Poliflw

Uit ons verkiezingsblad 2014.

In de nacht van vrijdag 26 op zaterdag 27 juni 2020 is wethouder John van den Heuvel van de gemeente Lelystad onverwachts overleden. Namens de SP zat hij halverwege zijn tweede collegeperiode.

Burgemeester Ina Adema: "We zijn geschokt en verslagen. We verliezen in hem een zeer gewaardeerd bestuurder en een aimabel mens. Onze eerste gedachten gaan uit naar zijn vrouw en beide dochters. We leven met hen mee."

John van den Heuvel was voordat hij wethouder werd twee periodes raadslid: van 2006 tot 2014. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 nam de SP bestuurlijke verantwoordelijkheid en trad John van den Heuvel aan in een college van VVD, PvdA, ChristenUnie en Inwonerspartij Lelystad. Als wethouder was hij in die periode verantwoordelijk voor: Werk & Inkomen, waaronder uitvoering van de Participatiewet, Stads- en wijkbeheer, Wijkvernieuwing / Stedelijke vernieuwing op uitnodiging, Werken in de wijk, Sport en recreatie en Integrale handhaving.

Na de verkiezingen van 2018 bleef John van den Heuvel namens de SP in het met D66 uitgebreide college. Naast de belangrijke portefeuille van Financiën, was hij verder verantwoordelijk voor Werk en Inkomen, Armoede en schuldhulpverlening en Handhaving. Na het vertrek van twee wethouders in maart jl. nam hij tijdelijk waar voor de portefeuilles Gemeentelijk vastgoed en onderwijshuisvesting, Sport en bewegen.

De gemeente opent vanaf maandag 29 juni, 12.00 uur in het stadhuis een condoleanceregister. Burgemeester Ina Adema zal als eerste dit register tekenen. Daarna kan het register door iedereen die zijn/haar medeleven wil tonen, worden getekend. Het stadhuis is daarvoor dagelijks geopend tot 17.00 uur; op donderdagavond tot 20.00 uur. Daarna wordt het register gesloten. Op memori.nl is een online condoleanceregister  geopend.

De afscheidsbijeenkomst van John van den Heuvel is vrijdagmiddag 3 juli 2020 in de Ölandhorst. Dit gebeurt in familiekring. Als gevolg van corona is het aantal bezoekers voor de bijeenkomst beperkt tot honderd.

Over de manier waarop raad en college stil zullen staan bij het overlijden van John van den Heuvel en over het voor deze week geplande college- en raadsprogramma, zoals de raadsbijeenkomsten van 30 juni en 2 juli, vindt nader overleg plaats met de fractievoorzitters.

Maar liefst 3 maanden is er onderhandeld en zijn er veel verschillende mogelijkheden ondergezocht om met de bestaande coalitie “het motorblok” tot duurzame oplossingen te komen. Eerst is er gezocht naar een meerderheid, vervolgens geprobeerd te komen tot een variant van brede steun met als principe een minderheidscoalitie. Er is zelfs een beroep gedaan op externe adviseurs, waaronder de heer Jasper Loots die ons hierin uitstekend heeft bijgestaan als verkenner.

Als dan blijkt dat er na 3 maanden praten, onderhandelen en het over de eigen schaduw heen stappen maar niet lukt om tot een gedragen meerderheidscoalitie te komen, is er geen andere keuze meer dan hetgeen de heer Loots geadviseerd heeft op 10 juni jl. “Het motorblok moet ook bereid zijn elkaar los te laten”. 

Op dat moment liggen er een tweetal aanbiedingen van partijen. 

1. Het blok Leefbaar Lelystad en de InwonersPartij, met totaal 8 zetels in de raad en nadrukkelijk niet bereid los van elkaar deel te nemen in de coalitie. 

2. Het blok van GroenLinks, Jong Lelystad en Mooi Lelystad, met totaal 6 zetels in de raad.

Met beide aanbieders zijn gesprekken gevoerd. De conclusie van de verkenner was de volgende:

“Op basis van de gevoerde gesprekken heb ik moeten vaststellen dat de vier fractievoorzitters van de coalitie het niet eens kunnen worden over een keuze voor of Leefbaar Lelystad en Inwonerspartij of voor GroenLinks, Mooi Lelystad en Jong Lelystad”.  

De fractie van de VVD heeft nadrukkelijk uitgesproken een voorkeur te hebben voor de combinatie SP, Leefbaar Lelystad en de Inwonerspartij. Uitgangspunt hierbij was de uitstekende eerdere samenwerking met de SP en de InwonersPartij en de verkiezingsuitslag van Leefbaar Lelystad met vier zetels de op een na grootste partij. Jong Lelystad vinden wij een enthousiaste jonge partij met eigen idealen maar stond nog te ver van ons af qua programma. De ambities vinden wij te prijzen.    

De verkenner heeft nog één maal geprobeerd om met het motorblok en de beide aanbieders tot een mogelijke meerderheidscoalitie te komen. De conclusie van de fractie van de VVD was dat wij wederom in een “rotonde gesprek” terecht kwamen. Niemand wilde toegeven en blokkades vanuit diverse partijen maakte het onmogelijk uit de impasse te komen. Ook de verkenner heeft hier diverse keren op gewezen. 

De fractie van de VVD stelt zich nadrukkelijk niet boven de partijen. Wij zijn over onze schaduw heen gestapt en hebben tot twee keer toe een belangrijke handreiking gedaan om uit de impasse te geraken. De eerste handreiking betrof die door over onze diepgewortelde bezwaren tegen GroenLinks heen te stappen en een basis bereidheid aan te nemen hen tot de coalitie toe te laten. Dit laatste kon echter niet bewerkstelligen dat anderen de door hen uitgesproken blokkades en bezwaren lieten vallen.  De tweede handreiking betrof ondanks de eerder gelopen en mislukte onderhandelingsrondes de bereidheid opnieuw en nogmaals met de 9 partijen om de tafel te gaan. Daar hoorde voor ons echter wel de combinatie van de SP, Leefbaar Lelystad en de Inwonerspartij onlosmakelijk bij. En ja ook GroenLinks, D66 en de PvdA en Mooi Lelystad zijn uitgenodigd aan de onderhandelingstafel waaraan de VVD, SP, Leefbaar Lelystad, de Inwonerspartij en Mooi Lelystad altijd zijn blijven zitten.  

In de laatste ronde zijn ook de belangrijke lopende dossiers genoemd door partijen. De fractie van de VVD heeft toen letterlijk een grens getrokken. Het ging daarbij om dossiers waarop voorstellen ter besluitvorming aan de raad voorliggen die vanuit het huidige college zijn voorgesteld. Wij onderhandelen niet achteruit, alleen vooruit. Het vooruitschuiven of alsnog vertragen van belangrijke besluitvorming met hoog financieel risico (lees: onverkort een toename van de tekorten met miljoenen waarmee extra ingrepen noodzakelijk zullen worden) tot gevolg was voor de fractie van de VVD uitgesloten. Wij besturen de stad in goede en in slechte tijden. 

Wij lopen niet weg voor onze verantwoordelijkheid en weigeren onverantwoorde besluiten te nemen op lopende besluitvorming waarvan aan de voorkant de negatieve resultaten niet alleen aannemelijk, voor vooral aanzienlijk zullen zijn waaronder het sociaal domein en de jeugdhulp en de WMO in het bijzonder.

Vanzelfsprekend is het lastig om bestaande partners los te laten. Het is zuur dat men niet langer samen in staat is tot overeenstemming te komen. Het is teleurstellend dat dit vooral op betrekkingsniveau (personen) heeft geconflicteerd waar het mogelijk toetredende partijen betreft en dat partijen niet over de eigen schaduw heen wilde stappen of überhaupt zelfs maar de mogelijkheden daartoe wenste te verkennen aan tafel. 

Het gevolg is bekend. Er is een principe akkoord tussen de fracties van VVD, Leefbaar Lelystad, de InwonersPartij, SP, Mooi Lelystad/Forum voor de Ouderen. En zoals de verkenner, de heer Loots, dat zo mooi heeft gezegd: “Dat heeft te maken met op dit moment bestaande onoverkomelijke bezwaren van een of meer van de huidige coalitiefracties tegen samenwerking in een coalitie met een of meer van de fracties die bereid zijn toe te treden en/of met onoverkomelijke bezwaren tegen combinaties van fracties die bereid zijn om toe te treden, en de disbalans binnen de nieuwe coalitie die daardoor ontstaat. Het hoeft niet te verbazen dat over de (mate van) balans of disbalans die ontstaat na toetreden van een van beide combinaties verschillend wordt geoordeeld door de vier fractievoorzitters van de huidige coalitie. De ervaren balans of disbalans is immers subjectief en uiteindelijk een politiek oordeel, waar je het mee eens of oneens kunt zijn maar dat nooit waar of onwaar is”.

Voor de fractie van de VVD is het belangrijk te kijken naar de lange termijn. De verantwoordelijkheid te nemen, ook in moeilijke tijden. Keuzes te durven maken, ook wanneer deze niet eenvoudig zijn. Met de beperkte reserves is niet veel meer mogelijk. Uiteindelijk moet de stad bestuurd worden. Het gaat om eigen verantwoordelijkheid, draagkracht en een kansrijk Lelystad. 

De beoogde nieuwe coalitie zal het huidige raadsprogramma volgen. Dat is en blijft de leidraad. De beoogde coalitie wil dat graag zoveel mogelijk in overleg met gehele raad realiseren. Uitgaande van de recent (unaniem!) aangenomen kadernota 2021-2024 en het huidig raadsprogramma mogen daar geen belemmeringen zijn voor de gehele raad van Lelystad. 

Tot slot herhalen wij graag nogmaals een aantal passages uit onze eerdere liberale overpeinzingen.

• Grote financiële tegenvallers op de Jeugdzorg en de WMO zijn, in combinatie met de tegenvallende bijdragen van het rijk,  zijn belangrijke oorzaken van de oplopende tekorten. 

• Dat betekent concreet een opdracht tot  bezuinigen en dus het maken van echte keuzes waarbij de basis op orde blijft. Keuzes die zullen leiden tot versterking op lange termijn.

• Bezuinigen in een periode waarin Lelystad Next Level juist kansen biedt voor Lelystad zich te ontwikkelen tot een (economisch) aantrekkelijke stad met een sociaal sterke en duurzame samenleving vraagt ook om investeringen tot groei.  

• Een stad waarin jongeren hun talenten ontwikkelen en waarin ouderen lang bij de samenleving betrokken blijven en waardig oud worden. Een stad waar nieuwe én huidige bewoners prettig wonen, werken en ondernemen. 

• Waar wij niet op wensen te bezuinigen zijn onze primaire voorzieningen zoals ons Theater de Agora, de Bibliotheek, de Kubus, de Corneel en sport. Wat wij wel nastreven is een integrale functie en fysieke integratie van deze primaire voorzieningen waar dat mogelijk is. 

• Het wederom verhogen van de OZB-tarieven of andere lastenverzwaring voor de bewoners is voor ons echt een brug te ver, daar is de vorig jaar eenmalig de hand gereikt, nu gaat dat niet meer. 

• Er zijn investeringen noodzakelijk om tot groei en economische versterking te komen conform Lelystad Next Level, onze duurzaamheidsopgave en de versterking van de bestaande stad, binnen de kaders van een meerjarenraming- en begroting die reëel en structureel in evenwicht moeten zijn.

• Om onze stad te versterken en ook het sociaal evenwicht in balans te brengen is het noodzaak aandacht te besteden aan (kwalitatieve) woningbouw in het midden- en hoger segment. In het hoger segment vragen wij hierbij nadrukkelijk aandacht voor meer variatie in architectuur waarmee een breder publiek kan worden aangetrokken tot onze mooie stad.

Om dit alles te bereiken is aandacht voor economische ontwikkeling uiteraard belangrijk. Ruimte voor ondernemen, gebruikmakend van onze ligging en aanwezig en in aanbouw zijnde infrastructuur met als doel: iedereen aan het werk. Want werken maakt sterk. 

U mag er dan ook op vertrouwen dat wij ons als liberalen hard maken voor deze uitgangspunten de komende periode in aanloop naar de begroting, de volgende kadernota en de periode daarna.  

Fractie VVD Lelystad

Na een serie van drie bilaterale gesprekken met de fractievoorzitters is de minderheidscoalitie (VVD, PvdA, D66, SP) eruit: er is geen stabiele meerderheidscoalitie te vormen. Ze gaan samen door en verwerven per keer een meerderheid in de raad. In het door Leefbaar Lelystad en anderen (w.o. GroenLinks) aangevraagde debat blijkt er toch een opening te zijn: mocht een combinatie van samenwerkende fracties komen met een voorstel dat voldoet aan een aantal criteria dan zal daar serieus over gesproken worden, zo zeggen de vier toe. Een overzicht van de gebeurtenissen sinds die gemeenteraadsvergadering van 6 mei 2020. Dat is natuurlijk niet volledig, en gekleurd door de bril van de opstellers. Maar ook dan ….

Een maand lang puzzelen

JongLelystad, Mooi Lelystad en GroenLinks gaan in overleg en doen de coalitiepartners op 13 mei een aanbod tot samenwerking . Over mogelijke bredere steun daarvoor zijn zij in overleg gegaan met CU, CDA en DENK. Ook Forum voor Flevoland lijkt daar serieus over te willen nadenken. Zo wordt de stabiliteit groter dan de minimale 18 zetels, waarop de coalitie zou steunen. Bijna tegelijkertijd melden ook Leefbaar Lelystad en de Inwonerspartij zich. Zij hebben hun strijdbijl begraven en willen in overleg met de coalitie. Al op 16 mei worden de aanbieders in de gelegenheid gesteld hun aanbod toe te lichten aan de coalitiepartners. Op de vraag wat zij daarvan vinden wordt nog geen antwoord gegeven: “nu ga je veel te snel” is de reactie.

De strategie blijkt een week later, op vrijdag 22 mei, bepaald te zijn: onder gespreksleiding van een in overleg aan te wijzen externe verkenner (Jasper Loots) wordt een vervolgproces in gegaan. Loots wil die rol vervullen, maar uitsluitend onbezoldigd en als strikt onafhankelijke figuur. Dat wekt vertrouwen.

De eerste gesprekken (van beide combinaties van aanbieders) met hem vinden plaats op 3 juni. Zijn bedoeling is de wederzijdse verwachtingen en inzet te vernemen. Het wordt een nogal bijzonder gesprek. Al snel wordt nl. duidelijk dat de vier coalitiepartners gezamenlijk met geen van beide aanbiedingen in zee willen gaan. Er heeft geen inhoudelijk gesprek plaats gevonden. Er is niet echt getoetst hoe wederzijdse samenwerking er uit zou kunnen zien. Er is geen poging gewaagd om nader tot elkaar te komen. En toch is de conclusie getrokken. Die is dat de enig mogelijke oplossing zit in een combinatie van de aanbiedingen. Verbaasd dringen Mooi Lelystad, JongLelystad en GroenLinks erop aan alsnog een inhoudelijk gesprek met de coalitiepartners te voeren. De verkenner neemt dat verzoek mee terug.

In tegenstelling tot de afgelopen twee en een halve maand gaat het proces nu ineens snel. De coalitiepartners bewilligen in het verzoek. De gesprekken met hen vinden plaats op maandag 8 juni. Een citaat uit de mail waarin Loots de insteek van dat gesprek verduidelijkt:

“Er is vooralsnog een open agenda, met het oog op een zo open mogelijke verkenning van mogelijkheden en onmogelijkheden. Het kan en zal ook gaan over de 'inhoud', zoals door jullie op schrift gesteld en voorgelegd aan de coalitie. En ook over andere zaken die besproken moeten worden met het oog op het uiteindelijk kunnen opstarten van een kansrijk geachte formatiepoging (zoals gedrag/mores, wethoudersposten, etc.).”

Dat gesprek loopt anders. Niks open verkenning van mogelijkheden en nauwelijks “inhoud”. De coalitiepartners beginnen in een rondje hun positie duidelijk te maken. D66 en PvdA geven aan graag met het aanbod van JongLelystad, Mooi Lelystad en GroenLinks in zee te gaan. VVD en SP voelen daar niets voor. De VVD opteert voor Leefbaar en Inwonerspartij en blokkeert collegesamenwerking met de andere combinatie. Argumenten: de aanvulling van de combinatie GroenLInks, JongLelystad, Mooi Lelystad op de coalitie wordt als ”te links” gezien, wat onbespreekbaar is voor de VVD. Waardering wordt door de VVD uitgesproken voor de inzet van JongLelystad in de afgelopen twee jaar. Desondanks wordt de partij “in relatie tot hun weging in de coalitie” en “in deze combinatie” ineens als te jong en onervaren gezien (hoewel ook dan al bekend is dat hun potentiële wethouders kandidaat een ervaren bestuurder is). Op de vraag of dit ook voor Mooi Lelystad geldt, als partij die nog jonger en korter in de raad zit dan JongLelystad, wordt niet duidelijk gereageerd. Pogingen van JongLelystad om de tegenargumenten te ontkrachten met feitelijke argumenten (“we zitten reeds twee jaar in de raad, zetten ons hard in, dus onervaren zijn we per definitie niet”) bieden geen soelaas, de tegenargumenten zijn gestaafd op “perceptie” en de mening blijft stellig dat de balans in deze constructie straks hoe dan ook zoek is. D66 en PvdA willen wel graag zaken doen met JongLelystad. Het gevoel aan de kant van de aanbieders overheerst dat er gelegenheidsargumenten worden gebruikt om de combinatie van GroenLinks, JongLelystad en Mooi Lelystad open te breken.

Naarmate het gesprek vordert, wordt duidelijk dat het pijnpunt met name zit in de (stem)verhoudingen straks in de coalitie (waar “niet op basis van zetelaantal wordt gestemd”). Over inhoud wordt niet gesproken. Voor de SP, als “de klassieke partij” (letterlijke citaat), geldt dat zij het partijprogramma van JongLelystad lastig vinden te duiden en moeite heeft met de wensen (duurzaamheid, jongeren en wonen) voor nadere accenten in het raadsprogramma. Deze factoren gelden “in zekere mate” ook voor Mooi Lelystad. Tegenover GroenLinks staat de SP positief en ziet graag een aanvulling op de huidige coalitie met GroenLInks en Inwonerspartij. Op de vraag van JongLelystad richting de VVD, of deze bereid is te denken in oplossingen (ipv obstakels) wat betreft het huidige afgewezen aanbod van GroenLinks, JongLelystad, Mooi Lelystad wordt niet direct geantwoord, maar wordt de bal naar D66 gespeeld: is de D66 bereid om met Leefbaar Lelystad in een coalitie te stappen?

Eigenlijk is het gesprek al afgelopen voor het goed ten wel begonnen is. Uiteraard doen de aanbiedende partijen hun best uit deze (coalitie-impasse) te komen, maar dat mag allemaal niet baten. “Al laat je het hele programma liggen, het gaat niet werken met deze partijen.”

Breed overleg op 11 juni

Het advies dat de verkenner uit brengt verbaast de insiders dan ook niet. De enige mogelijk oplossing voor een meerderheidscoalitie zit hem in een combinatie van aanbieders.  Terwijl verschillende fracties (w.o. GroenLinks) nog puzzelen met de vraag of het nu geen tijd wordt dat de raad zich hier over uitspreekt (het advies is immers niet aan de coalitie uitgebracht, maar aan de voltallige raad) komt de uitnodiging van de vier coalitiepartners al binnen voor een overleg van “de vier” met de beide groepen aanbieders op donderdag 11 juni. Het gesprek staat onder leiding van Loots en op basis van de spelregels in zijn advies van 10 juni.  Cruciaal daarin zijn: het “motorblok van vier coalitiepartijen” is niet meer heilig, en: als je aan tafel blijft zitten accepteer je dat de anderen aan tafel met jou in een coalitie kunnen komen te zitten (maw: blokkades zijn van tafel).  

Het wordt een moeizaam overleg. Leefbaar Lelystad en Inwonerspartij houden elkaar stevig omklemd (een verschijnsel dat wel vaker voor komt bij “late bekeerlingen”). De formule dat er geen blokkades meer mogen zijn werkt niet echt: schoorvoetend stemmen Inwonerspartij en Leefbaar Lelystad daarmee in, maar met name de eerste met dermate veel meel in de mond dat je dat nauwelijks serieus kunt nemen. De VVD blijft sterk hechten aan collegedeelname van zowel Leefbaar Lelystad als Inwonerspartij. D66 en PvdA stellen zich anders op: in het belang van de stad zijn zij bereid om hun blokkades tegen resp. Leefbaar Lelystad en de combinatie van Leefbaar en Inwonerspartij op te geven, waarbij uiteraard een onderhandelingsresultaat voor definitieve samenwerking beoordeeld moet worden. Dat is logisch want nu gaat het er nog steeds om wie tot gesprekken kan komen. De aankondiging van GroenLinks dat zij de raad voor wil stellen uit oogpunt van zorgvuldigheid en transparantie een debat te voeren over het advies van Jasper Loots van 10 juni slaat met name aan de rechterkant van het politieke spectrum in als een bom. Het wordt als verraad gezien aan dit proces, hoewel de partij duidelijk probeert te maken dat het ene heel goed naast het andere kan bestaan. Onder de druk van de VVD dat als dat gebeurt dit proces onmiddellijk wordt stopgezet (door de combinatie van VVD, Leefbaar Lelystad, Inwonerspartij) trekt GroenLinks haar voorstel in, mede omdat dan al afgesproken is om op zaterdagmorgen 13 juni verder te spreken.

De (werk-)relatie tussen de coalitiepartijen PvdA en D66 enerzijds en VVD en SP anderzijds lijkt behoorlijk bekoeld te zijn. De impasse lijkt compleet. Het leidt ertoe dat een aantal partijen zich afvragen of er wellicht nog andere mogelijkheden zijn voor coalitievorming zijn. In dit overleg zitten immers niet alle partijen. PvdA, D66, Mooi Lelystad, Jong Lelystad, CU en GroenLinks zoeken elkaar op en stellen vast dat zij voldoende vertrouwen hebben in elkaar als het gaat om coalitievorming. Tegelijkertijd wordt vastgesteld dat om tot een werkbare meerderheid te komen hoe dan ook een van drie grotere partijen nodig is. In de overleggen tot dan toe heeft Leefbaar Lelystad het minst het achterste van zijn (of haar?) tong laten zien. We sluiten niet uit dat daar mogelijkheden liggen en verkennen die. Het leidt (vooralsnog) niet tot helderheid.

Ondertussen werken tweetallen (van politiek ver van elkaar staande partijen) aan de opdracht van Jasper Loots op moeilijke dossiers tot overeenstemming te komen. Dat blijkt heel aardig te lukken. De problemen rond samenwerking zitten blijkbaar niet primair in de inhoud, maar in andere dingen.

Een chaotisch slotakkoord

Zaterdagmorgen 13 juni treffen de partijen elkaar weer, met Jasper Loots. Het wordt een korte bijeenkomst. De VVD meldt de fractie geraadpleegd te hebben en zich terug te trekken uit dit proces. Men wil verder in een combinatie met in ieder geval Leefbaar Lelystad, Inwonerspartij en de SP. Ook Mooi Lelystad blijft bij hen aan tafel zitten. GroenLinks mag van de VVD blijven, gelet op de voorkeuren van de SP. De VVD wil hen niet laten vallen, gelet op de goede samenwerking tot dan toe, en is bereid GroenLinks als coalitiepartner te aanvaarden. GroenLinks bedankt in eerste instantie voor die eer, nu partijen als PvdA, D66 en/of Jong Lelystad volledig buiten beeld raken. Die ochtend wordt er nog een stevig beroep gedaan op GroenLinks om haar positie te heroverwegen. Vanuit de SP wordt aan GroenLinks verzekerd dat men niets voelt voor een coalitie waarin geen van de andere linkse partijen zitting neemt. In een gesprek blijken de rechtse partijen opeens bereid op inhoudelijke thema’s (duurzaamheid, wonen, jongeren) de partij tegemoet te komen. Een goed passende wethouders portefeuille wordt in het vooruitzicht gesteld. De blokkade van de Inwonerspartij blijkt als sneeuw voor de zon verdwenen (“niets veranderd” en “wellicht niet goed begrepen”), maar die van Leefbaar Lelystad blijft onverminderd staan. En de VVD blijft onverkort vasthouden aan samenwerking met die twee. Op de GroenLinks wens tot toevoeging van PvdA en/of D66 en/of Jong Lelystad wordt andermaal negatief gereageerd. GroenLinks vraagt enige bedenktijd om e.e.a. in de partij terug te koppelen en krijgt die gedurende dat weekend. Een vergelijkbare actie is er ook richting PvdA, met hetzelfde resultaat.

Er wordt die middag en avond en de volgende (zon-)dag heel veel heen en weer getelefoneerd, gezoomd etc. JongLelystad en GroenLinks maken zich zorgen over de positie van Mooi Lelystad. Kunnen zij nog op die partij rekenen, nu die zo dicht tegen het rechtse blok aan schurkt? De telefoon bij Mooi Lelystad wordt niet opgenomen. In de loop van de dag volgt wel een appje: “vertrouw me”. JongLelystad en GroenLinks vertrouwen op de eerdere woorden van Mooi Lelystad dat een louter rechtse coalitie onwenselijk is en geen recht doet aan de stad. Op eigen initiatief (zo blijkt later) is deze partij ook aan het “klussen”. De suggestie wordt gedaan voor een coalitie VVD, Inwonerspartij, SP, Mooi Lelystad (al dan niet met wethouder), PvdA en GroenLinks. De gedachte alleen al blijkt meteen te worden geblokkeerd door de Inwonerspartij. GroenLinks informeert de VVD aan het eind van de zaterdagmiddag dat een coalitie, zoals zaterdagmorgen voorgesteld is, voor haar niet aan de orde is, zo lang de blokkade van Leefbaar Lelystad overeind blijft. Ook de wispelturigheid van de Inwonerspartij en het ontbreken van het politieke midden zijn redenen voor de partij om geen heil te verwachten van de voorgestelde setting.

De zondag begint met een tweet “eindelijk een dagje geen politiek” van de voorman van Mooi Lelystad. Toch blijkt op die dag (ook met hem) in overleg vordering gemaakt te worden met een rechtse coalitie. Dit ondanks de tot op de zaterdag volgehouden mantra van de VVD dat gestreefd wordt naar een coalitie waarin rechts, midden en links in een goede verhouding tot elkaar vertegenwoordigd zijn. In het geruchtencircuit gaat rond dat wordt gewerkt aan een samenwerking VVD, Leefbaar Lelystad, Inwonerspartij en Mooi Lelystad, gedoogd door Forum voor Ouderen en PVV. Ook de SP zou dan blijkbaar buiten de boot vallen, of in elk geval tweede keus zijn. Maandag blijkt dat toch weer wat anders te liggen en dinsdag 16 juni bereikt de andere partijen het bericht dat er een principe - akkoord is voor een coalitie van VVD, Leefbaar Lelystad, Inwonerspartij, Mooi Lelystad / Forum voor Ouderen en SP. Dat JongLelystad en GroenLinks uiteindelijk niet konden bouwen op Mooi Lelystad was in het weekend al duidelijk geworden. Vooral de deelname van de SP aan deze zeer rechtse coalitie wekt verbazing bij andere partijen. Het vertrouwen in het door haar “heilig verklaarde” en de nieuwe coalitie onderschreven raadsakkoord (waar aan bijna alle andere partijen zich overigens net zo gebonden achten) is daar blijkbaar voldoende voor.

En dan …

Natuurlijk vragen Jong Lelystad, PvdA, D66, CU, CDA, Denk, Forum voor Flevoland en GroenLinks meteen een extra raadsvergadering aan. De raad heeft immers nog steeds niet gesproken over het advies van de verkenner en ondertussen gebeurt er van alles.

“Gezien de impact die dit kan hebben op het college en de bestuurbaarheid van de stad, is het ons inziens verstandig om met de raad hier eerst fatsoenlijk over in gesprek te gaan.”

Uiteraard bewilligt de burgemeester in dit verzoek, maar het leidt tot een verontrustende reactie van het nieuwe coalitiefront. Men verzet zich tegen het presidiumvoorstel om dat debat op dinsdag 23 juni te houden, wil dat naar zaterdagavond 20 juni om 18.00u verplaatsen, om daaraan toe te voegen:

“Mocht het debat dinsdag a.s. (de 23e ) gepland worden dan zien wij ons genoodzaakt ons af te melden voor deze vergadering. Op deze dag staan reeds evidente sessies gepland.”

Hoewel het presidium (als verantwoordelijke voor de raadsprocessen) hier over gaat komt het fractievoorzittersoverleg bijeen en bereikt als moeizaam compromis dat het debat op donderdag 25 juni 2020 zal plaats vinden. Er moet nog veel gebeuren wil deze nieuwe coalitie het vertrouwen van de hele gemeenteraad verwerven.

23 juni, Murat Aktan (fractievoorzitter JongLelystad) Sjaak Kruis (fractievoorzitter GroenLinks Lelystad)

(zie bijlage voor bronvermelding)

Enige tijd terug zijn de Inwonerspartij en de ChristenUnie uit de coalitie gestapt en hebben VVD, PvdA, D66 en SP als minderheidscollege het bestuur van Lelystad voortgezet. Omdat een meerderheidscollege gewenst is, heeft er vervolgens een serie van onderhandelingen plaatsgevonden die helaas niets heeft opgeleverd. Na de laatste onderhandelingspoging van verkenner de heer Jasper Loots leek het onmogelijk om hiervoor nog een oplossing te vinden. Hij zag het in zijn eindrapportage als noodzakelijk dat het college van VVD, PvdA, D66 en SP elkaar losliet om tot een nieuwe coalitie te komen.

De SP is ook na deze conclusie aan tafel blijven zitten voor behoud van het raadsprogramma en een stabiel bestuur voor onze stad. De stad zit op dit moment in zwaar weer, er moeten keuzes gemaakt worden hoe we, de mede door Den Haag veroorzaakte bezuinigingen, op een rechtvaardige en voor de toekomst van de stad verstandige manier gaan uitvoeren.

Willen wij hierbij de menselijke maat en ondersteuning voor hen die dat nodig hebben in Lelystad behouden en daarnaast groeien naar een volwassen stad van 100.000 inwoners, met voldoende werk en goede voorzieningen, dan moeten we nu keuzes maken. Het door de SP in 2018 bereikte raadsakkoord is daarvoor in onze ogen essentieel.

Er ligt nu een principeakkoord met de volgende partijen: VVD, Inwoners Partij, Leefbaar Lelystad,  SP en Mooi Lelystad / Forum voor de Ouderen. Deze 6 partijen nemen het raadsakkoord uit 2018 als leidraad om tot een stadsbestuur te komen dat deze lijn voortzet en continuïteit van bestuur garandeert. Hierbij zijn onze eigen SP-wethouder John van den Heuvel, het raadsakkoord en aanvullende afspraken de basis waarop we als SP deze verantwoordelijkheid voor de toekomst kunnen nemen. Iets wat we absoluut noodzakelijk vinden in deze voor veel Lelystedelingen onzekere tijden. Als SP lopen we niet weg voor onze verantwoordelijkheid en durven we in moeilijke tijden te laten zien dat er rechtvaardige keuzes gemaakt kunnen worden voor de toekomst van onze stad.

Het bestuur zal een ledenraadpleging organiseren om de leden te informeren over het bereikte akkoord, en om vervolgens een nieuw mandaat te vragen voor de fractie om zich de komende 2 jaar hiermee in te zetten voor onze stad.