Poliflw

De Omgevingswet komt eraan. De invoering van deze rigoureuze wetswijziging op 1 januari 2021 - volgens velen de grootste ‘stelselherziening’ sinds de Tweede Wereldoorlog - zal de gemeentelijke organisatie net zo op z’n grondvesten doen schudden als de decentralisaties in het sociaal domein dat deden, is de verwachting. Meedenken over de kansen en bedreigingen die de nieuwe wet biedt en hoe we daar als GroenLinks de komende tijd mee omgaan? Neem contact op! Jeroen Bulthuis geeft in dit stuk toelichting op de wet en de manier waarop we er nu al mee bezig zijn.

GroenLinks-idealen in de praktijk brengen dankzij de komst van de Omgevingswet, hoe doe je dat?

 

De Omgevingswet bundelt de wetgeving en de regels voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water. Wat zijn de kansen en bedreigingen van de Omgevingswet voor het verwezenlijken van het GroenLinks-gedachtegoed? Vooruitlopend op de komst van de wet experimenteren we er in Amersfoort al volop mee. Met tot nu toe twee concrete resultaten: een rem op het inzetten van biomassa en fossiele brandstoffen voor het verwarmen van gebouwen, en klimaat-neutrale woningbouw als uitgangspunt bij nieuwbouwprojecten.

Wat beoogt de Omgevingswet?

Een samenhangende benadering van de fysieke leefomgeving, minder regels, meer ruimte voor initiatieven en werken vanuit vertrouwen: dat is de kern van de verandering die de Omgevingswet beoogt. Net als bij het sociaal domein krijgen gemeenten meer bestuurlijke afwegingsruimte om zelf keuzes te maken. Met de Omgevingswet wordt flink geschrapt in de regels en verantwoordelijkheden van het Rijk. Cynici zien de Omgevingswet daarom ook wel als een VVD-wet, die de ideologie van decentralisatie en deregulering doorzet in het ruimtelijk domein. En iedereen die de toestand op de woningmarkt, het stikstofoverschot en de problemen met vervuilde bagger serieus neemt, weet waar die neoliberale agenda van loslaten en dereguleren toe kan leiden. Desondanks biedt de Omgevingswet ook kansen voor het realiseren van het GroenLinks gedachtegoed.

Eerst even wat techniek...

Om te begrijpen waar de kansen en uitdagingen liggen voor de gemeente eerst even wat techniek. De Omgevingswet vervangt huidige wettelijke instrumenten als bestemmingsplan, structuurvisies en sectorale beleidsvisies door zes kerninstrumenten, waarvan de omgevingsvisie, het omgevingsplan en de omgevingsvergunning de belangrijkste zijn voor de gemeente. Kort door de bocht: de omgevingsvisie vervangt straks de structuurvisie waarin we lange-termijndoelen en waarden voor de fysieke leefomgeving vastleggen. Het omgevingsplan vervangt het bestemmingsplan en bevat straks alle regels over wat er wel en niet kan en mag op een bepaalde plek.

Het is belangrijk om daarbij te bedenken dat omgevingsvisies alleen bindend zullen zijn voor de overheid zelf. Om te zorgen dat de doelen en ambities in de omgevingsvisie doorwerken naar burgers en bedrijven, moeten deze zijn door vertaald naar het omgevingsplan en de daarbij behorende regels. Andersom is het zo dat duidelijk moet zijn waarom er bepaalde regels gelden: het achterliggend doel van de regels in een omgevingsplan moeten goed zijn verwoord in de omgevingsvisie. Bij tegenstrijdigheid tussen omgevingsvisie en omgevingsplan, kunnen burgers en bedrijven naar de rechter stappen om hun gelijk te halen.

Doelen en opgaven in omgevingsvisies zijn daardoor minder vrijblijvend dan in de huidige structuurvisies.

Reikwijdte van de Omgevingswet

Een tweede belangrijke technische wijziging: de reikwijdte van de Omgevingswet is veel groter dan de huidige Wet op de Ruimtelijke Ordening. De doelstelling van de Omgevingswet is namelijk ‘het doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving met als doel het bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving’. Op dit moment kunnen we vergunningaanvragen eigenlijk alleen toetsen aan het uitgangspunt van een ‘goede ruimtelijke ordening’.  Straks kunnen we bijvoorbeeld ook toetsen op milieuaspecten zoals geluid of luchtvervuiling en zelfs op sociale aspecten als gezondheid en segregatie, mits dit raakvlak heeft met de fysieke leefomgeving.

Aan ruimtelijke plannen kunnen we met de Omgevingswet eisen stellen die verder gaan dan 'een goede ruimtelijke ordening'. Dit biedt kansen voor het realiseren van ons groene en linkse gedachtegoed.

 

Vooruitlopende op de komst van de Omgevingswet zijn er overal in het land al volop experimenten met het nieuwe instrumentarium. Meest concreet daarbij zijn de zogenaamde ‘bestemmingsplannen met verbrede reikwijdte’. Onder de Crisis- en herstelwet kunnen gemeenten die daartoe zijn aangewezen namelijk bestemmingsplannen maken waarin ook andere zaken dan een ‘goede ruimtelijke ordening’ zijn geregeld. In deze bestemmingsplannen kunnen gemeenten nadere regels opnemen die tot doel hebben ‘een gezonde en veilige fysieke leefomgeving en een goede leefomgevingskwaliteit te bereiken’. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om het hanteren van strenge (of juist soepelere) milieunormen of het stellen van strengere normen voor energiezuinig bouwen. Ook de gemeente Amersfoort is aangewezen om met deze bestemmingsplannen met verbrede reikwijdte te experimenteren.    

Voorbeelden en resultaten

Een concreet voorbeeld waarbij dit gebeurt, is dit besluit van het college dat onze eigen GroenLinkswethouder Astrid Janssen van duurzaamheid en ruimtelijke ordening begin september presenteerde.

Biomassa

De gemeente gaat op basis van de Crisis- en herstelwet de bestaande bestemmingsplannen zo aanpassen dat we de bouw van nieuwe installaties voor energieopwekking die gebruik maken van fossiele brandstoffen of houtige biomassa kunnen tegenhouden.

Op dit moment zijn dergelijke installaties ‘zonder meer mogelijk’ en kan de gemeente een vergunningaanvraag voor bijvoorbeeld de bouw van een biomassacentrale niet weigeren zolang deze voldoet aan de eisen van een ‘goede ruimtelijke ordening’. Dankzij de nadere eisen in het bestemmingsplan kan dat straks dus wel. Overigens moet - net als straks onder de Omgevingswet - de achterliggende doelstelling van deze nadere eisen wel formeel in een strategische visie zijn vastgelegd. In dit geval was dat de Warmtevisie Amersfoort die de gemeenteraad vlak voor de zomer heeft vastgesteld en waarin is vastgelegd dat ‘met fossiele brandstoffen gestookte centrales en houtgestookte biomassacentrales niet passen in een C02-neutrale warmtevoorziening die de gemeente Amersfoort voorstaat’.

Energiezuinig bouwen

Een ander concreet voorbeeld waar we gebruik maken van de ruimere mogelijkheden die de wet ons biedt, is het stellen van strengere eisen ten aanzien van energiezuinig bouwen. Voor de zomer heeft de raad het Deltaplan Wonen (een initiatief van GroenLinks) vastgesteld. Hierin is onder meer opgenomen dat nieuwbouw ten minste energieneutraal en bij voorkeur energieleverend moet zijn. Dat gaat verder dan de huidige eisen van het bouwbesluit. Ook in de Warmtevisie is vastgelegd dat alle nieuwbouw energieneutraal en op termijn energieleverend moet zijn. Nu deze ambitie op visieniveau is vastgelegd, ontstaat de mogelijkheid om dit bij nieuwe bestemmingspannen door middel van het principe van de verbrede reikwijdte ook af te dwingen. Het college heeft inmiddels uitgesproken (zie hier) dat de gemeente Amersfoort de bestaande wettelijke mogelijkheden maximaal zal benutten om energieneutraal bouwen af te dwingen, bijvoorbeeld via bestemmingsplannen met verbrede reikwijdte onder de Crisis- en herstelwet. Bij nieuwe bestemmingsplannen zal energieneutraal bouwen dus het uitgangspunt vormen.

Kortom, de experimenten die op dit moment in Amersfoort plaatsvinden, laten zien dat de komst van de Omgevingswet volop kansen biedt voor het realiseren van het GroenLinks gedachtegoed en dat we er nu al in slagen om concrete resultaten te boeken. En dat smaakt natuurlijk naar meer.

Tegelijkertijd kan de Omgevingswet ook worden benut om te dereguleren en meer vrijheid te laten aan ontwikkelaars en andere initiatiefnemers. Welke keuzes hierin worden gemaakt, heeft de gemeente voor een groot deel zelf in de hand. De afwegingen die hierbij worden gemaakt, ook ten aanzien van de rol die de gemeenteraad hier in de toekomst zelf nog in zal hebben, zullen van grote invloed zijn op de fysieke leefomgeving in Amersfoort.

Het zijn dus spannende tijden voor de toekomst van onze stad.

Wil je verder meedenken over de kansen en bedreigingen die de Omgevingswet biedt en hoe we daar als GroenLinks de komende tijd mee omgaan, neem dan contact op met ons raadslid Jeroen Bulthuis. Mail:  j.bulthuis@amersfoort.nl of bel: 06 549 22 373.

 

We zijn heel blij dat we Astrid Janssen en Cees van Eijk mogen voordragen voor het wethouderschap in de aankomende collegeperiode. Beiden brengen expertise mee op terreinen die voor GroenLinks belangrijk zijn. Het coalitieakkoord met D66, VVD en ChristenUnie hopen we vrijdag 15 juni te kunnen presenteren.

Vice-fractievoorzitter Dillian Hos: “De fractie is heel blij dat we deze twee uitstekende kandidaten kunnen voordragen als wethouder namens onze partij. Beiden brengen expertises mee op terreinen die voor GroenLinks belangrijk zijn. En daarnaast zijn we ervan overtuigd dat we met de gedrevenheid van Astrid en de verbindende kwaliteiten van Cees een goede bijdrage kunnen leveren aan het wethoudersteam dat Amersfoort groener en socialer zal maken.”

Cees van Eijk

Cees van Eijk (1958) was eerder wethouder (sociale zekerheid, duurzaamheid en milieu, stedelijk beheer, onderwijs, diversiteit en dierenwelzijn) in Amersfoort (2013-2014) en wethouder welzijn, cultuur en diversiteit in Utrecht (2006-2009), waar hij eveneens voor GroenLinks in raad zat (1990-1994 en 1997-1998).

"Fantastisch om weer terug te zijn in Amersfoort," zegt hij. "Een prachtige stad met initiatiefrijke mensen. Een stad die er voor iedereen moet zijn en daar ga ik me voor inzetten. Amersfoort verdient investeringen in haar groene en sociale toekomst. Daaraan weer een impuls geven motiveert mij. In dit college kunnen we als GroenLinks het verschil maken. Volop inzetten op kansen voor iedereen en een duurzame toekomst. Daar ga ik mijn best voor doen. Samen met Astrid, de fractie, onze achterban en natuurlijk alle Amersfoorters.”

We kennen Cees als een betrokken bestuurder en maatschappelijk ondernemer met ruime ervaring in het publieke domein, vanuit verschillende invalshoeken. Zo is Cees sinds 2010 zelfstandig adviseur, gespreksleider en gangmaker rond maatschappelijke thema’s en bestuurlijke processen en voorzitter en lid van verschillende advies- en programmacommissies.

Astrid Janssen

"Trots en dankbaar," is Astrid Janssen (1976) dat de fractie haar voordraagt. Zij is onze huidige fractievoorzitter en kwam in 2014 in de raad als woordvoerder ruimtelijke ordening, duurzaamheid, economie, stedelijk beheer en groen. Astrid was onder meer meer mede-ontwikkelaar van de Groenvisie en mede-organisator van de EnergieMeetup. Haar eerste politieke stappen zette zij al in 1998 als wethouder integraal jongerenbeleid, cultuurbeleid en culturele instellingen, ict (middelen) in Delft, waar zij summa cum laude afstudeerde aan de Technische Universiteit (M.Sc., Civil Engineering, watermanagement). Ook was zij in die periode lid van de commissie Informatiebeleid van de Vereniging Nederlandse Gemeenten en lid van de agendacommissie.

Astrid is business consultant en analist en werkte onder meer aan de invoering van de Omgevingswet. Eerder was zij senior adviseur crisisbeheersing bij Rijkswaterstaat, waterschappen, provincies en binnen Europese onderzoeksprojecten. Astrid is getrouwd met een ondernemer en moeder van twee jonge kinderen.

De overige kandidaat-wethouders:

D66 Willem-Jan Stegeman (53) is sinds maart 2017 wethouder in Amersfoort. Daarvoor is hij wethouder in Culemborg en Alphen aan den Rijn geweest. In 2016 was Stegeman interim directeur bij de Regio Rivierenland. Als wethouder heeft hij een breed palet aan portefeuilles beheerd. Stegeman heeft zijn opleiding Bestuurlijke Informatiekunde aan de universiteit van Tilburg afgerond. Hij is getrouwd en heeft twee kinderen. Stegeman verhuist per 1 oktober naar Amersfoort.   Fatma Koser Kaya (50) is tien jaar Tweede Kamerlid geweest en anderhalf jaar wethouder in Wassenaar. Fatma heeft als kamerlid verschillende initiatiefwetten ingediend. Verder was ze lid van de tijdelijke commissie Parlementair Onderzoek financieel stelsel en de parlementaire enquêtecommissie financieel stelsel (Commissie de Wit I en II). Na haar studie Nederlands recht is Koser Kaya onder meer werkzaam geweest als advocaat en procesjurist bij de FNV; zij heeft zich daar vooral bezig gehouden met arbeidszaken en sociale zekerheid. Op dit moment is zij voorzitter van Humanity in Action.   VVD Hans Buijtelaar (55) is sinds 2010 wethouder. Hij is afgestudeerd in Commerciële Economie en Bedrijfskunde. Voordat Buijtelaar wethouder werd, is hij werkzaam geweest als directeur van een ICT bedrijf, hoofd/manager binnen de divisie Hart Long van een ziekenhuis en als general manager binnen de zakelijke dienstverlening (consultancy & detachering). Buijtelaar is getrouwd, heeft twee dochters en woont in Vathorst.   Kees Kraanen (50) is sinds 2002 lid van de Amersfoortse gemeenteraad. Hij heeft jaren gewerkt bij bancaire instellingen waar hij zich bezig hield met de beveiliging van het transactieverkeer. Bij de laatste verkiezingen was hij lijsttrekker voor de VVD en fractievoorzitter. Kraanen heeft drie volwassen kinderen en woont in Schothorst.

ChristenUnie Menno Tigelaar (48) is sinds 2014 wethouder en was ook wethouder van 2011 tot 2013. Van 2002 tot 2011 was hij lid van de gemeenteraad. Tigelaar is afgestudeerd in Groningen op het gebied van Bestuurlijke Informatiekunde (Bedrijfseconomie). Voordat hij wethouder werd, is hij werkzaam geweest in de ICT-sector en korte tijd in het onderwijs. Tigelaar woont sinds 1995 in Amersfoort. Hij is getrouwd en heeft vier kinderen.  

 

 

Burgemeester Victor Molkenboer van Woerden gaat aan de slag als formateur in Amersfoort. Hij heeft positief geantwoord op het verzoek van ChristenUnie, D66, GroenLinks en VVD om de formerende partijen te begeleiden in het vormen van een nieuwe coalitie.

Vorige week adviseerde informateur Joris Backer een coalitie te vormen van ChristenUnie, D66, GroenLinks en VVD. Deze combinatie kwam vanuit gevoerde gesprekken als meest haalbaar en kansrijk naar voren. Backer suggereerde verder om als formateur iemand te zoeken met lokale bestuurlijke ervaring, die zich snel zou kunnen inwerken.

De vier partijen denken in Molkenboer iemand te hebben gevonden die in dat profiel past. Molkenboer is van PvdA-huize en voldoet daarmee aan de wens van de vier om een formateur te benoemen, die niet aan een van hen is verbonden. De burgemeester van Woerden leidde in 2014 met succes het formatieproces in Gorinchem. De fracties hebben er vertrouwen in dat zij onder zijn leiding vruchtbare gesprekken ingaan.

De gesprekken over een nieuwe coalitie starten woensdag 25 april. Partijen denken enkele weken nodig te hebben om een nieuw coalitieakkoord te kunnen presenteren.

Tyas Bijlholt (D66), Astrid Janssen (GroenLinks), Simone Kennedy (ChristenUnie), Kees Kraanen (VVD)

 

Foto: Ellywa - Eigen werk, CC BY-SA 4.0, wikipedia

Nog nooit was GroenLinks zo groot in Amersfoort. De derde partij van de stad en zes zetels: met recht een historische uitslag! Bij de verkiezingen waren wij niet de enige partij die 6 zetels behaalde. Dit maakt de formatie van een nieuwe coalitie ingewikkeld.

 

Afgelopen donderdag zijn maar liefst zes GroenLinkse raadsleden geïnstalleerd in de gemeenteraad: Astrid Janssen, Dillian Hos, Youssef el-Messaoudi, Jeroen Bulthuis, Linda van Tuyl en Bram Leeuwenkamp. Met ondersteuning van Tanika Scherbinski (onze nummer 7, die we zullen voordragen als buitengewoon fractielid) en Ida Bromberg als onze onvolprezen fractie-assistent gaan we er de komende vier jaar tegenaan. Dank allemaal voor jullie steun tijdens de campagne en in het stemhokje!

Formatie Er is niet een partij die duidelijk de leiding kan nemen bij de formatie van een nieuwe coalitie; ook D66, VVD en CDA haalden zes zetels en het verschil tussen D66 en VVD als nummers 1 en 2 is maar heel klein. D66 verloor, waar VVD, GroenLinks en CDA juist wonnen. Er is een verkenner aangesteld, die dezer dagen met alle partijen in gesprek gaat en hierover verslag zal uitbrengen aan de gemeenteraad.

Ook ons onderhandelingsteam namens de fractie – Astrid en Dillian – is bij de informateur op gesprek geweest. In dat gesprek hebben zij op tafel gelegd dat wij graag een progressieve en slagvaardige coalitie zien die grote stappen gaat zetten waar het gaat om duurzaamheid en de sociale agenda. GroenLinks doet daar graag in mee, maar niet tegen elke prijs.

Als het aan ons ligt moeten in de formatie in elk geval de volgende onderwerpen op tafel komen: Duurzaamheid en mobiliteit (oa gasloze toekomst, schone stroom, autoluwe binnenstad, Westelijke ontsluiting en schone lucht), Leefomgeving en wonen (oa bomen en groen, woningbouw, omgevingswet), de Eerlijke stad (oa Regenboogstad, discriminatie, integratie, cultuur en participatie), de Sociale agenda (oa wachtlijsten in de zorg, schulden en armoedebestrijding).

Een progressief stadsbestuur Met de zetelverdeling zoals deze na de verkiezingen is, zijn coalities van vier of van vijf partijen mogelijk. Wij hebben een voorkeur voor een vierpartijencoalitie, omdat deze meer stabiliteit en slagkracht oplevert dan een samenwerking tussen vijf partijen. Op basis van de uitslag zou een samenwerking tussen de vier grote partijen voor de hand liggen: D66, VVD, GL, CDA. We hebben de informateur laten weten dat deze niet onze voorkeur heeft. We vinden zo’n coalitie te rechts en te conservatief.

Wij gaan liever voor een progressief stadsbestuur dat ambitieus de duurzaamheidsvraagstukken kan en wil oppakken. Wij zien op basis van de verkiezingsprogramma’s grote verschillen met het CDA als het gaat om duurzaamheid. Het VVD-programma is sterker op duurzaamheidsgebied, maar met deze partij hebben wij op het sociaal domein weer flinke inhoudelijke verschillen. Het is vooralsnog even afwachten waar de informateur mee komt na zijn ronde.

We houden jullie op de hoogte! Vanwege de snelheid kan dat ook via Twitter en Facebook zijn, houd ons daarom ook daar in de gaten.

 

Astrid Janssen, lijsttrekker van GroenLinks Amersfoort, presenteerde vanavond, 8 februari, het Amersfoorts Regenboog Stembusakkoord. Dit initiatief is tijdens het eerste Regenboogdebat in Amersfoort met applaus ontvangen door de negen partijen die aanwezig waren. GroenLinks hoopt dat elke politieke partij die actief is in Amersfoort dit Regenboog stembusakkoord ondertekent en dat we aan al onze inwoners laten zien dat wij artikel 1 van de grondwet omarmen.

 

Zolang 'homo' nog het meest gebruikte scheldwoord is op school, twee mannen niet hand in hand durven te lopen op de Hof en Voetbal Inside de spot drijft met transgenders is er nog veel werk aan de winkel. Wij willen dat elk kind zich veilig voelt op school, dat elk mens mag en kan zijn wie het wil en dat we in Amersfoort daarin één lijn trekken.

Het Regenboog Stembusakkoord zal naar verwachting zorgen voor breed draagvlak in de nieuwe gemeenteraad voor een ambitieus Amersfoorts LHBTI-emancipatiebeleid. Wie het akkoord ondertekent, zegt zich in de komende raadsperiode in heb spannen om maatregelen uit te voeren die onder meer zorgen voor verankeren van inclusief beleid met aandacht voor LHBTI’s en concrete plannen vast te leggen in een actieprogramma; zich in te zetten op het gebied van veiligheid, onderwijs, zichtbaarheid, zorg, voor kwetsbare groepen, op de werkvloer etcetera. Alleen in de partijprogramma's van GroenLinks, VVD en D66 worden LHBTI expliciet genoemd.