Poliflw

De regering moet tolken die Nederlandse militairen helpen, beter beschermen. Zij zijn een systematisch vervolgde  groep, waardoor zij bijvoorbeeld recht hebben op asiel in Nederland, wanneer zij in direct en persoonlijk gevaar komen.  Een meerderheid in de Tweede Kamer steunt een motie van D66, ChristenUnie, VVD, CDA, GroenLinks en SP waarin dit wordt geregeld.

D66-Kamerlid Salima Belhaj: ‘deze tolken zijn van onschatbare waarde voor onze militairen. Met gevaar voor eigen leven helpen zij ons in moeilijke gebieden. Nu is het tijd om ook hén te helpen. Zij zijn hun leven niet meer zeker in bijvoorbeeld Afghanistan en worden opgejaagd door de Taliban. Daarom is het volkomen terecht dat zij en hun familie alle mogelijke hulp krijgen van Nederland wanneer zij gevaar lopen.’

Joël Voordewind van de ChristenUnie is mede-indiener van de motie: ‘Deze tolken lopen gevaar doordat ze het bondgenootschap hielpen in de strijd tegen de Taliban en IS. We hebben een morele plicht hen te helpen en veiligheid te bieden. Als we staan voor onze vrijheden dan betekent het nu dat we deze mensen niet in de steek laten.’

Bescherming tegen gevaar

Deze regeling is ook belangrijk voor de veiligheid van tolken bij toekomstige missies. Tolken die hebben gewerkt voor het Nederlandse leger lopen soms in eigen land gevaar, net als hun familie. Zij worden door bijvoorbeeld de Taliban gezien als verraders. Belhaj en Voordewind riepen de minister van Defensie al eerder op om deze groep beter te beschermen en te steunen, nadat bleek dat een aantal tolken was vermoord vanwege hun vertaalwerk.

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Alexander Pechtold benoemd tot erelid D66

Voormalig D66-leider Alexander Pechtold is vanmiddag op het partijcongres in Breda benoemd tot erelid van D66. Dat maakte partijvoorzitter Annemarie Spierings bekend. Pechtold werd uitgebreid toegesproken door waarnemend D66 vice-premier Wouter Koolmees.

Koolmees roemde Pechtold als de man die D66 “heeft gered van de politieke dood”. Het erelidmaatschap is de hoogste onderscheiding binnen D66. Slechts een handvol D66’ers ging Pechtold voor, zoals Hans van Mierlo, Els Borst en Jan Terlouw.

Partijvoorzitter Spierings roemde Pechtolds inzet voor de partij: “De bevlogenheid van Alexander liet me in 2010 de stap zetten om lid te worden van D66. Onder andere door zijn inzet voor de vereniging, kwam D66 er vanaf 2006 weer bovenop. Die enorme betrokkenheid bij de vereniging heeft hij altijd vastgehouden en daar zijn we hem heel dankbaar voor.”Koolmees voegde daaraan toe: “Samen met anderen professionaliseerde hij de partijorganisatie. Onder zijn leiding verdrievoudigde het ledental. En hij gaf de partij inhoudelijk weer kleur op de wangen met een duidelijke hervormingsagenda en zijn voortdurende strijd tegen de ideeën van Geert Wilders.”

Pechtold boekte met D66 de ene verkiezingsoverwinning na de andere. In 2014 werd de partij de grootste bij de Europese verkiezingen en bij de gemeenteraadsverkiezingen in datzelfde jaar veroverde D66 meer dan 40 gemeenten, waaronder Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Groningen. Onder Pechtold groeide D66 in de Tweede Kamer van 3 zetels in 2006 naar 19 zetels in 2017, de een-na-beste uitslag in de geschiedenis van de partij. Koolmees: “Alleen Hans van Mierlo heeft ooit een hogere uitslag gehaald. Alexander, dan ben je in onze partij een hele grote meneer.”

Koolmees zelf bewaart vooral goede herinneringen aan de vele akkoorden die hij samen met Pechtold namens D66 sloot. Hij memoreerde onder meer het Lenteakkoord in 2012, na de val van het kabinet Rutte-I van VVD, CDA en PVV. En het Herfstakkoord, waarbij D66 in 2015 vanuit de oppositie 500 miljoen euro voor het onderwijs wist te regelen. Koolmees: “Hij durfde vanuit de oppositie z’n nek uit te steken, samen te werken, verantwoordelijkheid te nemen in crisisjaren. Hij is erin geslaagd van D66 weer een relevante partij te maken.”

Wil je het moment terugkijken? Kijk dan hier.

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweede Kamer neemt Brexit-noodwet aan

Met een ruime meerderheid is de Brexit-noodwet aangenomen door de Tweede Kamer. Dankzij de noodwet kunnen Nederlanders die in het Verenigd Koninkrijk wonen de Britse nationaliteit aannemen zonder de Nederlandse te verliezen. De wet is ingediend door D66, VVD, GroenLinks, PvdA en 50PLUS. 106 Kamerleden stemden voor het wetsvoorstel.

Mede-initiatiefnemer Sjoerd Sjoerdsma: “dit is goed nieuws voor alle Nederlanders die aan de overkant van de Noordzee in onzekerheid zitten. Doordat ze hun Nederlandse nationaliteit mogen behouden, komen zij niet onverhoopt in de problemen door het politieke gedoe in het Verenigd Koninkrijk. Daar laat de politiek het afweten, dus ik ben blij dat de partijen hier in Nederland juist de handen ineen slaan.”

De wet is een vangnet voor Nederlanders in het VK en beschermt ze tegen de negatieve gevolgen van No Deal-Brexit of een Brexit waarin de burgerrechten niet geregeld zijn. Dankzij de noodwet worden zij niet gedwongen op stel en sprong te kiezen tussen een Nederlands of Brits paspoort met alle negatieve gevolgen van dien. De enige manier waarop de Nederlandse regering deze mensen kan helpen is door hen de dubbele nationaliteit toe te staan.

Deze uitzonderlijke maatregel is nodig vanwege de unieke situatie die de Brexit is. Nederlanders in het VK verkeren in grote onzekerheid, met name als het gaat om hun recht op verblijf in het VK. Ondertussen kunnen ze niets doen om zichzelf te beschermen. Een Nederlander die al jaren in Londen woont, kan straks een Brits paspoort aanvragen zonder zijn Nederlandse staatsburgerschap te verliezen. Op die manier is er geen twijfel over verblijfsrecht, recht op onderwijs of sociale zekerheid. Normaal verlies je automatisch de Nederlandse nationaliteit, zodra je vrijwillig een tweede nationaliteit aanneemt. Dat wijzigt nu alleen in deze uitzonderlijke situatie van de Brexit.

De Brexit-noodwet gaat nu naar de Eerste Kamer, die er naar verwachting binnen enkele weken over stemt.

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

D66 vindt dat Nederland deelt in de collectieve verantwoordelijkheid voor een veilige wereld. Een wereld waarin er voortdurend aandacht moet zijn voor mensenrechten, de internationale rechtsorde en mensen in kwetsbare posities. Internationale samenwerking is dé kracht achter veiligheid en welvaart. D66 ziet in die internationale samenwerking een leidende rol voor Europa.

Tjeerd de Groot: “Vandaag ga ik in gesprek met boeren”

Vandaag ga ik het gesprek aan met boeren die in Den Haag komen demonstreren. Zoals ik al jarenlang spreek met boeren over hun toekomst. Zo’n gesprek is nu harder nodig dan ooit.

Al decennia passen boeren zich aan. Ze beantwoorden nieuwe regels met nieuwe technieken. Of met harder werken. Of met allebei.

“Het water staat me aan de lippen… en met mij zijn er velen”, zei een boer laatst tegen me. Hij wilde weten welke keuzes hij nog kon maken. Het plaatje van zijn onderneming moest gewoon kloppen: voor hemzelf en zijn gezin. Bovendien wilde hij de omgeving goed achterlaten voor zijn kinderen.

Zeventig uur werken voor weinig geld, dat is niet de toekomst die boeren zich voorstellen als ze beginnen. Ze houden van hun dieren en het landschap. Het liefst willen ze dier- en natuurvriendelijk ondernemen. “Maar ja, wat moet je?” vroeg de boer me. “Het gaat gewoon niet anders. Ik sta met mijn rug tegen de muur.”

Hij begreep ook niet dat boerenbestuurders en politici maar blijven vertellen dat “we” de beste boeren van de wereld zijn. Alsof alle problemen vanzelf verdwijnen als we maar een beetje trotser op de boeren zijn. “Van waardering kan de schoorsteen niet roken”, zo zei hij treffend.

Al dertig jaar zet ik me in voor een modernere, duurzame landbouw. Voor de boer én voor de samenleving. En al net zolang hoor ik deze verhalen van boeren . Al tientallen jaren hebben mensen zich ingezet om boeren een goede toekomst te geven. Maar er kwamen vooral nieuwe regels en steeds weer veranderingen. En de boer paste zich aan, investeerde in nieuwe technieken, kocht nieuwe apparatuur en deed zijn best. Elke keer als hij erin slaagde goedkoper te produceren, verlaagde de supermarkt de inkoopprijs. Ondertussen gaf de hoge productie ook problemen: mest, stankoverlast, uitputting van de bodem en vervuild grondwater. Wat er dus gebeurde was dat boeren nauwelijks iets verdienen, maar ondertussen de kritiek over vooral de intensieve houderij van varkens en kippen aanhield. Dat roer moet nu echt om.  Zowel voor de boer als voor de aarde.

Anders. Oke. Hoe dan anders? En zonder dat er elke maand een andere maatregel genomen wordt? De oplossing is te vatten in één begrip: kringlooplandbouw. Nu moeten boeren heel veel middelen kopen om te produceren, zoals dure kunstmest, dure bestrijdingsmiddelen en kostbaar voer. Zonde van het geld. Dat kan anders. Er is ook voer dat mensen niet kunnen of willen eten. Een koe eet gras, varkens zijn van nature opruimers van eten dat anderen niet eten en kippen zijn insecteneters. En dan de mest. Nu is een varkenshouder tienduizenden euro kwijt aan het afzetten van mest. In de stal komen pies en poep bij elkaar en dat gaat rotten. Een varken is zindelijk, dus zorg voor een stal waar goede mest uit komt, dan kun je eraan verdienen! En de akkerbouwer gebruikt nu nog veel dure kunstmest en bestrijdingsmiddelen, terwijl natuurlijke bodems zelf voor gezonde planten kunnen zorgen. Dat valt te leren. Met leiderschap, hulp en visie.

De visie van D66 is: met minder dieren meer verdienen. Minder dieren, doordat we geen duur voer geven dat mensen ook kunnen eten. Als koeien gras, varkens restproducten en kippen insecten eten, dan heeft de boer lagere kosten en het is beter voor de aarde. Meer verdienen kan een boer als we hem helpen deze producten met een goed verhaal tegen een betere prijs op de markt af te zetten.

Al in het regeerakkoord van twee jaar geleden hebben we met Christenunie, CDA en VVD uitgesproken dat de huidige manier van voedsel produceren niet houdbaar is. We hebben het ministerie van Landbouw honderden miljoenen gegeven om boeren te ondersteunen. Of voor hen die dat niet willen of kunnen, hulp én financiële steun bij het stoppen. Helaas ligt dat geld nog op de plank en is er nauwelijks een euro van uitgegeven. Terwijl voor vier op de tien boeren, zo bleek deze week uit onderzoek, stoppen best bespreekbaar is, mits er een goede financiële regeling tegenover staat.

De stikstofcrisis heeft de noodzaak van de omslag naar kringlooplandbouw nog groter gemaakt. We willen in dit land namelijk, behalve duurzaam voedsel produceren, ook huizen kunnen blijven bouwen voor de vele, vaak jonge mensen die op de woningmarkt nu geen huurhuis én geen koophuis kunnen krijgen.

Vandaag ga ik naar het Malieveld. Met een warm hart voor de moderne boer. Met open vizier en zin in een goed gesprek. En met de boodschap dat boeren in mijn ogen meer geholpen zijn met een duidelijk perspectief voor de toekomst dan met een blik op het verleden. Een boodschap waarvan ik als geen ander begrijp dat die bij sommige boerengezinnen hard aankomt. Maar het is wel de eerlijke boodschap. Op weg naar een nieuwe toekomst.

Tjeerd de Groot

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Meerderheid Tweede Kamer wil Brexit-noodwet

D66, VVD, GroenLinks, PvdA en 50PLUS dienen een Brexit-noodwet in. Dankzij de noodwet kunnen Nederlanders die in het Verenigd Koninkrijk wonen de Britse nationaliteit aannemen zonder de Nederlandse te verliezen. De partijen hebben gezamenlijk een meerderheid in de Tweede Kamer.

Tweede Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma: “een No Deal-Brexit komt nu echt angstaanjagend dichtbij. Nu  ze er aan de overkant van de Noordzee een chaos van maken, moet de Nederlandse politiek de handen ineen slaan. Nederlanders in het VK mogen niet worden gegijzeld door de Brexit. Daarom komen we met dit vangnet.”

De wet is een vangnet voor Nederlanders in het VK en beschermt ze tegen de negatieve gevolgen van No Deal-Brexit of een Brexit waarin de burgerrechten niet geregeld zijn.  Met de onvoorspelbare politieke situatie in het VK is een no deal-Brexit – helaas – nog steeds een angstaanjagend reëel scenario. Dankzij de noodwet worden zij niet gedwongen op stel en sprong te kiezen tussen een Nederlands of Brits paspoort met alle negatieve gevolgen van dien. De enige manier waarop de Nederlandse regering deze mensen kan helpen is door hen de dubbele nationaliteit toe te staan.

De partijen benadrukken dat deze uitzonderlijke maatregel nodig is vanwege de unieke situatie die de Brexit is. Nederlanders in het VK verkeren in grote onzekerheid, met name als het gaat om hun recht op verblijf in het VK. Ondertussen kunnen ze niets doen om zichzelf te beschermen. Deze noodwet biedt voor hen een vangnet en voorkomt dat ze slachtoffer worden van  Brexit-onzekerheid. De vijf partijen vinden dat de Nederlandse politiek de handen ineen moet slaan nu de Britse politiek het dreigt te laten afweten.

Een Nederlander die al voor de Brexit in bijvoorbeeld Londen woonde, kan straks een Brits paspoort aanvragen zonder zijn Nederlandse staatsburgerschap te verliezen. Op die manier is er geen twijfel over verblijfsrecht, recht op onderwijs of sociale zekerheid. Normaal verlies je automatisch de Nederlandse nationaliteit, zodra je vrijwillig een tweede nationaliteit aanneemt. Dat wijzigt nu alleen in deze uitzonderlijke situatie van de Brexit.

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Rob Jetten – Bouwen aan het Nederland van de toekomst (APB 2019)

Lees hier de inbreng van D66-fractievoorzitter Rob Jetten tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen 2019.

Ook namens mijn fractie wil ik mijn medeleven betuigen aan de familie en nabestaanden van advocaat Wiersum die vanmorgen in Amsterdam op een hele laffe wijze is doodgeschoten. Als we de eerste berichten mogen geloven, is dit een aanval op onze rechtsstaat. Waarbij niet alleen kroongetuigen, maar ook advocaten die mensen bijstaan in strafzaken het leven niet meer zeker zijn. En ik dank de minister voor de eerste brief die hij vandaag naar de Kamer heeft gestuurd. Ik vertrouw erop dat alles op alles wordt gezet om de onderste steen boven te krijgen.

Voorzitter,

De Algemene Beschouwingen van een fractievoorzitter van een coalitiepartij kennen doorgaans een vast stramien. De behaalde resultaten van het kabinet worden met gepaste trots opgesomd. De oppositie voorgehouden dat er al veel voor elkaar is gekregen. De bewindspersonen krijgen eventueel een pluim op de hoed. Verwijzend naar een rapport wordt natuurlijk wel nog even benadrukt dat ‘we er nog lang niet zijn’.

Ga ik dat helemaal anders doen? Het is mijn eerste keer, dus ik ga het proberen. Maar of ik de verleiding kan weerstaan, dat kan ik niet beloven. Ik vind het wel comfortabel dat het hier een tikkeltje voorspelbaar is. Een oase van rust en orde.

Eerlijk is eerlijk: politieke kalmte past mijn radicale fractie normaal gesproken niet. Maar nu ben ik er blij mee. Want wij staan in Nederland in het oog van een wereldstorm. De Verenigde Staten en China voeren een roekeloze handelsoorlog. Rusland raast in onze Europese achtertuin. En de regisseur van Brexit verdient inmiddels een Oscar voor beste horrorfilm. Hier in Nederland, in het oog van de storm, kan ook wel eens een windje opsteken. Tussen partijen. Binnen partijen. Baudet heeft het over de ‘brokstukken van onze beschaving’. Maar kijk, voorzitter! Samen brengen we hier wel iets tot stand.

Ons pensioenstelsel is gered voor de toekomst. Mede dankzij de samenwerking tussen coalitie en de PvdA en GroenLinks. Nederland heeft nu het eerste concrete klimaatplan van de wereld. Mede dankzij de inzet van natuurorganisaties én bedrijven. Een kinderpardon: gevluchte, hier gewortelde kinderen mogen blijven. Mede dankzij een moedige stap van het CDA. Het bedrijfsleven gaat betalen voor de lastenverlichting van mensen. Mede dankzij een flexibele wending van de VVD. En grote bedrijven als Shell gaan voortaan gewoon winstbelasting betalen. Dankzij het initiatief van collega-Kamerlid Bart Snels.

U ziet, dames en heren in Vak K, nu heb ik het toch gedaan. Ik kon de verleiding om de successen van het afgelopen jaar op te sommen nu al niet weerstaan. Maar dat doe ik voor u! Want u moet weten: Volgens de laatste peilingen bent u populairder dan ooit. De kiezers van Asscher en Klaver worden almaar enthousiaster. Nu die van Thieme nog. Maar sinds vorige week weet u: daar wordt hard aan gewerkt door mijn fractie!

Voorzitter,

Ik ben nu bijna een jaar fractievoorzitter. Na een stevige inwerkperiode, sta ik hier vandaag voor mijn eerste Algemene Beschouwingen. Al een stukje minder zenuwachtig dan voor mijn eerste interview met Frits Wester.

Van alle dertigers in dit debat zit ik het nog het dichtst bij de twintig. Dat verklaart wellicht de energieke start van mijn fractie na de zomer. Die heeft —zo heb ik gemerkt—tot wat ongemak geleid. Maar voorzitter, dat vind ik een mooi compliment. Voor mij gaat politiek over meer dan de dagelijkse verontwaardiging. Of de gevatte tweet. Politiek is meer dan kalmpjes aan managen, een procentje bijplussen in beleidskaders en plaatjes met gemiddelde koopkracht. De politiek is er – in mijn ogen – om de grote vraagstukken niet uit de weg te gaan, maar om juist te durven agenderen. Vraagstukken over leven en dood. Zoals Pia Dijkstra doet met haar wet voltooid leven. Vraagstukken over emancipatie en gelijke kansen. Zoals Vera Bergkamp doet met een pleidooi voor een tijdelijk vrouwenquotum. Of de simpele erkenning dat voor internationale problemen geen nationale oplossingen bestaan. Dat Europese samenwerking ons niet verzwakt, maar versterkt.

Soms komen de grote vragen ongevraagd op ons af. Dat is nu het geval. Om de natuur te beschermen moeten we de uitstoot van stikstof drastisch naar beneden brengen. Maar hoe? Willen we minder huizen bouwen? Minder natuur? Minder treinen? Minder vee? Mijn fractie maakt een keuze. Wij willen de veestapel halveren, zodat we meer huizen kunnen bouwen voor jonge gezinnen. Van biggen naar bouwen. De overheid moet boeren helpen met afbouwen of doorgaan voor eerlijke prijzen. Wie het daar niet mee eens is daag ik uit een visie ernaast te leggen. Een keuze. Welke keuze dan ook! Daar begint het debat.

Waar het mij om gaat, bij al deze grote kwesties, is dat politici laten zien waar zij voor staan. Dat wij hier in de politieke arena maatschappelijke discussies aanjagen en durven te beslechten. En ja, als radicaal-liberaal én als dertiger ben ik ongeduldig. Ik ga de toekomst hopelijk nog een stuk langer meemaken dan sommigen van u in Vak K. Laat staan de jongste generatie die de straat op gaat voor de bescherming van onze planeet.

Van mij dus geen lezingen over stilstand en behoud. Wat mij betreft richten we onze blik niet op onze schoenen, maar op de horizon.  Laten we kijken naar de horizon. Hoeveel kinderen moeten nog astma krijgen voordat we serieus werk maken van schone lucht? Hoeveel kinderen moeten nog starten op school met een taalachterstand voordat we eindelijk een vuist maken voor eerlijke kansen? Hoeveel Amerikaanse bedrijven moeten onze privacy schenden voordat we de techreuzen gaan aanpakken? Hoeveel dieren moeten levend verbranden in een stal voordat we ons realiseren dat het zo niet langer kan met die bio-industrie? Hoe lang kunnen we nog wegkijken van racisme voordat we zeggen: samen zijn wij Nederland en dit is de eenentwintigste eeuw? En hoeveel mannelijke premiers moeten we nog zien langstrekken voordat er eindelijk een vrouw aan het roer staat van vak K?

De geschiedenis leert dat wij Nederlanders op het cruciale moment antwoord kunnen geven op de grote vragen. Na de Tweede Wereldoorlog stonden we aan de wieg van de Europese Unie. Toen de dijken braken bij de Watersnoodramp hebben we de Deltawerken gebouwd. En toen zich in de jaren zestig nieuwe energiebronnen aandienden, stapten we in slechts vijf jaar over van kolen naar gas. Nu is er weer zo’n cruciaal moment.

De economie van vroeger brokkelt af. Van Rotterdam tot de Tweede Maasvlakte ligt veertig kilometer petrochemie dat zichzelf opnieuw moet uitvinden. En de Groningse gaskraan gaat eindelijk dicht. We moeten dus op zoek naar nieuwe welvaart. Een nieuwe economie. De nieuwe generatie mag niet de dupe worden van het beleid van nu. Daarom stel ik met Gert-Jan Segers een generatietoets voor om bij alle toekomstige wetten na te gaan of ze wel eerlijk zijn voor jongeren.

Maar dat is lang niet genoeg. Het gaat er nu echt om spannen. Kiezen we voor behoud? Of voor optimisme en investeringen?

D66 wil investeren. Investeren in de nieuwsgierigheid van Eindhoven. In de biotechnologie van Delft. In de energie van Rotterdam. Het kweekvlees van Maastricht. De aardappelen van Wageningen. De ontdekkingen van Leiden. En de branie van Amsterdam. Nu is het moment om de daad bij het woord te voegen. Als we worden betaald om geld te lenen, moeten we investeren in de toekomst. Wij zijn geen samenleving van renteniers, maar van pioniers.

Het is goed dat dit kabinet dat nu ook ziet. Maar dan zeg ik wel tegen de ministers in Vak K: Het geld moet snel naar concrete projecten. Trek de Noord-Zuid lijn door naar Schiphol. Verbind de Randstad met lightrail. Investeer in vakonderwijs, wetenschap, kennis en innovatie voor de start-ups en scale-ups van morgen. En laat het denken daar niet ophouden. Laat elektrische vliegtuigen als eerste uit Nederland opstijgen. Laat kunstmatige intelligentie nieuwe deuren openen voor kankeronderzoek. En breng de gezondheid van onze planeet in kaart met ruimtesensoren.

Kan de premier toezeggen dat het investeringsfonds concreet zal worden gebruikt voor wetenschap en innovatie? En kan hij beloven dat het kabinet uiterlijk eind dit jaar een concrete investeringsagenda naar de Kamer stuurt, zodat het geld volgend jaar kan gaan rollen?

Ja, er zijn grenzen aan de groei. De stikstofcrisis heeft dat nog eens duidelijk gemaakt. Maar soms is slim sterker dan groot. David versloeg Goliath. Ajax klopte Juventus. Én Real Madrid. Het kan. Als we een begin maken.

Als we die nieuwe economie tot stand brengen, dan moet het kansen bieden voor iedereen. We hebben te lang gedacht dat het met meer welvaart wel goed zou komen. Maar de vruchten van de economische groei komen niet bij iedereen terecht. De ongelijkheid groeit. Ik zie dat om mij heen gebeuren.

Zelf had ik geluk. Als jonge leidinggevende bij ProRail kreeg ik kansen en zekerheid met een vast contract. Tegelijkertijd zag ik hoe mijn zusje, die in de zorg werkte, flexcontract na flexcontract afliep. Voor haar was een hypotheek lang ver weg. Zij hoort tot een groeiende groep jonge mensen—theoretisch- of praktisch opgeleid—die druk ervaart. Prestatiedruk, bindende studieadviezen en onnodige selectiecriteria in het onderwijs. Onzekere banen, torenhoge huren en een heftige combinatie van werk en privé. Hoe geven we die nieuwe generatie weer kansen en zekerheid in de 21ste eeuw? Dat doen we in de eerste plaats door de ramp op de woningmarkt het hoofd te bieden. De zekerheid van een dak boven je hoofd is geen voorrecht. Het is een recht. De maatregelen die het kabinet gisteren heeft aangekondigd zijn een goede stap. Twee miljard investeringen om de woningmarkt aan te jagen. Speculanten en beleggers aanpakken; starters helpen. En natuurlijk vooral: bouwen, bouwen, bouwen.

Als een huis weer bereikbaar is, moeten mensen ook weer zeker zijn dat werken loont. Het dreigement van de minister-president aan de grote bedrijven om hun belastingverlaging te schrappen als de lonen niet stijgen, bleek geen lege huls. Dat is vast voor ons allemaal een beetje wennen. Mijn fractie gaat er vanuit dat zijn waarschuwing ook voor 2021 geldt. Is de premier het met mij eens dat een loonstijging van 2.5% veel te laag is?

Als werken gaat lonen, dan moet de arbeidsmarkt ook weer in balans. Mensen moeten kunnen kiezen of ze mét of zonder baas willen werken. Vrijheid als keuze, en niet als toevlucht. Maar dan moet die vrijheid wel blijven lonen. Het kabinet verkleint nu het fiscale verschil tussen zelfstandigen en werknemers. Mijn fractie wil een garantie van het kabinet dat de opbrengst van die maatregel ook bij zelfstandigen blijft. Kan de premier die geven?

Zonder goed onderwijs geen gelijke kansen. Het onderwijs is een paspoort voor de toekomst. En het lerarentekort dat we nu zien, is een maatschappelijke crisis. Dat heeft in de eerste plaats met geld te maken en de onderhandelingen over de cao tussen scholen en vakbondsbesturen. Ik wil het kabinet oproepen om nog eens heel goed te kijken naar welke rol het kan nemen bij het vlottrekken van deze cao-onderhandelingen. En daarbij is wat mij betreft alle creativiteit nodig. Ik ben heel blij om te horen dat zo’n oproep vandaag eigenlijk door alle partijen wordt gedaan. Naast de onderhandelingen over de cao, moeten we ook kijken hoe de inzet voor de verlaging van de werkdruk uitpakt en hoe we dat verder kunnen continueren.

Ik was met een aantal collega’s afgelopen voorjaar bij de manifestatie op het Malieveld en sprak daar met heel veel leraren die blij waren met de inzet voor werkdrukverlaging. Omdat ze bijvoorbeeld op school voor het eerst in jaren weer een conciërge konden aanstellen, die allerlei nuttige klusjes in het schoolgebouw doet zodat leerkrachten zich kunnen focussen op het voorbereiden en geven van lessen. Wat kan het kabinet nog meer doen om de werkdruk te verlagen en meer mensen te verleiden om misschien hun tijdelijke contracten om te zetten in vaste contracten en hun deeltijdcontacten om te zetten in voltijdcontracten? Want we hebben al die creativiteit nodig om dat lerarentekort op te lossen.

Voorzitter,

Ik groeide op in een modern, vrolijk en veelkleurig Nederland. Een open en tolerant land van mensen met alle soorten achtergronden, paspoorten, dromen en ambities. Een land van iedereen. Maar gaandeweg is die openheid onder druk komen te staan. Transgenders die bij Uber worden geweigerd ervaren uitsluiting. Joden die horen dat de ruiten van hun ontmoetingsplaats zijn ingegooid, herkennen de donkere patronen van de geschiedenis. Geboren en getogen Nederlanders die te horen krijgen dat ze zich moeten invechten, herkennen die patronen evengoed.

Conservatieve politici hebben van het uitbuiten en aanjagen van alle soorten onbehagen hun verdienmodel gemaakt. Al bijna twintig jaar is het bij elk probleem alle ballen op elke moslim. Niet alleen nieuwkomers, maar ook de derde en vierde generatie. Nederlanders die hier wonen die worden gewantrouwd. Wie liefde of loyaliteit voelt voor het land van haar voorouders zou geen volwaardige Nederlander kunnen zijn. Maar dat miskent de essentie van identiteit. Die is altijd meervoudig en gelaagd. Ik ben Brabander, Nederlander, Europeaan, politicus, homo, zoon én Feyenoorder. Allemaal tegelijkertijd.

Het miskent óók de essentie van Nederlanderschap. Dat staat niet vast. Het is een gedeelde zoektocht die continue aan de gang is. Eigenlijk had ik gedacht dat het een andere kant op zou gaan in de conservatieve hoek. Vijf jaar geleden las ik over een jonge, veelbelovende CDA’er die een wat meer liberale opvatting leek te hebben over identiteit. Hij zei in het buitenland getroffen te zijn door de kracht van diversiteit. Maar wat is er gebeurd met die verlichte ziel? Nu diezelfde verlichte ziel wordt getipt als CDA-leider drukt hij zich uit in luie sombermans-anekdotes over onaangepaste migranten. Dat soort woorden hebben gevolgen in de echte wereld.

Ik denk aan een hier geboren vriend die bij een sollicitatie het compliment kreeg dat hij wel “heel goed Nederlands sprak”. Een voorbeeld uit duizenden. Wie in dit land met een Arabische achternaam solliciteert maakt drie keer minder kans op het krijgen van een baan als iemand met een Nederlandse achternaam die zich met een strafblad. Laat dat even op u inwerken. Drie keer zo weinig kans.

We hebben nu dus een duidelijke opdracht. Een beschaafd alternatief bieden. Dat alternatief bestaat in een nieuwe houding. De politiek moet het hele verhaal vertellen. Dat het onacceptabel is als religieuze extremisten kinderen indoctrineren met haat. Dat we hard moeten optreden tegen radicalisering. Maar ook dat alle migrantengroepen een hoger onderwijsniveau halen dan ooit. Dat nieuwe Nederlanders niet alleen naar de huisarts gaan, maar steeds vaker zelf huisarts worden. En bovendien dat Nederlanders, van welke generatie dan ook, hier thuis zijn.

Kan de premier hier daarom morgen verschijnen als premier van alle Nederlanders? Wil hij zijn vertrouwen uitspreken in de mensen die van Nederland hun thuis hebben gemaakt? En wil hij dan namens zijn kabinet vertellen wat het gaat doen om de laatste grote drempels weg te nemen voor Nederlanders met een migratieachtergrond die keer op keer worden geweigerd als ze solliciteren voor een stage of baan?

Voorzitter,

De politiek is er om de grote vragen te stellen en te beantwoorden —vragen van vrijheid, gelijkheid, tolerantie, leven en dood. Maar die vragen gaan ook over vertrouwen in de overheid, toegang tot het recht en de kwaliteit van onze democratie.

Vertrouwen in de overheid begint met de kwaliteit van de dienstverlening. Ik zou eigenlijk een vraag willen stellen aan iedereen in vak K. Wie van u heeft GEEN problemen met een uitvoeringsorganisatie? Dat zijn er inderdaad maar heel weinig, zelfs niemand. En voorzitter, dat is wederom iets waar we gelukkig om kunnen lachen, maar ook heel pijnlijk. Dat dus heel veel Nederlanders, of ze nu een rijbewijs of toeslag aanvragen, niet de dienstverlening krijgen die wij van de overheid verwachten. En dan moeten we heel terecht een spiegel voor onszelf houden, want dat ligt niet aan de hardwerkende mensen achter een servicebalie, maar aan de manier waarop wij die uitvoeringsorganisaties met allerlei wetgeving opzadelen. Gisteren heeft de Koning daar bij de troonrede hele mooie woorden aan gewijd. Ik vraag het kabinet: welke daden voegt het bij de mooie woorden van onze Koning?

Wie ook zitten te wachten op daadkracht van het kabinet, zijn mensen die moeite hebben met de toegang tot het recht, de mensen die hulp nodig hebben en zijn aangewezen op de sociale advocatuur. Daar zijn grote tekorten. De gezondheid van de rechtsstaat staat onder druk, er zijn heel veel sociale advocaten die overwegen te stoppen met hun werk. Wat gaat het kabinet doen om dit zo snel mogelijk op te lossen? De versterking van de rechtsstaat moet hand in hand gaan met de versterking van onze democratie. Ik zie uit naar de wetsvoorstellen van minister Ollongren volgend op het belangrijke werk van de staatscommissie parlementair stelsel. Maar de Kamer hoeft nu niet op z’n handen te zitten. We kunnen hier zelf iets doen.

Want kijk nu even naar de realiteit van dit debat. Honderden, zo niet duizenden hardwerkende ambtenaren hebben maanden gewerkt aan de voorbereiding van de begrotingen. Afgelopen weekend hebben we dat onder embargo ontvangen en hebben de medewerkers en Kamerleden van onze fracties zo’n hele begroting moeten doorspitten. En vandaag al hebben we een debat. Vandaag al moesten oppositiepartijen een tegenbegroting inbrengen. Dat laat zien hoe ongelijk de strijd tussen kabinet en Kamer in de afgelopen jaren is geworden. We zetten onszelf als democratie op achterstand. En bang voor de publieke opinie hebben we ons daar de afgelopen jaren niet over durven uit te spreken. Mijn oproep aan de Kamer is: laten we kritisch kijken naar de manier waarop wij debatten aanvragen en moties indienen, maar laten we ook kijken naar hoe we de financiering van de staten-generaal kunnen versterken zodat wij onze controlerende taak ook goed kunnen uitvoeren.

Voorzitter, tot slot:

Mijn partij ging als de progressieve motor het kabinet in. In het eerste jaar leek het motortje een beetje te pruttelen. Nu houden we vaart en koers. Vanaf nu is het tijd om te bouwen aan het Nederland van over 30 jaar. Als het aan mij ligt, is Nederland dan een soort Berlijn aan de Rijn. Een plek waar creativiteit in de lucht hangt. Waar radicale, nieuwe ideeën worden omarmd. Waar culturen elkaar vinden. Waar de geur van optimisme de straten vult.

In 2050 is Nederland wat het hoort te zijn. Berlijn aan de Rijn. Divers, open, dynamisch, tolerant, energiek en vrij. Een land waar hijskranen de wolken doorboren. Waar de windmolens draaien. Een land met kansen, huizen en nieuwe zekerheden voor iedereen. Of je nu Kajsa, Carola, Khadija of Mark heet.

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Speech Rob Jetten op het zomercongres van de Jonge Democraten

Dit weekend speechte fractievoorzitter Rob Jetten op het zomercongres van de Jonge Democraten. Lees hier zijn toespraak over hoe radicale politiek verenigd kan worden met pragmatisme.

Het was een ijskoude zondagochtend in langzaam wegebbende jaar 2018. Ik stapte de auto uit en werd door Amsterdam getrakteerd op een Hollands doorkijkje. Alsof ik in het Rijksmuseum naar een schilderij van Pieter de Hoogh stond te kijken. Een donker steegje, te benauwd voor twee mensen tegelijk. Achter de betonnen poort danste het licht op bescheiden golfjes in de westelijke haven van de hoofdstad. Geduldig wiegende zeilboten moesten met deze temperatuur nog wat langer geduld hebben. Ik dacht aan Jacques Brel—‘dans le port d’Amsterdam’—probeerde de rest van de woorden voor de geest te halen, en neuriede het melodietje voor me uit. Alles om nog even niet te denken aan de snel naderende ontgroening door Jort Kelder in de nieuwe studio van het legendarische actualiteitsprogramma Buitenhof.

Toen ik werd overvallen door de lichtbak van de draaiende camera’s lachte Kelder mij opvallend mild toe. Zo mild, dat ik de ontstane ruimte kon benutten om te vertellen waarom ik nu precies doe wat ik doe. Wie ik ben. En vooral: welke radicale politiek mijn partij voorstaat.  „Ik zie er misschien wat netter uit,” zei ik, “maar ik voel wel dat radicalisme in me.”

Na het weekend kreeg ik twee giechelende medewerkers op bezoek met een cadeau. Een delfts blauw tegeltje met de tekst: ‘zoek de radicaal in jezelf’. Dat tegeltje staat sindsdien op de schouw in mijn werkkamer. Als ik er naar kijk denk ik aan de bron van dat radicale. Dan weet ik weer even waarom ik zei wat ik toen zei. Meer dan eens heb ik het gevoel éérst een Jonge Democraat en dan pas D66’er te zijn.

Nu ik het genoegen krijg terug te zijn op het oude nest, wil ik het met jullie hebben over wat ik zoek in mezelf en in mijn partij. Radicalisme.

Ik heb het dan niet over het radicalisme dat door de AIVD wordt gedefinieerd als “een gevaar voor de democratische rechtsorde”. Ook heb ik het niet over radicalisering onder jongeren, ook al zou het misschien nuttig zijn in dit gezelschap die materie nog eens door te nemen. Dan hadden we wellicht eerder signalen kunnen oppikken over een zekere scheidend JD-voorzitter .

Ik heb het over de radicaal-liberale politieke traditie geboren in de late negentiende eeuw. Een traditie geënt op de vernieuwing van het democratisch parlementair stelsel en het uitbouwen en beschermen van de rechten en vrijheden van het individu in verbondenheid met de gemeenschap.

In Nederland werd deze progressieve herijking voor het klassiek liberalisme belichaamd door de Radicale Bond. D66 kan haar inspiratie via de later opgerichte Vrijzinnig Democratische Bond herleiden naar precies die radicale voedingsbodem. Niet gek dus dat de huidige onderkoning van Nederland, Thom de Graaf, D66 wilde positioneren in wat hij noemde ‘het radicale midden’.

Dezelfde radicale geschiedenis behoort uw roemrijke organisatie toe. Al in 1916 werd in Utrecht besloten tot de oprichting van een organisatie voor vrijzinnige politieke jeugd. De enige serieuze twist was over de naamgeving. ‘Jonge Radicalen’ was lang favoriet, maar de oprichtingsvergadering besloot uiteindelijk tot ‘Jonge Democraten’. Het duurde nog 68 jaar voordat de échte Jonge Democraten opstonden in Café Eik en Linden hier in Amsterdam. Dat was drie jaar voor mijn geboorte.

De oprichting van een politieke jongerenorganisatie kon niet direct op enthousiasme rekenen bij de toch al jonge moederbeweging van Hans van Mierlo. Ten eerste was het formaliseren van partijstructuren fundamenteel in strijd met zijn idee van een Beweging die zichzelf zou opheffen. Ten tweede vond hij het net als iedere partijvoorman verdomd lastig zo’n horzel bij zich in de tent te hebben.

Hij zei, in een vraaggesprek bij het tweede lustrum van de JD: ‘op een onverwacht moment, toen wij even niet keken, zijn jullie tegen onze zin ontstaan’. Het wantrouwen tussen partijleider en jongerentak werd al snel wederzijds. Mijn illustere voorganger Alexander Pechtold kan erover meepraten.

Sinds haar oprichting heeft de JD zich als radicale horzel bewezen. En hoewel zélfs ik na amper een jaar fractievoorzitterschap sympathie kan opbrengen voor Van Mierlo’s standpunt, weet ik als geen ander: dat gehorzel is maar goed ook. Het is zelfs een essentiële voorwaarde voor het succes en het voortbestaan van D66.

Zonder de politieke durf en het inlevingsvermogen van de JD was Paars er niet als vanzelfsprekend gekomen. Zonder Paars zaten we nu nog steeds onder de verstikkende, betuttelende plak van het CDA. Zonder Paars geen waardig levenseinde. En zonder Paars had ik niet in ieder geval de keuze gehad met mijn vriend te trouwen. Ik heb overigens geen plannen om dat ook daadwerkelijk te doen… Geheim tussen ons. Vertel maar niet aan hem.

Zonder de denkkracht van de JD had D66 nooit jongere generaties kunnen redden van de financiële last van de vergrijzing met de verhoging van de AOW-leeftijd en de afschaffing van de vervroegde uittreding. Zonder de inspiratie van de JD had D66 nooit jonge mensen een kans kunnen geven op de huizenmarkt met de afschaffing van de hypotheekrenteaftrek.

Toegegeven, de JD-motie voor afschaffing van ALLE luchtvaart in Europa was nog wat vergezocht in 1994, maar zonder de druk en steun van jonge mensen was D66 misschien nooit de enige serieuze klimaatpartij van Nederland geworden.

Zonder de schwung van de JD waren wij wellicht niet de enige echte onbeschroomd anti-populistische partij geworden. Het was JD-voorzitter Jan Paternotte die in de campagne voor de Europese grondwet twee weken lang met een caravan achter Geert Wilders. Hij kreeg daarmee net zoveel aandacht voor het pro-Europese verhaal in het NOS-journaal. Tot blinde woede van Wilders, die zich liet verleiden de telefoon te pakken, Hilversum te bellen, en verongelijkt door de hoorn te schreeuwen: ‘Zeg, zijn jullie allemaal lid van D66 daar?!’

Pechtold volgde snel met het moedige, radicaal-vrijzinnige antwoord op Wilders. Pas vijftien jaar later realiseerde VVD-leider Rutte zich dat meelachen met de nationaal-demagogen niet helpt. Maar toen hij direct na het trekken van die conclusie zendtijd opeiste van de publieke omroep voor een debat dat de keuze in het stemhokje vernauwde tot rechts en extreem-rechts, heb ik zelf de neiging moeten onderdrukken om Hilversum te bellen en verongelijkt door de hoorn te blaffen: ‘Zeg, zijn jullie nu allemaal lid van de VVD geworden daar?!’

Het was dezelfde Jan Paternotte die in zijn tijd constateerde dat bij de vakbonden eigenlijk iedereen oud was. In de Sociaal Economische Raad zat niemand van onder de 50. Zo konden jonge mensen natuurlijk niet vertegenwoordigd worden. En dus vond hij steeds nieuwe manieren om de discussie los te wrikken. De bezetting van het FNV gebouw in Sloterdijk liep nog wat stroef. Maar daarna kwam de machine op gang. Lodewijk de Waal werd uitgeroepen tot de irritantste man van Nederland. Jan poseerde voor de krant met een babyboomer op zijn rug. De last van het verleden goed in beeld gebracht.

En snel daarna ging de JD, in samenwerking met het CDJA, naar de SER om te eisen dat de toekomst aan tafel kwam zitten. Onder toeziend oog van de politie en de vaderlandse pers werd de oude stoel van Abraham Kuyper door JD’ers en CDJA’ers het gebouw in gedragen als jongerenzetel. De discussie barstte toen eindelijk los. Experts gaven de JD gelijk. En de CNV besloot in haar SER-delegatie dan eindelijk een jongerenvertegenwoordiger mee te nemen. En, dames en heren, wie was dat? Jawel, de oud-snuffelstagiair van Alexander Pechtold, Jesse Klaver. Zonder de JD dus geen kloeke carrièrestart voor Jesse Klaver.

En dan nog even dit: de politieke actualiteit maakt dat ik hier vandaag ben in grote dankbaarheid. Want zonder het wikken, wegen, uitdenken, doorzetten en doordrukken van de Jonge Democraten had onze minister Koolmees nooit zijn meest indrukwekkende prestatie van zijn carrière kunnen leveren. Een opluchting, een doorbraak en een overwinning voor jonge mensen in het hele land: de grootste pensioenhervorming ooit!

Verantwoordelijkheid van traditie

De traditie waarin die hervorming tot stand kon komen, de JD-traditie van voorlopen en van vurig en radicaal agenderen is het waard te laten leven.

Toen ik bij de JD rondliep—dat was zo ongeveer in het prehistorisch tijdperk—deden we ook voorstellen die nu steeds vaker terugkeren in politieke debat.

De legalisering van soft en harddrugs. De veilige en vrije omgang met prostitutie. Thema’s waar politici in Den Haag zich liever niet aan branden.

Nu loop ik daar zelf rond. En ik zie dezelfde bekrompenheid om me heen. Maar niet bij onze eigen partij. Want welke koers D66 ook vaart, of we nu wel of niet in een kabinet zitten, wij staan altijd open voor discussies met de JD.

Niet omdat het zo leuk is. Als ik alleen maar leuke dingen zou willen doen zou ik de hele dag poppetjes tekenen op de posters van Forum voor Democratie. Nee we doen het omdat onze partij anders allang haar bestaansrecht was verloren. Als we niet al die taboes hadden doorbroken en al die hervormingen hadden doorgevoerd die hun oorsprong vonden op JD-congressen als deze waren we weg geweest. Electoraal weggevaagd. Irrelevant en onherkenbaar.

Tegenwoordig is de reactionaire kant van het politieke spectrum behoorlijk bedrijvig in het slechten van taboes.  Daar wordt het IQ van mensen langs een ethnische meetlat gelegd. Daar wordt het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw een paar tandjes teruggeschroefd.

Als er dus ooit een reden is geweest vrijzinnige taboes af te stoffen is het de populariteit van radicaliserend rechts. Daarom ben ik hier vandaag. Om samen met jullie de strijdbijl op te pakken. Om jullie te zeggen dat ik altijd zal kiezen voor de jonge radicalen in deze zaal die taboes willen doorbreken.

Maar daarbij moet me nog wel iets van het hart. Als JD-voorzitter heb ik het zelf ook allemaal niet perfect gedaan. Als ik terug kon gaan in de tijd had ik heel veel anders gedaan. Ik had beter mijn best gedaan om ervoor te zorgen dat deze zaal een echte afspiegeling zou zijn van de samenleving. Minder speeltuin voor hoogopgeleiden, meer kweekvijver voor alle soorten vrijzinnige radicalen van goede wil.

We horen straks wie de nieuwe voorzitter wordt. Ik zou hem of haar willen vragen goed te maken wat ik niet adequaat heb gedaan. De NRC omschreef onze club in de jaren negentig als ‘een gemêleerd gezelschap, van leren jacks tot parelkettinkjes, jasjes-dasjes en vlotte sweaters.’ Als de krant weer een profiel maakt in de jaren twintig van deze eeuw, dan hoop ik op een gemêleerd gezelschap, van hoofddoekjes tot hotpants, jasjes-dasjes en boerenoveralls.

En dan nog iets. Ik snap dat de realiteit van de politiek soms lastig is. De compromissen. Het meel in de mond. De langzame voortgang. Wat dat betreft is het een bevrijding hier zonder beperking te kunnen filosoferen. Maar politiek is geen spel of vertier, zelfs niet in deze vrijblijvende omstandigheden. Wat je hier agendeert zegt iets over de essentie van de vereniging. De standpunten die je hier verkondigt zijn niet vrijblijvend. Ook niet als die gaan over kinderporno of kindereuthanasie.

Het is misschien hier ook verleidelijk om politicusje te spelen. Maar het heeft geen zin. Het draagt niets bij. Jullie hebben de kans Van Mierlo ongelijk te geven. Pak je rol. Werk geduldig aan voorstellen die geesten uit flessen rukken, revoluties ontketenen voordat die uitbreken, de macht verbeelden en een spiegel voorhouden.

Ik zie de rol van de Jonge Democraten als radicale aanjager, als maker van de toekomst. De volgende verkiezingen zijn alweer bijna over twee jaar. En dus vraag ik jullie: ga met andere organisaties in gesprek. Geef opvolging aan het duurzaamheidsmanifest dat jullie samen met negen andere politieke jongerenorganisaties sloten. Denk na over de volgende formatie. Wat moet er in het coalitieakkoord staan? Hoe ziet een akkoord eruit #voordetoekomst? Mensen moeten het kunnen inbeelden voordat ze ermee instemmen. Dat vergt de inspanning van jonge radicalen, creatieve denkers, grootaandeelhouders in de toekomst.

En vergeet daarbij dan ook niet te praten met radicaal-andersdenkenden. Jonge JFVD’ers. Jullie leeftijdsgenoten kunnen makkelijk nog worden gered uit de klauwen van de boreale uil.

De verantwoordelijkheid van traditie II

Voor D66 zijn de afgelopen twee jaar vaak een oefening in geduld geweest. Een constante onderhandeling met andersdenkenden om onze radicale voorstellen dichterbij te brengen. Wij leven met religieuze toewijding bij het refrein van het lustrumlied van de JD uit 1994: ‘pragmatisch en heel radicaal’. Voor ons gaat radicalisme hand in hand met gematigd handelen.

Ik weet dat dat vaak tot onbegrip heeft geleid, zeker ook in dit gezelschap. We hadden veel dingen liever anders gezien, ik ben de eerste om dat toe te geven. Het intrekken van het raadgevend referendum zonder duidelijk alternatief. De dividendbelasting. Maar denk je eens in. Een pro-Europees klimaatkabinet dat haar grootste investering doet in het onderwijs. Is dat niet precies wat we willen, democraten jong en oud? Is dat niet een ongelofelijke prestatie in een land met een meerderheid aan rechtse en extreemrechtse zetels?

Ik knok er iedere dag met mijn collega’s keihard voor, want voor niets gaat de zon op. Als het lukt in de komende weken na het succes van een Pensioenakkoord ook een Klimaatakkoord te sluiten dan hebben wij onze anderhalf miljoen kiezers kunnen geven waar ze om vroegen en wat zij verdienen: verandering en vooruitgang.

Bovenal is onze kabinetsdeelname het waard omdat deze ongewone samenwerking de laatste hoop is voor het samenwerkende midden. Omdat regeren, ook in deze samenstelling, ons radicalisme met ons pragmatisme verknoopt.

Partijen en mensen die tot elkaar komen en niet blijven steken in het dienen van één enkel belang. Consensuspolitiek. Dat is stroperig, soms zelfs vuil en vunzig, maar een stuk succesvoller recept voor stabiel en progressief bestuur dan het winner-takes-all geharrewar in de Angelsaksische wereld.

De beslissing om na onze historische zetelwinst in 2017 wel aan tafel te gaan zitten wordt ook ingegeven door de harde realiteit van de Tweede Kamer. Nederland heeft een conservatieve meerderheid. Dankzij de dysfunctionele zetels van de nationaal-populisten konden wij progressief beleid maken met partijen die daar eigenlijk helemaal geen zin in hebben. Daar hadden we graag hulp bij gehad van andere partijen, maar die waren te bang om moeilijke concessies te doen.

Wie komt bij de volgende ronde wel serieus aan tafel zitten? Ik maak me zorgen. Forum heeft op rechts wel al gezegd te willen regeren. De VVD en het CDA willen best hun ziel verkopen. Luister naar Hugo de Jonge als hij zegt dat samenwerking met de PVV best mogelijk is. En neem hem daarin serieus. Luister naar Klaas Dijkhoff die samenwerking met Forum niet uitsluit. En neem hem daarin serieus. Een herhaling van het on-Nederlandse rampkabinet Rutte-I is een serieus gevaar.

Wat gaan wij progressieven daartegenover stellen? Loopt GroenLinks na twee keer nog een derde keer weg? D66 zal het progressieve motorblok bij elkaar proberen te houden. Dat is de verantwoordelijkheid van onze radicaal-pragmatische traditie. Dat is wie wij zijn.

We doen dit op voorwaarde dat de progressieve democratische politiek niet steunt op blinde loyaliteit of identiteit. Dan zijn we geen haar beter dan de PVV. Wij bedrijven ideeënpolitiek. Niet vanuit de tijdloze starheid van ideologie, maar steunend op een analyse van de wereld zoals die is in het hier en nu.

Het gaat uitstekend met Nederland, maar de afgelopen decennia zijn ook nieuwe muren ontstaan in onze samenleving.

Muren tussen mensen met en mensen zonder zekerheid.

Tussen mensen met wortels in Nederland en mensen met wortels elders.

En tussen mensen met macht en mensen zonder macht.

Als ik vandaag iets van jullie wil vragen is het dit: help ons de sloophamer op te pakken! Wat vinden jullie? Wat moeten we doen? Welke oplossingen zijn rechtvaardig voor jonge mensen? Ik sluit niet uit dat we het af en toe oneens zullen zijn. En ik waarschuw maar alvast dat het JD-kroonjuweel van de opheffing van het verbod op openbaar dronkenschap, kan moeilijk het antwoord op alles zijn.

De taak voor radicalen, jong en oud, is om de rustige vijver van de politiek in beweging brengen. Roeren in stilstaand water.

Ik kan niet voor jullie bepalen wat radicaal is. Radicalisme wordt op verschillende golflengten uitgezonden. Is het de verhoging van de vermogensbelasting? De afschaffing van privé-onderwijs? Het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd naar zestien?

Ik weet wel: dat jullie hier zijn is een radicale daad op zich. Leg maar eens uit in de bus waarin jullie hiernaartoe gekomen zijn dat meer dan tweehonderd jonge mensen hier in een oververhitte kerk in Amsterdam een weekend lang debatteren over de vrijzinnige politiek.

En als JD’er én D66’er weet ik zeker: jullie slaan de golven waar D66 op surft. Of die vrijzinnige golf ooit tegen de deur van het Torentje aan zal slaan is voor een belangrijk deel afhankelijk van jullie enthousiasme en van onze samenwerking.

Het kan als wij het willen. Zoek de radicaal in jezelf!

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

De Klimaatwet is aangenomen door de Eerste Kamer. In deze wet, die werd ingediend door acht partijen, zijn de doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs vastgelegd. Die gaan onder meer over de vermindering van CO

D66 fractievoorzitter

: “We sluiten de kolencentrales, zetten vol in op schone energie, blijven in beweging met de trein, fiets en de elektrische auto en we gaan van het Gronings gas af. We zetten het groenste regeerakkoord ooit om in daden. Naast de brede steun uit de landelijke politiek willen we samen met lokale overheden, ondernemers en natuur- en milieuorganisaties werken aan de concrete oplossingen. We hebben een gezamenlijk doel en daar hebben we elkaar hard voor nodig.”

Maar liefst acht partijen hebben de Klimaatwet gezamenlijk ingediend. Jetten: “dat onderstreept de noodzaak en urgentie van de wet. We kunnen over allemaal dingen van mening verschillen in de politiek, maar van links tot rechts zijn we het eens over ambitieuze doelen, vastgelegd in deze klimaatwet. En dat is hard nodig om de wereld leefbaar te houden – ook voor volgende generaties.” Naast de regeringspartijen D66, VVD, CDA en ChristenUnie hebben ook PvdA, GroenLinks, SP en 50Plus de Klimaatwet ingediend.

Met de Klimaatwet worden de doelstellingen voor het beperken van broeikasgassen wettelijk vastgelegd. Eén van de doelen in de Klimaatwet is dat in 2030 49% minder broeikasgassen wordt uitgestoten dan in 1990. Dat doel kan nog worden opgehoogd naar een vermindering van 55%. In 2050 is/dient de uitstoot van broeikasgassen met 95 procent teruggebracht.

Binnenkort worden ook de plannen voor het Klimaatakkoord gepresenteerd. In het Klimaatakkoord maken bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden concrete afspraken over welke maatregelen worden genomen om de uitstoot van CO

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

De wereld verandert en daar ziet D66 kansen. Kansen voor mensen, om hun eigen energie op te wekken, of op slimme wijze hun energierekening te verlagen, kansen voor schone steden waar het gezond en prettig wonen is en kansen voor innovatieve bedrijven die hun concurrentiepositie versterken door tegen lagere kosten te produceren. Groei biedt uitdaging aan creativiteit en durf. Groei en innovatie zorgen voor oplossingen banen en welvaart. Mits die groei niet ten koste gaat van de kansen van volgende generaties. Duurzame, groene groei is de sleutel naar een welvarende toekomst.

De wereld verandert en daar ziet D66 kansen. Kansen voor mensen, om hun eigen energie op te wekken, of op slimme wijze hun energierekening te verlagen, kansen voor schone steden waar het gezond en prettig wonen is en kansen voor innovatieve bedrijven die hun concurrentiepositie versterken door tegen lagere kosten te produceren. Groei biedt uitdaging aan creativiteit en durf. Groei en innovatie zorgen voor oplossingen banen en welvaart. Mits die groei niet ten koste gaat van de kansen van volgende generaties. Duurzame, groene groei is de sleutel naar een welvarende toekomst.

Meerderheid Europees Parlement stemt in met ratificatie klimaatakkoord

Hoofdlijnen Klimaatakkoord goede eerste stap, nu doorpakken

D66 zal altijd blijven strijden voor een vrije en open samenleving. Waarin het niet uitmaakt waar je vandaan komt, van wie je houdt of waar je in gelooft. Wij vechten voor respect voor elkaar. Voor tolerantie. En dat zullen we altijd blijven doen. Dit is het moment, meer dan ooit, om je uit te spreken. Steun het optimisme.

Word nu lid

Vertrouw op de eigen kracht van mensen

Wij vertrouwen op de eigen kracht en ontwikkeling van mensen.

Streef naar een duurzame harmonieuze samenleving

Wij willen de wereld om ons heen tegemoet treden met respect en mededogen.

Samenlevingen zijn op steeds meer verschillende manieren met elkaar verbonden. Wij staan open voor de gehele wereld en sluiten niemand uit.

Beloon prestaties en deel de welvaart

Mensen zijn niet gelijk, wél gelijkwaardig. Mensen zijn verschillend en wij willen dat de overheid ruimte laat voor die verschillen.

Koester de grondrechten en gedeelde waarden

De fundamentele waarden van onze samenleving zijn vrijheid voor en gelijkwaardigheid van ieder mens, ongeacht opvattingen, geloof, seksuele geaardheid, gerichtheid of herkomst.

Steun ons en help Nederland vooruit

Cookie voorkeuren Uw privacy Wijzigen lidmaatschap Responsible Disclosure Nieuws Agenda Contact

Speech Kajsa Ollongren Congres 109

Lees hier de toespraak van vicepremier Kajsa Ollongren op het 109de D66-congres terug. In haar speech uitte de D66-minister kritiek op ‘de sterke mannen’ Poetin, Trump, de Braziliaanse president Bolsonaro en Erdogan. De politiek van ‘de sterke mannen’ vormt een gevaar voor onze liberale democratieën en zet de positie van vrouwen en minderheden onder druk. Daarnaast riep Ollongren de Britten op om in de Europese Unie te blijven.

Verdedig onze waarden vastberaden

Congres,

Ik open met een punt van kritiek op de Tweede Kamerfractie. Noem het omgekeerd dualisme. Dinsdag verdedigt Kees Verhoeven het initiatiefwetsvoorstel om smadelijke belediging van onze Koning én buitenlandse staatshoofden en koningen uit de wet te schrappen. Gelijke behandeling, een goede zaak, denkt u wellicht. Maar ik denk wel dat we moeten vaststellen: hij is hiermee rijkelijk laat.

Woensdag jongstleden vond een smadelijke belediging en vernedering plaats van de Koninklijke. Real Madrid – Ajax 1-4. De Madrileense kranten zijn nog niet uitgesproken over de club uit de Republiek Amsterdam.

Congres,

Iets in me zegt dat de Feyenoorder Verhoeven doelbewust dit risico op vervolging van Ajax heeft genomen.

Democraten,

Wat mooi dat jullie met zo velen hier zijn! Wat hebben we ons weer kunnen uitleven vandaag. Want D66-leden bepalen zelf wat er in ons verkiezingsprogramma staat. One woman, one vote. Ook voor mannen trouwens.

En net als bij de democratie in Den Haag hebben we vandaag ook weer kunnen zien: Het is een prachtig en charmant systeem, de partijdemocratie. Maar soms duurt het wel lang voor je tot een besluit komt.

Ook goed om te zien dat hier twee vrouwen op de eerste rij zitten die een D66-lijst trekken. De één, een Utrechtse ethica en wetenschapper, Annelien wil de Eerste Kamer, de chambre de réflexion, verlichten met haar stralende Rede. In de eerste debatten leerden de kijkers en luisteraars haar in al het door-elkaar-heen-gepraat goed kennen: ze staat voor de klas. Ze werkt in een ziekenhuis en op een universiteit. Én ze is als jonge moeder, op zoek naar een school voor haar kind. Congres, wie zou nou niet zo’n lijsttrekker willen?

De ander is een ervaren en gepassioneerde politica. Pro-Europeser zijn ze niet te vinden, denkt u? Dat klopt. Maar als er kritiek op Europa moet worden geleverd staat ze ook vooraan. Sterker nog: toen Juncker laatst tegen alle regels in zijn naaste medewerker benoemde tot hoogste ambtenaar, liet Sophie zich met rolstoel – vanwege rugproblemen – naar Straatsburg rijden. Om daar een vlammend betoog tégen te houden. Zo overtuigend dat fervente anti-Europeanen erbij verbleekten. Congres, wie zegt dat mildheid met de jaren komt?

Congres,

Wat een heerlijk gepassioneerd verhaal van Rob daarstraks over samenwerken. Uit mijn hart gegrepen. Rob, je bent inmiddels terug van de klimaatmars en vanaf deze plek wil ik je zeggen: Ik zie elke maandag van dichtbij tijdens het coalitieoverleg hoe je de plek van de politieke reus Pechtold hebt ingenomen. Vol zelfvertrouwen. Vol passie.

Samen knokken we daar voor de idealen van D66. Altijd met de wens om eruit te komen, om resultaat te boeken. Of zoals je het zelf zei zojuist: “Vooruitgang bereik je door samen te werken.”

Congres,

D66 moet wat mij betreft altijd trendzetter zijn. Verkenner van onontgonnen ideeën. Een club van politieke ontdekkingsreizigers. In die geest heeft onze partij ook gewerkt aan de totstandkoming van het regeerakkoord. Waar Nederland eerst niet eens op weg was naar de klimaatdoelen van Parijs, verscherpt dit kabinet de ambities. Laat ik voorzichtig zeggen dat niet alle politieke partijen daarvan overtuigd waren aan het begin. Hoe kwam het dan toch zo ver? Het begon met een verkiezingsprogramma van de hand van dit congres. Van u. Een programma dat meer CO2 bespaart dan dat van alle andere partijen. Maar daar bleef het niet bij.

Tijdens de formatie trok tweevoudig Groenste Politica Stientje van Veldhoven haar onderhandelingspartners over de streep. En onlangs kwam ze met een visionair plan voor  meer international treinverkeer, zodat we in de toekomst niet meer hoeven te vliegen van Amsterdam naar Berlijn.

En dan Menno Snel. Heel af en toe is hij in het nieuws met de wat onderbelichte problematiek bij de Belastingdienst. Maar Menno is een geheime klimaatkoning. Of het nu gaat om beperken van het belastingvoordeel van vliegen of het beprijzen van CO2-uitstoot. Noem een economische sector en Menno heeft aan de klimaattafels geholpen om de doelen te halen. En dat doet hij niet alleen in Nederland. Hij bracht zelfs Europese landen bij elkaar om te zorgen dat we als EU-lidstaten niet langs elkaar heen werken met een vliegtax, maar steeds meer samen gaan optrekken.

Menno en Stientje, Ze vormen een groene tandem.De VVD heeft de Minister van Klimaat, maar wij leveren twee staatssecretarissen van klimaat!

Ik ga verder met de zendtijd D66-bewindspersonen. Neem onze eigen Wouter Koolmees. Zijn economische inzichten worden breed gerespecteerd. Ook bij de andere partijen. Dat heb ik meermaals met eigen ogen gezien. Hij wil de groeiende groep van praktisch opgeleiden, die steeds meer van uitzendbaan naar payroll-opdracht gaan, uitzicht bieden op een vaste baan. Wouter werkt aan een toekomst waarin mensen met een lager inkomen meer zekerheid hebben. Een toekomst om naar te verlangen!

En dan Ingrid, onze Ingrid. Een keurige dame op het eerste gezicht. Maar wij kennen haar als een straatvechter die aan de basis stond van de wederopbouw van onze partij. Ze kan voortborduren op haar rijke ervaring in Den Haag, waar ze als wethouder de zwakke scholen als sneeuw voor de zon deed verdwijnen.  Nu geeft ze beginnende vaklui een trede om op te staan. Ze investeert in het geduldige werk van fundamenteel onderzoek. En deze week heeft ze bedrijven, die te weinig vrouwen aan de top hebben, met gestrekte naaldhak aan de schandpaal te genageld!

Sigrid krijgt niet van iedereen lof. Zo vond de VVD-fractie haar handelsbeleid te veel gericht op progressieve waarden, zoals onderwijs en vrouwenrechten. Dat zou ervoor zorgen dat onze handel niet snel genoeg zou groeien. Stond op een ochtend in de krant. Diezelfde middag kwam het jaarlijkse onderzoek van VNONCW, met de vraag over welk beleid Nederlandse ondernemers het meest tevreden waren. En dat was… U raadt het al: het handelsbeleid van minister Kaag. Ze is een vrouw van de wereld weet wat er leeft onder ondernemers. Zo verstevigt Sigrid niet alleen het internationale en tolerante, maar ook het economische gezicht van D66.

Congres,

Emmanuel Macron, lanceerde deze week in alle talen van Europa, een campagne om de democratie in Europa te revitaliseren. Ik citeer: “Wij bevinden ons op een voor ons continent beslissend moment; een moment waarop we collectief de vormen van onze beschaving in een politiek, cultureel veranderende wereld opnieuw moeten uitvinden. Dit is het moment van de Vernieuwing van Europa.” Einde citaat.

Het nieuwe Europese élan van En Marche past ons als een handschoen. Daarom ben ik ook zo blij dat onze laatste spreker hier vandaag een van de oprichters van En Marche is: Astrid Panosyan.

Macron doet voorstellen die wij kennen uit onze eigen plannen, zoals het beschermen van onze democratie door buitenlandse financiering van politieke partijen te verbieden. Meer Europese samenwerking om cyberaanvallen tegen te gaan. En meer samenwerking op het gebied van defensie.

Congres,

Het is van niet te onderschatten belang dat de Franse president een visionaire campagne lanceert om de democratie te versterken. Maar er is ook minder goed nieuws. Ik zie een concurrerend model voor de liberale democratie ontstaan. Wereldwijd. Dat model zie ik als een groot gevaar. Mijn werktitel is het model van de zogenaamd sterke man.

Vrij naar Els Borst zou ik willen zeggen: politiek is te belangrijk om het aan zogenaamd sterke mannen over te laten. Te beginnen in Rusland: Poetin. De moeder van alle hedendaagse sterke mannen. Bij hem zien we een eerste element van de sterke-mannenleer: Agressie, zelfs militaire agressie, tegen buurlanden. Poetin viel niet alleen Oekraïne binnen met groene mannetjes zonder insigne, maar recent enterde hij ook schepen in de Zee van Azov. Hiermee verliest Europa iets wat we 70 jaar hebben gekoesterd: geen militaire strijd tussen natiestaten.

Congres,

De zogenaamd sterke man kiest niet alleen voor agressie tegen andere landen. Ook in het binnenland wordt een vijand gezocht. In een liberale-democratie wordt de kleinste minderheid, het individu, beschermt. Maar voor sommige individuen geldt dit steeds minder.

We dachten het dieptepunt bereikt te hebben met de bekende vrouwonvriendelijke uitspraak van Trump, maar de Braziliaanse president praat zelfs openlijk over de mogelijkheid om een vrouw te verkrachten. Niet alleen vrouwen lopen meer gevaar in dit model. Transgenders krijgen minder rechten.

Zo wil de Amerikaanse regering terugdraaien dat transgenders in het leger kunnen dienen. Op het gevaar af u somber te maken: ook sommige etnische en religieuze minderheden zien hun positie in de samenleving verzwakken. De Hongaarse leider Orban gebruikt campagneborden met onverholen antisemitische verwijzingen.

Ook houdt de zogenaamde sterke man niet van kritiek. Van niets wordt hij banger dan een man of vrouw met een kladblok of microfoon die vragen stelt. De persvrijheid staat wereldwijd steeds meer onder druk.

Erdogan bijvoorbeeld sloot meer dan 50 kranten, tijdschriften en uitgeverijen. Het land heeft meer dan 120 journalisten achter de tralies gezet. Meer dan enig ander land ter wereld.

Congres,

Er zijn méér zorgen. De positie van homo’s in Roemenië, en de positie van vrouwen in Polen onder het orthodox katholieke kabinet aldaar. Ik denk dat u het punt inmiddels wel heeft: autoritaire leider winnen terrein en hun ideale samenleving kent minder rechten voor vrouwen, minder voor LHBTI’ers, minder voor minderheden.

Ook in Groot-Brittannië heerst de zogenaamde sterke man. Nee Democraten, ik heb geen vrijzinnig nieuws over Theresa May. Ik heb het over Boris Johnson en Nigel Farage. May was in de campagne tegen de Brexit. Johnson en Farrage verlokten de Britten te stemmen voor een vertrek uit de Europese Unie. Zonder plan.

Zij zouden de nationale soevereiniteit wel even terugpakken uit Brussel. Groot-Brittannië zou grote, betere handelsverdragen sluiten dan de EU. De resultaten stellen spreken voor zich… Groot-Brittannië sloot tot nu toe één handelsakkoord: met de Faeröer-eilanden. Tel uit je winst.

Maar belangrijker is: Het aantal racistische incidenten nam toe na het Brexitreferendum. De Britse economie presteert inmiddels heel slecht. In december kromp de Britse bedrijvigheid zelfs. Van koploper vóór de Brexit tot een hekkensluiter erna. Er verschijnen berichten over mogelijke medicijntekorten. Over tekorten aan voedsel. Over autofabrieken die sluiten. Zelfs over het evacueren van de Queen.

Waar zijn de verantwoordelijken eigenlijk? Heeft iemand de heren Johnson en Farage recent nog gezien? Deze sterke mannen en ridders van de soevereiniteit zitten onder de tafel, terwijl Theresa May hun rommel probeert op te ruimen. Maar dat is niet te doen. Groot-Brittannië ontspoort langzaam.

Congres,

We moeten het hebben over wat we eraan doen. Want we hebben er als zwijgende liberale democraten wereldwijd te weinig aan gedaan. Of dit een keerpunt in de geschiedenis is, zullen we pas later weten. Laten we er alles aan doen om onze waarden, om de vrije en open samenleving te beschermen en koesteren.

De komende week gaan de Britten in het House of Commons belangrijke stemmingen tegemoet over de Brexit. En ik wil hier een oproep aan hen doen. In de 21ste eeuw kun je als Europese natiestaat niet in je eentje Rusland en China aan. Brexit levert niets op behalve een steeds groter worden de chaos. En daarom zeg ik: Doe. Het. Niet. Britse vrienden, blijf in de EU!

Congres, en dan een verzoek aan u. Misschien is dit de eerste keer dat het vanaf een D66-podium wordt gezegd: Ik vraag u de komende tijd niet te twijfelen. Ik vraag uw vastberadenheid.

De komende verkiezingen komt het er echt op aan. Misschien hebben mensen op straat het gevoel dat deze verkiezingen minder belangrijk zijn dan verkiezingen van de Tweede Kamer. Maar u hier weet beter. En daarom vraag ik jullie campagne te voeren met in je achterhoofd: Dat van deze verkiezingen af hangt of uw provincie gaat meewerken aan de klimaatdoelen. Dat van deze verkiezingen af hangt of Nederland de komende vier jaar een stabiel land blijft. Én dat van deze verkiezingen af hangt of we onze waarden – Europese waarden – beschermen tegen de opkomst van de zogenaamde sterke man.

Dank jullie wel.

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook