Poliflw

Wie had een jaar geleden kunnen denken dat we in Utrecht in 2020 te maken zouden hebben met een gezondheidscrisis en een economische crisis die hun weerga niet kennen. Dat veel Utrechters onzeker zijn over de gezondheid van zichzelf en hun naasten, over hun werk, hun bedrijf, hun inkomen en over activiteiten als school, sport, cultuur en vriendenbezoek die een half jaar geleden nog zo normaal waren. Dat we als gemeenteraad in grote onzekerheid zouden verkeren over zowel de inkomsten als de uitgaven in het lopende begrotingsjaar en de jaren erna. Een situatie die we nog niet eerder hebben meegemaakt. En waarin we allemaal zoekende zijn naar de juiste weg.

Ook dit debat is zoeken. In plaats van over concrete voorstellen, gaat dit debat over hoe, als het ware met welke bril, wij naar de huidige crisis en het herstel kijken. Wat zijn onze toetsstenen als we straks keuzes moeten maken. Voor GroenLinks is dat duidelijk: we moeten blijven investeren om uit de crisis te komen en de weg uit deze crisis is solidair en duurzaam.

Blijven investeren

GroenLinks is ervan overtuigd dat we alleen goed uit deze crisis komen als we niet in de bezuinigingsreflex schieten, maar blijven investeren. Wij willen bij de begroting niet alleen kijken hoe we de koek anders gaan verdelen, maar uitdrukkelijk ook hoe we de koek groter kunnen maken. Daarom volle steun voor de keuze in de kaderbrief om ruimte te maken voor het investeren in de stad door onze spelregels te versoepelen. Zoals in de commissie al aangegeven, verwachten we wel een concreet voorstel over hoe lang en in welke stappen deze versoepelingen gelden.

Solidair uit de crisis

De huidige crisis legt de verschillen die er in onze samenleving al waren, keihard bloot. Niet alleen dat, de crisis maakt die verschillen groter. Allereerst als het gaat om gezondheid: ouderen en kwetsbare mensen lopen de grootste risico’s. Maar ook als het gaat om werk en inkomen: jongeren met onzekere contracten verliezen als eerste hun baan en mensen die al krap zitten, komen nog dieper in armoede of schulden terecht. Voedselbanken kunnen de vraag niet meer aan, maatschappelijke organisaties houden met moeite het hoofd boven water en juist de kleine middenstanders en kleine culturele makers krijgen de grootste klappen. Leerlingen die al op achterstand stonden, raken nog verder achterop. Investeren in eerlijke kansen is de laatste decennia nog nooit zo belangrijk geweest.

 Concreet betekent dit voor GroenLinks het volgende:

Geen Utrechter zakt door het ijs: bestaanszekerheid is absolute prioriteit. In de kaderbrief wordt een viertal punten genoemd die van belang zijn voor de keuzes richting begroting. Omdat het vier ongelijksoortige en daarmee onvergelijkbare pakketten zijn, is hierin geen prioriteit aangebracht. Toch heeft voor GroenLinks het versterken van bestaanszekerheid absolute prioriteit. Wij dienen daarom een motie in die dit uitspreekt. Voorrang voor echt essentiële voorzieningen In de commissie spraken wij al onze verbazing uit dat in de kaderbrief bij essentiële voorzieningen wel horeca en evenementen worden genoemd, maar niet bijvoorbeeld daklozenopvang, buurthuizen, zorg, welzijnswerk, dagbesteding, de voedselbank, kortom de sociale basis in de buurt. Inmiddels hebben we een brief ontvangen waarin in elk geval welzijnswerk wel wordt genoemd. Echter, ook voorzieningen als voedselbanken, Dress for Succes, zorgorganisaties en dagbesteding hebben door corona te maken met extra regels, extra kosten, extra of juist minder toeloop, minder inkomsten, kortom met allerlei problemen die hun activiteiten of zelfs hun voortbestaan bedreigen. Wij willen dat zeker dit soort voorzieningen, de sociale basis in de buurt, op orde blijven. Dat vinden wij vele malen belangrijker dan bijvoorbeeld het automatisch aanvullen van het evenementenfonds. Graag een reactie van het college. Blijf investeren in betaalbaar wonen Ook de wooncrisis kan door corona nog erger worden dan die nu al is. Zeker als investeringen wegvallen of bouwprojecten worden uitgesteld. GroenLinks wil dat we blijven werken aan het oplossen van het woningtekort, door het naar voren halen van investeringen in woningen en de daarvoor benodigde mobiliteit. Daarbij willen we graag de toezegging dat we niet alleen investeren ten guste van marktpartijen, maar dat juist bewonersinitiatieven een kans krijgen en in positie worden gebracht. Ook willen we een toezegging van de wethouder dat we voortaan wekelijks de intentiedocumenten voor woningbouw ontvangen, bijvoorbeeld in een map op ibabs. Zo houden we als raad het overzicht over de hopelijk voortvarende woningbouw. Investeer in jongeren Een van de groepen die extra hard getroffen worden door de crisis, zijn jongeren. Veel jongeren verloren hun stage, leerwerkplek of baan en zitten nu zonder werk of kunnen niet verder met hun opleiding. Als we daar nu niets aan doen, kweken we een verloren generatie. Daarom wil GroenLinks, net als een aantal andere partijen, een crisisaanpak en staan wij onder een motie die hierover later door D66 zal worden ingediend Duurzaam uit de crisis

De coronacrisis heeft een enorme impact op de levens van mensen en op de economie. Ook GroenLinks wil daar liever vandaag dan morgen verandering in brengen. Dat betekent niet dat we volledig terug willen naar hoe het was. We kunnen deze crisis juist gebruiken om dingen anders te gaan doen. Want ondanks alle ellende, heeft de coronacrisis ook een aantal zaken positief beïnvloed. Zoals minder auto- en vliegverkeer, meer thuiswerken, verbetering van virtuele vergadermogelijkheden en betere digitale dienstverlening. En door minder autoverkeer ook schonere lucht en minder geluidsoverlast. Deze positieve punten kunnen we behouden. Zeker omdat er naast de coronacrisis nog twee andere crisissen gaande, waarvan de gevolgen ook voor de inwoners van Utrecht op termijn vele malen dieper en ingrijpender zullen zijn. Ik heb het dan over de klimaatcrisis en de biodiversiteitscrisis. We moeten de huidige wederopbouw aangrijpen om ook die crisissen het hoofd te bieden. Dit zegt niet alleen GroenLinks, zowel landelijk als lokaal, maar was ook het advies vorige week van het Planbureau voor de Leefomgeving. De weg uit de crisis is groen. Concreet betekent dit:

Koppel werkgelegenheidsambities aan duurzaamheidsambities: Het college wil investeringen naar voren halen om werkgelegenheid te stimuleren en bijvoorbeeld klimaatverandering versneld aan te pakken. Dat klinkt goed, maar door veel prioriteiten en steeds andere formuleringen is het onduidelijk welke keuzes er gemaakt zullen worden. Terwijl investeren in duurzaamheid en investeren in werkgelegenheid ook een win-winsituatie kunnen zijn. GroenLinks stelt duurzaam herstel centraal en staat daarom onder een motie die D66 hierover zal indienen. Blijf investeren in schone energie, gezonde lucht en duurzame mobiliteit Eerder gaf ik al aan dat wat GroenLinks betreft het college moet blijven investeren in het bouwen van betaalbare woningen. Bij een duurzame weg uit de crisis betekent dit automatisch dat je ook blijft investeren in schone energie en duurzame mobiliteit. Graag een bevestiging van het college.

Voorzitter,

Dit brengt mijn betoog van de kaderbrief naar een aantal concrete stukken die wij ook bespreken vandaag: het Meerjarenperspectief Ruimte en het Meerjarenperspectief vastgoed. Hierover een aantal concrete punten:

Meerjarenperspectief Ruimte

Parkeerrayons

Bij het Meerjarenperspectief Ruimte stellen we ook altijd eventuele wijzigingen aan de gebiedsindeling voor betaald parkeren vast. Op verzoek van de ChristenUnie, PvdA en GroenLinks heeft het college vijf bewonersvoorstellen tot wijziging van de indeling beoordeeld. Over één voorstel, de Bijleveldstraat en omgeving, was het college negatief. Op verzoek van GroenLinks heeft het college een nieuwe variant van de bewoners beoordeeld en wel positief bevonden. Daarom een amendement om deze wijziging ook door te voeren.

Westelijk Stadsboulevard

Een ander belangrijk punt in het Meerjarenperspectief Ruimte is de toevoeging van middelen om de Westelijke stadsboulevard snel uit te kunnen voeren. Een van de belangrijke onderdelen van dit project, de herinrichting van de Majellaknoop en het Fris Alternatief, moet wachten tot duidelijk is wat er gaat gebeuren me de woningen aan het Thomas a Kempisplantsoen.

GroenLinks zou het zonde vinden als dit onderdeel vertraging oploopt. Herontwikkeling van het Thomas a Kempis-plantsoen leidt bovendien tot meer en betere betaalbare woningen in Utrecht. Daarom een motie om het college aan te moedigen er alles aan te doen om deze herontwikkeling te versnellen.

Rest Noordwest

De Westelijke stadsboulevard kan niet los gezien worden van de rest van het verkeer in Utrecht West en Noordwest. Na een uitgebreide studie naar netwerkeffecten in Noordwest, is het college met een reeks ingrepen gekomen die ervoor zorgen dat de Amsterdamsestraatweg gedeeltelijk opnieuw ingericht kan worden, het aantal vervoersbewegingen op het Lombokplein tot 15.000 beperkt kan worden en de Votulast-route verbetert. Allemaal zaken waar GroenLinks blij mee is en die verschillende bewonersgroepen zien als vooruitgang. Maar GroenLinks deelt met die groepen de teleurstelling dat de er niet meer mogelijk is gebleken.

GroenLinks wil nu vooral doorpakken en geen nieuwe, langlopende studies. Wel willen we dat het college zich bij de uitwerking maximaal inspant om te kijken of toch een hogere ambitie haalbaar is, door middel van aanvullende maatregelen. Denk aan het informeren van omwonenden over wenselijke routes, het aanmoedigen van andere modaliteiten en het ontmoedigen van autogebruik. Daarom de volgende motie.

Meerjarenperspectief Vastgoed

Ook dit keer worden weer miljoeneninvesteringen met het meerjarenperspectief  vastgoed ter goedkeuring aan de raad voorgelegd met heel weinig informatie. Goed dat na de commissie al wat extra informatie is toegestuurd, maar we hadden dat liever gelijk gehad. Het kan en moet echt beter. Dat is ook de aanbeveling van de accountant en van de raadsadviseurs. We roepen het college op alle aanbevelingen van de raadstoets voortvarend uit te voeren!

Voorzitter, ik rond af:

GroenLinks kiest richting begroting voor blijven investeren. Daarbij heeft bestaanszekerheid voor ons absolute prioriteit. Verder kiest GroenLinks voor een solidaire en duurzame weg uit de crisis. Voorstellen die in deze richting passen, zullen wij vandaag steunen. Waarbij wel geldt dat we de uiteindelijke afweging dit jaar pas echt bij de begroting kunnen maken.

Raadstoets

En helemaal tot slot wil ik namens de hele raad graag nog een motie indienen die de conclusies van de raadstoets vastgoed verankert. Ik wil de raadsrapporteurs Julia Kleinrensink, Rick van der Zweth en Eva Oosters enorm bedanken voor het vele werk dat zij in deze raadtoets hebben gestoken en ook de accountant bedank ik voor de ondersteuning hierbij.

 

Naar aanleiding van de Black Lives Matter protesten debatteerde de Utrechtse gemeenteraad donderdagochtend over het bestrijden van racisme en discriminatie.

Politieke partijen gaven het stadsbestuur alvast ideeën mee voor de nieuwe anti-discriminatie agenda van de gemeente Utrecht. Dankzij GroenLinks worden een slavernijmonument en specifieke aandacht voor vrouwen van kleur onderdeel van de nieuwe agenda. GroenLinks raadslid Melody Deldjou Fard diende deze voorstellen in samen met PvdA, SP, D66, VVD, ChristenUnie, Student &Starter en DENK. Melody Deldjou Fard: “Discriminatie is een pijnlijk en complex onderwerp. Niet voor niets gingen zoveel Utrechters – zwart en wit – samen de straat op om te demonstreren. Nu is het aan de politiek om hierover met Utrechters in gesprek te gaan. En keuzes te maken voor goed en effectief beleid.”

Aandacht voor vrouwen van kleur

Voor het maken van de anti-discriminatieagenda vraagt de gemeente Utrechters hun mening te geven via stadsgesprekken. GroenLinks vindt het belangrijk dat alle mensen waar het over gaat gehoord worden. En dat de gemeente in het bijzonder pro-actief op zoek gaat naar de stem van de Utrechtse meiden en vrouwen van kleur. Melody Deldjou Fard: “Vrouwen van kleur hebben te maken met meerdere vormen van discriminatie. Door racisme én seksisme kunnen ze dubbel op achterstand raken. We moeten ervoor zorgen dat ook de schoonmaakster met drie kinderen de kans krijgt om mee te praten.”

Slavernijmonument

Op initiatief van GroenLinks en D66 in de Tweede Kamer wordt 2023 een herdenkingsjaar voor 150 jaar afschaffing van de slavernij. Wat GroenLinks betreft gaat Utrecht dit vieren met een rijk aanbod aan voorstellingen, debatten, aandacht in het onderwijs en de onthulling van een slavernijmonument. Melody Deldjou Fard: “Veel bewoners en organisaties, waaronder de PvdA, zetten zich al jarenlang in voor een Utrechts slavernijmonument. Zulke symbolen zijn belangrijk om onze gezamenlijk geschiedenis en de pijn te erkennen. Mooi dat zoveel partijen hier samen met de stad de schouders onder willen zetten.”

De cultuursector is hard getroffen door de coronacrisis. Vorige week kwam het kabinet met een steunpakket 300 miljoen voor grote gezelschappen, concertzalen en theaterpodia. GroenLinks mist daarnaast aandacht en oplossingen voor de culturele makers en kleine spelers. Raadslid Melody Deldjou Fard stelt hierover samen met PvdD, Student en Starter, D66, PvdA en SP vragen aan het college.

Melody Deldjou Fard: “Ik heb veel culturele makers en kleine spelers gesproken die hard geraakt worden en zich zorgen maken over hoe ze na de crisis weer aan het werk kunnen. Ook zij verdienen aandacht en passende oplossingen.” Voor theater en dans is het nu bijvoorbeeld niet mogelijk om te repeteren. Zij hebben na de crisisperiode meer tijd nodig om producties te maken.

In Amsterdam is recentelijk een ‘snelloket’ geopend voor actuele kunstprojecten, zoals virtuele tours, podcasts en kunst op afstand. Melody Deldjou Fard: “Zo’n snelloket biedt mogelijkheden voor kunst in corona tijd. En wat ons betreft mag dit in Utrecht breder. Zodat culturele makers en kleine spelers die geen meerjarige subsidie ontvangen nu al aan de slag kunnen met projecten voor direct na de crisis.”

De partijen vragen het college of er mogelijkheden zijn voor een loket in Utrecht en of zij nog andere oplossingen ziet om de culturele makers en kleine spelers te steunen.

Een meerderheid van de Utrechtse politiek wil meer duurzaamheidseisen stellen aan nieuwe bedrijven die zich in de stad willen vestigen. GroenLinks, D66, Student & Starter en ChristenUnie stellen hierover vandaag vragen aan het college.  

De Utrechtse fracties van GroenLinks, ChristenUnie, D66, PvdA, S&S, PvdD, SP en DENK maken zich zorgen over de escalatie van de vluchtelingencrisis op de grens tussen Griekenland en Turkije. Donderdag vragen ze het college zich uit te spreken voor het in Utrecht opvangen van een deel van de vijfhonderd kinderen, die nu zonder familie of toekomst vastzitten in onveilige kampen.  

De partijen gaan hiermee in op de oproep van samenwerkende hulporganisaties (Stichting Vluchteling, VluchtelingenWerk Nederland en Defence for Children) aan gemeenten om gezamenlijk leiderschap en solidariteit te tonen met de alleenstaande kinderen op de Griekse eilanden. GroenLinks raadslid Fred Dekkers: “In de overbevolkte kampen proberen vluchtelingen onder erbarmelijke en beschamende omstandigheden te overleven. Kinderen zijn extra kwetsbaar en verdienen onze bescherming.”

Naast het opvangen van een deel van de vijfhonderd kinderen, vragen de partijen het college om bij de regering aan te dringen op ingrijpen om de escalatie te doorbreken. Utrecht staat hierin niet alleen. Ook in andere grote steden en in het buitenland, zoals Berlijn, neemt de lokale politiek initiatieven om op te roepen tot effectief ingrijpen en zelf vluchtelingen welkom te heten.

Wake

Veel Utrechters maken zich zorgen over de escalatie. Woensdagavond 4 maart verzamelden zich op initiatief van New Neighbours zo’n 300 Utrechters op het Domplein voor een wake, om zich zo solidair te tonen met de vluchtelingen en schaamte uit te spreken voor de Europese Unie en de nationale regeringen die onvoldoende doen.

Een meerderheid van de gemeenteraad wil dat Utrecht in navolging van Amsterdam de tweede stad wordt die een woonplicht invoert voor nieuwbouw. GroenLinks, D66, PvdA, ChristenUnie en CDA stellen hierover donderdag vragen aan het college.

Woonplicht betekent dat kopers van nieuwbouw zelf in het huis moeten wonen. GroenLinks raadslid Floor de Koning: “Met deze maatregel willen we de enorm gestegen verkoopprijzen van woningen beteugelen en starters meer kansen bieden. Zij hoeven dan minder te concurreren met beleggers, die woningen opkopen en doorverhuren. Woonplicht is een zware maatregel, maar wel een die nodig is om de wooncrisis aan te pakken.”

De Utrechtse gemeenteraad heeft al vaker de wens uitgesproken om maatregelen te nemen voor meer betaalbare koopwoningen. In reactie op de mondelinge vragen gaf het college aan binnenkort met voorstellen te komen om het ‘kopen om te verkopen’ in te dammen. En het waar mogelijk nu al een woonplicht op te leggen bij nieuwbouw. Bijvoorbeeld bij nieuwbouwprojecten Leeuwesteyn en de Merwedekanaalzone.  

Uitzonderingen

De partijen willen wel dat specifieke uitzonderingen op de woonplicht mogelijk blijven. Bijvoorbeeld de mogelijkheid om te verhuren aan directe familie of wanneer iemand een tijdje in het buitenland woont.  

In Amsterdam heeft de politie afgelopen week geconstateerd dat het aantal ernstige ongevallen met snorfietsen sinds de verplaatsing naar de rijbaan fors is gedaald. GroenLinks en D66 pleiten in Utrecht al lange tijd voor de verplaatsing van de snorfiets naar de rijbaan en stellen hierover vragen aan het college.

GroenLinks raadslid Thijs Weistra: "De cijfers uit Amsterdam klinken veelbelovend. De verplaatsing blijkt naast minder vieze uitstootgassen bij het fietsstoplicht, ook te leiden tot veiligere fietspaden en minder ongelukken met snorfietsen. Dat is goed nieuws voor snorfietsers en andere weggebruikers. Op naar groen licht voor onze lang gekoesterde wens!"

Op initiatief van GroenLinks en D66 is het college al enige tijd bezig met de uitwerking van de plannen om de snorfiets naar de rijbaan te verplaatsen. Dit duurt echter langer dan verwacht. Belangrijk reden voor deze vertraging lijkt de weerstand van nood en hulpdiensten, omdat zij vrezen voor de veiligheid.

Sinds de snorfiets in Amsterdam naar de rijbaan is verplaatst telde de politie telde tien ernstige ongelukken met snorfietsen tussen april en augustus. In dezelfde periode vorig jaar waren er 53 ernstige ongevallen. GroenLinks en D66 willen weten hoeveel ongelukken er op dit moment met snorfietsen zijn en vragen de wethouder of de cijfers uit Amsterdam doorslaggevend zijn om groen licht te geven voor de verplaatsing.