Poliflw

Marktwerking vormt een serieuze bedreiging voor ons publieke onderwijsstelsel. De kwaliteit van het onderwijs gaat achteruit, terwijl de segregatie en kansenongelijkheid toenemen. Kinderen van rijke ouders krijgen -als zij naar een particuliere school gaan -  meer kansen op een sociaaleconomisch rijke levensweg dan kinderen die naar een 'gewone', door ons allemaal bekostigde school gaan. Onderwijsondernemers willen ook in Zaanstad een particuliere school oprichten, de 'Groei Academie', die voor ouders met een doodgewoon of laag inkomen onbereikbaar is. 

Tekst: Anna de Groot

De SP vindt dat onderwijsondernemers in Zaanstad geen kans moeten krijgen en stelde daarom schriftelijke vragen aan het college van B&W. We kregen antwoord. Helaas vindt het college van B&W van Zaanstad de tweedeling in het onderwijs blijkbaar geen probleem en kan er overigens ook niet veel aan doen.

De vragen en antwoorden: Door Anna de Groot en Jasper van Vliet zijn mede namens de fractie van de SP vragen gesteld op grond van artikel 51 van het Reglement van Orde voor de gemeenteraad van Zaanstad, over de Groei Academie.

De gestelde vragen beantwoorden wij als volgt:    Vraag en antwoord 1: Voor zover wij kunnen nagaan heeft de Groei Academie bij de gemeenteraad van Zaanstad geen aanvraag gedaan om opgenomen te worden in het Plan van Scholen. Is dit juist? Zo nee,  moet een particulier bekostigde school opgenomen worden in het Plan van Scholen?

Inderdaad is er door de gemeenteraad van Zaanstad geen aanvraag ontvangen van de Groei Academie om in het Plan van Scholen te worden opgenomen. Een particulier bekostigde school kan ook niet worden opgenomen in het Plan van Scholen. De reden hiervoor is dat particulier onderwijs niet wordt gefinancierd door de overheid. Dat wil zeggen dat ze geen lumpsumfinanciering (voor personeelskosten en materiële kosten) van de rijksoverheid ontvangen en ook niet voor bekostiging van huisvesting door de gemeente in aanmerking komen.

Vraag en antwoord 2: Op 19 mei 2020 is het wetsvoorstel Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen aangenomen door de Eerste Kamer. Met de nieuwe wet wordt de stichtingsprocedure voor het oprichten van een nieuwe school aangepast. Met deze wet wil de regering het scholenaanbod beter laten aansluiten bij de wensen en behoeften van ouders en leerlingen. Omdat de bestaande procedure de belangstelling van ouders veronderstelt op basis van het bestaande onderwijsaanbod, is het bijzonder lastig om een nieuwe school te starten (die door de overheid wordt bekostigd). In de nieuwe procedure moet de initiatiefnemer op basis van ouderverklaringen en demografische gegevens berekenen of de school op lange termijn in staat is om voldoende leerlingen aan zich te binden. Bovendien houdt de nieuwe wet Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen ook rekening met het bestaande aanbod van scholen. Wie plannen heeft voor een nieuwe school, nodigt de bestaande schoolbesturen, het samenwerkingsverband en de gemeente uit voor een gesprek. Als dit gesprek plaatsvindt, kan worden besproken of de ideeën ook binnen een bestaande school vorm kunnen krijgen. Is de wet Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen van toepassing op particulier bekostigde scholen? Zo nee, welke wetgeving op onderwijsgebied is dan wel van toepassing op particulier bekostigde scholen?

Nee, de wet 'Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen' is niet van toepassing op particulier onderwijs. Van toepassing op alle scholen, waaronder particuliere, is de Leerplichtwet (1969)

Vraag en antwoord 3: Is er -  in geval van de Groei Academie die in Zaanstad zou worden geopend - sprake van een nevenvestiging? Moet de gemeenteraad, nu het een particulier bekostigde school betreft, instemmen?

Nee, de gemeenteraad heeft hierover geen zeggenschap. Particulieren die een school willen oprichten moeten dit melden bij het ministerie van OCW, waarna de Onderwijsinspectie bepaalt of de school minimaal voldoet aan de eisen van de Leerplichtwet. NB: Formeel heeft de gemeente nog wel een rol, aangezien de leerplichtambtenaar van de vestigingsplaats van de school een bindend advies krijgt van de Onderwijsinspectie na het schoolbezoek.

Vraag en antwoord 4:    Op welk 'nieuw te ontwikkelen terrein' moet de nieuwe particulier bekostigde school komen? Gaat het om een nieuw bestemmingsplan? Zo ja, welk bestemmingsplan?

Navraag bij de initiatiefnemer leert dat er op dit moment geen concrete locatie in beeld is.

Vraag en antwoord 5  De kosten voor ouders die hun kinderen op de Groei Academie op school doen bedragen € 1.250 euro per kind per maand voor 50 weken per jaar, vijf dagen per week, van 07:30 tot 18:30 uur. Daar is kinderopvang bij inbegrepen, waarvoor weer kinderopvangtoeslag kan worden aangevraagd. De school acht dit zelf 'betaalbaar'. Bent u met ons van mening dat dit voor de meeste ouders onbetaalbaar is? En dat de kansenongelijkheid tussen kinderen van ouders met en zonder een hoog inkomen hierdoor toeneemt?

In vergelijking tot ander particuliere scholen in de regio (Florencius en Winford) is dit bedrag passend. Particuliere scholen krijgen geen financiële steun van de overheid, vandaar dat de ouders zelf meer moeten betalen. Binnen het reguliere onderwijs zijn er volop keuzes en mogelijkheden (bijvoorbeeld op basis van godsdienst of pedagogische stroming) waardoor er geen sprake is van kansenongelijkheid.

Vraag en antwoord 6:      Is het voor kinderen van ouders met een modaal of laag inkomen mogelijk om in Zaanstad dezelfde onderwijskansen te krijgen als op deze particulier bekostigde school? Zo ja, hoe wordt de kansengelijkheid in Zaanstad gerealiseerd? Zo nee, vindt u - met het oog op de tweedeling in de samenleving van Zaanstad - het wenselijk dat een school als de Groei Academie, of een andere particulier bekostigde school, zich kan vestigen?

Kinderen van ouders met een modaal of laag inkomen hebben volop keuze in scholen. In Zaanstad is een palet aan verschillende onderwijsinstellingen aanwezig, zowel vanuit het criterium godsdienst als ook vanuit het oogpunt van pedagogische stroming. De komst van de Groei Academie is een extra mogelijkheid binnen het bestaande palet.   

Al enkele jaren verschijnt er in de zomervakantie een serie artikelen op veenendaal.sp.nl met de naam ZOMERSPECIAL. Aan de hand van een thema wordt een filosofische verdieping geschreven. Dit jaar zal er echter geen nieuwe zomerspecial verschijnen.

Fractievoorzitter Jan Breur, die de specials schrijft, kan er simpelweg de tijd niet voor vinden. "Vorig jaar moest de zomerspecial (MARVEL) vroegtijdig eindigen vanwege de geboorte van mijn kind," licht hij toe. "Ik had gehoopt dit jaar de draad te kunnen opppakken. Helaas; in verband met corona heb ik eerder dit jaar minder gewerkt, en heb ik mijzelf nu dus minder vakantie gegund dan normaal om gemiste inkomsten te compenseren."

Breur raad aan om de oude zomerspecials na te lezen: "Ze hebben niet of nauwelijks aan actualiteit ingeboet, en het is een laagdrempelige manier om kennis te maken met filosofie en ideologie."

ZOMERSPECIALS

De Gelderse SP stemt tegen het overhevelen van ruim 10,5 miljoen aan een niet democratische tussenbestuur in de Achterhoek. De Achterhoek Board die het geld zou moeten verdelen is niet democratisch gekozen en van de 12 zetels is er slechts één vertegenwoordiger van een maatschappelijke organisatie. De SP wil graag 10,5 miljoen euro publiek geld steken in de ontwikkeling van de Achterhoek. Maar dan wel onder democratische controle van Provinciale Staten.

In de Gebiedsagenda Achterhoek is afgesproken 10,5 miljoen euro uit te trekken voor de doelen van de de gebiedsagenda. Denk daar bij aan economische ontwikkeling, mobiliteit, onderwijs en werkgelegenheid. De verdere uitwerking van de bestedingen wordt overgelaten aan de de Achterhoek-Board, een overlegorgaan van 8RHK Ambassadeurs, de voormalige de regio Achterhoek.

Deze Achterhoek Board bestaat uit 12 vertegenwoordigers uit Overheid, Ondernemers en Onderwijs. Werkgeversvereniging VNO/NCW heeft maar liefst 3 zetels in dit overleg. Maatschapplijke organisaties, onderwijs, zorginstellingen en woningbouwcorporaties leveren ieder één vertegenwoordiger en de provincie levert een gedeputeerde. Werknemers, milieu of cultuur hebben geen stem in de Achterhoek Board. Op de drie wethouders die namens de overheden deelnemen is niemand in de Achterhoek Board democratisch gekozen. 1,7 miljoen van het totale budget voor de Achterhoek wordt besteed aan de Achterhoek-Board zelf.

SP-Statenlid Maurits Gemmink is geen tegenstander van een regionaal Achterhoeks-overlegorgaan: “Het is heel goed dat de Achterhoek zich organiseert. En het is nodig dat je met iedereen praat als je toekomstplannen maakt voor de ontwikkeling van een regio. Maar als er miljoenen publiek geld besteed gaan worden dan moet dat onder democratische controle. Dat is nu niet voldoende het geval.”

Gemmink vind ook de uitvoeringskosten erg hoog: “Er wordt 1,7 miljoen besteed aan het organiseren van de Achterhoek Board. Dat is 16% van het totale budget voor de Achterhoek besteden aan een bureaucratische tussenlaag. Dat geld kan beter besteed worden in de Achterhoek zelf. Daarom vinden wij dat de bevoegdheid voor verdeling en besteding van het geld bij Provinciale Staten horen te blijven.”

WIJK BIJ DUURSTEDE – Alle politieke partijen steunden vorige week het voorstel van het Wijkse college voor het extra budget voor uitbreiding van de Langbroekse School met de Bijbel. Hoewel er vragen bleven over de het bedrag, zagen zij in dat het wettelijk niet anders kan. De politici debatteerden over een motie van de VVD. ´De overheid moet volgens de liberalen bij dit soort projecten altijd bouwmeester zijn. Gek als er vele malen gezegd is dat dit wettelijk niet kan. Blijkbaar vertrouwt de VVD de maatschappij en eigen college niet zo´, zucht SP-er Jeroen Brouwer. De meerderheid stemde tegen die motie.

De partijen zaten in hun maag met de verbouwing van een relatief nieuw gebouw. ´De School met de Bijbel staat er nog niet zo heel lang en nu moet er al weer een stuk bij omdat de school te klein is. In de officiële prognose en cijfers staat dat deze christelijke school groeit. Dan zegt de Wet op Primair Onderwijs dat een gemeente de aanbouw moet betalen. Dat is onderdeel van de vrijheid van onderwijs en recht op bijzonder onderwijs. En de wet is nu eenmaal de wet´, bekijkt Brouwer.

De meeste fracties vonden het bedrag erg hoog. Het college toonde aan dat dit budget rond bij het landelijk gemiddelde voor een dergelijke aanbouw ligt. Dat overtuigde dat VVD niet. Zij wilde dat de gemeente in het vervolg, als  bouwmeester dit soort trajecten oppakt. ´Alsof het dan goedkoper wordt. Zeker nooit van marktwerking gehoord´ lacht de socialist cynisch, ´Blijkbaar vertrouwen ze de school, die bouwmeester is niet. En hun eigen college, dat de budgetten heeft bekeken, niet.´

Daarbij kan dat volgens het college niet. Vanaf de eerste vergadering, enkele maanden geleden, gaf wethouder Wil Kosterman aan dat de schoolbesturen wettelijk de bouw zelf op kan pakken. ´Alleen als het bestuur bereidt is om andere afspraken te maken, kan de gemeente bouwmeester zijn. Die bal ligt dus bij scholen. Zo staat het in de Wet op Primair Onderwijs. Kennelijk handhaaft de VVD alleen de wet als het hen zelf uitkomt. Of telt de wet niet?´, vraagt Brouwer zich af.

De SP-er meent dat zo in de crisistijd, waar mensen wel andere dingen aan hun hoofd hebben, de VVD ook hier haar eigen ik voorop stelt. ´Want als men ergens wilt klagen, dan moeten in Den Haag zijn. Al sinds het einde van de vorige eeuw krijgen gemeenten te weinig geld voor schoolgebouwen. Wettelijk zijn ze verplicht te betalen en dus komen ze altijd geld te kort. En welke partij zit er nu al jaren in het kabinet? Dat is ook zo´n verkapte bezuiniging, waar kleine gemeenten dubbel last van hebben.´

Kleine gemeente krijgen minder geld per leerling dan grote gemeenten, zo vertelde de ambtenaar bij de besprekingen. ´Dus we willen allemaal goede schoolgebouwen, met frisse lokale, voor de leerlingen en leraren. Gemeenten betalen daar geld voor. Hopelijk zien schoolbesturen nu wel in dat dit voor problemen zorgt, en denken ze nu meer na over aanbouw. Hopelijk zien ze in dat het altijd om gemeenschapsgeld gaat. En dat kleine gemeenten dankzij al die kabinetten al met tekorten zitten, dankzij de VVD´, eindigt Brouwer.

Een schrikbarend aantal kinderen en jongeren (tot 18 jaar) verlaat het onderwijs zonder het vereiste taalniveau te beheersen. Het gaat hierbij om ruim 10% van groep 8-leerlingen, 9 tot 19% van vmbo-leerlingen, 36% van mbo2-leerlingen en 15% van mbo3. Samengenomen loopt tenminste 1 op de 10 kinderen risico om als laaggeletterde volwassene de maatschappij en de arbeidsmarkt te betreden. 

In de regio Gooi en Vechtstreek is van de circa 245.000 inwoners zo’n 12.000 mensen onvoldoende (digi)taalvaardig. Dat wil zeggen dat zij niet, of slecht in staat zijn om in het Nederlands geschreven (digitale) informatie te gebruiken in het dagelijks leven.

Uit onderzoek blijkt dat laaggeletterdheid op een groot aantal gebieden doorwerkt. Mensen uit deze doelgroep lopen een groter risico op werkeloosheid en sociaal isolement. Ook zijn ze vatbaarder voor depressies, belanden ze vaker in de criminaliteit en doen ze een groter beroep op medische zorg. Ook hun kinderen lopen deze risico’s. 

In juni 2019 ondertekenden ruim vijftig maatschappelijke organisaties en acht gemeenten het Taalakkoord 2019-2021 voor de regio Gooi en Vechtstreek. Daarmee onderschrijven zijn het actief tegengaan van laaggeletterdheid.

De acties die in het taalakkoord staan zijn echter vaak op incidentele basis.  

Aandacht en investeren in het tegengaan van laaggeletterdheid en het bevorderen van leesvaardigheden vraagt voortdurende aandacht en investering. Ook in Hilversum. 

Omdat er onder meer budget beschikbaar is in het onderwijs kansen beleid en onderwijs achterstanden potje, is er de mogelijkheid om hier sterker op in te zetten. 

Motie SP

Daarom vroeg de SP het college om een plan van aanpak, inclusief budget voorstel, te maken en in overleg met scholen op meer structurele basis te investeren in het voorkomen en tegengaan van laaggeleerdheid bij kinderen. 

Het voorstel kreeg de steun van de wethoduyer, en de gemeenteraad stemde unaniem voor de motie. Het plan zal zo snel als mogelijk aan de gemeenteraad worden voorgelegd.

TipEen mooi initiatief is de actie Geef een boek cadeau.

Via deze actie kunnen mensen, maar ook bv gemeenten, boeken doneren, bv aan een goed doel of aan een school. 

De kosten van de boeken zijn laag: ca. €2,00 per boek.

Zie: http://geefeenboekcadeau.nl/