Poliflw

Bekijk hier de bijdrage van Kees van der Staaij tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen van 16 september 2020.

We komen er allemaal vaak langs. Maar je loopt er meestal zomaar achteloos aan voorbij. Ik doel op dat grote standbeeld van Willem van Oranje, dat al sinds 1848 hier op het Plein staat. Heeft u het weleens rustig bekeken? Eerlijk gezegd ben ik het pas kort geleden gaan doen. Dat kwam omdat er over standbeelden het nodige te doen was. Verlichte mensen waren druk in de weer om standbeelden te bekritiseren of zelfs omver te halen. Ze waren erachter gekomen dat die mensen uit het verleden geen heiligen waren, maar kinderen van hun tijd. Om die reden vonden ze de standbeelden van die ooit goede mensen nú fout. Daarom heb ik enkele van die beelden eens beter bekeken. 

Terug naar het Plein. Ik wil het vandaag maar over één klein onderdeel van dat monumentale standbeeld van Willem van Oranje op het Plein hebben. Op de sokkel (aan de kant van ingang Plein) trof mij een afbeelding van een ijsvogel die vliegt boven een woelige zee. Heel bijzonder is dat zijn nest met jongen rustig op de golven deint. Ziet u het voor zich?

Deze afbeelding heeft een omschrift. Daar staateen Latijnse spreuk: 'saevis tranquillus in undis'. Ik wist niet precies wat dit betekende. Maar vaag herinnerde me dat ik bij een goede vriend weleens een boek met diezelfde titel in de boekenkast had zien staan. Dat boek heb ik opgesnord. Het blijkt een toelichting op het beginselprogramma van de ARP te zijn, de Antirevolutionaire Partij, in 1980 opgegaan in het CDA. Een dik boek van bijna 600 bladzijden uit 1934 van de bekende Hendrikus Colijn, minister-president van vijf kabinetten in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Colijn was zo vriendelijk een vertaling te geven van de Latijnse term: “kalm te midden van grimmige golven.” 

Spreuk en vogel zijn ook te zien op het grafmonument van Oranje in de Nieuwe Kerk in Delft. Het was een van de lijfspreuken van Willem de Zwijger, om zijn kalme vastberadenheid te beklemtonen in de onrust van zijn tijd, de Tachtigjarige Oorlog. IJsvogel en spreuk hebben een lange geschiedenis. Zo is er op verzoek van Charlotte de Bourbon, echtgenote van de Prins, in 1577 een speciale penning geslagen met aan de ene kant de prins en aan de andere zijde de lijfspreuk met ijsvogel. Dit beeld gaat terug op de Griekse mythe dat de ijsvogel zijn nest boven de golven bouwt en daarmee de hoge golven trotseerde. Daarmee stond het prachtige diertje symbool voor trouw en onverzettelijkheid. 

Ere, wie ere toekomt, vicepremier De Jonge heeft negen jaar geleden al op twitter een foto geplaatst van een wandkleed met daarop dezelfde tekst, 'saevis tranquillus in undis', rustig temidden van woelige baren. De Jonge maakte in die tweet ook gelijk de toepassing: past mooi bij het begrotingsproces… Daarmee kom ik tot de politieke toepassing. Inderdaad, ook nu is de lijfspreuk van de Vader des Vaderlands een gepast motto: rustig temidden van de woelige baren: Rust en kalmte bewaren, maar tegelijk alert en waakzaam zijn, een vaste koers varen.

De golven van de coronacrisis zijn heftig. Een minuscuul virus dat zo’n beetje heel de wereld lam legt. Corona doet ons beseffen dat wij mensen niet alles in de hand hebben. Het is een indringende waarschuwing tegen menselijke overmoed. De golven zijn in ons land minder hoog geworden, maar de storm is nog niet voorbij. Veel mensen zijn in rouw, omdat zij dierbaren zagen wegvallen. Veel zorgwerkers komen nog bij van alles wat er gebeurd is. Zij verdienen royale en ruimhartige steun, ook financieel.

Het coronabeleid vraagt behoedzaamheid, nauwkeurigheid. Zowel te weinig doen als te veel doen kan grote schade aanrichten. Hoe onverwacht de coronagolf op ons afkwam, het overheidsoptreden tegen besmettelijke ziekten is niet nieuw. Ook hier kan de geschiedenis leermeester zijn. Ik heb eens even gekeken wat de net genoemde premier Colijn hierover schreef in zijn toelichting op het antirevolutionaire program. Er staat een belangrijke waarschuwing in: “Edoch, juist door de grote betekenis, die aan de hygiëne met betrekking tot besmettelijke ziekten toekomt, dreigt het gevaar voor hypertrofie van de overheidszorg ten koste van individu en gezin, ten koste van de taak der maatschappij. En dit gevaar verkreeg een te ernstiger aanzien naar gelang staats absolutistische opvattingen meer ingang vonden en het gezag waarmee de wetenschap preventieve maatregelen ter voorkoming van besmetting aanbeval, in aanzien won.” Een rake analyse! Daar zit maar één woord Latijn bij: hypertrofie. Ik weet niet of de eenvoudige antirevolutionaire lezers waarvoor dit boek bedoeld was, het woord hypertrofie gelijk konden plaatsen. Ikzelf in ieder geval niet, daarom heb ik het maar even opgezocht: het is een medische term voor een gevaarlijke opzwelling, een abnormale toeneming van omvang en gewicht van een orgaan. 

Ik ben benieuwd: ziet de minister-president ook het gevaar van hypertrofie in de bestrijding van het coronavirus? De SGP wil graag dit waarschuwingsbordje neerzetten: pas op voor hypertrofie! In het oude ARP-beginselprogramma stond over de aanpak van besmettelijke ziektes nog een prachtzin. Nadat is aangegeven dat de overheid hierin een belangrijke taak heeft, wordt daar direct een belangrijk voorbehoud aan toegevoegd: “…behoudens de vrije beschikking van een iegelijk over zijn eigen lichaam en zijn eigen consciëntie.” Daar zit opnieuw maar één woord Latijn bij. Consciëntie, dat is: geweten. Geen gewetensdwang dus. Geen vaccinatiedwang. Kunnen we de regering daar ook aan houden? Willem van Oranje hield in 1564 in de Raad van State een uitgebreide rede waarin hij de uitspraak deed: "ik kan niet goedkeuren dat vorsten over de gewetens van hun onderdanen heersen. Laat dat het richtsnoer blijven!"

De coronacrisis raakt mensen niet alleen in hun lichamelijke gezondheid of hun welbevinden. Het raakt mensen ook in hun portemonnee. Ik denk aan de mensen die wakker liggen over de vraag of hun bedrijf het wel gaat redden, of tobben over hun baan. Het is goed dat er steunmaatregelen kwamen om de golven te doorstaan.

Vandaag wil ook aandacht vragen voor studenten die door het wegvallen van inkomsten uit bijbaantjes in de problemen komen. De tekortkomingen van het huidige leenstelsel worden hier extra pijnlijk gevoeld. Ons voorstel is: geef studenten uit gezinnen met een middeninkomen voortaan ook een echte tegemoetkoming in de studiekosten, in plaats van hen met een lening op te zadelen. Dat is tegelijk ook een welverdiende steun in de rug voor de bijspringende ouders. Zeker niet in de laatste plaats de eenverdieners onder hen, die fiscaal nog steeds de klos zijn, en met hetzelfde gezinsinkomen vier, vijf of zes keer zoveel belasting moeten betalen. Graag een reactie. De overheidsfinanciën verkeren door de coronacrisis in zwaar weer. We kunnen dankbaar zeggen dat juist die eerdere behoedzaamheid, waar de SGP altijd aandacht voor heeft gevraagd, het nu mogelijk maakt om royaal steun te geven in crisistijd. De weg terug naar behoedzaamheid is wel een lastige, al te gemakkelijk wordt van de nood een deugd gemaakt. Wanneer gaan we weer terug naar het oude financiële normaal? En hoe voorkomen we dat net als bij vorige crisissen, de investeringen in bijvoorbeeld defensie achterblijven?

De golven van de afgelopen tijd kwamen niet alleen van het coronavirus. Grimmige golven van geweld en criminaliteit waren er ook. Het was een onrustige zomer op veel plekken. Een kalme, maar doortastende aanpak is ook nodig in de strijd tegen criminaliteit. Een vraag daarbij is: in hoeverre zit er achter de onrust in de grote steden ook niet een integratieprobleem? Als er sprake is van een oververtegenwoordiging in de criminaliteit van bijvoorbeeld jongeren van Marokkaanse of Antilliaanse komaf, moet dat niet gecamoufleerd worden, maar eerlijk onder ogen gezien. Dan kun je de problemen ook gericht aanpakken. Is het kabinet daartoe bereid?

Een fundamentele bedreiging voor de veiligheid in ons land is de druggerelateerde criminaliteit. Nederland staat helaas inmiddels als narcoland te boek. Met grote woorden is ook door dit kabinet gezegd dat dit niet te tolereren is. Heel goed, maar: zitten we nu echt op koers. Wordt het niet hoog tijd de straffen voor drugscriminaliteit fors omhoog te brengen?

Op de wereldzee zien we veel woedende golven. Een opvallend lichtpuntje in een roerig Midden-Oosten was de vrede die Israël en de Verenigde Arabische Emiraten en onlangs ook Israël en Bahrein sloten. Hopelijk krijgt dit navolging! In de Mensenrechtenraad, waar Nederland nu lid van is, zou Nederland werk maken van het schrappen van het vaste agendapunt om Israël de maat te nemen? Is dat al gelukt? Wordt het niet hoog tijd het rustige gesprek en de samenwerking met Israël te zoeken in de Associatieraad?

Zeer verontrustend blijf het antisemitisme, dat zowel dicht bij huis als wereldwijd steeds weer de kop op steekt. Het is een gevaarlijk monster. Al jaren praten we over meer lik-op-stuk en betere registratie van antisemitische uitingen. Zijn hier nu al stappen gezet? De herdenking van 75 jaar vrijheid heeft ons weer met de neus op de feiten gedrukt, dat verschrikkingen uit het verleden niet zomaar met een toverstok verdwenen zijn. Vrijheid is een geschenk, maar ook een opdracht!

De ijsvogel mocht van de historicus Huizinga wel een nieuw nationaal symbool worden. De ijsvogel heeft in ieder geval nog het tien guldenbiljet van 1997 gehaald. Helaas maakte de komst van de Euro ook hier een einde aan. Maar het blijft een aansprekend beeld, rust temidden van onrust. De ijsvogel is ook een mooi beestje, en dat zeg ik niet omdat de kleuren van dit vogeltje, oranje en blauw, nu net ook de kleuren van de SGP zijn…. Het is mooi om te zien hoe die ijsvogel ook in de Nederlandse oranjegeschiedenis steeds weer terugkomt. Als ik het wel heb, had koningin Wilhelmina een beeldje van een ijsvogel op haar bureau staan. De omslag van haar memoires, Eenzaam maar niet alleen, toont in ieder geval aan dat ze de ijsvogel koesterde. In zijn toespraak bij de inhuldiging verwees Koning Willem-Alexander ook weer naar de spreuk. Hij prees zijn moeder en zei: u hield een stabiele en zuivere koers aan, in een lange traditie, rustig te midden van de woelige baren. 

Dat is een kernvraag ook voor het debat van vandaag: wat is de koers van het Nederlandse schip van staat? Ik zag eens een bootje, waarvan de stuurman riep: we liggen op koers! Maar in feite werd hij door de grote golven van grotere boten en de heersende wind in één richting gedreven. Hoe staat het met de eigen Nederlandse koers? Bij veel onderwerpen zoals Europese inzet, het klimaatbeleid, bij het asielbeleid, bij de koers voor onze landbouw, horen we heel vaak: we kunnen maar één kant op, want de EU of VN-verdragen dwingen ons daartoe. Dat ondermijnt het draagvlak voor de gekozen koers bij de bevolking. Het verstikt onze vrijheid. Die onrust zien we ook terug bij de demonstraties van boeren. Laat Nederland zich sterk maken voor meer nationale politieke ruimte, ruimte voor een eigen koers.

Dat geldt tegenover andere landen, in Europees verband, maar dat geldt ook tegenover grote bedrijven. Het kan toch niet zo zijn dat Facebook of Twitter bepalen wat we wel of niet als meningen op internet mogen plaatsen? Vrijheidsrechten gelden niet alleen tegenover de burger, maar moeten ook waargemaakt kunnen worden tegenover machtige bedrijven. Wil het kabinet zich inzetten voor meer digitale soevereiniteit? Digitaal lopen we steeds meer risico’s, een geslaagde inbraak in het computersysteem kan bedrijven en instellingen hard raken. De bestrijding hiervan gebeurt versnipperd. Wil het kabinet meer werk maken van een “generaal” die onze digitale veiligheid beschermt?

Welke koers volgen we? Een vaste koers en een goede richting is naar de diepe overtuiging van de SGP gelegen in het volgen van het kompas van het Woord van God, Zijn geboden en beloften, ook als dat tegen de stroom ingaat. Ik denk daarbij aan de waarde van bescherming van het kwetsbare leven, zowel in het prille begin als in de levensavond. De abortus- en euthanasiewetgeving ondermijnen dit; hier is een fundamentele koersverandering nodig!

Te midden van de grimmige golven die ons dag in dag uit bezig houden, is ook rust nodig. Daarom is een goed gezinsbeleid zo belangrijk, investeren in een veilige haven. Maar ik denk ook aan de rustdag. Hoe zullen we 'tranquillus' zijn, zonder de tijd te nemen om op adem te komen? Niet toevallig citeerde nota bene de liberaal Oud, een van de oprichters van de VVD, de woorden 'saevis tranquillus in undis' in de Kamer bij de behandeling van de Zondagswet in 1953. Wat mij en anderen opviel de afgelopen maanden, was dat veel mensen ook ineens meer rust ervoeren. Geen overvolle agenda’s en hectiek. Het was een sabbatservaring, even van ophouden weten. Een Joodse rabbijn zei eens dat de sabbat het kostbaarste geschenk is dat de mensheid uit de schatkamer van God ontvangen heeft. Tegengaan van de ‘veralledaagsing’. Wat is onze vrijheid waard, als er geen rust meer is om die vrijheid te beleven?

Ik zou wensen dat het kabinet werk zou maken van wat ik zou willen noemen een geestelijk klimaatbeleid. Het loont om meer in te zetten op behoud van de zondag als gemeenschappelijke rustdag. Dat verdraagt zich niet met de tendens dat winkeliers gedwongen worden om op zondag de deuren te openen. Kabinet, kom met meer dan er nu gebeurt!

Ik ga afronden. Rust bewaren in lastige tijden, daar zit ook een element van overgave in. Goed je best doen, maar het dan ook uit handen durven geven. Dat geeft rust in plaats van kramp. Op de penning die in opdracht van Charlotte de Bourbon is gemaakt is ook een zon afgebeeld, met daaruit een arm, die Christus symboliseert. Er schijnt een zon boven de onrustige zee met daarbij de letters CHRS – wat staat voor Christus. Echte, diepe rust vinden we door hogerop te kijken. Tot Hem, die eens terwijl zijn volgelingen angstig naar de golven keken, de storm op zee tot bedaren bracht. Het roer is veilig in Zijn handen.

Tenslotte dit. Mijn bijdrage begon ik met de ijsvogel, als symbool voor rust als het stormt op zee. Ik wil er ook mee afronden. Ook in de Tweede Kamer, hier in deze zaal, gaan de zeeën soms hoog. Grote woorden, harde beschuldigingen, scherpe tongen, heftige confrontaties. Temidden van die woelige politieke baren zijn er altijd mensen die gelukkig rustig en onverstoorbaar hun werk blijven doen. Ik heb het over de Kamerbodes. Zij zijn het die hier in dit huis, onder uw leiding, Mevrouw de Voorzitter, de kalmte bewaren. Als dank daarvoor zou ik graag aan hén déze ijsvogel willen overhandigen, voor een plaatsje in de bodekamer of op het bodestation. Zie het als een blijk van waardering voor hen, en voor ál het andere Kamerpersoneel dat achter de schermen bijdraagt aan onze parlementaire democratie, aan rust te midden van de woelige golven.

Bekijk of lees hier de spreektekst van SGP-voorman Kees van der Staaij, uitgesproken tijdens de algemene politieke beschouwingen 2019.

Mevrouw de voorzitter, laat ik maar gelijk met de deur in huis vallen: hou ze in de gaten, die diplomaten!Afgelopen zomer heb ik wat navorsingen gedaan. Ik ben gestuit op een heel vervelende affaire. Ik zal man en paard noemen. Het gaat om de Russische ambassadeur hier in Den Haag, Dimitri Alekseevich Golitsyn. Deze man heeft jarenlang ongestoord zijn gang kunnen gaan. Mijn prangende vraag aan de regering is: wist u hiervan? En zo ja, waarom is er niet ingegrepen? Russische kunsthongerDe Russische ambassadeur is nota bene betrokken bij het wegsluizen uit ons land van topstukken uit de Nederlandse schilderkunst. Meesterwerken uit de Gouden eeuw van Gerard Dou, Ruisdael, Rembrandt. Ze zijn allemaal in Sint Petersburg beland. En dat puur en alleen om de kunsthonger van tsarina Catharina de Grote te stillen. Zo komt het dat er vandaag de dag meer Rembrandts in de Hermitage in Sint Petersburg hangen dan in het Rijksmuseum in Amsterdam.De historicus in de minister-president zal nu denken: "Maar wacht eens even, dat was vér voor mijn tijd." Dat klopt, het gebeurde in de achttiende eeuw. Maar daar komt de premier niet mee weg. Ik hoef hem niet uit te leggen dat hij staatsrechtelijk óók aanspreekbaar is op regeringsdaden uit het verleden, op het verkwanselen van nationaal erfgoed uit de Gouden Eeuw, en dát uitgerekend in de eeuw van de rede. RembrandtMevrouw de voorzitter, sta mij toe toe te lichten waarom het verlies van één specifiek schilderij mij persoonlijk het meest aan het hart gaat. Het gaat om een meesterwerk van Rembrandt, een enorm doek van meer dan 2 bij 2,5 meter. Het is één van zijn laatste werken. Kunsthistorici noemen het daarom ook wel Rembrandts ‘laatste woord’. Nog één keer komt in dit schilderij alles samen wat hij te zeggen had. De barokke drukte uit veel van zijn eerdere schilderijen is verdwenen, de stijl is rustig en eenvoudig, heel intiem. We kijken een oude vader in het gezicht. Hij buigt zich liefdevol over zijn zoon die voor hem is neergeknield. De vader lijkt zijn zoon zachtjes naar zich toe te trekken. Als we inzoomen op de handen van de vader, zien we dat daar iets bijzonders mee aan de hand is: de ene hand ziet er stevig, krachtig uit, de andere hand oogt veel zachter, teer en kwetsbaar. De bovenmantel van de vader is warm rood. De zoon is kaal, zijn kleren lijken wel lompen. Een ontroerend tafereel. Daar lijkt de man rechts op het schilderij, misschien wel een oudere zoon van dezelfde vader anders over te denken. Die straalt iets nors, iets afstandelijks uit. Inderdaad, ik heb het over Rembrandts ‘De terugkeer van de verloren zoon.’ Misschien zijn er die dit schilderij niet kennen. Voor hen is het vanaf nu te zien om mijn Twitteraccount, Facebook en Instagram. En omdat ik niet zeker weet of onze minister-president er met zijn Nokia bij kan komen, heb ik voor hem een speciale uitgave bij me. Ik zie de voorzitter nu licht jaloers kijken, laat ik nu voor haar ook een exemplaar hebben om haar te bedanken voor de manier waarop zij de vergadering voorzit.

Mevrouw de Voorzitter, dit wereldberoemde schilderij van Rembrandt is dus niet meer in Nederland. Maar wat we hier gelukkig nog wél hebben, zijn de Bijbelse woorden van dit verhaal waardoor Rembrandt zich liet inspireren. Deze gelijkenis, deze parabel, die Jezus eens vertelde is te vinden in Lukas 15. De gelijkenisEen vader had twee zoons.De oudste was braaf en leefde netjes. Hij bleef thuis, om zijn vader te helpen op het bedrijf.De jongste zoon daarentegen eiste de erfenis op en trok de wijde wereld in. Hij wilde weg en draaide zijn vader de rug toe. Hoe lang die zoon precies weg is geweest is niet bekend. Maar het moet een lange tijd zijn geweest. Want er staat dat hij naar een ver land reisde. Er staat ook dat het vele geld dat hij had meegekregen op zekere dag op was. Je zou kunnen zeggen: hij belandde in de goot. Uiteindelijk vond hij een baantje als varkenshoeder, in die tijd het laagste van het laagste. Hij had niets meer en wilde zijn honger stillen met de drab die voor de varkens bestemd was. Diep in die ellende komt hij tot inkeer en besluit naar huis terug te keren...Schuldbewust.Smerig.Berooid.En dan volgt in het Bijbelverhaal die prachtige tekst (vers 20), waar staat dat toen hij nog veraf was zijn vader hem zag en met ontferming werd bewogen. Vader liep hem tegemoet, viel zijn zoon om zijn hals en kuste hem.Geen boze blik, maar een liefdevol oog.Geen afstandelijke hand, maar een warme omhelzing.Niet één verwijt uit zijn mond, maar een kus…Zijn vader is zó blij over de terugkeer van de verloren zoon, dat hij een groot feest geeft. De oudste zoon is daar boos over. Hij weigert naar het feest te komen. Voor zo’n wegloper die het geld van de vader er bij de hoeren doorheen jaagt, wordt het gemeste kalf geslacht, zo moppert hij. Terwijl er nooit een feest gehouden is voor hem, de brave oudste zoon, die zich altijd keurig heeft gedragen. Zijn vader blijft de oudste zoon vriendelijk, indringend nodigen ook in de feestvreugde te delen. Hoe het afloopt met de oudste zoon blijft open, maar aan het eind van het verhaal is juist hij in zekere zin de verloren zoon...De onvoorwaardelijke liefde van de vader die uit deze gelijkenis spreekt, heeft de eeuwen door velen gefascineerd. Die genadige houding heeft de eeuwen door velen geïnspireerd. Niet alleen Rembrandt, maar ook talloze andere schilders, componisten, schrijvers en dichters. En óók bestuurders en politici.Hedendaagse Kamerleden over 'de verloren zoon'Ter voorbereiding op deze algemene beschouwingen heb ik me afgevraagd wat deze gelijkenis van de verloren zoon bij hedendaagse Kamerleden losmaakt. Daarom heb ik zes collega’s aangeklampt met de vraag: wat zegt jóu het verhaal over de verloren zoon?

Een liberale parlementariër uit een atheïstisch nest zei: “Voor mij betekent dit verhaal: geef de hoop nooit op! Zoon, vertrouw op de liefde van je vader! En vader, blijf openstaan voor je zoon.” Een sociale liberaal die zich graag inzet voor de rechten van ongelovigen plaatste wel wat vraagtekens bij de oprechtheid van de bekering van de verloren zoon, maar voegde daar mild aan toe: “Als je iemand vergeeft, is dat zonder meer een viermoment.” Een ander kamerlid, die de leeftijd van 50 al vele jaren geleden passeerde, reageerde met passie: “Terugkomen is hier het kernwoord. Je kan zó blij zijn met iets wat bij je hoorde en weer terugkomt.” Een nu christelijk kamerlid die van huis uit niet vertrouwd was met Bijbelverhalen zei: “Weet je, dit verhaal zegt mij dat niemand te diep kan zakken, maar dat er altijd een mogelijkheid is weer op te krabbelen.”Die notie hoorde ik ook terug bij een bedachtzame parlementariër uit een groeiende partij in het linkse deel van de Kamer: “Ik pleit er altijd voor: geef mensen na een misstap altijd een tweede kans, al begrijp ik best dat oudste zonen dat wel lastig vinden…”Een socialistisch kamerlid begon ook over de oudste zoon. Ze zei: “De boosheid van de oudste zoon is eigenlijk ook best invoelbaar. Het is mooi dat de vader aan de beide zonen aandacht besteedt. Houdt ook oog voor de brave ontevreden oudste zoon,” was haar pleidooi! Allemaal prachtige noties!De liefhebbende VaderWat mijzelf aanspreekt in dit verhaal is het tegendraadse. Het is niet het voorspelbare verhaal van een rebelse zoon en een brave zoon, met als moraal van het verhaal: wees ook een brave broeder. Sterker nog, eigenlijk draait het niet om de zonen. Dat zie je ook op het schilderij van Rembrandt. Het volle licht dat onze grootste schilder zo weergaloos kon vangen in zijn werken, valt op de liefhebbende vader. Voor mij staat deze gelijkenis symbool voor de onvoorstelbare liefde van de hemelse Vader voor zondige mensen, en dat door het volbrachte werk van Jezus Christus. Liefde voor mensen die God de rug hebben toegekeerd. En dan doet het er niet toe of die mensen nu conservatief of progressief zijn, of ze braaf naar de kerk gaan of daar juist niets van willen weten. Diep in ons hart zijn wij van huisuit allemaal van Hem vervreemd. Maar er is een weg terug. En bij thuiskomst leer je dan te leven van genade en vergeving. Dan is het pas echt feest en mag je, met vallen en opstaan, proberen zelf óók liefdevol en vergevingsgezind in het leven te staan. Dan wil je heel graag op die Vader lijken. Christelijke notiesIk besef: velen in ons land en in Europa zien christelijke noties als iets uit een ver verleden, zij zijn blij dat ze het huis van de vader achter zich hebben gelaten. VVD-kamerlid Herman Louwes, een nuchtere boer uit Groningen die jarenlang voor de VVD in de Tweede en Eerste Kamer zat, vroeg zich zo’n 70 jaar geleden bij de behandeling van de begroting Sociale Zaken af: veronderstelt ons systeem van sociale zekerheid niet een moraal die er vaak helemaal niet meer is. Louwes zei: “Hoevelen hebben geen herinnering aan de geborgenheid van de godsdienstige overtuiging en aan het fundament van een godsdienstig gezin? Dat zijn geen verloren zonen, maar zonen van de verloren zoon. Het zegt hen niets meer.” Tot zover Louwes.En tóch! Ze zijn er ook nu: mensen op zoek, met een onbestemd verlangen. Op zoek naar een echt thuis.Ik denk aan die sympathieke twintiger. Nooit een voet in de kerk gezet. Hij doet alles waar hij zin in heeft. Hij gaat met een flinke dosis pilletjes van feest naar feest. Hij noemt zichzelf nogal ruimdenkend. Bordeelbezoek vindt hij “niets mis mee”. Als we wat langer doorpraten geeft hij aan: “Ik vind er niet de echte liefde waar ik als ik eerlijk ben zo naar verlang.” Een wekelijkse rustdag vindt hij betuttelend, maar hij voelt zich tegelijkertijd zó opgejaagd. Hij vindt het geweldig dat hij in dit land kan doen en laten wat hij wil. Niks is te gek. Hij heeft zelfs de vrijheid om een eind aan zijn leven te laten maken als hij er wel “klaar mee is”. Is al die vrijheid niet doorgeschoten?Mevrouw de voorzitter, het is niet te geloven, maar laat ik nou even later ook zijn oudere broer ontmoeten. Dat gesprek viel me niet mee. Hij mopperde nogal op zijn jongste broer. Hij noemde hem losbandig en verkwistend. Ja, mijn broer is naar een verslavingskliniek gegaan en heeft bij de schuldhulpverlening aangeklopt. ’Ik ben daar niet blij mee’, zei hij, ’dit gaat gewone hardwerkende Nederlanders als ik weer veel geld kosten. Zijn schuld wordt kwijtgescholden, terwijl ik hard moet werken en steeds meer belasting moet betalen.”Voorzitter, ik ben nu zo benieuwd wat het kabinet tegen zowel de jongste als de oudste zoon zou willen zeggen. Doorgeschoten vrijheidsdenkenHerkent het kabinet ook de schadelijkheid van doorgeschoten vrijheid? Wat zijn nu de concrete stappen om normalisering van drugs tegen te gaan en verslaving aan te pakken? Wat mij opvalt is dat het kabinet met sneltreinvaart bezig is staatswiet mogelijk te maken, maar dat de aanpak van misstanden in de prostitutie in de laagste versnelling staat. Waarom duurt het zo lang voor de aangekondigde wetten komen en waarom wordt niet meer menskracht ingezet in de strijd tegen mensenhandel?Doorgeschoten vrijheidsdenken heeft ook de bescherming van kwetsbaar leven aangetast. Dat geldt niet alleen voor de abortuswetgeving, maar ook internationaal blijft terechte kritiek komen tegen de euthanasiewetgeving. Wanneer gaat het kabinet die kritiek nu eens serieus nemen? Nog een heel ander punt, over doorgeschoten vrijheid gesproken: meer dan in de tijd van de gelijkenis is het tegenwoordig massaal mogelijk naar een vergelegen land te vliegen. Dat is prachtig, maar heeft ook een stevige schaduwkant in de daarmee gepaard gaande luchtvervuiling. Wanneer gaat de vervuiler daarvoor nu ook betalen? StaatsschuldDe jongste zoon in de gelijkenis maakt zich schuldig aan potverteren, dat wil ik het Nederlandse kabinet niet direct verwijten. Al lange tijd groeit de Nederlandse economie. Dat is mooi, maar we moeten er ook rekening mee houden dat er weer magere jaren kunnen komen. Zijn we recessiebestendig? Dát is een belangrijke vraag, zeker nu de economische en politieke situatie in de wereld uiterst onzeker, en daarmee kwetsbaar is. Zou het niet een goed idee zijn om zoals in Zweden, een lagere norm voor aanvaardbare staatsschuld te hanteren om zo meer buffer te krijgen voor slechtere tijden? Graag hoor ik daarop de reactie van het kabinet.Potverteren wordt in Europa helaas wél beloond. De Europese Centrale Bank houdt de rente kunstmatig laag en blijft miljarden van Noord- naar Zuid-Europa sluizen. Door die lage rente moeten ouderen, die jarenlang hebben gespaard, straks interen op hun pensioen. Hoe gaat het Nederlandse kabinet hiermee om? Mevrouw de Voorzitter, we hebben in het land niet alleen met jongste zonen te maken, maar ook met oudste zonen, ontevreden burgers. Dit kabinet heeft beloofd vertrouwen te willen herstellen van ontevreden burgers. We zijn nu halverwege de rit. Hoe wordt dit waargemaakt? Studenten en eenverdienersTerechte punten verdienen het om opgepakt te worden. Die studieschuld van veel jongeren rijst de pan uit, vooral als je ouders niet heel rijk zijn en ook niet heel arm. Waarom schuift het kabinet dit probleem voor zich uit, terwijl duidelijk is dat het stelsel zo niet goed werkt? De SGP stelt voor alle studenten uit gezinnen met een middeninkomen een echte tegemoetkoming in de studiekosten te geven in de vorm van een studiebeurs, in plaats van hen met een lening op te zadelen. Zo help je heel direct de middeninkomens, niet in de laatste plaats de eenverdieners onder hen. Want hoewel de koopkracht voor eenverdieners gelukkig stijgt, gaan tweeverdieners er opnieuw méér op vooruit. Daarmee wordt de kloof tussen een- en tweeverdienersdus weer groter. Het blijft de SGP een doorn in het oog dat éénverdieners soms tot wel zes keer zoveel belasting betalen over eenzelfde gezinsinkomen als tweeverdieners. Aantrekkelijke regioOm te voorkomen dat zonen en dochters uit de regio wegtrekken vraagt een goede spreiding van onderwijsvoorzieningen de aandacht. Onlangs trokken de Drechtsteden en Gorinchem hierover aan de bel. Het is een prachtige regio op een kruispunt van weg, water en spoor. Zij hebben plannen liggen voor een versterking van de maritieme bedrijvigheid, voor maakindustrie, voor het vasthouden van jongeren die wegtrekken omdat er te weinig hoger onderwijs is, te weinig betaalbare woningen. Ziet het kabinet ruimte voor een regiodeal met dit gebied en andere gebieden die een impuls kunnen geven aan de ontwikkeling? Mevrouw de Voorzitter, tot slot nog dit. Ik wilde vandaag graag het licht laten vallen op de liefhebbende Vader. Het echte leven is meer dan politiek alleen. Juist als we daar geen oog voor hebben, kunnen we gemakkelijk teveel verwachten van vadertje staat. Vadertje staat kan niet alles. Geen harten van jongste zonen veranderen. Geen oudste zonen van hun wrok afhelpen. Gods onmisbare zegenMaar vadertje staat kan wél de goede weg wijzen, de juiste kaders bieden. Soms met de sterke arm optreden, soms juist met zachte hand leiding geven. Laat dat met kracht, wijsheid en enthousiasme gebeuren. De SGP wenst de ministers en staatsecretarissen bij hun verantwoordelijke werk van harte Gods onmisbare zegen toe.En o ja, mocht er zich ooit nog een gelegenheid voordoen voor een zacht prijsje de verloren zoon uit Sint Petersburg terug te krijgen, dan zou ik zeggen: grijp die kans! Misschien dat een commissie-Pechtold hier eens naar kan kijken?

"Wel mooie woorden, maar als het erop aankomt geen daden!” Zo reageert SGP’er Kees van der Staaij op de verwerping van zijn initiatiefwet in de Eerste Kamer om in de Grondwet een drempel te leggen voor de overdracht van Nederlandse bevoegdheden aan de EU. In 2015 nam de Tweede Kamer het initiatief-Van der Staaij aan. De Eerste Kamer liet het vandaag afweten.

De SGP vindt dat het minder makkelijk moet zijn om onze nationale bevoegdheden over te dragen aan ‘Brussel’. Dat kan door in de Grondwet te bepalen dat zo’n overdracht alleen plaats mag vinden als zowel in de Tweede Kamer als in de Eerste Kamer daarvoor een twee-derde meerderheid is. In meerdere Europese landen is dat al zo geregeld.

In de Tweede Kamer werd de initiatiefwet Van der Staaij aangenomen met de steun van VVD, PVV, CU, SP, 50+ en de Partij voor de Dieren. Dat gebeurde in 2015. Vandaag kwam de wet in stemming in de Eerste Kamer, maar die verwierp de wet. Alleen de fracties van SGP, CU, PVV, SP, Partij voor de Dieren  en 50+ stemden voor.

Van der Staaij vindt dit tekenend voor hoe het in Den Haag gaat over Europa. “Je ziet weer hoe om politieke redenen een streep door dit voorstel wordt gezet. De angst van partijen als CDA en VVD is dat Europa op slot gaat. Als het puntje bij paaltje komt, gaat Europa voor alles,” reageert Van der Staaij. “Het is goed als kiezers dat beseffen als ze op 23 mei weer kunnen kiezen voor het Europese Parlement.”