Poliflw

Op dinsdag 3 maart geven we samen met GroenLinks en de PvdA een gezamenlijke en stevige boodschap af aan dit rechtse kabinet. Omdat het anders kan en anders moet.

Dat wat van ons allemaal is wordt afgebroken: de zorg, het onderwijs, onze veiligheid. Terwijl het zo belangrijk is voor onze samenleving, een samenleving waarin iedereen een eerlijke kans krijgt en waarin we naar elkaar om kijken.

Want die verandering is nodig en mogelijk, als we samen opstaan. Samen geven we een stevig signaal af aan dit kabinet. Kom ook!

Waar: Tolhuistuin, IJpromenade 2, Amsterdam

Wanneer: Dinsdag 3 maart, 19:00 uur (inloop vanaf 18:30 uur)

SP-Kamerlid Sadet Karabulut doet donderdag een voorstel aan de regering om het initiatief te nemen voor nucleaire ontwapening. Karabulut: ‘Samen met GroenLinks en de PvdA vraag ik het kabinet om in Europees verband te komen tot een plan om Amerikaanse kernwapens terug naar de VS te sturen, in ruil voor ontwapening van Russische zijde.'

Jaar in jaar uit zegt de regering voorstander te zijn van ontwapening, zelfs van een wereld zonder kernwapens. Maar concrete stappen in deze richting worden niet gezet. Integendeel, ondertussen worden honderden miljoenen euro's geïnvesteerd in modernisering van kernwapens. Ook wordt de opvolger van de F-16, de JSF, gereedgemaakt om Amerikaanse kernwapens in te zetten, wat ingaat tegen de uitdrukkelijke wens van de Tweede Kamer.

Karabulut: 'Wie zegt voor kernontwapening te zijn, moet daar ook naar handelen. Daartoe roep ik het kabinet op. Veel te lang zit men stil, terwijl iedereen weet dat zelfs de ontploffing van een enkel kernwapen het einde van de mensheid kan betekenen. Dit is hartstikke urgent.'

Later deze maand komt het voorstel in de Tweede Kamer in stemming.

Op initiatief van de SP gaat de Sociaal Economische Raad (SER) een volwassen loon vanaf 18 in plaats vanaf 21 jaar onderzoeken. Het voorstel van SP, mede ingediend door coalitiepartijen D66 en ChristenUnie, kon tijdens de begrotingsbehandeling sociale zaken en werkgelegenheid rekenen op brede steun.

'Dit is een mooie volgende stap nadat we eerder deze maand samen met jongerenorganisaties, vakbonden en PvdA, GroenLinks en 50PLUS een manifest ondertekenden', zegt SP-Kamerlid Bart van Kent. 'Wat de SP betreft liever vandaag dan morgen, maar met de groeiende steun twijfel ik er niet aan dat uiteindelijk iedereen vanaf 18 jaar een volwassen loon krijgt!'

Lees hier meer over het manifest dat de SP samen met andere politieke partijen, vakbonden en jongerenorganisaties lanceerde.

Dinsdag sprak de Tweede Kamer, op initiatief van de SP, uit dat het kabinet met fotografen en schrijvende journalisten in gesprek moet om te komen tot betere betaling van freelancers. SP-Kamerlid Peter Kwint: 'Journalistiek is essentieel voor onze democratie, maar steeds meer journalisten kunnen nauwelijks hun gezin onderhouden. Freelancers worden tegen elkaar uitgespeeld. Dat proberen we met dit voorstel te beëindigen.'

Aanleiding voor het voorstel – dat mede werd ingediend namens PvdA en GroenLinks – was de rechtszaak die freelance journalisten Ruud Rogier en Britt van Uem hadden aangespannen tegen De Persgroep. Terwijl De Persgroep al jarenlang vele tientallen miljoenen aan dividend uitkeert aan de aandeelhouders, betaalt het fotografen en schrijvende journalisten ronduit slecht. Onlangs gaf de rechter Rogier en Van Uem gelijk.

Kwint: 'Nu er eindelijk een rechterlijke uitspraak ligt die zegt dat de betaling van freelance journalisten echt onder de maat is, is het aan de politiek om het initiatief te nemen. Door deze oproep moet het kabinet in gesprek met journalisten, fotografen en vakbonden over een minimum, zodat in de toekomst journalistiek niet verwordt tot een bijbaantje, maar het de belangrijke publieke taak blijft die het zou moeten zijn.'

Als je 18 jaar bent, ben je voor de wet volwassen. Je mag stemmen, bier drinken en je betaalt je huur, zorgverzekering en boodschappen zoals alle andere volwassenen. Toch worden honderdduizenden jongvolwassenen tot 21 jaar behandeld als kinderen door hen af te schepen met een jeugdloon van zo’n vijf euro per uur. Niet vreemd dus dat het overgrote deel van de Nederlandse jongvolwassenen financieel niet op eigen benen kan staan.

In 2017 kwamen jongeren al in actie tegen het onrecht dat zij fors minder verdienden dan hun collega’s. Iedereen herinnert zich nog Soufian, vulploegmedewerker bij de Albert Heijn. Op de aandeelhoudersvergadering van Ahold trok hij toen hij ceo Dick Boer toesprak, zijn pak half uit omdat hij dat met zijn jeugdloon maar half kon betalen.

De acties hadden succes. De jongeren kregen door hun acties brede maatschappelijke en politieke steun. 21- en 22-jarigen werden eindelijk als volwassenen behandeld. Hun loon werd gelijkgetrokken met dat van volwassenen. Bovendien kregen jongeren van 18 tot en met 20 jaar er flink meer salaris bij. Jongeren hoeven daardoor niet meer elke maand te bedenken of ze alle rekeningen nog wel kunnen betalen. Een mooi succes waar veel jongvolwassenen nu iedere dag de vruchten van plukken.

Maar we zijn er nog niet! Immers een 18-jarige is ook een volwassene. Zij moeten zich gedragen als een volwassene, maar worden nog betaald alsof ze kinderen zijn. We spreken ons daarom opnieuw uit voor een volwassen loon voor volwassen werk. Wij willen de bondgenoten van destijds - maar ook nieuwe medestanders – uitnodigen om samen de strijd aan te gaan. Een paar jaar geleden steunde de voltallige Tweede Kamer de verlaging van de leeftijd van 23 naar 21 jaar.

Dat moet opnieuw lukken. Zeker nu SEO-onderzoek  heeft aangetoond dat de verlaging van de leeftijd voor het jeugdloon vrijwel geen effect heeft gehad op het aantal jongeren dat werkt. Ook de gevolgen op het afronden van een opleiding onder de groep vanaf 18 jaar is weinig veranderd. Van het doemscenario van het CPB en de grote werkgevers dat de maatregel tot massale jeugdwerkeloosheid zou leiden, is niets terecht gekomen. Er was dan ook geen enkele belemmering om 1 juli jl. de voorlopig laatste stap door te voeren van de verlaging van 22 naar 21 jaar.

Nu is het tijd voor de volgende en finale stap: schaf het minimumjeugdloon voor iedereen vanaf 18 jaar af! Behandel alle volwassenen ook echt als volwassenen.

Bart van Kent is Tweede Kamerlid voor de SP en woordvoerder sociale zaken

Gijs van Dijk is Tweede Kamerlid voor de PvdA en woordvoerder sociale zaken

Arno van der Veen is voorzitter van ROOD

Jesse Koops is voorzitter van de Jonge Socialisten

Sinds de Eerste Kamerverkiezingen van afgelopen mei heeft de regering geen meerderheid meer: de regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hebben samen slechts 32 van de 75 zetels. Er is dus steun van andere partijen nodig. De SP geeft die niet zomaar, waarschuwde fractievoorzitter Tiny Kox tijdens de Algemene Beschouwingen van 29 oktober.

In de Tweede Kamer hebben SP, GroenLinks en PvdA voorstellen voorgelegd die leiden tot een betere begroting. Samengevat: het lage btw-tarief naar 6% en het toptarief van de winstbelasting naar 30%, een hogere bankenbelasting, een miljonairsbelasting voor de grootste vermogens en een belastingverlaging voor kleine vermogens. Verder: het minimumloon omhoog met 2,5%, halvering van het eigen risico in de zorg en hogere salarissen in onderwijs, zorg, politie en sociale advocatuur. Plus: meer geld voor lokale overheden, een investeringsfonds voor de woningbouw, het schrappen van de verhuurdersheffing bij extra bouw, verduurzaming of huurverlaging, een hogere energiebelasting voor grootverbruikers en een lagere belasting voor kleinverbruikers. Kox: 'Hoe meer Rutte ons daar tegemoetkomt, hoe groter de kans op steun hier bij de besluitvorming in december over de begrotingshoofdstukken en vooral het Belastingplan.'

Tijdens de algemene beschouwingen in de Tweede Kamer hadden naast de linkse partijen ook VVD, CDA en D66 kritiek op de doorgeschoten individualisme en neoliberalisme Ook Rutte horen we opeens over topsalarissen. Kox: 'Ook de premier is aan het draaien. En dat zie ik graag. De vraag is: draait hij omdat het moet of draait hij omdat hij wil? Deze premier is, zoals gezegd, geen socialist, maar ook een liberaal kan concluderen dat een aanzienlijk grotere rol voor de gemeenschap in het algemeen en de overheid in het bijzonder onvermijdelijk is om onze bevolking duurzaam betere mogelijkheden voor een zekerder toekomst te bieden. En ook een liberaal kan begrijpen dat het niet deugt dat in ons land de rijkste 10% inmiddels twee derde van het totale vermogen in handen heeft, en de armste 10% meer schulden heeft dan bezittingen!'

Volgens de SP kunnen grote problemen niet aangepakt worden zolang de regering weigert om in te grijpen in de productieprocessen van met name multinationale ondernemingen. Kox: 'De gevaarlijke opwarming van de aarde kan niet effectief worden aangepakt als we de productievrijheid van vooral multinationale ondernemingen niet aan banden leggen. Wereldwijd zijn immers twintig multinationals verantwoordelijk voor de uitstoot van een derde van alle CO2. Ze stellen hún winst voor óns welzijn. Onder hen: Shell en Exxon. Sinds kort weten we ook dat de 50 grootste olieconcerns ter wereld samen de komende jaren de markt willen overspoelen met 7 miljoen vaten olie extra per dag, alle mooie klimaatpraatjes van die kant ten spijt. Onder hen: Shell en Exxon. Omdat Shell een Nederlandse onderneming is, hoort ónze regering de concernleiding de wacht aan te zeggen. En waarom zouden we Exxon nog een dag langer van ons gas laten profiteren als het schaamteloos broeikasgas blijft produceren?'

Daarnaast pleitte Kox voor maatregelen tegen Turkije, na de militaire agressie tegen de Koerden in Syrië. 'Moeten we, zo vraag ik de regering, een bondgenoot die het internationaal recht aan de laars lapt, niet schorsen als NAVO-lid? En wordt het niet tijd voor een bijdetijdse mondiale veiligheidsarchitectuur nu de NAVO rammelt en oude afspraken, zoals het INF-verdrag, door grootmachten terzijde worden geschoven?'

Tot slot vroeg Kox Rutte om een reactie op VN-secretaris-generaal Guterres. 'Wereldwijd worstelen we met de negatieve effecten van globalisering en nieuwe technologieën, waardoor de ongelijkheid in de samenleving groeit', zegt Guterres. Hij wijst op wereldwijde protesten en wil dat er harder gewerkt wordt aan eerlijke globalisatie, betere sociale banden en de klimaatcrisis. 'Met solidariteit en slim beleid kunnen leiders laten zien dat ze het snappen — en het pad tonen naar een eerlijker wereld", zegt hij. Wat zegt onze regering daarop? Zijn wij solidair? Zijn wij slim?'

De Raad van State ziet het referendum als een goede manier om de 'gevoelens van isolement, vervreemding en uitsluiting' onder bepaalde groepen mensen in de samenleving te verminderen. Dat blijkt uit het advies van de Raad van State over de wet van de SP voor een bindend correctief referendum.

SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak: 'Ik ben heel blij met dit advies, maar toch ook verrast, omdat de belangrijkste adviseur van de regering in het verleden erg kritisch was over het referendum, dat moeilijk te verenigen zou zijn met onze parlementaire democratie. Dat was ook het belangrijkste argument van premier Mark Rutte om het referendum af te schaffen. Nu ziet de Raad van State het referendum als een "positief te waarderen aanvulling en correctie" op ons huidige stelsel. Dat is een grote kanteling.'

De Raad van State ziet ook andere voordelen van het bindend correctief referendum. Zo zorgt het ervoor dat politieke partijen scherp blijven en er rekening mee houden dat de compromissen die zij sluiten ook echt kunnen rekenen op voldoende steun van de bevolking. Onvrede van burgers komt eerder op de politieke agenda en mensen die zich niet gehoord voelen kunnen op deze manier hun stem laten horen.

Van Raak: 'Mooi vind ik ook de opmerking van de Raad van State dat "voor een stabiele democratie meer nodig is dan handhaving van de status quo." De Raad van State wijst erop dat een grote meerderheid van de mensen in ons land voorstander is van een referendum. Het bindend correctief referendum zoals we dat voorstellen is daarom een 'sluitstuk' van het parlementaire stelsel.'

In december pleitte de Staatscommissie Parlementair Stelsel onder leiding van Johan Remkes ook voor een correctief referendum. 'De democratie werkt niet voor iedereen even goed. De stem van niet álle burgers wordt voldoende gehoord. De bestaande politieke onvrede bij een deel van de bevolking kan leiden tot afhaken en afkeer van de democratie,' stelde Johan Remkes. Volgens de Staatscommissie zijn referenda een goed 'ventiel' of goede 'veiligheidsklep' op het moment dat volksvertegenwoordigers dingen doen die het volk écht niet wil. Dit pleidooi was voor de SP reden om in januari een wetsvoorstel in te dienen voor invoering van een bindend correctief referendum. Een wet die nu wordt ondersteunt door de twee belangrijkste adviseurs van de politiek.

Van Raak: 'Het referendum is het kleefkruid van onze democratie. In februari 2018 verdedigde ik in de Kamer tevergeefs een wet voor een correctief referendum, een wet die ooit door GroenLinks, PvdA en D66 was gemaakt, maar die door deze partijen plotseling niet meer werd gesteund. Aanleiding was de uitslag van het raadgevend referendum over het verdrag met Oekraïne, waar deze partijen vóór waren, maar de bevolking tégen was. Dit was voor de regering aanleiding om het raadplegend referendum maar af te schaffen. Sindsdien is er echter veel veranderd. Het is bijzonder dat zowel een Staatscommissie als de Raad van State nu een bindend correctief referendum voorstellen, een echt referendum waarvan het kabinet en de Kamer de uitslag niet meer naast zich neer kunnen leggen.'

Dinsdag debatteert de Tweede Kamer over de begroting van Binnenlandse Zaken. Daar wil de SP een begin maken met een nieuwe discussie over het correctief referendum. 'Ik hoop dat we na het mooie pleidooi van de Staatscommissie en het interessante advies van de Raad van State nu een inhoudelijke discussie kunnen voeren. Over de vraag hoe we onze parlementaire democratie kunnen versterken en wat daarbij de rol is van het referendum. De wetgeving is ingediend en de adviezen liggen op tafel. Ik denk dat het referendum plotseling een stuk dichterbij is,' zegt Van Raak.

De SP en PvdA willen belastingontduiking, witwassen en terrorismefinanciering aanpakken met het instellen van een Centraal Aandeelhoudersregister. De partijen hebben daartoe een wetsvoorstel ingediend en vandaag start de behandeling van de wet. Instellingen, zoals het notariaat en de banken, zijn verplicht om te onderzoeken of hun klanten zich niet schuldig maken aan malafide praktijken, maar hebben op dit moment te weinig mogelijkheden om dit onderzoek goed en zorgvuldig te doen. Met een register waarin duidelijk staat wie of wat er achter een onderneming schuilgaat worden ze beter in staat gesteld deze verplichting na te komen. Notarissen worden verplicht inzichtelijk te maken wie de achterliggers zijn. Ook wordt elke aandelentransactie geregistreerd. Zo wordt het moeilijker om met schimmige bedrijfsstructuren de werkelijkheid te verdoezelen.

De noodzaak voor een aandeelhoudersregister is groot. De Panama Papers toonden aan hoe kerstbomen van schimmige vennootschappen worden opgericht om criminele activiteiten uit te voeren. Uit de verhoren van de Parlementaire Ondervragingscommissie Fiscale Constructies bleek dat dit soort praktijken ook grootschalig in Nederland plaatsvinden. Zo gaven de Belastingdienst en het OM aan dat zij op dit moment onvoldoende middelen hebben om dit soort financiële constructies op te rollen. Ook banken hebben moeite om transacties te onderzoeken op malafide praktijken. Het leverde de ING-bank een miljoenenboete op en ABN Amro ligt nu ook onder een vergrootglas.

PvdA-Kamerlid Nijboer: 'De schok na de onthullingen van de Panama Papers was groot. Alle partijen in de Tweede Kamer willen dat witwassen, belastingontduiking en fraude wordt bestreden. Toch zijn er op dit moment te weinig mogelijkheden om dit aan te pakken. Dit wetsvoorstel zorgt ervoor dat we weten wie er achter ingewikkelde bedrijfskerstbomen schuil gaan, kan deze aftuigen en zo criminelen het leven zuur maken.'

SP-Kamerlid Alkaya: 'Nederland loopt jaarlijks miljarden mis door belastingontduiking. Wij draaien met z'n allen op voor die rekening in de vorm van hogere belastingen of bezuinigingen. Op dit moment worden aandelen in ondoorzichtige vennootschappen regelmatig gebruikt bij belastingfraude, en niemand weet wie er achter zit. Door dit transparant te maken zal het centraal aandeelhoudersregister bijdragen aan de bestrijding van fraude.'

Hoera, ze zijn er een beetje achter gekomen, de ‘marktwerking’ in de sociale huursector heeft geleid tot een nieuwe woningnood en onbetaalbare huren. Er komt voor de sociale huursector een miljard euro (over tien jaar, dus maar 100 miljoen per jaar!) beschikbaar voor vermindering op de verhuurdersbelasting als woningcorporaties woningen bouwen met een huurprijs onder de laagste aftoppingsgrens in de huurtoeslag (607,46 euro in 2019). De verhuurderheffing gaat overigens gewoon door. Voor 2023 is de verwachte opbrengst, bijna twee miljard euro. Ofwel: huurders blijven over een periode van 10 jaar circa 20 miljard meebetalen aan belasting op sociale huurwoningen en ‘krijgen’ er 1 terug. Een wel heel treurig klein super dun sigaartje uit eigen doos.

Even terug in de tijd. Zo’n 25 jaar gelden, onder het eerste kabinet Kok (PvdA, VVD en D66), werd de sociale huursector ‘verzelfstandigt’. Dit breekpunt in de geschiedenis van de sociale volkshuisvesting begon onder kabinet Lubbers met de Nota Volkshuisvesting in de Jaren Negentig, ook wel genoemd ‘operatie-Heerma’(vader van de huidige CDA-fractievoorzitter).

De naoorlogse woningnood zou opgelost zijn, was de redenering. De overheid was niet meer nodig. Gemeentelijke woningbedrijven werden overgedaan aan woningcorporaties. Artikel 22,  van de grondwet ‘Bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg der overheid’ kon wel met een stevige korrel zout genomen worden. Als kersvers Kamerlid heb ik dat toen (1996) in en buiten de Kamer fel bestreden en waarschuwde dat woningcorporaties zo gedwongen werden om als commerciële woningbedrijven te gaan opereren. Dat de woningzoekenden en huurders de dupe zouden zijn. En zo is het treurig genoeg ook gegaan. Topsalarissen voor directeuren (gelukkig niet allemaal), miljarden verliezen door beleggen in obligaties, investeringen in verliesgevende projecten die niets met volkshuisvesting te maken hadden, massale sloop en verkoop van sociale huurwoningen en alsmaar stijgende huurprijzen.

Het enige positieve is dat de woningnood en de onbetaalbaarheid van huren erkend worden en de overheid weer een klein beetje zijn financiële verantwoordelijkheid voor de volkshuisvesting lijkt te nemen.

In 2013 werd de verhuurderheffing over de WOZ-waarde van sociale huurwoningen ingevoerd (particuliere verhuurders gaan vrijuit!). Een belasting dus op de ‘marktwaarde’ op huurwoningen van corporaties die alleen tot uitdrukking komt wanneer ze verkocht zouden worden. Maar dan zijn het geen sociale huurwoningen meer. Het is dus feitelijk een ordinaire belasting op huren. Sociale huurwoningen hebben geen ‘marktwaarde’, maar alleen een gebruikswaarde als huisvesting. Zo was onze sociale huursector tot voor 25 jaar geleden opgebouwd, met financiële steun van de overheid.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau zegt over de huidige situatie (gegevens over 2018); ‘Ongeveer een derde van de Nederlandse huishoudens woont in een corporatiewoning. Dit aantal nam het afgelopen decennium af, doordat de woningcorporaties meer woningen verkochten of sloopten dan er bijgebouwd werd. Terwijl het aantal corporatiewoningen afnam, nam het relatieve aantal huurders met een laag inkomen toe’. Toch geen misselijke constatering van het planbureau. Voor de verzelfstandiging woonden meer dan 50% in een huurwoning met in verhouding nog betaalbare huren.

Het enige positieve is dat de woningnood en de onbetaalbaarheid van huren een beetje erkent worden en dat de overheid weer een heel klein beetje zijn financiële verantwoordelijkheid voor de volkshuisvesting lijkt te nemen. Lilian Marijnissen zei terecht dat alleen bouwen niet genoeg is om de wooncrisis te beteugelen. Woningzoekenden hebben niets aan gesubsidieerde huizen die niemand kan betalen. Ze wil de huren voor vijf jaar bevriezen en vindt dat de prijs voor nieuw gebouwde woningen verplicht betaalbaar moet zijn. Er zal nog veel strijd nodig zijn willen we de Volkshuisvesting weer sociaal kunnen noemen. Doe eens normaal en sociaal zou ik zeggen, stop de sloper en verhuurdersheffing en bouw betaalbare huurwoningen. De overheid moet zijn grondwettelijke plicht  weer oppakken; ‘Bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg der overheid’. En dus ook de financiële zorg en betaalbaarheid!

Het is tijd voor rechtvaardigheid! Ben je nog geen vriend voor rechtvaardigheid? Sluit je dan nu aan!

De winsten en uitkeringen aan aandeelhouders zijn gigantisch, maar de lonen van mensen blijven achter. De kosten voor de boodschappen, wonen, energie en zorg zijn wel  flink gestegen.

De SP komt daarom samen met GroenLinks en PvdA met een sociaal en rechtvaardig alternatief, waarbij rijken en multinationals meer bijdragen aan de Nederlandse samenleving, zodat we extra kunnen investeren in zorg, onderwijs en politie.

Samen laten we zien dat je voor hetzelfde geld andere keuzes kunt maken. De keuze om te investeren in een hoger minimumloon, en de daaraan gekoppelde uitkeringen, bijvoorbeeld. Maar ook om in opmaat naar het helemaal afschaffen, het eigen risico voor komend jaar vast te halveren. En door meer te investeren in een betaalbaar huis voor iedereen.

We investeren in het aanpakken van de werkdruk en het verhogen van de lonen in de zorg, het onderwijs, de politie en de sociaal advocatuur.

Het is tijd voor rechtvaardigheid! Ben je nog geen vriend voor rechtvaardigheid? Sluit je dan nu aan!