Poliflw

Vorige week tijdens Prinsjesdag sprak onze koning de troonrede uit (met baard). Hij gaf daarmee de aftrap voor allerlei politieke bespiegelingen op hoe we ervoor staan en waar we naar toe gaan als Nederland (de zogenaamde algemene beschouwingen). In de tekst van 2269 woorden sprak de koning maar tweemaal het woord ‘gemeenten’ uit. En dat is exemplarisch voor iets dat al langer speelt als het gaat om het geld voor de gemeenten in Nederland.

Zo’n 70% van het geld dat we als gemeenten krijgen komt rechtstreeks van de rijksoverheid via het gemeentefonds. En daarbij hanteren we de zogenaamde ‘trap op, trap af’ systematiek wat zoveel betekent dat als de rijksoverheid meer uitgeeft, gemeenten meer krijgen en omgekeerd.

‘Logisch toch’ hoor ik u zeggen, maar niets is minder waar. Na jaren van bezuinigen (samen de trap af dus) houdt dit kabinet al jaren geld over en toch gaan gemeenten de trap af. Al een aantal jaar op rij geeft dit kabinet namelijk ondanks een begrotingsoverschot minder uit waardoor gemeenten alsnog ‘de trap afgaan’. En dat begrotingsoverschot is flink: dit en ook vorig jaar ruim 10 miljard euro!

Gelukkig werd het woord ‘gemeenten’ tijdens het debat volgend op de troonrede veel vaker uitgesproken. Al of niet geholpen door het luiden van de noodklok door enkele wethouders uit de grote steden. ‘De miljoenen die gemeenten door deze trap op, trap af systematiek dreigen te moeten bezuinigen staan in schril contrast met de miljarden die de rijksoverheid jaar op jaar overhoudt’, zo betoogden zij. De voltallige Tweede Kamer nam daarop gelukkig een motie aan waarin het kabinet wordt opgeroepen samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten te onderzoeken op welke manier gemeenten meerjarig meer financiële zekerheid kunnen krijgen.

En dat laatste is goed nieuws voor u en mij, immers een stabiele gemeentebegroting betekent stabieler beleid. Benieuwd naar onze algemene beschouwingen? Kom in oktober naar de Begrotingsraad (met baard zo u wilt).

Rob Willems, GroenLinks

Over ecologisch maaibeheer wordt al een tijdje gesproken op het gemeentehuis. Het fraaie groenstructuurplan staat er uitgebreid bij stil en met behulp van maatschappelijk partners zijn ecologisch waardevolle bermen geïnventariseerd. Tijdens een onlangs gehouden budgetteringsoefening met raadsleden, kwam het als een van de prioriteiten naar voren. Toch krijgen wij al een tijdje signalen van verontruste en soms boze inwoners over onnodig, te vroeg of onjuist gemaaide bermen (en de zware machinerie die daarbij het nodige kapot rijdt). 

Niet alle toezeggingen hieraan meer aandacht te besteden, lijken te worden opgevolgd of slechts in beperkte mate (postzegels). Ook ontstaat de indruk van een kloof tussen beleid(voornemens) en uitvoering en zou meermaals sprake zijn geweest van foutieve uitvoering.

Van een groenbeheerder vernamen wij dat ook binnen het bestaande regime, een meer gediversifieerd, ecologisch verantwoord maaibeheer mogelijk is. Bestaande contracten zouden ruimte laten voor maatwerk. Wij hopen dat mogelijk is al voor de nieuwe aanbesteding in 2022 stappen te zetten. Ook om te voorkomen dat betrokken vrijwilligers afhaken.

En wat die aanbesteding betreft lijkt ons belangrijk nadrukkelijk ruimte te bedingen voor maatwerk, input vanuit de samenleving en diversificatie binnen de bestekken. Geen one size fits all. Qua mogelijkheden, verwachtingen van inwoners en ecologische waarde, zijn ook niet alle locaties gelijk.

Daarom stelt GroenLinks de volgende vragen: 

Wat kan nu al -voor de nieuwe aanbesteding in 2022- gedaan worden om tot een meer gediversifieerd, ecologisch verantwoord maaibeheer te komen? Zou ten aanzien van de geselecteerde ecologisch waardevolle bermen (circa 10%), nu al maatwerk toegepast kunnen worden en dus een andere vorm en mate van beheer? Wat zouden daarvan de financiële consequenties zijn en welke organisatorische aanpassingen zijn op hoofdlijnen benodigd? Hoe wordt voorkomen dat de gemeente met de nieuwe aanbesteding in 2022, weer vast komt te zitten in ijzeren bestekken? Kunnen ruimte voor diversificatie, maatwerk, maatschappelijk input en aandacht voor biodiversiteit, nadrukkelijke wegingscriteria zijn?

WIJK BIJ DUURSTEDE – De grote ontevreden over het gebruik van de klankbordgroep,  te weinig duidelijke acties en het feit dat er geen structureel bedrag voor is vrijgemaakt. Dat waren voor de SP, en het CDA, redenen om tegen het nieuwe gemeentelijke verkeer en vervoersplan te stemmen. ´Het is als visie geen slecht stuk. Maar we missen nog concrete voorstellen om het verkeer veiliger te  maken voor alle gebruikers in de dorpen en wijken. Er ligt voor tienduizenden euro´s klaar voor onderzoeken, maar er is geen budget voor maatregelen. Zonde´, vertelt SP-er Frans van der Tol.

Enkele weken geleden was de eerste bespreking over het nieuwe GVVP. Van der Tol vroeg daarbij een tweede bespreking aan. ´We vernamen vanuit de klankbordgroep, waarin inwoners uit de gemeente zaten, toch behoorlijk wat kritiek. Met veel van de opmerkingen lijkt niks gedaan. Helaas is die tweede bijeenkomst er niet gekomen. De leden werden wel uitgenodigd voor een gesprek. Maar dat was voor hen al te laat. Dat zegt genoeg over het proces´, begint hij.

Dat was voor de socialisten niet de enige reden om tegen te stemmen. Ook het feit dat er in de visie en het bijbehorende uitwerkingsplan te weinig concrete maatregelen staan, vond hij een gemis. ´Hierin staan vooral nog meer onderzoeken aangekondigd. En een pad langs de Botersloot en het eventueel aanpakken van een rotonde. Veiligheid in de wijken wilt het college wel aanpakken. Maar hoe wethouder Joustra dat gaat doen is niet bekend. Sterker nog; daar is geen geld voor vrijgemaakt.´

Dat laatste merkte de SP vorige week al op bij de bespreking van de eerste plannen van het college voor volgende jaren. Voor 2020 en 2021 is er meer dan 235 duizend euro vrijgemaakt door het college van VVD, PCG en GroenLinks. ´Maar 215 duizend euro gaat naar onderzoeken voor een turborotonde parkeren of het veranderen van autostromen. Maar er is geen geld oor de uitkomsten. Net als dat er niks is voor het verbeteren van oversteekplaatsen of veilige wijken. De plan zijn zo niet allemaal slecht. Maar zo wodt wel wel gebakken lucht´, besluit Van der Tol.

De NRC bracht onlangs het nieuws dat uit een vertrouwelijk rapport van onder meer het Openbaar Ministerie, de politie en enkele provincies, blijkt dat mestverwerkingsfabrieken de spil zijn in een omvangrijke fraude met afval en subsidies. Deze installaties worden door de overheid beschouwd als oplossing voor het landelijke mestoverschot. De mest wordt er met organische producten vermengd tot nieuwe, in theorie duurzame producten. In de praktijk blijkt dat illegaal afval (xtc- en slachtafval, dioxine, verfresten, afvalwater, zware metalen en ander chemisch afval) met behulp van deze fabrieken geloosd worden. Dat levert een gevaar voor de volksgezondheid op. De fraude met subsidie en afval is omvangrijk en structuree. 

Tegelijkertijd blijkt de regelgeving complex en het toezicht versnipperd. Overheidsinstanties hebben niet altijd de benodigde kennis in huis. Enkele gemeenten stonden bijvoorbeeld illegale stoffen toe in de vergunning. Waar de RVO vooraf onvoldoende zou controleren welke partijen subsidie verstrekt krijgen, zo controleren de provincies achteraf niet goed wat er met het geld gebeurt. Daarbij zouden mogelijk de belangen in de sector spelen maar ook de druk om milieudoelstellingen te halen. Het onderzoeksrapport is inmiddels twee jaar oud, maar volgens het Openbaar Ministerie is het signaal dat ervan uitgaat ‘onverminderd relevant en actueel’. Bij politie en justitie komen nog steeds meldingen binnen over mogelijke fraude.

Ook na verhoging van de tonnage, bleek destijds geen MER noodzakelijk voor de mestvergister in Cothen. Sindsdien lijkt echter sprake van voortschrijdend inzicht ten aanzien van de milieueffecten van dergelijke installaties en kregen wij signalen van een mogelijke aanscherping van de jurisprudentie ter zake[1].

Van de initiatiefnemers achter de mestvergister in Cothen, hebben wij altijd een goede indruk gehad. Het project lijkt zorgvuldig te worden aangepakt, men staat open voor input vanuit de samenleving en leek ook bereid tot aanvullende maatregelen om de installatie nog veiliger en schoner te maken. Desalniettemin kregen wij vanuit de samenleving al langer en begrijpelijkerwijs vragen over de omgevingseffecten van en toezicht op deze installatie, gelijk aan die waarmee elders dus structurele en omvangrijke maatschappelijke risico’s ontstaan. Vandaar deze vragen van GroenLinks en WijkNU. Ook door de provinciale fractie van GroenLinks in Utrecht (en andere provincies) zijn inmiddels vragen gesteld. 

NRC-artikel: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/05/15/geen-maisafval-maar-verfslib-en-xtc-resten-in-de-mest-a3960430

WIJK BIJ DUURSTEDE – Er zijn veel simpele en betaalbare manieren om het milieu te verbeteren. De lokale afdelingen van de PvdA, D66, GroenLinks en de SP houden op dinsdag 4 juni gezamenlijk een bijeenkomst over biodiversiteit. ´Landelijke en lokale deskundigen vertellen hier wat mensen in elke tuin of op elk balkon kunnen doen. Bezoekers kunnen tevens vast een steen uit eigen tuin komen ruilen voor een plantje. Zo maken we direct een goede start´, legt initiatiefnemer Lodewijk Bergsma namens de organisatoren uit. De bijeenkomst, die onder leiding staat van Dieter de Vroomen, start om 20.00 uur en duurt tot 22.00 uur duren. De deuren van het Huis van de Gemeente gaan om 19.30 uur open voor koffie en thee.

Afgelopen weken verschenen in de media diverse stukken over de afname van het aantal dieren. De Wijkse afdelingen van de vier partijen waren juist bezig om voor die biodiversiteit een bijeenkomst te organiseren. ´We zien dat die diversiteit enorm afneemt. Er zijn bijvoorbeeld veel minder insecten te zien. Een aantal bijensoorten heeft het bijvoorbeeld enorm moeilijk. Maar bijen zorgen wel voor de bestuiving van planten en vormen met andere insecten een belangrijke schakel in de natuur. Daar moeten we dus echt aandacht voor hebben´, bekijkt bioloog en medeorganisator Marc Gnodde.

Zeker in de groene omgeving van Wijk, Cothen en Langbroek zijn er genoeg betaalbare oplossingen om juist insecten en andere dieren te helpen. Via deze bijeenkomst vragen de partijen daar aandacht voor. Hiervoor komen diverse deskundigen langs. Professor Rik Leemans zorgt bijvoorbeeld voor de inleiding. ´Hij is hoogleraar aan de Universiteit van Wageningen en doet wereldwijd onderzoek naar biodiversiteit. Dat maakt hem tot een van de grootste kenners op dit gebied. Geweldig dat zo´n topper hier aan mee wil werken´, aldus Gnodde.

Bij de aanwezige tafels zullen meer organisaties en deskundigen uitleg geven aan bezoekers. Stichting Steenbreek heeft in buurten door het hele land ervaring opgedaan in het vervangen van tegels voor groenstroken. ´Tevens vertellen mensen zoals Petra Eckhardt van Natuurlijk Heel Leuk, leden van Groenberaad van VNMW over hun ideeën en werken hoveniers van Mocking en Merkens mee. Voor iedereen staan al die lokale deskundigen klaar om advies te geven´, voegt René Vianen toe.

Om vast een eerste stapje te zetten, kunnen bezoekers een tegel uit eigen tuin inruilen voor een plantje. Vianen; ´We zijn er van overtuigd dat leuke bloemen en planten en dus insecten gewoon heel leuk zijn in een tuin Zo voegen we direct daad bij het woord. Mensen kunnen op deze manier al een verschil maken en direct beginnen met het trekken van insecten. Zo doen we allemaal want aan de verbetering van de biodiversiteit.´

De organisatoren hopen via dit soort bijeenkomsten te laten zien dat duurzaamheid en winst voor de natuur op een andere manieren kan worden gehaald. Het is in ieder geval de bedoeling om in de toekomst meer van dit soort avonden gezamenlijk op te zetten. ´En dan niet alleen rond het thema duurzaamheid, maar ook op andere gebieden als zorg, jeugd of cultuur. Er is genoeg om samen aan te werken en dat te doen vanuit gedeelde standpunten´, zegt Jeroen Brouwer.