Poliflw

EU-landen moeten vluchtelingen overnemen uit de overvolle vluchtelingenkampen in Griekenland. Op mede-initiatief van Europarlementariër Tineke Strik sturen de leden van parlementscommissie Justitie en Burgerlijke Vrijheden deze oproep naar alle leiders van de EU-landen. De oproep is ondertekend door Europarlementariërs van de Groenen, christendemocraten, sociaaldemocraten, liberalen en links. Samen hebben deze fracties een meerderheid in het Europees Parlement.

Steun de oproep van de Europarlementariërs

In de oproep pleit Strik voor een oplossing voor de humanitaire crisis op de Griekse eilanden.

Strik: “We moeten de druk op het Griekse asielsysteem verminderen. Er moeten dus asielzoekers van de Griekse eilanden worden geëvacueerd, zodat zij een asielprocedure kunnen krijgen in andere EU-landen. Kwetsbare asielzoekers, zoals minderjarigen, moeten daarbij als eerst geholpen worden. Veel Europese gemeenten dringen hierop aan, ook in Nederland, maar de meeste EU-landen laten het tot nu toe afweten.”

Financiële hulp

Daarnaast zegde de EU vorige week financiële hulp toe aan Griekenland, 700 miljoen euro. Strik wil dat dit geld niet alleen wordt besteed aan extra grenswachten, maar vooral gaat naar het verbeteren van de omstandigheden in de opvangkampen en humanitaire hulp. Het Europees Parlement heeft stemrecht over 350 miljoen van de 700 miljoen euro. Strik: “Wanneer het parlement hierover stemt, dienen we amendementen in zodat het geld vooral wordt besteed aan het beschermen van de vluchtelingen zelf.”

“De EU-landen hebben de afgelopen vier jaar verzuimd verantwoordelijkheid te nemen voor een gezamenlijke oplossing. Nu moeten ze laten zien dat solidariteit en mensenrechten onlosmakelijk onderdeel zijn van Europees asielbeleid”, besluit Strik.

GroenLinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak wil dat de Europese Commissie veel meer doet om de achteruitgang van vrouwenrechten in Europa een halt toe te roepen. Vandaag presenteerde de Europese Commissie haar plannen voor gendergelijkheid. “Het is goed dat de Europese Commissie na vijf jaar eindelijk met een plan komt. Maar uiteindelijk mist het voorstel de urgentie om gendergerelateerd geweld te stoppen en seksuele en reproductieve rechten te beschermen",  aldus Van Sparrentak.

Wetgeving loontransparantie

Van Sparrentak verwelkomt dat voor het einde van dit jaar een wetsvoorstel op gebied van loontransparantie op tafel ligt: "De loonkloof is de voorbije tien jaar amper minder geworden. Vrouwen verdienen in Europa nog steeds ongeveer 15 procent minder dan mannen, zo ook in Nederland. Wetgeving hierop is nodig, de vrijwillige afspraken van de afgelopen jaren volstaan niet."

Actie tegen gendergerelateerd geweld

Volgens Van Sparrentak moet de Europese Commissie zich sterker maken om gendergerelateerd geweld aan te pakken. Van Sparrentak: "Eén op drie vrouwen in Europa is slachtoffer van seksueel of fysiek geweld en meer dan de helft heeft te maken met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Ik ben tevreden dat de Europese Commissie op dit vlak een aantal maatregelen wil nemen, maar er is een overkoepelende Europese richtlijn nodig om gendergerelateerd geweld tegen te gaan."

Daarnaast wil Van Sparrentak dat de Europese Commissie de ontwikkelingen van gendergelijkheid in EU-landen actief volgt en dat de Europese Commissie in actie komt wanneer EU-landen het principe van gendergelijkheid tegenwerken. Van Sparrentak:  "We zien toenemend geweld tegen vrouwen, een groeiende anti-abortusbeweging en verdrukking van organisaties die opkomen voor gendergelijkheid. Overheden die vrouwenrechten stelselmatig ondermijnen moeten dat gaan merken in de toekenning van Europese fondsen. Organisaties die vrouwenrechten schenden, zouden geen Europese subsidies meer mogen ontvangen. Zo krijgen we daar een stok achter de deur."

Internationale vrouwendag

Komende zondag, 8 maart, is het Internationale Vrouwendag. Van Sparrentak is op die dag in Amsterdam om deel te nemen aan de Women’s March. Van Sparrentak: “De afgelopen decennia is veel vooruitgang geboekt op gebied van gendergelijkheid, maar volgens het World Economic Forum duurt het nog honderd jaar om echte gelijkheid te bereiken. Daarop gaan we niet wachten, we gaan de straat op." 

De situatie aan de Grieks-Turkse grens is onacceptabel. Duizenden vluchtelingen worden hardhandig geweigerd om asiel aan te vragen in Europa. Volgens verschillende bronnen is een Syrische man om het leven gekomen door verwondingen die hij opliep door toedoen van Griekse autoriteiten. Europarlementariër Tineke Strik eist dat de Europese Commissie direct ingrijpt om toegang tot asiel te verzekeren en onderzoek instelt naar het gebruik van geweld tegen vluchtelingen aan de grens.

Strik: “Erdogan probeert Europa te chanteren. Hierop moeten we een gezamenlijk Europees antwoord hebben. Het blokkeren van vluchtelingen door Griekenland verergert de situatie alleen maar. Mensenlevens staan op het spel, we kunnen niet blijven wegkijken."

Deze week komen de Europese ministers van asiel en migratie in een spoedzitting bijeen om de situatie aan de Griekse grens te bespreken. Strik eist van de Europese ministers dat zij hun verantwoordelijkheid nemen en asielaanvragen overnemen van Griekenland. De Europese Commissie moet daarnaast grondig onderzoek instellen naar het gebruik van geweld door de Griekse autoriteiten.

Europarlementariër Kim van Sparrentak wil dat de Europese Commissie zich gaat inzetten om de achteruitgang van vrouwenrechten in Europa een halt toe te roepen. “Ik ben het wachten beu. De vooruitgang in veel landen is stilgevallen en er is een backlash aan de gang. We zien toenemend geweld tegen vrouwen, een groeiende anti-abortusbeweging en verdrukking van organisaties die opkomen voor gendergelijkheid.”

Woensdag debatteerde het Europees Parlement over het verbeteren van gendergelijkheid. Daarmee loopt het vooruit op de de Europese Commissie die volgende maand haar plannen zal bekendmaken. Hoewel de afgelopen decennia veel vooruitgang is geboekt op gebied van gendergelijkheid, duurt het volgens het World Economic Forum nog honderd jaar om volledige gelijkheid te bereiken.

Verder dan mooie woorden

Volgens Van Sparrentak is het noodzakelijk dat de plannen die de Europese Commissie presenteert verder gaat dan mooie woorden: “De Europese Commissie moet zich achter de voorvechters van gendergelijkheid scharen. Organisaties die vrouwenrechten en gendergelijkheid promoten moeten financieel ondersteund worden, in het bijzonder in landen waar ze onder druk staan.”

Daarnaast wil Van Sparrentak dat de Europese Commissie de ontwikkelingen van gendergelijkheid in EU-landen actief volgt en in actie komt wanneer EU-landen het principe gendergelijkheid tegenwerken. “Overheden die vrouwenrechten stelselmatig ondermijnen, moeten dat ook in de toekenning van Europese fondsen merken en organisaties die vrouwenrechten schenden mogen geen Europese subsidies meer ontvangen. Zo krijgen we daar een stok achter de deur”, aldus van Sparrentak.

GroenLinks zet grote vraagtekens bij het handelsakkoord tussen de Europese Unie en Vietnam waarover het Europees Parlement woensdag stemt. Het eerste handelsakkoord dat de nieuwe Europese Commissie voorlegt aan het Europees Parlement is volgens Europarlementariër Bas Eickhout in strijd met de duurzame ambities van de Europese Commissie. We beantwoorden zeven vragen over het handelsakkoord.

1. Wat staat er in het handelsakkoord?

Sinds 2007 onderhandelde de Europese Unie en Vietnam over een handelsakkoord. In het akkoord spreken de twee partijen af om importheffingen geleidelijk af te schaffen. Daarnaast maken ze afspraken om elkaars productstandaarden te erkennen, zodat de handel makkelijker wordt. Voor landbouwproducten krijgt de EU voor 99 procent toegang tot de Vietnamese markt, terwijl de EU importquota behoudt voor de import van Vietnamese landbouwproducten. Behalve een handelsakkoord, ligt er ook een verdrag voor dat de bescherming van investeerders regelt. Dit zorgt ervoor dat investeerders overheden kunnen aanklagen, vaak ten koste van mens en milieu.

2. Wat betekent dit handelsakkoord voor het klimaat en milieu?

De Europese Commissie spreekt over duurzame ontwikkeling in handelsakkoorden, maar toch blijft ook dit akkoord business as usual: handelsafspraken zijn bindend maar afspraken over duurzaamheid blijven vrijblijvend. Eventuele negatieve effecten van de handel op het klimaat blijven daardoor zonder consequenties. Het verder vrijgeven van de handel in hout en vis, zonder bindende duurzaamheidsafspraken, kan de bestaande problemen van ontbossing en overbevissing verergeren. GroenLinks wil alleen handelsakkoorden die echt bijdragen om klimaatverandering aan te pakken en die goed zijn voor de biodiversiteit.

3. Hoe staat het met de mensenrechten in Vietnam?

De mensenrechtensituatie in Vietnam is zeer zorgelijk. De vrijheid van meningsuiting is sterk ingeperkt en kritiek op de overheid wordt hard gestraft. In 2019 werd in Vietnam een nieuwe cybersecurity-wet aangenomen, waardoor mensen die zich online uitspreken tegen de regering eenvoudig vervolgd kunnen worden. Verschillende journalisten en mensenrechtenverdedigers zijn door de overheid geïntimideerd of zelfs opgesloten. De journalist Pham Chi Dung werd gearresteerd nadat hij het Europees Parlement opriep om de ratificatie van het handelsakkoord met Vietnam uit te stellen.

Ondanks het samenwerkingsakkoord dat de EU al in 2016 met Vietnam sloot, verbetert de situatie in Vietnam nauwelijks. In dat samenwerkingsakkoord staat de mogelijkheid om het het handelsakkoord dat nu voorligt, op te schorten. Het is voor GroenLinks onacceptabel dat de EU dit handelsakkoord ratificeert voordat mensenrechtenschendingen in het land voldoende zijn aangepakt.

4. Maar is GroenLinks dan tegen handel?

Nee, GroenLinks is voorstander van handelsafspraken als die een positieve impact hebben op duurzaamheid en respect voor mensenrechten. Voor GroenLinks is het essentieel dat handelsafspraken ertoe bijdragen dat bedrijven handelen met respect voor mensen, dieren, klimaat en milieu. Door multinationals extra rechten te geven om overheden onder druk te zetten als bedrijfsbelangen worden geschaad, gaan we juist de verkeerde kant op.

5. Maar andere partijen hebben toch ook gezegd dat ze meer aandacht willen voor klimaat en mensenrechten in handelsakkoorden?

Klopt. Helaas ziet het ernaar uit dat ze zullen instemmen met het akkoord. In de handelscommissie stemden de Europese christendemocraten (Europese fractie van CDA), liberalen (fractie van D66 en VVD) en sociaaldemocraten (fractie van PvdA) vorige maand in met het verdrag.

6. Moet dit akkoord nu ook nog door nationale parlementen worden goedgekeurd?

Deels. Dit handelsakkoord is een Europese bevoegdheid en hoeft daarom alleen door het Europees Parlement en door Europese ministers goedgekeurd te worden. Het deel over het investeringsakkoord is een gedeelde bevoegdheid van Europa en van de lidstaten, het moet daarom langs ook alle nationale parlementen. Het Europees Parlement stemt komende week over beide delen.

7. Over welke andere verdragen lopen er nog onderhandelingen? Momenteel onderhandelt de Europese Commissie met onder andere Australië, Nieuw-Zeeland en Indonesië over handelsakkoorden. Met China onderhandelt de Europese Commissie over een investeringsakkoord. De Europese Unie sloot al een handelsakkoord op hoofdlijnen Zuid-Amerikaanse landen (EU-Mercosur) waar de lidstaten en het Europees Parlement zich over buigen zodra de volledige juridische tekst voltooid is. Het handelsakkoord met Canada (CETA) is voorlopig in werking getreden, maar EU-lidstaten moeten het nog wel ratificeren. Onder andere in Nederland is nog onzeker of dat gaat gebeuren. Een volledig overzicht van alle handelsonderhandelingen staat op de website van de Europese Commissie.

Als het aan het Europees Parlement ligt, dan is de tijd van verschillende oplaadkabeltjes voor telefoons, tablets en andere kleine elektronica voorbij. De tech-industrie kreeg tien jaar te tijd om met een universele lader te komen, maar kon het niet eens worden. Resultaat is dat de consument met steeds meer elektronisch afval blijft zitten.

“Wie heeft er geen la vol met snoeren en telefoonopladers?”, vraagt Europarlementariër Kim van Sparrentak. Een inwoner van de Europese Unie produceert per jaar zestien kilo elektronisch afval. “Als we nu vanuit Europa kiezen voor één universele lader voor elektronische apparatuur, dan scheelt dat enorm in het afval dat we jaarlijks met z’n allen produceren.”

“Het is tijd voor een omslag naar een kringloopeconomie en een duurzame digitale markt.” Van Sparrentak wil dat de Europese Unie de regels voor ecodesign aanscherpt zodat producten die op de Europese markt komen duurzamer, herbruikbaar te recyclen zijn. “We weten dat vrijwillige toezeggingen niet werken. Het is tijd voor wetgeving met het recht om te kunnen repareren en die geplande veroudering, zoals het gebrek aan software-updates, aanpakt.”

Meer effect

Europese standaarden hebben trouwens vaak veel meer effect dan alleen in de Europese Unie, merkt Van Sparrentak op. “Als fabrikanten voor één markt van 500 miljoen consumenten zich moeten houden aan standaarden, dan is het voor hen het voordeligst om die standaarden in hun producten wereldwijd aan te houden.”

Steun de oproep van het Europees Parlement en teken de petitie op Tilt!  

Met een grote meerderheid liet het Europees Parlement donderdag weten dat de Europese beschermde natuurgebieden - inclusief Natura 2000 - uitgebreid moeten worden. Europarlementariër Bas Eickhout: “Dit is een niet te onderschatten signaal. Waar Nederland spreekt over het wel, of niet afbreken van beschermde natuur, is op Europees niveau de discussie honderdtachtig graden anders.”

De stemming is het startschot van een jaar waarin natuurbescherming hoog op de Europese  agenda staat. Eickhout: “In oktober 2020 vindt de VN-biodiversiteitstop plaats in de Chinese stad Kunming. Deze bijeenkomst moet het ‘Parijs-moment’ voor de natuur worden. Het doel is om in China een wereldwijd bindend natuurakkoord te sluiten. De huidige internationale afspraken lopen dit jaar af, dus zit er druk op de ketel. Dit moment moeten we volledig benutten.”

Extra maatregelen

Eickhout: “Het is cruciaal dat de EU niet met lege handen naar China afreist. Ook in Europa blijft de biodiversiteit achteruit hollen. Als we wereldwijd vooruitgang willen boeken, dan zullen we als EU ons huiswerk op orde moeten hebben.” Het Europees Parlement roept daarom op tot het nemen van extra maatregelen, zoals:

uitbreiding, kwaliteitsverbetering en betere verbinding van Europese natuurgebieden op land en zee; bindende doelstellingen om vervallen landschappen te herstellen; bindende doelstellingen om pesticidengebruik terug te dringen; tien procent van de EU-begroting inzetten voor het bevorderen van biodiversiteit. 

“De bal ligt nu bij de EU-landen en de Europese Commissie. Eén ding kan ik verzekeren: ook daar is de algemene denkrichting over natuur heel anders dan in Nederland ” aldus Eickhout.

De ‘routekaart voor een sociaal Europa’ die de Europese Commissie vandaag voorstelt, is volgens GroenLinks te mager. GroenLinks wil meer ambitie en urgentie in het actieplan voor een sociaal Europa. 

Europarlementariër Kim van Sparrentak mist zelfreflectie bij de Europese Commissie. "Voor een socialer Europa is een koerswijziging nodig: een echte breuk met het jarenlange heilige geloof in marktwerking dat het Europees beleid heeft gedomineerd. De verplichte aanbestedingen in de zorg zijn daar een schrijnend voorbeeld van, maar ik merk in deze routekaart niet dat de Commissie inziet dat dit soort doorgeslagen marktwerking snel moet worden aangepakt."

Platformwerkers

Van Sparrentak: “Terwijl de Commissie met veel bombarie aankondigde de sociale zekerheid van platformwerkers te verbeteren, komt ze niet verder dan een conferentie over platformwerk. Het is zaak dat de EU sneller met maatregelen komt die werknemers en zelfstandigen in deze snel veranderende economie echt beschermen."

Terwijl veel EU-landen kampen met grote ongelijkheid, armoede en een gebrek aan zekerheid op de arbeidsmarkt, maakt de Commissie weinig haast met het uitwerken van de ‘Europese pijler van sociale rechten’. “Pas in 2021 komt de Europese commissie mogelijk met maatregelen, terwijl we al sinds 2017 wachten op concrete uitwerking van deze principes”, aldus Van Sparrentak.

Het Europees Parlement begint vanaf maandag 30 september met de hoorzittingen voor kandidaat-eurocommissarissen. Iedere voorgestelde eurocommissaris beantwoordt in een sessie van drie uur vragen van Europarlementariërs. Zo kan het Europees Parlement beoordelen of een kandidaat-eurocommissaris geschikt vinden voor zijn of haar portefeuille. Dit webartikel zullen we steeds updaten met het laatste nieuws uit de hoorzittingen.

Livestreams met de hoorzittingen inclusief vertaling Transport en Interne Markt

16 november

De andere twee kandidaat-eurocommissarissen die vandaag gehoord werden, de Roemeense Adina-Ioana Vălean (Transport) en Fransman Thierry Breton (Interne markt), konden de GroenLinks-Europarlementariërs Kim van Sparrentak en Bas Eickhout niet overtuigen, toch kregen ze genoeg steun van andere partijen in het Europees Parlement.

Eickhout over Valean: "Voor mij was het optreden van Valean niet overtuigend. Een Green New Deal in de transportsector lijkt me bij haar niet in goede handen. Daar bovenop heeft ze de sociale rechten van vrachtwagenchauffeurs niet op haar radar."

Van Sparrentak over Breton: "De commissaris voor interne markt moet duurzaamheid en sociale bescherming voorop stellen. Helaas lijkt Breton dat niet te doen. Doorgeslagen marktwerking heeft ons in de problemen gebracht bij onder meer verplichte aanbestedingen in de zorg.  Hij kon ook niet garanderen dat interne marktregels Europese landen niet in de weg mogen staan bij het bannen van auto's met verbrandingsmotoren."

Rechtstaat

16 november

Hoe kan een Hongaarse eurocommissaris de rechtstaat beschermen in toetredende EU-landen? Voor Europarlementariër Tineke Strik was het antwoord van kandidaat-eurocommissaris Olivér Várhelyi niet duidelijk genoeg. Een meerderheid in de commissie Buitenlandse Zaken wil dat Várhelyi eerst nog schriftelijk vragen beantwoordt.

Tweede ronde

12 november

Drie kandidaat-eurocommissarissen werden eerder door het het Europees Parlement afgewezen. Hun vervangers Olivér Várhelyi (Hongarije), Adina-Ioana Vălean (Roemenië) and Thierry Breton (Frankrijk) verschijnen op 12 november voor hun hoorzittingen.

Afwijzing

10 oktober

Ook in de tweede hoorzitting slaagt de Franse kandidaat Sylvie Goulard er niet in om de twijfel rond haar kandidatuur weg te nemen. Groenlinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak: “Ze was niet overtuigend op inhoud en liet geen blijk van inzicht zien op ethische kwesties.” Een meerderheid steunt de afwijzing.

"Green New Deal"

8 oktober

Aanstaand vicevoorzitter van de Europese Commissie, Frans Timmermans, kwam sterk over tijdens zijn hoorzitting. Hij kent de dossiers goed en hij sprak met toewijding over zijn plannen om van de Green Deal een succes te maken. Gisteren bleef echter nog vaag of daar ook echt harde wetgevende voorstellen in komen te staan. Ook over de wijze waarop hij de klimaatwet vorm wilt geven, die de nieuwe Commissie binnen de eerste 100 dagen wilt presenteren, bleef onduidelijkheid bestaan. Timmermans zegde toe in te zetten op ambitieuzere klimaatdoelstellingen voor 2030, maar hij wil eerst meer onderzoeksrapporten zien voordat hij instemt met de hoognodige -55 procent CO2-verlaging waar de EU eigenlijk volgend jaar al mee moet komen. Al met al goede intenties en plannen, maar de juiste uitvoering daarvan moet nog blijken. Het Europees Parlement steunt zijn kandidatuur.

Digitaal

8 oktober

De ervaren politica en beoogd vicevoorzitter van de Europese Commissie Margrethe Vestager "Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk" kwam sterk over tijdens haar hearing. Op het digitale dossier toonde ze zich kundig en ingelezen, maar bleven concrete voorstellen uit. Positief was dat ze zich sterk toonde voor het hervormen van de corporate tax en gaf ze aan dat werknemers in de platformeconomie betere rechten verdienen. Op het gebied van het mainstreamen van klimaat en milieu stelde ze wat de Groenen betreft teleur.

Economie en sociaal beleid

8 oktober

Kandidaat-vicevoorzitter van de Europese Commissie Valdis Dombrovskis ("Economie die werkt voor mensen") zegde toe aan de slag te gaan met het vergroenen van de economie. Hij werd niet concreter over hoe het 1000 miljard grote duurzame investeringsplan van Von der Leyen er uit komt te zien. Wel beloofde hij een nieuw plan voor het vergroenen van de financiële sector en zegde hij toe met voorstellen te komen voor meer transparantie over de duurzaamheidsimpact van verschillende financiële instellingen en bedrijven. Hij kwam niet met veel nieuwe voorstellen voor een socialer Europa en liet nog grotendeels open in hoeverre hij de begrotingsregels wil aanpassen om averechtse bezuinigingen in te toekomst te voorkomen. Het Europees Parlement steunt zijn kandidatuur.

Landbouw II

8 oktober

Met de hakken over de sloot is de Poolse kandidaat-landbouwcommissaris, Janusz Wojciechowski, alsnog goedgekeurd door het Europees Parlement. Zijn eerste optreden was slecht en de concreetheid van zijn antwoorden schoten ernstig tekort. Zijn extra schriftelijke antwoorden en tweede hoorzitting waren een stuk beter. Daarom lijkt de EU voor de eerste keer een landbouwcommissaris te krijgen die de continue verdere industrialisering van de landbouw niet als een onontkoombaar gegeven beschouwt. 

EU-Turkije deal II

8 oktober

Ook Ylva Johansson is na het beantwoorden van extra schriftelijke vragen goedgekeurd als Eurocommissaris (Asiel en Migratie). Uiteraard hadden we meer details en concrete voorstellen willen zien in haar antwoorden. Toch bieden de schriftelijke antwoorden over het redden van asielzoekers op zee, en de versterkte controle op de bescherming van de rechten van vluchtelingen in derde landen voldoende basis om haar nu te steunen.

Europese waarden

7 oktober

Beoogd Eurocommissaris Věra Jourová (Transparantie en Waarden) had zich goed ingelezen op haar dossiers. Tijdens de hoorzitting deed ze de toezegging om op te komen voor de persvrijheid en rechten van minderheden te beschermen. Wel bleef Jourová vaag wat betreft haar plannen rondom het waarborgen van de democratie en rechtstaat. Ze gaf aan deze waarden belangrijk te vinden, maar deed in de hoorzitting geen concrete toezeggingen. Jourová krijgt de steun van het Europees Parlement.

Buitenlandse Zaken

Maandag 7 oktober

De hoorzitting met aanstaand Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Commissie, Josep Borrell (Buitenlandse Zaken), verliep zonder problemen. Hij wil zich inzetten voor een sterkere EU op het wereldtoneel, waarbij er niet alleen vooruitgang komt als landen het met elkaar eens zijn maar we ook actiever op zoek moeten naar het compromis. Het werd alleen nog niet duidelijk op welke concrete beleidsterreinen Borrell op zoek gaat naar compromissen. Daarnaast viel het op dat Borrell wijst op de noodzaak van een structurele oplossing voor de opvang van asielzoekers die zijn gered op zee.

"The European Way of Life"

Donderdag 3 oktober

Een opvallende hoorzitting met de kandidaat-vicevoorzitter voor de Europese Commissie Margaritis Schinas (migratie, veiligheid en onderwijs). Hij was goed voorbereid en kent zijn dossiers. Schinas sprak ambitieuze woorden over arbeidsmigratie, maar noemde alleen de hoogopgeleiden bij naam. Als hij echt oplossingen voor de vergrijzing en arbeidsmarkt wil vinden, zal hij ook ruimte moeten bieden aan vakmensen, bijvoorbeeld in de zorg- en bouwsector. Daarnaast wil hij de verantwoordelijkheid voor de terugkeer van migranten en vluchtelingen overlaten aan niet-Europese grenslanden. Verwacht van de nieuwe Europese Commissie daarom geen grote veranderingen in het bestaande asielbeleid, met haar focus op afweren en terugkeren. De Europese Commissie blijft verder vasthouden aan de omstreden naam van Schinas’ portefeuille “The European Way of Life”, die hij zelf ook met hand en tand verdedigt als vertaling van onze Europese waarden. Volgens de Europese Groenen geeft de naam eerder een signaal af van uitsluiting van minderheden en tweedeling in de maatschappij. Schinas zal dat effect op mensen in de samenleving niet kunnen wegnemen. Hoewel er geen schriftelijke vragen meer komen dringt een meerderheid van het Europees Parlement aan op een naamswijziging van zijn portefeuille.

Milieu

Donderdag 3 oktober

Kandidaat-eurocommissaris Virginijus Sinkevičius (milieu en oceanen) had zich goed ingelezen voor de hoorzitting en kwam sympathiek over. Hij erkende dat plastic en microplastics een groot probleem zijn voor mens, dier en milieu en beloofde een harde aanpak op dit dossier. Daarnaast begrijpt hij de link tussen het verlies van biodiversiteit en het huidige landbouw- en visbeleid. Hij is tevens groot voorstander van een circulaire economie, schone lucht en de bescherming van natuur. Het Europees Parlement steunt zijn kandidatuur.

Economie

Donderdag 3 oktober

Kandidaat-eurocommissaris Paulo Gentiloni (economie) maakte een positieve indruk tijdens zijn hearing. Hij zei bijvoorbeeld toe dat er een actieplan komt om bedrijven eerlijker belasting te laten betalen.

Openbare aanbestedingen

woensdag 2 oktober

Europarlementariër Kim van Sparrentak vroeg tijdens de hoorzitting met kandidaat-eurocommissaris Sylvie Goulard naar haar plannen om de Europese regels voor openbare aanbestedingen te herzien. Groene criteria zijn nodig om de transitie naar een duurzame economie te versnellen. Daarnaast is een evaluatie van de aanbestedingsregels cruciaal om de hierdoor ontstane problemen in de publieke sector, zoals in Nederland de jeugdzorg, aan te pakken. Hoewel Goulard vertelde de ‘groene transitie’ belangrijk te vinden, kwamen er geen concrete voorstellen om het Europees aanbestedingsbeleid te herzien. Op verzoek van de Europese Groenen komt er nog een ronde met schriftelijke vragen.

Justitie

woensdag 2 oktober

De hoorzitting met kandidaat-eurocommissaris Didier Reynders (Justitie) verliep zonder problemen. Als eurocommissaris zal hij, onder andere, toezien op de naleving van de rechtsstaat in de EU-landen. Tijdens zijn hoorzitting maakte hij een goede indruk en benadrukte hij nogmaals dat hij zich zal inzetten voor de rechtsstaat en consumentenbescherming. Terwijl kandidaat-eurocommissaris Ylva Johansson niet op ons verzoek inging, zegde Reynders wel toe dat de Europese Commissie het effect op mensenrechten zal onderzoeken voordat samenwerking met derde landen wordt aangegaan. Dat moet dus ook gaan gelden voor migratiedeals. Hij krijgt de steun van de Europese Groenen.

EU-Turkije deal

dinsdag 1 oktober

Tijdens de hoorzitting van Ylva Johansson vroeg Europarlementariër Tineke Strik naar de schrijnende situatie in Turkije en Libië. Er is een gebrek aan informatie en controle op de informele, en niet-bindende deals die de EU met niet-Europese grenslanden afsluit om migratie te reguleren. Johansson was vaag in haar antwoorden, maar leek toe te zeggen het Europees Parlement te betrekken bij migratiedeals zodat meer controle op schendingen van mensenrechten mogelijk wordt. Op verzoek van de Europese Groenen komt er nog een ronde met schriftelijke vragen.

Sociale huisvesting

dinsdag 1 oktober

Europarlementariër Kim van Sparrentak vroeg kandidaat-eurocommissaris Nicolas Schmit om toezeggingen op sociale huisvesting om armoede aan te pakken. In Nederland zijn er veel starters en families met lage en middelgrote inkomens die geen huis kunnen vinden op de vrije markt, maar door Europese regels ook geen sociale huurwoning kunnen krijgen. Een voorbeeld van hoe Europa dwarszit bij succesvol sociaal beleid, aldus Van Sparrentak. Schmit zegt toe om sociale huisvesting mee te nemen als onderdeel van de strijd tegen armoede.

Landbouw

Dinsdag 1 oktober

Kandidaat-eurocommissaris Janusz Wojciechowski (Landbouw) stelde teleur bij zijn hoorzitting. Zijn openingsstatement was warrig en hij gaf ontwijkende en soms zelfs tegenstrijdige antwoorden op vragen. Het ontbrak Wojciechowski aan een duidelijke visie op toekomstig landbouwbeleid. Naast de Europese Groenen, vonden ook andere fracties dit onvoldoende om hem te accepteren als eurocommissaris. Wojciechowski krijgt daarom nog een ronde met schriftelijke vragen.

Gezondheid

Dinsdag 1 oktober

De hearing met kandidaat-eurocommissaris Stella Kyriakides verliep overwegend goed. Deze eurocommissaris zal zich inzetten voor de de gezondheid van mens, dier en natuur. Kyriakides was goed voorbereid en kwam professioneel over. Ze zei verder dat de wetgeving rondom pesticiden niet goed werkt en op zoek wil naar alternatieven. Als Europese Groenen steunen we deze kandidaat.

Handel

maandag 30 september

Eurocommissaris Phil Hogan (Internationale Handel) kwam zijn hoorzitting door zonder problemen. Hij noemde duurzaamheid in woord een topprioriteit, maar kwam met weinig voorstellen om dat ook echt tanden te geven in concreet handelsbeleid. Te weinig voor de Europese Groenen om voor te stemmen.

Belangenverstrengeling

donderdag 26 september

Al voordat de hoorzittingen daadwerkelijk zijn begonnen, is er nieuws te melden. De commissie Juridische Zaken van het Europees Parlement maakt bezwaar tegen twee kandidaat-eurocommissarissen, Rovana Plumb (Roemenië) en László Trócsányi (Hongarije), vanwege belangenverstrengeling. “Onder deze omstandigheden kan hun hoorzitting niet doorgaan. Dit is een duidelijk signaal naar Boedapest en Boekarest dat ze op zoek moeten naar andere kandidaten van onbesproken gedrag”, reageert Eickhout.

Spoorboekje

Om 25 eurocommissarissen te horen is er een schema opgesteld waarin in blokken van drie uur steeds twee eurocommissarisen in twee aparte bijeenkomsten gehoord worden. Europarlementariërs uit de relevante parlementscommissies stellen de vragen, waarna een eurocommissaris steeds een paar minuten de tijd heeft voor een antwoord. Uiteraard zijn alle hoorzittingen openbaar, ze zijn live te volgen op de website van het Europees Parlement. 

Na afloop van een hoorzitting komen per parlementscommissie de coördinatoren van de politieke fracties bijeen. In een gezamenlijke brief aan de voorzitter van het Europees Parlement geven zij hun oordeel over de hoorzitting. Daarin kunnen ze bijvoorbeeld de kandidaat terugroepen voor een tweede hoorzitting of duidelijk maken dat ze de kandidaat ongeschikt vinden voor een portefeuille. In het verleden zijn er regelmatig eurocomisssarissen gesneuveld na een zo’n hoorzitting.

De hoorzittingen beginnen met de eurocommissarissen met de ‘lichtste’ portefeuilles, de drie uitvoerende vicevoorzitters, Timmermans, Vestager en Dombrovskis, sluiten af op dinsdag 8 oktober. Het volledige overzicht staat op de website van het Europees Parlement.

Portefuilleverdeling

Het is aan de EU-landen om ieder een eurocommissaris voor te dragen, maar het is aan de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, om de portefeuilleverdeling te maken. Die stelde ze voor op 10 september. Samen Europarlementariër Bas Eickhout bespraken we in onze podcast Bellen met Bas sommige opmerkelijke keuzes.

Blijf op de hoogte

Meer weten over de Europese politiek? De medewerkers van GroenLinks in het Europees Parlement sturen wekelijks een EuropaUpdate uit met daarin een overzicht van het laatste nieuws. 

De Milieucommissie eist meer ambitie van Europa bij de klimaattop in Madrid (COP25). Volgende week wordt duidelijk of het Europees Parlement de Milieucommissie steunt tijdens de plenaire sessie in Brussel. GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout is tevreden met deze eerste versie van de opdracht en reist in december naar de COP25 als voorzitter van de delegatie Europarlementariërs.

“De Milieucommissie wil een veel ambitieuzere Europese opstelling in Madrid dan de Milieuministers en de Europese Commissie. Dit is het duidelijkst als het gaat om het ophogen van de Europese CO2-doelstelling. Waar de andere twee Europese instellingen om de hete brei heen draaien, is de Milieucommissie kraakhelder: de doelstelling moet van 40% daling van de uitstoot naar op z’n minst 55%. Reken maar dat ik dat standpunt met verve zal verdedigen in Madrid”, aldus Eickhout.

Auto-industrie

De Europese christendemocraten (EVP), waar het CDA en ChristenUnie toebehoren, probeerde een lagere doelstelling in de tekst te krijgen maar waren in de minderheid. Eickhout: “Daarnaast wilde ze ook nog eens de gelegenheid aan grijpen om de wensen van de Duitse auto-industrie in te willigen. De auto-industrie poogt al jaren om in het Europese Emissiehandelssysteem opgenomen te worden. Daarmee zouden toekomstige aanscherpingen van de veel effectievere CO2-standaarden voor auto’s voorkomen kunnen worden. Gelukkig is een oproep hiertoe uit de tekst gestemd.”