Poliflw

Het kinderhartcentrum zou verdwijnen uit het Noorden. Er werd een fakkeltocht aangekondigd. Meer dan 10.000 van u waren daarbij aanwezig. Omdat u niet serieus genomen werd. Er werd niet naar u geluisterd. Dat was minder dan twee jaar terug.

Op 10 januari 2022 begon ik als staatssecretaris. Ik trof een harde overheid die mensen tegen de muur duwde. Een overheid die alle juridische middelen aangreep om gelijk te krijgen. Die slecht communiceerde. Die afspraken niet na kwam. Waar je geen gehoor kreeg.

We zijn bijna twee jaar verder. Woensdag maakt u een keuze voor de toekomst. Denk dan nog eens terug. Nu is de gaskraan dicht. Er wordt geen hoger beroep tegen burgers meer ingesteld. Het kinderhartchirugiecentrum blijft. Er is weer perspectief.

Maar het is nog niet klaar. Niet voor u, er is nog genoeg te doen. Ik doe u geen enkele belofte. Niet alles zal in één keer goed gaan. Maar we kunnen wel verder gaan op het ingeslagen pad.

Vertrouwen is de houding van een goede bestuurder. Die vertrouwen geeft, luistert en doet.

Zodat de overheid naast u staat. Daarom vraag ik woensdag weer

uw vertrouwen.

Stem D66,

Hans Vijlbrief

In Nederland vindt conversietherapie nog altijd plaats. Slachtoffers ondergaan bijvoorbeeld herhaaldelijke gebedssessies of moeten deelnemen aan speciale kampen om te ‘genezen’ van homoseksualiteit. Daar moet een einde aan komen, vinden politieke partijen van links tot rechts.

D66-Tweede Kamerlid Jeanet van der Laan: ‘In Nederland moet iedereen zichzelf kunnen zijn. Dit soort therapieën horen niet thuis in ons vrije land. De gevolgen van dit soort praktijken voor slachtoffers zijn groot. Mensen lopen hun leven lang rond met een trauma. Daarom ben ik blij dat we dit met zoveel partijen gaan verbieden. Ik zie uit naar het debat in de Tweede Kamer!’

VVD-Tweede Kamerlid Hatte van der Woude: ‘Jonge mensen raken beschadigd door deze middeleeuwse praktijken. Het is bizar dat dit in 2023 nog gebeurt. Daarom hebben wij deze wet geschreven, want van liefde hoef je nooit genezen te worden!’

Het wetsvoorstel kan nu worden besproken in de Tweede Kamer. Als een meerderheid het voorstel steunt, gaat de wet naar de Eerste Kamer

Ik zou hier niet staan als ik dacht dat de situatie hopeloos was. De politiek kan veel betekenen om de democratie en haar dienaars beter in bescherming te nemen.

We hebben bijvoorbeeld zo snel mogelijk een stevige Wet Politieke Partijen nodig waarbij ondemocratische partijen niet zonder gevolgen hun gang kunnen blijven gaan. De huidige zelfregulering is volstrekt onvoldoende om onze parlementaire democratie te beschermen.

Het grote publieke belang van politieke partijen rechtvaardigt regulering.

De tijd is rijp voor een verbod op doxing, het online delen van de persoonsgegevens van mensen met het doel om ze te intimideren. Het beroep van journalist, wetenschapper of politicus moet niet enkel weggelegd zijn voor waaghalzen, maar voor eenieder die wat wil betekenen voor de maatschappij.

We kunnen veel meer doen aan het temmen van techreuzen die online haat, ophef, ophitsing en desinformatie met hun algoritmes belonen. De winsten zijn voor gigantische Amerikaanse of Chinese bedrijven, terwijl wij de scherven mogen oprapen.

En om het vertrouwen in politiek en democratie in het algemeen naar een hoger niveau te tillen moet de politiek naar zichzelf kijken. Mensen verwachten van politici duidelijke keuzes in het landsbelang, een heldere uitleg als die keuze anders uitpakt dan gehoopt, en openheid over gemaakte fouten.

Ze mogen ook van politici verwachten dat ze de radicalisering en demonisering in het debat beantwoorden met ratio en overtuigde strijd. De strategie van accommoderen of negeren heeft nooit gewerkt; de grens van het acceptabele is steeds een stukje opgeschoven.

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Pieter-Jaap Aalbersberg vraagt ons om te normeren en aan de samenleving te laten zien wat de grenzen zijn.

Ook daarom sta ik hier zo uitgebreid bij stil. En ik roep alle redelijke krachten op: zwijg niet langer. Sta op. Spreek tegen. En haal die laffe afleidingsmanoeuvre ‘maak het niet groter dan het is’ nooit meer van stal.

Pieter bracht Groningen, het platteland en een flinke dosis kennis over de landbouw naar de Tweede Kamer in Den Haag. Zijn kennis deed hij als jonge student op in Wageningen en in de Verenigde Staten waar hij met een studiebeurs studeerde. Zijn aardse manier van politiek bedrijven maakte hem een bruggenbouwer. Met beide benen op de grond en het hart op de tong. Met een vooruitziende blik schuwde hij moeilijke keuzes niet. Om die vervolgens uit te leggen – al dan niet in die Groningse kroeg.

In 1977 werd Pieter lid van D66 en actief bij de werkgroep landbouw. Al snel werd hij voorzitter. Tweemaal was Pieter Tweede Kamerlid voor D66. Tussen 1981 en 1982 van korte duur en van 1989 tot 2002. Hij voerde het woord over landbouw in de context van de globaliserende wereld. Maar ook was hij voorzitter van de commissie Europese Zaken en voerde hij het woord over ontwikkelingssamenwerking en defensie.

Zijn betrokkenheid bij de boerensector was duidelijk. Dat leidde soms tot schuring. Tussen de boeren in Groningen en de politiek, maar soms ook tussen zijn eigen inzichten en de ideeën van de partij. Die schuring en grote betrokkenheid brachten vaak veel moois. Hij wist verschillen te overbruggen, maar uiteindelijk leidde het er helaas ook toe dat Pieter dit jaar zijn D66-lidmaatschap voor het leven opschortte.

Maar de verbinding met D66’ers bleef. Want bij Pieter stond de mens altijd voorop. Hij had bijzonder oog voor het menselijke in de politiek. Hij wist te verbroederen. In de fractie, in de partij, maar ook met collega’s van andere partijen. Zijn huis was geregeld de plek waar D66’ers samenkwamen. We herinneren Pieter als een voortreffelijke, principiële en vrolijke parlementariër. Een bescheiden mens die liever achter dan voor de schermen opereerde, maar wel zijn invloed uitoefende.

Ons gedachten zijn bij zijn vrouw Louise en zijn andere nabestaanden. We zullen hem missen.

Sigrid Kaag, partijleider

Victor Everhardt, partijvoorzitter

Jan Paternotte, fractievoorzitter Tweede Kamer

Het Fries mag dan wel met problemen kampen, de taal is nog steeds springlevend en heeft zeker toekomst. Vooral als er wordt ingezet op innovatie en samengewerkt wordt met andere minderheidstalen, denkt De Jong. “Lytse talen kinne gearwurkje oan nije lesmethoaden. Dat is ek nedich ast sjochst hoe’t it Fryske taalûnderwiis derfoar stiet. Dat spilet net allinne by it Frysk. Brussel rint altyd tige waarm foar gearwurking tusken regio’s. Ik wol de lytse talen by mekoar bringe, sa’t wy fan inoar leare kinne.”

Vorige week gaf Minister Hanke Bruins-Slot van Binnenlandse Zaken in Fryslân aan open te staan voor de ideeën van Kamerleden en ook te vinden dat het Fries niet alleen een verantwoordelijkheid is voor het Rijk. Haar uitspraken deed ze tijdens de Rede fan Fryslân, waarbij ze in Leeuwarden haar visie gaf op de Friese taal.. De Friese Commissaris van de Koning Arno Brok en een delegatie van Provinciale Staten zullen bij het debat aanwezig zijn.

De Jong heeft uit enthousiasme zijn Friese sokken alvast klaargelegd voor het debat: “It giet oan”.

Vijfentwintig jaar gelden stond ik voor het eerst als vluchteling in Nederland, en ik had niet gedacht dat ik hier vandaag zou staan. Als techneut ben ik iemand die graag gelijk de inhoud wil induiken. Ik praat dus niet graag over mezelf, maar voor deze keer bij hoge uitzondering dan toch even wel.

Helemaal vanuit Irak ben ik hier heen gekomen, met als eerst opluchting dat we nu eindelijk in een land woonden waar je jezelf mag zijn, waar je mag zeggen wat je vindt, en waar je mensen kan vertrouwen.

Van thuis, Voorzitter, heb ik twee belangrijke dingen meegekregen. Allereerst het belang van onderwijs. Want vrij zijn begint met onderwijs. Daarnaast leerde ik een spreuk: “in plaats van klagen over het donker, steek een kaars aan”. Met andere woorden, als er iets niet goed is, doe er wat aan. Vanuit deze gedachte ben ik uiteindelijk ook politiek actief geworden. Want hoe kan je beter een mooiere wereld maken voor je kinderen, dan er zelf actief aan bijdragen.

Wat ik in mijn termijn als raadslid in Utrecht heb geleerd, is dat de meeste mensen deugen. Vanuit vertrouwen werken en handelen, is het beste voor iedereen. Of zoals Immanuel Kant het zo mooi schreef (vertaald uiteraard): “Handel zodat je de menselijkheid, zowel in je eigen persoon als in die van ieder ander, altijd tevens als doel, nooit alleen maar als middel gebruikt.” En zowel als mens, en als volksvertegenwoordiger en medewetgever, geef ik mijzelf dit als opdracht. En ik hoop dat ik daarin niet alleen zal staan.

Het belang van de Grondwet kwam in 2020 en in 2021 niet alleen tot uitdrukking door de Cornona-pandemie. Ook de Nederlandse rechtsstaat schudde op haar grondvesten.

In December 2020 publiceerde de Tweede Kamer-onderzoekscommissie van Dam het rapport ‘Ongekend Onrecht’ over de Kinderopvangtoeslagenaffaire bij de Belastingdienst. Het oordeel van commissie was snoeihard.

Bewindslieden, Tweede Kamerleden, rechters, ambtenaren, allemaal negeerden ze de noodkreten van ouders die om hulp vroegen toen ze gedwongen werden kinderopvangtoeslagen terug te betalen. Ouders werden willens en wetens als fraudeurs aangemerkt en door de overheid in de ellende ondergedompeld.

Ouders werden geselecteerd op grond van hun buitenlandse achternaam, op grond van dubbele nationaliteit, of omdat ze hoorden bij een kinderopvangbedrijf van iemand met een biculturele achtergrond.

Allemaal redenen die indruisen tegen artikel 1 van de Grondwet.

De Grondwet, artikel 1 voorop, geldt ook voor de overheid. De overheid moet het goede voorbeeld geven. Maar jaren achtereen heeft zij dat niet gedaan. De regels van de rechtsstaat werden met voeten getreden. Ouders verloren hun vertrouwen in de eerlijkheid en redelijkheid van de overheid. Na publicatie van het rapport heeft de regering financiele compensatie in het vooruitzicht gesteld om ouders die slachtoffer van de overheid zijn geworden, uit de brand te helpen. Dat is een stap in de goede richting. Het hele kabinet is afgetreden. Maar het vertrouwen in de rechtsstaat is daarmee nog niet hersteld. Daar is meer voor nodig, onder andere het geloof dat de politici, rechters en ambtenaren leren van de gemaakte fouten. Dat zij lessen trekken voor de toekomst en dat zo’n grove schending van burgerrechten niet nog eens zal voorkomen. Dat geloof wordt op de proef gesteld, nu de compensatie van de slachtoffers pijnlijk traag verloopt.

Toen ik het rapport ‘Ongekend Onrecht’ las, moest ik aan Ien Dales en haar handtas denken. Ze gebruikte die om journalisten van zich af te meppen en riep: ‘Laat mij er eens door, verdikkeme!’ Ik weet zeker dat als Ien Dales minister was geweest ten tijde van de Toeslagenaffaire, zij niet had weggekeken en niet haar handen had opgeheven en geroepen: ‘Sorry, ik heb het niet gezien, ik wist het niet.’

Ze had vast haar handtas gebruikt om het onrecht dat ouders door de overheid werd aangedaan, van zich af te meppen. Ongetwijfeld had zij politieke verantwoordelijkheid genomen en was ze afgetreden om aan de samenleving te laten zien dat een zo groot onrecht, door de overheid moedwillig aan burgers berokkend, niet zonder politieke gevolgen kon blijven.

Maar Ien Dales stond natuurlijk om veel meer bekend.

Twee weken na de verkiezingen moeten we vaststellen dat deze verkenningsfase is vastgelopen. Mijn vertrouwen in de heer Rutte heeft vandaag een forse deuk opgelopen. De afstand tussen hem en mij is groter. Dat betreur ik, maar ik neem het hem ook kwalijk, vooral met het oog op de taak die de kiezer ons beiden heeft gegeven: het herstel van Nederland in de crisis en na de crisis en het herstel van vertrouwen in de rechtsstaat en in de politiek.

De manier waarop de verkenning tot nu toe is verlopen, keur ik af. Ik voel me ook verantwoordelijk. Ik keur ook af dat de heer Rutte over collega Omtzigt heeft gesproken. Ik heb mijn twijfels over de ontkenning en ik heb mijn twijfels over de verdediging vandaag, ook gezien het patroon, dat ik vandaag al eerder benoemde. Daarom dien ik vandaag samen met collega Hoekstra een motie van afkeuring in, de meest ernstige inhoudelijke terechtwijzing.

Tevens wil ik dat de informateur wordt verzocht om te bezien of er mogelijkheden zijn voor herstel van vertrouwen, en, zo ja, welke. En dat is een lange weg. Daarbij wil ik gezegd hebben dat het niet vanzelfsprekend is dat de VVD-leider Rutte het vertrouwen en het voortouw zal krijgen in de volgende fase van de verkenning.