Poliflw

Voor de tweede maal steunt een meerderheid van de Eerste Kamer de dringende oproep van SP-senator Tiny Kox aan minister Ollongren (Wonen, D66) om per 1 juli de huren niet te verhogen. De minister voert tot nu toe een eerdere SP-motie die vraagt om een huurstop niet uit. In een nieuwe motie eist een Kamermeerderheid dat aangenomen moties door de regering worden uitgevoerd.

Volgens Kox, daarin gevolgd door een Kamermeerderheid, past een tijdelijke huurstop prima bij andere noodmaatregelen die de regering neemt om de coronacrisis te beteugelen: 'Het is een eenvoudige maatregel, met directe werking voor 3 miljoen huurders, zonder bureaucratie en met overzienbare gevolgen.' Volgens Kox is zo'n tijdelijke huurstop temeer passend omdat een bovengemiddeld groot deel van de Nederlandse huurders in een beduidend slechtere financiële uitgangspositie zit dan de gemiddelde Nederlander in deze crisis.

Volgens NIBUD zaten aan het begin van deze crisis al een kwart van alle huurhuishoudens financieel klem. Volgens onderzoek van de woningcorporaties is door de coronacrisis het inkomen van 360.000 van hun huurders financieel onzekerder geworden en nog eens een kwart van de huurders vreest dat hen dat ook kan overkomen.

Tot nu toe zegt minister Ollongren dat zij met 'maatwerk' de huurders wil beschermen. Een Kamermeerderheid steunt dat maatwerk maar wil daar een voor iedere huurder geldende huurstop bovenop.

De Eerste Kamer stemt dinsdag over de motie.

Als het aan de SP ligt gaat de provincie Gelderland in gesprek met de Gelderse woningcorporaties voor het bevriezen van de huren dit jaar. Daarvoor diende de SP een voorstel in tijdens de behandeling van het provinciale Actieplan Wonen. Het sociale SP voorstel werd weggestemd door de PvdA, Groen Links, CDA, VVD, CU, D66 en de SGP.

Fractievoorzitter SP Gelderland Carla Claassen: ‘De Coronacrisis heeft voor veel mensen financiële gevolgen. Neem bijvoorbeeld de ZZP-ers, de mensen met nul-urencontracten en de flexwerkers. Zij maken zich grote zorgen hoe zij de eindjes aan elkaar moeten knopen. Én dan gaan per 1 juli ook nog eens de huren fors omhoog. Vorig jaar had al ongeveer de helft van de huurders moeite om de huur te kunnen betalen en dat zal door de crisis alleen maar toenemen door terugval in inkomsten. Desondanks wil ook de PvdA en Groen Links geen enkele inzet voor de huurders. Onbegrijpelijk.’

Het kabinet dreigt een grote fout te maken. In het aangekondigde tweede steunpakket gaat er voor 13 miljard euro extra naar steun aan bedrijven, maar ze mogen toch mensen ontslaan. Dat is toch raar? Een regeling die bedoeld is om banen te redden kan gebruikt worden om mensen juist op straat te zetten.

De afgelopen weken zijn al tienduizenden mensen werkloos geworden, terwijl werkgevers hier tot nu toe nog een boete voor kregen. Deze boete wil het kabinet nu schrappen. Dus één ding weten we zeker: als bedrijven met steun toch mensen mogen ontslaan dan dreigt een nog grotere ontslaggolf.

Natuurlijk moeten we bedrijven helpen. In bijvoorbeeld de horeca, cultuur- en de evenementenbranche lopen de kosten door maar zijn de inkomsten nihil. Laten we bedrijven die het echt moeilijk hebben meer steun geven en een banenplan voor de toekomst maken met banen van waarde voor de samenleving, voor het werk dat ook op de langere termijn niet terug zal komen.

Maar een regeling die banen moet redden mag geen banen vernietigen. Daarom moet de ontslagboete blijven, in het belang van alle mensen die het werk doen.

SP-senator Tiny Kox waarschuwt minister Ollongren (Wonen, D66) dat ze zijn breed aangenomen huurstop-motie niet zomaar naast zich neer kan leggen: 'Een minister die de Eerste Kamer negeert, kan van een kouwe kermis thuiskomen!'

Kox is ernstig teleurgesteld in de reactie van de minister aan Eerste en Tweede Kamer op zijn motie: 'Uit niets blijkt dat de minister gedaan heeft wat ze de Eerste Kamer beloofde: te overleggen met woningcorporaties, verhuurderorganisaties en andere ministeries over hoe de motie wel uit te voeren zou kunnen zijn. Ze volhardt gewoon in haar opvatting dat 'maatwerk' per individuele huurder beter is dan een generieke huurbevriezing per 1 juli voor alle drie miljoen huurders. Maar die mening kenden we al toen we in de Eerste Kamer mijn motie aannamen. Daarmee zeiden we: wij willen wél zo'n huurbevriezing, want die is snel en eenvoudig uit te voeren en biedt onmiddellijk wat lucht aan huurders, die toch al bovengemiddeld veel in de hoek zitten waar de klappen vallen en in deze coronacrisis nog meer risico's lopen.'

De SP-senator - nestor van de Eerste Kamer - denkt dat minister niet beseft dat er in de Eerste Kamer (anders dan in de Tweede Kamer) slechts weinig moties worden aangenomen - maar dat juist daarom aangenomen moties ook uitgevoerd dienen te worden. Kox: 'Een minister die zonder argumenten een motie naast zich neerlegt, vraagt om politieke problemen. Komende dinsdag zullen we kijken wat de Eerste Kamer nu te doen staat. Ik heb alle fracties die de motie hebben gesteund om advies gevraagd. Mocht de minister hopen dat ze hier zomaar mee wegkomt, dan zeg ik haar: vergeet het maar. Zo ga je niet met de volksvertegenwoordiging om. En al helemaal niet met drie miljoen huurders. Wordt vervolgd. Ook in de Tweede Kamer trouwens, waar mijn collega Sandra Beckerman samen met de PvdA en GroenLinks probeert ook daar een vergelijkbare motie aangenomen te krijgen. In beide Kamers van het parlement groeit het besef dat huren verhogen in tijden van corona erg onverstandig is.'

Huurders dreigen opnieuw de rekening van de crisis te moeten betalen. CBS-cijfers laten zien dat jongeren en mensen met een laag inkomen nu de hardste economische klappen krijgen. Tegelijkertijd gaan de huren per 1 juli nog steeds omhoog en wil het kabinet op diezelfde datum de regeling om betaalbare huurwoningen te bouwen stopzetten. Onbestaanbaar vindt de SP. De partij pleit ervoor alle huren te bevriezen en 5 miljard te investeren in de bouw van betaalbare woningen.

SP-Kamerlid Sandra Beckerman: 'Terwijl belastingontwijkende verhuurders als Booking.com steun krijgen van het kabinet, krijgen huurders nieuwe klappen. Het is de omgekeerde wereld. Wij strijden ervoor dat huurders niet opnieuw de rekening van de crisis moeten betalen.' De partij komt daarom samen met GroenLinks en de PvdA met een pakket aan maatregelen om huurders te steunen. Beckerman: '83% van de mensen vind het asociaal dat de huren worden verhoogd tijdens de Coronacrisis. Een SP-motie in de Eerste Kamer om de huren in de sociale en de vrije sector te bevriezen kreeg al een meerderheid. De minister moet deze motie direct uitvoeren, dat is het minste wat zij kan doen.'

Daarnaast willen de drie partijen dat er nu miljarden geïnvesteerd worden in de bouw van betaalbare huurwoningen. 'Er is een tekort van ten minste 300.000 betaalbare woningen. En nu wil de regering stoppen met de regeling die er eindelijk voor zorgt dat er meer gebouwd kan worden. Dat is slecht voor huurders, slecht voor de bouw en slecht voor de economie.' De partijen willen daarom 5 miljard vrijmaken, onder andere door geen verhuurderheffing meer te innen, om betaalbare woningen te bouwen voor mensen met en laag en gemiddeld inkomen.

Tijdens de vorige economische crisis moest met veel publiek geld de banken worden gered. Om die rekening te kunnen betalen voerde kabinet Rutte II een extra belasting voor huurders in: de verhuurderheffing. Sociale huurders betalen deze belasting nog steeds en inmiddels gaan drie maanden huur rechtstreeks naar de staatskas. Beckerman: 'Sociale huurders betalen nog steeds voor de vorige crisis. Door de verhuurderheffing zijn de helft minder betaalbare woningen gebouwd, zijn de huren veel harder gestegen dan de lonen en uitkeringen en is er veel achterstallig onderhoud waaronder ongezonde schimmels. De verhuurderheffing moet worden afgeschaft en er moet fors worden geïnvesteerd om de wooncrisis te stoppen.'

De coronacrisis raakt ons allemaal. Ook onze economie. SP-leider Lilian Marijnissen: 'Juist in deze tijd moeten we kiezen voor wat van waarde is voor de hele samenleving. Dat kan als we samen komen tot een plan met banen voor de toekomst. In de zorg, het onderwijs en bij de politie zijn extra collega's keihard nodig. Maar ook in de bouw- en techniek kunnen duizenden mensen aan de slag met het isoleren en bouwen van betaalbare huizen. Het repareren van onze rechtsstaat, het versterken van het toezicht op de kwaliteit van ons voedsel en dierenwelzijn en het in eigen land opstarten van de productie van cruciale middelen is hoog nodig en kan zorgen voor nog meer waardevolle banen.'

De SP roept daarom op om te komen tot een banenplan voor de toekomst. Een plan, vorm te geven met maatschappelijke organisaties, betrokken werknemers, werkgevers en vakbonden, waarin het creëren van banen voor de samenleving voorop staat. Lilian Marijnissen:  'We moeten leren van de vorige crisis. Toen verloren tienduizenden zorgverleners hun baan en de verzorgingshuizen en sociale werkplaatsen werden gesloten. Dat mag nu niet gebeuren. Investeren in banen van waarde is goed voor onze samenleving én goed voor de economie. Want om te voorkomen dat de economie inzakt, en daardoor nog meer banen verloren gaan, is het van groot belang dat zoveel mogelijk mensen aan het werk blijven.

“De SP wil niet dat de boete op het ontslaan van werknemers verdwijnt, want daarmee wordt de deur open gezet voor massaontslagen.”

Afgelopen periode is de publieke sector in Nederland steeds verder uitgehold en verweesd geraakt. Het Malieveld werd afgelopen jaar letterlijk vertrapt door stakende leraren, zorgverleners en politiemensen. Zij eisen terecht meer collega's en een fatsoenlijk salaris. Het is de hoogste tijd om deze gaten te vullen en weer te investeren in wat van ons allemaal is. Daarnaast hebben we een enorme woningnood en is er dringend behoefte aan het bouwen van veel meer nieuwe betaalbare woningen. Samen met een project om massaal woningen versneld te isoleren, kunnen er duizenden banen in de bouw- en techniek bij komen.

De verwachting is dat het kabinet komende week presenteert hoe het vervolg van het steunpakket voor behoud van werkgelegenheid eruit komt te zien. De SP wil niet dat de boete op het ontslaan van werknemers verdwijnt, want daarmee wordt de deur open gezet voor massaontslagen. Lilian Marijnissen: 'Dat zou heel onverstandig zijn. We moeten juist banen beschermen en banen creëren. Banen beschermen we door de steunmaatregelen door te laten lopen op voorwaarde dat de mensen in dienst blijven. Sectoren die extra hulp nodig hebben omdat ze onevenredig hard getroffen worden, moeten die krijgen. Banen creëren we door de komende tijd een banenplan voor de toekomst te maken en mensen op te leiden en om te scholen.'

Nog steeds komen elke dag meldingen binnen van zorgverleners die onbeschermd hun werk moeten doen. Zij zijn elke dag bang dat zij de mensen voor wie zij zorgen besmetten of dat zij zelf besmet raken.

‘En dat gaat steeds meer pijn doen, aangezien wij hier week in week uit over spreken. Lange tijd hoorden we dat er onvoldoende materialen waren. Nu horen we dat er materialen genoeg zijn en in de briefing vorig week werd zelfs gezegd dat er "vijf keer meer besteld kon worden" maar dat dit niet gebeurt omdat dit niet nodig zou zijn. Dit is onacceptabel en onverantwoord,’ zegt Lilian Marijnissen tijdens het coronadebat in de Tweede Kamer.

Een voorstel van de SP om ervoor te zorgen dat meer zorgverleners gebruik kunnen maken van beschermingsmiddelen kreeg brede steun in de Tweede Kamer. Dat is een hele belangrijke stap! Marijnissen: ‘Wij vinden dat de richtlijn aangepast moet worden zodat álle zorgverleners op bescherming kunnen rekenen. Zonder bureaucratie en vage regels. We vragen het uiterste van deze mensen, het minste wat we kunnen doen is ze voldoende bescherming geven.’

Ook is ons voorstel samen met D66 aangenomen om snel te komen tot een coronakenniscentrum. Marijnissen: ‘Een centrum waar iedereen met vragen of die hulp nodig heeft terecht kan. We moeten leren van de Q-koorts in Brabant, waarna het veel te lang duurde voor de ondersteuning van mensen op gang kwam. Laten we daar voor corona dus nu vast mee beginnen.’ Er zal worden ingezet op onderzoek waarom hetzelfde gebied als waar Q-koorts heeft huisgehouden nu het hardst wordt geraakt door het coronavirus.

De coronacrisis heeft het begrip 'vitale beroepen' vleugels gegeven. Als geen ander weten we nu welke beroepen onmisbaar zijn: de zorgverlener, de supermarktmedewerker, de vuilnisman, de medewerkers in distributiecentra en vele anderen. In dat rijtje staan niet: de consultant, de manager, de bankdirecteur. Toch verdienen zij al snel vijf keer zoveel als de mensen op de werkvloer. En laat nu juist een flink aantal mensen uit de vitale sectoren het minimumloon verdienen (zo’n 1.600 euro of net iets meer), een loon waarmee je al snel in financiële problemen komt, blijkt uit onderzoek van het Nibud in opdracht van de FNV. Topverdieners verdienen vaak meer dan 10.000 euro per maand. Vitale beroepen met een laag loon en juist hoge lonen voor banen met weinig relevantie, waarom verdelen we het niet eerlijker?

Pijnlijk maar waar: de mensen met de laagste lonen gaan nu voorop in de strijd tegen corona. Maar daarmee lopen zij ook het meeste risico. Denk aan de ouderenzorg waar tienduizenden mensen - soms zonder beschermingsmiddelen - vechten tegen corona. Maar ook de supermarktmedewerkers verdienen rond het minimumloon, net als de medewerkers in de schoonmaak, het openbaar vervoer en in de transport. Dat geeft te denken. Als deze beroepen zo cruciaal zijn, waarom betalen we hen dan zo weinig?

Ook een deel van de werknemers dat nu gedwongen thuiszit door de coronamaatregelen verdient vaak nauwelijks meer dan het minimumloon. Bijvoorbeeld werknemers in de horeca en in de winkelketens. Zij zitten in onzekerheid of ze straks nog een baan hebben als de overheidssteun afloopt. Door hun krappe inkomen hebben ze nauwelijks ruimte gehad om te sparen.

Bij de invoering in 1968 kon je van een minimumloon nog een gezin onderhouden. Geleidelijk is het laagste loon echter steeds minder waard geworden ten opzichte van het gemiddelde loon. Bedroeg het wettelijk minimumloon in 1976 nog ongeveer 68% van het gemiddelde loon, nu is dat nog slechts 43%. Een hogere btw, hogere zorg- en huurkosten helpen daar natuurlijk niet bij.

We zien steeds meer politieke en maatschappelijke organisaties een verhoging van het minimumuurloon naar 14 euro steunen.

Wij concluderen uit het Nibud rapport dat zowel alleenstaanden als gezinnen die werken en het minimumloon verdienen, structureel geld tekortkomen. De financiële problemen worden grotendeels opgelost door een verhoging van het minimumloon. We zijn, al helemaal in deze tijd, blij met zorgmedewerkers die het verpleeghuis draaiende houden, met supermarktmedewerkers die de voorraden aanvullen en met vuilnismannen die de straten schoon houden. Het is hoog tijd dat die waardering zich niet alleen uit in woorden en applaus, maar ook in daden.

Daarom voert de FNV campagne voor een verhoging van het minimumloon naar 14 euro per uur (nu ongeveer 10 euro) en pleit de SP hier ook voor. We zien steeds meer politieke, maar ook maatschappelijke organisaties die dit steunen.

Verhoging heeft grote voordelen, blijkt ook uit onderzoek van SEOR van de Erasmus Universiteit: het haalt mensen uit de armoede (de uitkeringen stijgen automatisch mee), het zorgt voor meer koopkracht en het heeft een stuwend effect op alle lonen. Een hoger minimumloon heeft bovendien niet of nauwelijks effect op de werkgelegenheid. Een hoger minimumloon heeft bovendien nauwelijks effect op de werkgelegenheid, blijkt deze week ook uit onderzoek van het CPB.

Het coronavirus leidt tot veel leed en verdriet, maar het kan ook tot nieuwe inzichten leiden: dat mensen met een vitaal beroep niet alleen meer waardering, maar ook een beter salaris verdienen. Wij nodigen iedereen uit om mee te doen met die strijd, want klappen is mooi, maar lappen is beter.

Lilian Marijnissen – Fractievoorzitter SP Tweede Kamer

Zakaria Boufangacha – FNV Bestuurder

Rodrigo Fernandez – Senior onderzoeker bij SOMO

Zorgverleners worden elke dag gedwongen over hun grenzen te gaan. Over de grenzen van de veiligheid omdat ze te vaak moeten werken met onvoldoende beschermingsmiddelen. 'Zo zou je volgens de 'richtlijnen' op dit moment geen beschermingsmiddelen nodig hebben, wanneer je 'vluchtig' in contact bent met corona patiënten. Dat is natuurlijk onvoorstelbaar en hartstikke gevaarlijk,' zegt SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen. Op aandringen van de SP heeft de minister vandaag toegezegd dat deze richtlijn aangepast gaat worden. En dat is een heel belangrijke stap, want alle zorgverleners verdienen bescherming.

Onze zorgverleners verdienen de allergrootste waardering. Vandaag werd bekend dat de zogenaamde 'curve' in de verpleeghuizen nog steeds niet afvlakt. En er zijn nog steeds alarmerende berichten over steeds meer zorgpersoneel dat ziek wordt. Volgens vakbond CNV was de stijging in maart 40 procent. Hierdoor neemt de druk op de zorg nóg verder toe.

Als we effectieve maatregelen willen nemen om het coronavirus te overwinnen dan is het van belang dat er voldoende getest kan worden. 'Een discussie over bijvoorbeeld een app heeft alleen nut als mensen die een melding krijgen ook getest kunnen worden. Maar vooralsnog lukt het nog steeds niet eens om zorgverleners voldoende te testen,' zegt Marijnissen. Al weken vraagt de SP om veel meer laboratoria in te schakelen zodat meer mensen getest kunnen worden. Er moet nu volop worden ingezet op het werven van veel meer mensen om de GGD te helpen met het goed opzetten van contactonderzoek.

De Eerste Kamer roept de regering op dit jaar een tijdelijke huurstop mogelijk te maken teneinde huurders beter te beschermen tegen de gevolgen die voort gaan vloeien uit de huidige coronacrisis. Vrijwel alle oppositiepartijen steunden vandaag een SP-motie daarover en zorgden daarmee voor een meerderheid.

SP-fractievoorzitter Tiny Kox roept minister Ollongren nu op de motie snel uit te voeren, omdat de meeste huurders een aanzegging tot huurverhoging op 1 juli aan van hun verhuurders ontvangen hebben. Kox wees er in het Kamerdebat op dat nu al bekend is dat bijna de helft van de huurders volgens het NIBUD onvoldoende buffer heeft voor het doen van basisuitgaven, en dat 800.000 huurders vanwege hoge huur en lage inkomsten nu al geld tekort komt voor die basisuitgaven. Met een generieke huurstop wordt onmiddellijk lucht gegeven aan alle huurders, zowel in de sociale sector als in de vrije sector. Kox erkende dat een algemene regeling zijn beperkingen heeft maar gezien de grote nood en de onzekere toekomst nu het beste middel is.

De SP-fractievoorzitter is blij met het aannemen van zijn motie: 'In de Tweede Kamer werd eerder al door mijn collega Sandra Beckerman een vergelijkbare oproep gedaan die ook daar door een vrijwel eensgezinde oppositie werd gesteund. Helaas werd dat voorstel daar afgewezen met een minimale meerderheid van twee stemmen. Gelukkig heeft de Senaat zich nu wel voor de tijdelijke huurstop uitgesproken. Nu is het aan de regering om voortvarend uitvoering te geven aan deze uitspraak van de Eerste Kamer.'