Voorzitter,
Volgend jaar vieren wij 75 jaar vrijheid. Het staat in de kaderbrief onder het kopje: ‘voorstellen die onvermijdelijk zijn en waarop geen bijsturing meer mogelijk is’. 75 jaar vrijheid ís een feit en nee, dat wíllen we niet ongemerkt voorbij laten gaan. Het is hét moment om stil te staan bij wat we hebben, ook in Delft, en dat dat niet vanzelfsprekend is.
Hoewel wij niets tegen festiviteiten hebben, stelt D66 voor dat we 75 jaar vrijheid niet vieren met een feestje op de markt met Armin van Buren, maar een inhoudelijke invulling geven in o.a. het onderwijs. Zodat we de waarde van deze verworven vrijheid, en dat vrijheid samengaat met verantwoordelijkheid, mee kunnen geven aan nieuwe generaties.
Stilstaan bij wat je hebt, bij wat we hebben in Delft, waar we zuinig op moeten te zijn, is niet altijd vanzelfsprekend. Van nature mopperen we vooral over wat er mis gaat of beter moet. Terwijl er in Delft zoveel is om trots op te zijn en zoveel dingen die al beter gaan dan voorheen. Ondanks forse bezuinigingen ben ik er van overtuigd dat Delft een nog mooiere stad is dan 10 jaar geleden. Dat zie je niet alleen in de Spoorzone, maar ook bijvoorbeeld in de Buitenhof. Want de stad is niet de binnenstad.
De opmerking in de kaderbrief, over hoe de stad beter wordt door meer autoluw in de binnenstad, zouden wij dan ook breder willen trekken: kijk ook eens naar andere wijken: wellicht leveren autoluwe straten daar ook een fijnere wijk op. Niet alleen ziet Delft er fysiek beter uit: ook in het sociaal domein zijn er echt dingen zichtbaar verbeterd: zo is het aantal plekken in de nachtopvang meer dan verdubbeld en hoeft er in Delft niemand meer op straat te slapen. Ik nodig elke Delftenaar uit om eens na te denken over meer voorbeelden van wat er goed gaat in Delft.
Natuurlijk zijn we als stadsbestuur ook geïnteresseerd in wat er béter kan. Want de inwoners en de stad beter betrekken, dat wil D66 ook. Een mooi voorbeeld waar dat nu goed gaat is de werkgroep die zich heeft verdiept in mogelijke nieuwe plannen voor het Prinsenhof. Onze waardering gaat uit naar alle mensen die hier veel tijd en energie in steken en blijk geven van realisme en écht meedenken. Want soms zitten er aan ogenschijnlijk voor de hand liggende oplossingen onverwachte voor- en nadelen. Zo wil D66 wel een aantrekkelijke stad zijn voor bezoekers, maar toerisme wel in goede banen leiden, zodat het niet ten koste gaat van de leefbaarheid in de stad. Opbrengsten van toerismebelasting gaan wat ons betreft dan ook niet naar het bevórderen van toerisme, maar naar het behoud van een aantrekkelijke stad voor iedereen.
Voorzitter, u kent D66 natuurlijk ook als een partij met ambitie. De afgelopen jaren sprak ik in mijn algemene beschouwingen vaak over de toekomst van Delft en Delftenaren in de stellige overtuiging dat het waarborgen daarvan een belangrijke politieke plicht is. Onze verantwoordelijkheid reikt verder dan deze collegeperiode. Onze taak is ook te zorgen voor de toekomst van niéuwe generaties. Zo zijn wij blij dat ons voorstel voor een rookvrije generatie invulling heeft gekregen in de kaderbrief.
De opgaven voor nieuwe generaties, waar we ook als Delft voor staan, zijn opgaven voor de lange termijn, maar wel opgaven waar we nú mee aan de slag moeten. Opgaven ten aanzien van duurzaamheid en het klimaat, woonopgaven en ja, u raadt het al dat moet allemaal ook wel betaald worden, dus ik sluit af met duurzame financiën.
Al eerder vroegen wij om aandacht voor duurzaamheid bij het bouwen, door circulair bouwen in Delft de norm te maken. Nu zijn er rijkssubsidies beschikbaar voor duurzaam bouwen. Onze indruk is dat die subsidies niet altijd bekend zijn bij ontwikkelaars en deze daardoor kiezen voor bouwen met lagere duurzaamheidsnormen. Wij zouden graag zien dat Delft deze subsidies bij hen onder de aandacht brengt. In de kaderbrief staan al plannen om het gemeentelijk vastgoed te verduurzamen. D66 ziet ook graag dat alle schoolgebouwen duurzaam worden. Duurzaam bouwen betekent ook dat we, zoals wij al eerder aangaven, rekening moeten houden met klimaatadaptie, met maatregelen tegen hittestress en wateroverlast.
Een andere duurzame ambitie is het terugdringen van restafval. De ambities zoals die in de kaderbrief staan, gaan we met het ingezette beleid zeker niet halen. D66 vindt dat we nog eens goed moeten kijken welke manier van omgaan met afval daadwerkelijk leidt tot het snelst reduceren van de hoeveelheid restafval. Daarbij zou het best zo kunnen zijn dat bewustwordingscampagnes minder snel effect hebben dan technologische oplossingen.
En dan het verkeer: ofwel onze mobiliteitsvisie. Nu nog een abstract begrip, maar wat ons betreft een belangrijk onderwerp om concreet in te vullen. Hoe gaan we zorgen voor minder (vervuilend) auto- en vrachtverkeer, hoe krijgen we meer auto’s geparkeerd in de garages en hoe zorgen we dat meer mensen snel en veilig van A naar B kunnen fietsen (en de fiets daar ook netjes kunnen stallen)? Extra aandacht bij die fietsveiligheid vragen wij voor de fietsroutes naar scholen, zodat niet alleen meer ouders hun kinderen op de fiets kunnen brengen, maar kinderen ook zelf veilig naar school kunnen fietsen.
Nadenken over mobiliteit is ook belangrijk bij de enorme woonopgave die we hebben in Delft. Hoe houden we, ook met meer woningen en inwoners, alles goed bereikbaar?
Tegelijkertijd is het belangrijk om goed na te denken over waar we hoeveel en wat voor woningen gaan bouwen. D66 wil graag gemengde wijken met genoeg groen en goede voorzieningen met levendige plinten. Extra aandacht is nodig voor het realiseren van meer middel dure huur- en koopwoningen. Woningen waar er in Delft veel te weinig van zijn.
Een betaalbaar huis, betaald werk, een gezond huishuidboekje lijkt zo eenvoudig. Aandacht voor die betaalbare woning vroeg ik al en het is goed om te zien dat Werkse! een enorme ambitie heeft om nog meer mensen aan het werk te helpen. Wel wil D66 kijken of we de armoedeval, waar mensen die aan het werk gaan mogelijk in belanden, kunnen verzachten. Voor wie toch in de problemen komt is er extra aandacht voor schuldhulpverlening.
Laten we tot slot eens kijken naar ons eigen (gemeentelijke) huishoudboekje.
Zoals het er nu uitziet kunnen we onze vaste lasten niet betalen en halen we af en toe iets van de spaarrekening om de maand door te komen of lenen geld voor leuke dingen. En dat is zorgelijk.
D66 wil dat de financiën toekomstbestendig zijn, en wil daarom:
Een sluitende begroting
Structurele lasten structureel dekken
De schuldenlast niet op laten lopen
En woonlasten niet verhogen, maar keuzes maken.
We moeten daarom kritisch kijken of er geen dingen zijn waar we mee moeten stoppen:
omdat beleid niet werkt, het op een andere manier efficiënter kan of eenvoudigweg omdat het wel leuk, maar niet noodzakelijk is.
In de kaderbrief staan veel aankondigingen van visies. Het is goed dat we vooruitkijken, maar D66 wil nu ook dóen.
Van visie naar actie!
