Poliflw

Het onderwijs verdient beter en daarom steunt GroenLinks de acties van het stakende onderwijspersoneel van harte. ‘De coalitie kan niet blijven roeptoeteren dat het zo geweldig is dat ze anderhalf miljard euro extra hebben geïnvesteerd. Het is een heleboel geld, maar niet genoeg om de crisis in de sector te beteugelen’, aldus Kamerlid Lisa Westerveld.

Met meer geld voor kleinere groepen en een ambitieus plan om de loonkloof tussen primair en voortgezet onderwijs te dichten, zou minister Slob de sector een heel eind de goede richting in kunnen sturen. Daarnaast moet hij het passend onderwijs nu echt passend maken door werkdrukbeteugeling te eisen via meer en betere ondersteuning op de werkvloer. Westerveld: ‘Via zulke maatregelen worden ook de 83 duizend mensen die ondanks een lesbevoegdheid niet voor de klas staan weer naar het onderwijs gelokt. Die zijn nu afgehaakt omdat in de eerste plaats de werkdruk te hoog is ze en daarnaast – terecht – vinden dat ze niet genoeg verdienen.’

Helaas blijven de coalitiepartijen trots tamboereren op de extra middelen en verschuilen zich achter het regeerakkoord als door vakbonden of partijen als GroenLinks wordt vastgesteld dat er meer nodig is.

Westerveld: ‘VVD, CDA, D66 en ChristenUnie lijken soms vergeten dat dit probleem vraagt om een marathonmentaliteit. Nu zijn ze flitsend uit de startblokken gekomen om vervolgens langs de weg te gaan zitten blazen. Terwijl ze niet eens halverwege zijn. Als je dan zegt dat de finish pas vele kilometers verderop ligt, krijg je verontwaardigde reacties in de geest van “zie je niet hoe hard we gingen?” Het doel is intussen wel uit zicht.’

Dat de middelen beperkt zijn en de crisis in de publieke sector niet alleen het onderwijs raakt maar ook sectoren als de zorg of defensie, maakt het probleem complex. ‘Iedereen snapt best dat het gezond krijgen van de onderwijsarbeidsmarkt niet in een vloek en een zucht is geregeld. Daar gaan jaren overheen. Maar onderken dat gewoon en doe niet of er nu genoeg gebeurt, zoals de VVD. Of bluf er geen half miljard aan investeringen bij door te doen of onderhoud aan monumenten het onderwijs ten goede komt, zoals D66.’

Volgens GroenLinks zou het ook helpen als de bekostiging op de schop gaat. Zo moeten de bekostigingsregels zo worden aangepast dat het onmogelijk wordt geld dat is bedoeld voor personeel in te zetten voor bijvoorbeeld gebouwen, tenzij daar toestemming voor is gegeven door de medezeggenschapsraad. En er moet een rem komen op de reserves: onderwijsbreed staat er 16 miljard euro op de bank. Zeven miljard euro daarvan was bedoeld voor het funderend onderwijs.

‘Ik snap best dat besturen soms geld moeten reserveren voor vastgoedonderhoud of een duur ict-systeem,’ zegt Westerveld. ‘Maar dit soort reserves voedt de suggestie dat het onderwijs het geld nu al niet op krijgt. Daarom moet het ministerie van OCW aan de slag met een maximale reserve. Een structurele oplossing voor het lerarentekort is dat uiteraard niet: een spaarpot kun je maar één keer legen. Maar je kunt er wel een begin mee maken.’

Overwerkt onderwijspersoneel, bomvolle klassen, thuiszittende zorgleerlingen en bezorgde ouders: wie de situatie in het passend onderwijs aanschouwt, vraagt zich af hoe het mogelijk is dat 238 miljoen euro van het geld dat bestemd is voor passend onderwijs op een spaarrekening staat. Wat GroenLinks betreft zorgt minister Slob dat deze middelen zo snel mogelijk worden ingezet in de klas.

De Kamer debatteert vandaag met minister Slob over passend onderwijs, het systeem dat moet regelen dat scholieren met een zorgvraag zo veel mogelijk in een reguliere schoolklas worden opgeleid. Daartoe werken scholen op regionaal niveau met elkaar samen. ‘Op zich is dat logisch, maar vorige kabinetten hebben bedacht dat er officiële samenwerkingsverbanden moeten worden opgericht. Waarmee er in feite een extra laag bureaucratie op het onderwijs wordt gelegd’, zegt GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld. 

Westerveld begrijpt best dat scholen geld in kas houden voor onvoorziene kosten, maar in het onderwijs is sparen intussen tot kunst verheven. ‘Als je de reserves van alle schoolbesturen bij elkaar optelt, kom je tot de som van bijna 16 miljard euro. Dat is al niet uit te leggen. Als dan vervolgens blijkt dat de nieuwe bestuurslaag in een paar jaar 238 miljoen euro heeft opgepot, wordt het te gek. Alsof de scholen die deelnemen in samenwerkingsverbanden geen extra zorgleerling kunnen opvangen met die gespaarde miljarden.’

Ook GroenLinks ziet dat er regionale verschillen zijn. Door de verdeling van het onderwijsgeld zijn op sommige plaatsen grote tekorten. Maar dat neemt niet weg dat moet minister Slob snel met een scherpe boodschap naar onderwijsbestuurders moet die jaar na jaar geld overhouden. ‘Besteed het geld dat je krijgt aan onderwijs. Want een sector die kampt met enorme personeelstekorten, een te hoge werkdruk en een lage beloning vindt ons aan zijn zijde. Maar het is niet uit te leggen dat veel geld blijft liggen.’

Meer ruimte voor pragmatisme is zeer gewenst, stelt Westerveld. ‘Als een samenwerkingsverband lekker loopt zullen we de laatste partij zijn die in de weg gaat zitten. Maar ik zou niet weten waarom we het onderwijs zouden verbieden passend onderwijs op een andere manier te organiseren.’