Poliflw

In de anderhalvemetersamenleving is het gebruik van de openbare ruimte wezenlijk veranderd.  Aan de ene kant zijn er minder autobewegingen en wordt het openbaar vervoer minder gebruikt. Aan de andere kant hebben de toenemende aantallen voetgangers en fietsers meer ruimte nodig om veilig afstand te houden. Dit speelt met name in de binnenstad van Leeuwarden, waar de publieke ruimte schaars is. Wat PAL GroenLinks betreft is nu dan ook het uitgelezen moment om extra stappen te zetten om de binnenstad van Leeuwarden versneld autoluw te maken.

Een autoluwe stad is een gezonde en aantrekkelijke stad

Steeds meer steden kiezen voor een autoluwe binnenstad en dat is ook helemaal niet gek, want eigenlijk zijn er vooral voordelen aan verbonden. Minder autoverkeer draagt bij aan de volksgezondheid. De leefomgeving is prettiger, groener en schoner door minder uitstoot van uitlaatgassen en fijnstof. Sowieso is het gezonder om de auto te laten staan en de fiets of benenwagen te nemen waar mogelijk. Daarnaast bevordert een autoluwe binnenstad ook de verkeersveiligheid: er zijn nou eenmaal minder verkeersongelukken als er minder auto’s rijden.

Een autoluwe binnenstad houdt meer publieke ruimte over voor terrassen, wandelaars en openbaar groen. Dit heeft ook positieve gevolgen voor winkeliers en horeca. Twee jaar geleden werd onder andere de Gran Vía - de grootste winkelstraat van Madrid - autoluw gemaakt tijdens de decembermaand en dat leidde tot een omzetstijging van maar liefst 9.5%.

Nieuwe manier van kijken door corona

Door de coronacrisis wordt anders naar de inrichting van de publieke ruimte gekeken. Grote Europese steden als Berlijn, Brussel, Parijs en Milaan kozen er enkele maanden geleden al voor om de rode loper uit te rollen voor fietsers en voetgangers. Zo werden stadscentra omgetoverd tot woonerven, zijn stille autowegen in gebruik genomen als (tijdelijke) fietspaden en zijn er plannen aangekondigd voor uitgebreide fietsnetwerken. Bestuurders van deze steden hebben al aangekondigd dat deze maatregelen om de steden fietsvriendelijker te maken niet weer onderaan de stapel belanden als de coronacrisis voorbij is.

Ook op nationaal niveau zijn er de nodige ontwikkelingen. Onder andere de gemeenteraden van Amersfoort, Amsterdam en Haarlem hebben al stappen gezet richting een autoluwe binnenstad en een groot deel van de binnenstad van Delft en Groningen is al geruime tijd autoluw. Partij voor de Dieren en PAL GroenLinks stelden voor de zomer al schriftelijke vragen over de maatregelen die het college treft om de publieke ruimte in Leeuwarden beter te verdelen tussen voetgangers, fietsers en auto’s.

Eerste stappen in Leeuwarden

Ook in de gemeente Leeuwarden zijn de eerste stappen richting een autoluwe binnenstad al gezet. Eerder dit jaar stemde een meerderheid van de Leeuwarder gemeenteraad in met een motie van PAL GroenLinks, D66, PvdA en de Christenunie om de binnenstad voor 2035 zo autoluw mogelijk te maken. Er wordt inmiddels hard gewerkt om het Gouverneursplein, Hofplein, Raadhuisplein en de Eewal en Wortelhaven autoluw te maken en er zijn ook al plannen in de maak voor de Korfmakersstraat.

Meer kansen

Wat PAL GroenLinks betreft zijn er nog wel meer mogelijkheden om de stad autoluwer en aantrekkelijker in te richten. Wat te denken van de Voorstreek, de Kelders, de Tuinen, de Tweebaksmarkt en het Ruiterskwartier? Op veel van deze straten is doorgaand autoverkeer nog steeds mogelijk. Wij zouden liever zien dat er geen sluiproutes meer mogelijk zijn, dat er alleen auto’s worden toegelaten voor mensen die in de binnenstad wonen en dat het aantal parkeerplaatsen wordt teruggedrongen ten bate van ruimte voor voetgangers, terrassen en openbaar groen.

Maar er is ook een dilemma, wanneer we cultuur vergelijken met topsport. Je kan ervoor kiezen om te investeren in cultuur als breedtesport. Dan stimuleer je amateurverenigingen en initiatieven van onderaf. Dat is een keuze. Maar wanneer je investeert in cultuur als topsport, dan zou het zomaar kunnen dat je ‘blockbuster’ olympisch kampioen wordt. In dat geval straalt dat succes af op de amateurverenigingen. Toen het Olympisch Hockeyteam kampioen werd, hadden amateur hockeyclubs soms wel een stijging van 90% in het aantal nieuwe aanmeldingen het jaar daarna.Blockbusters in het Fries Museum verspreiden zich als een olievlek uit over de hele gemeente. We zien dan dat economie, toerisme en cultuur zich met elkaar verbinden. En de slogan van Culturele Hoofdstad is wel heel erg van toepassing:

Dare to dream, dare to act, dare to be different.

Tweeënhalf jaar heb ik met veel passie de portefeuille Erfgoed&Monumenten gedaan. Het voelde bij mijn aantreden in 2018 misschien wel als de meest zwaarwegende portefeuille omdat ik ermee in de voetstappen van dé Piet van der Wal stapte.  

Onze Piet van der Wal was een legendarische kenner van panden, regelingen, bedreigingen en oplossingen. Regelmatig dacht hij zelf plannen uit die de ambtelijke dienst hielp bij mooie oplossingen. Een aantal daarvan die hij nog in de pijplijn had toen hij stopte, beschreef hij bij mijn aantreden uitvoerig. Ik nam me na zijn overlijden voor om deze als een soort legacy vast te houden en waar mogelijk gerealiseerd te krijgen.

Zijn plan voor de verkeerssituatie bij de Vredeman de Vriesstraat en de povere ruimte voor fietsers, maar ook zijn overtuiging dat alle vooroorlogse wijken in een beschermde parapluregeling zouden moeten komen zodat we als gemeente meer controle in handen hebben en niet meer verrast worden door het verdwijnen van een pand waarvan iedereen dacht dat het monumentale waarde had, maar dat niet bleek te hebben (Stationsweg). Ook had hij een enorm dossier, het dossier Stienserstraat, over de verbouwing van een vooroorlogs pand tot garage waarbij de hele karakteristieke gevel verdween. Zijn voorstel om de gevelindeling, naast bv daklijn, onderdeel van het beschermen te maken kwam hieruit voort.

Tegelijkertijd bleek ook vanuit de waan van de dag genoeg gaande te zijn dat vanuit deze portefeuille moest worden aangevlogen. Daardoor verschenen er in de afgelopen tweeënhalf jaar diverse schriftelijke vragen waarin we het college bevroegen of erfgoed gerelateerde zaken.

Voorbeelden hiervan zijn de vragen die we stelden aan de hand van foto's van de opslag van het torentje van Cuypers. In de jaren negentig werd het torentje, dat uit 1882 stamt en onderdeel uitmaakte van het Sint-Fredericus Liefdesgesticht, voor veel geld gerestaureerd door Leeuwarder Corporatie Patrimonium en daarna geschonken aan de Gemeente Leeuwarden. Lange tijd stond het op het hoekje naast de Blokhuispoort. Door de herindeling van dat gebied was er geen plek meer. De foto's die wij onder ogen kregen toonden het torentje op zijn zijde liggend in een weinig deplorabele staat. Zo ga je niet om met erfgoed! En we stelden met succes schriftelijke vragen. In de antwoorden konden we lezen dat "van mening zijn dat we een goede plek te hebben gevonden voor herplaatsing en zullen zorgen dat de torenspits daar in ere wordt hersteld."

Het torentje zal geplaatst worden in het buurtschap De Klamp waar aan het centrale dorpspleintje met de plaatsing "een extra dimensie toe en legt een link met de bestaande stad, terwijl duidelijk is dat het een toevoeging is", aldus te lezen in de beantwoording. Op de vraag wanneer werd geantwoord dat "De eerste fase van De Klamp wordt in het najaar van 2018 bouwrijp gemaakt. Vanaf midden 2019 kan de spits van het arkeltorentje geplaatst worden."

Tot op heden hebben we nog geen uitnodiging ontvangen voor de feestelijke herplaatsing, maar we houden onze vinger aan de pols.

Nog voor Buma als burgemeester in beeld was, hadden wij ons vizier op de Buma State laten vallen. Gealarmeerd door -wederom- de deplorabele staat gingen we op onderzoek uit. In dezelfde tijd verscheen een noodkreet van Heemschut Frysl^an over het achterstallige onderhoud en het uitblijven van de renovatie. Ook hierover stelden we schriftelijke vragen.

Ondertussen bleek de koers van het tot stand komen van de nieuwe Erfgoednota een spannend traject. Er werd gekozen voor een Erfgoed Agenda in plaats van de oldfashion vorm. Een meer eigentijdse vorm waarbij inbreng van onderop centraal stond, er tal van bijeenkomsten werden georganiseerd en het uitgangspunt om tot een levend document te komen even wennen was.

Na de Startnotitie Erfgoedagenda van de toekomst in mei 2019 is er op 17 september 2019 een brainstormsessie georganiseerd voor de raad in De Fabriek in Wergea. Tijdens deze brainstormsessie is input geleverd voor de "Erfgoedagenda van de toekomst". Daarnaast werd gevraagd om ook de maatschappelijke betrokkenen en belanghebbenden op het gebied van erfgoed bij het opstellen van de "Erfgoedagenda van de toekomst" te betrekken.

Met  het  thema  'Alles  is  erfgoed,  en  erfgoed  is  van  iedereen'  zijn  vervolgens  een  5-tal meepraat-sessies  voor  maatschappelijke  organisaties  en  belanghebbenden  georganiseerd. Deze sessies vonden plaats in Jelsum, Baard (december 2019), Jirnsum en twee in Leeuwarden(januari  en  februari  2020).  Alle  historische  verenigingen,  dorpsbelangen,  wijkpanels  en  een aantal andere organisaties en vertegenwoordigers die, op wat voor manier dan ook, met erfgoed annex zijn, waren uitgenodigd. De laatste bijeenkomst in Leeuwarden was een speciale sessie met  alleen  studenten  van  NHL  Stenden  en  een  paar  docenten.  Samen  met  algemene maatschappelijke  ontwikkelingen,  rijkskaders  en  de  input  vanuit  de  meepraatsessies  is  het visiedeel van de Erfgoedagenda van de toekomst tot stand gekomen.

In de motie die we in juli 2019 indienden tijdens de begrotingsbehandeling samen met D66, PvdA en FNP indienden konden we ons punt waar wij uit de samenleving volop geluid over kregen! Afgelopen week werd duidelijk dat het college dit afschaffen van leges op zonnepanelen en andere duurzame installatie kwijtschelden bij beschermde en monumentale panden zoals in Apeldoorn gebeurt ziet zitten. In de brief die hierover in augustus verscheen lezen we: "Om eigenaren van panden in beschermde gezichten en van 

monumenten tegemoet te komen bij het verduurzamen van hun pand, kan hetvoorstel worden gedaan om de leges voor het plaatsen van zonnepanelen op monumenten en in beschermde gezichten per 2021 af te schaffen. Dit zou dan meegenomen kunnen worden bij de vaststelling Legesverordening 2021.  

Het voorstel tot afschaffen van leges voor het plaatsen van zonnepanelen op monumenten en in beschermde gezichten heeft een beperkte invloed op de financiële opbrengsten, en daarmee de kostendekkendheid, van de gemeente Leeuwarden."

Terwijl ik dit schrijf zitten we midden in de behandeling in de raad van de Erfgoedagenda. Maar in de raadszaal zit niet ik, maar mijn collega Pim Astro. 

Omdat in de loop van de tijd mijn portefeuille werd uitgebreid met onder andere Wmo, bleek Erfgoed toch een wat eenzaam eilandje in mijn portefeuille. Ik bemerkte dat ik niet altijd de tijd en energie erin kon steken die het nodig had.

Ondertussen kwam Erfgoed wel aan bod in bestemmingsplannen of in relatie tot wonen en groen maar deze zaken waren vaak in handen van Pim Astro.

Dit alles heeft mij doen besluiten om Pim  -die als tweede woordvoerder wel altijd meekeek- te vragen om dit portefeuille onderdeel over te nemen. Dus dit schrijven is ook een beetje afscheid nemen...

Langs deze weg even speciale dank aan Tom Sandijck die mij altijd bijstond met raad en advies. Ook dank aan de beleidsadviseur (en tevens oud studiegenoot van mij) Leo van der Laan en de voorzitter van de Leeuwarder Historische Vereniging Aed Levwerd met wie ik vele uurtjes heb volgepraat!

Femke Molenaar

In tal van gemeenten die zijn aangesloten bij de Coalition of the Willing is 4 juni 2020 een demonstratie gehouden. Leeuwarden heeft zich door een aangenomen motie eveneens aan deze coalitie verbonden. Met de Hashtags #500kinderen, #weeswelkom! en #Keerhettij gaven demonstranten in Leeuwarden stilzwijgend een stem aan het opvangen van vijfhonderd kinderen en het veranderen van het kabinetsbeleid. Muzikant Amon Dos Santos ondersteunde met zijn gitaar en zijn toepasselijke nummers de demonstratie op de Leeuwarder Lange Pijp.

De situatie in de vluchtelingenkampen in Griekenland wordt al lange tijd als inhumaan en onhoudbaar betiteld door diverse organisaties. In deze kampen zitten ook veel alleenreizende kinderen die in een mogelijk nog kwetsbaardere positie zitten. Inmiddels hebben tien landen uit de Europese Unie en Zwitserland een start gemaakt om een deel van deze kinderen uit de vluchtelingenkampen te halen en een plek te geven in hun land. Onze regering heeft echter het standpunt ingenomen dat wij niet helpen om een deel van deze kinderen een plek te geven in ons land.

In maart namen PvdA, D66, CU, PvdD en PAL GroenLinks een initiatief om ook Leeuwarden zich te laten uitspreken tegen dit Rijksbeleid. Het was een stevige discussie in de raadszaal, maar met een meerderheid is de motie aangenomen. Klik hier om de behandeling van de motie terug te kijken.

In navolging daarop deden de woordvoerders van deze partijen in een indringende videoboodschap de volgende oproep aan het kabinet:

Kabinet: toon solidariteit in Europa, ook met kinderen op de vlucht

Griekenland zond acht maanden geleden een noodkreet naar alle lidstaten van Europa; alstublieft, help 2500 alleenreizende kinderen, door hen in veiligheid op te nemen. Kinderen uit Syrië en Afghanistan die zonder familie vastzitten in overvolle vluchtelingenkampen. Een noodkreet die door de coronacrisis alleen maar urgenter is geworden; de situatie in de kampen is potentieel catastrofaal.

Meer dan tien lidstaten en Zwitserland hebben de hulpvraag gehoord en gehonoreerd. De evacuatie onder aanvoering van de Europese Commissie is begonnen en de eerste kinderen zijn vorige week overgebracht naar Luxemburg en Duitsland. Nederland moet hun voorbeeld volgen.

Wij roepen het kabinet op: Help deze kleine groep kinderen. Wees solidair met de Grieken. En wees solidair met de tien landen die al meehelpen.

Op de Lange Pijp stonden deze raadsleden op 4 juni samen met een aantal partijgenoten, betrokken burgers, activisten en een muzikant als onderdeel van dit landelijke protest. Dat wij daarin inmiddels sterk staan blijkt wel uit de opvallende groei die The Coalition of the Willing doormaakte. Wat begon met een paar gemeentes is inmiddels uitgegroeid tot ruim 120 gemeentes en zelfs drie provincies die zich hebben aangesloten in het verzet tegen het inhumane rijksbeleid.

Er wordt in de Leeuwarder raadszaal regelmatig gesteld dat wij als gemeenteraad niet over Rijksbeleid zouden gaan, maar daar heb ik als raadslid altijd anders over gedacht. Met mijn eerste motie in mijn maidenspeech riep ik al op om ons uit te spreken tegen het Rijksbeleid inzake het terugsturen van Afghanen. Stiekem hoop ik dat de opstand tegen dit inhumane kabinetsbeleid steeds breder klinkt en dat de opstand vanuit steeds meer gemeentes en provincies aantoont dat je altijd kunt ageren tegen onrecht welke positie of rol je ook hebt!

Femke Molenaar, raadslid PAL GroenLinks

De Leeuwarder gemeenteraad heeft het maandagavond 9 maart het ambitiedocument Mobiliteit 2019 – 2050 en het visiedocument Leeuwarden Spoorzone, Stad van de toekomst besproken. De twee documenten bevatten waardevolle uitgangspunten voor een gezonde en duurzame ontwikkeling van onze mooie gemeente en zijn goed ontvangen in de raad.

Deze winter presenteerde het college van burgemeester en wethouders het ambitiedocument Mobiliteit 2019-2050 en het visiedocument Leeuwarden Spoorzone, Stad van de Toekomst waarin de plannen van het college over de mobiliteit voor de korte, middellange en lange termijn en de beoogde aanpak van de Spoorzone worden toegelicht. Enkele speerpunten van deze document zijn de fiets op 1 en het spoor op -1.

De fractie van PAL GroenLinks heeft een aantal ambities die wij binnen de horizon van de visie van het college graag verwezenlijkt willen zien. Wij zijn voorstander van het fossielvrij maken van de mobiliteit in onze gemeente en het autoluw maken van de binnenstad. Wij denken dat onze binnenstad nog mooier en prettiger kan worden door deze ambities werkelijkheid te maken. Immers, het fossielvrij maken van mobiliteit en het weren van auto's uit de binnenstad leidt onder andere tot minder uitstoot van fijnstof en meer ruimte voor beweging en daardoor een andere beleving van de binnenstad.

Mede namens de fracties van de PvdA en D66 heeft onze fractievoorzitter Evert Stellingwerf daarom maandagavond twee moties ingediend om deze doelstellingen op te nemen in het ambitiedocument Mobiliteit 2019-2050. Een meerderheid van de gemeenteraad deelt onze duurzame ambities en steunde de moties.

Tevens deed wethouder Friso Douwstra de toezegging aan de gemeenteraad dat voorstellen over het verplaatsen van het spooremplacement eerst worden voorgelegd aan de raad. De verplaatsing van het spooremplacement biedt wat ons betreft veel kansen voor het ontwikkelen en vergroenen van het binnenstedelijk gebied. Aan de andere kant kunnen door de verplaatsing ook nieuwe problemen ontstaan, dus eerst moet grondig worden onderzocht welke voor- en nadelen hier aan verbonden zijn.