente van "misbruik van bevoegdheden" betichtte. Volgens B&W moest dat geïnterpreteerd worden als "de gemeente heeft op zich niets fout gedaan, maar had de zaken toen anders moeten regelen". En de raad zou toentertijd - vertrouwelijk via het zogenaamde 'seniorenconvent' waarin de fractievoorzitters zitting hebben - volledig geïnformeerd zijn over een en ander.

Nieuwe vragen over "dossier Knops". Wat het "dossier Knops" betreft, stelt het college van B&W dat toentertijd de vergunningverlening voor de woning voor Knops in een gebied met een agrarische bestemming met hoge landschappelijke waarden volgens de toen geldende regels open en transparant verlopen is. Maar deze stellingname van het college was voor onderzoeksjournalist Sniekers aanleiding om nieuwe vragen te stellen en die werden beantwoord door burgemeester Palmen (zie bijlage). Daaruit concludeerde de journalist dat Knops toentertijd groter had mogen bouwen van het toenmalige college van B&W dan de regels feitelijk toelieten. Daar had een ambtenaar toen nog wel op gewezen, maar B&W heeft dat advies terzijde gelegd en het projectbesluit ten behoeve van de vergunningverlening gewijzigd (zie in de bijlage het artikel in Dagblad De Limburger van 16 juni 2020). Burgemeester Palmen schreef vervolgens eigenhandig een "Nadere analyse dossier familie Knops" (zie bijlage), die hij zo'n vier uur vóór aanvang van de raadsvergadering op dinsdag 16 juni naar de gemeenteraad stuurde. De strekking van diens verhaal: de ambtenaar die toentertijd heeft aangegeven dat de regels die golden, een groot gebouw als Knops wenste niet zouden toestaan, was uitgegaan van verkeerde aannames. "Tien jaar geleden", aldus Palmen, "heeft er een passende beoordeling, een zorgvuldig gevoerde ruimtelijke procedure en transparante besluitvorming plaatsgevonden op een verzoek dat in lijn was met de gemeentelijke beleidsdoelstellingen". En "mij is niets gebleken van bevoordeling van de familie Knops". Kortom: er is niets aan de hand.

In de behandeling van de antwoorden op de SP-vragen in de gemeenteraad spitste de discussie zich gaandeweg toe op het dossier Knops. Was Knops nu wél of niet bevoordeeld toen hij een vergunning voor de bouw van een langgevelboerderij vroeg? Burgerraadslid Geurts wees er op dat het er op lijkt dat de regels die opgenomen waren in een ontwerp projectbesluit even aan de kant geschoven zijn ten gunste van Knops. Want korte tijd later - in 2012 - zou er in de gemeenteraad een regeling voor grote gebouwen in het buitengebied zijn aangenomen, waarin precies de regels stonden die bij de vergunning ten behoeve van Knops gewijzigd waren. Palmen wees er op dat niet in 2012 maar in 2013 een regeling voor grote gebouwen is vastgesteld door de gemeenteraad en dat de criteria die daarin opgenomen stonden wel degelijk afweken van het eerder ontwerp projectbesluit.

Wel of geen onafhankelijk onderzoek? In de brief van de SP Horst aan de Maas werd voorgesteld om een onafhankelijk onderzoek te verrichten naar de gang van zaken, vooral ook om daar van te kunnen leren. Palmen stelde daarop dat hij zo'n onafhankelijk onderzoek af moest raden. "Het gaat om zaken die al lang geleden hebben plaatsgevonden; wat betreft de compensatie van deelnemers is toentertijd alles uitgesproken met de betrokkenen; veel van wat de RvR-regeling betreft hoort bij de provincie (waar ook vragen zijn gesteld, ik heb alle feiten gepresenteerd); ik heb alle zaken op een rijtje gezet in de voorliggende analyse en daarmee is dit verhaal afgerond", aldus de burgemeester. Hij is van mening - zo liet hij weten - dat de gemeenteraad de tijd beter zou moeten besteden...  Rudy Tegels (CDA), de verantwoordelijk wethouder, deed nog een duit in het zakje met de opmerking dat hij de risico's bij de uitvoering nog eens tegen het licht had gehouden en had geconstateerd dat die risico's beperkt waren. SP-woordvoerder Paul Geurts stelde dat de raad - als controlerend orgaan - beter zelf die beoordeling zou kunnen doen en wees het argument dat het om een provinciale kwestie ging van de hand. Hij wilde een onafhankelijk onderzoek naar de twee zaken die te maken hebben met de uitvoering van de RvR-regeling door de gemeente Horst aan de Maas. Verder vond hij een onderzoek door de burgemeester, als vertegenwoordiger van het college van B&W, niet onafhankelijk. Tenslotte merkte hij op dat - zoals bleek uit de nieuwe vragen van de journalist - er steeds nieuwe vragen zouden komen en dat het daarom beter zou zijn onafhankelijk onderzoek te verrichten, waarin alles aan de orde komt en leidt tot conclusies en - waar nodig - tot aanbevelingen. "Dat is ook in het belang van de gemeente en de heer Knops", besloot Geurts zijn pleidooi.

Vooringenomenheid? Tegen het einde van de behandeling van de SP-vragen werd burgemeester Palmen ineens persoonlijk naar de SP-woordvoerder. Palmen beschuldigde Geurts van vooringenomenheid: "Als u de lijn volgt, waarvan ik denk dat u er op zit, dan zal het nooit zo zijn dat een onderzoek dat niet uitkomt bij wat u vindt, u genoegdoening zal geven. Volgens mij zit u op de lijn dat u het antwoord voor uzelf al heeft gegeven. Dat blijkt ook wel uit de manier waarop u deze vragen stelt. Als er een uitkomst is die u niet bevalt, is mijn inschatting dat u altijd zult blijven zeggen dat er nog vragen zijn en dat de schijn van belangenverstrengeling niet is weggenomen". Vervolgens bood Palmen SP'er Geurts geen mogelijkheid daarop te reageren, door eenvoudigweg de geluidsknop terug te draaien. In zijn blog 'Horst Sweet Horst' schreef Wim Moorman naar aanleiding van dit incident: "Als hier íemand blijk geeft van vooringenomenheid is het de burgemeester zelf wel. En als het íemand niet past om vooringenomen te zijn is het een burgemeester wel. Insinueren dat een (burger)raadslid zich schuldig maakt aan iets zonder dat hij dat kan bewijzen, is een burgemeester onwaardig".

Standpunten van de andere fracties in de gemeenteraad De fracties van PvdA, D66/Groen Links, VVD, CDA en Essentie stelden tijdens de behandeling van de RvR-regeling geen vragen en bemoeiden zich niet met de discussie tussen Palmen en Geurts. Pas toen de SP de andere fracties vroeg of zij het voorstel voor een onafhankelijk onderzoek naar de gang van zaken wilden ondersteunen, kwamen er reacties. PvdA-woordvoerder Richard van der Weegen vond dat Geurts goede vragen stelde en dat de antwoorden hem steeds meer deden neigen naar een interpellatiedebat of een raadsonderzoek. Wel had hij moeite met de vragen die Geurts stelde over de analyse van de burgemeester inzake "dossier Knops", want die notitie zou pas geagendeerd staan voor de gemeenteraadsvergadering in september... CDA-fractievoorzitter Loes Wijnhoven vond dat de vragen van de SP afdoend beantwoord waren en vond verder dat de vraag of er een onderzoek zou moeten plaatsvinden, besproken zou moeten worden in het presidium van 2 juli. Ook Maarten Voesten van D66/Groen Links was van mening dat over wel of niet onderzoeken gesproken moest worden in het presidium van 2 juli, maar gaf tegelijkertijd aan dat was aangetoond dat er een onderzoek nodig was om alles boven tafel te krijgen. Yvonne Douven van de VVD vond een nader onderzoek in ieders belang, maar vond wel dat dat eerst in het presidium besproken moest worden. Daar sloot Bram Hendrix van Essentie zich bij aan.

Wordt ongetwijfeld vervolgd...

Bekijk hier de raadsvergadering van 16 juni 2020 (de behandeling van de vragen met betrekking tot de RvR-regeling start op 4.36.00 uur).

Een meerderheid van het presidium van de gemeenteraad van Horst aan de Maas stelt voor om het regelement van orde van de gemeenteraad te wijzigen. De wijziging komt er op neer dat burgerraadsleden voortaan niet meer mogen inspreken tijdens het burgerpodium. In de praktijk, zo blijkt uit vragen van de SP-fractie, heeft er slechts één persoon gebruik gemaakt van het burgerpodium, die tevens burgerraadslid is. Het gaat daarbij om de voorzitter van de Werkgroep Arbeidsmigranten Horst aan de Maas Paul Geurts, die naast zijn voorzitterschap ook burgerraadslid is.

Het burgerpodium is bedoeld voor inwoners en derden – denk bijvoorbeeld aan een comité dat opkomt voor behoud van Zwembad De Berkel – om een onderwerp aan te kaarten dat niet op de raadsagenda staat. Volgens een deel van het presidium moet een bestuursorgaan (de gemeenteraad) niet willen dat een bestuurder (een burgerraadslid) met een persoonlijk belang kan inspreken. De verdere besluitvorming kan daardoor immers beïnvloed worden.

In een brief aan de gemeenteraad schrijft de persoon waar de wijziging met name op gericht lijkt – Paul Geurts – dat met de wijziging een onjuist middel wordt gehanteerd (zie bijlage). Hij stelt dat als een burgerraadslid inspreekt niet als burgerraadslid, maar als vertegenwoordiger van een belangengroep, iedereen ziet welk belang hij vertegenwoordigt. Vervolgens stemt hij niet mee en is er dus geen andere beïnvloeding dan hetgeen hij als belangenvertegenwoordiger uitspreekt. In de gemeenteraad zelf spreken en stemmen echter allerlei raadsleden die óók lid zijn van een organisatie, zoals een sportvereniging, een maatschappelijke organisatie en dergelijke, gewoon mee. Dát zou voorkomen moeten worden. Dat kan door – voorafgaande aan de bespreking van een agendapunt – aan te geven welke raadsleden een belang hebben bij de kwestie en dan niet mee mogen praten en stemmen over het betreffende punt.

Naar de mening van Geurts zit het probleem niet in de mogelijkheid gebruik te maken van het burgerpodium, maar in het feit dat burgerraadsleden zoals hij de eed of gelofte hebben moeten afleggen om hun onafhankelijkheid te benadrukken. Terwijl het ‘instituut’ burgerraadsleden juist in het leven is geroepen vanwege een specifieke deskundigheid of betrokkenheid bij maatschappelijke organisaties. Burgerraadsleden zijn in die zin per definitie mensen die ‘de maatschappelijke betrokkenheid’ in het debat brengen. Dat geld in ieder geval voor de SP, aldus Geurts. “Er kan toch moeilijk bezwaar gemaakt worden tegen het feit dat een burgerraadslid precies doet wat de SP zo belangrijk vindt: mensen mobiliseren, verbinden, betrekken bij het democratisch proces en dat óók tot uiting laten komen in een instrument als het burgerpodium”.

Overigens kan gesteld worden dat een (burger)raadslid ook diens gewone rechten als burger behoud. Als burger mag hij gewoon opkomen voor zijn belangen. Dat is een grondrecht. Eén van de manieren om voor je belangen op te komen is om als burger gebruik te maken van het burgerpodium. Door Geurts het recht te ontzeggen gebruik te maken van het burgerpodium wordt hem feitelijk een grondrecht onthouden. Dat is juridisch gewoon niet in de haak.

In de raadsvergadering van dinsdag 19 maart 2019 stond het gezondheidsbeleid van de gemeente Horst aan de Maas op de agenda. Voorafgaande aan de vergadering nam Paul Geurts, voorzitter van het Comité Nationaal ZorgFonds Horst aan de Maas, de gelegenheid te baat om gebruik te maken van het spreekrecht. Hij gaf aan dat hij een aantal zaken miste in het beleidsplan en kondigde aan dat het Comité zelf met een notitie komt, waarin ze concrete voorstellen gaat doen in het kader van preventieve gezondheidszorg. Ook SP-raadslid Aniet Fonteyne uitte kritiek op het beleidsstuk. Zij vond het stuk vaag en wees op het ontbreken van concrete plannen.

In zijn toespraak (zie bijlage) richting gemeenteraad wees Paul Geurts van het Comité NZF Horst aan de Maas er op dat het comité in de beleidsnota "Positieve Geondheid, een plus voor Horst aan de Maas"  en het bijbehorende raadsvoorstel (zie bijlage) geen concrete plannen heeft aangetroffen in het beleidsplan. "Wellicht hangt dat samen met de in de notitie beleden sterke individualisering (de nadruk op individueel gedrag) en het afschuiven van de overheidsverantwoordelijkheid naar de gemeenschap", aldus Geurts. Hij stelde dat de gemeente in het kader van preventie vaker ook zélf verantwoordelijkheid moet nemen, bijvoorbeeld als het gaat om het probleem van fijn stof. "Fijn stof wordt onder andere uitgestoten door IV-bedrijven. Voor die bedrijven verleent de overheid vergunningen. In die vergunningen kan de overheid voorwaarden stellen, bijvoorbeeld ten aanzien van de uitstoot van fijn stof. Nederland – en in navolging daarvan Horst aan de Maas - gaat daarbij uit van de normen van Europa en trekt daar ook nog een deel van af vanwege het zeezout, dat hier in Horst aan de Maas in overmate aanwezig is…  terwijl de Wereld Gezondheidsorganisatie, de WHO, een veel lagere norm hanteert. Als Horst aan de Maas echt de gezondste regio van Europa zou willen worden, zou ze dat toch ter harte mogen nemen. Maar van dit soort preventie – waar de overheid toch écht de belangenvertegenwoordiger is van alle burgers – zie je niets terug in de notitie. Dat is een duidelijk gemis. Of een gemiste kans, zo u wilt", betoogde de voorzitter van het comité NZF Horst aan de Maas. Hij kondigde aan dat het comité bezig is met het uitwerken van haar visie met betrekking tot preventie en de taak van de gemeente daarbij. Zo vlug als zij daar mee klaar zijn en een en ander aan het papier hebben toevertrouwd, wil het comité deze visie en de daaruit voortvloeiende concrete voorstellen graag presenteren aan de gemeenteraad en het College van B&W.

SP-woordvoerder Aniet Fonteyne refereerde in haar betoog over het beleidsplan van de gemeente Horst aan de Maas aan het in september 2017 door de toenmalige SP-gedeputeerde Marleen van Rijnsbergen gelanceerde actiecentrum "Limburg Positief Gezond". Dit actiecentrum ondersteunt en faciliteert initiatieven en activiteiten rondom "positieve gezondheid".  Zodat zorg- en ander andere organisaties en gemeenten met concrete activiteiten aan de slag gaan. Enkele concrete voorbeelden: "Pluspunt ouderenzorg voor snelle diagnose en advies", "wijkontwikkelingsplan Donderberg Roermond" en *Kansrijk van start". Niet alleen een gezond lichaam, maar ook leuk werk, zinvolle dagbesteding, een prettige leefomgeving en maatschappelijke participatie zijn volgens SP-woordvoerder Fonteyne belangrijk voor het welbevinden. "Het zou mooi zijn als we dit ook zouden zien als een plus voor Horst aan de Maas". Net als Geurts miste zij in de beleidsnotitie concrete plannen voor de gemeente.

"Alles overwegende" zo stelde het SP-raadslid - " is de inhoud van deze notitie voor de SP te vaag om hiermee in te kunnen stemmen. In haar reactie op het betoog van Fonteyne gaf wethouder Birgit Op de Laak toe: "Misschien hadden we in de notitie inderdaad meer concrete plannen moeten noemen die we hebben liggen". In een uit te geven Nieuwsbrief worden de initiatieven vanuit Horst aan de Maas publiek gemaakt, zo zei de wethouder toe. En ook de gemeente dient - op andere beleidsterreinen - haar verantwoordelijkheid te nemen, stelt Op de Laak mét de SP. Net als de fractie van de PvdA riep ze de SP op alsnog in te stemmen. Want er zouden vanuit het beleid vanzelf concrete plannen naar voren komen.

De SP-woordvoerdster gaf aan heel benieuwd te zijn naar die concrete plannen, maar consteerde dat de onduidelijkheid wat betreft de verantwoordelijkheid vanuit het college nog steeds gemist wordt. Zij stelde daarop voor om de notitie aan te houden  en op zo kort mogelijke termijn met concretere plannen te komen. Daar wilde de wethouder echter niet in mee gaan.Voor de SP gaf het uitblijven van de gevraagde concrete plannen uiteindelijk toch de doorslag om niet in te stemmen met de beleidsnota.