Poliflw

Op zaterdag 26 oktober hebben de leden van GroenLinks in een ALV deelname aan het college van Zaanstad, als ook de voordracht van Wessel Breunesse als kandidaat wethouder, ondersteund.

GroenLinks Zaanstad sluit samen met zes andere partijen een nieuw coalitieakkoord voor Zaanstad. De partijen zijn met elkaar het gesprek aangegaan nadat het college haar meerderheid in de gemeenteraad verloor. Het nieuwe akkoord kent een aantal belangrijke punten voor GroenLinks op het gebied van groen, schoon vervoer, de fiets, duurzaamheid en wonen. Ook levert GroenLinks een kandidaat voor de portefeuilles “Ruimtelijke Ontwikkeling, Natuur en Landschap, Milieu en Klimaatadaptatie”: Wessel Breunesse.

Over Wessel Breunesse: Wessel Breunesse (40 jaar) werkt op dit moment als bestuursadviseur bij de gemeente Haarlem. Daarvoor was hij werkzaam als bestuurder en onderhandelaar bij vakbond CNV. Breunesse is sinds 1997 lid van GroenLinks en op verschillende manieren actief geweest voor die partij. Van 2002 tot 2010 was hij raadslid en fractievoorzitter in het Amsterdamse stadsdeel Bos en Lommer. Binnen GroenLinks Zaanstad is hij sinds 2013 actief binnen het bestuur en de fractie, waardoor hij goed bekend is met de Zaanse politiek. Samen met zijn vrouw en twee kinderen woont hij in ’t Kalf.

Wessel Breunesse: “De stad groeit. Er is een enorme behoefte aan betaalbare woningen. Tegelijkertijd liggen er enorme kansen om wijken duurzaam, groen en klimaatbestendig te maken. Ik heb er ontzettend veel zin in om hier samen met de andere partijen en de stad aan te gaan werken.”

GroenLinks Zaanstad is blij met de voordracht. Omdat hij de Zaanstreek en haar politiek goed kent, ervaren is met het werken in een complexe bestuurlijke omgeving en geruime tijd actief is voor de partij.

Coalitie akkoord: Duurzaam, schoon en groen

Er zijn 7 partijen die een coalitieakkoord sluiten (GroenLinks, D66, PvdA, CDA, ChristenUnie, VVD en Rosa). Daarnaast hebben de SP en Democratisch Zaanstad op een aantal onderwerpen een inbreng gegeven. GroenLinks Zaanstad is tevreden met het proces en de uitkomst. Een aantal voor GroenLinks belangrijke punten worden toegevoegd aan het coalitie akkoord, zoals de fietscoördinator, schoon vervoer en een Zaanse groennorm.

Fractievoorzitter Romkje Mathkor: “We hebben intensief met de andere partijen gesproken en voelden veel steun om Zaanstad voor te bereiden op een duurzame toekomst. Ruim baan voor de fietser, betere plannen voor schoon vervoer, en genoeg groen in de buurt voor iedereen.”

Schiphol wil groeien. Dit jaar zal de teller al komen te staan op 500.000 vliegbewegingen, maar dat is bllijkbaar niet genoeg voor de luchthaven. Ze willen meer, nog meer. Gelukkig is er een groeiend aantal mensen in Nederland die dat niet meer willen, die zich zorgen maken over het effect van de luchtvaart op de klimaatverandering, over de toekomst van hun (klein)kinderen en die deze zorgen ook uitspreken. 

Voor bewoners rondom de luchthaven komt er nog iets anders bij. Zij ondervinden steeds meer geluidsoverlast en dat geldt niet alleen voor de mensen die pal naast de Zwanenburg- of Polderbaan wonen, maar dat geldt zeker ook voor de mensen die verderop wonen, in Amstelveen, Uithoorn, Castricum en voor heel veel inwoners van Zaanstad, met name de inwoners van Assendelft en Krommenie. Naast de geluidsoverlast maken deze mensen zich ook grote zorgen over de enorme gezondsheidsrisico’s, door de uitstoot van (ultra)fijnstof.Voor GroenLinks is de maat dan ook echt vol. De groei van Schiphol, de groei van de luchtvaart in het algemeen, moet stoppen! Op landelijk niveau zet ons Tweede-Kamerlid Suzanne Krὄger zich daar geweldig voor in, maar ook op lokaal niveau kunnen wij veel doen. Natuurlijk kan de gemeente Zaanstad de groei van Schiphol in haar eentje niet beteugelen. Maar de gemeente is een belangrijke speler in de diverse gremia rondom Schiphol en moet daar een voortrekkersrol in gaan spelen om te voorkomen dat Schiphol verder groeit. Tijdens het agenda initiatief in april over dit onderwerp, bemerkten wij tot ons groot genoegen dat hiervoor binnen de gemeenteraad veel steun was. Afgelopen week dienden wij dan ook samen met ROSA, SP, PvdD, D66, PvdA en CU een motie in om te bepleiten dat de gemeente Zaanstad haar verantwoordelijkheid neemt en in de diverse gremia zal bepleiten dat Schiphol tot minstens 2023 niet verder groeit, dat de nachtvluchten zullen worden afgeschaft, met andere partners binnen het BRS (Bestuurlijke Regio Schiphol) zal kijken hoe het aantal goedkope vakantievluchten beperkt kan worden en te promoten dat bestemmingen binnen 750km per trein kunnen worden afgelegd.

Deze motie werd afgelopen week in de raadsvergadering behandeld. Met uitzondering van de “usual suspects”, PVV, POV,DZ en VVD, die nog met een aantal tegensputteringen kwamen, werd de motie door een meerderheid aangenomen.

GroenLinks Zaanstad voelt zich hierdoor zeer gesteund. Wij zullen de komende jaren er dan ook zeker op toezien dat de gemeente Zaanstad zich aan deze afspraken zal houden. Wij zeggen daarom ook “to be continued’!

De afgelopen weken was een hectische periode. Namens GroenLinks onderhandelden Wessel Breunesse en fractievoorzitter Paul Laport met andere partijen over de coalitievorming. Het ene moment waren we de meest geliefde partner van de VVD, het volgende moment kregen we een lading kritiek over ons heen van diezelfde partij. Hoewel er teveel is gebeurd om even kort samen te vatten, hieronder toch een feitenrelaas vanuit ons perspectief.

Sinds het duidingsdebat hebben wij ons constructief opgesteld. Wij hebben consequent laten weten dat er een verbindende coalitie moet worden gesmeed tussen rechts en links, waarin ruimte is voor een stevig groen en sociaal geluid. Voor ons was dat een coalitie van VVD, PvdA, ROSA, D66, GroenLinks en CDA.

De verkenners Boom en Gerritsen selecteerden zeven partijen die in aanmerking kwamen voor collegeonderhandelingen: VVD, PvdA, D66, GroenLinks, CDA, ROSA en POV. De verkenners gaven aan dat van de laatste twee partijen (ROSA en POV) er één zou moeten afvallen. Van meet af aan was echter duidelijk dat de verkenners en de VVD graag wilden dat ROSA zou afvallen. Op donderdag 19 april ontvingen wij dan ook een uitnodiging om met de zes overgebleven partijen te gaan formeren. Wij gingen niet in op deze uitnodiging en noemden daarbij drie argumenten:

Oneens met de manier waarop ROSA is afgevallen;

Een sterk voorbehoud ten aanzien van de inhoud en politieke stijl van de POV;

De voorgestelde zes-partijen-combinatie is onaanvaardbaar: niet evenwichtig genoeg in de links/rechtsverhouding.

De VVD heeft ons vervolgens uitgenodigd om ‘over onze schaduw heen te stappen’. Op zaterdag 22 april overlegden onze onderhandelaars in een informele setting met de VVD-onderhandelaars. Bovenstaande argumenten zijn daarbij nogmaals helder op tafel gelegd. De VVD opperde vervolgens het idee dat beide partijen een informateur zouden aanstellen: de heer Eric Van der Burg (VVD) en mevrouw Zita Pels (GroenLinks).

Twee informateurs Op dinsdag 24 april hebben deze informateurs gesprekken gevoerd met meerdere partijen en meerdere combinaties. Tijdens deze sessies sloten ROSA en POV elkaar voor het eerst expliciet uit. Dat zorgde ervoor dat inderdaad één van beide moest afvallen. Er is ons vervolgens verzocht het gesprek aan te gaan met de POV. Na intensief beraad met fractie en bestuur, bleek er voldoende vertrouwen om deze stap te zetten. Tijdens het gesprek (25 april) met de POV is er gesproken over inhoud en politieke stijl. Inhoudelijk zijn er zeer grote verschillen tussen de POV en GroenLinks, maar beiden waren bereid om een gezamenlijke coalitie te onderzoeken. Dit is gemeld aan de informateurs en aan VVD, PvdA en D66. De afspraak was om vervolgens met z’n vijven nadere gesprekken te gaan voeren. Het zou een krappe meerderheid van 20/19 opleveren, maar wel een meerderheid waarbij iedere partij ‘enig comfort’ voelde. De POV zou de achterban nog raadplegen, maar voorzag geen problemen.

Vertrouwen verloren Op donderdag 26 april, een kwartier voor een nieuwe update aan de gemeenteraad, kwam het bericht dat de POV uitsluitend in een coalitie wilde stappen waaraan ook het CDA meedeed. Wij waren verbaasd dat dit voorstel nu weer op tafel kwam, omdat we deze combinatie al meerdere keren hadden afgewezen. Ook waren we zeer verbolgen over de timing van de POV. GroenLinks heeft vervolgens in een mail aan de VVD, PvdA en D66 laten weten het vertrouwen te hebben verloren in de variant met POV. In deze mail adviseerden wij tegelijkertijd om de variant VVD, PvdA, ROSA, D66, GroenLinks en CDA nu eens te gaan onderzoeken. Onze voorkeursvariant en een stabiele coalitie van 22 zetels, die ook prima paste binnen de conclusies van de eerste verkenners. De PvdA ondersteunde ons idee.

Verbazing Een dag later ontvingen wij tot onze grote verbazing de mail van de VVD waarin zij ons beschuldigden van ‘onverantwoordelijk gedrag’ en het ‘bruuskeren van andere partijen’. Met een korte mail hebben wij geantwoord dat we ons absoluut niet herkenden in dat beeld dat werd geschetst. Inmiddels begrepen we dat nu ROSA was benaderd om mee te praten over mogelijke coalitievorming. Toch vreemd dat de VVD daar in een eerder stadium niet toe bereid was. Als het aan ons had gelegen, was ROSA al wel veel eerder benaderd.

Nu gaan VVD, PvdA, ROSA, D66, CDA en CU proberen een coalitie te vormen door inhoudelijke gesprekken te voeren. We wachten af of dat gaat lukken. Ondertussen bereiden wij ons voor op een rol in de oppositie waarbij wij ons constructief blijven opstellen de komende periode. Ook vanuit de oppositie zullen we ons best doen om Zaanstad groener, duurzamer, socialer én mooier te maken!

Nogal verwarrende krantenkoppen de afgelopen dagen. Op zaterdag 21 april berichtte NH Dagblad: ‘GroenLinks wil niet zonder ROSA’ en op maandag 23 april: ‘GroenLinks houdt deur naar coalitie flink open’. Belangrijk om helderheid te verschaffen over ons perspectief.

Op 10 april mochten de onderhandelaars (Wessel Breunesse en Paul Laport) van GroenLinks Zaanstad voor de eerste keer aanschuiven bij de verkenners die door de VVD waren aangesteld. Tijdens dit gesprek hebben wij aangegeven dat het groene, sociale geluid in een nieuwe coalitie duidelijk hoorbaar moet zijn. Ook hebben we onze coalitievoorkeur aangegeven en ons voorbehoud ten opzichte van sommige partijen. Enkele dagen later werd er verslag uitgebracht door de verkenners, waarin werd geconcludeerd dat er zeven partijen in aanmerking komen voor de coalitievorming. In volgorde van grootte: VVD (6), POV (4), ROSA (4), PvdA (4), D66 (3), GroenLinks (3) en CDA (2). De verkenners concludeerden dat al deze partijen bereid zijn om in een coalitie te treden, maar dat er voorbehouden waren ten opzichte van ROSA en POV.

Hierna hebben de verkenners afzonderlijke gesprekken gevoerd met ROSA en POV. Er werd geconcludeerd dat van de zeven partijen ROSA moest afvallen. De VVD heeft vervolgens 6 partijen uitgenodigd voor inhoudelijke formatiegesprekken: VVD, POV, CDA, D66, PvdA en GroenLinks. Op die uitnodiging zijn wij niet ingegaan om drie redenen: 1) Er zijn nauwelijks inhoudelijke argumenten gegeven waarom ROSA zou moeten afvallen; 2) Onze twijfels ten opzichte van de POV (stijl en inhoud) zijn onvoldoende weggenomen; 3) De voorgestelde zespartijencombinatie vinden wij niet evenwichtig genoeg, het groene, sociale geluid komt daarin onvoldoende tot z’n recht.

Nadat we dit kenbaar hebben gemaakt, zijn we uitgenodigd om in gesprek te gaan met de VVD. In een prettig en constructief gesprek op zaterdag 21 april hebben we deze drie argumenten nogmaals naar voren gebracht. Ook hebben we duidelijk gemaakt dat we een voorkeur hebben voor samenwerking met ROSA, maar dit niet als voorwaarde zien. Zoals in het NH Dagblad staat: ‘we houden geen handjes vast met ROSA’. Maar voor de duidelijkheid: hun programma biedt veel aanknopingspunten voor een stevig groen en sociaal geluid in de coalitie.

De conclusie van de VVD en GroenLinks was om gezamenlijk de handschoen op te pakken en het proces vlot te trekken. Zij houden de lead met hun informateur Eric van der Burg (demissionair wethouder in Amsterdam), maar wij leveren ook een eigen informateur aan: Zita Pels (GL-statenlid in Noord-Holland). Van der Burg en Pels kennen bovenstaande overwegingen van ons, en nemen die mee tijdens hun gesprekken. De komende dagen praten zij met (combinaties van) verschillende partijen om tot een politiek evenwichtige partijencombinatie te komen die recht doet aan de verkiezingsuitslag van 21 maart. Wij hebben vertrouwen in een positieve uitslag en houden je ervan op de hoogte.

Meer dan twintig lokale GroenLinks-fracties lanceren samen een regionaal natuurpact om het Noord-Hollandse groen te beschermen tegen de bouwplannen van dit kabinet. Ook de GroenLinks afdelingen in de Zaanstreek ondertekenen het natuurpact. Paul Laport, Harold Halewijn en Bert Jongert, (lijsttrekkers van de afdelingen Zaanstad, Wormerland en Oostzaan) zetten hun handtekening. Zij maken zich zorgen vanwege de oproep van minister Ollongren (D66) die zij deed aan gemeentes om lef te tonen en te gaan bouwen in het groen.

‘Eeuwig zonde, er is nog voldoende ruimte om binnenstedelijk te bouwen,’ meent Paul Laport, ‘we moeten zeer zuinig zijn op onze groene buitengebieden. Dat zijn de longen van onze stad!’ Harold Halewijn vindt het ‘volstrekt ondoordachte plannen. Bouwen in het groen is kiezen voor de makkelijke weg en volstrekt onnodig. Er zijn volop alternatieven voorhanden.’ Ook Bert Jongert is kritisch over de kabinetsplannen. ‘Dit natuurpact is heel belangrijk. We hopen met dit regionale pact ons kostbare Zaanse groene landschap te beschermen én weerstand te bieden de schadelijke bouwplannen.’

Laport, Halewijn en Jongert erkennen dat het bouwen van nieuwe woningen nodig is. ‘Er zijn plannen voor meer dan 200 000 woningen in de metropoolregio Amsterdam. Dat is een forse opgave,’ meent Laport. ‘Maar het hoeft niet ten koste te gaan van natuur en landschap. Er zijn nog voldoende binnenstedelijke locaties,’ aldus Halewijn. ‘Dat vergt wel lef, visie en creativiteit!’ meent Jongert. De lijsttrekkers zijn het met elkaar eens dat je door regionale samenwerking het groen beter kunt beschermen. Bovendien kun je door samen te werken het landschap ook beter beheren en met elkaar verbinden.

Dit kabinet wekt de suggestie liever voor de gemakkelijke weg te kiezen. Om het groen te beschermen is een natuurpact hard nodig. ‘We dringen erop aan om duidelijke afspraken te maken tijdens de collegeonderhandelingen om zodoende het groen te beschermen,’ aldus Laport. ‘Daarnaast moeten gemeenten de schouders eronder zetten om snel meer woningen binnenstedelijk te bouwen,’ vindt Halewijn. ‘Want als het aantal woningen niet snel toeneemt, groeit de druk om te bouwen in het groen alleen maar,’ vult Jongert aan. En dat willen we nou juist voorkomen.

Het Regionaal Natuurpact wordt gesteund door de GroenLinks-afdelingen: Diemen, Waterland, Amsterdam, Aalsmeer, Amstelveen, Beverwijk, Bloemendaal, Edam-Volendam, Gooise Meren, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Hilversum, Huizen, Landsmeer, Laren, Oostzaan, Ouder-Amstel, Purmerend, Velsen, Weesp, Wijdemeren, Wormerland, Zaanstad en Zandvoort.

Er verschijnen de afgelopen weken veel berichten in de media over het Cultuurhuis en een eventueel referendum daarover. In die berichten staan veel halve waarheden en minstens zoveel grove onwaarheden. Hieronder proberen wij enkele terugkerende vragen te beantwoorden om een paar feiten helder te krijgen.

Kost de bouw van het Cultuurhuis inderdaad 50 miljoen? Nee. Zoals de initiatiefnemers van een referendum (de Kultuurklutsers) in de krant (NH Dagblad, 8 februari) zelf al aangeven is dat een ‘verzinsel’ van hen. Op dit moment heeft de gemeenteraad minder dan 36 miljoen gereserveerd voor de bouw van het Cultuurhuis.

Is dat niet héél veel geld? Ja, dat is veel geld. GroenLinks vindt het belangrijk om na jarenlange bezuinigingen te investeren in cultuur en gelooft dat dit een goede investering is.

Waarom vindt GroenLinks het Cultuurhuis een goed idee? Zaanstad presteert heel matig op cultureel gebied. Wij denken dat de bouw van een professionele culturele voorziening een positieve bijdrage kan leveren. De plek naast het station is goed bereikbaar voor iedereen en het gebouw kan een iconische uitstraling krijgen. We vinden dat er op cultureel gebied zeker voor jongeren op dit moment weinig te doen is in Zaanstad. Wij vinden het onze taak om niet alleen aan onze eigen culturele behoeften te denken, maar ook aan die van onze kinderen en toekomstige inwoners van Zaanstad.

Wat is het alternatief? De Kultuurklutsers willen het liefst gebruikmaken van oude gebouwen die er nu al zijn. GroenLinks gelooft niet dat dat een goedkopere oplossing is.

Wat kosten die plannen dan van de Klutsers? De Klutsers hebben zelf nooit een financieel plaatje getoond. Maar een zelfstandig poppodium kost algauw tussen de 10 en 15 miljoen euro. Daarnaast zou je de huidige panden ook voor nog eens 5 á 10 miljoen moeten aanpakken. Er zijn inmiddels al voor circa 4 miljoen aan voorbereidingskosten geïnvesteerd en de organisatie van een referendum kost ook ettelijke tonnen. Dan volgt er mogelijk ook nog een schadeclaim van enkele miljoenen van de NS, omdat de gemeenteraad in 2013 een deal heeft gesloten. Wij geloven niet dat Zaanstad goedkoper uit is als we de plannen van de Klutsers volgen. Bovendien is er geen meerderheid in de gemeenteraad voor deze plannen én is het geld voor deze plannen dus ook helemaal niet beschikbaar.

Wat gebeurt er als er genoeg handtekeningen zijn opgehaald? Wanneer de Kultuurklutsers 5000 handtekeningen hebben verzameld, dan moet de gemeenteraad opnieuw besluiten of er een referendum kan worden georganiseerd. Enkele partijen (VVD, CDA) hebben al aangegeven dat ze sowieso tegen een referendum zijn. Het is al duidelijk dat er op z'n vroegst in augustus/september een referendum kan plaatsvinden. 

Wat is de waarde van het referendum? Wanneer er een referendum wordt gehouden, is dat een raadgevend referendum. De gemeenteraad is volgens de referendumverordening niet verplicht de uitkomst op te volgen.

Gaat het referendum over een ja of nee tegen het Cultuurhuis? Nee. De gemeenteraad heeft in grote meerderheid (30-8) in 2013 besloten dat er een Cultuurhuis moet komen tegenover het stadhuis. Een eventueel referendum zou hooguit kunnen gaan over de extra kredietaanvraag van 7,7 miljoen die vorig jaar aan de gemeenteraad is voorgelegd. Dit extra bedrag is onder meer bestemd voor meer duurzaamheid en een hogere kwaliteit van het gebouw.

Is het goed voor de Zaanse cultuur als het Cultuurhuis er niet komt? De Kultuurklutsers vinden dat de huidige culturele voorzieningen voldoende zijn. GroenLinks is het daar niet mee eens. Wij vinden dat veel van de huidige panden niet meer van deze tijd zijn. En wij vinden bovendien dat er veel te weinig cultureel aanbod is voor bijvoorbeeld jongeren (tieners en twintigers). Wij vinden dat de Kultuurklutsers vooral voor hun eigen generatie actie voeren.

Verdwijnt De Fabriek als het Cultuurhuis er komt? Nee. Op dit moment zit er een maatschappelijke bestemming op het gebouw. De kans is groot dat de horecagelegenheid in De Fabriek blijft en het mogelijk wordt omgevormd tot een cultureel centrum of debatcentrum. Ook bestaat de mogelijkheid dat er een zelfstandig filmhuis gevestigd blijft.

Wat gebeurt er met het gereserveerde geld als het Cultuurhuis niet doorgaat? De 35,9 miljoen die nu gereserveerd is voor het Cultuurhuis, vloeit dan terug naar de algemene middelen. Nieuwe colleges besluiten dan wat er met het geld gaat gebeuren. Het is allerminst gezegd dat het bedrag aan cultuur besteed zal worden. Sterker nog, die kans is erg klein. Er blijft tenslotte een ‘lelijk gat’ tegenover het stadhuis bestaan, waar de gemeente invulling aan moet geven.

Worden culturele organisaties gedwongen om te verhuizen? Nee. Er is de afgelopen jaren voortdurend en intensief overlegd met de culturele organisaties. In eerste instantie was er weerstand tegen de nieuwbouw, maar inmiddels zijn de organisaties enthousiast om te verhuizen. Zij behouden hun subsidies en de gemeente dekt de exploitatielasten van het Cultuurhuis. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er ook vrijwilligers zijn die het niet zien zitten, maar iedere verandering roept ook weerstand op.

Zijn de plannen voor een Cultuurhuis slecht voor de spreiding van cultuur? Nee. Behalve Zaanradio, zijn alle organisaties die ernaartoe verhuizen op dit moment in Zaandam gevestigd. Als de plannen doorgaan, verhuizen ze naar een veel beter bereikbare locatie. Daarnaast vinden wij het belangrijk dat er culturele activiteiten blijven plaatsvinden in de rest van Zaanstad. Wij zijn bijvoorbeeld voor een klein Cultuurhuis als onderdeel van De Pelikaan, en voor een soort culturele dependance in Wormerveer.

Staat GroenLinks alleen in zijn opvattingen? Zeker niet. Sterker nog, op dit moment is onze stem niet eens nodig voor een meerderheid. Alle huidige coalitiepartijen (VVD, D66, PvdA, CU, CDA en ZVI) zijn voor de bouw van een Cultuurhuis. En in een recent verleden stemde de SP er verdeeld over.

Is er verdeeldheid binnen GroenLinks (zoals werd gesuggereerd in een krantenartikel)? Zeker niet. De fractie en het bestuur zijn altijd eensgezindheid geweest over de plannen voor het Cultuurhuis. Natuurlijk zijn er, zoals bij ieder onderwerp, leden die er anders over denken. Maar wij hebben geen signalen dat onze achterban er compleet anders over denkt.

Heeft u nog andere vragen en/of opmerkingen? Wij zijn te allen tijde bereid om met u het gesprek aan te gaan. Dat kan per e-mail, maar ook telefonisch.