Nieuws van GroenLinks in Deventer over PvdA inzichtelijk

34 documenten

Gebruik koelkracht van bomen: minder kappen, meer aanplant! | Deventer

GroenLinks GroenLinks D66 CDA PvdA Deventer 14-08-2020 00:00

De eerste helft van augustus zuchtte Nederland onder een heftige hittegolf. Met name in de stedelijke gebieden liep de warmte op tot ongebruikelijke temperaturen waar de Nederlandse mens, dier en natuur niet aan gewend zijn. Tijdens de hittegolf bleek ook weer eens hoe belangrijk (vooral de volgroeide) bomen zijn om de stad te verkoelen. Fractievoorzitter Tjeerd van der Meulen plaatste een bericht op twitter en dit leidde tot een interview met de Stentor. De centrale boodschap : minder kappen, meer aanplanten!

In Deventer hebben we een Bomenbeleidsplan en een Groenbeleidsplan. Beide plannen zijn meer dan 10 jaar oud en is het dus hoog tijd voor actualisatie. De afspraak om deze plannen te actualiseren staat in het coalitieakkoord "Met lef en liefde voor Deventer" (2018) van Gemeentebelang, PvdA, CDA, D66 en GroenLinks. Volgens GroenLinks Deventer toont de huidige hittestress aan - dat naast het belang voor luchtzuivering, water vasthouden, biodiversiteit en natuurlijk intrinsieke schoonheid - het van groot belang is om zoveel mogelijk volwassen bomen te behouden. Die moeten volgens ons gekoesterd worden en pas gekapt als ze bijvoorbeeld een gevaarlijke situatie opleveren of als het echt niet anders kan. In Deventer kan het nu nog steeds voorkomen dat gezonde bomen het loodje leggen omdat het beter past bij het straatbeeld of omdat ze in de weg staan bij de aanleg van een nieuwe wijk of bij renovatie/reconstructie. Wij denken dat andersom moet worden geredeneerd en het behoud van bomen het uitgangspunt moet zijn. Zorgvuldige keuzen bij het kappen dus!
 
Een andere zorg zit bij de aanplant. Er zijn nog talloze lege plekken en straten die kaal en leeg aandoen. Volgens ons is het goed om met het oog op de toekomst bomen te planten waar het kan. 
 
De tweet van Tjeerd van der Meulen was aanleiding voor een interview met de Stentor (zie bijlage). De komende tijd zullen wij onze ideeen over terughoudend kapbeleid en vooruitstrevend aanplantbeleid verder uitwerken en voorstellen bij de actualisatie van de genoemde plannen. Heb jezelf ideeen of wil je reageren? Mail naar info@groenlinksdeventer.nl
 
Foto's zijn van Ronald Hissink (in opdracht van De Stentor)
 

Terugblik op de eerste helft 2020 | Deventer

GroenLinks GroenLinks VVD D66 CDA PvdA Deventer 17-07-2020 00:00

Traditiegetrouw blikken we altijd op twee momenten per jaar terug op onze politieke activiteiten in de raad. De eerste helft van 2020 is behoorlijk beinvloed door de coronacrisis Ondanks dat zijn er door de fractie een fors aantal successen geboekt. Het overzicht geeft inzicht in ons stemgedrag bij moties en amendementen en welke kwesties wij met schriftelijke vragen aan de orde hebben gesteld. Het overzicht is niet volledig want we zijn natuurlijk ook buiten de raadszaal actief. Daarvoor kun je het beste de berichten op de website, facebook en twitter volgen (of teruglezen). 

 

Overzicht eerste helft 2020

Moties ingediend door GroenLinks Deventer:

Democratische tango tussen raad en college (aangenomen) Link naar website:  Moties in de gemeenteraad

RES: Lokaal eigenaarschap (aangenomen)

RES: Energiearmoede (verworpen)

RES: Biodiversiteit (aangenomen) Biodiversiteit als uitgangspunt

Energieplan: Betaalbaar duurzaam Deventer met een Energiefonds voor iedere inwoner (aangenomen) Link naar website:  Deventer heeft een ambitieus Energieplan

Energieplan: Kleintje duurzaamheid (aangenomen) Link naar website: Deventer heeft een ambitieus Energieplan

 

Moties mede ingediend door GroenLinks Deventer:

D66 - De geschiedenis ligt op straat (aangenomen) Geschiedenis in de openbare ruimte vraagt om meer context

D66 - Vergemakkelijken initiatieven duurzame energie door aanpassingen leges (aangenomen)

GB - Integrale benadering met participatie/communicatie proces via next step in het

Energieplan (aangenomen)

 

Moties gesteund door GroenLinks Deventer:

VVD + DB + DS - RES: Participatie in het concept RES (verworpen)

GB - RES: Concept RES BOD Deventer communicatie/participatieplan 2020/2021 (aangenomen)

CU - RES: Vooruitkijken mét energiecoöperaties (aangenomen)

PvdA + DS + D66 - RES: Gezondheidsorganisaties als adviesorgaan van de RES West-Overijssel (verworpen)

DS - Corona picknick cirkels (aangenomen)

VVD - Woondeal Deventer-Zwolle (aangenomen)

VVD - Geldleningen (aangenomen)

 

Moties niet gesteund door GroenLinks Deventer:

Motie van afkeuring: Handelwijze college in het dossier onderzoek Schouwburg (verworpen) - GroenLinks en het onderzoek naar de Deventer Schouwburg

VVD + DB – RES: Een realistisch bod (verworpen)

DS - Proef terugdringen zwerfvuil (verworpen)

VVD - Inrichting Grote Kerkhof tijdens Corona (verworpen)

Amendementen

Amendement ingediend door GroenLinks Deventer:

Bouwregels CHW Bestemmingsplan Deventer Stad & Dorpen (aangenomen)

Verbod oplaten ballonnen (aangenomen)  Link naar website: Die ballon gaat niet meer op!

Dekking Begrotingswijziging Omgevingsdienst 2020 (verworpen)

Energieplan in stappen/stepping stones (aangenomen)

 

Amendement gesteund door GroenLinks Deventer:

CDA - Investering sportaccommodaties (aangenomen)

CDA - Energieplan en leefbaarheid (aangenomen)

 

Amendement niet gesteund door GroenLinks Deventer:

DB - Schetsontwerp Lebuinuspleinen (verworpen)

VVD - Energieplan: Natuur beschermen (verworpen)

VVD + DB - Energieplan: Onrealistische ambitie loslaten (verworpen)

VVD + DB - Energieplan: Windmolens voorlopig schrappen (verworpen)

VVD + DB - Energieplan wordt ambitiedocument (verworpen)

 

Schriftelijke vragen ex. art. 46 RO ingediend door GroenLinks Deventer inzake:

Centrale vuurwerkshow - Centrale vuurwerkshow bij oud&nieuw

Snippergroen - Snippergroen moet groen blijven!

Havenkwartier (ontwikkelingen haven tussen sluis en brug) - Blijvende aandacht voor het Havenkwartier

Opvang van vluchtelingkinderen - Deventer is bereid vluchtelingenkinderen op te vangen

Openbaar groen Zandweerd - Gemengd gevoel bij Tuinen van Zandweerd

Bestrijding Eikenprocessierups - Ecologisch beheer bij bestrijding Eikenprocessierups

Inclusiviteit tijdens COVID19-crisis - Ook in "1,5 meter-Deventer" telt iedereen mee

Fietsbeleid tijdens coronacrisis - Ruimte voor de fiets tijdens de coronacrisis

Culturele broedplaatsen

Deventer heeft een ambitieus Energieplan | Deventer

GroenLinks GroenLinks PvdA Deventer 03-07-2020 00:00

In de gemeenteraadsvergadering van 1 juli 2020 is het Energieplan vastgesteld. In dit plan - waarvoor GroenLinks wethouder Carlo Verhaar verantwoordelijk is - wordt vastgehouden aan de ambitieuze doelstelling om in 2030 energieneutraal te zijn. Het Energieplan is met ruimte meerderheid in de raad aangenomen nadat het plan deels is verduidelijkt en is voorzien van een vervolgproces: de komende tijd kan iedereen iedereen meepraten over de klimaatambities van de gemeente Deventer.

Voor GroenLinks was het vaststellen van het Energieplan een belangrijk moment. Helaas had het plan – eerst door een magere eerste conceptversie en de laatste maanden door corona – vertraging opgelopen. Na maanden van praten over klimaatdoelstellingen wordt het eindelijk tijd om de mouwen op te stropen en aan de slag te gaan. Enkele aansprekende acties uit de komende periode zijn: - Er wordt in de tweede helft van dit jaar serieus werk gemaakt van de realisatie van minimaal 3 nieuwe windmolens. Deze zomer verschijnt het Plan van Aanpak en een vervolg op de eerder uitgevoerde windverkenning. In het plan wordt de ambitie uitgesproken om voor maart 2022 een bestemmingsplanswijziging te hebben opgestart.     - Er vindt dit jaar een inventarisatie plaats van mogelijkheden zon op dak en in de openbare ruimte, bijv. geluidwallen, daken van parkeergarages en gemeentelijke gebouwen. Op basis daarvan kunnen verdere acties worden opgestart. - Er wordt een convenant afgesloten met bedrijven in Deventer (soms ook "greendeals" genoemd) om bovenop de wettelijke maatregelen energiebesparende maatregelen te treffen.

Het omvangrijke plan omvat veel meer maatregelen en aangekondigde acties. Alle stukken van het Energieplan staan hier.

Doelstelling 2030 In 2009 heeft Deventer de doelstelling afgesproken om in 2030 energieneutraal te zijn. Op dat moment al een ambitieuze doelstelling maar helaas zijn we de afgelopen 10 jaar weinig opgeschoten. In het Energieplan houden we vast aan deze doelstelling waarbij we elke twee jaar nagaan welke maatregelen nodig zijn om deze te bereiken (dit noemen we de "stepping stones"). Het is niet gewenst om bij voorbaat de doelstelling te verschuiven zoals enkele collega's in de raad voorstelden. Belangrijke winst in dit energieplan is dat we de focus leggen op de komende twee jaar waarbij we tegelijkertijd de druk op de ketel houden van de ambitieuze doelstelling. Op het eerstvolgende moment in 2022 kunnen we zien hoever we nodig verwijderd zijn van de doelstelling, welke nieuwe technieken en inzichten er op dat moment bestaan en welke stappen we gaan zetten richting 2024.       

Buitengebied "volplempen" met zonneparken ? De afgelopen maanden is de discussie vooral gegaan over het getal van de 800 hectare zonne-akkers die in dit plan zouden zijn voorgesteld. Door sommige collega's is verteld dat met dit plan het buitengebied wordt "volgeplempt" met zonneparken en dat het mooie Sallandse landschap om zeep wordt geholpen. Deze verhalen zorgden helaas voor veel onrust. In het plan is een berekening gemaakt van wat het zou betekenen als je met de huidige stand van de techniek energieneutraal zou moeten worden. Een grofmazige berekening wijst dan uit dan je fors aantal hectaren zonne-akkers nodig hebt en daarnaast windturbines (verkenning opgenomen als bijlage bij het plan). Een berekende momentopname met indicatieve status en geen concreet besluit met rechtsgevolgen voor het aanleggen van tig hectare aan zonne- of windparken. In het plan is gekozen voor een intelligente aanpak namelijk elke twee jaar nagaan welke opgave er ligt en welke maatregelen nodig zijn. In de loop der tijd verandert namelijk de opgave ; enerzijds doordat er meer energie wordt bespaard (waardoor er minder hoeft te worden opgewekt) en anderzijds omdat technieken doorontwikkelen (efficienter worden) en er nieuwe technieken of inzichten bijkomen. Daarom wordt elke twee jaar het plan herijkt en wordt gekeken wat er nodig is. Met dank aan een voorstel van Gemeentebelang worden de inwoners hier actief bij betrokken. Wij kijken uit naar de gesprekken met stad en platteland voorafgaand aan de eerste herijking in 2022!

Aan ons wordt ook vaak de vraag gesteld hoe wij eigenlijk denken over zonneparken (of : zonne-akkers). Op 13 mei schreven wij hier al over op onze website, zie https://deventer.groenlinks.nl/nieuws/veelgestelde-vragen-over-de-energieplannen-van-deventer en daarin is al aangegeven dat de tekst onduidelijk was en dat we een tekstvoorstel voor verbetering zouden doen. Dat hebben we – samen met Gemeentebelang, PvdA en CDA – ook gedaan en dit amendement is breed aangenomen.

Kort gezegd komt het er op neer dat wij van mening zijn dan terughoudend moet worden omgegaan met grootschalige zonneparken. De landbouw moet een grote transitie doormaken en daar is meer landbouwgrond voor nodig, nog los van de landschappelijke impact en de ruimte voor biodiversiteit. Eerst zon op daken, dan op plaatsen met slim dubbelgebruik (bijvoorbeeld een geluidswal). Als we al zonneparken willen aanleggen moet dat met respect voor landschap en biodiversiteit. In Deventer hebben we in 2019 uitgangspunten vastgesteld als iemand een zonnepark wil ontwikkelen. Het Energieplan sluit daarbij aan. [Nota van Uitgangspunten zonneparken]

Lokale initiatieven belangrijk! De energietransitie raakt iedere Deventenaar. Gelukkig zijn er veel deventenaren actief mee bezig alleen soms kunnen ze wel wat hulp gebruiken. Soms komen ze naar de raad en vragen om ondersteuning van innovatieve lokale projecten, bijvoorbeeld gezamenlijk energieopwekking, isolatieprojecten of autodelen. Die initiatieven verdienen applaus maar ook onze steun. Daarom heeft GroenLinks voorgesteld om een subsidieregeling (Kleintje Duurzaamheid) te ontwikkelen voor alle orginele doeners en duurzame kanjers in Deventer. De motie "Kleintje Duurzaamheid" is met brede steun in de raad aangenomen.

Duurzaamheid voor iedereen bereikbaar De komende jaren wordt bij de energietransitie van iedere Deventenaar veel verwacht. Wij vinden dat de gemeente het goede voorbeeld moet geven maar vooral ook moet ondersteunen. Veel gemeenten hebben een revolverend duurzaamheidsfonds voor duurzaamheidsleningen. Doordat de leningen worden afbetaald vult het fonds zich vanzelf weer. Samen met PvdA hebben wij gevraagd om de mogelijkheden van een revolverend duurzaamheidsfonds nader te onderzoek en in het najaar de raad daarover te informeren. Dit voorstel is met brede steun aangenomen. In de tweede helft van dit jaar weten we meer en kunnen we hopelijk op basis van de geleverde informatie besluiten tot het oprichten van een duurzaamheidsfonds.

Nu : aan de slag met het Energieplan!

  

 

Geschiedenis in de openbare ruimte vraagt om meer context | Deventer

GroenLinks GroenLinks CDA D66 ChristenUnie PvdA Deventer 25-06-2020 00:00

GroenLinks was afgelopen raadsvergadering mede-indiener van een motie van D66 dat zal leiden tot uitlegbordjes bij straatnamen en standbeelden van controversiële historische figuren. Kennis over personen uit de Deventer geschiedenis kan zo verrijkt worden met inzichten uit het heden.

Nadat bij anti-racismedemonstraties in de Verenigde Staten en Engeland omstreden standbeelden omver werden getrokken, leidde dit ook in Deventer dat er vraagtekens geplaatst werden bij beladen standbeelden. Onder andere milieugroep Extinction Rebellion riep daarom op om tegenover het station bij het beeld van Steyn (de laatste president van Oranje Vrijstaat) een bord te plaatsen met uitleg over zijn omstreden verleden. Terwijl de discussie zich nu vooral richt op standbeelden, zijn GroenLinks – met D66, ChristenUnie en PvdA – van mening dat we moeten inventariseren welke verwijzingen naar (inmiddels) controversiële historische personen uit de geschiedenis nog meer voorkomen in de openbare ruimte: zoals straatnaambordjesdie verwijzen naar een koloniaal verleden. GroenLinks-wethouder Verhaar (cultuur) zei tijdens de vergadering het Historisch Centrum Overijssel binnenkort opdracht te geven voor deze snelle inventarisatie.

 

Tijdens het debat riep CDA de vraag op waarom alleen de controversiële en niet alle verwijzingen naar historische personen van context worden voorzien. GroenLinks juicht meer aandacht voor lokale geschiedenis in de openbare ruimte toe, maar vanwege beperkte capaciteit willen wij ons vooralsnog beperken tot die bladzijden van onze geschiedenis die momenteel tot de meeste discussie leiden. Door gebruik te maken van een database van straatnaamborden kunnen we wellicht in de toekomst nog een snelle slag slaan en alle straatnamen voorzien van een QR-code die verwijst naar meer achtergrond.

Biodiversiteit als uitgangspunt bij duurzame energieprojecten | Deventer

GroenLinks GroenLinks D66 ChristenUnie PvdA Deventer 02-06-2020 00:00

De biodiversiteit holt achteruit, aantallen worden kleiner en soorten insecten, vogels en andere dieren, verdwijnen in rap tempo. De energietransitie kan bijdragen aan het verbeteren van de biodiversiteit. Door bij de afweging voor zon óf wind, biodiversiteit als volwaardig onderdeel meer te nemen. Door bij de inpassing in het landschap harde voorwaarden te stellen aan opstelling van de molens en de panelen. Onze wens om dit bij de uitwerking van de Regionale Energiestrategie (RES) 1.0 mee te nemen, werd door de meerderheid in de raad gesteund.

Tijdens de raadsvergadering van 27 mei hebben we de motie Versterken biodiversiteit als uitgangspunt bij zonneparken en windmolens ingediend.

GroenLinks vindt het belangrijk dat de biodiversiteitscrisis serieus genomen wordt, en dat betekent dat we alert moeten zijn op vermindering of verlies van biodiversiteit.  Daar waar zich kansen voor doen om de biodiversiteit te bevorderen of versterken, moeten we zeker met beide handen aangrijpen. Een dergelijke kans deed zich voor bij de bespreking van de concept-RES West-Overijssel.

 

Moties van wensen en bedenkingen

Namens de regio West-Overijssel zal de concept-RES en het concept-RES bod 1,6 Terrawatuur (TWh), aan zonne- en windenergie, ingediend worden bij het Nationaal Programma RES (NP RES). Hierna volgt een tussentijdse kwalitatieve analyse door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Dit heeft dus nog een voorlopig karakter!

Aangezien de vaststelling van de concept-RES inclusief bod een bestuurlijke aangelegenheid was, kregen de gemeenteraden, Provinciale Staten en waterschapsbesturen de mogelijkheid om via moties van wensen en bedenkingen hun input voor de doorontwikkeling van de concept RES naar de RES 1.0 mee te geven.

 

Gevolgen groene leefomgeving

Wij hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een motie van wensen en bedenkingen in te dienen, en aandacht te vragen voor biodiversiteit bij de ruimtelijke inpassing van duurzame energie-opwekking.

De realisatie/opwek van de kwantitatieve energieopgave van de RES heeft gevolgen voor onze groene leefomgeving.

Ten eerste vanwege de omvang van de opgave die alleen middels zonne- en windenergie gerealiseerd kan worden voor de RES, want dat zijn de enige bewezen technieken. En ten tweede staat het mensen vrij om te kiezen voor zonnepanelen (of windmolens) op eigen land als verdienmodel.

 

Versterken biodiversiteit als uitgangspunt bij zonneparken en windmolens

Waar we voor moeten waken bij grootschalige opwek van duurzame energie op landbouw- en natuurgebieden, is de mogelijke druk op natuurwaarden en biodiversiteit.

In de concept-RES, onder ‘Doe het goed’, is opgenomen dat de energietransitie kan bijdragen aan de maatschappelijke opgave van het tegengaan van verlies van biodiversiteit. Helaas blijft de uitwerking van het tegengaan van biodiversiteitsverlies, voor de RES 1.0, nog bij een onderzoek naar een visie over kansen en mogelijkheden voor opwek van elektriciteit en de warmtetransitie.

Groenlinks is dan ook van mening dat het ontbreekt aan uitgangspunten over het versterken van de biodiversiteit (/het tegengaan van verlies van biodiversiteit) bij de realisatie van de energietransitie.

We kunnen namelijk regionaal afspraken maken om aanvullende voorwaarden te stellen aan de vergunningverlening bij zonneparken en windmolens, om de versterking van biodiversiteit te waarborgen. Het daadwerkelijk vastleggen van aanvullende voorwaarden gebeurt natuurlijk in verordeningen (provinciale/gemeentelijke).

Dit was ook een van de gegeven adviezen uit het onderzoeksrapport van de Wageningen University & Research (WUR). [1] De WUR  heeft onderzoek gedaan (literatuurstudie) naar de kansen en effecten van grondgebonden zonneparken in relatie tot bodem, landbouw, biodiversiteit en beleving (landschap). Wij vinden de gedane aanbevelingen van de WUR voor provincies en gemeenten zeer waardevol en het zeker waard om te overwegen over te nemen.

Daarnaast hoeven we het wiel niet opnieuw uit te vinden, er zijn in het land tal van goede praktijkvoorbeelden te vinden waar het al gebeurt. Neem bijvoorbeeld Solarpark De Kwekerij in Hengelo of Zonnepark Vierverlaten in Groningen. En we hebben voldoende enthousiaste ecologen in de regio, die de gebieden kennen en zouden kunnen adviseren over de te nemen maatregelen ter versterking van de biodiversiteit.

 

Oproep/wens

GroenLinks heeft samen met Deventer Sociaal, PvdA, D66, DENK en ChristenUnie de volgende oproep gedaan:

 De versterking van de biodiversiteit, in de RES 1.0 (onder ruimtelijke kwaliteit), als uitgangspunt te hanteren bij de ruimtelijke inpassing van zonneparken en windmolens; Hiertoe te verkennen of concrete handvatten ontwikkeld kunnen worden voor ( regionaal) ruimtelijk beleid, zodat versterking van de biodiversiteit onderdeel uitmaakt bij de afweging en inpassing van duurzame energiebronnen; Hierbij gebruik maken van de aanwezige kennis en kunde.

De motie is met een meerderheid in de raad aangenomen. Tijdens de raadsvergadering zijn er ook diverse andere wensen en bedenkingen ingediend.

Deventer is bereid vluchtelingenkinderen op te vangen | Deventer

GroenLinks GroenLinks ChristenUnie CDA PvdA Deventer 29-04-2020 00:00

Mocht het kabinet alsnog besluiten om alleenstaande kinderen uit vluchtelingenkampen op Griekse eilanden naar Nederland te halen, is het college van Burgemeester en Wethouders bereid om een aantal van dergelijke jonge en kwetsbare vluchtelingen in Deventer op te vangen. Dat zegt wethouder Rob de Geest (PvdA) in een antwoord op vragen van CDA, ChristenUnie, Deventer Sociaal, GroenLinks en PvdA.

Begin april hebben deze vijf raadsfracties het College opgeroepen om zich bij de zogenaamde "Coalition of the Willing" aan te sluiten. Dit naar aanleiding van de oproep van hulporganisaties om kwetsbare vluchtelingenkinderen zonder ouders een veilige plek in Nederland te bieden. De kinderen zitten in overvolle vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden Lesbos, Chios en Samos. Verschillende landen hebben reeds toegezegd kinderen op te nemen. Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol blijft erbij dat Nederland zelf geen kinderen naar Nederland zal overbrengen, maar wil  de kinderen op het Griekse vasteland laten opvangen.

In de antwoordbrief schrijft wethouder Rob de Geest dat er in Deventer plek is voor kwetsbare vluchtelingen. Het college is bereid om dat ook aan te geven aan de verantwoordelijk staatssecretaris. De fracties van CDA, ChristenUnie, Deventer Sociaal, GroenLinks en PvdA zijn blij dat Deventer openstaat voor de opvang van kwetsbare jonge vluchtelingen, maar teleurgesteld in de houding van de staatssecretaris. Henrike Nijman (ChristenUnie): "Soms komt een humanitaire ramp ineens en kunnen we niet meer dan noodhulp bieden. Deze humanitaire ramp zien we voor onze ogen gebeuren en met de dag verergeren. We mogen nu niet wegkijken, we moeten helpen".

 

Vijf partijen slaan handen ineen voor opvang vluchtelingenkinderen | Deventer

GroenLinks GroenLinks PvdA CDA ChristenUnie Deventer 09-04-2020 00:00

In schriftelijke vragen aan het College van B&W heeft GroenLinks - samen met CDA, ChristenUnie, Deventer Sociaal en PvdA - het College opgeroepen om zich bij de zogenaamde "Coalition of the Willing" aan te sluiten. Met deze schriftelijke vragen geven de vijf raadsfracties gehoor aan de oproep van hulporganisaties aan alle gemeenten in ons land. Ze vragen hen om 500 kwetsbare vluchtelingenkinderen zonder ouders een veilige plek in Nederland te bieden.

 

Humanitaire crisis

Deze laatste weken wordt het nieuws beheerst wordt door het coronavirus. Gezien de grote maatschappelijk impact van de coronacrisis, is dit zeer begrijpelijk. Tegelijkertijd is er die andere crisis die zich afspeelt aan de grenzen van Europa, en dan met name op de Griekse eilanden. De situatie in de vluchtelingenkampen is erbarmelijk. Opvangcentra die geschikt zijn voor 6.000 mensen, moeten nu plaats bieden aan meer dan 40.000 mensen. In Europa hebben we afspraken gemaakt om samen zorg te dragen voor een goede opvang en verdeling van vluchtelingen. Op dit moment gaat dat helemaal niet goed en zijn de opvangkampen veranderd in smerige plekken zonder voorzieningen, zonder een fatsoenlijk dak boven het hoofd, zonder zorg, en met steeds minder hulpverleners.

 

Coalition of the Willing

De organisaties Defence for Children, Stichting Vluchteling en Vluchtelingenwerk Nederland richtten enkele weken geleden een pleidooi aan de Nederlandse gemeenten om vluchtelingenkinderen een veilige plek te bieden. Het gaat daarbij om alleenstaande kinderen die extra kwetsbaar zijn. Steeds meer gemeenten hebben zich al aangesloten bij de “Coalition of the Willing” en de vijf Deventer raadsfracties zijn van mening dat dit het moment is om voor deze groep kinderen open te staan en zich hier bij aan te sluiten. De Deventer gemeenschap heeft in het verleden laten zien open te staan voor groepen die echt opvang nodig hebben. Zo zijn wij al enkele jaren ook echt een Sheltercity geweest voor mensen die dat nodig hadden.

 

Extra opvangplekken asielzoekers nodig

GroenLinks vindt dat er op een later moment ook verder gesproken moet worden over eventuele uitbreiding van het aantal reguliere opvangplekken voor asielzoekers binnen Deventer. Die plekken zijn nodig om meerdere redenen. Ten eerste is er sprake van een hogere instroom (ten opzichte van de prognose). Daarnaast zijn de doorlooptijden bij de IND opgelopen waardoor asielzoekers langer in de opvang moeten blijven. Raadsopvolger Rob Thijssen: “Doordat er onvoldoende opvangplekken gevonden kunnen worden, zitten asielzoekerscentra van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) momenteel vol. We moeten natuurlijk zo snel mogelijk de alleenstaande vluchtelingenkinderen uit Griekenland weghalen. Daarnaast moeten we er ook voor zorgen dat we in Nederland voldoende opvangplekken hebben en als gemeente Deventer kunnen wij ons steentje hieraan bij dragen.”

Moties in de gemeenteraad | Deventer

GroenLinks GroenLinks D66 PvdA Deventer 03-03-2020 00:00

Afgelopen woensdag heeft GroenLinks tijdens de raadsvergadering de motie ‘Democratische tango tussen raad en college’ ingediend om de informatievoorziening en de afhandeling van aangenomen moties te verbeteren. Hieronder een toelichting op onze bijdrage.

We kopen allemaal -ook GroenLinksers- wel eens ‘iets’ online. Het plaatsen van een bestelling is zo gebeurd en behalve een dankwoord wordt ook een bevestigingsmail van de aankoop van het product verstuurd. Vervolgens is middels een track & trace systeem precies te volgen wat er met het pakketje of de bestelling gebeurt. Na aflevering krijg je nog een aantal dagen bedenktijd: bevalt het product, is het niet beschadigd, wil je het retourneren of besluit je het toch te houden?

Wij zien parallellen tussen de aankoop van een product en het raadsinstrument motie. De motie is een product van de raad inhoudende een wens, verzoek of opdracht  gericht tot het college. Als raad plaatsen we dus een ‘bestelling’ bij het college, zonder het via een tracks & trace systeem te kunnen volgen. De vraag is dan ook: wat gebeurt er eigenlijk met onze bestellingen?

Al enige tijd merken wij als fractie dat er een verschil is in de uitvoering en afdoening van moties. Sommige moties worden niet of niet naar tevredenheid van de indieners uitgevoerd. Hoe dit precies komt en waar het aan ligt, kan helaas niet worden beantwoord met een eenduidig antwoord. Het verschilt per motie wat de reden is of kan zijn voor het niet of niet volledig uitvoeren. En vaak ontbreekt hierover de terugkoppeling van het college, het blijft dan gissen voor de indiener(s) van de motie. Wel staat het hen natuurlijk altijd vrij om te informeren naar de stand van zaken, maar daarmee is niet gezegd dat de motie alsnog wordt uitgevoerd.

Maar we willen natuurlijk niet ontkennen dat het in sommige gevallen wel goed gaat, die ervaringen hebben we ook. Als voorbeeld is tijdens de raadsvergadering de motie Onderzoek gedragsverandering in de openbare ruimte genoemd. Ook hier is te zien dat de gevraagde termijn is overschreden, maar over de vertraging is tijdig gecommuniceerd met de indieners. Samen met raadslid Harps (PvdA) en raadsopvolger Korenromp (D66) heb ik namelijk de motie Onderzoek gedragsverandering in openbare ruimte ingediend. Wij hebben een prettig gesprek gehad met de ambtenaren over inhoud van de motie en zijn op de hoogte gebracht over de voortgang van de uitvoering. En zo zouden we dat het liefst vaker willen zien: een proactieve houding door indieners tijdig en actief te informeren, raadplegen en betrekken over de voortgang van een motie tot het moment van afdoening.

Het college is positief over ons voorstel en bereid om meer haar best te doen in het afhandelen van moties. Wel moet er volgens het college nog goed worden nagedacht over de uitvoerbaarheid vanh het plan, want men heeft heel veel ander werk te doen.

De eerste en vierde bullet van de motie (zie bijlage) zijn makkelijk toe te zeggen. Maar het voorstel is om samen met indiener(s), griffie en concernstaf te kijken naar een uitvoerbare werkwijze voor bullet twee en drie (zie motie) zodat tegemoet gekomen kan worden aan onze wensen om nog actiever bijgehouden te worden bij alle moties en amendementen en de uitvoering ervan. Maar ook niet de verantwoordelijkheid bij de raad weg gaan nemen.

Gezamenlijke verantwoordelijkheid nemen om de informatievoorziening en de afhandeling van aangenomen moties te verbeteren, daar geeft GroenLinks maar al te graag gehoor aan!

 

Blijvende aandacht voor het Havenkwartier! | Deventer

GroenLinks GroenLinks VVD D66 CDA PvdA Deventer 28-02-2020 00:00

Het Havenkwartier is voor Deventer van dusdanig groot belang dat we daar blijvende aandacht voor moeten hebben en het daar ook in de gemeenteraad over moeten hebben. Daarom stelden wij recent, samen met D66, PvdA en Deventer Belang, schriftelijke vragen over dit karakteristieke gebied net buiten de Deventer binnenstad.

Zo vragen wij het college onder andere welke mogelijkheden zij ziet voor een structurele broedplaats binnen dit gebied voor kunstenaars en culturele makers, bijvoorbeeld in combinatie met wonen. Voor GroenLinks is dit een belangrijke pijler binnen het Havenkwartier. Kunstenaars en culturele makers voegen immers iets unieks toe aan een gebied als het Havenkwartier, bijvoorbeeld omdat zij in het alledaagse bijzondere dingen zien en Deventer daarmee een spiegel voorhouden. We moeten er alleen dan wel voor zorgen dat deze kunstenaars en culturele makers een plek hebben waar hun kunst kan ontstaan. Daarnaast vragen wij in de schriftelijke vragen aandacht voor de mogelijkheden om tot een goede mix te komen van wonen en werken, zodat het unieke karakter van het Havenkwartier behouden blijft.

Het is niet de eerste keer dat GroenLinks aandacht vraagt voor het Havenkwartier. In juni 2017 organiseerden wij in samenwerking met andere partijen (Gemeentebelang, CDA en VVD) de zogenaamde Haventop, waarin we met elkaar en veel belangstellenden van gedachten wisselden over de vraag hoe Deventer van haar binnenhaven een duurzame haven vol kansen voor de werkgelegenheid kan maken. Daarnaast is in het coalitieakkoord afgesproken dat de de gemeente een emmissieloze haven nastreeft. GroenLinks staat dan ook voor die combinatie van een levendige, bruisende en culturele plek waar mensen graag willen wonen, werken en recreëren in combinatie met een werkzame binnenhaven. Dat kan alleen met een duidelijke visie op dit gebied waarin deze beide aspecten goed tot hun recht komen en waarin wij als gemeente duidelijk maken wat voor kant we met het Havenkwartier op willen. GroenLinks zal zich daar dan ook volop voor inzetten de komende tijd. 

Het Grote GroenLinks Deventer Jaaroverzicht- 2019! | Deventer

GroenLinks GroenLinks D66 VVD ChristenUnie PvdA Deventer 28-12-2019 00:00

De laatste week van het jaar 2019. De tijd van lijstjes, terugblikken en overzichten is weer aangebroken. En ja: wij doen daar ook aan mee. In de eerste plaats omdat we verantwoording willen afleggen aan alle Deventenaren die in maart 2018 op GroenLinks hebben gestemd. Ten tweede omdat we hartstikke trots zijn op wat we in 2019 hebben bereikt en de komende jaren nog gaan bereiken. Om die reden presenteren wij met trots ons eigen jaaroverzicht. GroenLinks Deventer wenst iedereen een groen, duurzaam en sociaal 2020 toe. Wij gaan er in ieder geval hard aan werken!  [Bij de foto hierboven van links naar rechts: raadsleden Anne van der Meer en Koen Boswinkel, fractievoorzitter Tjeerd van der Meulen, wethouder Carlo Verhaar, raadsleden Lida Zegel en Halla Baher]

Wij presenteren enkele hoogte- en dieptepunten van het politieke jaar 2019. Wij zijn niet volledig omdat we buiten de politieke arena om ook acte de présence geven en als we alles vermelden je het verhaal niet meer voor het einde van het jaar kunt uitlezen:). In de bijlage onderdaan vind je een overzicht van ons stemgedrag. Heb je een vraag hierbij, mail dan naar onze fractievoorzitter Tjeerd van der Meulen (t.vandermeulen@gemeenteraaddeventer.nl) en je krijgt een antwoord.    

 

Januari : Grote Kerkhof is autovrij maar voormalige stortplaats Westfalenstraat is vervuild 

Het jaar start op 2 januari 2019 met het leegmaken van het Grote Kerkhof voor auto's. Na de vele jaren dat we hiervoor (met andere partijen) hebben geknokt, is het prachtige middeleeuwse plein dan eindelijk autovrij. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan plannen voor de herinrichting van dit plein en de omliggende pleinen (Nieuwe Markt, Stromarkt) onder de naam "Lebuinuspleinen". Tot die tijd is het Grote Kerkhof beschikbaar voor activiteiten en recreatie, zoals terrassen, concerten en in de zomer van 2019 een enorme zandbak voor de kinderen. 

Aan het einde van 2018 kwam aan het licht dat de voormalige stortplaats aan de Westfalenstraat dusdanig was vervuild dat het mogelijk gevolgen had op de omgeving. De stortplaats is de bouwlocatie van de nieuwe milieustraat. Wij hebben dit bij het college aangekaart en mede daardoor is het toezicht verscherpt en wordt de monitoring geïntensiveerd. Wij hebben inmiddels voldoende vertrouwen dat de situatie onder controle is. In 2020 wordt de nieuwe milieustraat (met verbeterde scheidingsmogelijkheden en minder lange wachttijden) geopend. 

 

Februari : Klimaatstakers en een nieuwe wethouder voor werk, zorg en inkomen.

PvdA wethouder Jan-Jaap Kolkman treedt terug als wethouder en wordt opgevolgd door fractievoorzitter Rob de Geest.

Op 1 februari worden de – door Greta Thunberg geïnspireerde- wekelijkse klimaatstakers voor het stadhuis van Deventer door ons een hart onder de riem gestoken door ze een duurzame thermoskan met warme chocomelk aan te bieden.

Samen met PvdA en D66 bereiden wij een verzoek voor om meer informatie over de mogelijkheden van windenergie in Deventer. In de raadsvergadering is van februari is dit besproken en de discussie wordt begin 2020 voortgezet in het Energieplan.

 

Maart : Kiezen voor de provincie, onderwijs en een verbod op wegwerpplastic

In februari en maart zijn we als fractie ook druk bezig geweest met campagne voor de provincie, onder andere door langs de huizen te gaan om te vragen wat de inwoners bezighoudt en om te vertellen wat wij belangrijk vinden. GroenLinks werd op 21 maart 2019 een grote winnaar  van de provinciale verkiezingen want ze wonnen maar liefst 3 zetels (van 2 naar 5). Helaas leidde dit niet tot deelname in het college van Gedeputeerde Staten. Door de verkiezingswinst werd ons fractielid – opvolgend raadslid Lucas Brinkhuis- in de Staten gekozen en nam hij afscheid van de fractie. Enige tijd later verwelkomden we Rob Thijssen bij de fractie. 

Onze Lida Zegel is in maart mede-organisator van de onderwijsconferentie. In 2019 kwam sowieso de uitgestelde nieuwbouw van VMBO Het Slatink meerdere keren aan de orde. Ons standpunt vind je hier en we hopen dat in 2020 eindelijk een besluit kan worden genomen over de toekomst. 

Op 27 maart dienden wij met succes de motie "single use plastics" waarin wordt voorgesteld om wergwerpplastic van evenementen te weren, bijvoorbeeld door over te gaan op statiegeldbekers. Deze motie wordt op dit moment uitgevoerd en besproken met de organisatoren waardoor we vanaf 2020 evenementen zonder wegwerpplastic kunnen verwachten. 

  

April : Egels, vogels op het vogeleiland en de Viking

Elk jaar reikt GroenLinks Deventer een GroenLintje uit voor een bijzonder initiatief. Op 13 april 2019 reikten wij het lintje uit aan Egelopvang Caspar in Diepenveen.  

De bouw van FilmTheater De Viking bleef ook in 2019 de gemoederen bezighouden. In april heeft de raad besloten om noodgedwongen voor 4 miljoen euro extra te investeren. Een lastig besluit maar ook wij konden niet anders dan hiermee in te stemmen.   In december 2019 hebben we overigens opnieuw een pijnlijk besluit moeten nemen over de inrichting van het gebouw, een lening van 600.000 euro voor de Stichting Mimik. Het goede nieuws is dat Mimik in 2020 de deuren zal openen en vanaf dat moment iedereen kan zien dat dit een enorme aanwinst is voor Deventer. 

Het Vogeleiland (Rijsterborgherpark) was in 2019 regelmatig onderwerp van discussie. Hierbij ging het vooral om het houden van dieren (vogels) in hokken en de afsluiting met hekken. In de raad van 25 mei 2019 is, mede gesteund door GroenLinks, besloten om de Stichting Vogeleiland meer tijd te geven om met een plan te komen voor de toekomst. De revitalisering van het Vogeleiland komt in 2020 waarschijnlijk terug op de agenda van de raad.    

 

Mei : Tuinonttegelen, concept-energieplan en het Vogeleiland

Elk jaar onttegelt GroenLinks een betegelde tuin. In mei hebben we weer een inwoner gelukkig gemaakt met bloemen in plaats van tegels.   We maakten er dit jaar ook een fraaie documentaire over. 

In mei spraken we voor het eerst over het duurzame Energieplan voor Deventer. We waren niet erg tevreden en eind van het jaar kregen we een sterk verbeterde versie terug. Begin 2020 zullen er echte knopen over worden doorgehakt, onder andere over nieuwe locaties voor wind- en zonne-energie.   Ook zullen begin 2020 de deuren van het duurzaamheidscentrum in de stadsetalage van het stadhuis de deuren openen. Hier zullen de Deventenaren die duurzamer willen leven voorlichting kunnen krijgen over de verduurzaming van hun woning.  

 

Juni : Een nieuwe burgemeester, nieuwe cultuurvisie en weglopende oppositie

Op 6 juni werd in een bijzondere vergadering de nieuwe burgemeester van Deventer geïnstalleerd: Ron König (D66) is de opvolger van Andries Heidema (CU) die al eerder benoemd was als Commissaris van de Koning van Overijssel. 

In de raad van 22 juni 2019 is de Cultuurvisie van GroenLinks wethouder Carlo Verhaar vastgesteld. Met de cultuurvisie werden wel enkele heikele onderwerpen zoals de toekomst van de speelgoedcollectie, het burgerweeshuis en de schouwburg uitgesteld tot een later besluitmoment.

De raadsvergadering leidt echter tot een dieptepunt in de Deventer politiek: een deel van de oppositie weigerde het debat aan te gaan omdat een uitstelverzoek niet werd gehonoreerd en nam niet aan het debat deel. Wij hadden over die actie een uitgesproken standpunt.  De oppositie- en coalitiepartijen hebben na afloop samen met de burgemeester de raadsvergadering geëvalueerd en het opstappen heeft geen gevolgen voor de verdere goede verstandhouding tussen de partijen.

 

Juli : Voorjaarsnota, stadstroubadour en uitvoering van de Participatiewet  

De maand juli is altijd een politieke drukke maand omdat in voor de begroting voor het nieuwe jaar wordt voorbereid. Dit noemen we de "Voorjaarnota" en als we het met het bereiden van een gerecht zouden vergelijken dan is de voorjaarsnota het "boodschappenlijstje" voor het bereiden van een maaltijd aan het einde van het jaar als we de begroting vaststellen. Wij hadden onder andere als wens om nog een keer onderzoek te doen naar het verbeteren van de leefbaarheid van de Van Oldenielstraat en het toepassen van circulaire bouwmaterialen bij de herinrichting van de Keizerstraat.

Ook kreeg ons voorstel om in 2020 in Deventer een stadstroubadour aan te stellen voldoende steun van de raad . 

Met een motie probeerden wij de bezuiniging op jobhunters bij Deventer Werktalent bij te sturen maar de stemmen staakten wat in principe betekent dat het voorstel een volgende raad opnieuw in stemming wordt gebracht. In die raad van 11 juli hebben wij het amendement uiteindelijk veranderd in een motie waarin wij het college opdragen om mensen met een arbeidsbeperking op te nemen als specifieke doelgroep binnen het nieuwe beleidskader voor de uitvoering van de Participatiewet. Uiteindelijk heeft deze motie in december 2019 beslag gekregen in het nieuwe beleidskader

 

Augustus: schoorsteen melkfabriek en station Colmschate

In de zomermaanden is de raad met reces ("grote vakantie") maar natuurlijk kunnen er allerlei dingen gebeuren waarbij de fractie actie onderneemt.

Op industrieterrein Bergweide is de schoorsteen van de voormalige melkfabriek een icoon en veel Deventenaren hechten aan het behoud. Wij wilden – samen met VVD en Gemeentebelang – graag dat  het college onderzoekt om deze schoorsteen als monument aan te merken en te behouden. In december blijkt dat partijen met elkaar in gesprek zijn en dat de kans op behoud is vergroot!

Deventer heeft naast haar "centrale" station ook het station Colmschate. Volgens ons zou het comfort op dit station kunnen verbeteren en zou ook de aansluiting op de intercity's beter kunnen. Wij stelden er (samen met D66 en Deventer Sociaal) schriftelijke vragen over en inmiddels is ook duidelijk dat de wethouder daadwerkelijk met de NS in gesprek gaat om de aansluitingen te verbeteren. Dit wordt vervolgd in 2020. 

 

September: WorldCleanUpday en fastfood nabij scholen

Op 21 september deed GroenLinks mee aan de wereldwijde actie World Clean Up Day. We schrokken van de enorme troep die wij aantroffen in en om het centrum van Deventer. Wij zullen ook in 2020 meedoen aan deze zeer geslaagde actie.

In de Stentor verschijnt een artikel over de opmars van fastfoodrestaurants (ook nabij middelbare scholen) en de gemeentebesturen die - ondanks hun gezondheidsbeleid – dergelijke initiatieven ruim baan geven. In de raad van maart hebben wij hier zonder succes aandacht voor gevraagd. In het kader van de uitwerking van de Omgevingvisie zullen wij steeds aandacht blijven vragen voor alle aspecten die met de gezondheid van Deventenaren samenhangen. 

 

Oktober: Verkeerscamera's op zwart, zwerfjongeren en de invoering van de JA-JA-sticker

GroenLinks zet zich in voor de privacy van onze inwoners. Wij waren verbaasd over de verkeerscamera's op een aantal drukke verkeersknooppunten waarop duidelijk woningen in beeld en stelden daar al eerder schriftelijke vragen over.   

  Naar aanleiding van de beantwoording dienden wij een motie in om de beschikbaarheid van deze beelden via de internetsite van de gemeente te beëindigen. Het college zag bij nader inzien ook in dat dit niet gewenst was en ondersteunde onze oproep zodat de webcams niet langer publieke beschikbaar, oftewel "op zwart". Ook in de toekomst zullen wij in de gaten blijven houden of de privacy van inwoners gewaarborgd blijft. Zo stelden wij in november schriftelijke vragen over de camera's die tijdelijk in de binnenstad waren opgehangen in verband met verkeerstellingen maar gelukkig stelden de antwoorden ons gerust. 

In oktober werd ook onze motie (samen met D66) om de JA-JA sticker  voor reclamedrukwerk in te voeren aangenomen.  Dit systeem zal een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de beperking van het papierafval en in het Grondstoffenplan waarover in 2020 wordt besloten, komt dit voorstel terug.

Omdat er in Deventer nog steeds veel onduidelijkheid bestaat over de hoeveelheid zwerfjongeren (de cijfers spreken elkaar tegen) vroegen wij samen met de ChristenUnie en Deventer Sociaal bij de wethouder om opheldering en een onafhankelijk onderzoek. Het college zag daar weinig in waardoor onafhankelijk onderzoek uiteindelijk in november per motie is gevraagd. De resultaten verwachten we in 2020. 

November : Roetveegpieten, Speelgoedmuseum en een nieuw bestuur

Dit jaar is ook in Deventer de "zwartepietendiscussie" losgebarsten. Het is het college opgevallen dat sinterklaas tijdens de jaarlijkse intocht alleen maar zwarte pieten meenam en zij heeft aan het sinterklaas comité uitdrukkelijk gevraagd om dit jaar ook voor een deel "roetveegpieten" mee te nemen. Dit leidde tot discussies en uiteindelijk een compromis tussen het college en het Sinterklaas comité. De fractie heeft in ieder geval een duidelijk standpunt: maak van Sinterklaas een feest voor iedereen.  Begin 2020 zal de gang van zaken en de sinterklaasintocht van 2019 (waarbij toch nog opvallend veel zwarte pieten aanwezig waren) geëvalueerd worden.  

In juli heb je kunnen lezen dat de begroting voor het nieuwe jaar (de "maaltijd") in november wordt vastgesteld. Wij hebben tijdens deze raad verschillende moties mede ingediend of gesteund en een bijdrage geleverd aan het debat. 

Een groot deel van de vergadering stond in het teken van de toekomst van het Speelgoedmuseum. Een meerderheid van de raad besloot om verder te gaan in het huidige pand. Waarom dit niet onze keuze was lees je hier .  

In november koos de Algemene Leden Vergadering van GroenLinks een nieuw bestuur. Saskia van der Elst neemt als nieuwe voorzitter het stokje over van Cora Smelik die is benoemd tot gedeputeerde in de provincie Flevoland!

 

December: beleidskader voor mensen met een uitkering en de eerste centrale vuurwerkshow

In de raad van december konden wij met tevredenheid instemmen met het nieuwe beleidskader voor de participatiewet.  

Op 31 december 2019 zal in Deventer de eerste keer een centrale vuurwerkshow aan de Welle plaatsvinden (welkom vanaf 23.30 uur!), een uitvloeisel van het coalitieakkoord "met lef en liefde voor Deventer". Wij hopen dat de vuurwerkshow de opmaat is voor een (lokaal) vuurwerkverbod omdat het afsteken van vuurwerk door particulieren elk jaar slachtoffers, overlast en milieuhinder veroorzaakt. 

Nogmaals: het bovenstaande is slechts een deel van waar wij ons mee bezig hebben gehouden. Een totaal overzicht van het stemgedrag bij moties en amendementen en de ingediende schriftelijke vragen vind je hier onderaan. 

Wist je trouwens dat je alle bijdragen van onze raadsleden, debatten en raadsvergaderingen kunt terugkijken? Handig als je het werk van onze raadsleden wilt controleren vanuit je eigen huis. De raadsvergaderingen en raadstafels zijn op deze site terug te kijken of te luisteren.

Fijne jaarwisseling en tot in 2020!

Zie je content die volgens jou niet op deze site hoort? Check onze disclaimer.