Poliflw

GroenLinks vindt dat we er alles aan moeten doen om de biodiversiteit te vergroten. De gemeente werkt hieraan via bijvoorbeeld ecologisch beheer. Alleen, niet alle groene velden en stroken in Arnhem worden beheerd door de gemeente. Diverse stukken zijn in beheer bij een andere (commerciële) organisaties. Onlangs vernamen we dat op stukken gemaaid is op een manier die niet bijdraagt aan de biodiversiteit. Zo meldde de Gelderlander op 7 juli: 'Een watergang in het park bij playground Thialf in het Spijkerkwartier in Arnhem is deze week per ongeluk veel te grondig gemaaid.' Dit stuk is in beheer van Waterschap Rijn en IJssel. Ook is een bloeiende weide gemaaid in het Zeegbos, waar Staatsbosbeheer de eigenaar en Uiterwaarde de beheerder van is. Fractievoorzitter Mark Coenders: "We zetten ons als stad in voor biodiversiteit. Daar hebben we iedereen voor nodig. Daarom wil GroenLinks dat het college in gesprek gaat met bijvoorbeeld het waterschap en Uiterwaarde, die onlangs bloeiende stukken groen maaide. Dat moet veranderen."

GroenLinks vindt dat de gemeente het bevorderen van biodiversiteit als uitgangspunt moet hebben van haar groenbeleid. Dit is gelukkig verwerkt in onder meer het Bomenplan en de Groenvisie. Daarnaast voert de gemeente ecologisch beheer. We moeten bevorderen dat ook andere organisaties hier werk van maken. GroenLinks vraagt daarom aan het college of ze in gesprek gaat (of inmiddels in gesprek is geweest) met Waterschap Rijn en IJssel, Staatsbosbeheer en Uiterwaarde over de incidenten van deze maand. En wat het college gaat doen om dit soort situaties te voorkomen. Daarnaast wil GroenLinks weten in hoeverre het college overleg heeft met andere organisaties die groenstroken in beheer hebben over het bevorderen van ecologisch beheer en biodiversiteit. En zo niet, of het college bereid is dit te gaan doen.

Antwoorden op de vragen worden binnen ongeveer een maand verwacht.

Twee weken geleden presenteerde Rutger Groot Wassink en Jan Markink hun advies over toekomstige coalitiesamenwerking. GroenLinks neemt het advies van de verkenners over. We gaan serieus aan de slag met de adviezen in brede zin: lijmen, en zorgen voor structurele veranderingen in samenwerking en inhoud. Daar zijn we ook al mee begonnen. Inmiddels hebben de fractievoorzitters van de vier partijen al een aantal keer bij elkaar gezeten. Ook is Geke Faber, voormalig staatssecretaris en voormalig burgemeester van onder andere Zaanstad, bereid gevonden om de gesprekken voor te zitten en de partijen te ondersteunen in dit proces. Vervolgafspraken zijn inmiddels ook gemaakt. GroenLinks-fractievoorzitter Mark Coenders: "Zoals GroenLinks al langer bepleit: een doorbraak in samenwerking en inhoud is nodig. De verkenners onderschrijven dit. En dat gaat verder dan goed met elkaar overweg kunnen. Dat gaat wat GroenLinks betreft over hoe je samen kan werken om de stad beter te maken. Over het gezamenlijk uitdragen van- en aan de slag gaan met ambities voor Arnhem. En ook zeker over inhoudelijk tot elkaar komen."

Lees hieronder de spreektekst van Mark Coenders

"Dankuwel voorzitter.

Twee weken geleden ontvingen we het advies van verkenners Rutger Groot Wassink en Jan Markink over onze coalitiesamenwerking. Voor ik de inhoud induik wil ik allereerst beide heren bedanken voor hun werk, hun tijd, de goede gesprekken en het gedegen advies.

Dan terug naar de inhoud.

Terugblik

Op 21 juni hebben GroenLinks en de PvdA de coalitiesamenwerking met VVD en D66 opgezegd. Daar lagen inhoudelijke meningsverschillen onder over hoe om te gaan met de tekorten op de zorg. En er lagen verschillen onder over hoe je samenwerkt en wat het betekent om een coalitie te zijn. In het debat voor de zomer zijn we uitgebreid ingegaan om de redenen waarom we deze stap gezet hebben.

Samenwerking

Na vele gesprekken en ongetwijfeld veel denkwerk van de verkenners, ligt er nu een advies om te gaan lijmen. Maar het advies beperken tot die zin, doet geen recht aan het hele verhaal. Want het advies is breed. Ja, lijmen is op dit moment de enige logische optie. Maar de verkenners geven ook aan: “Een oplossing kan alleen bestendig zijn als bij alle partijen de bereidheid bestaat langs verschillende lijnen op een fundamenteel andere manier te gaan werken.” En: “Daarbij moet wel worden aangetekend dat elke oplossing moeilijk, zo niet zinloos is, zolang er niet iets structureels verandert in de raad maar vooral in de relatie tussen de coalitiefracties.”

Kortom voorzitter, zoals GroenLinks eerder al bepleitte: een doorbraak in samenwerking en inhoud is nodig. En dat gaat verder dan goed met elkaar overweg kunnen. Dat gaat wat GroenLinks betreft over hoe je samen kan werken om de stad beter te maken. Over het gezamenlijk uitdragen van- en aan de slag gaan met ambities voor Arnhem. En ook zeker over inhoudelijk tot elkaar komen.

De verkenners noemen het inhoudelijke twistpunt legitiem. Het oplossen van inhoudelijke twistpunten gaat beter wanneer de samenwerking goed is, maar ook dan moeten we nog een flinke slag slaan. De verkenners noemen dat er soms te veel gekeken wordt naar de letter van de afspraak, in plaats van de geest. Daarnaast benoemen de verkenners de disbalans in het coalitieakkoord, die zich uit wanneer er financiële tegenvallers zijn.

Lijmen is kortom ingewikkeld. Omdat dit het advies is van de verkenners zullen we de verantwoordelijkheid nemen om dit te onderzoeken. We zullen op basis van het advies stap voor stap kijken of hernieuwde coalitiesamenwerking tussen GroenLinks, VVD, D66 en PvdA mogelijk is.

Bestuurscultuur

Voorzitter, de afgelopen maanden ging het, zoals misschien al wel decennia lang, ook over de bestuurscultuur. Het gevaar in Arnhem is wat ons betreft dat we dingen normaal gaan vinden, die niet normaal zijn. Dat we de harde toon er maar bij vinden horen, dat we het niet naleven van regels of het niet eens kunnen afspreken van regels vinden horen bij politiek. Het is dan ook geen verassing, maar nog steeds naar om te lezen dat de verkenners ook constateren dat er “in de raad volgens velen een harde, onveilige, gepolariseerde cultuur heerst waar het beschadigen van een politieke opponent belangrijker lijkt dan inhoudelijke samenwerking.” Dit moeten we ons als gehele raad aanrekenen. En GroenLinks ziet hierin nogmaals de oproep, na bijvoorbeeld het rapport Frissen, aan de slag te gaan met een politiek voor de stad, en niet een politiek van frustreren en intimideren. Het moet ons aan het denken zetten als fracties niet in een coalitie willen stappen, mede door de cultuur. Wat GroenLinks betreft gaan we hier raadsbreed mee aan de slag.

Aan de slag met het advies

Voorzitter, eerder gaf ik al aan dat GroenLinks het advies van de verkenners overneemt. Dat we serieus aan de slag gaan met de adviezen in brede zin: lijmen, en zorgen voor structurele veranderingen in samenwerking en inhoud. Daar zijn we ook al mee begonnen. Inmiddels hebben we als fractievoorzitters al een aantal keer bij elkaar gezeten, en dat is positief. Ook hebben we Geke Faber, voormalig staatssecretaris en voormalig burgemeester van onder andere Zaanstad, bereid gevonden om de gesprekken voor te zitten en ons te ondersteunen in dit proces. Vervolgafspraken zijn inmiddels ook gemaakt.

Want voorzitter, zoals wij voor de zomer al zeiden: we staan voor enorme opgaven met grote gevolgen voor Arnhemmers. Deze stad verdient een coalitie die met elkaar- de stad en de rest van de gemeenteraad samenwerkt. Die staat voor empathie, de schouders eronder en vooruit. Voor Arnhem en Arnhemmers.

Dankuwel voorzitter."

 

In december 2018 ontving de gemeenteraad van het college van burgemeester en wethouders het bericht dat de tekorten in het zorgdomein groot zijn. Op dat moment zo’n € 11 miljoen jaarlijks en inmiddels is het tekort meer dan € 18,5 miljoen. Een deel van dit tekort komt doordat in de vorige periode is besloten niet al het geld wat Arnhem ontvangt voor de zorg ook aan de zorg te besteden. Daarnaast heeft het vorige college een extra bezuiniging op de zorg voorgesteld. En keer op keer neemt het Rijk beslissingen die nadelig zijn voor Arnhem en die de tekorten in de zorg alleen maar groter maken. Woensdag 27 maart sprak de gemeenteraad over het vervolg op deze brief. Het college gaf aan zorgvuldigheid boven snelheid te kiezen: ze werken aan een integraal beeld en oplossingen en komen hiervoor voor juni naar de gemeenteraad. GroenLinks-fractievoorzitter Mark Coenders: “De komende maanden worden belangrijke maanden. Voor Arnhem, voor de zorg. GroenLinks staat voor toegankelijke en passende zorg. GroenLinks is geschrokken van de hoge tekorten, maar we moeten waarborgen dat iedereen de zorg blijft krijgen die voor hem of haar nodig is. We gaan er vanuit dat de rest van de raad en het college hier hetzelfde over denkt.”

Het college van burgemeester en wethouders gaf in de brief van december aan om in maart 2019 bij de gemeenteraad terug te komen. Enkele partijen vroegen een interpellatiedebat aan toen er eind maart nog geen vervolgbrief kwam van de gemeente. Dit debat vond 27 maart plaats. GroenLinks-fractievoorzitter Mark Coenders “Wij vonden het in december al erg ambitieus dat het college in maart oplossingen voor de tekorten naar de gemeenteraad zou sturen. Normaal krijgen we ook pas bij de perspectiefnota [in juni] meer informatie. GroenLinks begrijpt dat het college hier dus meer tijd voor nodig heeft.” Het college gaf aan zorgvuldigheid boven snelheid te kiezen. Voor juni moet het college met de perspectiefnota komen (een soort voorbereiding op de begroting). Daarin komt het college met een integraal beeld van de tekorten in de zorg, andere tekorten en de oplossingen.

Al jarenlang wordt in de stad gesproken over verbouw of nieuw van het Museum Arnhem. Eerder bleek de aanbesteding van het museum mislukt te zijn. In het coalitieakkoord van GroenLinks, VVD, D66 en PvdA is daarom extra geld beschikbaar besteld voor de vernieuwing van het museum. Na onderzoek bleek alleen het verbouwen van de huidige locatie mogelijk voor de beschikbare middelen. Mede daarom stemde de meerderheid van de gemeenteraad in met het voorstel van het college van burgemeester en wethouders om het Museum nóg duurzamer te verbouwen op de huidige locatie. Fractievoorzitter Mark Coenders: “Gezien de omstandigheden is dit het beste besluit wat we konden nemen. Het Museum Arnhem hoort bij Arnhem als stad van kunst en cultuur. Daar moeten we zuinig op zijn.”

Op initiatief van onder andere GroenLinks start de wethouder met een onderzoek om de toegang van het museum vanuit de binnenstad en het station te verbeteren. Er was voor de verbouwing minder geld nodig dan de raad eerder begrootte. Het overgebleven budget gaat op voorstel van GroenLinks naar de algemene reserve. Via deze algemene pot kunnen allerlei zaken gedaan worden, zoals het dekken van een deel van het tekort op het sociaal domein.

Museum in de binnenstad

GroenLinks is altijd voorstander geweest van een museum in de binnenstad. Bijvoorbeeld door het realiseren van ArtA. Helaas is dit een aantal jaren geleden politiek onmogelijk gemaakt. In de huidige omstandigheden waren de kosten van een museum in de binnenstad vele miljoenen hoger dan verbouw op de huidige locatie. Dit bleek uit onderzoek waar onder meer GroenLinks naar had gevraagd.

De Arnhemse gemeenteraad kwam woensdag 19 december 2018 voor de laatste keer samen in 2018. Tijdens die avond werden belangrijke zaken besproken en besloten. Een van die zaken is het tekort in het zorgdomein, wat hoger is dan aanvankelijk gedacht. Fractievoorzitter Mark Coenders: “Voor GroenLinks staat toegankelijke passende zorg bovenaan. We zijn geschrokken van de hoge tekorten, maar we moeten er met z’n allen voor zorgen dat goede zorg gewaarborgd blijft.

Tekorten in het zorgdomein

Woensdag 12 december ontving de gemeenteraad van het college van burgemeester en wethouders het bericht dat de tekorten in het zorgdomein (Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en Jeugdwet) groter zijn dan eerder gedacht. Het tekort bedraagt meer dan € 10 miljoen per jaar. Een groot deel van dit tekort komt doordat in de vorige periode is besloten niet al het geld was Arnhem ontvangt voor de zorg ook aan de zorg te besteden. Daarnaast heeft het vorige college een extra bezuiniging op de zorg voorgesteld, oplopend tot meer dan € 2 miljoen per jaar in 2021. 19 december sprak de raad met de accountant van Arnhem over het tekort. Begin januari spreekt de raad verder over het bericht van het college. In maart bespreken de gemeenteraad en het college vervolgens voorstellen om het tekort terug te dringen (zoals meer focus op preventie) en eventuele bezuinigingsvoorstellen om het tekort op te vangen. Voor 2019 nemen de gemeenteraad en het college tijdelijke maatregelen om het tekort op te vangen. Fractievoorzitter Mark Coenders: “Voor GroenLinks staat toegankelijke passende zorg bovenaan. We zijn geschrokken van de hoge tekorten, maar we moeten er met z’n allen voor zorgen dat goede zorg gewaarborgd blijft."

Toeristenbelasting

GroenLinks is van mening dat wanneer toeristen gebruik maken van de prachtige voorzieningen die we hier hebben, van het groen tot en met de culturele voorzieningen, er ook een kleine bijdrage geleverd kan worden. Aangezien de toeristen volop gebruik maken van de voorzieningen is het ook goed als zij, naast alle inwoners van Arnhem, hun steentje bijdragen. In Arnhem krijgen bijvoorbeeld campings te maken met een lager tarief en worden sommige groepen vrijgesteld van toeristenbelasting. Opbrengsten boven de € 625.000 worden gebruikt om in te zetten voor toerisme, recreatie en citymarketing.

Debat over radicalisering

Omroep Gelderland publiceerde onlangs een onderzoek over de aanpak van radicalisering in Arnhem. Zij uitte kritiek op het gebrek aan focus op preventie. Onder meer dit onderzoek is besproken op 19 december jl. GroenLinks benadrukte tijdens het debat het belang van preventie: voorkomen is beter dan genezen. Na een vraag van GroenLinks zegde de burgemeester toe preventie nadrukkelijk terug te laten komen in de evaluatie van de radicaliseringsaanpak. Naar verwachting volgt de evaluatie halverwege 2019.

Woensdag 14 november 2018 heeft de Arnhemse gemeenteraad de begroting 2019-2022 vastgesteld. Dit gebeurde na weken van voorbereiding. De begrotingsbehandeling startte met een presentatie van de concept-begroting door wethouder van financiën Ronald Paping (GroenLinks) en een inspirerende bijeenkomst met inwoners, maatschappelijke organisaties en raadsleden op 3 oktober. In de begroting 2019-2022 zijn de maatregelen van het coalitieakkoord verwerkt. Daarnaast zijn er een aantal amendementen en moties aangenomen, waaronder moties van GroenLinks voor toegankelijk duurzaamheidsadvies voor particulieren en het fietsvriendelijker maken van de binnenstad. Fractievoorzitter Mark Coenders: "We zijn tevreden met het vaststellen van de nieuwe begroting. Dit is een volgende stap in het realiseren van de groene en sociale doelen uit het coalitieakkoord."

Coalitieakkoord verwerkt in de begroting

Een van de doelen uit het coalitieakkoord die we terugzien in de begroting is het extra inzetten op armoedebestrijding. Zo is de bezuiniging op de kwijtschelding van de afvalstoffenheffing voor mensen met een laag inkomen teruggedraaid. Én wordt er extra geïnvesteerd in maatregelen om armoede en schulden tegen te gaan. Daarnaast is in de begroting extra geld gereserveerd voor groen- en duurzaamheidsmaatregelen. Ook voor bijvoorbeeld inclusie is nu een budget gereserveerd.

Aanvullingen op de begroting

Tijdens de begrotingsbehandeling zijn ook aanvullende voorstellen gedaan om de begroting nog verder in te kleuren of te verbeteren. Onlangs kregen vele Arnhemmers een brief met de mededeling dat zij voor een gereduceerd tarief gebruik kunnen maken van duurzaamheidsadvies. Dit advies gaat bijvoorbeeld over schone energie of het isoleren van je huis. Het advies voor een gereduceerd tarief was echter maar beperkt beschikbaar. GroenLinks diende een motie in om deze duurzaamheidsadviezen met laagdrempelig tarief aan iedere Arnhemmer te kunnen aanbieden. De motie haalde een overgrote meerderheid.

Het tegengaan van klimaatverandering stopt niet bij schone energie. Ook klimaatadaptatie is van belang. Naast extra geld voor groen diende GroenLinks met ChristenUnie daarom een voorstel in voor watertappunten in de binnenstad. Hiermee kunnen Arnhemmers en bezoekers van onze stad hun waterflesjes hergebruiken en bijvullen. Deze motie haalde ook een ruime meerderheid. Alle partijen stemden in met een motie van GroenLinks (samen met de PvdD en PvdA) om extra fietsmaatregelen te nemen in de binnenstad, zoals fietsstraten en een goede fietsenstalling in de (zuidelijke) binnenstad. Met Arnhem Centraal en anderen dienden we een motie in om aan de slag te gaan met burgerparticipatie als gemeenteraad. Alleen de PVV stemde hier tegen.

Voorstellen van andere partijen

Andere partijen deden ook diverse voorstellen waar GroenLinks mee instemde. Bijvoorbeeld: meer aandacht voor wandelaars, betere communicatie over de GelrePas en verbetering van het openbaar vervoer. Hoewel sommige andere voorstellen qua doel onze sympathie hadden, bleken ze betaald te worden op een manier die een gat in de begroting zou slaan. Zo wilden enkelen bezuinigen op het tegengaan van zogenaamde invasieve exoten en dit investeren in fietsmaatregelen. Dit zou uiteindelijk ten koste gaan van geld voor groen: invasieve exoten zijn verplicht om te bestrijden en funest voor onze biodiversiteit. Een voorstel voor dierenwelzijnsbudget konden we niet steunen omdat dit ten koste zou gaan van een groot deel van het budget dat is gereserveerd voor wegenonderhoud. Mark Coenders: "Ook wij geven liever geld uit aan andere dingen dan wegenonderhoud. En juist dáárom moeten we nú investeren. Want onze wegen liggen er, die moeten onderhouden worden en dat kost geld. Doen we het niet nu, dan moeten we straks 8 miljoen euro éxtra investeren. Geld, wat GroenLinks liever steekt in de zorg, armoedebestrijding en de aanpak van klimaatverandering." De komende tijd zal GroenLinks met de Partij voor de Dieren het dierenwelzijnsbeleid agenderen en kijken naar welk budget nodig is.