Directie Participatie Ontwerpwijzigingsbesluit Luchthavenbesluit Lelystad,
Postbus 20901,
2500 EX Den Haag.
Hattem, 20 februari 2019.
Excellentie,
Hierbij ontvangt u de zienswijze van het bestuur en de fractie van het CDA Hattem, op het ontwerpbesluit tot wijziging van het Luchthavenbesluit Lelystad en de geactualiseerde milieueffectrapportage (MER).
Op basis van de hieronder aangegeven motivatie verzoeken wij u primair om de opening van Lelystad airport uit te stellen tot aangetoond is:dat de noodzakelijke strategische visie conform de EU richtlijnen is afgerond ( zie punt 1)
• dat de exploitatie van de luchthaven Lelystad rendabel is op basis van een geactualiseerd ondernemingsplan, waarin de totale geactualiseerde maatschappelijke kosten en baten zijn gekwantificeerd.( zie punt 2).
• dat het luchtruim van Nederland is heringedeeld , waarbij laagvliegroutes boven het oude land ( onder andere de provincies Gelderland en Overijssel) niet meer aan de orde zijn. (zie punt 3)
Daarnaast verzoeken wij u subsidiair een aantal verbeteringen in het luchthavenbesluit en de geactualiseerde milieueffectrappotage door te voeren:
• ten onrechte niet opgevolgde adviezen van de Commissie MER ( zie punt 4)
• Verbetervoorstel geluidsoverlast ( zie punt 5 en 6)
• Er moet een nader onderzoek uitgevoerd worden m.b.t. de risico's van vogelaanvaringen (zie punt 6)
• De voorgestelde wijziging vertrekroute bij Hattem moet vernietigd worden ( zie punt 7)
1. Toetsingsadvies Commissie MER 18 april 2018, strategische visie.
De Commissie MER constateert op pagina 7, dat een strategische visie op de luchtvaart ten onrechte ontbreekt. Bij de internetconsultatie is gebleken, dat hierdoor vragen en opmerkingen van bewonersorganisaties niet duidelijk kunnen worden beantwoord. Het gaat hierbij o.a. over de mate en wijze van sturing, zoals het nut van de vakantievluchten, de verdeling van de lusten en lasten van de luchtvaart, de structuur van het Nederlands luchtruim en het belang van het terugdringen van de emissie en klimaateffecten van de luchtvaart. Het ontbreken van deze strategische visie is in strijd met de EU richtlijn. Dit betekent, dat deze omissie eerst hersteld moet worden. Na het vaststellen van de strategische visie kan pas het vervolg proces worden ingezet. Concreet betekent dit: tot de vaststelling van de strategische visie en de gevolgen hiervan voor luchthavens dient het proces m.b.t. Lelystad Airport opgeschort te worden.
2. Geactualiseerd ondernemingsplan/maatschappelijke kosten en baten ontbreekt.
Uit de nota van toelichtingen bij het ontwerp luchthavenbesluit blijkt, dat de overtuiging bestaat, dat de exploitatie op termijn nog steeds rendabel is. Ten onrechte ontbreekt de onderbouwing van deze "overtuiging". Aan de volgende eisen moet worden voldaan.
De strategische visie moet zijn afgerond. ( zie punt 1) Uit de strategische visie zal blijken of Lelystad noodzakelijk is en zal de aard en omvang moeten blijken.
• De positieve en negatieve maatschappelijke aspecten moeten worden geactualiseerd en zijn onderdeel van het ondernemersplan.
• Het welvaartseffect is veel te hoog getaxeerd en de kosten van hinder zijn onvolledig in kaart gebracht.
Voor een onderbouwing van de hierboven vermelde bullits 2 en 3 verwijzen wij naar het rapport: Economische en maatschappelijke effecten Lelystad Airport van SATL. Ik verzoek u dit rapport als ingelast en aangehaald te beschouwen bij deze zienswijze.
Wellicht ten overvloede: Bij deze onderbouwing moet vooral ook de schade aan de toeristische sector worden meegenomen. De nadelige regionale effecten zijn onderbelicht. De overlast van de vliegroutes staat haaks op de strategische inzet van de Provincie Gelderland: "De VELUWE op 1"
3. Voor de opening: eerst herindeling luchtruim en geen langdurige laagvliegroutes
Tijdens de voorlichtingsavond op 14 februari in Apeldoorn, heeft de heer H. Kremer, raadslid van onze fractie, met verschillende medewerkers van uw Ministerie gesproken. Met name over de gevolgen van de langdurige aansluitroutes.
Een algemene conclusie stond centraal: de lengte en de gekunstelde vorm van de laagvliegroutes zijn in feite belachelijk.
"De politiek wil het zo, dus zoeken wij naar de beste oplossing" is de mening van aan aantal van uw medewerkers.
Duidelijk is, dat de langdurige laagvliegroutes nadelig zijn voor het milieu, de leefbaarheid en de gezondheid in grote regionale gebieden.
Inmiddels blijkt, dat de gemeten waarden tijdens de (door de Commissie geadviseerde) Belevingsvlucht aantonen, dat de geluidbelasting veelal groter is dan waar in de bijgestelde MER vanuit is gegaan. De verklaring hierover van de minister is niets zeggend en heeft ervoor gezorgd, dat de zorgen en de onrust over de gevolgen voor de inwoners verder zijn toegenomen. Deze evaluatie door de minister is in het licht van deze procedure erg onzorgvuldig en geeft geen herstel van vertrouwen in de overheid bij de burgers. Integendeel. Een serieuze evaluatie is noodzakelijk, waarbij de hogeren geluidbelasting onderdeel van het besluitvormingsproces moet zijn.
Daarnaast wijzen wij u op een aantal (politieke) feiten:
• De Kamer heeft een motie aangenomen, met steun van het CDA, de CU en D66 waarin geen autonome groei of vracht op Lelystad Airport wordt toegestaan
• De Provinciale staten van Gelderland en Overijssel hebben uitgesproken, dat laagvliegen vanaf Lelystad Airport onacceptabel is
• Het CDA heeft op het najaarscongres in 2018 besloten, dat het vliegveld alleen open kan als duidelijk is, dat het luchtruim uiterlijk in 2023 opnieuw is ingedeeld, waarbij de laagvliegroutes zijn verdwenen.
Ten onrechte niet opgevolgde adviezen Commissie MER
De Commissie MER adviseert enkele belangrijke punten, welke niet opgevolgd zijn:
• Er moet inzicht worden geboden in frequentie en momenten van overvliegen, de minimale hoogte, hoe groot een vliegtuig dan oogt en de te verwachten piekgeluidniveaus. Deze gegevens ontbreken momenteel volledig.
• Zolang er geen definitief besluit is over de herindeling van het luchtruim, kan de situatie ontstaan dat het MER niet de effecten beschrijft van het uiteindelijke, feitelijke gebruik van de luchthaven. Ook hier geldt dus eerst herindeling luchtruim!
• Het MER moet gaan over de gevolgen van het hele project en dus alles wat nodig is voor het uitvoeren van de vluchten. Dit betekent dus ook de effecten van laagvliegroutes boven "het oude land". Dit ontbreekt grotendeels.
Deze genoemde omissies moeten voor de opening worden hersteld en moeten deel uit maken van het besluitvormingsproces.
4. Verbetervoorstel geluidsoverlast.
In het voorstel tot wijziging van het Luchtvaartbesluit is opgenomen, dat het vliegveld is geopend van
5. uur tot 23.00 uur. Zoals bekend betekenen laagvliegende en opstijgende vliegtuigen (ook in de provincie Flevoland) heel erg veel lawaai. In de voorschriften worden de volgende tijden gehanteerd: dagperiode van 7.00 uur tot 19.00 uur, avondperiode van 19.00 tot 23.00 uur en nachtperiode van
23.0 tot 7.00 uur.
De geluidseffecten van vliegtuigbewegingen in de nacht worden 10 keer zo zwaar meegenomen. Hieruit blijkt, de grote nadelige gevolgen van vliegtuigbewegingen in de nacht.
In het kader van beperking van het aantal geluidsgehinderden en ernstig geluidsgehinderden moet de geluidsoverlast van het vliegverkeer worden beperkt door de openingstijd te wijzigen in "geopend van 7.00 uur tot 23.00 uur". In veel gevallen zal dit betekenen, dat onze inwoners een uur per dag meer nachtrust kunnen krijgen.
Dit is een belangrijke bijdrage aan een gezonder leefmilieu.
Op dit punt moeten we met ons allen kiezen voor de meerwaarde van de gezondheid. Deze te nemen beslissing doet ook recht aan het advies van de Commissie MER om met partijen overeen te komen de milieunadelen te beperken.
Er wordt dus nadrukkelijk gepleit om, in het belang van de gezondheid van vele tienduizenden inwoners de openingstijd vast te stellen op 7.00 uur i.p.v. 6.00 uur.
6. Afweging geluids-en externe veiligheidseffecten.
Geluid:
Over de geluidseffecten is in het kader van het MER duidelijk, hoe technisch gemeten en gerekend wordt. Het gaat echter vooral ook over de beleving van de geluidseffecten. Met name de beleving van de geluidseffecten in de nacht van 6.00 uur tot 7.00 uur is problematisch en kost tienduizenden inwoners veel nachtrust. Technisch gezien is dit geen probleem, omdat het geluid over 24 uren wordt verdeeld. De beleving van de overlast tussen 6.00 uur en 7.00 uur is vele malen groter dan de technische berekeningen. Verder wordt de overlast berekend op ernstig gehinderden en worden alle andere gehinderde inwoners genegeerd. Er zijn in de praktijk dus vele malen meer inwoners welke hinder krijgen van het vliegtuiglawaai.
Zoals onder punt 5 aangegeven wordt daarom gepleit voor een verschuiving van de openingstijd naar
7. uur.
De conclusie onder 6.2 van de toelichting op het ontwerp luchthavenbesluit wordt daarom niet gedeeld en moet worden aangepast in: "De wettelijk bepaalde beperkingsgebieden moeten worden aangepast aan de hand van door de bewoners bepaalde en te verwachten geluidbelasting."
Veiligheid:
Door verschillende deskundigen wordt aangegeven, dat de risico's van vogelaanvaringen groter zijn dan in het kader van het MER naar voren komt. Met name is er meer risico rond het vliegveld Lelystad maar ook in het kader van de lange laagvliegroutes. Wij hebben meer vertrouwen in onafhankele deskundigen, dan bijvoorbeeld in het commerciële bureau Waardenburg en de op grote afstand uitgevoerde waarnemingen van het KNMI.
In dit kader wijzen wij op de mogelijkheid de Onderzoeksraad van veiligheid te verzoeken een onderzoek uit te voeren naar het voornemen tot uitbreiding van het vliegveld Lelystad. Wij verwijzen hierbij naar artikel 43, lid 1, Rijkswet Onderzoeksraad voor veiligheid. Het is ons bekend, dat mogelijke vogelaanvaringen prioriteit kunnen hebben bij de Onderzoeksraad. Wij verzoeken de Minister om een schriftelijk verzoek te doen tot het instellen van een onderzoek bij deze raad.
6. Door uw Ministerie voorgestelde wijziging vertrekroute moet vernietigd worden.
In de laatste week van deze procedure komt er, als donderslag bij heldere hemel, van het ministerie van I en W een voorgestelde wijziging vertrekroutes vanaf Lelystad, februari 2019. Globale ligging route bij Hattem.
Een ongekend harde slag voor Hattem als dit door zou gaan. Ongeloof overheerst. Onze buren Oldebroek en Heerde hebben kennelijk bij het ministerie gelobbyd en het voor elkaar gekregen, dat de pijn van de laagvliegroutes grotendeels naar Hattem en zelfs Kampen wordt verlegd. Dat de laagvliegroutes nog langer worden en dat de buren met de overlast worden opgezadeld maakt niets uit. Als wij er maar geen last van hebben.
ACHTERKAMERTJES POLITIEK VAN DE EERSTE ORDE! "Hoezo herstel van vertrouwen door de Minister"?
De gemeenteraad van Hattem heeft inmiddels unaniem gereageerd op deze schandalige overval en aangegeven dit niet te accepteren. Maar de routelijn is voorgesteld, namens de Minister. Door dit voorstel wordt de gemeente Hattem bij vertrekkende vliegtuigen volgens het MER grotendeels
geconfronteerd met geluidscontouren van circa 56dB. Omdat vanaf het knooppunt Hattemerbroek richting Apeldoorn ook geklommen mag worden, kan het geluid boven Hattem stijgen tot 65dBI. Natuurlijk zijn burgers al langer beducht voor de onbetrouwbare overheid, maar dat deze onbetrouwbaarheid opnieuw zo duidelijk aan de oppenvlakte komt is ziekmakend.
Deze wijziging moet ongedaan worden gemaakt. Neem onze volksvertegenwoordiging In Hattem serieus.
Wij zijn van mening, dat de bij uw ministerie bekend zijnde Route Tl openbaar wordt en met belanghebbenden wordt besproken.
7. Opvattingen Minister staan haaks op herstel van vertrouwen en zijn ondemocratisch.
Wij hebben kennis genomen van uw opvatting in de Volkskrant waarin u aangeeft dat Schiphol moet doorgroeien tot meer dan 500.000 vluchten en dat u de coalitiepartijen CDA, D66 en Christenunie wilt overhalen om in de toekomst nieuwe vakantievluchten vanaf Lelystad Airport te laten vertrekken. Daarmee loopt u voor de muziek uit en maakt het indienen van een zienswijze als de onderhavige in feite tot een farce. U moet immers de zienswijzen nog op hun merites beoordelen en nog met de Kamer debatteren. Wij zijn hierover zeer verbaasd. Daarmee geeft u in feite aan onze inwoners en gemeentelijke en provinciale bestuurders die niets in uw plannen zien niet serieus te nemen. Wij vinden dit een buitengewoon kwalijke zaak.
Desgewenst zijn wij graag bereid onze zienswijze verder toe te lichten. Graag dan contact opnemen met de opsteller van deze zienswijze: Harry Kremer, Geldersedijk 107, 8051 SE Hattem.
Is onze regio ook in de toekomst nog veilig? Een belangrijke vraag voor elke inwoner van Hattem. De Veiligheidsregio Noordoost Gelderland draagt in Hattem zorg voor de veiligheid van ons als inwoners.
Door Marinus Kers, onze RES-specialist binnen de fractie
Het gesloten klimaatakkoord in Parijs in 2015 heeft geleid tot de ontwikkeling van een regionaal energieprogramma, de regionale energiestrategie (RES). Hattem zit in de regio Noord-Veluwe samen met Elburg, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet, Oldebroek en Putten. Tijdens een werksessie met ChristenUnie raadsleden uit de regio is deze weg schematisch weergegeven:
20 maart, waren er verkiezingen voor de provinciale staten en het waterschap. De goede uitslag, stijging plaatselijk en landelijk, is een steun in de rug. Onze lokale kandidaten Gert Kers had voor de provincie 625 stemmen en voor het Waterschap had Jacobien 515 stemmen en is een mooie waardering aan hen.
Het is woensdag 23 januari als de ChristenUnie raadsleden en wethouders uit Oldebroek, Heerde en Hattem elkaar in het Hattemse stadhuis ontmoeten. De avond is een initiatief van de Hattemse fractie. De deelnemers spreken onder meer over Lelystad Airport, de jongste ontwikkelingen rond het bedrijventerrein H2O, de intergemeentelijke samenwerking en de komende verkiezingen voor leden van de Provinciale Staten en de Waterschappen.
Op 20 maart kunt u weer naar de stembus en dat is dit keer meer dan de moeite waard: u kiest zowel uw provinciale-, als uw waterschapsbestuur. Niet onbelangrijk in een tijd van stijgende zeespiegels en toenemend overstromingsgevaar. Als u gaat voor een ChristenUnie-statenlid, kies er dan een uit Hattem en breng een voorkeurstem uit op de nr 12 van de lijst: Gert Kers.